장음표시 사용
291쪽
pariter consimili voce πορφύρα appellariar, ab ' Aristotele M sem uis ea, Purpurae pari Auae dicuntur. ta illius si raecosci ac arrat dem nomin porphyra in re uulbaetatur. Apud l atinos penultimam corripit, uti si a liter aptari Graecos. Oppianus:
Vcrbum tam n ποιφιρών produci inuenio apud eundem Oppia trum, it m aphid Home iiun de I i cocritum. SyRonynia Pulpurae ad florem cius pertinent,eaq; poli, ubi denoreygam, en uitior .ibo, qyae ad animal rcfercnda sint,adia odu pauca, quiu nulla reperio: nau, quod Pliniu, s lo ibi Purpura vallo nomine pelagias vocari, Iacobus Dalecham pius ia sit clusiniis suis scholijs. & aniae cum Rondeletius,atque ante hunc rursus Massarius, Plinitim volunt uniuerso Purpui arum generi,quod situs ac loci proprium est, oscit nter tribi, uis L, id quod ex Aristotcli latis liquet, qui pelagias Purpuras tertium. genus facit, cuius vciba polina una o numerabo. Zo graphus tamen heri poste arbitratur, ut vulgus Plinus acu locas sic appcllaru κατ' εμω, quod illae maximae requirerctur, utpote&mMore, si quae niagis probatum florem haberunt: cum &pelagium pro colore jeu BOre Purpurae Ptinius dlxcrit: Buccinimi, inquit, per se damnatur,quonianaliacunire inittit: pelagio, ilicst, Purpurae flore admodum alligatur, nimiaeq; eius nigritiae dat austeritatem dcc stlic perso I apud Seruiuin .l Phoenicibus plicem. cuius sanguiue sericum in Purpura tims gebatur Nar appellari. Sed h l 'ausanias in Eleorum terra vermem nasci scribit, quem Se reai Giaeci, σῖρα anominatiuo σου, ipsi Seres populi longe alio appellant no ne .l loca Sei ibus accuratc num ri, cellas illis cum aestiuas, tum hybernas apte fabricantest 'pedibus liab e vcro octo, quot & Aranea sub arboribus textile opus facere, nimirum s i icuor, ut in Op re nostro de Inscetis abunde est videre, unde sorte Seruium memoria tapiniuin hoc animal cum Purpura in i plicasse suspicandum est,& pro Ser Sar exarasse. Politi . nus Purpura Vocauit altiluando Concham H crculeam, quoniam Hercules, ut post didicorur,lui: ulce tincturae inuontor primus cile perhibeatur. Avicenna, ubi in curatione an gmae si iuri minu inres transtulit, Arabice dixit A larginam, intelligens Purpuram, ut exr mcdsol u collatione apparet. Serapio ves potius cius interpres opurpura habet pulpia alias palpir x bi de blatta Byrantia agit. An tale quod ad citricium utiguentum a pha omacopolis requiritur, Brasa uolus Purpuram esse putat:dcia tale vero Buccinum. litatisco ucio dcntales sunt Ossa latis alba, quae dontes caninos referunt, quibus tamen si aquil longiores sunt, inanes intus & perforati: oriuntur in cauernis Iapidum in prufundo ma. seris siccantis, refrigerantis de abstergentis naturae. Quillam dentale & antale non forma, ut prAauolus, nccaliter sed magnitudine tantummodo distinguunt. 1n Germania, inquit Zoograpbuc pharmacopolae Gomani tubulcas quosdam Ostendunt, veluti octos, candi dos, tormae t cretis, striatae, una aut altria linea transuersa inaequali ambiente . praesertim in minoribus: Maiores ad qu tuor ligi 0, iccedo M. LOnς t udo non omnino recta, sed prodi iiii ixa est dentis canini instar. S tollisi id praeduri est, non ossea, sed aliorum imitatorum s bstantiae similis Concbar non meren cura el l .u i. cum neq; bi ualuium, nec uni ualuium Mncris sint, iamiae muricibus aut xl aereis L. Gachis simili forma. Est.& uicit tu iam, iis Rondeletis tubulus quidam te iaceus, sed uiolli&Iaxa substantia. va Icrius Corduo vocat Entlialsinn, aitque ei se testa uiu quiddam marinum, fistulae modo longam & concauum, toris striatum, longitudine digiti, uon transuersi, sed secunda io gitudini ui: dentalium Conchulam L sse marinam, paruam, dentatam rimam habini m. Nos bolusci Conchulae inter Conchas venereas m ntione faciemus. Post marinos aestus, inquit Bi alui; Olus supra navi is litora inuem lintur. Suut qui haec coctaek qui cruda cdunt, sicut alia maris c Onchylia. An tale diu criis inuolucris circum gyrati inest aute Buccinum di accidit quandoq; ιlaute vinio per antalis anfractus i bilum emitti, ut tuba videatur. Haec Bros auolus. i. uod ad visu quidem remediorum attinet, Purpuras,Buccina. tubulos. an porcellanas aliquas excipias, ego cum ZOograpno parum interesse censeo. Ridet eos. qui barbaram lictantes medicinam tradunt cile lapidum genera. Graece quidem a Nic, Myrepso ἄντα MS υ,-ι sci ibitur. Atque haec de antali. Cuiu, hic quinq; icones magnitudine tantum differentes damus. Bellonius Purpurarum lcitas ab Italis poneellanaavocari tradit, eoq; nomine omne genus Conchyli; ab illis 10tellio undenos Gala quo. que, inquar, detorta ad vasa appcllatione, porcollanica vasa appellamus, vocem lueliano i agnoicimus tu Llobulis,quibus nostrae mulierculae suas preces nuncupare solent: Pate no str cris de porcclei ne nuncupare solent qui ex linis maiorum Purpunt rumaut muricii conis sciuntur. Sic ille.Sed ex Purpuris globulos factos nc dum ego obicrimul porcelliinas verti
Lonchas vcndreas, qus sub inuricis nomine ctiam a comprchcudi diximus. appes lana a
292쪽
Dentalium quinque differentiae.
mili operculo, simidi iii miri a ratione, qua Veiacti I cupas . aut circumseribit, ela Stachella gen art, Mest, Conchar aculeatae muricatarith species . Potest, inquit,& Purpersnecae dici tanquam genus. cuius faecies sint Purpura, Buccinum, Conchylium, Pum perlaechen arten .Purple Anglicum nomen est,nescio,an vulgare, an effectum imitatione
V R PV R A M Concham isse ex Turbinatorum genere disertissime pro. Turbinata I fictur Aristotcles, cui non reum carum genus notum fuisse ex histe ius- ella. cim verbis discimus: M.ὶ δι' τῶν παρύ- γιγη , καἰ ζNη μῖ α -
e 3 το αν- α -- αἰ μή -uέλπι-: ενιαι δ ερυθρο, ριίκρον &c. Quae lic,, Gaza conuertit: Genera Purpurarum plura ,& nonnullae magnitudine augentur insistat , ,, ut quae ad Sigeum & Lectum Idae promontoria) gignuntur. Aliae paruae, ut quas Euri is pus seri & Caria . Pelagiar niagnae Labraeq; sunt , quarum sos magna ex parte niger, sed ,, nonnullis rubidus pusillum.Non uilas re magnis vel ad pretium minae euadere nouimus. M Patuae ad litora&oras ola ἀγιαλοῖs πῖ πυγὶ Nae ακτὰς o reperiuntur il ore rubro. Rondeletius Purpuras quae γ' mie Mλποι e nascuntur, pelagias me uinterpretatu fuisse Gagam ait, quia M t τῆς Θαλαωηr Graeci τὰ vae t appellant, de
.lia distra Θαα --: & quaicui hic florem polugus tribuit Aristoteles, talem pelδgia Plinius,scilicet nigricantem. Addit ibideui Aristoteles in partibus item Aquiloniis Pur- Purpurae cipuras haberi nigras,& in Austrinis magna ex parte rubras. Ex quo serte Vitruvius Purpu- ῖ ri. 4 quoq; colore dilinigui tradidit: Septentrionales nigriusculas do subobscuras. orie . talcs amus, ex quibus eos fieri
certum est . Idem Bellonius Purpuram i G nutasibus Ronceram dici stri. Roneera. bit quod muri tis*culeis in orbem circumualutetur a Venetorum vero& Romanorum vulgo ab ungue odorato quo iam inde ab ortu naturae sese quas cocludendo tuetur . agnellas nominari. Eado Ungest ι synonyina repetit Rondeletius, additq; Purpuram
mutuata,vi apparet dictione alatinoru murex. Massilienses vero teste Gillio, Purpuras, Murices&Buccinas, Dios appellant. Et Seruius in hec Virgil. verba, metatis lucent sagulis. Purpuram Gallica lingua Virgas dici scribit. Zoographus Germanicu Pu purς nomon iacit, ein Na- gelschnegg, ab unguis simili operculo, simi inimi
293쪽
tales & occidentales lividas . Meridianales rubras&genuinas.Isidonis quoq: Oeeidem Ph. , trib Ut i b nigra id Ii in scribit serruginem esse Purpuis subnigrae colorem, quae fit in Hi- R., ἡ.1Ei u f VM M M. Mihi quidem rubras Purpuras. atq; nistras vi. dcre raro liςuit, scd qu)los Rondeteri u depingit, innumeras, a quibus qua lic primo i co exhibctyli, in hoc potissimum differt, quod pluribus spinis siue ni ucroni bin horreat .
- , ... in ime Vcro in polito Dariis. ubi Turbi purpur pluribus mycronibus horr 1. nata est: extrast, modo candicat, modo flauc scit; ini' mcido violacei coloris est,m do rubicundi, cum Rondesct ij Purpura Vn 'i q. . cxtra minus, intus magis candicet. Altera echinata pariter est, se ut inino abus, ita quoq; rarioribus spinis, ac breuioribus pi edita: eius tota pars turbi, nata Ipbicundo colore conspicitur, dodi lana vero tita eam parti in qua magis si ba cst, aut extuberat, liceat appellare) par Flini rubcr. partim viridescit. Antcrior m cro ac latus non est, ut in priori, sed notabiali latitudine spectabilie. &velut ex quatitor vel quinis mucronibus constas. Intus color serrugineo, flavescente, ac clcganti caerulco variat. Ex hoc gentre nonnullas alias species obseruaui, quat in gratiam studiosorum de
describere & demi gere libuit. Quae itaq; ab illa prima est, eiusdem plane
magnitudinis, colore tota cinereo, intus quandoq; candi canto , qua
doq. subcaeruleo, inis ei iam longe breuioribus, quin seriuε nullis, cum cxtuberantiae hic potius sint appel- Glanda . Variat hoc genus Purpura suminopere secudum quantita Purpurea intus subcerulea. Purpura ilicra minus m ucronata pis put. p. vi ex duarum icone adiecta Videre licet. Huius quoqi potius quam alterius generis esseligis. videtur pulcherrima isthaec Purpura, pelagia forte Aristotelis, longis undiq; tuberibus,
ubiq; Di ine duplicibus,at minime acutis, ted obtusis plena. labro latissimo, quali canaliaculato, binae enim id ibucae pcrcurrunt, tota lare marmoreae duritiei, undiq; candi chi pro Pu p. - terquani in extremis foraminis oris, quae purpurascunt. Huc res reda praeterea quae tu inde ab ea mι orca pingitur, tota ex cin reo candida, minor quam priores Om Des, labrosuhius spinoso, seu echinato, cum alioqui nullae aliae spinae in toto corpore dentur. caelo.
rum in hoc ab omnibus stic Purpuris differens, quod vin ullius Turbinis fguram nabea
294쪽
... rit Vrire enim plantest sessili. Quae Ithac ordine sequitur,saepius a me
obseruata, ex cincino nigricans,
Dit,sci incim' secam ex Adriatico mari accepisse. Postrenas ic nes Purpuram designant prone supineq; dupiciam a Per. Iseli nio, appellata in pentadactylum cum alioqui sus dactylis instructam depingat. Purpuram suam Ron deletius ita descripsit. Pur- Descriptio pura nostra oui est magnitudi- ex Ronde ne: non nego ali hi multo maio- leuo. rem reperiri. Testa rugata, aspera, cinerea: aliquando sauescente, aliquando ex viridi cinerea, intus luteo color In anfractus contorta est . Aculeis veluti clauis ordine dispositis munita, prinus nainoribus, med ijs longiori bus multo, undet Plin. clauata tL9.c 36. esse Purpurasa dixit. ad turbi- tnem v : acules si orbem septe. Dis Drc. Rosito est Iongo, tubuli modo ex caudio, per quod Iinguam exercr croditur. Ante id itoramen est rotundum, operculo intectum, qu pd scparatim depingendum curauimus, dc quo etiam seorsum dicemus. Ex his perspicuum est quam alienae sint a vexa Purpura atrorumpi cui tς, quorum hi rostrum tubulatum, illi turbinum omisserunt. Caro interior, qualem in Turbinatis ante exHristotele delari plinatis: sunt a. falsissima, quae nonn*lli de Purpurarum bran Contra Belchijs Bellonium notat , &alijs partibus se percepisse blate- lonium. rant. Haec ille. Bellonius vero sic habet. Enis Goncha Coeillea defod i d si enitus reserret, nisi clauata esset& canuem ad latus, qua lin ἔς P guam exerit, haberet: c ornua Lima cum more attollit, atq; codem modo serpit, ijsdemque cornibus iter sibi praetendit , 'Linguam ex rubulo canaliculato in latere procurrctem habet, quae callosae huic parti adhaerescit: cui caro ipsi testae ad vingitur. Est aulcm ca caro, musculus quidam sertis ac candidus. Purpura Zoographi ex mari Adriatico . medi* tcstae alligatus,quo Purpurat aquam congenito qumdam operculo. carni patulς opposito diucissime extra aquam vivit. marinam enim aqua haustam asseruat,qua pluribus dici ihus rei cauetur ac sustentatur. 1
Caput illi cartilagineum ac durum. Os in ea parte, qua sc
pulis haerit rimando Aramine peruium, quo lapides arrodit. a& in stoimachum exugens de mittit. Percopi autem ex anato me Purpurae in canaliculo per se': . , quem linguam exerit, duo i Purpura ventre non turbinato,
295쪽
Purpura pei adactylos Bellonij pronE & supine.
ramina in diuersas eo otis primum vdclata: ut uidi ad branchiarum T stata branchias non habent, & r pr hendit haec Rondeletius locum per
mero senas in parte corporis gibba ostendit: ac paulo interius stomachv. amplum cor, crui fere magnitudine, lubrotundum ad latera branchiarum situm . Hepar vero visciduin, tenaci quodam lentore praedituin, ut paene viscum esse appareat. Hoc Aristot. p pauer appellare voluit: ad cuius latus mucus Purpurcus quo olito tingebatur apparet, in recentibus Purpuris FUilico cxtorquendus: totus enim in d mortuis perit.Qiubus autem Purpuristincturae succus apparet, ea magnit dine mediocres sunt. ouum gallinae raro excedentes: quanquam nonnullis eiusdem magnitudinis nihil interdum eius appareat. Vt modo ad Purpuraediiserentias redeamus, eas Rondcl tius sumi ait,a loco,magnitudine,pa uitate. storis siue succi varietate: sic t nimirum ex Aristotele paullo ante dicebamus,Quod ad magnitudinem attinet, AElianus Purpuras ac Buccinatama esse ic statur in Indico mari, ut ficile congium capiant. & apud Arist. Gitelini in moilh praecitatis vel bis legi- '
quae GaZa virin: nonciuilis ex magnis vel ad pretium minae adcre
- bus syllabis i quanquam di Athenaei
α Athe- codex sic recitat scd tribus μαιαῖα legit. qui a&Xenophon λι- mamine dixit in libron o qui inscribitur Magister equitum,& in altercidere equostri, neq; de pretio ut Gaza accipit,cuius eci in loco nulla metio, sed de pondere & mole. Ad Carte am. ut author est Stribocitante Bellonis inueniri tradatur Purpurae de Buccinae μακοτυλω, hoc est, quarunt testae decem cotularum se ut capaces . Quales sane Purpuras pelagias esse conuenit, qua rum caro teste Xenocrate caeteris durior ulla latet. Earundein plura genera tradit Plinius, pabulo & solo diseretis: Lutense putri l mo.s: argense nutritum alga vilissimuin. Vim Mamelius T niense in Tenc i maris ora collectum. Hoc quoq; tarnen etiamnum leuius atque dilutius Calculosae appellantur a calculo maris, mire apto Conchilijs . & longe optimo I Purpuris. Diat utense, id est, vario soli genere pastumo Invenitur item apud Athenaeum Πεδανομ BG, hedyporphyra,quam aliam a Purpura , vel saltem genus quodda diuersum phyra. est e V Vottonus existimat. sam vero partes Purpurae examinemus, omnia enim Tu binarita. ut Purpurae, Ruccina, similiter ut Cochlcar suis partibus ut inquit Aristoteles.constant ostin ilitudinE. Speusippus similes facit, Purpuras, Buccinas. Strabeios&malim est, ochicas.Plin. Purpuram clauatam esse scribit ad Turbinem usq: aculeis snorbe septenis sere, quae descriptio Purpurat a Rondelet.& Zoographo piae de meis fauet Aesi ει eo. maxime qui cinquio non sunt Buccino, sed utrisq; orbes totidem, quot habeant annos igiti io. Quod postrentu abi Aristot. mutuatus est,qui sic scribi Singulis annis inerementum eius T cub. . Mi patot per Orlics,quibus totido uot annos habet, testa intorta cuniculatim in crepidinem nor,ς. is di sinit: sic ille ex Gaχae versione, verba Graeca sic habent: ' καθ' εκας is ενιαυτο, misiva εχώ ἔ- ις δας is N γοῖς eν' τω ο ιαμ τις ἔλι aut . Alias idem Plinius est; . Alterum
296쪽
A A lterum genus Concharum Purpura vocatur . cuniculatim procurrente rostro & cuniculi latere introrsus tubulato tabulato legit UuOttonus, de interpretatur levi,quod tamcnZoographus non probat. qui proscratur lingua. Alij coinces, inquit Hermolaus, ctias antiqui, canaliculatim habent de canaliculi: sed lesendum videtur cunicissitim vera lauiculatrin, ex Aristotele, qui scribit Mona δῖs. Sic ille. Atqui Plinius, haec non aliunde, quam cinquein paulo ante citauimus amo Aristotelis transtulisse videtur, ubi Graece es. hil aliud, quam irai - δα μαm legas. id est, clauiculae interualla , nam quod EAd quid. . At in vitibus Graecis est,id Latini capreolum aut cla viculam vocitant, non dico umen κοχλιοοδωs ad rem ipsam non quadrare: sed ubi Aristoteles ea de Purpura utatur, non occurrit: & si alibi utitur, non aliunde tamen, quae ricitauimus, transtulit Plinius. Caelius quoque helica in Purpurarum testa nuncupari ab Aristotele scribit, a Theodoro orbem ., cuniculatim intortumra Vitruvio, in columnis ctiam volutam. Quoniam vero superiori-- bus addit Plinius: Praetcrea clauatum est ad turbinem usque aculeis in orbem septenis fore qui non sunt Buccino, sed utrisque orbes totidem, quot habent annos: Massarius Ma
cello infensior; Liberatus nunc Linquit est Theodorus a falsi calumnia Marcelli: qui in B suo Dioscoride, ubi de Purpuris loquitur,cum reprehenditi quod ubi in Aristotele, annos
circiter sex Purpurae vi sunt,& singulis annis incremetum eorum patet, per orbes quibus totidem, quot δnnos baborat, conuerterat; non orbes , sed volutas interpretari debuerat: non antina lucricns homo nimis sciolus, videri cupiens quod ita Plinius etiam hoc loco Aristotelem conuerterat, auarc Theodorus Plinium Aristotelis meliorem, quam Marcollum interpretem imitatus, Orbes rectius quam volutas conuertit. Nam volutae appellan tur, quod circuli siue orbes illi interiores volutim complicentur,de ab exterioribus fascio- νIae modo inuoluant ordo obtegantur, prima nanque voluta sue plicatura integitur a se- voluta sissicunda, di secunda a tortia, ct sic usque ad ulii main: quemadmodum involuta capituli a Vitruvio demonstrata constat At qui in Purpura orbes vocantur,omnes detecti sunt, clauiculatim in fastigia iam longi rudinem exeuntes, nullo orbe ab altero volutim in te . Sed ut ad rem redeam, ego potius cuniculatim, de cuniculi, una cum H crmolao legerem, ..tum ex Plinio, ipso superius ubi de Concharum generibus loquitur, inquibus magna ludentis naturae varictas dicente cunicularim, pectin tim, imbricatim via data: tum ex Ata stotcle quinto de historia, ut Theodorus vertit. Tem pus inquit uiuendi & Purpuris &C Buccinis longum:annos enim circiter sex Purpurae vivunt, do singulis annis incrementum corum patin per orbes, quibus totidem quot annos habent, telia intorta cuniculatim increpidinem desinit. Et quarto de partibus animalium. Quae ex turbinatis cuniculo in anfractum contorquentur. Est ubi etia in clauiculatim, ut quarto de historia, duobus in locis, interpretctur. primo, sacie dixit clauiculae Buccinorum. secundo, Mouentur item eadem omnia rurbinata parta dextra non ad vertiginem siue clauiculam, sed in aduersum. Et quarto de partibus animalium: Continent quod papauer vocatur, Turbinara omnia sua clauicula. Sic etiam Hermolaus in Diolcoride libro secundo, ubi ait Clonia vocantur par Conia. tes in Buccino atque Purpura mediae. lecundum quas silicet operimenti clauicula est. Caeterum cxemplaria antiqua caniculatim de caniculi leguint. Facilis corruptio quinta vocali in primam mutata. Haec omnia Massarius. Eum vero locum Dioscotidis quem citat, de cioni js, non satis explicat aes videtur Ron deletio, etiam ab ijs qui bene longa, in- Σ pquit, commentaria in Dioscoridem conscripserunt. Ac primu alij xcita lesunt, alij lana. Qui zνια legunt. detortum putant vocabulum a dictione is, quae violam lignificat: quia Purpurarum quarundam flos violacci sit coloris, qui stos est inter papauer & ceruicem. D Hermolaus κEua legit, id est, columellas, ut sunt Buccinorum, Purpurarumq; partes mediae, quibus velut columnis de fulcris caro de reliquae partes innitantur. Sunt autem par tes haemediae, partes corporis interni Purpurarum valde torosae ac firmae ac fibrosae, circa quas testae volumina capreodorum ritu conuolui incipiunt secundum Dioscor idem: vel quibus baeret vena illa vel membrana florem Purpurarum continens. secundum Aristotelem inter papaner . quod inferiore est loco, de trachel in siue ceruiculam. siue collum superiore loco. Sed praestat locum: Aristotelis proserre. ut ei lucis aliquid inseramus. TO' δ
φυMt οῖον τυπτηρια. In cuius loci versolleCara. sensum quidem Aristotelis mihi videtur esse assecutus, sed obscurξ locum sic interpretatus cst. Ilorem suu in inrcr papauer di- rib, pus Oum de collum continent, textu spissiore, aspecta veluti membranae candicantis, quam Vbi.
297쪽
detrahunt, tingli lim expressa & inflati manum. Pertinet eadem suo sim perinde tvena. Ridilue flos ille celebcr punitur, reliquum contextus quali alumen est. Quae dilucidius ita expressa sunt. Purpurae florem habent inter papauer de ceruice in ,quorum cohaerenti λdcasa et , coactaque, coloris quidem at pectu membranam albam refert . quam detrahunt, prestaq; tingit Zc inficit manum; distenditur autem ut vena: atque in hac quidem est stos Purpurae, rc liqua coagmcntatio est ves uti alumen. Hae sunt mediae partes. se quibus Dioscorides. Harunus Rondeletius. Quod vero Aristoteles eo ἰὸν, hoc cit a in non dixit, Plinius sterile vertit, caetera nihil ab eo dissentit, Purpuras florem illum in me lias faucilius habere scribes: liquoris inquit)hic est minimi in candida vcna, via dc pretiosus ille bibitur, nigrantis rosae colore sublucens ,rcliquum corpus sterile. Rondcletius partcni hanc quae succum continet, cordi proportione respondere existimat: corcnun inquit hepar, cert brunt & alias partes iudiscretas hah ni Purpurae& Testam omnia. Vnde constat nu. - Rari L OS, qtii cor, bcpar, branchias, se in Purpuris inueni ita praedicat . i lorem vero illum,u. ia... ian Suinis loco osse dubitandum non est, deli praeter alios Plinius scriptum te itatumque' reliquit hix verbis: Sanguis non in cunctis terrestribus est, verum simile quid ut Sepiae in sinari singuinis vicem obtinet atramentum, Purpurarum generi infector dic succus, de cuius varijs synonymis ac different ijs, antequam ad alias partes persam, primo dicendum VSunonum a iniihi esse videtur. Vlpianus Purpurae sic plerunq; vocatur appellatione Omnis generis. sum dux Purpuram contineri putat. Argaman dc Arseu aliubi aicae voces in libris sacris Daniel. s.
mus etiam sui cuni vicum ait: cum vira sua succum illum ci innati m. Et alias: cum feetifica ucre, nuxos habent succos. Vocatur & liquor, ros, sam cs,pelagium, sucus, ' Vitruvio cli
Ostrum: Sic enim scribi Incipialia inde de Ostro dicere quod di clari lunam & exccllen Oaia quia Iissimam ha lici ri ter hos colores aspectus suauitatem . Omne quidem ostrum Purpura. 1i R. cst, lid non omnis purpura Ultriam, ut tradii ' A. Gellius, quod cxuberantiam splendo- . qui arie. reni'. ruboris liab t. latac cii. illusti a tur splendore, quo rcis qua Purpura caret. Hunc splen-26. dotem cocco incendi tradunt. Nonius Osirinum colorem distinguit a inuri qui & ipleoili in ' co pro Purpura multoties accipitur quod Osirimis color sit subrubeus, murex Purpurcus. Qioi R iψ Sed haec a sc riptoribus confunduntur. Iaem Nonius Ostrinain, inquit scilicet vel cin di- λςς hq cunt ab ostio colore. qui est subrub iis . Citat item haee verba Turpilii: Interea aspexit vii ginem vectari, in capite riculam indutam ostrinam: Et Varronis, Aurora Ostrinam Oltrinum luc indutus supparum. Vtebantur autem, ut Zoographus coni j cit, non tinet Ostrum res sellam seu infectores veilium hoc colore. sed & pictores. Dictu vero elt ostrum ἄ-dς d Qv αδ ο aris quod a i urpuris testa tectis eximeretur, ex Vitruvii sententia. Virgilius Sar- ostium ψti ratiam Ustrum dixit, a Sar urbe Phoeniciae, quae postea Tyrus appellata est: Et gemma b.bat ct Samaras muri bo. Unde& Sarranum & Tyrium Massarius hunc eundem itorem a Latinis vocari testatur. II, 3. Properito aliisq; etiam coloi dicitur ostri mis: Et Tros Osrinos pristi Cadam a colores. Aduertendum interim Conchylium, muricem, & oriunt pro eodem colore, Purpureo scilii et sumi. Saulem vero praeter Plinium etiam Vitruvius dixit: Conethlia,cum si nil sta, ferramentis circumscindu mur, c quibus plagis Purpurca sanies. Pollux item λαὰμ , id est .ciuovcm vel sanie dixit : Nonnus antiquus posita δωδε πῆρ. illisi iniuidu ignem, HFucus p v lioc a eo lore, illud a sanici subst.uitia. Fucus non scin et Plinio dicit utrivi, Buccinum per se 8 rvς damnatur, quoniam lucum rc mittit. Sammonicus : Purpura terrera MIti praedua az . ista fuco. Pchagium vero eodem loco Plinius: Pelagio admodum alligatur, nimiaeq; eius ni- '' fruti dat austeritatem illam &c. nonnulli ctiam Purpuris uin, de qua voce post. Plinius medicamentum quoque P, Purpurae colore idixit, quod & Graece pharmacum appellare
licebit. Pharmaca Iones tincturas vocant. - , δε- ω, siau . φαμι σσων apud Homerum non solum tingere cst, unde φανω - dicuntur et βαφῆα, id eli, Osticinae tinctoria, teste Valtino, sed etiam ferri aciem exacut re & indurarc το αεν, Η)-.ποι a. duratur enim ferrum aquaestigidae intinctum. Ad pharmacum Graecam vociet , cm....esita tisanica Farb Vci far acccdit . Hinc torie etiam venenu in Tyrium poetis nonnullis flos T,hium. litv aut color vocatus fuerit. UXos apud Suidam Purpura est,quae apud Phoenices tinge-Ο ,, quid b rtur pretiosi isma: hinc oxybapha in L. i. C. Quae res alienari non possunt ; quo in loco Midae. nonnulli corra sunt diuuta, vcram Icccionem, ut Alciatus ait, peruertcmos . h g iapud . Suicia ua
298쪽
A sui damni bit huiusnod Lieperio, nec alios Lexicorum seriptores, neq; ino pe, nec in RiM. Oxyba pluun quidcm . quod aliqui inepte obaphum nominant i Varino teste
vesculum est aceto & intinctui,excitandi appetitus cauci, destinatu in In mendis. Purpuras tamen διατορ ἰ si is ξυτα τα et, id est, excellentes, minime vulgares & acerrimi fulgoris apud Suidam legimus in Σαρδω. Διαφοιορ πορφύρα Arriano est i urpura praestantior, cui opponit χυδα α', id est, vulgarem . Br aeus quoq; in miscellaneis cap. 2 ineptam hanc Alciati intcrpretationem reprchendit: cum Suidas nihil aliud scribat, quam ὀξος ἐψηN M' ἄπρ) γινώων, hoc est, Acetum coicitum e palmulis cuius meminit Xenophon in secundo Anabal eo s. Καλυξ HL sychio est stos rotae&c. & Purpura marina. Et Nicandri Sch liastes καλλέα ait ese storem seu animal marinum quo Purpura tingitur. Hermolao chalca est ex Suida ut videtur, apud quem idem legitur herbae genus quae Purpura tingitur,quod& Rucllius meminit ex Phocione Grammatico , cui tamen eadzm vox ctiam Purpuram significat. Sed καλχη potius seribendum est, unde verbum καλχάινμκ Scholiastes Lycophronis, ubi hic habet πεπλου : Καλχη φορυκώς. Calche, inquit, propri est Pum pura tinctia: nunc vero peplos simpliciter multis tincturis insectos intelligit,& variegatos B & pluniari cos. η Caelius calchcn Purpurae operculum ab alijs vocari tradit unde, inquit, dictus Calchas) a Gai cno onycha ; tametsi dicatur onyx , unguis Odoratus que ostracion item appellem, Vci ostiacon quoq;. caeterum haec postrema non ad ipsum storem, dum adhuc in animali cst. sed cum ad usum accommodatur, pertinent. ita & Purpura simplicit cr apud Romanos aliosq; vcsti inenti genus commemoratur. A'νθινα. tamen ab ipso fi re vestes Purpureae dictae sunt, & toga picta a florido Purpurae colore . Testis est F cstusis Pompeius. Plista, inquit, quae nunc toga dicitur, antea Purpurea vocitata est, eram; sine pictura. Eius rei argumentum est pictura in aede Vertumni & Conti, quarum in altera M Iulvius Flaccus, in altera T. Papyrius censor triumphantes ita pieti sunt . de hac plura su pcrius dicta sunt. Ita pariter vesti ridiata Purpura insccta eo teniperamento, ut amethysticolorem reserrcntiai methystina dicebatur. Plinius de amethystis loquens: Indicae absolutum Purpurae colore habent, ad hancq; tingentium ossicinae dirigunt vota: fundit enimal peetu leniter blandum, neq; jn oculos νt carbunculi vibrant. mc non Purpuram vocabant extremam oram vcstis praetcictae cui, ut diximus turpura inserebatur, de teste Aldo Manutio, περι-ςpnm vocabat linabusi huius vestis. In iumma a Purpuris conchis C ipsas quoq; vestes, ut Hermolaus quoq; voluit, Purpuras vocamus. Accipitur etiam pro rubore faciei, ut apud Proportium. Tincta νώbm v as paniaram purpura veBit. Et apud Martiat tu lib. q. D tibata simel semmos m a Paetura custas Sparsi M M. Ennius in hoc quoquc se sala. Et si mutire erubuit rea iam ,-Purpura. Atq; ita pro purpuit Oct iam accipiet tur: Afranias. m Mea nutrixserge, profer PuTuram. Non abs mili ratione Gallis exanthemata seu maculas pestilentiales, quia saepe Purpurei sunt coloris, Purpurae nomine, ut testatur An brosius Paraeus,intelliguntur, Sed vi ad si rem ipsus Purpurae revortamur, tempestiuum est, vi de different ijsuius aliquid dicamus Tria at tem Purpurae genera, a varietate coloris sumpta a veteribus memorata inuenio: πορφυς δια coloris violacci saturati & subnigricantis, quo colore- ρ- αναα, Θανατον λ' παπορ in Homerus dixit: Talis fuit amethystina, & quae e pelagiis Purpuris solis fiebat de Buccinis. Φοινα δα, puniceam rubcmcm colore cocci, quali, fuit Tyria & Tarentina, unde & venenum Tarcntium diotat, colore puniceo matura: palmulae dictam. ἀ-γιδα colore glauco, ira D mari simi inaustero, diluto,qualis suit c onchyliata. Tyria omum celi bcrrima, quae Ostrum quoq; dicebatur, quo Obicurim & nigricantior, coerat cariotia qua sanguis dicitur purpurcus, admodum splendida & fulgore luminosa , quae nempe ad solis radios ignem repraesentabat, quare ignea vocavit Iuvenalis, α Valerius Flaccusordentem. 1 uit ibric etiam huiusmodi , quam in Britannia nasti laudatissim Mn da me. morat initio Eces.hist-gc nt. Angi. Hac ideo deterior habebatur Tarentina, quod sine luce di si L ndore esset. Non cnim Omnis Purpura fulsore luininosa erat, sed quadam obscuritate censetur,quin & splendintium quadam nisi altius tollantur, non tylen iccbat, nec implebant oculas coniventi u. Hinc Augusti iocus innotuit qui cum Ditin qua retur de ob lauritate Tyriae Purpurae, quam emi iusserauescente venditore: Erige aluua&suspice,
299쪽
Differetitis a loco Nigri in P
his usus est silibus. Quid Θ E rgo ut me populus Romanus dicat bene cultum, in Elario s
ambulaturus sum ὸ Vocabatur ea clarimma Purpura, quod meminit Lampridius in vita Alexandri: Purpurae clarissimae non ad vium situm sed ad matronarum, si quae aut possent aut vellent, certe ad vendendum grauissimus exactor fuit, ita ut AIexandrina Purpura hodie dicatur, quae vulgo Probiana uicitur, idcirco quod Aurelius Probus baphijs praepositus,id genus muricis reperillar. Meminit Flauius Vopiscus in Aureliano Purpurei palli, quod Persarum rex ab Indis interioribus acceptum Aureliano dederat, ad quod curn matronae suas Purpuras iungerent, cineris specie decolorari videbantur, diuini comparatim ne fulgoris. Talem Purpuram Sandycem Indicam facere, fi curetur, idem tradit dici, me moratumq; pallium eo Purpurae genere, quod postea nec ulla gens detulit, nec Romanus orbis vidit, in templo Iouis opl.Max.suisse. caeterum splendidi isimus iste color, si ex sandyce erat, hic non pertinetr saltem hoc constat Purpuram loci varietate omnino variare. Testatur Vitruvius,ostrum quod legitur in Ponto & Gallia, quod hae regiones fini proximae ad Septentrionem, esse atrum. Progredientibus inter Septentrionem & occidentemm ueniri liuidum: quod autem lepitur ad Aequinoctialem,orientem & occidentem, ii
uenit i violacco colore. quod vero meridianis regionibus excipitur,rubra procreatur po- Fiestate, &idco hoc rubrum. Rhodo etiam Insula creatur, caeterisq; ius modi, regionibus, quae proximae sinit s,lis cursui. Sed hic animaduertendum Purpuram nigram sumi pro violacea exsaturata: su enim sirpe nigrum a veteribus Mnitur. Amethystina Purpura qua etiam ianthinam ku violaceam appellabant, ab amethysto lapide nomen obtinuit, de quo Plinius sic scribit in nono: Non est satisabstulisse gemmae nomen amethystum, rursus absolutus inebriatur Tyrio, ut sit ex utroq, nomen improbum Τyr amethystus. Et aliabi. Amethystos gemmas esse dicunt perlucentes violaceo colore. Causam aut in nominis amethysti adscrunt,quod usq; ad vini colorem accedens, priusquam cum degustet. in vi Iam desinit. Fulgor quidam in illa Purpurae non ex toto igneus, sed in colorcin vini dcSciens. Est enim a priuatiua particula ἄ&Ud , id est ebrictare nominata , tanquam am
thystinus color si sobrius&colore vini minime inebriatus. Ad huiusmodi Purpuram a Iudit Suetonius in Nerone. Et cum interdixisset usum amethystini ac Tyrii coloris, sumpsissetq; qui nundinarum die pauculas uncias venderet. Alludit ad eandem & Epigrammatarius in Aphoreticis de lanis amethystinis hoc carmen submiem:
Huc arbitror etiam pertinere, quod Plinius ktibit: Purpura violarea me iuuene vigebat, inquit Nepos Cornelius,qui divi Augusti principatu obijt, cuius libra denarijs centum vaeniebae successit dibapha Tyria, quae in libras denariis mille non poterat emi. Dibapha tunc dicebatur, quae bis tincta esset, veluti magnifico impendio:qualiter nunc omnes pene commodiores Purpurae tinguntur. Erat deniq; aliud genus Purpurae caeruleum, omnium vilissimum ex leuissima ac deterrima Africana prope Succubin Africae urbein Extat & h die eius imago in holosericis violaeeis deterioribus, quae ad caeruleum colorem accedunt,& vino inficiuntur. Ab hoc genere Purpurae, mare Purpureum vocavit Virgilius in
Plutarchus quoq; citat in libro de exilio illud Simonidis
Et in libro de facie, bis lunae; Et maris quidem, inquit, colores conatus est Homerus v ucunq; nominibus exponere, mare violae, Miniq; rubri forma praeditu in dicens , I alibi glauca, undam Purpuream, tranquillitatem albam.Cicero mare Purpurea videri scripsit, ravonio nas ente. Primum itaq: locum obtinebat Purpura quo ardentius fulgeret, ut de Tyrio,dicium,alteru amethystinus tomnium vilissimus qui magis ad caeruleum vergebat. Ioannes x Goropius Becanus,ut astruat Purpuram, quo magis ad ignem vergat, eo haberi praestantiorem, Purpurae etymologiam ex Cymbroru vetustissima lingua deducit, quibus Purpura Purpur, quasi pur vur, id est purus ignis vocabatur caeterum cum multa adducat quae hanc nostram historiam dilucidare atq; amplificare possim, ego ea praeterire nolue rim. Inquit itaq;. Purus fit a vur,quo ignis denotatur,eo quod omnia per ignem purgen tur. Uur itaq; pura di purgo,dat Latinis: nobis pur, a quo purpur color pure igneus,quasi pur-uur. Sic tamen Latini usi sunt,ut purpur color sit purus purus. Sic dixit ille,quisquis nomen Virgilia sumpsit: --Carmina purpurea eaniadiora nive. Et Valerius Flaccusa
300쪽
Quo loco demiror intolerabilem Lambini audaciam, qui cum poctae elegantiam non in c., b hi. telligeret, pro Purpureis posuit marmoreis, operosa testiuin donunciatione, docens maris morcum pro candido dici. Eitantur Lucreti; , vcrsus, ditantur Virgili , citamur Ouidij, quo uctus scriptura ac genuina lectio corrumperetur. At non vidit Ilic Lynceus, cornicum oculos configcre paratus, hanc lectionem non in omnibus modo vetustis exemplaribus inueniri, sed iam olim etiam a Seruio probatam germanam i liabitant fuisse, ut interim Acronis ei testimonium contemnere permittam. ille enim hunc Virgilii locum
--. Namqi ι ne decoram casariem nato genetrix tamen si tusent Purpureum, Gr iasos oculis assis at honores. t
sic interpretatur, ut Purpureum pulchrum & floridum vorari dicat: quod ut probabile Bireddat, hanc ipsam Horatiani versus partem adducit,
vellem equidem Lambinum interrogare quod sibi ColumelIa voluerit, dum dixit: λ des Purpurat auro. Sane si consentire sibi Horatium emendanti vellet; necesse haberet, vel ineptum authorem dicere, Hi locuin eastigare. Quis enim unquam aurum vidit Pu pureum, si Purpureum sit rubrum ad atrum declinans p Nescio profecto quae sit effrons comimp ndi impudentia dicenda, si h e correctio & emendatio sit vocanda. Nos igitur Purpureum id dicemns quod floridum est de pulchrum, idq; vocis origini conuenienter. quae nihil aliud significat, quam vel purum ignem, vel purum putum. In igne autem non tam color, quam lux & splendor consideratur: quo videtur Horatius reis exisse, in arte
Neeinde alienum est illud Ausonij in Mosella . 1
C ,-- Phebus ἰ fereno Lamue Parturium reseraria Mus olympum recit itaq; Purpurae nomen ad rcctam rationem vocatum, ne Purpuream niuem, ne Pur purcos Olores, nc Purpureum sal admiremur: nec absurdum heputaremus, si quicquam auro Purpurari diceremus. Furius apud A. Gellium se Iegendus. 'fulica ima leuis votitarsuper a a a classu
Exemplar me u habe bat, sicut fulica leuis: quod non placet, nisi ex fulica selea facias,quod per me liberum esto. Hic Purpurat se interpretatur Gellius, ut idem sit quod nitescere t cit. quod non polosi displicere, maxime, si nitorem quendam splendidum & igneum i telligat, qualis incrispanti mari videtur, adeo ut noctu etiam luceat. Purpureu itaq; ignis splendtirem ubiq: indicat, qui quod in ostro maximus sit &excelIentissimus, Purpureum oliro tinctis potissimum applicatum. Eleganter Virgilius, Drtoq; Oribat Murace lana. Liuius in Laodamia: Ille Asiatico ornatii affluens,aut Sardiano ac Lydio fulgens decore. Bene dixit fulgens, ut igneus Purpurae fulgor liuelligeretur. Addamus di Quintiliani lin mi, eou.-D cum insignitet corru pium ex libri duodecimi capite decimo & in eo corrigendo, si minus diuti , placcbo, Lambini audaciam dicar aemulatus. Sed evanescunt haec inquit, atq; moriun- 'ν tur comparatione meliorum, ut lana tincta suco citra Purpuras placet: at si contuleris etia Tytiae lacerna , conspectu melioris obruatur, ut Ouidius ait. Si vero iudicium ijs corru- piis acrius adhibeas, ut sucis Purpuram:iam illud quod fefellerat,exuat mentitum coloie, di quadam uix enarrabilis aeditate pallescat. Luceat igitur hare citra sciem, ut quaeda exigua animalia igniculi vidi ntur in tenebris. In his alia aliter corrupta suerunt, ut liquebit conserenti. Quod autem dicit, ut Ouidius ait, nescio an a quopiam sit adiectum. Eius certe alia cst comparatio. Tyrias enim Amycisis confert. Est aute locus in remedio amoris.
si mihi citra exemplarium fidem coniectandum sit, pro lacerat, non Laconicae,sed TyriqLieci nae legam, ut alludat ad I Uuenalis illud.