Ad Libavi maniam Joan. Riolani responsio pro censura scholae Parisiensis contra Alchymiam lata

81쪽

Vt logicus primam rerum distinctionem siuinit i specificis differentiis: ita physicus amaxima distantja. Mineralia 1 nobis didantion gissime, proinde hssint non tantum logica. sed etiam psysica di Arentia, longius quam plan- tae, Cum igitur suppetant aὸ manum iocpla

tae & animalia, cur tur in viscera terrae, vitanto cum labore mineralia cathartica perquirantur ' Haec Riolanus: quae valde cΟΠsentiunt licum sententia Libauit Anti gramanici nouissi- me trans ripta. Riolanus,inquam qui ne som- :nian; qui lem haec cogitauit: Chumici auctore : omasicium quin Onnas,quae non siunt in mun- .

tiri, sqnuiciari. cripsi materiam estentiae mi- neralis latere in mundi medio, nostrorum ve&i rogemedior unai' superficie terrae. . - . nurire sisAt quae nunquam

qu stio copiose disputata fuit aduerasus B acinctu,qui idem quod tu,qbiiciebat,. Aquiam scilicet nutrire quae nunquam vi-xst, gere reparari spiritus. Cui respondi partestant; a solidas vere & proprie nutriri: Aquam vero non nutrire, quia similis est sero, fluid,

constat substantia , quae nihil habet pinguedinis, cuius causia assigi possita Praeter Hippocra. ii, Aristotelis & Galeni auctoritates, plurimi

82쪽

pag. I, r. Cur non soluisti, priusquam stadium quod infeliciter illi decurrerurit, recurreres Z Aut cur gladiis non pugnas acutioribus)Placet, quam tum attigi demostrationem, paulo fusius explicare. Assimilar non potest: viventi, quod nunquam vixit: qiaia non potest heri actu vivens nisi ex potentia uiuente: potentia autem vivere dicitur, cui tu etsi appetitus & veluti inchoatio vitae, si malis propen; sio na t. ratis ad vitam sita eniim. lueti potentiai Dirit spretai tkr) atq'ilabi es &metalla di a turam seruar ni integram, nullam habedantad vitam inclinationem. . Non appetebant vivere quia hoc feci ferit 'inter naturae

mel aereula'

docuit

83쪽

contrarip depellendi.

Contento p enlis est de contrarii similitis

&c. In medendo primum est ut dignostas, deinde ut cures. Inueniendum etem remedium quod conueniat morbo depellendo :Indicatio pri a sumitvx morbo, qui hoc ipso quod naturam depellendum inducat Quali remedio 3 missit ne an contrario

Non agit simile in simile: sed quicquid patitutd OP so patiatur necesse est

igitur contrarium. In hoc consistit curam medicinae pri mum principium enim non est nomen absollatum, sed fefere a d suum ebhitarium, nemρε morbumi, linari nue potestimo linquam ori elato εε pestendi morbi intadmentum V tum &idbm potest restituefidam: verumder sanitatem ut ali

mentum, dure 'bsta sit;li Vires resta bit,

84쪽

i AN r A. Sisteriorem usu contrariorum . Quad si intemperies illa fuerit morbosa , & actionestimanifes Haedat 3 Nonne Therapetates potiusquam θιγlsνος contraria praescribet3 Non est ergo puerile hoc Hippocratis theorema Contrari brum contraria debere esse remedia. Non est puerilis demonstratio huius axiomatis apud Galenum lib. de Constitutione artis: sed puerile est existi imare in medendo parum refcrre,si simile an es rit1 fflin remedium deligatur: poenim a Pharmacia tantum, sed etiam a diaeta, seu rerum no naturalium usia dependet morborum dopulsior sit sta=σομενα praescribendus aer, cst ne puerile dubitare, si similis an contrarius conueniat morbo depellendo 3 Existi

mas ne puerile dubitare quis potus illi conueniat, calfaciens an refrigerat s ' unus ex tuis

clientibus scis quem velim Chymico subnixus principio de vivis aegrum sustulit, pueri

te erat no cogitare,' simili-nean contrario esset aeger percus adus. Hic erat status totius accusationis: Cur non excuses Caeterum nolo mihi deinceps rem esse cum diaercetano: quia in-Ueni, quem quaerebam, athletam robustiore

utinam Aristoteleae, hoc est, verae &solidae philosoph aereri aerem: non esset mihi toties aduersus neganteii principia dis putandum. Egbne scripsi integra esse praeferendaρ Non memini. Damus enim saepius infusa vel decocta, sed scripti a nobis infundi & coqui totam

substantiam femediorum tam alterantium dam purgantium, ut cum sorma & temperici

85쪽

δ1 L1BAVI naturales secultates tam manifestas quam occultas melius in liquorem transumanus; quod non possitis de vestris essentiis polliceri, quo

rum materiam corrumpitis. cum materia cra-

sim, cum cras naturales facultates. Vtar tuis verbis , Laceratis mixta ut inde tria arcana

Chymica producatis ope Vulcani, qui essentias internas euocet, & veluti lictor dominis tradat. Hoc est unum ex capitibus praecipuis nostrae dissensionis: proinde paulo fusius nobis demonstrandum.

Quod Aristoteles scripsit de anima verius de natura seu forma corporis similaris dici potest: Forma physica est in toto & in qualibet pa

te tota , temperies corporis similaris, aequalis est in toto & in qualibet eius parte: naturalis Diritus fixus , quem vos quaeritis non infuentem ) non est potius in hac qudiri in illa parte ; sed per totum corpus aequaliter dimu-sus At llum extrahatis , materiam

totam csirrum iis, quasi ille certa in parte resideat, cum materia crasim, cum crati formam& spirjtum. ergo vos estis naturae hostes&

destruybre me icae naturalis similitudo miserum est perfilium : Quia anima coquit

ministerio caloris mo3 mi, cuius solius est generare & genitu conseruare:cuius solius estheterogenea separare & homogenea in v- Dum cogere. Adde quod Alchymia naturaest in instrumentis animatis, ut in ventriculi, -& iecoris Omcrnas' quae extracto vim suam, temperiem, calorem & spiritum naturalem

86쪽

impertiunt: quinetiam si tandem naturaebc- nencio ex mortuo Vivens, eae inanimato an ita

malum. Dant illi nouam formam de prioru

songe meliorem, qualem vos calore immode- rato dare non potestis, neque datam a natura efficere meliorem. Vnde ergo , dices tan- ta vis & energia chymicis extractis ' Dicam paucis: Ab externo non interno principio, ab igne febrili, non naturali, a corrrippore, uota

Quamquam sit abundὰ demostratum era emplo infusii Rhei&decoctae senia aenos ramis imanifestas quam occultas qualitates calore

blando in liquorem allicere, idque quotidi i na experientia & essi: istis confraactur , quae s suam causam necessarib demonstrant . placet, tamen ex tuis obiectionibus idem declara- 1 re. Affatione, inquis, non elicitur , sed retinetur succus , Vertim hoc, quia calor den- sat poros Sed essentiae mineralis extractis non est similis assationi sed ustioni : caloret sicco actantur carnes, sed moderato , qui s fuerit vehementior torret, urit. Huic calori similis est Vulcanus essentiarum minerali una extraehqr: Proinde Vrit, corrumpit, non ascsat. Allatio & elixatio sunt effectus mode- lrati caloris , elix tio humidi , altatio sicci. Proinde, ut dixi, similes cssis malis coquis

qui non assiant, sed rorrent, Ururar, corrum punt cattaeS.

87쪽

Obiicis accidens non migrare de subiecto in suoiectum ; proinde alterandi & pu gadi vires non posse euocari nudas in liquore, sed cum aliquo efflouio. Idem obiecit Bauci netus;cui respondi quasdam qualitates de subiecto in subiectum migrare posse, ut scientiam a8octore in in1maginem ab obiecto 1 carbone ardente videtur calor ad obiectum quamuis disiumstum sine effluuio deferri intermedio acre : Qui enim contiguus est, incalescit, deinde consecutione ad rem usque obiectam fertur calor, sine car-

Exercuit viros doctios nobilis ista quaestio, Si alteratione sola seu qualitatis nuda & simplici

transmissone vis agentis excipiatur a patiente, an cum eruuio aliquo , Ut ἀπόκρισει, eXpiratione; spiritu. Fracastorius libro de sympathia hanc quaestionem disputauit, sed doctis non satisfecit. Audiamus quam sententiam de talita quastione tuleris, Panaceae pag. Ti. Vitrum antlmon 1 coimone re maceratione deponit quidem

purguntem divi in bquorem, ed ipsium nihil perdicci fera hoe potest, dicet ahquis spondes : Effracta alterutisaiὰ fer udicandum e Z, quam uam aliquietium serriturum quid communicari existimis. Quam dissimilis est iste Libat ius ab Amitiolanico lCarterum liquorem qIo vis medicamenti pur- gatrix aut alteratriae excipitur , assimilaui male rice primae, pr opter eam quam laabere debet. rccipiendi potentiam, cuius causa debet esse' expers omnis alienae qualitatis. Idem dici po-

88쪽

MANIA. 8 ς test de oleo, quod infusorum & decoctorurn vim & temperiem facile recipit, quia Medici debent Hippocrati artem bene medendi : Psimus enim scripto quod extet, tradi dii inmmunes retalas, quibus optime institu tus vix falli potest. Galenus doctissimis commentariis tenebras discussit; sine quibus doctrina reip. usque adeo necessariacuisset. Arabes hanc doctritiam excoluerunt,&nouis remediis illustrarunt, quae posteritas approbauit, & ad usum familiarem reuocauit: quia essent naturae magis amica & familiaria, quam vehementiora illa, quibus meliorum inopia Hippocrates uti cogebatur: ne diu fruamur tanto beneficio, suffcitis in eorum locum essentias minerales, catharticis, quibus Hippocrates uti cogebatur, longe vehementiores. Hoccine est de republica bene mereri,&sanibtatem ciuium procurareὶ

SEQUUNTUR LAVDES

A Deste pbysici, medici, sophi, ut audiatis

encomialten, qui animi & exercitatio nis potius quam veritatis causa vituperauit l, ehemas laudanda, nunc laudat vituperanda. Schola Parisiensis non damnat praeparationeschymicas quanquam suas mali 0 sed quartam

89쪽

Hippocratica disserente m. Ille hanc sectam nolaudat, sed quas non damnat, chymicas praeparationcs, ad coelum extollit. Singula encomta ego quoque animi & exercitationis causa -vocabo ad examen rationis, ut intelligatur tam

malam causam opus habuisse meliore patrono. Ecce prima laus: Chymica magis prosunt apoplexiae, epilepsiae, θη- pae hystericae si furationi. Faciamus apople viam aut epilepsiam esse a sanguine qualem indissectis non semel obseruaui; quis erit usus vestrorum spirituum. Sola spes in venae sectione, si non iuuerit, non est ab ullo alio remedio sperandum auxilium. Confert ne etiam pituitois Θ Confert quidem, non ratione morbi, sed cauta antece entis, nempe reple- tionis, quae nullo tam prompto remedio de pleri potest. Essentiae vestrae occurrunt quidem symptomatis, ut animi deliquiis & hystericis sutacationibus,sed non tollunt momum,

neniae morbi causam. Vera autem curatio

consistit in quam ex praece piis & remediis do malicorum potius sperare debent aegri . Hystericis qui iniiciuntur clysteres, putida quae naribus, odorata, quae hypogastrio & pudendis admouentur, ut ambra Σjbetum, m0scum, cucurbitula quae retrahit uterum, simi ne chymica remedia 3 Verrina his paucis morborum accidentib. conueniant, pluribus tamen nocent e quia pauci sunt magni'

morbi sine febre, p uci sine aliqua partis ali-

90쪽

cuius aut totius inflammatione,quibus nocent vestrae essentiar.

Sequitur secundum encomtum : c d sint

suasere repurrata. Imo infusa & decochino stra, Vtapoetemata, ita dicam, clarificata, ni puriora: vos enim spoliatis mixta proprio corpore, ut vestiatis alieno. Proiicitis homogeneaut sufficiatis heterogenea ; spiritum vitrioli diluitis multa aqua iac si naturalem pedem amputaretis, ut ligneum in illius locum reponereti S.

Audite tertium encomtum: Chymia sueto rit meliora diaereticis. Qualia ' Nam est diaeta sanorum,est Sc aegrorum propria: Illa non eget praeparatione chymica: quia oportet patiens analogum esse agenti. calor Canorum requirit alimentum quod resistat : diaeta vero aegrorum non tantum consistit in cibi & potus, sed

in caeterarum rerum non naturalium moderati ne. Quas aer conuenientior, si expediat aegrum vigilare, an dormire, quod genus ere

citii sit aptius depellendo morbo, quae pertu bationes fugiendae, quae excernenda vel reti nenda, ut si menses vel haemorrhoides sisti de beant, vel prouocari: quae non praescribet chymicus nisi ea arte & methodo,quam docuerut Hippocrates & Galenus, eorumque discipuli Graeci, Arabes ' Latini- Potus aegrorum Ut aqua decoctionis hordei, graminis. aceto sis , Aetii potus diuinus in morbis calidis climrefrigerandum. aut hJdromet, boucetiim,