장음표시 사용
101쪽
temperamen Eum emerserunt. Nam queste 'iter nos primo gradu calida iudicarunt, quae limine quarto : imo ut definitius singulis morbis propria terat acconrmodarent, atque, ut dicitur, ne paruo pedi magnum calceum aptarent, in singulis generibus
tres ordines constituerunt, principium, me-
dii im&finem. Nec satis illis fuit diuisse hoe primo, illud secundo gradu calidum , sed etiam adiecerunt in principio, medio, vel fine primi gradus essecat dum Tantus fuit vel i rum labor jn disterentiis tem ramentorum distinguendis, ut morbus si coiitrario facilius vinceretur e contrarium enim appellant Medici, quod a medio distat stari gra du : n que enim morbus ad tertium gradum caligusa remedio primo gradu calido expugnar
Atquino destillatis de eqtractis genus quidem non spectiniemperamenti Staseruatis,ut nos insulione&decoctione : propterea non pocsum non mirari qu'ds cribri; Sic micinistiuum calorem augent, quomodo si sunt crasim dii φ re 'Nam hoc ipsi quod audi talorem, nόnse
uant sipeciem temperamenti. Quid est febris pnatiuus calor mutatus in i graeum. Quid est ensentia chymica Z Nativa mixti essentia mutata in igneam. Declaremus hoc familiaribus ex emplis Oleostas humor, qui moderate calidis Vt nuce muscata, cario phylis & cynamomo extrahitur, siue in capitellum sursum attrahatur, siue in subiectum vas defluat, non potest
102쪽
MANI A. t..e ' extrahi nisi ignis violentia, eruntque olea hae arte extracta,vehementer si non summe calida: ergo non seruatis crasin mixti in essentiis, sed cum crasi formam eorrhampitis. Disputatio tota hoc syllogismo concludatur. Non seria uat tem fletii mixti qui ex temperato facit . intemperatum, ex leuitet aut mediocriter cata faciente vehementer aut summe calf ciens: Atqui essentiarum extractione ex substantiis temperatis facitis substantias io temperatas, ex mediocriter calfacientibus spiritus vehemen ter calfacientes: ergo non retinetis temperiem mixti, quam nos infusione & decoctione in- tegran conseruamus: nam infusum rhei non tantum conseruat vim deplane jurgandi bilem squod est minus credroue sed eundem temperamenti graArta: est enim ad uecundum gradum calidum siccum , non aliter quam rheum integrum. Iu scilla lactuca alterata ae- que refrigerant ac lactuca ipsa , praesiertim . cum viret & viget, transimittitque in liquorem cum succo temperiem. Oleum terebinthinae chymicum quod tu profers in exemplum, auctore Hollerio non est tutum calculosis: malim terebinthinam , quia solet esse cobiune a calculo renum intemperies calida, imo ut plu- mum phlogosis si non inflamatio. Est aute ca- Iidius qu na vi conueniat affectionibus cali- dis. Oleum de nuce muscata non chymicum quanquam chymiae non imperitus j ad paralysin mirifice commendat Avicenna. Oleniri de cynamomo vulgare ad eundem affectum
103쪽
Valescus non putat habere par: Eadem argumenta proposuerat Haruetus, qui tulerat idem responsum Cur recoquis hanc crambent Aut non demonstras calorem k vobis seruarian el- sentiis eodem gradu 'Neque enim satis est ser----uare genus temperamenti, sed species quoque paxime propria disserentia conueruanda eli: Hi in febris retinetet temperamentum ca-
ab .lium nec differret intemperies calida
ni tu ri moderato calore partis. Idem quo- respondi inten-
ionM S remissionem in accidentibus const ' tu&όs cies disserentes. Declaraui hoc exem -- prodist litatis liberalitatis &auaritiae, 'uimine habitus consistunt in dando ; verum a1 nus datoius, alter minus, tertius in eo et modumJonge differentes species constistu lutenis alar imii tantum aduersatur remita, sed etiam moderato ; utrumque enim
Ad pag. 3 Hoc argumento demonstrini nostra remedia vestris praestare: Aut sunt purgantia aut alterantia. Purgantia praesertim mineralia quae sola schola repudiat , etiam Libau1o auctore sunt perniciosa. Alterantia vero aut immutant nos prima, secunda aut tertia qualitate. Habemus alterantia, quae prima qualita-
104쪽
te melius nos immutant, quia temperamen torum gradus,& graduum ordines nostris praeparationibus melius retinemus. De secundis qualitatibus idem ferri potest iudicium, quia dependent ex primis in materiam limmeriis. Sit emolliendum membrum quod induruit, decocto plantarum remollientium, mucagine -ut magmate, certius hoc consequemur quam vos ullo chymico; magisque emolliunt non tantum unguenta & emplastra emollietia,quae prostant in ossicinis quamplurima, sed etiam olea, medullae, axungiae. Quod si membrum ten sum videatur relaxandum, habent dogma tici relaxantia meliora. Sit a stingendum; non dubito quin habeant chymici multa astringςntia, sed quae non sint cum dogmaticoruastringentibus comparanda: quia terrestris substantia ad astrictionem necessaria est. Bolus armena, terra sigillata, corallum magis astringunt, quam ulla chymica. Testes appello chirurgos, si experti sint unquam ullo chymico tam bene sisti fluxiones,&laxiores vias constringi, quambolo cum albumine agitato. Habent-ne melius emplassicum 3 Siue ur quod conti
turam retinetur, vacuandumst, siue restringendum quod sine ias fluit squae sunt duo prima & commisissima medentis ossicia in Habent dogmatici ad utrumque scopum remedia vestris potiora.
fronte ausu es Censor simbere spiriis nostros e i eryos humores tollere, crass.s obstruentes ro
105쪽
ticis vehementioribus, quia sutit ignea: ut enim ignis, inquit, prius urit paleam quam tignum, suamque vim exorit citius cin subiectum aptius pati : ita cathartica vehemeiatiora, quia sunt ignea tenues primum & serosos humores trahunt, Vtpote sequi paratiores relictis crassis. Huius sententiae nominaui illum auctorem , cur inueheris in Riolanum QNon es ausias Messe eo maledicere, quia est chymicus. Mirum est quod nunquam certamine recedis nisi relicto aculeo. Nunquam ne depones veterem istam maledicendi consuetudinem ξ Non spe.
ro, quia iam transiit in naturam. Annosa vulpes mutat pellem, non moreS.c mica remedia terti, quadratis. ἰta nas mutent de dogmati a.
Ad pag. 3 REmedia vel oppugnant morbos manifestis vel occultis Ap
manifeltas primas vel lectimaas etluarum cin
sa est edregis; piper enim calefacit, qui asina j sento est calidum ; vicit calor in illius mixtione, de quibus adhuc transegimus. Occultae vero dicuntv , quarum effectus patet
' futui: verum E gnoratust rientia
docuit rhabargarurii primo &te bilem, de causit dubitatur ragmaticqs melius purgare, quia definitius, nouissime d4-
106쪽
MANIA. cuimus: non enim quemvis indisserenter. Gedo' cantem, primo Vacuant, ca Tros consecutione seu fuga vacui. Ad occultas quM res pertinent venena, quae quo spiritualiora, eo deteriora, quia effcaciora. Hanc praero- gatiuam spagiriae facile concedimus.Huc que pertinent, quae subrinitae quadamtudine cum singulis partibus consentiunt,Vnde nomen acceperunt. Ouae consentiunt lieni,splenica, quae hepati hepatica, quae cerebro cephalica. Non dixeris cur betonica plus habeat si Istucinis cum cerebro dum cum lie-
ne aut recore: Hoc experientia Ionga maiores
nostri obseruarunt, causamque in substantiae similitullinem retulerunt, qua aos decoctis& infusis melius quam vos extractis aut destillatis, conseruamus. Ad hoc etiam genus uualitatum pertinent, quae certis morbis pω E late quadam resistunt, unde epileptica, nephritica, arthritica cuia cica y0m tur. Haec substantiae inexspe Ii diloio' aduersantur morbo: Vt ungula Alces, cranium humanum, Viselah iuxti in , stercus pauonum, pCzonia, di epilepsiae : de quibus qui materiam separarit, spe m simul sustulerit: quia resistut maxbo totius substantiae contrarietate inexplanoΓ-li. Qui dicit totam substantiam cum forma includit materiam quam vos cMaim is videlitescentem in illius sinu esk:ntiam si Diis placet) eruatis.
107쪽
' olim ab eodem animose, sertiterque
O Vae praecesserunt encumia Alchymiae
praeparatricis , parergess praemissa sunt di quia patroniri probauit quod non est ab aduerissariis negatum, laudauit quod non est vituperatum: nunc ad rem ipsam aggreditur.*stoxe attenti. Ars noua medendi 1 Paracesso introducta, a Quercetano & Harueto defensa cuius principia Hippocratis doctrinam funditus subuertunt, a Libaulo propugnatur, qui Anti gra-rnaniae pag. 729. eromittit sancte & iurat se Eveteris medicinae C s ne latum vnguem ii quam discessurum ; qui tria illa quartae s ctae principia eodem libro caduca, putida, fausa, anilia, phantastica, impia nominaiijt; qui putat eos despere , qui illa constitutionis aut inutritionis ponunt esse principia: qui saepe accusat Paracelsum & illius discipulos. quodcuconstituerentillatria ut constitutionis, ita nutritionis principia '. nos tamen solo me curi
nutriri existimarent, prima coctione sulphur, secunda salem separari. Audebo. ne etiam inserere quod ille aduersus cramanum Paracelsicum, istorum principiorum defensorem acerrimum euomuitὶ Audebo, quanquam ana- mus meminisse horret, ut intelligatur quo animo ad principia tam perueris doctrinae defen.
108쪽
denda accessierit, contradicendi scilicet & vin cendi studio, non hiis uirendive . Audiatur: artis medicae ab initia mundi 'sDe huc comprelataprincipia interna repudiat, exotica quaerit, is ab arte tantum abest, quantum ab Ampri piis: quatoque pertinacius in exoticis haeret. inquit, Assiimo: Atqui Libauius artis medicae ab initio mundi usqtie huc comprobata principia in te na repudiat di exotica quaerit. In locum principiorum Aristotelis& Hippocratis, chymica substituere conatur, quae alias caduca, putida, salsa, anilia, phantastica & impia esse assirmauit. Concludi , inquit; Concludo. ergo Lib pius a vera medendi arte abest logissime. Subiungit : Vnde rense Euria ilia pulchre emergent,uempe quod di immunduου canis, amim luto μου, aut anguis perae, sacrarismedicos arcen in . Gra
manus, Libauio quod tria Paracelsi principia approbarit, Vipera, sus, canis iudicatur; Liba
Uius Antiriolanicus, qui nuc personam induit Gramani, qui eadem causam, eademque principia defendit, quidni iisdem honorabitur ii tulis st Cum renuntiaretur Alexandro Philip pum coepisse quidem Olynthum, sed solo ad aequasse; quando. inquit, talem ciuitatem aedi cabit 3 Facile est demoliri, sed costruere dis sicillimum. Libauius Hippocraticae medicinae& Peripateticae philosephiae fundamenta conatur destruere, ut totam artem subuertat;
quando talem aedificabit 2 quando iaciet tam solida fundamenta ' Verum quibus machinis dantvr, expendamur : etiamsi Aristoteles
109쪽
roc Lr3AvΙ non putet esse sapientis, curare quid quisque dicat. Libauimaniam exorditur Ireprehensione trium principiorum Aristotelis: quia his positis & concessi. ruunt Paracellica : nam si sit materia quaedam primarum & sim- plicissimariam qualitatum primum supenu, aut nihil erit prius, aut falso ista absolute prima nuncupantur. Aerum naturalium tria pinchia ab Ari Atele situl , a Lila imat, id defenduntur.
SVmmus ille & mirabilis opifex uniuersi
generationis rerum sublunarium hunc ordinem instituit, ut non ex Ino solo'si Opio, sed ex pluribus, iisque c9ntra iis fierent sublu
naria omnia: mutatio enim omnis E contra
rio est: quicquid patitur a contrario patiatur necesse est: quia non agit si in Nisi res sublunares connitri principias contrariis, perstarent in e Diae statu non minus qu mcoelum & astra ; neque mutarentur assidue. Voluit autem Deus mutari nihilque esse subluna sempiternum. In eum Sm raristoteles existimat non tantum cosstratietatem adiunctam elaeentari mundo,sed etiam dedisse coelo contrarios motus; unum ab ortu in octa
casum . quo firmamentum quotidie rapit secum inferiores orbes ; Alterut ab occasu in ortum, qui est proprius planetarum. Timaeus motum planetarum valde dissimilem existu
110쪽
inat esse causam naturae usque adeo dissimilis. Doctius me iudice Aristoteles contrarios quos dixi motu essiclein 'mutationis in inferiori, mundo existimauit. Prima contraria sunt primae qualitates primoria & simplicissimorum corporum. Calor ignis, frigus aquae, humor
aeris siccitas terrae, quae transmutantur,agunt
que vicissim &repatiuntur in communi subiecto, de quo veluti de communi possessione decertant. Si forte calor vicerit exu et inde mixtum temperamento calidum, udri- 'gus calorem superarit orietur mixtum tem
peramento frigidum ptiui Mim ali untur mi ta 1 victoria & domina primae qualitatis. Commune illud subiectum primorum contrariorum Aristoteles materiam primam appellauit, neque melius potuit materiam primam definire, eiusque vim & naturam ob oculos ponere, quam quod primis element rium qualitatum transmutationibus subest: sunt enim accidentia. neque possunt,mutari aut subsistere sine aliquo sitabiecto. Hoc primum primarum qualitatum siubiectum materiam primam appellauit, quae nulli certae fommae addicta : omnium tamen vicissim excipiendarum est capax , non aliter qu m tabula nuda quarumlibet impressaonum , aut mens notionum. Pone tibi ob oculos materiae sublunaris quamuis portionem, illam incalescere A refrigescere, humescere vicis . sim & siccessere ipso sensu obseruabis, Omnesque contrarietates tam facile admittet,