장음표시 사용
61쪽
42 OCCASIO sacra nobis scriptura ingeminare perhibentur. ' Quod, quia spectaculi cuiuidam loco fiaturum est huic schemati subserauiens, non pigebit apponere. Sic inquit Sapiens: Dixerunt cogitantes apud si nou recte, suggerente scilicet spiritu ne- qtiam omnis recti osoreὶ Exiguum cir cum taedio eg tempus virano ira, ct non es restigerium in fine hominis,or no es qui agnitus M reuersus ab inferas: quia ex nihilo nati sumuου, spos bucer Imus ιamquam non fuerimus : quoniam fumus flatus eis in naribus noBris: ct hermo scintilia, ad commouendum cor no prum : quia exHinnisu cinu erit corpus nourum, iritus diffundetur,tamquam mollis aer, , rransebit vira nostra tamquam
meisi um nubis, se sicut nebula dissoluetur, quae fugata es a ra- dyssetis, or a calore illius aggravata: or nomen nostrum obliuionem accipiet per Iempus , σ nemo memoriam habebit operamno oram. Vmbrae enim transitin s T E M p V s nourum, o
non reuerso finu nomi: quoniam consignata est, o nemo rouertitur. Hucusque quasi iactum is mentum perdendi &inutiliter transigendi temporis, immo in voluptatibus consumendi t ex s uentibus. aurimus. Persunt itaque in sua insipienti ratiocinatione: Venite ergo, or Mamur bonis qua
sunt,s utamur creatura tamquam in iuuentute celeriser. Vino .
prelis es unguentis nos impleam-: se non praeterias nos flos
remoras. Coronemus nos rosis, antequam marcesiam: nusium
pratum sit, quod non perara fiat luxuria nonra. Nemo ve-Hum exsors sit luxuriae noctrae: ubique relinquamu gna Iuxuriae : quoniam haec eis pars nonra,es hac insors. Hucusquo frugi perdarum concio. Idque est totum, quod uno versu inicone dicitminor diabolus; Dum ver moti it, rapiat sua quemque voluptaso BSi iam personare magis aci vivum istud expressum intueri est animus, Polemonem nobis ob oculos statuamus, de quo sic Maximus Valerius. Perditae luxurue Athenis adolescens Polemon, neque illecebris eius tantummodo, sed etiam infantia gaudens, uin e conuiuio,iam post occasum solis,sed post ortum, surrexisset, domumq: rediens, Xenocratis Philo plupatentcm ianuam. vidisset, vino grauis, unguentis delibutus, senis
62쪽
ARRΕΡΤΑ. NEGLECTA. 4 seriis capite redimito,perlucida veste amictus, refertam turba Doctorum hominum scholam eius intrauit nec contentus tam deformi introitu, consedit etiam ut clarit simum et
quium, & prudentissima praecepta, temulentiae lasciuijsclcuaret: Orta deinde, ut par erat, omnium indignatione, Xenocrates vultum in eodem habitu continuit missaque re quam di iserebat, de modestia ac temperantia loqui coepit. Cuius grauitate sermonis reli piscere coactus Polemon, primum c IOnam capite detractam proiecit; paulo post, brachium intra pallium reduxit 1 procedente tempore, oris conuiuialis hil ritatem deposuit , ad ultimum, totam luxuriam exuit niusq; orationis saluberrima medicina sanatus, ex infami ganeone maximus Philosophus euasit. Peregrinatus est eius animus in nequitia,non habitauit. At utinam,sicut eum imitantur in malo quam plurimi,ita in bono respondeant. Sed nunc pec harius actus ungulorum in schemate expressos explicemus.
Schemat. 3. Cap. 2. TEMPORis Omboti atque instrumenta, inrisum
M Agnum videtur sed immerito) apud adolescentes ha
bere momentum, ad tempus nugis & voluptatibus terendum, quod aetas illa non tantum id permittere videatur, verum etiam postulare. Hinc quasi in proscentum introducti sunt, tempori illudentes, & quaecumque ad tempus pertinent C ad suam voluptatem explendam rapientes. Vnus pennam alae eius euellit, gestamen capiti : eos hoc facto significans,qui sibi gloriae insuper aliquid ex eo decerpunt, quod partem ali-D quam temporis,locis mis lusibusciue consumterint.Alius non minus sibi bellus videtur, qudd fabulando, & inopths recen-E sendis taedium alijs scilicet sustulerit. Tertius spharam capici suo imponens, & quasi sub pondere incuruatus, se nouum Atlanta per iocum exclamat: eos cum primis tali lusu desi-F a gnans,
63쪽
44 OCCAs Io gnans, qui siderum canestiumque corporum motus ac reum lutiones accuratissime obseruare videntur, in eoque toti esse,& interim exsiccandis cantharis curandaeque cuticulae vaca tes, vix punctam temporis ad frugem Maeternitatis compendium impendunt. Alius ab illo, inice tempori erepta, puerili Fmore, in arundine longa obequitat, neque tantillum sapit, ut caueat, ne sui pueri terreri solentin a rostio ferrato momeatur. Vitae lon- Non inepte illos hic referat, qui, cum tempus cuique sit bre- uissimum, ac momenti punctique instar, propter vitae incem titudinem, mortis sonaste sine mox demetendae, longum subi tamen praesumta temeruate pollicentur. Non tam, Vt diri, ferri aciem metuentes, quim in hastilis sibi longitudine complacentes. Nihil, inquam, falcem carintave illud veriti r Ne moras, volucri mors aduoiat improba curru, e Multa furens, iaculis horrida alce minax. Hoc in lusu se eiusmodi homines tam secure oble rure stalent, atque si stamina vitalis coli sorent intermina,cum Parcae singulis momentis ea minentur abrumpere. Hunc in finem viri cuiusdam doetissimi epigramma subsiciendum putata, . quod rei praesenti esset accommodatissimum. Mortis tiora alata volat, breuis aut siribitur hora imςdi um Rarsunt me umina ducta coli.
Vt resent, per saepe tamen data flens momordis servos. Infida fidere nolo colo.
ne mihi centum vix re fant staminis mina: Es detexo, velut mistia dena forent. duris erro breui Lachem trahet incita fusos: Dums nihil Parcae liquero Aicet, OBI. Hoc ipsum rex Erechias considerans, inq'iit, Praecisa est velut a texente vita mea: dum adhuc ordirer, succidit mei de Cicer. Phi- mane usique ad vesseram finies me. Neque ignorauit id Cicero. Quis est, inquit, quamuis sit adolescens, qui exploratum habeat,se ad vesperum csse victurum ZPunctium est,quod vivimus , inquit Seneca, & adhuc puncto minus. Etiamsi multum superesset artatis, parco dispensandum erat, ut sufficeret necessari)s. Quae quotque sint tum corpori tum pra sertim Diuili do by Cooste
64쪽
ARREPTA. NEGLECTA. 43sertim animae necessaria,docet nos quotidianus usus; qui non exiguam diei partem, etiam nobis nolentibus, sibi iure suo
Postremo, quintus ex his imprudentibus adolescentulis, clepsydram e manibus TEMPORx mulsam in risiam vertit; ea lusitans, ut solent pueri e conchae testibullosos orbes flando excitare. Eiusmodi hominum genus ille suo facto demon- Mundia- strat, qui vanitati operam dantes, nihil umquam solidi meditantur; sed totum tempus suum,honoribus, diuiths, & vanis mundi cupiditatibus insumunt: idque tam auide,atque si uno non eontenti mundo, plures sibi conentur effingere. Ita Alexander Macedo, cum audisset Anaxarchum de mundorum infinitate disserentem, illacrymatus est: rogatusque ab amicis, 'quam ob causam ad lacrymas moueretur An non,inquit,dignum est flere, quum infiniti sint mundi ι ego vero dominus unius vix factus sim Interim non cogitant miseri, dum praesentis temporis trationeni non habent ad solidam salutis acquisitionem, se ill riim more desipere, qui tempore fori seu nundinarum, spreta Simile seria negociatione, qua ingentem lucri vim accumulare sint, naen ijs, ioculatorijs,S crepundijs plusquam infantilibus spectandis oblectantur ι statis vero mercimonij diebus expletis,inani se esse marsupio demirati Similes item simi omnes isti horiperdae, illis qui e naui Impriegressi ad cibaria aliaque vitae necessaria coemenda, Vanis se interim oblectamentis in via, pictisve in prato floribus, vel infimis in triuio lurconum saltationibus oblectando, nec
luturae cito nauis, neque rerum necessariarum, ob quas venerant, importandarum meminerint: seque tandem omnibus
destitutos, in regione longinqua ignotoque solo derelictos
Mirabuntur aliquando tam malesani temporis aestimato- Mercato res,dum tempus mercandi merendique transierit, moerendi dolendiq: tempus eos repente correpturum: dum mors fluxae
huius nauis funem praescindet, eundumq: fuisset eo, ubi cibo
qui non perit aeternum vivere oportebat, eheul nihil tale opi-
65쪽
rretis M. IVntes videbunt se in profundum praecipitari ad inferos, τbi Pset . 3. ninnes inuenire cibum; at econtra assidue mors depascet mis /t ' rodetque eos vermis qui non moritur Laisti M. Apposite propterea Laertius, de Zenone Cittico Philota pho. Aiebat inquit) hominibus nihil magis deesse quam tempus: longe dissentiens ab ijs, qui bonam vitae partemperaunt somno, temulentia, nugis, alea; quasi multum temporis supersit homini. Aiebat idem, nullius rei tanta nos Plinuis penuria laborare, quam temporis. Hinc Plinius maior, tem- ω φ poris trutinator sevcrissimus, cum nepotem suum ambulat tem videret, obiurgauit: poteras siuquit) has horas non peroem t. dere. Iusto igitur pretio Democritus Milesius rem Cantam aestimabat, cum diceret, Pretiosissimum impcdium esse tempus. Vt autem exemplo quodam id reddamus illustrius,Plut clium de Sertorio narrantem audiamus. alutaν. Sertorius Proconsul dc dux Romani exercitus,cum trans. itum a Barbaris pecunia redimeret, a sui sidue ob id male au quasi tributum darent Romani Bari aris, TEMPus se redimere dixit, quo nihil carius esse consueuerit magnarum
a.h. . itaque ad Lucilium Seneca: Ita fac ergo,mi Lucili, vindica te tibi, S tempus squod adhuc aut auferebatur, aut surripiebatur, aut excidebatin collige dc serua. mem enim mihi dabis, qui aliquod pretium tempori ponati qui diem aestimet 3 qui intelligat se quotidie mori Iin Seneca. Sed ad
Tretiosis unum cum sit Temptu naximam cius
habendam rationem. τεmmii, Vemadmodum, iuxta fidei nostiae lumen, longe melior aestimatio. esse debet apud Christianos temporis aestimatio, quam
apud quoscumq: profanos sapientes, qui rem istam grandem solo
66쪽
ARREPTA. NEGLECTA. 47 lo rationis modiolo metiuntur, ita pluris semper facienda est, de valore temporis sacrorum scriptoriim auctoritas. Quare num hic Bernardum,quasi ex ceterorum loquentem sententia, producamus in medium. Nihil, inquit, pre- 'tiosius tempore: & heu s Nihil hodie eo vilius inuenitur. EM. Transeunt dies salutis, & nemo recogitat. Nemo sibi perire diem dc numquam rediturum causatur: sed, sicut capillus de capite, sic nec momentum peribit de tempore. Hinc idem eodem sermone serio scholares admonet, ve Scholaria tanti pretij pignus prudenter expendant. Nemo, inquit, vestrum parui aestimet temptis,quod in verbis consumitur otiosis. Volat verbum irrevocabile, volat tempus irremediabile ι nec aduertit insipiens, quid amittat. Licet fabulari, dicuntindonec hora praetereat. O, nec praetereat hora i quam tibi ad agendam poenitentiam, ad obtinendam Veniam, ad acqui rendam gratiam, ad promerendam gloriam, miseratio con-' ditoris indulserat. O, donec transeat tempust quo diuinam propitiare debueras pictatem, properare ag Angelicam icietatem, suspirare ad amissam hae reaitatem , excitane remissam Voluntatem,ssere commissam iniquitatem. Hucusque S.Ber- Irardus, parsimoniae temporis Zelator singularis.
At,cum bona Lectoris pace,hic quasi per transennam meminisse non pigeat, dicti illius Mebem mi, quod Titus Ve- Tit. Vesipa. asianus in coena aliquando dicitur protulisse : quum siquidem illi in mentem veniret,se illo die nihil cuiquam beneficij fuisse largitum,o amici, inquit, diem perdidi. Huic omnino quadrat, quod Pictorius versii quodam ad amicum scru
Hune tibi,Laurenti, deperseseputa . t , Isa nec in minimo ponin disyendia damnis N . , t Aere pote is nusio vel breue tempus emi lSed ad sanctum nostrum redeamus, consilio eius & dictis, consilium dictumque Sapientis accommodando, quo ita omnem hominem, Clinis ut amico fide obstrictum coma
monebat : Fili mi, si oponderispro amiso tuo, de m npud
67쪽
proprj sermonib/ώ. Fac ergo quod dico, fili mi, se remesipsum
liberat quia incidivi in manum proximi tui. Disiurre, fra i , suscita amicum tuum: ne dederis somnum ocutis tui nec dormiarent palpebra tuae. Eruere quas damula de manu, se quasi avis de manu aucupis. Ita Sapiensmihil spatij concedens,quod cum
eram. ratione non conueniat ; ut, cum exiget is cui fidem de-
.dimus de animam debemus, bonam illi dati acceptique reddamus rationem, fidemque nostram liberemus. Torpcntem proinde, & a tam salutari necessarioque cessistem ossi, cio, duriter verbis sequentibus exagitat: Vade ad formicam piger. Si ita pigri inutilesque temporis dispensatores increpa tur, quomogo excipienda erunt dissipatores Et vere increpationem merentur acerbissimam, qui nihil minus cogitantes, Aluam in quo sint statu, quam tenui e pilo pendeat ipsorum salus, delichs interim &iocis,& meris vacant infinijs: non maiorem habentes temporis rationem, quam si ad ipsorum W. ., nutum, ut olim ad imperium Iosue, sol stare cogatur, quandocumque voluerint; nec vel tantillum cis sit metuendum, quid serus vesper Vehat. Horarum Dicere soleiat propterea istiusmodi temporis decoctores i se ut quid anxie curemus horulas i non nos ipsis, sed ipse nobis facta sent: quasi vero idcirco tempus in horas distinctum sit, non ut exam eius habeatur ratio,sed ut pro libidine bonae
horae consumantur. Hanc oscitantiam, intolerandamque inconsiderationem
diserte describit Bernardus , in se sad maiorem motum tam Bemard. tristem transfigurans fabulam. Ludebam, inquit, ego foristi. secreto regalis cubiculi super me ferebatur tu dicium mortis. Audiuit hoc unigenitus eius; exhinsito di demate, sacco vestitus, aspersus cinere cari, nugas pedibuc flens & eiulans,quod morte damnatus csset eius seruulus sego nempe.) Intueor eum subito Procedentem; stupeo nouit rem, causam percontor, & auari. Quadiae rus sum 3 Αὐh ne ludam, & deludam lacrymas eius Plane, si insanus
sum dc mentis inops, non sequar eum, nec simul cum tuta gente Disiligod by Cooste
68쪽
ARREPTA. NEGLECTA. 49 gente lugebo. Ecce, Unde pudor. Hactenus Bernardus. Hinc . ille, cuius superiori capite Oetastichon de morte proposui, se. taliter exstimulabat:
operor 'segnis iunicata quid otia sector 'Forte breui nudoebilis abdar humo.Quam exiguam trabeant temporis bene merendi rationem, qui sic Vivunt, neque ulli. mouentur modis ad seria ι res ipsa testtitur: in ludum eis vertuntur omnia, more insensatorum. Ita Canius Iulius,Philosophus alio C ut IS,ctim Sonera. diu cum Caio Caesare altercatus esset,mori ab eo est iussus. Latrunα- Clim vero ad necem vocaretur, latrunculis ludebat Scachiae a ludus notus est.) Tum numeratis calculis, sodali inquit: viade, ne post mortem meam mentiaris te vicisse: & simul Centurioni annuens , Testis,inquit,mitu eris no me antecedere. Ceruicem inde percussori praebuit intrepide. Ita Ptolomaeus AEgypti rex tesseris ludens sontes condemnabat. Berenice uxor eius, accepto libello C pueri manibus, lib. L .eap. non permisit ut ad finem usque legeretur:dicens, non sic obi- 43. ter aduertendum esse, cum de hominis salute quaeritur, sed Teiserata altius cogitandum, & relinquenda ludicra. Non enim si R4μβ milem elli casum tesserarum S corporum. His auditis delectatum Ptolomaeum ferunb neq; postea umquam inter tu dendum de capitalibus causis audiuisse. . Concludamus itaque hoc caput illa Senecae sententia: Non tam benignum ac liberale natura nobis TEMPUs dedit, ut aliquid ex illo vacet. perdere.
Schemat. 3. Cap. q. 'Exuctis caculu osenditur, quanti sit momenti, pendium dispendium temporis.
Porro, ut adhuc euidentius tantam inaestimati temporisiachiram, eamque irreparabilem, graphice commonstremus; cogitemus, non iam solum sui ex Bernardo didicimus G mortis Diuitigod by Corale
69쪽
M' pro mortis sententiam in nos latam, regisque filium habitu se uili o nobis exeuntem, deflentem nostram infelicitatem, te I poris, paratumque mori pro nobis i veru metiam, si place nos ipsos. ad supplicium duci, omnemque toto oppido concurrere populum, ad tam triste spectaculum. Ndnne extremae esset dementiae, ridere, iocari, nugis & mundi vanitatibus oblectari,asillitare, gestare, & ludicra quaeque exercere per Viam Tempus quod reliquum est, moerorem, meditationem mortis, conseientiae examen & purgationem,salutem animae, totius vitae praeteritae bono fine iam iam claudendae seriam recordationem iure suo indubie deposcit. Et sanus sit, quil Oc rpsum,parteisve ipsius minimam fallere,perdere,vel terere non horrcscat Vita via ad inis enim nesciat, vitam hanc viam esse ad mortem 3 si ' ψ ς diutius alijs vitam trahis, productiorem tantum tibi esse ad mortem viam debes a stimare. An,quia reorum ali, qui foras ad locum supplicij extra portas ciuitaris deducuntur, mimis de morte ac p senti illo tempore bene collocando cogitare debent, quam qui intra moenia, in ipso forte
foro, plexndi sunt Z Si plus spatij suppetit, eo felicior, quod
plus oti j reliquum est ad diligentius se in mortem praeparandum : at non, ut vel punctum tam saturi temporis perire permittat, nedum sponte perdat. Quis item nisi emotae mentis homo, tempus terendum existimet, vel sutilibus transigendum, quando iam certatim ad incendium esset concurrendum , praesertim si illud viciniam corripuisset Nemo enim nescit, quid versiculus ille, lippis &tonsoribus notus, tam sedulo cunctis inculcat :Hora=. I. Tum rara res agitur, paries cum proximus ardet.
Quis similiter in communi naufragio tam vanus sit tem-sub; hiri poris emen ibr, qui tum Vacare se polle delicijs iocisque creacasu. quid dat, clim, si cuique centum sint manus, omnes essent adhibendae: Aut quis pastorii in tam cuaporati sit cerebri,qui fiast tale, . stula, εantu, saltu, pocul live cum otio se oblectet, aliosve
similibus ad certamen invitet, quando iam lupus in gregem
70쪽
ARREPΤΑ. NEGLECTA. Fiirruens, rapit, grassatur,& stragem facit tetram ac miseran-dam 3 cisis deniq:,si quando domus ruat, si hostis inuadat
moenia, si ad arma concurratur,.si miles infrendens iugulum petat, si postremo cum morbo letali morteque ipsa luctan dum , quis, inquam, temporis illius opportunam non habeat rationem quis tunc ei ad ludicra, risu, dc voluptatum intemperiem, sit animus Z quis ei rem gratamfacturus est, qui de tempore fallendo,terendo, perdend6ve fecerit mentionem icum de vita, de anima, de salutis aeteri possessione, vel etiam de adeundis gehennae incendijs agatur Merito quod res tum postulat & vi , tota est animi intensione prouidendum, cum a momento uno tota tanta quanta esupem
- Quocirca Apostolus, totius vitae nostrae breuitatem,ade que totius temporis restantis usque ad diem iudiciJ,quasi mo- ,. Ehουὶ mentaneum transitum expendens, sic censinat, sic loquebatur, sic nobis agendum arbitrabatur : quemadmodum iam diximus in casibus illis subitis ficiendum, pro re nata nimirum. Et in hoc totis stud sincumbendum,quod ipsa res, di praesens temporis necessitas Videtur exigere. Sic inquit: Hoc
iras dico, ratres, Tempus breue eis: reluruum est, ut CT-ha- I .Cor. . iam uxores, tamquam non habent Fnι: or qui tamquam non fenIes; ct pii gaudent , tamquam non gaudentes io' qui emunt, tamquam a possidentes iis qui utuntur hoc mando, tamquam non utantur. Praeterit enimfigura huius mundi. Sie & Propheta Ezechiel inclamat: Venit tempus, appro- Evicia .
pinquauit dies: qui emit, non lautar i es qui vendit, non lugeat i quia ira super omnem populum. Quo loquendi modo il- Diei no
iam temporis hominumque conditionem nobis ob oculos ambo statuere videntur, quae in communi omnium vasta-tio. tione & conflagratione solet accidere; qualemque certo futuram scimus, quando in die illa, die inquam irae & consum
mationis saeculi, nihil erit quod tristetur qui sua distraxeriti nihilque quod gaudeat, qui illa sibi compararit. Quia, qui
vendidit, caret quidem, scd aeque crat iam omnia peruiturus: atque ita non est, quod eum venditionis transactae poeniteat.