장음표시 사용
231쪽
in contractibus quid perpetuo , vel quandocunque faciendum
cavetur, &contractus sui natura est transitorius ad heredes, tu nuhae distinctiones absque ullo temporis sine constant. l. in hocjudicium. l . S. D conveniat. 2.ffcom. uιvia. l. eum debere. 33 .st deserv. urb. prad. Ita decidit Zoannet. in tract. de pacto de reIro vendenso. mim. 33. 34, 3 i.&seqq. Approbat Fachin. lib. 2. eoutrov.jur. c. I 3. Minis cent. i. obf I6. ubi testatur, saepe ita in Camera imperiali judicatum fuisse. Plane consuetudine Germaniae praescriptione centenaria jus luendi , quod procedit ex pacto retro venditionis, quando adjectum est pactum venditioni, ut quandocunque pretium offerente venditore, liceat ei fundum recipere, extinguitur. Ita in Camera Spirensi lumini tribunalis imperii servari, & pallim in Germania usu receptum attestantur. 31m g. obser. 4. cent. 4. Mesemb. consil. 3. num. 9. illib. 2. observ. cap. 38.
Nemo in Oitus cogi potest rem suam vendere ne qui
dem a Principe. NEmo invitus cogi potest ad rem suam vendendam, quia in
potestate alicujus esse non debet, quasi per rapinam ab invito domino, etiam justo pretio rem compararc. t. nec quasi. 7o II.
R. V. I. ii . f. de R. 2. l. dudum. 34. C. de contr. empr. l. nemo. C. de jud. l. non enim. 9.ffrer. amor. l. nec emere. I 6. C. detur. delib. l. invitum. I o. C. de contr. ιwt. Sed quaeritur, an Princeps subditis
invitis bona auferre possit, pretio exoluto. Et verius est quod nota pollit, quia hoc justitiae est contrarium . quae tanto plus in Princi-Pe necessaria est, quanto altior est eminentiae ejus celsitudo. Vide And. Gail a. obs y6. Zas ad ι. 1. g. eodem tem ore. V de orig.jur. Mad ι. Princeps. ff. de leg. m. 13. A quibus dissentit Angei. quem sequitur Fabia. de monte de empl. Θvend. 3. q. princ. num. 39. O icitur l. i. C. de episc. aud. dc I. I. S. cura caruis. D. II. de offpras urb. ubi statuitur, quod providere debent Episcopi, ne negotiatores ultra justum pretium vendant res ad victum necessarias. Unde colligitur, quod cogi possint mercatores. ut justo pretio vendant ea quae ad victum pertinent. Resp. Regulariter cogi non Potest dominus ad res suas vendendas , exceptis rebus ad victum N alimoniam hominum necessariis. Quando enim civitas laborat inopia annonae, tunc licet mercatores res victui necessarias venales non exponant, tamen possunt a magistratu cogi ad vendendum justo & moderato precio, a Principe vel magistratu definito, nequis res necessarias hominum alimontis gravissimo pretio pro libitu vendat, & pauperes in necessirite positos nimium e hauriat.
Ita in Camera imperii judicatum refert. Mins cenis. Obs 27.
232쪽
Secundo adversatur I. venditer. 13. q. I .feom. prad. I si pendenisses. 27. f. 1ν qui .l cloacarii. s. F. de usu θ. in quibus traditur, domi. num posse cogi non solum justo, sed etiam viliori pretiores suas vendere fisco vel privato. Resp. Hoc tum demum verum est. si justa causa, puta necessitas vel utilitas publica, hoc postulat. Sic si militer in I. Lucius. it. 1. de evici. 8c in I. item si verberatum. I r. f. t . 1. de R. V. Princeps aufert possessoribus agros suos, & donat militibus, modico honoris gratia possessori dato. Hoc enim facit in favorem dc praemium militiae, quia bene de repub. meriti erant milites, quod patriam ab hostibus liberaverant. Tertio objicitur, quod Imperator dicitur universalis dominus rerum Sc bonorum totius mundi; unde la de bonis privatorum potest pro arbitrio suo disponere. l. bene a Zenone. 3. C. de quadrieu.
prascr. l. deprecatio. 9. is de l. Rhod. de jact. Resp. Imperator est omnium dominus, quoad defensionem, protectionem ,& generale imperium , sed non quoad plenum dominium & proprietatem rerum privatorum. Unde quae quilibet privatus possidet, Principis sunt nudo imperio, singulorum vero dominio. Cos l. ad d. l. item
se verberarum. Huc pertinet L dudum. r4. C. de eontr. empl. quae dominis peris mitti iberam potestatem res suas vendendi, Cuicunque velinis nec pomini consortes & proximi venditoris consanguinei extraneum ab emtione submovere. Tollitur ergo ea lege jus ore Fi-σεως seu praelationis. Cui opponitur l. unic. C. non lis. habitat.
metrotom. sua loca ad extr. transs. quae docet, vicanum qui fundum venalem habet, debere convicanum praeferre extraneo emistori. Itaque illa lex admittit dc probat jus momtu πωs. Resp. Imp. generaliter sustulit in d. l. dudum. jus ηαο Πμη πως , ne sociiv IPropinqui praeferantur extraneis emtoribus. Addit tamen, nisi leae specialiter prohibuerit quasdam persuas vendere res suas quibud voluerint. Sic lex specialiter tribuit convicanis, ut habeant jusvποτμη πως adversus convicanum. Sicut etiam dominus adversus emphyleutas, qui jus suum vendere volunt, habet jus praelationis. l. ult. C. de jur. emph. propinqui vero &socii hoc jus non
habent, ex constitutione, L dudum . ni si ex pacto. t. qui Roma. I 22. f. coheredes. 3. Ide V. o. Postremo in laudis hoc jus ταρπιμ ησεως renovatum est, & concessum est proximis agnatis laudum ab agnato venditum, pro eodem pretio, quo venditum est, ad se retra. hore. lib. 2 ineus. rit. 3. Ast ER-
233쪽
menditor et si fundum impliciter vendat, tamen eum libe
rum ab omni servitute praestare tenetur. DUbitationem habet, an si venditor simpliciter fundum vendat,
teneatur eum liberum praestare Nam ex I. cum venderes. 3 9. U. de eontr. e t. dicendum videtur, si non dixit venditorin undum vendere liberum, vel uti optimus maximusque est, deservitute eum Umnino non teneri. Dicit enim eo casu Cesus in d. l. sp. non liberum fundum, sed qualis esset, prauari oportere ι quasi venditor ignorans servitutem, & non asserens esse liberum, teneri non debeat. Uerum hoc casu teneri venditorem, colligitur ex eo, quod generaliter dicitur, si evincatur servitus, quanti minoris ob id praedium est, litem aestimandam. ιδ.dewν. as. S. I. F. de eυιιι. ι. quotieι.6 i .F. de adii. edicI. Obstat d. l. eum venderes. 8c l. penuit. F. de evici. quae fundo simpliciter vendito. ajunt venditorem emergentibus postea servitutubus de evictione non teneri. Resp. Non tenetur venditor ob servitutem emergentem emtori actione de evictione ad duplum, vel actione ex emto in id quod interest; sed aestimatoria actione tantum tenetur, quanti minoris emisset emtor, si servitutem hanc impositam scivisset. d. l. sed etsi A. i. t. in venditione. 4. I . f. de ac . empl. Excipiuntur duo casus: Primo si fundus venditus sit, uti optimus maximusque s. tunc enim de evictione actio competit, non quanti minoris. l. cum fundus. ψ8. dc I. penult. f. de mict. Secundo si sciens dolo malo vendidit ignoranti, quo casu etiam est actio ex empto in omne id quod interest, ratione doli. t. I. g. I .f. de act. empl. Duaren. dc Cujac. ad. l. 38. quisforte.F. deri o. ec lib. obsa. c. 2o. Go- mez. de empl. is vend. num.
Res ex mea pecunia emta, non est mea P sed ementis.
QVod emtum est ex mea pecunia, meum non est. l. 6. C. de R. Tubi dicitur, si is apud quem deposui pecuniam, emat ex ea praeis dia quaedam, ipsique tradita sint, ad ea vindicanda non dabiatur mihi, cujus fuit pecunia, actio, sed emtori. Hinc res quae ex dotali pecunia comparata est, non est dotalis, nec uxori, sed marito acquiritur, i, ex pecunia. m. C. dejur. dot. I. ult. C. deserv. pign. da.l ro manumisso.
Objicitur l. rei qua. n. f. dejur. dot. ubi dicitur, quod res quae amarito sunt emtae ex pecua dotali, sint mulieris, cujus fuit pecu-
234쪽
nia. Resp. Datur mulieri utilis vindicatio, si maritus ex ejus pecu. nia dotali rem aliquam emit, eo demum casu, quando maritus non est solvendo, ne mulier amittat dotem, alioqui tantum datur uxori contra maritum pro restituenda pecunia de dote aim O. Luxor marito. ss. F. da don. 3nt. vir. is uxor. Cosaι. ad d. l. ss. Cujac. lib. obf. s. e. 29. Aliter respondet Guiberim in tractat. de dotι b. c. ult. nimirum quod dicitur in l. ita constante. 26.&ι. res qua . yycis de jur. dor. res ex pecunia dotali emtas essici dotales. hoc ita esse accipiendum. cum 1ic pecunia doti datur, ut in emtionem praediorum erogetur. Alioqui res emta ex pecunia simpliciter in dotem
Secundo adversatur l. si ut proponis. 8. C. de R. V. ubi dicitur. quod si quis emit rem aliquam ex pecunia militis, militi detur utrulis rei vindicatio. Resp. Hoc speciale est in milite: hujus enim pecunia si quis quid emat suo nomine, non enitor, sed ipse miles erit dominus rei emptae. Quod etiam recte extendunt DD. ad bona emta ex pecunia pupilli Zc minoris, ut dominium eorum ad ipsos Pupillos & minores pertineat, per t. 7.1. qui pol. inpign. l. 2. F.quand
Non est necesse mercedem locationis consistere in pecunia nu
merata, contra communem DD. sententiam. 'τ Oeationis merces non solum in pecunia numerata consistit, a sed etiam in iis rebus, quae pondere, numero&mensiara Coa sani: verbi gratia, si ea lege ager elocetur, ut quotannis certae me insurae vini, aut certi modii frumenti mercedis nomine persolvantur. Mercedis enim vocabulo, quo pallim in materia locationis utuntur JCti, apud bonos auctores non intelligitur pecunia numerata tantum . sed generaliter quodcunque praemium, quod pro labore aut
stipiendio alicui datur. Varro lib. 2. delini latin. Coras lib. a. misc. c. ii. Probatur etiam haec sententia per i. si olei. 2r . C. locat. cujus haec sunt verba : Si olei certa ponderatione fructus annuos locasii . de contractu , ob hoe solum . quoa alter majorem ponderationem obtulit, recedi non oportet. Ubi communis interpretum intellectus merito reprobatur. qui exponunt verbum locus1. id est, usui concessisti, ut sie de contractu innominato, facio Modes, non doloraritione loquatur: quia cum titulus si inscriptus de loeatione, facit ut constitutiones omnes insertae de eodem contractu accipiantur. Praeter ea non agi illic de contractu innominato, alia ratione liquet
nempe quod in d. l. si olei. lanciat Imp. quod in ea specie contrarietas Partes nun possint Poenitere; quod est contra naturam com
235쪽
tractuum in dominatorum, in quibus permittitur alteri contrahen. tium a contraehu per poenitentiam recedere. l.s pecuniam. s. 1. da Uu. catas dat. Θ,e. Comprobant hanc sententiam π6emb.m pa. t. F. locat. Num. 7. CHae. ad i. 3 p. i .F. locat. ad Afracan. Pinet.
re ea. num. ι8 . inst. locat. Adde quod in d. l. si olei. dicitur hunc contractum, ubi ager est elocatus pro certis olei ponderibus esse bonaeficiei. Unde apparet aperte locationem ibi contractam, non vero initum contractum facio ut des, quia ille est stricti juris, non bonae
fidei. arg. f. actionum. 28. inst. de action. Objicitur l. naturalis. s. f. at cum do. a. ff. de praestr. verb. ubi diiscitur , in locatione pecuniam requiri, sicut in emtione, in qua cerinis tum est pecuniam numeratam desiderari. Resp. Non per omnia inter locationem di emtionem similitudo ibi inlii tuitur. sed hic est
sensus ejus loci, quod sicut conventione certae mercis & pecuniae Enatio contrahitur, ita ex conventione pecuniae dandae pro facto quod locari solet, nascitur locatior Non autem ibi dicitur, quod de substantia locationis sit pecunia numerata . sed quod uterquo contractus stla conventione contrahatur: emtio Cilicut , si de merisce M pretio convenit; locatio vero, si de pecvn. a danda pro laeto quod locari solet, convenit. In hoc tantum casu hi duo contractus conferuntur, non in aliis. Nullum simile est idem. Ibner. aul. 2. G. de rest. vend. pari. 2. rubr. c. 3. uum. χS & seqq usque ad tinem.
Secundo adversatur l. I. 3.si qui ervum. 9. 1 uepos ubi dicitur, si pecuniaenon intervenit in locatione. praescriptis verbis actionem
dari. Ergo quoties merces locationis non intervenit in pecunia numerata, censetur contractus in nominatus, ex quo competit praescriptis verbis actio. Resp. ibi pecunia species quidem eXcludit, a tamen comprehendit, que pondere , numero mensiara constant. Tam de pecunia verbum plerunque accipi solet pro rebus fungibilibus. I. 2. f. creditum .,1. de reb. tred ι. 2. G. de conss. pecvn. Uerius itaque est mercedem locationis non solum in pecunia numera ta, sed etiam in rebus fungibilibus conlistere posse, hoc eit, in rebus, quae pondere, numero di mensura constant. Dissentiunt chin. lib. I. controv.jur. c. 82. Giphamus ad s. trαrere . ιυ. ad ι cat. 9 cono I.
Ex conductione decennii non transit utile dominium.
Radunt communiter DD. quod ex locatione decenn li, aut, longiori tempore facta utile dominium transferatur in conductorem. am. t. vis. F. si ag. vel . pet. Ita tradunt Ferra. infor. Ii
236쪽
inerito a Connano improbatur. Nam locationis haec est natura, ut non transferatur ex ea dominium, ut aperte traditur in I. uonsolet. 39. f. locat. 8c ι. a. C. uep scr. 3 o. ann. ubi dicitur, quod condu.ctoribus longissimi temporis , puta 3o. annorum, non procedat praescriptio, tanquam alienae rei possetaribus . fac. L nonsolet. s. U. de reg.jur. Sed objicitur l. vlt.ls. si g. vect. pet. ubi ex longi temporis condu .ctione datur utilis actio in rem conductorit ergo transfertur utile dominium. Resp. Hoc verum est in eo casu, quando non sim.plex locatio contracta est, sed conventum est, ut negotium transeat in aliam speciem contractus. puta emphyleusin, vel superficiarium contractum: tunc enim utile dominium transit in acci-y Seeundo adversari videtur ι. i. g. quod ait. 3. Uda supersc. ubi
traditur, ei qui ad non modicum tempus conduxit superficiem, actionem in rem competere. Resp. Praetor non indistincte ex locatione superficiei longo tempore facta. concedit actionem in rem, sed causa cognita; quando scilicet quis ea lege in alieno solo superficiem conduxit, ut ibi aedificare ei liceret. Nam aedificatio non recte fit. nisi a domino, S. cum inbuo. 29. inst. de rer. divis. Quare cui aedifieandi jus conceditur . illi utendae rei jus pro arbitria.. atisque ita utile dominium concedi videtur. Approbat hanc decisionem insemb. in parat. F. locat.
Emtor, legatarius, ct alii singularessuccessores, non tenenis tur stare conductioni, nisi conventum sit.
Eciso haec aperte tradita extat in I. emtorem. 9. C. Ioc. M l. lus 'undum. 31. ubi eleganter Costalius. I.simerces. 2 s. g. I .st locat. Ratio decidendi haec est, quia colonus nullum jus habet In re conducta. sed solum personam locatoris habet obligatam: quae ob. Iigatio personalis non sequitur emtorem, vel alium singularem successorem. Unde nec emtor tenetur stare locationi a venditore factae. Et hoc est quod vulgari & usitato dicitur axiomate: Κοπσaat voον hue . Quod si colonus haberet jus in re, utputa si ad longum tempus conduxisset . tund ei emtor teneretur stare. Cum enim habeat utilem actionem in rem ad vindicandum, multo foristius dabitur ei possidenti exceptio. l. I. g. quia autem. 6. Τ, desuper
se. Bart. in d. l. emtorem. Eleganter & late Covarruv. a. tomo Nar.
refol. c. I e. ubi aliquot proponit limitationes huius Maenion Is. Adde Guidonem Pap. deris. 38o. Gomen. in vaν. resol. - . ut ιoeat.
237쪽
fundi dotalis factae per maritum, uxor diremto matrimonio stare
tenetur, quia tenetur marito cavere de indemnitate, si ante finitum tempus conductionis expellat colonum. & forte maritus damnatus sit colono ad interesse, quod non potuerit integro conductionis tempore uti : uxor, inquam, cavebit marito, quod ei refundet, quicquid colono pro interesse solvit. quod toto tempore fundo non potuerit uti. Ergo uxor. quae est singularis successor mariti ex causa dotis, tenetur stare locationi per maritum factae. Resp. UXor quidem non tenetur praecise stare locationi a marito contractae . quia potest colonum expellere ; sed tamen si praefracte jure suo utatur, cogitur marito cavere de indemnitate, ut, si illi ob non servatam conductionem reliquorum annorum damnatus sit, quod ipsa hoc damnum ei resarciet. Cujus juris haec est ratio, quod tempore matrimonii est communis quaedam societas inter conjuges. l. i. g. de rit . nupt. l. I .ss. rer. amot. & maritus bona fide administravit bona dotalia, ideoque uxor tenetur stare locationi, quantum ad maritum, non autem quantum ad Colonum. Castren .ind. istissam. 6.ult .sssolui. mair.
Additur in thesi, quod si tempore venditionis fuit conventum
inter emtorem & venditorem, quod colonus non pollit expelli. tunc colonus invitus ab emtore non eXpelletur. Quae exceptio additur in t. l. emtorem. Cujus exceptionis haec est ratio, quia conintractus ex conventione legem accipiunt. l. I. S. si convenit. 6.1f. deis pos l. contractus. 23. f. de R. I.
Sed huic limitationi adversatur, quod stipulatione alteri per alterum non quaeratur obligatio vel actio. l. 38. g. alteri. i 7.1. de To. Ergo neque hoc pactum venditoris cum emtore initum prodest conductori. Resp. Cum illa personali actione concurrit jus reale retentionis, quam habet conductor in fundo conducto, per quam
detentionem acquiritur illi jus exceptionis ex pacto. Gomen. tomo 2. var. resol. c. 3. num. 9. Godaeus ad I. facere. 189. f. de V. S. οἰ-dend. cl. 4. ac . v. Porro haec decisio non procedit in colono partiario ; nam huic emtor tenetur stare in conductione contracta. Ratio
est, quia in talem colonum transit quodammodo dominium. l .se merces. χ s. g. vis. mavor. 6. U. locat. Ita tradit Socin infallent. reg. aei. Postremo sciendum . quod emtor qui a fisco fundum emit, non potest expellere colonum, cui fiscus fundum locavit. Quod specialiter favore fisci est receptum, ne fiscus colouo teneatur ad interesse. l. ult. vers. Papinianua. F. dejur. c. A s s E RU
238쪽
Ex contractu facio ut des, oritur praescriptis verbis actis.
EX contractibus in nominatis, qui sunt quatuor, do ut des, doui faetas, facio ut des. dc facio ut facias, oritur praescriptis ver bis actio: quae ideo sic dicta est, quod detur ex praescripto conventionis, vel uti convenerit inter contrahentes, si scriptum non sit. l. cum mota. 6. C. de transact. Cfac. a institui. de locat. ct con I.
Sed dubia valde est quaestio, an ex contractu Deio ut des, haec amo competat: in sua ipsi juris auctores inter se non convcseunt. Nairi in I. s. g. quod aciam. 3 f. de prasicr. verb. Paulus respondit: Si faciam ut des , ct posteaquam feci, cessas dare, nulla est eluuis actio . seu de uolo datur. Contrarium decidit Ulpianus in lino Ient. is. F. eod. ubi tradit , in hac specie, si tibiservum tuum fugitivum indicaυi, mihi x d3res , coin petere actionem praescriptis verbis, qui tamen est contractus facis ut des. Quod apertius traditur in I. se tibι. aa. g. eod. ubi traditur in hac specie, si tibi dederim
ves es meas poliendas aut sarcieulas, ut cum eas sarcivisses, stantum tibi darem, quantum inter nos postea statutum esset, si fecisti quod convenerat, neque do qui Cquam, aut non do aequum .
dari tibi contra me praescriptis verbis actionem: in quo tamen casu contractus facio ut des, initus est. In conciliatione hujus anti momiae verissima est distinistio AG eurs in d. g quod si faciam. communiter approbata a DD. Aut ex facto meo tibi nihil adest, nihil ad te accessit, veluti ervum meum manumisi, ut mihi des derem. ex tali manumissione nihil ad te pervcnit; & tunc actio praescriptis verbis cessat, sed de dolo aftio datur. d. s. quod si faciam. Aut tale est factum, ex quo aliquid ad te accedit , veluti si decem qua mihi debebas , ea conditione ae. rapta tuli, ut mihi annulum dares; 8c tunc competit praescriptis verbis actio l. obeam. 9 F. de prascr. verb. Unde similiter in specie supra proposita de opera suscipienda in vestibus resarciendis, aut expoliendis, pro mercede postea constituenda. eandem actionem competere perspicue Gajus respondit in d. L si ibi. Hanc senteniatiam tuetur quo Iuu & amploctitur m om. in g. actionum. in β. de act. Senuitur αλ ι. μ ι, naturalis. g. quod si faciam. F. de traferim Vs. uu notat ab hac communi opinione non esse recedendum quia Neotericorum sententiae habent divinationem, & nihilo ν tere sunt probabiliores. Deinde in obscuris potior es ainiquitas eausa, quod ea s ut dicebat Pythagoras propius accedat ad Deum . O non ita vulgi opinionibus sit corrupta. Secupdo adversatur l. 4. & l.sub ρ textu. I. C. de transact. ubi
dicitur, quod ex transactione quae per acceptilationem inita est.
239쪽
eompetat actio de dolo, & nulla alia competit ei, cuius in transi. gendo fuit actio extincta . cum tamen ibi initus sit contra misfacio ut des, di quidem talis, ex quo ad adversarium magna utiliotas pervenit ; scilicet remissio litis. Quae leges iterum pugnant
cum l. eum mota. 6. C. eod. ubi traditur, ex transactione, praescriptis verbis actionem competere. Respondent communiter DD. in d. I.
. dc d. l. sub praetextu. creditorem ad transigendum dolo fuisse ininductum, quo casu actione extincta, actio de dolo tantum locum habet. Uel melius ex sententia Donelli ita respondendum . Aut agitur de eo quod ante petere potuimus, retractando, & tunc nulla restat nisi actio de dolo. Aut actor consequi id vult quod transactio. nis causa promissum sibi est, & tunc datur praescriptis verbis actio. d. l. cum mota. Dissentiunt ab hac opinione Cujac. ad i. 7 .ff. de pact. qui statuit, ex contractu facio ut des non oriri astionem civilem Praescriptis verbis, sed de dolo tantum . de in factum actionem
Praetoriam competere. Vide Donel. intra Zat. de prasc. verb. e. Σ. 8
seq. qui tradit ex contractu facio ut des omnibus casibus competere actionem praescriptis verbis. Contius lib. I. jur. dissut. c. I 3. hanc legum pugnam ita conciliat, ut dolo non interveniente sola praeis scriptis verbis actio locum habeat. d. t. s. f. a. versse Iideri. 8t d. l. solent. Is. 1. de prascr. vers. dolo vero interveniente sola actio de dolo competat, nec ullo casu concurrat actio praescriptis verbis cum actione de dolo. l. 7. in princ. V. de paci. Vide Coras lib. a. miscet. c. Io. ubi etiam late de perspicue probat, ex contractu filio ut des oriri actionem praescriptis verbis, sicut ex reliquis contractibus in-
Re aliena obligata creditori scienti, non convalescupignus, dominio debitori posteasuperveniente. RU aestio est dissicilis, An convalescat pignus, si debitor rei alie
nae, quam obligavit, postea fiat dominus 3 Et distinguendum est inter creditorem scientem & ignorantem. Si scivit rem fuisi sie alienam, dissicilius creditori confirmatur pignus, ait Papinianus in l. t . 1. de pign. di cilius, id est, omnino non, ut Gl. & DD. inter pretantur. Creditori igitur scienti non dabitur hypothecaria. Non obstat, quod impedimentum rei alienae, quo fiebat, ne res aliena pignori obligari posset, sublatum sit per dominium debitori acquisitum , quia non sum cit ad constitutionem pignoris, debiatori dominium aliquando supervenire: sed ut pignus recte contrahatur, requiritur praeelse, ut pignuc tempore conventionis in bonis debitoris fuerit. l. est qua nondum. I s. f. r. in verb. cum con
veni. at . ff. de pign. Si ignoravit creditor rem esse alienam . eX
240쪽
aequitate utilis persecutio exemplo pignoratiliae creditori datur. I. cum res.s.C.se alien .res pign. t. sit. Ratio diversitatis inter creditorem scientem Zc ignorantem est, quod creditori ignoranti rem alienam pignori datam, competat contraria pignoratilia contra debito is rem, ad pignus magis idoneum substituendum. l. tutor. I 6. f. conistrariam. i .ff. de pign. act. Igitur aequitu suadet, ut eo casu hypotheca confirmetur. Creditor autem dolosus, & sciens rem alienam sibi dari in hypothecam, non potest contrario judicio agere ad constituendum aliud pignus.-. f. contrariam. igitur aequitas, quae nequaquam pro doloso militat, non dictat hypothecam confirmari, ne ad hoc quidem, ut utilis actio ad versus debitorem detur. Bart. in v. l. i. Alii contrarium existi inant, utilem actionem hypothecariam creditori scienti contra debitorem dari, si debitor rem obligatam teneat, dc exponunt verbum di cilius, cum temperamento , quasi dicat J C. dissicile quidem actionem utilem dari, nihilominus t men hoc uno casu dari. Moventur hac ratione, quod turpe sit debitori allegare, se rem alienam obligasse. M sic propriam turpi. tudinem detegere; atque incivile sit, quod debitori semel placuit, cum praestare non posset, jam cum potuit praestare, displicere depraestare nolle. Sed haec opinio merito reprobata est a Bartolo &Fulgo. in d. l. i. quos sequitur Muda. in tract. de pign. c. a. de Donet. de pign. e. 9. Nam si interpretemur verbum docilius, pro
aegrius, quasi IC. velit, dissiculter quidem datur, sed tamen dae-tur contra ipsum saltem debitorem hypothecaria actio, resulta. bit ex ea interpretatione maxima absurditas, ut videlicet fateri cogamur , promiscue actionem hypothecariam dari creditori scienti, di ignoranti rem fuisse alienam. Quod tamen contra mentem Pa. piniani est in d. l. i. qui scientem creditorem ab ignorante distinis guit, in verb. qui non ignoravit alienum, a contrario sensu. α contra d. l. cum res. ubi dicitur, exemplo pignoratiliae utilem hypothecariam dari, id est, non alii utilem hypothecariam dari, quam cui datur contraria pignoratilia actio. Certissimi autem juris est, creditori scienti pignus alienum fuisse, contrariam pigno. ratitiam non dari. d. g. contrariam. Ergo multo minus dabitur hypothecaria. Cum igitur creditori scienti contraria pignoratilia non detur, consequens est nec hypothecariam dari: nisi quae magna ratio suadeat esse dandam, puta si nominatim id convenit, aut appareat debitorem creditoremque id sensisse. Donet. d. Ioeo.
Nee ab hac opinione dimovet nos, quod supra de detegenda propria turpitudine objectum est, cum etiam ignorans debitor alienam rem creditori scienti obligari potuit. Objicitur autem huic distinctioni l. rem alienam. i Ide pign. act. ubi indistincte traditur . si debitor qui rem alienam pignori dedit, postea ejus rei dominus factus est, dari creditori utilem actionem pignoratitiam ι nec adhibetur distinctio, an creditor sici volt