Universae matheseos brevis institutio theorico-practica ex operibus PP. Societas Jesu collecta...

발행: 1747년

분량: 350페이지

출처: archive.org

분류: 수학

171쪽

xistentis. Illae nullus eleeuis minor potest

constituere triangulum sphaeneum . eam non detur proportio requisita.

in trigonometria plana impositos,

euius usum .hie supponimus. - PROPRIETATE IN GENERE sane istae.. I. in iis planista ita misi laristi eae angaeus amauia vermem oppositisaeaera acta est eur in planis, ita tale arcus alteri infi-

tam tacta vel duos rectos, vel duobus rectis aequales angulos. II. In Dore eis triam smae tantum avia , fidis lacera suos Sabent saevi e tangemes, quia quilibet areus habet suam subtensam , de consequenter num e reus autem sunt latera. Est autem nus gangem euiusvis anguli, qui est finus de tange reuiusvis arcus illum angulum metientis, ut in planis. III. Ex aere adnotas aetatis Faes laeui, aestu potest inferri tertinita uti in

planis r nam omnes tres anguli possunt esse maiores duobus Tectis , de tribus minores,

imo Me ex solis angulis pollunt inferri latera, ut ea lateribus anguli, in constat ea seeunda

virer iurare es faeieravulos rector ad maem. Ratio est et quia polus cujusque circuli ab eo abest v, in superficie sphaeiter ergo cireuius per hoe punctum transiens non magis in hane, quam illam partem inelinate eonsequenter perpendieaearite insistit. v. oreati ax mi P vita bifariam Peant. Venim a punctis

sectionis dueatur linea, erit ea diameter riviae dum persentrum transi (N.i p. Geome, eeat circulos birariam. Patet hoc in duobus coluris, per cujus sectiones transit axis tanis quam diameter. Prius vero , quia in eoluris est polus aequatoris ipfieoluri eidem perpem dieulariter insistunt. I. In triangulis Olaritas, si Metera pro eantur, ita eoaeveae eae Nam eum latera sint partes circuli, quia aroeus, ideo producta convenient, ut circulus

ab eodem radio deservius. Hine erim saepe clangula resolvi non possint directa, saepe

pro area posito arebitur Rreus complementi, vel supplementi, eo quod idem sinus aetan gens supplemean, quamvis non complementi,

mi dote Via libello inaruinorum sereritis

s laris triavia rectavae Dus latrem fieri . Menta laevum, is suae avrael ptim larem rum an raraem. Pro demonstratione e

bene cognostenda est figura IV. sit AB aequator, AC meridianus, o Meelipileari hieres Meus eonstituem triangulum ABD. vertiealis areus ex C demissus in Eu faciat novum triangulum Is supponatur aequato

et diseus ex densore papyro A BU , cui pariter insistae eiusdem formae AC o. Minmiliter ecliptiea BD in laetet elipeie in disto meridiani triangulum Do A, euias demissa linea Dces erit nus. Ubi circulus vertiealla seeatbelbeleam in C, pariter deis mittatur finus H, qui subtendit triangulum FI ad triangulum Ao quoad afin rallelum. Erit Igitur triangulum sphaericum ABD mutatum in planum DoG, vel paritis

minus I EI FIR Cum igitur anguli ad

G dei fine recti, de pariter I deo acre es sunt enim in iisdem planis aequatoris de telis petrae ad se invicem inelinatis parallelae lineae quae eosdem angulos constituum Cisresistater tertius tertio aequalis et ergo laeet inferre et

ea nus ratus trianguli coma sinum estis anguli HIR Ita sinus rectus DG ad finam rectum PH. Item : de finis unius anguli adfinum lateria sibi oppositi, harinus alereias anguli ad finum lateria sibi oppositi. E. D. THEOREMA IL Elliam a mae ursam ingula rectavulo sphinea radisi Rusam rotare a Dam aenis lator abire avaram re 'stam , fleat tamen avia ab M ad eane tam laterii opposis erum a Sipe, Mis eoaem

gula Maea Arvirem DEM PIG. v. Erigantur tangentes AD, EF, productis secantibus o D, IR Cum anguli non m tenturo eo quod tangens aeque in Da stelis angulum rectum, de FE, ut in priore figura finus DG de sinus PR, erunt rursum triangula fimilia: ergo valet . me AD ad Esset ita Aoad Ele velocino sinuatoris ad EI, ita Aia ad EF. M. E. D.

172쪽

iis avaeus iacta maius famularum sint proin partis is Maestateram cppost emae. DEM. Demittatur perpendicularis BD ex B in latus A FIG. I. erum duo triangula rectangula BD A t B Dci ergo per theorema fundamentaler iis sinus anguli, ad sinum BD: iti nos D ad sinum AB. Item et ut sinus anguli C ad finum BD ita sinus anguli diadfinum BC hypothenuis. De tertio angul T, de latere Ac si proceditur et producatur latus BC in E demittatur perpendicularis Eata fiet e ut finus AC ad Eo ita sinu AEa sinum et in male fines AB ad num in sinu AE ad finum B, iumendo anguintam B vel aeneum ea una parte vel obtusum ex altera, quia idem est finus utriusvum Ex hoe solo theoremate fundamentali, de ex additis, quae primum magis declarant, ponsant resolvi omnia triangula rectangula sphae-clea , de quidem per unam operationem modo latera ad quadrantem extendantur e etiam obliouangula, ubi datur oppositio an sudorum ac lateram , quae facile reducuntur, demissa perpendidicias, ad rectaeaesulas aere men non omnia, nil videre ex nae tam

lea tom. i. de sphaeneis. E cient faciliora.

CAPUT ILProblemata Trigonometriae sphi

ricae vim resolutione sequentiam problematum is notanda a proeedleur Me tantam ea tabulis graduum , secundum logari nuum et ingentium, eo quod hic pera, indictum,

sint areae per gradus metiendi. a. Attendenis dum non tantam ad minuta prima , sed secunda, tertia et uti libellua eorum inis ventionem docet, e g. s. Idem libellus daeet, quomodo eum logarithmis seeundis procedendum hinc magis, quam in trigo nometria plana necessarius est supponum tur autem ibidem in fine casus omnino sese decim oro triangulis rectangulis resolvendis;

ris obliquangustia vero tantum duo, si prius in triangula sphaesis Eutecidi i ut idem

libellus in fine. Non est mens per omnes easis diseurrere, fassieient aliqua probi mala, astronomiae necessaria omnino , quae potissimam partem desumpsimus ex tomo I. L. F. Trigon. . de Chales, quae etiam inrumveniuntur in Ricetolii magest tom a L. so, sede. s.

ae astitae tam mea aenarare reperire FI VII. Resolatio supponit obliquitatem eclipticae , quae eomnmniter ponitur 3 gr. sinu angulum, quem ecliptica facit eum aequatora

an principio arietis vel librae item distantiam, quaesiis pnncipio arietis est soceri distanca .nnius signissis , duorum te his vitis datis ponitur easus septimus libelli de eriano sphaeri rectans nimirum et detur et theae ais bacas ae visa meta anulis

ad quaestum AB fassssAddatur seeundas tertius rogarissimus Iasummam e radius subtrahatur, quod hie e. fi in summa unitas deleatur et mane maritiamus quaesiti lateria, mi respondet in tabuliso ris, sota quae distantia dat initium Mam Eadem methodo proreditur pro omnibus gravibus Milpeleae , quam eamen declinationum

tabulam in pluribus libris reperire est. PROBL. II. mea dis amne solis Asiae obum patereti tua, aegritur laesi sol Liae Aeetiptu Casus est re in libello Gnim de . taeae rem Asa amulus oppostae et, raritar potiemps v. sata

173쪽

volat: et sinus me e

adfinum totum:

it tangens M AC ad tangentem quaesiti

finum sta in , quod plus fit . . supra indicatum est dempta unitate manet loga-

isthmus lateris A et, qui datis rnumerus indieat aseensionem rectam solis mso. gr. euptleae existentia habentur igitur tribus hisee problematis tria latera totius trianguli sphaerici rectanguli. II. si sol in e .c aut id , onerareus inventus hilo sub.etrahatur et residuum est ascensio recta. In Ebra, seorpione aut sagittario, additur arens

adrisis , summa est aseensio recta si in ulti

mis tribus signis, gradus inventi rursum . ago subtrahuntur, extant tabulae ascensionum reis

ctarum

, PROBL. Iv. Detur obliquedras et pina Aa, . viam C mine vatio fucas , quaeritur avraelae , -- resipi ea Dei rem meridiana. Casu est ieeundus in libellori ubi supponutur notitia specie anguli quaesiti hypo. thanida minor quadrante cupio crus et vim,

ad finum quaesius ylis yys asp

eui respondet in tabulis fis , a pro angula quaesitori de dum angulus C supponitur a Iar, tertius ad A sit rectus , omnes sunt m nifestudioBL. Data Helisaerisve finis eis

SE supponatur altitudo polia P, dg horbeto ut di aequator AE. sol oriatur in B, circulus horarius Co, erit inquerendum latus I in horletonte pro amplitudine ortiva funem aequinoctialia is itit sinus complamenti elevat pos)ad sinum totum rita sinus dati arcus

ad finum quaesiti

e vat one poli arvens, iusserenitam infremssaealem, seu reum , qui riter aret inter rectam ascenfionem de obli suam, quem semper

invenitur in elaeulo aequinoctiali Et restata libelli.

174쪽

ulla funde paret etiam ora alatii ita

complementiam adloquiarantis meleallo hesdemsitatur perpendiculum CM, ut habeantur duo dici rectangula, de quoi tmevit inimN. ardein per easum aut radius ad hipothenuis fami , ita sinus anguli CPM ad latus CinHoc cognito quaeratur di laeus per easum a vel ora denique auferatur eruc PM ex Pocquod cognitum in ea declinationa solis data

in selatur ascensio obliqua, tantomberesie est , ut differentia haec inventa subtrahatur a recta aliensione, Misi versetur ignis borealibus, addatur iis australibus. n. PROBL. It 'sta e variove in , ,-ui daevaeaenae ue me ae et 'trea, bis avita Mem Apra horisoaestem data amamvis lora vvenire. FIG. IX. v. sit, ghorigonis AE aequator, H elevationis poli comptamentum seu elevatio aequatoris, in quo fit sol in ne nora dare nonae Cades ire distabit . meridieas cum quaelibet hora e-

prehendae Triangulum igitur quod talvi debet, erit sectangulum BD, Amllo arcus quadrantis verticalis BC dat altitudinam sedis pro hora v. Dicasus per casum ..ut Radiug

ad sinum quaesti Robras, si sit solis declinatio boreatis e. g. in primo trada Tayris , lG. x , erit horiaon Z, A aequator, E eclipticario astitudo poli , CD arcus verticalis per solem transiens horto. Cum igitur is distet rursum a meridie ita eognoscetur facile angulus Aps, quem faeie circulus per solem a polo ductus cum meridiano Heujus arcus est Ac

nim is, o reliquum laeus Mismaeum M constituet o ad, rectangulum o MC. quo seisitur quaerendo hypothe nosam o per resum si declara fit, stralis, milis fit operatio. IR L. In ata et vari ve no de iuretis uises actuae Ine sis, daevmanu Asram , .ue restondentem. R e. In eodem triangulo Co assumantur omnia atera, de procedam tu secundum easum I pro sphaeriel obruequanis gulis , ae demum res,lvasur iuxta paradigma os libelli citati. mm iis finus complain menti poli ad sinum unius differentiae cita finus alterius disseremiae ad sinum quartum. Rursum dein et ut sinus alterius lateri angulo quaesto adiacentis ad ra tum erat anus quare

rus ad septimum. Demum logarissimo huius septimi sinus addatur adlvari summae dimiis uom est logaritianus dimidii anguli quaeati , qui hie est angulus P. Sis,meeditur,m trianis gulum obi quanguium praedictum solvatur. Quodsi demittatur perpendiculum C M prcem tur aliter nimirum tantum quaeritur unis

gulas P . hoc enim eognito eitur latus elis idem aere satram At arcus aequatoris 3 tempus eonvertendus quod seeundum gradussios in tempus aenversum dat horam qualis eam. Et ab si Meelinee: nam fi fit maequatore fit, is priore problemate pro ea astimo, quaeritur angulus C. Fig. IX. undat pater areus Ao in tempus conversus, de con sequenter horari Mefiea.

175쪽

A inter illa eomprehensus, qui est cui responder distantia i , .

aea triangulum BC A in duo triangula rectanis aula resoleatur. Tune fiat in triangulo et radius adum a. ang. A Sit tangens C Aoga tangentem AZ

s. s s s o. ira IQ, is Sto, cui releondenerio, s. distantia loeotum inter se inquiramus ex eorum aliunde cognita long udine a latit dine. Quod quamvis dimsmode resolvi potest, sudi et haec methodus raritior Plura adhue P. Tacquet et P. Nicasius Gre aciei in thesibus de talis ae lunae eclipsibus tradit sol gionem organicam pag. si vel de P. de Ch lea, Tom l . l. 3. in astrolabiis ac globis. Quae ultima etsi non facte ostendat, vincietamen ad hoc, ut ipsa Trigonometria elarios illucescat, a viam sternat ad ealculos , fine aravi labore ac patientia eruendo .

ASTRONOMIAE

THEORICO RACTICAE

PARS I.

Fallitur, misquis exactam astronomui

seientiam his in anstitutioni us expediat. Ea enim dum captum tyromam, in mathesi superae, privatis studiis tradendam relinquimus. Quare faeiliora suseipis mus, dein prima quidem parte solo usu globi vix non contenti erimus , ubi eamen ingenseampus subministrabitur exercendi ea , Mi is eo meris , additia raraestiora, at illa, relinquimus aliis.

CAPUT I.

Praesupposita Cosmica di Hypo

theses. in trigonometria praemisimus, eum, quae ibi t. N Unda supponitur tantem prove Meret obscura , primo apparent, quantum uelli ex meli terraeque maehinis remistatis exactae astronomiae conferant . In se niatur. Il. tare ill- magnitudo deseris eunda solis ac lunae cursus ae eorum eclipses minari non possit non amen infinitus est,

inponentur, paucis de aliis Planetis ste Ex illius Has lana saerantiae: hael

176쪽

N. Coelum figereret auidum esse, ah in lasaronem eis meridianis evntque Ioel

ria phaenomem stellarum novarum Lemnet

rum te ostendume. v. Coelam supremons oeulis nostris invisibile distantia essielleboror enim emetricus, qu apparer, tantor re venis state intermedii aeris lucis defectu oritur. n. Terra rotunda est, quod eonstat exortu stellarum occessivo, in longitudinem , in

lateradinem vero ex observatione altitudinis

poli variari stellarum apparentium, non parentium , ut de elipsium e II. Terea salem ad sensum est is centro mundi, eo quod ubique eoeli medium appareat , ve hane ipsam eaussam respectu firmamenti est quasi punctum. Hae arti si suffetae,

eum fusius tradantur plerumque in phrfiem

tus L. γ, pare sis Eneyel. De Chalegrum a Geograph. L. i. aeque Astron. t. P. Falek in mundo aspe tabili ste. Ra Mundi iraemata praeeipua sone eria primum Ptolema aene , quod iam Chaldaei eum Aristotei viae non omne usque ad Dinonem retinue e. Fig. I. Tab L seeum dum est bilis rem a vemieo, Minodeeimo sexto reseseleatum , mea viae non emnes Neoterici tenene. Fig. III. Tereium ea dehon eam , quod paralisper olim Rieei itu inmutaste aeg. II. meum proprie. Plura alia e IL, ta frenae V, seu propriis evique videris est translatio ab ora ala in orthm elrea axem ecliptis, , qui motus diversus est in

stellis fixis, planetis he. III missis unis et tuae nem, qui est idem, eum motu proprio, quando planeta te aliquis reeedit a primo gradu arietis in figna eonsequentiari puta avariete in Taurum he. v. mias initituis diuela est , quando ab ecliptica movetur vel verius boream vel austrum. v. Deel .iis fideris est distantia ab aequatore, quae Inel

ditur areu inter aequatorem Idus intercepto.

Hine datur deelinatio astralis ct septentri aeatis. I. Mensio recta stellae, solis ste est punctum aequatoris, quod eum eadem stella, tala e meridianum attinete , sed potios est reus aquatoris . pelneipio arietis usve ad illud punctum numeratus. n. Mensi obi qua est punctum aequatoris, quod eum stella, sole re horigontem attingit, seu areus e. III. Disserentia mensionis a est

reus inter utrumque punctum ascensonis

vecta de obliquae interceptus , quae invenitur, una seenho ab altera subtrahatur. Ost. eis, est emersio fidens supra homontem. . meassa est immersio In ra orirentem. XI. Ampinais ortis vel ore da , est di stantis seu reus a vero puncto ortas, o et M usque ad loeum ubi fidus emergies Est autem verum , ubi atquitares satis figurae ostendunt eogitata vel adbve erreogitanda sunt , ut o vel immergnur interceptu Arovis plus quam viginti ipse inveni omni Functum ortus riseram verus ad prax; aeeommodata. ponuntur autem tor homontem interseeae eiusmodi oppothesis havsmara , ut per ea motus geratus astrorum apparentes de veri, tum arithmetico tum geometrico calculo laesitus ercantur. Unda

CAPUT ILDefinitiones huc spectantes.

i. Motui primus, qui motus rapin

, au Goeatum, in genere eo deratus ,

ah translatio. derum ab orea in cerasum , quando chea nam mundi per utrumque polam imaginaria transeuntersi ea volvvntur, ut ad eundem taminum redeant qui Ad ITUM pertinet r. sus seu Deus is , Has sideris , ubi fidus actu revera existit. II. ut eas , ubi videtur existere terminativo ab aspielente. Qui vel est appareat, quando

videtur ex supersese terrari vel veras i quando videretur ex centro terrae. Unda

oritur III. y rassaretis quae est aereus inter verum seram de apparemem, a semper sd.s minus altum repraesentae. N. Refractis vero deris est apparentia si geris altior obanteemedium densius , quam revera existit. v. D stant recta ea linea brevissima inter duo sidera intere ea. I. Distantia 'ha-Mea vero est aretis anter duas stellas positus.

vI . a maeo curia est aestvitta ab horti Fa

177쪽

Romen cedit veri ali determinata. vlinc Misam sideris est, ouando altissimum iocum oecupat, quod fit in meridiano ix. Med agi Maeli est punctum aequatoris iuxta alios ecliptica culminans, a principio arte

es numeratum . . Gradis nonagesimae, est eclipticae gradus sori . puncto eius oriente numeratus. I. so Memoria sum certae

sectiones, quae in globo coelesti ostendunt . ad quod signum Zodiae stellae pertineant. XII. Domus intestis est pars duodecima coeliua olosis ad suos horoseopos effvendos Ra commoda

CAPUT III.

De calculo astronomico.

ri. Hau is astros is res est mera methodus D numerorum in astronomia usitatorum , quae motui siderum ae tempori inde depe denti areommodatur. Cum enim a Deo so is a Iunae cursus ad hoe ordinaeus fit, Malint in tempora, dies, annos, Gen. m cursu eiusdem motus determinando astronomi excogitarum eis tosta quos sive malo res, sive minores ut dictum Geom. N. solariso partes seu gradas dividunt , ob ratiomnes ibidem allatas Attamen ulterius pro grediuntur, in gradum non tantum in m- ea prima sexaginta , ad v,--- -- in o Misaeta Aeaeaede, minutum secundum in o tertis, te ulterius dividunt usque ad minutum deeimum. Quem numerum

squis seire velit, facile assequetur , si e descendendo semper factum per do multipta sero videatur Schola Eneyel pag. 3.2M . Rae quidem metnodose edunt per omnes

eireulos, ita uti minutas superent, natur residuum , is in unitatem mutata a dantur priori eo quod eo totum aliquod maius proiam antecedens constituam , ut elicium da numeris denominati Arithm. N. ai, At in eclipilea attam adhue servant methodum. Nam eum in aliis cireulis numerent a primo gradu uaque ad sori mollianae ivloco Lia eclipeis timem adua mnumeraut , eo ubi in figaea rarae datur incipiendo a primo gradu arietis. Paradigma subiectum declarabit rem minus. Paradigma amo reclaei astronamum

Numeris, ' ai, io, e leguntur sol, die Jan. irso absolvit in suo eursu novem agnata petraeus , minue prima es, de is cundarici lac de eaersae de maeae. In rempore Mosi is si tempus iuppqteruris astrum nomia pro eodem die e scribitur et sp s rara. O mensem, dies, o minutum. Legitur eis hori duodecima post eelipsim finitam a solvit annos 3 sis nullum mensem c dies astronomicos, mullum minutum Ratis puris est quia via solis est in ecumea, qua in signa heredus dividitur Gergo bene adsignantur pro loco quem eo tempore solabsolvit Seribuntur autem brevitatis caussa

sic II ista io nisi pastari ris est , quia astronomi tantam numerant tempus Rompletum , ae nunehoatum. Cumque dies

prima in piae prima Ianuarii in meridie,

non media node ut tempus civile, de evoinfra bene potatur pro ea diata methodo astronomicat anni menses dies minua. i.

manis a v

o sa

178쪽

m nota signa Inferios posita eae antsuperiora superioribus additur integra revolutio, nim ea agmia reliqua, ait apparet alum, de in numeras denomanam re inamastim eunti, in hae .. Tradit hae pro re methodum sexagenariam P. sehorius lae et . at ei in ipsemet fateatur ea refellam , inellus videtur , si proeeda mas methodo, supernis in numeris denominatis tradita a. g. m. ax Arith positum finyaradigmas stor. r.eru:3.numnia solvuntu Ialeuetarent in erue eroea multiplieando pera additis halis nummos decae pariter sanaia gradusta gradus in minuta, heuaninis operatio fit longioris eria tamen mellion pariter , ut ibidem praeeditur in divisione, maeae secunda convertamur in prima, haec

in gradus, gradus in atra ales , a , , ari eum quodlium fignum habeas gra-

duas Herunt, era, relatis in minuta prima raesent si , in serenda ocea insva prior numerus rursum resultatos dabit et lia dictum , modo dividaneur. Plura daaae et lo tam P. Metiolli Almaa.

CAPUT N.

De Mutatione graduum in temptu

de emporis in gradus a luatoris. ALia adhue notanda mutatio tempons in mastronomicis summe nee saria L navi aevim extam intra spatium ac horarum Grea axem revolvatur edeundo ad punctum, unda incepit, mutantur gradae aequatoras in hastas easdem , ait cuilibri rumorae gradus si obva niam. Et eum horae dividatur in seminuta, uni aradisi aequator conveniunt a minuta horaria et vocaturque tum motu vie , tum campus, moeus de tempus primi mobilia. Atrimon rem se sit rector temporis, ae illa auus diebus in prope gradu serius meri inanum auinsat, tempori aequaearis erunt

addenda propa quatuor minuta , seu quoa Res,ondent minutis unius gradus in s. et quae proveniunt heursu medio , seu solis euria ex inaequali ad inaequalem reducto, da quo inferius. Quantum autem fingaeis Maia conveniatis emitur eae regula aureata si dato minuta prima st secundo in tertia resolea aure ubi apparebit convenire vini horae a, as. Ex hoe ealculo abulae quatuor combam natae lane, quarum rima-ostendit, quois modo gradus aequataeis in tempus maereo. uomodo tempus in gradus aequatoris Ceam eis, quomoda tempus ae moris in solaras in maria, quom dotempus istare in temp- aequatoris resolvatur. Rationem Drerstans ostendis pluribus Riceiolam mmos, parti aet Almasea Prima tabuinae hineunda utimaria se cursum stellarum , via ametu primo alaemium , attendimus 3 certuas quarta ero , Leniam talis ad ostias,

179쪽

ASTRONOMIA

Tabula L

Conversi Temporis Primi Mobilis in

Grad. Equatoris.

S. Di

Converso Temporis solatis in aer AEquato Converia Paer AEquato in Tempus sodare. - crucis e uiarum istarum est Ie iam Is ira amatre vis aeras misista relis modicta e-venenis. Detur ex primambula quandein gradibus simul sumptis una hora et fingulis gradibus quatuor minue ho rarius, virgulla minutis aequatoris, quorum sis in uno gradata quatuor fecunda horaria, quorum pariter eo in uno primo minuta horali minuto seeundo a meoia quarum mim

tertia hor. et satis est V quando ido dividuntur per a , numerutri horarum, In quo primum mobile ad idem punctum revertiturocre ad ullIbes horae respondent rarissimisque hora numeret so m nata temporis, dirisa per ista umbet gradui obvenien d in a.

in de secundis stes ergo te. Iu Teumr- m bilis is aeter fra tradis a ratarueonvertitur , si lingulis horis as , di fingota minuth primis hor. Le aequari insulla se, eundis hor. is aequar. Retribuuntur missere, quia cuilibet hora conveniunt a graiadus see. ergo III vertune tempus P. resae partes aqvatoris juxta tertiam ab

uam , si singulis horis attribuamur igis is,as aequatoris, singulis minuel prientans,

180쪽

D. re se tama ad ua damurra, eo, Miam , t si in hae ponatur stilus, in ipse

meridiei puncto , umbra hanc lineam tegeta a temporis solaris ci singulis lamis aequat, MEM. Ahioad Ammisabbata tam alas a rectam neam, mat. Nam . eum ibila fit in plano aequatoris, a styli extramitas referat generum arum i radius silisper vertiere hyli luctus arie in eodeni, lano, st umbrari qua eum eodem adlotinam lineam eonsthule Optie. . ea , in

eodem plano eri r ergo nyn potest eadere nisi in conmunem lactionem , alias aera planum egreflexetur. Rama usae um acum enim linea prios, cta, fit sina horaesemae, in quam hora veraque exta fusum bram proiicit , di perpendicularia aequamilier distet, utrinque a horas erit glasne Daiana. Notandum 1 melios esse , fi m noctium autumnale prae vernali aeristatur se quod vapores in vere Mem elevent. II. Ne stylus per diem varietur , aut planaen sexti indisti hius; nam si observat o nullaeuet. Haec methodus suffeere potest tyrem

M. DU hae puncta in astronomicis ita neees nibus avonomicis, nam exacta hara est, emni saria sunt, ut sine iis nulla observatio an aequinostiis declinatio sobris in noras 're

min. horariara, Ss, Ratis saxe een tanti resolvat tempus in minuta te. uti num ei dictum Vide Riceiol pari. II. pag. eps Almag. ibi nota non frustra

T tertia , di iterum unam literam bifra aliam additis neolis Iequentibus V patet enim ex prioribus quod semper non tantum pro gradibus , sed, pro minutis iidem numeri aecipiantur modo lineoti supra seriptae debito modo murentur secundum Iaggaudiuem. Plura ipsa pragis.

CAPUT V.

De Linea Meridiana Palevatione

Poli,

instituita mullum problema prim movisse solvi possit. Ciam enim, ut dictum, omnis determinatio emporis dependeae a meridiano, ipsam punctum meridiei, seu quin osel ex infimus, omni aestiri debeti Altitudo soli paritur summe neeellaria est, praesertim in bara obliqua, pro huius enim

varietae diversae sunt observationes V quare eorum inventionem omnibus aliis praeminendam eanseram .

re PROBLEMATA , di sim meridia

te invenisaer i. In aequinoctis autumnadis qui dies in omnibus ealendariis assignantu , circa as septembris, an subiecto perfecte horigonealiter posito, erigatur stylus non nimis altus, ac obseraretur aliquoties intra diem ipsius umbras a stylo proiectae miramitas, tacta aliqua nota, idque saltem ter augmater Naevia dein per haec puncta dueatur linea erit eadem omnino re aesanabie eurium solis ab hora sexta matutins usque ad vespertinam. Per hane si duratur

1 aea perpendicularia ea methodo, quae trib

uno minum ram mutetur.

Alta me lodas ora anno aestituenda omod D liceat , hae t. Describantur . in tabula immobili horixontaliter posita ope gnomonis , aliquot elacu Leoneentriel, et medio erigatur stylus omnino perpendiaeularis. II observetur sole im magis supra horirontem elevato de a vaporibus magis iam libero e g. circa horam ori ubi umbra stulielreuli alicujus peripheriam attingit , illudisque purioriam notetur. Ex quo meres, quod etiam circa horam Drursum ex altera parte

eandem peripheriam sit artactura , eo soli aequali distantia a meridiano eandem habeat altitudinem , saltem ad sensum extra solstitias quod fi fit, dueatur III. Lineaeecta per duo ista puncta, eri Ista sinea horae sextae , ductique perpendicularis in medio, linea meridiana ob eandem ratio istiem. Ubi Notandum D, ire solstitium,estivum optimam esse observationem , cum eodem tempore sol vir mutis suam desina.donem, quod tamen is in aequinoctiis , ut infra

SEARCH

MENU NAVIGATION