장음표시 사용
21쪽
duos postremos vellas de expugnatione Ierusalem intelligit , tune populum tumultuatum, hostem ascendisse per murum edivisita, id est diruisse portam, Regem B
hylonium praeivisse, δι Deum, qui illi favit MENOCHII.
Vns. I. UI COGITATis INUTILE . est miosis, minus enim dicitur, quam signincetur . Sensus enim est , qui cogitatis rapinam, ut habet Chaldaeus , &iniustitias meditamini . OPERAMINI MALUM IN CUBILIBUS v EsTxis: noctu in lectis vestris machinamini mala , quae cum diluxerit, effecta detis , & summo mane illa pepetrare incipitis . MANUs EORUM: industriae , consilia, conatus, & opera.
V. 1. CALUMNIABANTUR vIRUM , ET DOMUM Elus : viros calumniis circumveniebant; ut in eorum bona , & hereditates involarent. V. 3. COGITO MALUM ; id est, animus est plaga aliqua gentem hanc mulctare . UNDE NON AUFERETIs COLLA UΕ-sTRA ; id est, imponam vobis onus gravissimum, quod nullo modo possitis excutere, nee possitis cerv ices veliras subduce. re, ne illud seratis. Intelligit gravissimam amictionem eaptivitatis . NON AMBULABITIS SUPERBI , quasi dicat r Reprimam erectam, & superbam ceruicem vestram. QUONIAM TEMPUs PEssi MUM EsT, id est erit, quia super vos inducam tempora c lamitosissima. V. q. SUMETUR EUPER vos PARABOLAr naenia , lamentum senebre , carmea lugubre usurpabitur super vos , id est de uobis eanetur. CANTICUM CUM SUAvIT TE : cum modulatione , ia inflexione quadam lugubri, ut solet fieri in mentis . DEPOPULATIONE v AsTATI sUMus . He-hraeus habet , vastando vasati sumus , id est penitus vallati sumus. Sunt verba Samariae, & Ierusalem PARs POPULI MEI COMMUTATA EsT; id est, pxta populi ILraelitici translata est in Assyrios . Vel , mrs, id est sors, & hereditas populi mei ablata est, & data alienis. Q MODO RECEDET A ME , &c. Quomodo pseudoprophetae, de adulatores dicebant Assyrium recessurum, & non magno illato damno abiturum , cum tam cito redierit , & nobis agros eripiat, & inter suus dividat sunt verba lamentationis. V. I. PBOPTER HOC NON ERIT TIlli ν&4. quasi dieat: Posthae terram tuam, Samaria, & Iudaea, inter tuos ei ves laniculo non divides, ut solebas , quia omni tua possessione privaberis. Sunt verba Samariae, & Iudaeae ad seipsam r sie enim l gentes ex affectu se ipsos interdum ali quuntur . Simile pat nos apud Virgilium Eclog I. Impius hae sam otia novitia miles ha
Infere nune Melibaee oras, pone ordine
V. 6. NE LOQUAMINi LOQUENTEs . Finita lamentatione, vel naenia se iam alius propheta, vel quispiam vir prudens inducitur loquens; quasi dicat: Nolite, o Michaea , o Ioel, o Amos, &e. verba perdere , & frustra populum hune alloqui, & ad
illum concionari . NOM sTILLABIT sUPER Eosr eloquium vestrum non instillibit illis bonam mentem . NON COMPREHENDET CONFUslo . Hos adeo de duit , ut mo iata , & increpationes , & minae pudorem illis non possint iniicere . NUMQUI REvIATus EsT πl RiTus DOMint ὶ quasi dicat: Numquid arctatus, & angustiatus est spiritus misericordiae Dei, ut nos, qui sumus populus eius, perdere velit I ALEs
IUNT COGITATIONEs Eius 2 quales vos Verin
bis ostenditis ; id est , putatis illum nihil aliud quam de poenis infligendis cogitare
NONNE TERRA MEA BONA sUNT , &c. Haec sunt verba , & responsio Dei . amrmantis se quidem bonum esse , & clementem; sed bonis. & rectis. ET E CONTRA Rro, &c. id est, at vos quasi advellarii insurgitis contra me , legem meam pessim violantes . DEsUPER TUNICA PALLIUM SUI TULIsTri : adeo rapaces estis , ut iplas etiam Vestes, quas gestant, Pauperibus eripiatis . QUI TRANsla NT SIMPLIC TER . eos, qui nemini nocebant. Italice , diceremus, quelli the anda uana her ii fatri Dol. CONPERTisTIs t M BELLura: holi iliter estis persecuti. V. 9. EIEC TtR DE DOMO DEL CIARUM su ARUM: ex aedibus suis, in quibus cum maritis in amore , pace, & suavitate coniugali vivebant. Vel maritos persequentes svel - - Digal es. by Coo
22쪽
vel uxores apud mafitos traducentes , &suspestis reddentes. Vel generatim sceleri- T I R δ N I.
hus vestris causam dantes captivitati , unde factum est , ut matronae luis ab aedibus ab-IPers. I. IT AE mir IM CU3ILIRus vllis straherentur ab Assyriis victoribus. TU Ll. V sTRIs etiam per noctem eris Tis LAUDEM MEAM. A matribus abdu-scogitatis & machinamini iNUTILE ET MA-ctos honesta educatione privastis , & idO- LUM. Hebratum , aisn, id est υanitatem , lolatras eos fecistis, qui alioqui me laueas. iniquitatem ; Chaldaeus , Uatahlus & Pagni issent. Familias frequentes, & benei educa- nus Vertunt, rapinam ἰ Syrus, fraudem. Α-tas perdidistis, quarum causa , laus mihi git enim hie de iniuriis in proximum , si-
tribuebatur. cui praeced. eap. de peccatis In Deum. Quae V. Io. SURci TE TT ITE: scilicet in ea tergo noctu excogitarant, fraudulenta consi- Ptivitatem, neque enim poteritis amplius, lia, prima LUCE MATUTrNA, id est sumin ut hactenus secistis, hie agere quiete , & mo mane, summa celeritate & aviditate exintranquille. PROPTER IMMUNDITIAM, &e. plent: quia MANUs, id est consilium, α terra peccatis vestris polluta , etiam san- chinatio, conatus, EORUM omnis EsT CONAEguine, & cadaverum putredine inficietur,4TRA DEUM : cuius odio satagunt etiam in scelerum vindictam . membra eius, id est proximos suos , pera V. Ir. UTINAM NON EssEM vIR HA-ssequi & affligere ubi eumque possunt. HoeBENS sp IRITUM r utinam prophetico spiri-lquadrat in tyraunos, persecutores Christiatu carerem, & sallerer, longeque aliter e-lnorum. LXX. vertunt. quia non levave venirent quae dico. STILLABO Tiar IM vl-irunt ad Dominum manus suas; quasi dicat: NUM, &c. at non possum Dei praecepto Neglectus orationis, causa impiis est tam
resistere qui me iubet tibi gravia, & tri-lmultiplicium scelerum. Quod idem & reis stia praedicere . Itaque stillabo, & insun-lgius Propheta D id, & Daniel subinde
dam tibi vinum furoris Dei , quo calice insinuarunt. inebrieris, dira, & acerba patiens. ET E- V. 3. NON AMRULABITIs vUpERBI ἰR T sUPER QUEM sTILLATUR POPULUslChaldaeus & LXX. erecti; id est, non am-HTE. Israel est eui vinum hoe furoris stil.lplius erigetis superbam cervicem, & tumilo, & instillo. dum collum, QUONIAM TEM pus quod in-V. I 2. CONGREGATIONE CONGREGABolducam Obis, PEMIMUM a EsT, id est e.
IACOB TOTUM TE. Miscet propheta laetasire me calamitosum, quod superbiam & tu- tristibus, & evolat ad Christi tempora .lmorem vestrum facile contundet & depri- , Sensus ergo est: Ne desperes Iacob , nam mei.
cum venero in came, congregare te inci- V. q. SUMETUR SUPER Fos PARABopiam ad Ecclesam meam per Evangelii LA ; id est, cantabitur de vobis naenia ,
promulgationem, & tandem in fine mun- seu lamentum vel carmen lugubre t C AN di universas Israelis reliquias ad me con- Tr CUM CUM suaviTATE , id est suavissu vertam, & ad meum ovile, & caulas measimum ac pulcherrimum canticum, sed fuistransferam. TUMULTUABUNTUR: ut fitinebre, sed lutubre, sed lamentabile, quais in magno concursu , & frequentia homi-2li solent praencae animos moerentium deis num animui introire contendentium . mulcere. In Hebraeo est, lamentabitur Ia-κ II. AsCENDET ENIM PANDENs ITER mentNm lamenti b, id est maximum , puti ANTE Eos . Christus , quasi dux, & pri n.'cherrimum , elegantissimum lamentum, ita ceps eorum, ascendet ante eos pandens i- Pagninus, Valabius & alii . Erit autem ter, & aperiens portas, tum carceris dia-lhaec naenia. DEPOPULATIONE v AsTRTI SU-boli quo tenebantur , tum Ecclesiae per Mus; Hebraice vasando e vastati samus , baptismum, &c. IN CAprTE EORUM AEI lid est penitus vastati sumus: PARs magunCEPS ERIT EORUM , ut habent LXX. PopuLI MEI Israelitici , & possetiam I
daici, COMMUTATA EST, id est comm tavit patriam cum exilior pars reliqua vi-' tam commutavit eum morte . Ouo MOD
RECEDET A ME rex Assyriae Salmanataec ut nobis prumittebant pseudoprophetae, C a CUM
23쪽
CUM etiam post acceptum a nobis tribu-lmes, nihilque mali metuentes , vor com
NEs Nos TR As sibi vindicet, suitque D Ivi-lxam , pugnis contuditiis , vulneribus con-DAT ae distribuat Idem de Nabuchodo secistis. Neque his contenti , ut aedes Oenosore conquerentur Iudaei suo tempore. cisorum & praedia occuparetis, etiam uxo P. 3. TIBI, o Samaria, o Iudaea, post- res ipsorum.
solium ςORTis hereditariae IN COETU Do- pere mihi curae de cordi , iam viduas &MiNI; id eis, non amplius intei filios tuos , Omni obe destitutas, tyrannice EIECIs Tis hsed inter hostes tuos dividentur ae distri- DE DOMO DELICIARUM sUARUM , id est
buentur agri tui . : quae solebat ipsis esse delicio sillima incom-μ. 6 NE LOQUAMi NI LOQUENTEs , plexa maritorum & liberorum d a quibus Hebraice, ne sissetis Itiliantes e ; id est,iTULisTIs LAUDEM MEAM , id est mate- nolite loqui , nolite prophetare, O Prophe-iriam & occalionem laudis , IN PERPE-tae, nolite contionari tam incredulo , tam , TUUM: nempe bona hereditaria, quibus si rebelli, tam obstinato populo. Eloquium eos gaudere permisissetis, laudarent & gl 3- vestrum ne stillat supER is Tos incredulos: rificarent me perpetuo: nunc his orbati Ke-NON enim COMPREHENDET illos CorusU- munt, fremunt, maledicunt vobis & misto, dolor, poenitentia. Frustra monita, hi, vindictam & recuperationem bonorum, frustra minae omnes: ita Chaldaeus. letiam viis illicitis procurantes: ita Albe V. 7. DictT & obstrepit Do Mus I Acoaratus, Hugo & alii. Nunc sententiam ve- NUMQViD AB EREvi AT Us Es T sΡ1RITusi liram audite: DOM Niὶ id est, an arctatus, contractus, ' ro. SURGl TE & vos e sedibus vestris,sngu status est spiritus misericordiae Dei, utioe abite in exilium, in malam crucem rnolit nos amplius pro populo suo agno- quia tam impii , tam scelerati REQUIEM scere, habere, tutari An COGITATI NEs'halere non potestis in terra tam sancta , EI Us TALEs SUNT, quales nobis Prophetaei quae PROPTER lMMUNDrTIAM qua illam depingunt, acerbae , tristes, exitiales ρ Quin polluistis, coRRUMpETUR ab hollibus Pu-
potius conitat nobis, benignas esse, suaves t TREDINE PEIsIMA, tum cadaverum vestro-ae pacifieas: iuxta quod ipsemet ait se Co i rum , tum aliarum sordium. Atque utinamgito super vos cogitationea pacis , o non salsus sim vates affisionis: ita S. Hieronymus, Remigius , t V. Ir. UTINAM NON EssEM UIR HA
Haymo. Sed obstreperis respondet Deus, BENs s IRITUM prophetieum, qui fallere se revera honum esse, & oracula ac pro- non potest f utinam quae praedico, non sint
mula similiter bona esse, sed bonis g &lmihi revelata a Deo, sed mendacia : a va- rectis, seu Qui retia via mandatorum di-lno timoris vel melancholiae spiritu ut vos vinorum gradiantur , mihique propinqua opinamini suggestas Sed heu , nimis verare, obedire & placere student. Sed hosti-lsunt haec mea oracula. Ego enim tibi, ohus meis dura sunt, austera & tristia. UoslIsrael, o Iuda, mittor a caelesti symposia autem cha minister & quasi pincerna. En ea licem
V. 8. POPVLus ohlM ME Us coNςURGI-lvobis submissum a Deo. Huius iussu in eum Tas mihi IN ADvERsAR UM, id est hosti-lmsilio TIBI vINUM IN EBRiETATEM. Est liter, & ut s. Hieronymus, tyrannice ad-lhenisaius i , id est vinum inebrians , versum me arma corripitis. Et miraminisnempe strages, caedes , carceres , funera, me durius vobiscum agere λ querimini melexilia, excidia . Neque haec in paucos, sed iudicem , me vindicem insurgere in rapi lia omnes. Nam res, in latrones, in homicidas DEsUPER V. ra. CONGREGATIONE CONGREGABO ,
T UmCA; id est, praeter tunicam etiamsid est exactissime k & ad unum per Assy. PALLiUM susTULIsTu, id est pauperibustrios & Chaldaeos congregabo IACOB To- omnia quae habebant eripuistis , tam qui- TUM populum, Omnetque eius reliquias, ehus domi se sustentare debebant, quam qui-lprioribus cladibus superstites. Captos autembus in publieum prodibant . Etiam Eos'compingam in circum, in earceres , sicut
QUI sIMPLICITER per viam TRANsIBANT ,1 oves compinguntur in mulas . Hebraeum
nullaque re vos laeserant, innoxios , iner-lisara significat septum arctum & angu
24쪽
stum : LXX. verterunt, tribulationem . Porro tanta erit multitudo & eompressio cariorum , ut prae loci rerumque necessariarum penuria tumultuaturi, & ingentem stre. pitum , ut solent balantes oves , edituri
sint hi suis singultibus, isti querelis ac lamentis, illi maledictis & blasphemiis, alii opis & auxilii inclamatione.
braice , Ieho- , in capite Assyriorum &Chaldaeorum quasi dux & archistrategus,
PANDENs ITER ANTE Eos in omnes arces& urbes vestras: Divi DEMT illi & distin dent maehinis sitis bellicis muros omnes &P pugnacula. & per patentes portas ingredientiar victores ac triumphantes, i caninge currum triumphalem vinctus catenatusque R Ex EORUM, Osee& Sedecias, TRAN. SIBIT CORAM EIs, trahendus mox ad in.
fame supplicium ita sere Theodoretus &Vatablus & multi recentiores, quibus po tius favet Scripturae eontextus, quam aliis ι qui hare in honam partem accipiunt, &de reditu e Babylonia, vel de reductione Iudaeorum ad Christum exponunt.
tas, o vanitas . LXX. labores, λνγι μ ε νω - τοις ζ post malorum enumerationem si equitur sententia a Deo , & poena excidit . V. 4. IN DIE ILLA , &e. In die exeidii carmen funebre, & lamentum cantabitur, qualis est naenia de excidio Tyri , Ezech.
xxv I l. a. Item Isa. xxv. 4. de excidio Ba-hylonis. Hebr. ntra nitia, lamentum: rad. nna, tamentatus es. LXX r hine non erit mittens laniculum sortis p non erit vobis iuniculus ad dividendas possessiones, quia hostis totas auferet vobis haere
V. 6. Ae si diceret , eessent loqui
contra Prophetas e stillare ex more I quendi Prophetarum , est prophεtare , concionari , loqui; sensus emo , Ne di eane amplius Israelitae, non evenient nobis ma la quae minantur Prophetae. Sic enim dicebant olim, qui non credebant Propheistis. Hi ne additur vers. 7. non est abbr viatus spiritus Domini e potest & hos tu
V. Ir. UTINAM NON EssEM v IR HABENI sPIRITUM , &e. Vox populi erat , vana esse quae dicebant Prophetae . At contra Michaeas, utinam decipiari modus Io.
quendi est in eo, qui dolet de malo quod praedicit, & qui optaret non fore malum. verum non sum mendax, sed stillabo huic
populo acerbam calamitatem . R. Ιχ. CONGREGATIONE CONGREGABO,
M. Hate laetiora sunt, & ea aliqui reserunt ad liberatam Ierusalem a Sennacherib, alii ad reditum a captivitate. Sed nec ibi omnes Iudaei congregati sunt , & ubi porro rex coram eis longe melius his de
25쪽
Propter peceata Princ pum, sud eum, pseudopropbetarum ac facerri. tum populi Israel, comminatur Dominus gravem ultionem , m Ierosolνmae deletisnem.
x T dixi: Audite principes Iacob , & duces domus ΙΩrael: Numquid non vestrum est scire iudicium, a. qui odio habetis bonum, & diligitis malum: qui violenter
- tollitis pelles eorum desuper eis , & carnem eorum deis super ovibus eorum 8 3. Qui comederunt carnem p puli mei, & pellem eorum desuper excoriaverunte &Ossa eorum confregerunt, & conciderunt scut in lebeiste , & quasi carnem in medio ollae . q. Tunc clamaiahunt ad Dominum, & non exaudiet eos: & abscondet iaciem suam ab eis in tempore illo, sicut nequiter egerunt in adinventionibus suis. s. Haec dicit Dominus super prophetas, qui seducunt populum meum: qui mo dent dentibus suis, & praedicant pacem: & si quis non dederit in ore eo rum quippiam, sanctificant super eum praelium. 6. Propterea nox vobis pro visione erit, & tenebrae vobis pro divinatione e & occumbet sol super trophetas, & obtenebrabitur super eos dies. I. Et confundentur qui viisent visiones, & confundentur divinit & operient omnes vultus suos, quia non est responsum Dei. 8. Verumtamen ego repletus sum fortitudine spiritus Domini, iudicio, & virtuter ut annuntiem Iacob scelus suum, & ΙΩrael peccatum suum . 9. Audite hoe principes domus Iacob , & iudices domus Israel: quia abominamini iudicium, & omnia recta pervertitis. Io. Qui aedificatis Sion in sanguinibus, & Ierusalem in iniquitate. II. sa Principes eius in muneribus iudicabant, & sacerdotes eius in mercede docebant, & prophetae eius in pecunia divinabant : & super Dominum requiescebant, dicentes: Numquid non Dominus in medio nostrum 8 non ve nient super nos mala. I 2. Propter hoc, causa vestri , t b) Sion quasi ager arabitur, & Ierusalem quali acervus lapidum erit, di mons templi in
26쪽
A est , quodque oportet fieri se . eundum Dei legem. Vide Ierem. v. R. 2. PELLEsς quasi dieat o Qui facitis pauperibus, quoὸ ovibus facit qui decorticat stilicet erudeliter opprimitis , aut spo. Iiatis substantiis suis.
V. 3. COMEDERUNT, &c. perstit in metaphora ovium Occisarum. LEBETE, scilicet Feri solet. V. q. ADINνENTIONisus , id est operibus , & cogitationibus. V. I . MORDENT, &e. quasi dicat, Qui pro escis faustra praedicant, scilicet iis . qui eis dant quod edant. SANCTIFICANT , id est indicunt, seu nuntiant , aut parant , quasi dicat, oppugnant, seu hostes fiunt. V. 6. Nox, id est calamitas . UOBIs , stilicet o pseudoprophetae . PRO PISIONE, id est ob visiones vestras mendaces. V. . CONFUNDENTUR , stilicet ἡeprehens s mendae iis ipsorum erubescent. OpERiENT, scilicet prae pudore . REspo Ns MDEt , scilicet ut illi iactabant. R. 8. IUDICIO , ΕΥ vrRTUTE. Explicatio praecedentium; quasi di eat , Dei iudicium & potentiam praedico. V. ro. SION. Chald. domos in Aou . SAMGur ut Bus, id est peccatis, scilicet inique aequisita pecunia , seu sanguine pauperiam oppressorum & a vobis spoliat
V. II. IM MUNERraus, id est ob munera. REQUIEICEBANT, scilicet temere de Deo prae lumentes quod ipses e flet prote.
Vers. Io. UI AEDtFICATrs Si N e s ANGUi NiBus , ET IERUSALEM IN IN rQUlTATE; id est , qui ampla & magnifica vobis aedificia exstruitis , quibus omitis Sion & Ierusalem ς non ex opibus iuste partis, sed ex oppressione pauperum , & iniustitia collactis . Sanguinum enim nomine saepe in saeris litteris signia
ficatur omnis iniusta vis in proximum, sive ea fiat occidendo, sive ea lumniis ti exintorsionibus opprimendo. Accomodant etiam quidam non male hane lentem iam , dieentes eos aedificare Sionis in sanguinibus , qu rum ardent studium est consanguineos, si
ve digni illi sint, sue indigni , ad ampla
saeerdotia, & praeeipuas dignitates in E elesia Dei, quae Sion & spiritualis Ierusalem nomine significatur, promovere. V. II. PRINCIPEs IN MUNERIBUS IU DIC AB ANT, ET 2ACERDOTEs Elus IN ME CEDE DOCEBANT ET PROPHETAE Elus iri
PECUM A D vINABANT. Quam gravia ha peccata sint, indicant verba quae sequuntur; se enim sequiuur: Propter hω Sion quas ager arabitur. o Ierusalem quas a-eσυur lapidum erit . Non tamen prohiobentur illi necessaria vitae aeeipere, sed pro ratione munerum iudieent , doceant svel prophetent. Sic hoc loco paulo ante, vers. s. Si quis non dederat in ore eorum
quippiam , sansi Manι super eum pratium squasi dieat: Statim velut prophetico spieitu indicunt illi praelium leu bellum , δε
saeua minantur. Et similiter intelligendum est, quod dicituri sacerdotes in merreis incebam . Linere enim necessaria vitae accivipere , immo Doctores & praedicatores tua& potestatem habere, ea ab iis, quos Mocent , accipiendi. prolixe docet Paulus I. Cor. I x. etiamsi ipse certis de causis noluerim eo iure uti. Vide ibidem nostrum
id est sacere quod rectum est i a iudiciis.
V. 2. TOLLITIs PELLEI EORUM , scilicet populi . Relativum sine antecedenti; eos deglubitis, excoriatis. V. 3. CONCIDERUNT , scilicet carne , Sept. diυferunt e sed QB paras sumi tarpso diris paras, id est concidere, ut solent carnes di ossa concidi, ut in ollam & l hetem
27쪽
hetem eoquenda mittantur. Summa , nihil reliquistis populo , bonis occupatis , in
Aorpora etiam saevitis. V. 4. SICUT NE UITER EGERUNT IN ADINvENTIONIBUs suis. Hebr. bcut mala
fecerant opera sua , aut sudiar se Chald. Sicut, pro quia . Sept. eo quod impie egerunt , non audiam eos. V. I. HAEC DICIT DOMIN Us sUPER PROPHETAs , id est contra prophetas. Invehitur in eos', quod essent mercenarii . Qui MORDENT BENTIBUS IUIS , ET PRAE DICANT PACEM . Hoc est, prospera denun-
liknt iis qui eo medendum aliquid dant. Si quis non dat, IN ORE EORUM, id est aliquid cibi , aut quod ore petunt , Luxta Psorum: se Hebr. verti pollunt . SANCTIFICANT SUPER EUM PRAE Liuia , id est denuntiant adversa contra eum. Per pacem prospera , per hestum adverta intelligit.
Hebr. ex visione, id est nihil videbitis ut
in nocte. ET TENEBRAE UOBIs PRO D v NATIONE. Hebr. ex Δυinatione, nihil poteritis divinare. Aut sie, visionis N Δω- nationis merces tenebra impos erum erunt. V. 7. ET CONFUNDENTUR , pudefient
prophetae, scilicet salsi, cum nihil eveniat eorum quae dicunt. ET OpERIENT OMNES ULTU s suos . Hebr. labium Dum, id est veste faelem prae pudore velabunt . QUIA NON EsT REs ONsUM DEI . Adventu hostium populus cognoscet, non fuisse ex Deo
quae illi prophetae dixerunt. Ea illis pud
ris causa. V. 3. UERUMTAMEM. Hebri vere. EGO REPLETUS 1UM FORTITUDINEM SPIRITUI
DOMINI. Hebr. a spiritu Domini. aut cum Diuisti Dominit ille dat mihi robur: longe alia ratio mea est, & aliorum prophetarum . Ego spiritu Dei agor , sine pudore, magna libertate annuntio populo peceata sua. V. 9. QUIA ABOMINAMINI UDICIUM,
scilicet rectum . Aut abominabile tacitis iudieium , id est illud pervertitis , ut proxima verba declarant, & repetunt . Audite quae dicam.
V. Io. AED P CATIS. Hebr. quia-dificas, pro, aedificatis domos vestras exsansuine pauperum, & iniquitate , id est ex iis quae illis rapitis.
V. II. PRINClpEs Mus. Omnes sunt merce arii, Proceres, lacerdotes , prophetae ἰ nihilominus SUPER DOMINUM REQUIEsCEBANT. Hebr. innitebantur. Quod Dei populus essent, & inter eos Deus habitaret in templo, non pasturos mala putabant . V. II. QUA si ACER FUs LAPIDUM E
RIT. Hebr. Ierusalem acerυi erit e eversis domibus in aeervos lapidum redigetur . Sept. Ierusalem ut pomorum custodia eri . De quo cap. I. 6. Due autem , per Chaldaeos est iactum. MoNs TEMPLI IN EX CELSA SILUARUM. Templum enatis dumis & vepribus erit ut silva , & silvarum colles. Aut ut rupes , quae in .illis 'emi nent. Erunt acervi lapidum everso rem
plo. Quid si nica bamoth , id est exeὶ a ,
ut saepe fit, sumatur pro altaribus idolo rum , quae in silvis pone hamur sitque set ius, Mons templi erit in altaria silvarum , id est in eo multa erunt idolorum altaria.
Vers. I. TVolcruM r id quod iustum est, I & divinae legi consentaneum
V 2. TOLLITIs PELLEs EORUM: sui populum non tondetis tantum, sed etiam deis
glubitis . V. 4. NUNc t eum scilicet ultio Dei , quam eis ego hie eontinue intento, illos
invadet. CLAMABUNT AD DOMINUM. sed frustra . Sic UT NEQUITER EGERUNT IN ADIN FEMTIONIBUs suis, id est , ut postulant mala eorum opera , quae secerunt. In Hebraeo est, fetit mala secerunt opera sua. V. 3. SUPER PROpHETAs: de prophetis; contra prophetas . MORDENT DENT Bus
suis, id est, frendent in me, ahosque veros prophetas, qui bellum minamur Israeli, cum illi pacem, & prospera eidem pro mittant. Uel, qui mordent, id est vorantea quae dono aecipiunt, Se sausta , & laeista vaticinantur , qualia seiunt donantibus arridere. SANCTIFICANT: indicunt. V. 6. Nox vonis PRO v SIONE ERIT.
Vobis visi estis videre lucem & diem, id
est veritatem , & prosperitatem : at ego dico, & assevero visionem vestram esse noctem , & caliginem erroris, & vos , p pulumque, quem decipuis , manere tene. bras captivitatis, & aerumnarum, in quas incidetis . r. 7. OpERIENT vuLTus suos: pudore suta.
28쪽
laslusi, quod deprehensa sit fraus illorum
NON EsT v spoNsUM DEI r quia patebit falsa eos suille prolocutos, & ex suo spiritu, non impulsu Dei.
SUM , &e. opponit se pseudoprophetis pquasi dieat, Illi adulantur vobis, & mollia , faustaque vaticinantur s at ego repletus sum spiritu Dei forti, id est duro, minaci , & aeri r se de se dicebat Ierem. cap. v r. Idcirco furore Domini plenus sum.
IUDIClor comminatione iudiciorum Dei,& luppliciorum infligendorum. UIRTUTE: robore animi, efficacitate sermonis, &an- nune latione, & comminatione rerum magnarum , quas Deus potenter facturus est
V. 9. IUDICIUM , id est quod iustum est.
V. Io. QUI AEDIFICAT Is SION IN sANGUINIBVse qui aedificatis in Ierusalem amplas , & sumptuosas domos, sed ex pauperum sanguine, spoliando eos, de vitae necessaria auferendo . ET IERusALEM IN INIQUITATE . Est repetitio eiusdem sententiae. V. Ir. IN MUNERIRus IUDICABANT: causas iniquas laventes, & eontra ius pronunciantes propter munera. CUM MERCEDE Doc EBANTr sacram doctrinam legis divinae pretio vendentes , quod pertinet adsmoniam . Uile Lemum de simonia dubit. tr. initio, de dubitat. xiit. dicto 3. & 4. IN PECUNIA DIvINABANT: prophetabant, quod etiam erat Simonia , non re ipsas quia haec oracula non erant sacra , immo nec vera , quia non suggesta a Deo, sed ex eerebro conficta sed aestimatione vulgi , qui haec oracula vera, & divina esse censebat. SUPER DOMINUM REQUIE.sCEBANT: quieto erant animo, temere de Deo praesumentes, quod ipsos, quamvis sceleratos esset protecturus. . NUMQUID NON
DOMIN Us IN MEDIO NosTRUM quasi dicerent: Ierusalem est urbs sancta, & Deus habitat in templo nostro, nosque eius p pulus sumus, nihil ergo timendum.
quasi dicat: Mons Sion, in quo aedificatum est templum, ita desolabitur , ut in eo lacerescant herbae, frutices , di arbo-Bib. e. Tom. XXII.
rre, ita ut silvae euiusdam in edito colla
Vns. I. I UM UID , o prinei pes tam IN Iudae, quam Israelis , Noriv EsTRUM ELT SCIRE IUDICIUM , utique& facere Nimirum, procurare ut cuique
quod suum est tribuatur At vos ipsi estis
primi QUI v IOLENTER TOLLITIs a PELLE filiorum Iaeob, insuper & CARNEM E -κuM re ossa, id est substantiam & saeuiis tales suhditorum , e quibus sibi victum ,
de consequenter earnem , pellem & ossa hauriunt, tam avare dc ferociter rapitis, ut non tantum illos exeoriare, sed & excarnificare, immo exossare, atque in Dusta concisos devorare velle videamini : ita Chaldaeus. O quanta vos ultio manet de caelo lV. 4. TUNc elamabitis AD DOMlNUM, ut mitius agat vobiscum p sed frustra : si .eut enim vos modo ficiem vestram ab ipso avertitis, illique rebelles tergum vertitis, ita vicissim ipse tune subtrahet vobis paci EM δ su AM, id eli divinum favorem,
Opem, Curam , Prat entiam ac providentiam: ae dorsum ostendet derelictionis, neglectus, oblivionis ac reiectionis . Uae de pseudoprophetis, V. 3. QUI MORDENT DENTIBUS sUIs, id est masti eant 8t vorant liberaliter quae illis in os ingerun ure & pro mercede lar gienti hus PRAEDICANT 8c promittunt P cEM , id est prospera omnia. Sl QUIS Ue
ro NON DEDERIT IN ORE EORUM quod mordent & vorent , fANCTIFiCANT e sUPER EUM PRAELIUM, id est nomine Dei indicunt illi bellum, Ze omnia adversami innantur, tamquam impio ae reprobo , qui
pios ac sanctos Dei Prophetas quales se
iactant neglexerit ac spreverit. V. 6. PROpTEREA audite Sc vos sententiam vestram: Nox voBIS PRO v IsION ERIT, ET TENEBRAE PRO DI v INATIONE ,
id est loco pacis ac lucis, loco prosperitatisae gaudii, quae salso divinatis Ze praedicitis
obventura, deprehendet vos At obruet aliatissima nox δe horrendae tenebrae calamitatum Zc miseriarum, adeo ut prae anxiet te, pavore ac moerore, sol vobis in meri. de et mbere ei, o dies obtenebrarι videatur . Tunc prae confusione.
29쪽
posturas ipsorum, inquit S. Hieronymus, Cyrillus, Theodoretus, Retnigius , Haymo, Clarius, Uatabitis, Palacius, Riberadi , Lapide. Addit Deirio e , operient viaiatus Dos tamquam rei, damnati det mortis supplicio addicti. His enim iacies , ut ais has f dixi, velabatur, etiam apud Roma-lnost Caput obnutito, infelici arbori suspendito a V. 8. UERUM EGO REPLETUS SUM ,
non, ut illi, cibo, potu, muneribus aliis, sed 'iritu DOMI Ni 2 ex quo mihi non blandimenta vel adulationes . sed heroi ea fortitudo ac robur animi e non falsae divinationes , sed iudicium , quo vera vobis certa; ue supplicia, & iure merito sceleri. bus vestris infligenda denuntio : non dentisue vana & garrula eloquentia , ut pseuoprophetis, sed virtus, id est potentia &efficacia sermonis emanat, quam nullus infringere, vel labefactare valeat vel ausit. V. Io. Vos, o Iudaei principes, AEDIFICAT is Sio N, id est exstruitis in Ierusalem magnificas domos &. palatia , IN seu exsANGul Ninus g subditorum vestrorum , exsugendo illorum substantiam & saeuitates iniquis servitiis, tributis . litibus , usuris, fraudibus, & aliis oppressionibus. V. D. Iv, id est pro MUNERIB Us IUDICABUNT , sententiam venalem Proponendo, immo & pervertendo. Sacram quoque legis divinae doctrinam non nisi mercede vendebint, ut & oracula sua . Quorum utrumque fimoniacum e tu doeet Le
sux h &. alii Theologi. Nec pudet falla. Os illos ae seductores pseudoprophetas, resutescere supER DOMi NuM, id est inniti
& in eum here divinae eum, providentiae de benignitati: persuadentes populo, Deum ipsi affuturum , nec umquam permissurum , ut Ierosolyma, ubi sedes & thronus Dei, hostium libidini cedate ita S. Hieronymus& alii supra citati . Cedet tamen , &quidem.
. ra. CAUs A vvsTRl, id est uestra culpa , ob velfra scelera . Haec a Michaea prae dicta fuisse tempore regis Eetechiae testan tur principes & seniores Ierololymitaui ,
Vers. r. U Ecenset iniquitates & oppres-σ 3. sionem populi; & vers. S. ais
git contra pseudoprophetas , qui mordent frendentque dentibus in Michaam , & veros Prophetas e praedicant picem , atque
placentia: & si quis non ὸederit illis ea scam, aut se illis opponat indicu ne illi bellum; & ideo tales pseudoprophetas se
quetur Oonfusio. V. 8. UERUMTAMEN EGO REPLETUssUM , dic. Asserit te esse milium a Deo verum Prophetam p & proinde intrepide pronunciat ob haec principum, Iudiis tum . & Prophetarum falsorum scelera . ruinam & excidium etiam templi . quodenatis dumis & vepribus erit ut silva.
30쪽
Tempore gratiae plurimae natioues accedent ad Eesesiam, Er eultum Deἰ eum magna securitate: consolat&tr Sion quod de captiυitate si a Domino
redimenda, ut se de suis inimicis ulciscatur. T erit . a) In novissimo dierum erit mons domus Domini praeparatus in vertice montium , & sublimis super colles: & fluent ad eum: populi . 2. Et properabunt gentes multae , Sc dicent : Venite , ascendamus
ad montem Domini, Ec ad domum Dei Iacob: de docebit nos de viis suis , & ibimus in semitis eius tquia de Sion egredietur lex , & verbum Domini de Ierusalem. 3. Et iudicabit inter populos multos & corripiet gentes se
tes usque in longinquum: Sc concident gladios suos in vomeres , & hastas suas in ligones: non sumet gens adversus gentem gladium: & non discent ultra belligerare. 4. Et sedebit vir subtus vitem suam, Se subtus ficum suam , Sc non erit qui deterreat.' quia os Domini exercituum locutum est. s. Quia omnes populi ambulabunt unusquisque in nomine Dei sui: nos autem ambulabimus in nomine Domini Dei nostri in aeternum Scultra. 6. In die illa, dicit Dominus, congregabo claudicantem: Eceam, quam eieceram, colligam; ' & quam afflixeram: 7. b) Et ponam claudicantem in reliquias: & eam, quae laboraverat, in gentem robustam e se) & regnabit Dominus super eos in monte Sion, ex hoc nunc & usque in aeteris num. 8. Et tu turris gregis nebulosa filiae Sion usque ad te veniet :& veniet potestas prima, regnum filiae Ierusalem . 9. Nunc quare moer re contraheris λ numquid rex non est tibi , aut consitarius tuus periit ,
quia comprehendit te dolor sicut parturientem Io. Dole, M satage filia Sion quasi parturiens : quia nunc egredieris de civitate , bc habitabis in regione, Sc venies usque ad Babylonem e ibi liberaberis , ibi redimet te
Dominus de manu inimicorum tuorum. II. Et nunc congregatae sunt superte gentes multae , quae dicunt : Lapidetur : δc aspiciat in Sion oculus nostre o Iet. Ipsi autem non cognoverunt cogitaticines Domini, & non intellexerrant consilium eius: quia congregavit eos quali scenum areae. Ιχ. Surge , &etritura filia Sion: quia cornu tuum ponam ferreum . Sc ungulas tuas ponam aereas: Sc comminues populos multos, & interficies Domino rapinas eorum, de sortitudinem eorum Domino universae terrae.