장음표시 사용
421쪽
Quomodo uocentur mixta ex iis quae in ipsis qualitates insunt. 1s. . .rQgoniam Mia compositae res qualitatu mut diximws, participes sint, pro rei atque materiae conditione, aliae quidem intentiores habent, aliae remis siores: calida autem drstigida, atque idgenis sin
Ita denominantur, quae minus contrarijs impugna tur. Ea enim quae maiorem habent caliditatem, quam
frigiditatem,calida non stigida dici possunt. Tantum uero deficit caliditatis, quantum stliditas occupat. Nam si trientem caliditatis imbibera liditatis uerbsextantem, omnia trientis fiupererit. Quod si dimi nesciadium rei cuiusuis quadrante imbiberit caliditatis,ato videtur tum habere sexquunciam iure dicetur. Si uero dimia aliquid de dium unum bessem habuerit caliditatis, alterum vero esse. Ligiditatis trientem,totum quidem sextantem habere caliditatis existimabitur,i qua denominari postit. 6d non datur aequalitas qualitatum in
Quamuis autem qualitates recopositae nanesca tur, fieri tamen non potest, ut aeque calidi ,aequest gidum,aeque graue, G aeque leue sit quippia13. Vbi Gnim aequa est cum stliditate caliditas, ibi maior minor lae Cr inaequalis prorsusgrauitas aut leuitas sit, 'est necesse. contra, ubi aequa cum grauitate leuitas Aerit, inaequasis er di ir erit caliditatis cum stlidit te proportis,ut per singula patet discurrenti.
Ex copositis etiam coposita generari. 2
Non solin autem ex elementis,simplicibusq; cor i. poribus omnia componintur:uerum ex ijs qgae com
422쪽
3ρo Naturalis scientiae . compo- posita iam fiunt ex elementis, aliqua a eompa censuri
Mur ut quam ex metallorum quoriundum atque liquorum com peramento noua species generatur. Interest tamen inter naturalem arte actam, coposituram,qu)d in artocta quidem non ea corrumpunt ri ex quibus alia componuntur: in naturali uero, ut diximus, cor
ra plintur: quum omnem generationem necesse sit corruptio antecedat. Non quod formae abstin Vs adiacentcs, una cum substantia corrumpantur. Eadem, enm albedo, cI magmιtudo, Cr caeterae qualitates in cadauere spectantur, quae uiuo corpori cohaerebant: uerum quod forma alia oboriatur. De pluribus formarum generibus. 18. Formarum uerb plura sunt genera. nam aliae qui
dem in ecabiles quam sint, uires suas in corpore toto multiplicant,qualis est hominis anima. Aliae, quae sicari posuη π tiplicari, ut brutorum reliquorum. Quaedam quae praeter id quod diuisibiles sunt, extendi ex comprimi, minui Cr augeri uni cara corporesblans: quales fiunt anguillarum ruticure, siue plantarum animae. Quaedam, quae quam mammatoru furit corporum, CT extenduntur, Cr comprimuntur,er disiuritur, CT augentur, er minuumtur: ut lapidis, Crianis, atq; similium frinae inanimatorum.
Formam hominis esse praestantissima.
Formarum uerb huiuscemodi animaiora praestantsima ea est, que est hominis. Reliquae pseras mort a Ex isde, las quumsint, sola haec expers est mortis. composita de oom- uer) omnia proculdulio moriuntur,quippe quoubpon. lacta sim i tutioni. Ex ijs aut, quae coponat proprie
423쪽
Compendii Lib. II Dprie paenium usu GCr augmetuat crnus ruri
Augme vitio autem omnis est nutritis. Non tamen inuatio omnis est augmentatio. Quae uero augen- maritio. tur er nutriuntur, in ijs partibws,quae 'aera Ghoc est, meum habens,nutrimentum recipio π hncrementura. si enim in js que solidae partes sunt,atq; oblis
. se,alimonium recistarent, penetrari corpora a comporibus oporteret. corpus enim quodlibet er folidas partes habet, ex perforatus: ex quibus superfluentia eans, m qica alimentum receptetur. Augeri tamen Cr partes solidae possunt. Aucti naras si sanum ania matura ueri quaelibet pars auctatur.Verum hoc differt, quod solidae quidem ex appropinquatione pro pinquitate ue partium fratarum Pratae uero partes ex receptione nutrimensi cocrescunt. Et haec quidem composita idcirco augeri dic tur peculiarius,qua quum aliquid ei quod eiusdem naturae sit, adiunga- tumutputa, quom telluri telluris aut glebae pars addiatur. mia alimenta quide in eius quod alitur subitum
tiam transeunt,alia uero nequaquam. Conuertitur Gnim almenem, dis corrumpitur. Necessaria autem est,antequam convertatur,ut locum mutet. 1mposibila siquidem est iu ista transformatione eodem semper in loco esse alimentum, quod tandem motibus pluriabus iactitatum, in naturam receptantis fit transim tantum. Opus est quos calore quodam naturali disinterno, qui quam ex innata siccitate humectu omne conetur expellere,excibi appositi adiumeto conμη
ptum humiditate insti*ret. Qisyd si quando m/ior sit
424쪽
Naturalis menclae ficta con pila, quam reparatio humilitatis,necesse erit animatum unt quods deficere. QMure quum necessarium sit, ut quados intereant singula, in quo diuersis partibus constant, ut homo, equus, ex intranea contrariorum in satione dissoluuntur. Quae uero similiu fiunt potiu,aequalesque ubiq; qualitates naci
scutur,ut terra, ignis, caro, extrinsecus corrupuntur. Quod uiuentia quatuor naturis constant, dc quaesit eorum diuersitas. 31.
Et uiuentia quidem, ut homines, quatuor maximὁ naturis complicantur. Aut enim calido atque humido abi indubiint, ut qui sanguinei fiunt, er aeris naturam Gyequuti dicuntur. Quapropter quia temperatiores videntur, uiuere aliquato plus postunt, quam reliqui. Aut calido er sicco inflammabuntur, ut qui colerici ais ignei mincupantur. Aut frigido Cr humido mob lientur, ut qui phlegmatici atque aequorci num patur. Aut frigido cr sicco torpebunt, ut qui atra bile laborant, ex terrae simillimi generuntur. Diligentia tamen ars exercitati5esolet euenire,ut qui frigidus et humectus natura sit lictM, calidus er humectus esciatur. Quod uiuentia successione perpetua
Rerum alam omnium positus natura quidam est terminus, quem transcend se nulla arte quippia possit. Idcirco quoniam particularia haec oculis subiecta
permanere diu non queurit, consuluit naturae providentia rerum pulchritudini π necesitati,ut ex gen
ratione repara ione, singulorum ple ima re humanarum succesto seruaretur.
425쪽
Qudd omnia fluxa,& momento temporis optimd degunt. 33.
Temperantismum autem in una Vaq; specie indixiduum, ea legeat ignatur,ut momenso pinctos temporis, temperatiβimo complexu constet. Fluxa enim sunt omnia. Neque idem omnino qdicquam tempore pauxillo perdurabit, quum momenti syngulis linumquodq; permutari cotingat. Nam ne h i in singulis quidem membris atque aetatibuε eaedem esse possint remperationes. Sed tunc Cr uegetiores sumus, ex debiliores,quando ueluti ex solis accessu recessus aequalictus temporum lyucks uariato, turma haec auctionem mi nurionem, accipiunt ita calor nobis institus ad membra magis appropinquat Cr refugit. emadmodum autem non solum homo homine generat, sied sol etiam adiuuare plurimum dicitur:ita quamvis homo hominem po it occidere, rubii adiuuante sole, feri tamen potest, ut etiam aliud quippiam hominem occidat. Socrates enim Cr Plato eundem interficere bouem possint:idems erit cadaver genitum, ais productum od semel interiit,amplius redire non
mod autem semel interjt, amplius redire non potest: quemadmodu nech id quod semel est gcneratum, generari iterum potest. Ea siquidem potestas omnis, quam ad generandum producendumque aliquid maioria intra se tenet, una cum generato corrumpitur. Necessarium tamen est,eandem materia pluribus diue
426쪽
tit ma est, phoenicibus per Acce senem subjcia un
Potest enim euenire, ut ex rerum mutabilitate paruo tepore inaquodque materia priore dilabatur. Quam vis aute ex pluribus muter ς gemerari, er uarijs pro duci temporibus linumquodq; posit:quia tamen co Isi subiecta sunt pene omnia potestati,idcirco mare ria tempMs certa ordinatas ratione seruantur. LIBER Q V A R T V S. Deqs quae in sublimi fiunt, ac primiim de
uirtute coelesti in inferna. t.
Contigua autem quom instriora haec 'peris
sint, necesse est ut eorum uirtute omnia ut se pe diximus gubernentur. Quare uarios effictus agit coelim, ut hic quidem calefaciat, illic uerb refrigeret. Nam erfolis radij stantem aquam ex uehementire flexu radiorim calidam redimi. Flauios uerb mobia
siores uidetur stigefacere, quum ij ex dilapsu fluxvj
atq; mutabilitate continua priorem cassoris vim disicutiendo ejiciantur recentiores. Praecipua autem ea coeli uis est, qua ueluti magnes ferrum, ita ignis coeli petit.Est autem idcirco non ubique ad ignem trahen dum potes tu eadem: quoniam quantam ob regionis ictius calorem flub aequinoctiali ignis augetur, tantumni polos, qui ob minutum frigiditate uim aestus non patiantur, semper dispergitur atq; confiumitur. Ignis
item dis aer mi cum coeli motu permoventur. Via mus enim in montium cacumine cometas in aere per rotari. Diximiis et alias, lumine coelalli euenire,ut plurima gentrentur in terris. Tunc enim calidiores esse noctes expcrimur, qvrem pleno laxa laminesolam ali
427쪽
Compendii Lib. IIII. 3' -- cst, quam quum aut coit, aut alio tendit. Sed Cr unia malium quorundam oculi niuem liqueficere ex calore insito Iumnibvi fiunt obseruati. Peculiares quoque sunt alia Heru potestates. Luna enim in aquam si moercet dominatum. Saturno ea vis est, ut ne terra moveatur, esciat. Mars uero quod mirari queas elamentli omnibus suam seruat proportionem atq; con icordiam. Lis enim ut inquit Empedocles con usi disiunxi , eo fore e consilio, ut dum contrari s pollant,qliaest interest uiribus, ad belligerandu diutius tinternis dcccrtundums sufficiant. Rursus Luna argento prae est, Sol auro, Mars sero, plumbo Iupiter, stanno sallimres,argeto uiuo Mercurius. Item Luna fructificis arboribus, si in plenilunio feratur, aduersa est. E 'contrario earum adiuuat secunditate, quae adpulchrituduiem solum atq; luxum pararico ueuerunt. Humiditas nams, quae eo tepore maxima est, ramis e stondibus prodefcstu lib. obse plurimu folct. De aegritudinis siue func uel optime iudicatur, quum ad oppositam sedem ei, in qua quis in morbum incidiset, luna peruenerit. Puerysquos septimo mensie editos, quia Linae, quae septima est planetarsi, me sis eis est, uiuere 'proculdubio cernimios. Octauo ucro natos cnum Saturni octauum est) cito emori experimur. Mirari uero nuta pacto dcbemus,si humanae res coelestib. subiacent. Nullum enim est astrum, nullum sidus, quod to 'to orbe non sit mitis. Solem enim, quem minorem se 'superioribus stellis astrologica ratione comprobatur, ea umbra telluris, quae in pγramidis modum exit, . maiorem se terra demonstrat. De Luna tamen dubitatum
428쪽
Naturalis scientis' bisatum est: pnt, qui uoluerint lcrra esse maiorem. Sunt et qui minore ea ratione iudicauerint existinat iam, quod deliquij perfecti tempore totu lume corpus ι bra telluris occultetur. Nemini tamen ambigo sit,segula elementa, esse lana, Cr quod est consequens, caeteris minora sideribus. Sed digressus langitos putaram. Nunc ad materia proposita ueniam.
De materia omnium impressionum. 2.Q-cunq; itas generantur inant ut alit ex et mentis mollis oriuntur, ut uapor aut ex qς quae euestigio ex elementis oriuntur, ut metalla. Quare ante quam ad animantes ueniatur, prius de uaporum metalloruma; natura disseretur. Vapor autem quum effiaciens sit eorum omnium quae is sublimi vitis imo generuntur,prius erit explicandus. De locis in quibus fiunt impressiones. 3.
Quatuor loci sint, in quibus huiuscemodi omnia producuntur. Primus est, id quod igni proximum est aeris domicilium, atq; ob id aestuantisimu er calidi limum fit. Secundus est, medium aeris interstitium in quo quia rigidii tam is locus est ex radiorum histexorum inopia ulgura, coruscationes, ijs. similia, animalia etiam suadam uirtutis coelestis adminiculo generantur. Estque ea regio aestate frigidior quam bγeme, eadem scilicet ratione, quae in magnis aestibus si iagidi limi aquarum ex altis puteis hausius sunt, hγeme
uerb calidiores. Obsidetur enim aestate maxime ea regio inimico caumate:quo fit, ut uires sivis intra se cogat, exi ea quam Graeci αντιπεος σιμ uocant, lor-tuM roboretur. Reflectuntur autem non ipse qualit tes
429쪽
to quippe qua impol ibila sit desubiecta tinfuli
clam materiam commigrare ) uerum sola similitia,nes atq; i agivis qualitatum,contrario calori occuYrentes reqcillantur, maiorems efficiunt latentionem Tertius locus est terraeprox M, qui ex radiorufractione culldus quu sit,exbaluter evaporat. Qua tus is est, qui tellure occulitur: in quo metan, futiphura,ais huiuscei di omnia generantur. Dixi nolo Knoc uapores ipsos aggrediamur. . De uaporibus. q.
Quaecunq; funt ex elementorum umo impresio nes,aut humectae naturae fiunt,aut igneae. Vapor humectarum omnium est materia, exhalatio ignearuni Est enim uapor humectus, exhalatio ueia sicca: utros autem calidum est, quamuis casu frigida esciantur. Viae autem quaeda atq; meatus in terrasium per quos rudibsolis intratibus f humiditas inuenta superfluat, uapores educuntur: si uero ccitas,exbulationes. Ex aqua siquidem mera vapor emittitur,ex terrestri uero exhalatio, quae leuior est aliquanto, tenuiorλ quam
Mupor: quippe qui siccum guttulas quasdam reat.
balatio uero puluerem. Quamuis autem ex terraerabulationes, ex aqua vero vapores sunt, neutram i
mens ara habent elementi substantialem. Ferunt enim siursum uersus, quorsm nes aqua tendit, nesve tellus. Sed prius de ijs quae exhalatione genaerantur, explicandum est breuiter. De ijs quae exha latione generantur. s.
Exhalatio itas si inmae hae ferit aeris regiora, parum, procelberit, stab*erit,domus ardens appa
430쪽
Naturalis mentiae candela. ret: illeia pauca extiterit,candelam effingit. iij in Iumiraculum siemel uniit, quod concionanti Martio iu Hypanis, flamma euertice atque humeris micu'sset.
Quod si in medium perlata sit regionem,uaporij in
stratur, frigiditate compres' b, accedat it a tiri es Vorago. cuius lamen extrema atq; oras illustranssi, uoragia Hiatus, atque blatam uidebitur effecisse. Q ne enim in medio partes sunt, quia densantur, minus lumen admittunt. Apparcns autem non folim diu,sed noctu etiam,vere quiescente atq; sereno. Quo tempore eu enit, ut dum exhalatio uapori latrocluso exstam rimatur,ex colli loq*ήm foue plerinns, er quod humanae audianilir. h. . Eadem rationes ut Cr fulguret, T corusce CT to net. Quod si exhalatio aliqua non uapori introcluda
turifrigiditatem fugiendo in globum quendam se recipi atq; inde incesu in stellae cadentis modsi evanescit.
Si uero ad suprema exhalatio aliqua regionem ascen Lanceα- derit,lanceae partim candetes, si rarior catque minas incensa mulcria: partim ardentes ais rubentres deninacones. setur, incedaturs magis exhalatio, procreantur. Dracob οα- cones quos, atq; colu me, er si quid aliud est horum nominum ab Arictotele usurpatum, paren pro macaprae. Rriae coditione effigiata. Vidimus Cysalientes capra Gais diuersi generis animantes. Nonnussae etiam flam dae uise sunt quae in deuia homines ductavere,uenevos afflatos ueluti necauere. Haec uero omnia sepimautumno uideri consueuerunt: bγemis namq; frigidiatus, ex ueris humiditas, et aestatis calor exhalationum