장음표시 사용
431쪽
Compendii Lib. III l. oue ila infima aut media generuntur. Maiorem enim
habere uim debent, quae tantam lyacij magnitudinem ascendedo petat sufficere. Sunt tamen eiusde naturae omnia, σῆpeciei,utpote quae ignis ubilantia singula sortiantur.quare ues casu, neque Mimiit, est necesseeexieras uidem ea qu hi uniuerso orbe ant, nes casumes si producuntur uni enim Ampiterna.
cometarum quos materia exhalatione ad supremum aerem transcendente constat quorim ea natura
est, ut impo ibile fit a duobus pluribus uehi eodem loco constitutos videri. Quapropter ijs qui in orientes Coccidetales apparens: ijs uero qui in occidente
sunt, e contrario orientales. c ometarum uero, quo rem numerus ab astroru obsicruatoribus novenarius
Uignatur, alij ocedere uidemur,qum superueniente materia ursim v sus impellatur,ansequam ob latis in inflammetur omnis. Alij descendere, deficiente mulcria idem non funerense. Plures occasiam ver sus diurna meatione percurrunt: quandos in austram, reliquasq; coeli partes tendant Cr uergwnt.. Postremo, quo uirtus coelestis imperat, quae prae ter ignis naturam licere solat , ut etiam in orbem conuolitantur. sub septentrione maxime, quem locum colant, uia lactea constituuntur, aut planetam stellam' ne aliquam, cui haesiere, concomitantur. Is autem, qui minimum, septem dies: qui plurimum , sex menses perpetuos in coelo usus est. Indicant autem terraemotus, siccitatem, uentos, inlindationeri
in emas , pe' tantiam , beta, reanoram excitia, principi
432쪽
oo Naturalis scientit prilae in ealamitates. Grandes enim, nia j exb
titiones, ex quibus cometae in aere generantur, male
eompositas Acinentora proportiones ostendunt. Vsutamen uenisse nonnusti aut it, ut nullum sequut sit malum ea tamen conditione, ut stellarum benigniatas opitulata sit. love enim in Piscibus constituto ii cometa is qui argeteus dicitur, apparuerit, obseruatim est,frι eii copiam siuppeditori Aduersari tamen idcirco regibus non solum cometae, uerum er quaelibet ineuerta inflammationes uidentur, quod obnoxia magis atq; opportunior sit ad patiendum delicata coimplexio, qualis se dicitur quae regu eist. Natura enim ex consiuetudine contingit, ut uiuere mollius er effo iminatiws seleant, qui in maiori rei licentia constitu ti. sed er ea maxime solemus animaduertere σ mcpectare, quae uiris magnis atq; Orannis eueniunt. Sed quaeri posiet, quo pacto inundatio ex cometae ui oriaturi scire oportet, cometa ex exhalatione prouenire, exbalationem rurD ventos ciere,ventos autem mare in ture, unde inlimiationes sunt. Et mare alioqui decliuiora ε petentes motos uentis Iocos,qui ploras arenosi sunt, ut depre lares invadit vis inadat.
t Nomina uero coinctura haec fiunt: Vera, qui di s ctu borrendus est,propterfolem.Tenacula: γῆ qui cos loris martij est, Cr radium mittitbubcinerucem. Peritica, qui aliquanto lucidiores 'ores, radios pr fri Miles, qui Veneri sacer quu sit, aro in tergo caus dilue crinitin, luinarem ruditis dimittit. Mercurialis, qui carustM est, parvasj, er orati praenumit M.
433쪽
Compendii Lib. IIII. Am Aurora,cui martialis, a caudatris, erraberest. Ar ggena ,sive amnseus, quistetarum prope omnium τGritatem excedit, radior incit; puritate acile lucem aliorum exuperat. Ros quimagnuε rotundussest, s
u' impressum humanum effigiem gerit. Niger, qui s Gequas Saturno est quam simillimus.
De galaxia. s. Gulaxia uero cometa non est putassu,quum eadem omnibus eodem in loco uideatur collocata. Est enim orbis octaui pars, Cr quidem gemina, neque rara ηι
iniam, nes densi, si perj Capricornum ex Gemi M; iure necat praeterlapsa. Euenit tamen interdam, ut ex plurimis stellarum it imbusirdine in longitudinem collectis, Galaxiam esse credamus: mes miram eid est. Fieri enim potest ut etii ea fit galaxia, hoe est, uti lactea existimanda, quemadmodum sensit Aristomen Venti quos ex exhalatio rubus calidis atque siccis constans: bae contraria fugiendo alicendentes alias offfindunt als percutiant. Unumquodq; en in cantra rium igit reformidat quod in igne corivimus mam Varie. in eo nams humor is qui lignis inest uirent, bus,extrema petit, Cr calorem simul atque siccitate m. perhorrescit. Estautem tentio materia uentus, quippe qui uideri nequeat. Idcirco oblique stat: exhalationes enim tenues quum sint,ex quibus uenti constant, mi tantur,petaturi ad latera quam ficissime. sun t iv νοε tenuitatem ut dixi omnibu3 obnoxiae impedimentis.Vt aut sol ad eliciendas huiusicemodi exhalationes calore uias licit,ita stigus obevn e sole meatus telia is obtura uetitos compressos tenet. calor quoq;
434쪽
-o Naturalis scientis uehemens refolliit. quarevere tunsum ais daturans, quae teperatiores fiunt tempestates,plures cietur ueti, uehenae uiores excitantur. Exit cr interdum ventus nube praerupta, qui erat inclusus. Verum de iis paulo phL PIuuiae uero ingetes exhalationes asce res sepe copresserunt,ue uosque sedarui. Parvae autem
atq; modicae, contranstentes uensos corroborant: quo fit, ut in naturi etiam sua aquas eas convertant. Facile
siquide atq; audacter ijs occurrimus, qui nobis sunt debiliores. Sed crsi terram aquae ex pluuia osenderint
exiccati, exhalare coget, Cr uentos couocabunt Venti aute cocitatiores ijs sunt, qui polis lini tu rio rast magis fiore,quὸd aliquato minus exhalaia uiae in Iocis ijs rq frigore obstruutur, quam in sitiinoctiis cala excutes exhalationes solis proximo calore dissoluantur.
Venti ab omnibus propemodum duodech a m nullis octo assignantur. Meridionalis, siue austerique Graeci νοτορ uota ventus estbub eo polo aequinocti lem circulum uersus,qui antarcticus dicitur. Gemeratur autem uentus is inter is alam circulum ars an- farctrcu. Ea namq; frigoris uis, quae subposis est, non sinit exhalare. Percipere tamen non Acire possinis, propter impedientes prolectu montes, hic ne ab a Dinico, obiectus vero Septentrionarius ab arctissueniat. hoc unum duntaxat sciri potest hiaue ab De
mali, illum ab aestiuo proficifici. Est autem auster ealia ε ut 3 siccus non, ut inquit Gellius,humidus. Vet . is nebulas agit, frigusq; gignit, hes costa solem o sic do. Idcirco assim aerem perina bare auster uia dux
435쪽
compendii Lib. III t. -- eetum, quia ex luto in angu lu nubes imperit, ubi densitae coglutinatae fcrenitate impediunt. Effici etiam id potest ex ui latenti lima siderum. Huic uento opporatur septentrionarius aparditas. Dicitur autem apuritas,non fossi qui a climate si timo falsed qui ca
cri tropictis aequieto lams uersus tendit:ut auster non modo is creditur,qui ab antoctico uenit, Cr priam climate: uerum etiam Cr omnis is uentuε, qui alia quo pacto uergat in Apoctiam. Aparctius vero bim. naectus cr frigidus est crenitatenis inducit. Aestate tamen calorem facit fortuito,nules radios solis imp dientes expellendo. Serenas autem idcirco ut inquit Aristotelis quoniam ex angusto in latum nubes educit: ubi rariores ellectae Acile aut dssoluatur,aut euanescunt. Subsolanus uero is vcntus est, qui ab oriente uereo flati ideos a Graecis Eurus dic:tur, quasi et B εω ρεαμ: alij Apheliorem uocant, estq; calidus crbumectus. quemadmodum obiectus huic occidentalis Fauonius, hoc est Zeph rus, frigidus Cr siccus com probaturi sunt aute uenti ij quos memorauimus,qua tuor maxime principes,elementori s inter se commplaxiones d partiti eade formae ratione, qua cr qua tuor anni tempestates. Quamuisq; ex se uenti calidas naturae atque siccae sunt ex locis tamen per quae uel transitu fictui, uel in quibus generantur, exque vi alia qua sideril, in alienis uolutur potestates. Sunt Cr alij minus capitales uetu.ut Aquilo,hoc est Boreas, qui ab oriete estiuo Dinalis nociniuis dιcuti huic c3trapo situs est caurus, quia Graecis Auelles nucupatur. Ab hyberno ite oricto Vulturnum,hoc est Eurouolusi irat,
436쪽
-4 Naturalis scientiae bula directius Asticus,subGbs. sint a nolimillis venti alij quatuor inuentulit inter Septentrionarium vis caecia alius fit intermedius Atem inter benium orientalem ais meridianum alium, duo, bis oppositi numerantur. Vel sic certius distonantur, ut singulor nominu habeantur: Septentrionarius, Aquilo, Vultumus,subsolanus,Eurus,Notus, Meridionalis. Aphricus,Zeph rus, Fauonias, Circius, caurus. Exi s quie deuenitor momnibus diximus, elici potest. aliquid inesse inter auctores uarietatis. Nam circius, ut accepimus, in Narbonensi solor prouincia uideturpare.Sunt etiam peculiares provincijs quidam urim, ut tu Apulia Iapis, qui occiduus est: eo, argumento id ut credam cogor, quod Maro cleopatram exsuga se proripientem, uento Iapige in Aevprum uectam
dixit. Nam ex Etesiae anniuerserij quida fatus sint, qui sole feci do duntaxat spirant. Diximus uerosis
autumno poti in uentos stare: nunc dicendu est, aut no,quam verrimagis: ex ea causa, quod quum
sol eo tepore contra aequinoctiu b bema sit, omnia elementa calore combusta iam sint, calidi maxime terrestres, uapores exhalare copueuerant:ud medium, aerem delati,concretis frigor Gad descens nit-tur. contra calor solis,qui terrestrem siccam, mare
rium aliquanto plus diligit, quam humectam, ursi
leuat, fit. ex hac certatione multiplex atris motio, unde flatus postea uehementesgeneratur.Profici ratur autem a coeli lateribus, non solam ea ratione, qua. discrecte,sita etiam alia. Num uenti in ultimis mirime terrisproducutur, quo solis calor ita peruenia ut
437쪽
Compendii Lib. II o. meatus aperiantur, Unde exhalare uaporpo lit: nestanta sit uis ut exeuntes superfluitudines di)bluatur. Dubitari solet, quar quum uapor humebita atque
queus in aquam Cr pluviam versus, in terras cadaurventus autem, qui terrestri constat materia, in terram non convertaturi Scire licet, uentum tenui simu esse, neq; posse ιta concrescere, ut terram efficiat:uix enim ex siccitate conglutinatur. Qitamuis autem venti diuersis sint locis collocati, diuersisq; at* imparibus urcibus sint, non tamen specie, sed haerescetibus quibusdam formis, qsalitatibuss,seu diffisen s adiacentibus distinguuntur. De Jς diximus, quae ea innovant, quae supra terram sunt: nunc quae sint ea quae infima quatiant, atq; ea quae subtus lectantur, quoniam Hilarionilus irruentibus utrinq; fit, explicem:G.
Terra has mouetur,querente exitum exhalatione:quae aut quum inclusa est, edi nitituriaut quum hianu contrariam effugit frigiditatem, per obsti usu
ingredi xjM conatur. Interdam aquis exitum petentibus tumelicta est tellus, atq; concussa, O ni plerans ventorum loca non pauca subruta sunt. Fit autem exterraemotu,ruina, tremor, titubatio, pulso, ex*rufo,
scisio,atque summersio. Nam pestilesitem aerem fieri idcirco ex eo motu contingit, qubd crassa ista exhal tione Iacile aer, quum sit patibili simus, inficiatur. 'bis autem eodem tempore esse non potest: idcirco terraemotus, quoniam neq- libis sol elicit uapores qua potestate, neq; meatim ubiq subterraneis ectam ruri Vix enim infulas quati videmus ob brufis limo β-
438쪽
rami libus, quod in solo arenoso esse non potest: qui
propter er crebrim ex gratas quatitur.Tempestatiabus autem temperatis maiores motus iunt: quoniam elicere sol potest, nihil absimcndo exhalationes, mi mμs tollis compacta e foliis uero lanis defectiabws, terrae meatibus, radioru caloris, priuatione conclusis, dum nullas patere aditus potest exhalationi, vehementes quast in femiutur. Praecedit autem pleruns
terraemotum, aut i ueta serenita aut tume ictio ma ris excellens, aut aquarin puteorumque perturbatio, aut avum concinentium quaedam uelat praemo nitio nes. Exeunt autem Iacto motu terrae, in statentes,
A fi me ast testuri, portio. Ex caliditate ite exemtiam illari atq; erumpentium exbalationum ignis excitari essumit, er cineres iaculari strepitus etiam repercussa iactat j materia auditur. Sciriptura venisse terram aliquam loco motam Aper undasse ri, tantumque non mergi, quanta in aer inclusus ustentando non evanesicit. solet er nubecula quaedi oblonga ergracilis occasum uersus ante terraemotum apparere interdum, neq; resolui cito posse isclusis in tres ventis, qui irim pellarent Cr prostigarent. Eadem ratione, milis obstantibus caligo soli obducitur, atq; aer quandos totM offuscatus cernitur. Frigu3 item ante
solis ortum in obtwm, terraemotum praemonstra calore exhalationem deficiente. Satis de motus terrae causis. Nimc de tonitruo est agendis,als ea exhalatione, quae nubibus circium luitur.
439쪽
bibimuero frigidis atq; aqueis si haerescant, quum*perna m nobis titus,quod instigore maxime concretum, nulla ui po fimi esse gererud instratum,quod erdebilius, craliquato magis perniuem reflexae, circulo. erumpentes,capu ad terram usq; perrotantur, secums in reursu lapides at salia corripiunt, comburunt, inflammatae motu citatiore, quaecunq; tetigerint: Graecis Tγpbo suocriantur, rarenterque hγγ opbοψ.me fiunt Ii nanis quum multa costent materia,reuertunturq; in aethera rursus concitati lore copresbri ita possent,ut nullo pacto costenderent. Sunt etiam aliae rabulationes nubibus inuolutae, quae una cum nube, nubis ueparte recta descendentes, agros sata destruunt.nes reuertutur, ut laphones ed tota cinnube iacet. Fiuris Demesepius quam aestate, qim isopi tenuis materia constet, a Graecis ecnephiae nuncupitur. nitruim uero fit, quum inflammatilum Totur rara teria exhalatiorus nube conclusa, tapetu erumpendo er crepitum Cr ignem ciet. Sed etiam nil nos uetus
existimare, etiam fine inflammatione fieri posse tori trum. Neq; rursus absurdi est, arbitrari tam tonare post. coruscationem posse, quam post tonitruum corali re Nam er quandossimus er tonitruam audiamus,m coruscatione uidemim quod genus,quia pro pe nos est,periculosium creditur. inium uerbfamam
te spectamus, quam crepitum bentiamus, abesse inobis discrimen putandum est. Scindi uero trabes si dio tonitruo experti sumus, Cr furdos repente reddiatos quosda, T Minu de dolio putruis. id enim aer vG,atin vis magna nubis uis exhalationis ex utriun. c coni
440쪽
M,3, Naturalistaentiae confictione ficit. Ac late idcirco maximὁ tonare eon
fucui quum maior sit con lictio, stigentem nubem sis
De fulgure de fulminibus. FHgura item er Umina, quamuri non sint ut uenti exhalationes, funt tamen ex exhalatione, aestates potifimii concidunt, corroborata exstigore circum state materia. In media naans deris 'ione, tam haec, quam tonitrua,coruscationess, atq; ijssimilia prope
nodum omnia generantur. Fulminis autem ea natu
est, ut dura poti vi ab at, quam mollia:quum in expugnanda duritie longius immoretur. Item uenem secum babent plerans, atq; em etiam potestatis furit fulmina,ut Cr viruletaliciat, quae uenenosa non urit, Cr uirus aulerant ijς quae uenenium imbiberat: eadem nimirum ratione, quasoldurescere Iutu ficit, ceram vero liquescere. Aer quoq accensuem ignem, Cr ue tus, tinguit, Cr accendit. cudente uinum, coria ex siua natura lumen ferre uidentur : er at putilae,er reptilia ex eo loco, ut pestilente,abeunt, in duo fulmen cecidit, dom habuaret. si quis er apertis oculis iciatur, clauues repente moritur:contra,si clausis,apertis interit. sic, omnia ad fulmen os conuem tunt, natura ad destigone hortante. Expertum est autem, uituli marini pellem fulmen auerterrita aquam corpori suffusam. Vt aute crepitu Acto tonitrua re duntur uehemetiora, ita plerans fulmina cohibetur.
Explicauimus earu rem rationes et caψώ, quae exta Iutione generaturinunc de ijs quae aqueo uapore co