Universae matheseos brevis institutio theorico-practica ex operibus PP. Societas Jesu collecta...

발행: 1747년

분량: 350페이지

출처: archive.org

분류: 수학

311쪽

SOLARIS, LUNARIS.

I. Tempus Novilunii IL Latitudo I. Tempus plenilunii. II. Latitudo

sunae IlI. Inclinatio viae penum lunae vera Ili Angulus incli-brae v. Semidiametri solis delu tionis Iv. Semidiameter umbraenae apparentes Paralaxis lunae terrestris, re lunae v. Motus ho-- irontalis VI. Motus horret rarius lunae. Iunae verus is 3

PROBLEMATA AECLIPSIUM.

I. Eclipsin lunarem observare. . t 33. IX. Ostendere latitudinem maris um-lL Itidem solarem. ii . brae in disco terrae eae re latitudi-IL Typum Eclipseos lunaris describe ni lunae ci 2. re si s. x. Longitudinem ac latitudinem ge N. Eclipsin solarem delineare.iras graphacam centri disci terrestris iuv. Quibus in locis re qua hora ecliae luminati pro quovis tempore ru sis lunaris appareat, ostendet e. IIT. re, i 3. NIL Invenire longitudinem umbrae ter XI. Invenire in globo terrestri aut ma restris Se illius diametrum, ubi una a locum, in quem incidit centrum transi clim umbrae lunaris. si M. NII Semidiametrum umbrae lunaris in XII. Dediminare parium, quodie terram incidentis determinare. 13'. numbra lunae in terra occupat ci*s VIII ostendere , semidiametrum e XIII. Locum in globo invenire quem numbrae ex luna visae aequalem eae primo, quem ultimo attingit in diametro apparenti solis si o. trum penumbrae ii

SUBNECTUNTUR PAUCA DE NOMLUNIIS ET PLENIL G

TABE T PLANETARLE.

Dis resim luere, suis locisallata ea quae ad cursum solis ac lunae pertinent Pauca de Planetis reliquis,nunc in tabulis compendiariis dabimus , quae circa quemlibet planetam consideranda veniunt, ut tyroni Astrophilo deservire possim ad delineandum systema aliquod tum in genere tum in specie, em situmsti netae inter se habean Attulimus equidem proportionem aliouam ex missio N. ii s. At nimis constrictam, prolixiorem dabimus ex Riceiosio, qui quamvis magnas cuilibet distantias assignet, ab iis tamen, qui Copernici re strenuequuntur, longissime superaturit Aliam enim Repplerus, aliam, nius, longe adhuc majores De La Ririus, Cassini recentiores cattamen anum ipsimus celeberrimi viri sua placida, suae tamen post tot exanclatos labores 1 se adhibitos non stricte asserere sed tantinn interim potissimum voluit, eo quod phaenomenis caelestibus inde provenientibus , ut d aliorinn, conveniam

Quod, sicut aliis ita umbis sine c

312쪽

RELIQUORUM PLANE

MARS.

Signum Coloris

in distiana

Plumbeus. Stanneus, Rubeus.

Splendidus.

Excentricitas adrad. Eoo O

t. Id. o. em Motus annuus,

s. S. I. I

X. 23. 3. I s. ultra quam .

Periodus

tota.

n. d. h. f

m. m. h.

l. s.

s. s. . d. Moeae an in

313쪽

parens Distantia in sem.

terrae

Excentricitasia Apog, Perigae, mel.

medius diurnus thorarius lminui morias mutati a nos Radax movis stalaria ad Ipso. Motus seu revolutio circa centrum. Inclinatio allis. 3 3 sem terrae,

t 3. s.

mino

declinatio in re ae

p. io iMotus Medius, annuus momasiae

latitudnodorum Motus Diumus. nodorum horarius nodoratii Par axis oriae.

Ingressus Solis

i Mora' signi Zodiaci.

et os iso

is Es

ageto II

314쪽

Comparatio planetarum ad Terram.

mamiser eraad diam.terra

ad Ioo. circumferentia

Area Circulim ximi modiam.

soliditas, ad TerramLanam

solem.

minor

, sinor.

minor continet

minori minor.

Radix x ro ineuntis Motus annuus Motus diurnus Horarius.

I. o. o. 32.

F. t. o. s.

O. c. da

315쪽

Periodus satellitum P distantis

a Saturno.

illo

TII tabulis suppositis, quae distantiam, mo-

tum&e Planetarum explicant, Instrumentum construitur pro minoribus quinque

Planetis, id est ri ai et re vi tali

modo. I. Describatur major circulus divide dus in duodecim signa radiaci, uti supra N. ya Astr. imo, gradus divisus : addito etiam calendario, fi visum est. I. Huic t seratur alius discus circularis mobilis circa re reum prioris, boncentricus. III. Ducatur Diameter A TI., hujus radio: duae stata Geom. in charta separata M. N. R. s. Quarum prima in partes Tiroo T dividatur. Altera R. S. in Ipso. IV. Ex linea M. N. M

pe circino paries a Gom vi ex , centro terrae

in linea A T. P. designetur exeretricitas stalii. Uti, pariter distantiae planetarum reliquorum, ut infra, determinentur. Nim. pro di. Ex Suble partes in E excinF. radios sis describatur circulus, qui erit semita Saturni. v. pro Iovis circulo exce tricitas M. et eo pari radius vero G. I. stoi herit hic semita Jovis. I. Pro Marte est excentricitas , partium i p., L. vero radius circuli describendi tetis partium. Et erunt descriptae semitae superiorum trium planetarum. VII.Ne vero fiat confusio ob minores circulos

in dederibendis viis pia in altera semidi

metro I. accipiatur Iooo partium ex lineam S. Item ex ad in s. ex D ad P. et . Quae partes dant radium circuli 2. De in Q. X. o. part TDop. pro circula v. VIII. Denique dividatur semidiameter Tri in partes,quae semidiametrum terrae res rant, tali modo Spacium T. S inter terram scribiem per scalam Geometricam dividatur CONFECTIO. in rioo distantiam solis rotunde accipiem do harum centenae ex S dein ad A designe tur adscriptis numeris. Simili eri divae tur in sola partes, ac pariter harum centuria hisque ad P. additis numeris

l. Quaeritur ex tabula metaea nisahis plateis, huius apogaeumae an maira ex ea ac laeus, rus seu excentrieucrianetae. I. Locum a gesquaere in instremanet ecliptica ac ad eundem

ex Q. cynstituto granulo ad illud punctum, quo filum irculum cuique planetae propriam lateri eat ii l. Dein filo quod ea T ad tactu planetae verum extenditur, immoto cucumagum planum,sen discus Interior, donec A vei P pertrigae in locum solis aliunde notum ora se locato rite plano v. rursus filum ex S sole, vel e mare tum si inaruraIteri filo hactenus immoto patail lum per uius gemmulam ante dispostum a quam emerum planetae, si filam exciam tram- ponatur ita, ut ad eclyptieam usque recta proc rat, ostendetur verus locus planetae e terra vlla ubi nota, i fili longitudo ex Tisque ad Emm iam mensurata in partibus t A., datam clam planetae a terra in semidiametria terrae ii An nuru solis praemedam vel levantur, domui ille semicue ulus, in quorum alteiutro tua re muta constiterit. Illis ea Methodo estu ami

di s v quas alias ut luna indinum

Nam in P est plena inda dioenam dum in filo misenioso absolvit erit bisecta versus T non apparet Demum rursum crescit &e ut in luna vid re est idem de v. De IMitudine est iactetaeaavide D. Bium, a M. inviam.

316쪽

II Leontinetur terra firmo on inens, Insu ut uni circuit . . i. 'Mon. Mam Emia, mi uia, ueram iri portus, montes, plicrati me. Inter quos iu praeri re '-onibia, vasio, campi, sisera c. AEquator, Vorreon cum primo meracias a maria, oceanus, fretum sinus, si de p. ejusdem Puncta cardinia a reaeneus, vin torrentes hc. m. i. eis,3ra c. gona, torrida, Ana tem perata, or frigida Clemata P Ra. Ex opposivioNE Loco - DivERsITA INCOLAEuM. Ex DivsRsiTATE UMERARuN. Periari, orare , antipodes(3. Neii, Amphiscit, 'e; eructi, Peribita TEMPORIS, PROBLEMATA UMBRARUM.1. Ex altitudine solis merid invenire altitud I. In Eona torrida incolas bis Aselos fieri oste nem Poli. dere, ite: Amphiscios, Sc quo die. i . II ostendere, quantum se absit a vertice II Monstrare in oncteinperata semper esse quibiis verticalis, quantum ab aequatore, Heteroscios sub poloPeriseios (as. quod Hemisphaerium illuminet. e. IIl ostendere antaecos easdem habere horas,at III. Quo die se in dato loco data hora oria anni tempestates contrarias , utia longit tur. o. dines dierum, quae stellae appareant. N. Ubi una hora citius serius c. IV. Monstrare periaecos ortii solis esse apud v. Monstrare loca,quibus data hora convenit alios occasium diem, noctem, convenire im

g longitudine dierum, ac tempestatibus annuvI. Data loci hora,quanta se alibi,rescire. to. ig. II. Data hora alibi, quanta in laco. ii . V. Antipodes invenire, eorum in dieriam vIII. Die assignare,quoPolaribus bl oritur. 1 a longitudine , tempestatibus diversitatem x. Quot meiadus dies durex. 3. . s. X. Determinare diem artificialem omnium ma

ximum.

I. Dividere globum insinas. ah I.Quantitate fradus in parallelis definire se. II. Terram in climata sit. VII. Longitudines ac latitudines locorum.(etc. III. Data elevatione pollinvenire clima. aa. . III. Quae loca in iis congruant. Ep. - situm regionum cognoscere. 23. IX. Locorum distantiam detemninare. as. U. Distantiam locorum, gradibus rescire item longitudines aclaritudines matim et et 3. X. Ostendere itinerum diversa tempora ci

UsUT MAPPARUM GEOGRAPHIORUM.

I. Chartas rite collocare ad mundi plagas (3 et IV.Locorum intervalla metiri gradibus d mmII. Invenire in iis lotisitudines. 33. liaribus. 36. III. Et latitudines, ex iis sequela dcc x . . Ex data longitudine silaritidistantiam. 3 p. VI. Ex his situm in mappa determinare. 3 s.

MENSURIT GEOGRAPHICI EXPLICATIS DOCET.I. Gradus in milliaria convertere. i. VII. Spacium visus deterininare. r. N. Magnitudine Araduu in quolibet parall.( et VIII. Lineam horirentalem M. IIL Telluris ambitum ( 3. IX. Loci longitudinem inverum by.IU Diametrum terra. . . sub eadem latitudine distantiam. eo. V. Locorum intervallu metiri gradibus. a. Sub diveris longitudine&latitudine( g. m. Altitudinem montium.( s. Deanuma: Conficere globum Terraqueum. sa. III. Chartas seu mappas paniculares. L .

in maerea mandum, Limnum Mappam topographieta

317쪽

SCIENTIA TEMPORIS. TEMPUs est quantum ex mensura cursus caelestis determinatum. ASTRONOMICUM ECCLESIASTICUM. POLITICUM SEU CIVILE. Rus SOLARI Communis est

sunt tempus fixum, ex quo certa annorum taries numeratur sunt

MORIEZA, quae depe dent Suchate,ac ista a novilunio primo postris. Martii ubi dominica prima post pleni unium p scha Aiebratur IndelabrigiturSeptuagesima,Accensio, Pentecostes c. cp. poMENsisSolaris. 3o.vel 3 11Febmis. Lunaris 3 o. vel ty.RugooMAs est pactum .dierum. DIES, revolutio sedis.Ηo A pars et . diei. Politi, incipit sola ascendente. sACRAE. creatione maeniu

a Tempore Graia ab Erit IsraelM. Mativitaterare , . aba Mari rum, me in Periodo suis . CYCLI TEMPORUM.

sunt revolutio annorum certo numerae in se redeuntium

N. Horas astronomicas in Europaeas come tere cis.

v. oras Astronomicas in Babylonicas (ι - VI. Judaicas in Europaeas. is. I. Dato anno mundi invenire annum periodi Julianae. IOII. Annos Iulianos in olympiades converte

III. Initium anni Nabunas ad Julianum reducere. I 2.

DE TALENDARIO IN GENERE.

PTIEME ET ORDO TEMPORis Ex ullsu MoouM COLEsTIuM AD usus RuMARos. Primum Iudaicum . Deo propositum II. Romanum a Romulo III Correctum a Nummarem-hilio, Iu Julii Caesaris ab Ecclesia receptum V.Denique Gregorio xIII. PontiMaximo,

tauratum.

ERRORES.I. Annae solaris Iulianus iusto simior xx.

minutis me ita aer intra Deae m. s. n. sto mi aeris excedat. adeoque a coneolio Meano adan. te et decem dies.

II. Delus lanaris, e post r. annos noue Iunia ad eosdem des redueat, istamen non ad eiusdem horas,adeo' e intra Mix a regre fere uno die anticipant'. o cilia diei. CORRECTIO. I. Redux taequinoctiaemadet I. Marti omFAsis id diebus Ox3. I. Octo cacar. Effus. re 32. 23. II. aereis nameris addi in actas 3α-- meri inverso ordine feruendas, exsae lus' hae sequenti saeculo is naenae mus , qua in ta dari Melesiastes de-ssignant movilunia. - . Eti Heiam, qaei as aerem edicta ad vitur. m. stributione litterarem domis ead---

318쪽

PROELLAE annus eurrena fit distilis, inquirere.

bissextilis indagare. 3O. III. Qui anni centesimi sint bissextiles. 33. Iv. In quam hebdomadae feriam incidat ini

tium anni, eruere. 3 a.

V. Dies exemptiles reperire. 33. vI Dies anticipationis lunae. 3 VII. Pro quovis anno cyclum larem. a 3 s. HII Litteram Dominicalem. 36. IX. Feriam, quae sit quovis anni die (3 p. X. Quae littera cuique diei conveniat. 38. xi Cyclum seu aureum numerum. 32. XII. Epactam cujusque anni. o. EMATA.XIII. Novilunia cujus de mensa br. XIv. Atatem lunae quovis die. a. m. Cui mensi lunatio tribuenda. s. XVI. Quot lunationum sit annus datus. Xuti Terminum paschalem reperire. . .. XVIII. Dato termino Paschali ipseti Pascha.

XIX. Dato Paschali festa mobilia. r. XX. Numerum Cycli indictionis. g. XXI. Litteram Martyrologii. s. XXII. In quam seriam cadat prima diss me si cso. XXIII. Ferram aribuere cuilibet diei i. XXIV. Dies mensis stylo Romano determin re. s

QUAE CONTROUERSIA CIRCA CORRECTIONEM LENDARII.

I. Ut Pales nunquam celebretur cum iudais, damnatis si aetatari manu. II in dies . Misi lateatur pro termino aquinoctiali,mpo eum novilunium, III in catholici eodem Ae in universo oro Pascha celetrent. H. DUMTATUR, AN AsTRONOMICE AN CYCLICE PROCEDENDUM

I. Ex Catindario lautiano. II. Ex concilio III. Ex SL Oris, Dion Isia,fleda. IV. Ex reformatione Gregoriana. v. Exeonsu tudine Iudaeorum, . rasam me. M.

I. confessione adversare rum. s. II. - nec desere adaueri in res sporuticis ae Eeriesiasticis. so. III. Nee o flare errores inevita les. ox. Sed ex iis .mnis i sonitas Qui Gregoriani de monstratur. Ox.

III. Per Aes Qxemptita non in aerae

tionem perfectam. Suscere correctionem aurei numeri me dictas procodere semper oris. Iv. Ordinata esse lamina eryo castulam eorum e reum Perfecti determinantem. fg. Oriunatam remistis. . naturalem Aecedunt Problemata is rotis curiola.(os hes et .ve II. Errorem esse, nisi AH setoo. annos fatale eorrigendum die adiuto

correctionem a rei numeri novi, e re nisi o Calendam eo creentrem III. SusCre pro fundamento auctam astronomicum, eam paeam praxim. --

venire de nis eo, quod seri flexae

319쪽

sClENTl PESCRlBESDL MOROLOGIA. sint i Aquinoctial duplex. II. Potare uidem. III verticale , v. orientale m eidentale, .iorixontale, sic dictari situ vel plaga, quam respiciunt. i. in his conta randa puncta lineae, tanguli. 2DEOREMA UNI ERSALE.mae a. nam axis munis, eis Olus vella,s apex projicit in adfersam circaeli perapheream, ita in t . partes, quas bo-rar voeant, Avidu, ut fu motu suo Laerae ebremm aquinoctiatim. f. PROBLEMATA I. Describere horologium aequinoctiale. 8.1L Describere horol. Polare. lo. III. Describere orientale ac occidentale. o. Iv. Horologium orirentale. v. Alia Methodo describere horol. m. Alia methodo describere horol. HL Instrumentum declinationis conficere. HIL Describere horologia declinantia. f. . IX. Eadem ista horol. horixontali et s. x. Unica circini deductione praestare. t 8. Ea

tertinent, unico tri Musi eamplecti, at s ut eam, elevatio rati, Mevari asae toris, horrcontasem, T vertis misaeeam. m. PARTICULARIA. Analemma radiac Conficere. as. II. Signa radiaci horol. aequinoctiali infitiabere. 3o. III. Longitudines dierum inserere. 32. Iv. Eidem horas Babylonicas, talicas.(23. v. Item horas Antiquas Iudaicas. 3 vi. Meridianos inscribere. s. u. Demum circulos verticales. 36. VIII signa inscribere horologio minoni

IX. Eadem horologio vertie i. 3 X. Eadem horologiis maporibum se XI. Idem per tangentes Praenare. Ux. XII. Horas Italicas, Babylonicas in horix C

xlv. Horas antiquas. s xv. Circulos simultates ac Almucant,

xv Meridianos.

L Horologium quin lunare conficere bo Inritabo austri, destribere horoloab IL Item Horirent e. 5 t. m. III. Horologium sidereum componere. 6a II. In globo stabili Geographim. 5 c. II Crucem horodicticam conficere duplici methodo. 6 i. op. N. Horologium Ambulatorium componere.

320쪽

ANALYSIS SPECIOSA.

SCIENTIA ERUENDI Ex Tis QUANTITATEM INCOGNITAM

Est autem QUAMIras omne id , quod suseipit magii, minus. Asia PosiTIvAIt)alia NEGATIVA (-- alia SIMPLEX. Alia COMPOSITA 8ce signa sunt uti rarit,

OS PROBLEMATA.I. ADDITIONIS. Quantitates iisdem signi affectas, addere Sinitterae sint diveris. Sisigna. p. II SUBRACTIONIS. Maiorem a minore sub iisdem signis Diversis. Etiam quantitam tes diversas. 8. III, MULTIPLICATIONIL In simplicibus.

In compositis.

N. DIvISIONIS. In simplicibus. Et compositis. DEOREMATA PR CIPUA. Lia a Mur'. mammis it f. r. II. HI additur . Ad tis mala, infastractionem in resis additur M

num majoris.

DE PROPORTIONE ARITRMETICA GEOMETRICA AC POTENTIIS.

I. PROGREss. ARITH Debitor solvis x. hebd. i. Hor. sec da. 3. c. quaeritur debitum mimn Qquantum ulum heta domi silverit II. Mercator die T. Nundinarum lucratur M. Aur postremaso singulis diebus plus s. inquiruntur dies. is.' Duo I tammam expendunt in pauperes. Unus quotidie ro Aureos. Alter a. diema. dein semper addidit diei praecedenti a. Quaeritur dierum mimeriis, ae lamma pec

I PROGREMIONIS GEOM. Duo viator siter taciunt. Primus indius mill in secum ducllo praecessit tamen isteris. Mill. quaeritur, quando conveniant. XI. II EXTRA UNIS RADICIs Quadrataedetur arearim passuum, vinitur latus.

I Quid DENOMINATIO.

explicat terminos eorum quae ad Analysin requiruntur. L AEQUATIO. m. REDUCTU, seu RESOLUTIO. PROBLEMATA. In quibus vel nulli divisione, vel reta Iv. Problemata univerialiter proposita cia, ctione est opus. N. 3. c. v. In quibus plures termini inveniendi l In quibus sola divisio requiritur. 6. e. vi. Problemata Geometri . i' vi. Quae per extractionem radicis silvu

SEARCH

MENU NAVIGATION