장음표시 사용
791쪽
N illud pro laudo habeat, sed transit hoc negotium in aliud genus
Contraetus. c. unic. defud. dato ira vic. leg. commisi. reprobaud. ubi
subjungitur haec ratio, quod seudum nonsubpra textu pecunia. hedamore is honore domini acquirendum est. Tertium substantiale laudi est, ut vasallus domino fidem, honorem di obsequium praestet: fidelitas namque est de substantia laudi. a qua seu dum nomen ac
cepit. Unde de vasalli passim fideles in libris seudorum appellantur. Ideoque de fides pacto remitti non potest, & nulla investitura ei seri aebet, qui fidelitatem facere recusat. c. unic. 3. . per quor foros. Θ c. Sed huic conclusioni pleraque juris laudatis loca adversantur. Nam primo statuitur in d. e. unic. g. m. per quos flat. invest. θε. di tit. qua fuit prim. eaus benefamiι t. quod illud pacto recte essici
Possit, quod juramentum fidelitatis a vasallo non praestetur, quod tamen ad substantiam Dudi omnino pertinere videtur. Ad haec de natura laudi est , ut frater fratri in novo laudo non succedat , Cum ex communi jure studa acquirantur nobis, dc nostris posteris tantum. Attamen pacto recte cavetur, ut etiam successio novi studi ad fratrem perveniat. e. unie. q. si duos tres. defratr. de nov. benes inves. e. unie. S. . desuetess. stud. Denique videtur Zc hoc esse de substantia laudi, ne mulieres in eo succedant. c. I . de seu cess. fud. c. r. de alien.fud. Attamen & hoc recte pacto mutatur, s vel muliebre est laudum, vel si masculinum sit, &paetum ac cesserit de feminarum successione. e. unie. de eo quisibi vel heres. suis. c. c. unie. deseud.fem. Ad has objectiones ita respondendum. quod distinguere oportet inter substantialia di naturalia laudi. Subinstantialia Audi dicimus, quae laudum comitantur necessario i naturalia , quae probabiliter & plerumque. Pacta non valent contra substantiam contractus studi, at valent contra naturam laudi, quia res sine sub1tantia esse non potest, at a natura sua recedere potest. Sic exempli gratia venditionis substantia con sistit in merce, pretiodi consensu. f. i. inst. de empl. ct vend. Natura venditionis est vendi torem teneri de evictione, di emtorem de periculo rei venditae,
etiam ante factam traditionem. l. ex emto. II. r. de Acy. empti. tot.rit. de perie. ct eomm . rei vend. Sine substantialibus res esse non potest, at vero sine naturalibus res recte consistere potest. Non valet igitur pactum ne pretium detur in venditione. l. eum in venditione. 6. F. de eon. tr. emi At valet ut venditor teneatur de periculo rei venditae. l. 1 .ls deperie. Uycomm . rei vind. Item ne teneatur Uendi-' tor de evictione. d. l. ex empto. Sic etiam in laudis juramentum
fidelitatis pacto remitti potest, ipsa fides vero remitti nequit. d. f. uti. tit. per quosfiat. inus. Nam fidem praestare substantiam laudi respicit, juramentum fidelitatis naturam tantum concernit, nec propterea censetur remissa fides, si remittatur juramentum fidelitatis, Similiter est de natura laudi, ut feminae oon succedant in seu
792쪽
dis, quia non possimi dominum in bello adjuvare, & servitia militaria praestare, propter quae lauda plerunque dantur. tit. qua fuit prim . eaus benes amiti. Attamen pacto nihilominus recte cavetur. ut feminae in seudo succedant. Quo casu fides mulieris Electa censetur, non ut ipsa serviat, quod non potest, sed in alio diligenter ex bonaque fide substituendo per quem serviat. Denique dc hoc pertinet ad naturam laudi novi, ne successio ejus devolvatur ad fra trem, sed potius ut ad posteros seu liberos vasalli pertineat: non vero substantiam laudi respicit. Unde & haec proprietas laudi pactis contrahentium mutari di variari potest. c. unic. defratr. denου. benefinus. fiuntque per haec pacta seuda impropria, sicut 8c jure communi ea quae pertinent ad naturam contractuum, pactis recte variantur dc mutantur. I. pacta. 7 h. f. de tantr. et t. l. contractu . 23.
f. de R. I. S.Ii convenit. 6. F. depositi.
794쪽
795쪽
IMP. FRIDERI CLImp. Fridericus regni sui fidelibus.
H A ita qui em super εος diligenti inquisitione, episcoporum .
durum . abbatum , omnium iudicum , ct aliorum procerum nostri I aeri palatii examinatione , omnibus qui eausa diorum peregrinantur scholaribus, ct maxime divinarum atque saerarum legum professoribus, hoc nostra pietatis beneficium in Iuli mus. M ad loca, in quibus exercentur literarum studia, tam ipsi.
quam eorum nuntii veniant, in eis secure habitent. Dignum namque existimamus, ut, eum omnes bonafacientes nostram laudem ct protectionem omnimo.to mereantur, quom cientia totus illuminatur
orbis. cy ad obodiendum Deo ct nobis ejus ministris vita subjectorum infoνmapur, quadam speciali dilectione eos ab omni insιria deis fendamus. auis enim eorum non misereatur, qui amore scientia exum facti, da amitibus pauperes semetipsos exinaniunt, vitam suam multis perieulis exponunt, is a vilissimi sepa hominibus c quos graviter ferendum est) corporale epe injurias patiuntur me igitura merali, ct in perpetuum valitura lege decernimus, ut nullus de catera tam audax inveniatur, qui aliquamscholaribus injuriam inferra rasumat, aut ob alterius cujuscunque provincia deli tam e desi-rum c quod aliquando ex perversa consuetudine factum audivimus staliquod damnum eis inferat. Scituris hujusmo isera constitutionis νemeratoribus, ct ipsis etiam locorum rectoribus, qui hoc vindicaraareglexerint, restitsuionem rerum ablatarum ab omnibus exigendam in quadruplum, notaque infamia eis ipso jure irroganda, dignitate sua se carituros in perpetuum. Verum tamen si aliquis eis litem aliis quam super aliquo negotio moveνe voluerit, hujus rei optione data scho Iaribus, eos coram domino, vel magistrosuo, vel ipsius civisatis episcopo, quibus hanc jurisdictionem dedimus, eonveniat. aut vero ad alium judicem eos trahere tentaυerit, etiamsi eaus ustissima fuerit. a tali conamine ea at. Hanc autem legem inter Imperiales constitutiones,scilicetsub titulo, Nesilius pro patro. cte. inseruusmus. Datum vndRoncaliai anno Ddm. M. C. LVIII. mense Novembri.
796쪽
Praemissa brevi ct dilucida explicatione,
. A DAuth. habita C. ne filius pro patre.
'OBI LIS est haec auth. dc ut refert Salyc. hic, digna quae aureis literis scribatur, in qua Imperator Fridericus cognomento AEnobarbus, seu Barbarossa, tria insignia Ad privilegia, doctoribus, professoribus, ma-K gistris. omniumque liberalium artium di scientiarum studiosis concedit. Adjicitur praeterea praeclara bonarum literarum, Commendatio, quod nimirum doctorum hominum scientia totus illuminatur orbis, quodque perliteras ec studia, subditorum mores ad honestatem de virtutes informamur, ut Deo ac Magistratibus prompte obediant, ita ut totius civitatis vera felicitas in doctrina literarum consistat. Primum privilegium est. quod studiosi non tenentur, pro suis personis, vel libris, vestibus, aliisque rebus, quas studiorum gratia ad academiam advehunt, vel inde avehunt, ulla pedagia, seu vectigalia exsolvere. Quod ex eo probatur, quod textus hujus auth. dicat, studiosos posse ad loca in quibus exercentur studia, secure venire. & ibi. dem secure habitare. Hanc sententiam veniendi interpretantur DD eXemtionem solvendorum vectigalium. Et recte: nam alioqui illud jus nullos speciales effectus haberet, cum aliis quoque omnibus concedatur securitas veniendi & profiscendi ad publicas scholas seu academias, nedum literarum studiosis. I. congruit. I DILpras. Itaque cum privilegia omnia ita interpretanda sint, ut aliis quid opereatur praeter jus commune, ne Dustralata esse censeantur,
797쪽
arg. l.si quando. o9. in principio. U. de leg. . t. .fad munie'. recte inde colligitur a vectigalibus seu portoriis aliisque oneribus studio sos, ta eorum libros, vestes ξc reliqua supellectilia esse immunes. Ita tradit II . ordin. b. in verb. speciali. quam approbat Baldus h.
Idem confirmatur per t. universi. C. de vectigal. ct commere. ubi dicitur, quod pro iis rebus quae ad usus proprios deferuntur . non solvitur vectigal. Atqui scholares deferunt libros in academiam in usus proprios, scilicet ad incrementum dc pro etiam studiorum. Ergo pro iis non debet solvi pedagium, vectigal, vel gabella. Pulchre Rebus. de priviIsudios privileg. ι 6. Porro sciendum . quod si publicani cogant studiosos solvere vectigal, perdunt privilegia, si quae habent. teX t. singui. in c. dilecti.
Praeterea poena capitali, id est, deportationis seu exilii puniuntur. d. I. univers. l. penult. C. de navicul. lib. xl. tit. i. Res . privileg. I 48. in traci. de privileg .studios II. Privilegium est, quod nullus debeat studiosis inferre iniuriam, nec ob alterius delicaem aut debitum, damno eos gravare, hoc est, non possunt studiosi aut eorum bona capi pro repraessaliis, nec pro alienis debitis possunt arrestari.
Casus hic accidit aliquando in persona aegidii Elgevirii filii Peis delli, qui pro debito Illustriissimorum ordinum hujus Patriae fuit
arrestatus a Vicario Regis Daniae Ranetovio. A quibus repraessaliis liberavit eum senatus academicus datis ad dominum Rangovium literis: quibus nomine rectoris academici ad eum scribebatur, ut eum ab arresto de repraessaliis liberum dimitteret, siquidem studiosi, pedelli, aliaque academiae membra, pro alienis debitis capi, prehendi Zc detineri non possunt. Adjicitur in hac auth. in vers. scituris . haec poena, quod hujus privilegii violatores, item Judices hoc vindicare negligentes resti tuant studiosis ablata in quadruplum, atque infamia uolentur, careantque dignitate Jc officio suo in perpetuum. Praeterea notandum , quod haec privilegia studiosis concessa. etiam extendantur ad eorum famulas, pedellos, nuncios, not.rios, bibliopolas , di typographos academiae. text. h. in prine. in verb. tam is quam eorum nuntii . facit t. non alias. 2 . f. i. g. de
judic. Ratio est, quia hisce personis studiosi carere non possunt. M sine horum ministerio non potest commode academia gubernari vel administrari. III. Privilegium est, quod qui litem inferre vult studiosis, debet eos apud rectorem universitatis, vel episcopum loci, si hoc
maluerint studiosi, convenire. text. h. in versveruntamen concordax. g. vlι. in prafatione dissorum
798쪽
Itaque coram ordinario judice vel praetore istius civitatis in qua studiosi academiam frequentant, non sunt conveniendi, quia praemior vel praefectus urbi in eos non habet jurisdictionem, ex hae constitutione. Qui vero studiosos ad alium judicem traxerit, etiamsi causa justissima fuerit, ea privatur. h. e. litem amittit. text. h. in versveruntamen. Idem statuitur in clericis. auth .satuimus. C. de vise. Θ Her. ubi est text. elegans, quod scilicet qui trahit clericum ad judicem incompetentem, causa cadat. Et alias pro regula generali traditur, quod trahens adversarium ad judicem incompetentem , causa cadat. l. in criminali. s. C. dejuri . omn. judic. is defor. com-Sed an hoc privilegium etiam in causis criminalibus concedatur studiosit, dubitatur. Et dicendum, quod studiosi in criminalibus quoque causis, non possunt apud alium magistratum, quam rectorem accusari & puniri. Ita Accurs statuit hic in verb. Istem. E que est communis DD. opinio teste oldendorp. in libello de jure singulari cap. 4. de privileg. professorum. His afungendum VI. privilegium , quod scilicet professores DD. & studiosi ab omnibus muneribus personalibus, ec quibusdam patrimonialibus vacationem habent, unde non potest de jure ipsis Imponi collecta. t. s.&I. a. C. qui arat . vel profest .se excus ubi deciditur, quod studiosi maxime juri operam dantes, habent immunitatem a muneribus personalibus usque ad annum vicesimum quintum. l. medicos. 6. C. de profus is medic. lib. io. tit. ς 2. dcibi Bariol. Hinc & hospitiis recipiendi necessitas, angariarum prae statio ch. e. jumentorum, plaustrorum, vel navium ad usum pu blicum transvectio J liberalium artium M scientsarum professbriis bus, DD. atque studiosis sunt remissa. I. ult. S. ult. 1. de mun. O ho
Unde & exstatutis hujus academiae Leydensis studiosi, exteri sculicet, non cives, non tenentur ad excubias diurnas, vel nocturnas. vel ad custodiam portarum civitatis, nec ad onus recipiendi hospites in suis domibus. Huc valde pertinet I. 2. C. de incoI. Io. IO. tit. 39. ubi dicitur: Quod qui studiorum causa in aliquo loco degunt, non sunt incolae, id est, ad onera civilia non vocantur, neque paurentes, qui ad eos frequenter commeant, nisi ibi decennium eonis lampserint; tunc enim non sunt amplius scholastici, sed incolae. Cessant haec privilegia in studiosis. qui quinquennio ab academia abfuerunt, quia tanto tempore studiosi absentes perdunt privilegia arg. l. penult .ctuit. C. de commeatu. lib. II. tit. 3. l. 2. C. d primicer. lib. I 2. t. 7. Intra quinquennium autem studiosi, licet absentes, retinent sua privilegia, quia censentur habere animum revertendi. arg. l. s. in in . f. de raptiv. Bal . h. num. 22. fac. t. si quir, 3. C. de domest. Oprotect. lib. 11. ιit. 37. ubi dicitur, quod
799쪽
qui quinquennio a publicis muneribus abest , tanquam desest omni dignitate spoliari debet. fac. l. ult. C. de advoc. diver jud. ub Iustinianus Imperator constituit , quod si advocatus ultra quin-xennium abfuerit, de matricula penitus aboleatur. Pari modo siudiosus per quinquennium ab academia abfuerit, & eo tempore elapso ad eandem fuerit reversus, pro studioso non habetur, nisi de novo immatriculetur. Denique non fruuntur hisce privilegiis scholares vagabundi. tui non adeunt publicas lectiones . quia non funguntur ossiciocholarium. arg. ι. I. C. de Uron. lib. I 2. tit. 44. ubi dicitur , quod nullus uro vagus acredit ad militiam. Nam vagabundus sicho. ιasleur raro fit magister, ut ait Gltis in . I. I. & notat onus in I. 4. C. desponsal. quod non sunt sicholares qui habent oculos au fenesrai, os ad beehirum, libros ad Hebraeos. Debet ergo studiosus continuo
di assiduo labore invigilare studiis, secutus illud JCti Joannis Fabri
Praeceptum im quis forte velit Puris-eonsultus haberi.
Continuet sudium, velis a quocunque doceri, Invigilet, nec vincat eum tortura laboris, Fortior insurgat, eunctisque recentior horis.
Moveat quoque eos exemplum JCti Joan. Andrea, qui ad Decu I. intit. desalariis. S.sequitur. dicit se quinquagenta annos juri studuisse,N Baldi IC. qui in prooemio laudorum se quadraginta annos juris
studio operam dedisse refert. Cato tanta legendi aviditate teneba. batur, ut nunquam satiari posset, sed in curia semper legere solebat, dum cogeretur senatus. Facit huc illud vulgatum apophthegma, quod studiosus juris debet habere ferreum caput, plumbeas nais es, O auream crumenam. Denique meminerint ejus sententiae, quam dixisse fertur Iulianus, in Lapud. 2 o. f. desidetc. liberi. Ego discendi eupiditate, quam solam vivendi rationem optimam tuo ἀωum ct septuagesimum atatis annum duxi. memorsum ejussententia.
qui dixisse fertur : Καν τὸν ε ζον δα , τη σορω ἔπω , fuβουλοίμην. V. Privilegium est, quod studiosi conventi in foro Academico,
non coguntur dare extraneos fidejutares, sed sussicit dare alios stu diosos Ze vades, licet ipsi sint ad conveniendum dissiciles. textus in I. uis. C. de privileg.scholar. urb. Roma. lib. I 2. tit. 3o. Reb f. de pri- ωil.studios privit. I7I. VI. Privilegium est, quod scholaris non finito tempore locationis recedens de domo conducta, propter pestem vel aliam justam Causam, non tenetur ad pensionem totius anni, etiamsi illam do. mum vel cubiculum illud per integrum annum conduxit, sed tem
roris solius. quo illam domum vel illud cubiculum inhabitavit. I. ha - βιοπι. 17. S.D. 1. locat. Reb f. o privile .suuios x I. Ratio est. quia
800쪽
quia pestis est fugienda. e. negotiatorem Clericum fuge veluti quo-ιam pestem. istina. 88. Et medicorum est consilium: me tria praeipue tollunt adverbia pestem.
Longe, cito, tarde, cede, recede, redi. Menoch. remed. X. recup. possess. num. O6. Covarruv. in practis. quast. cap. 3 . num. 3. Borcholt. intract. defud. p. 8. num. a. per d. l. habitatores. g. . ubi dicitur, quod si inquilinus ante finitum conductionis tempus emigravit ex domo conducta, non debet mercedem solvere, si justa fuit timoris vel periculi causa. VII. Privilegium est, quod pater potest compelli subministrare sumtus studiorum filio suo volenti studere. l. de bonis. 6. g. nonso-tam. s.ff. de Carb. edι t. cujus vcrba sunt: Non solum prasara alimenta dejent pupillo, sed etiam in studio ct alia impense debet impendi pro
modo facultatum. l. Macedoniam. 3 . C. ad SC. Macedon. Pulchre Re-busf. d. loco. privil. ς 3. I. quifilium. F. ubi pupisi. educ . deb. Facit ill ud sapientis Catonis: Cum tibi sunt nati, nee opes, tune artibus ipsos Inserua, quo possint inopem defendere vitam. Intellige autem parentes tantum posse compelli, ut curent liberos institui quoad Grammaticam, seu ut curent liberos scribere & legere . cum ista disciplina sit homini necessaria. In legibus vero 3c jure civili non tenetur pater dare erudiendum filium , nisi hoc exigat qualitas ingenii, & quantitas bonorum. Quod judicis arbitrio reis
linquetur. Rebus d. loe. VIII. Privilegium est. quod filius non tenetur sumtus a parentibus in studia collatos post mortem ejus conserre, sed habebit eos Praecipuos. t. qua pater. so. f. famil. ercis. Similiter quod pater exinpendit in promotionem. puta doctoratum vel magisterium filii, hoc filius habebit praecipuum, nec tenetur cum fratribus aut sororibus Conferre. t. I. g. nec castrense. Is . F. de eotiat. honor. Eodem modo si filiusfamilias scholaris vivo patre debita studii causa contraxit, morin tuo patre non tenetur cum aliis fratribus succedens, de sua parte to- tum debitum exolvere, sed satisfieri debet de communi heredit te, tanquam aes alienum patris vel heredum. l.sifilia. 1 o. g. idem scribit. 6. & S. Neratius. 7 . U. famil. ercise. Rebust . d. De. privileg. 9. Expensae vero studiorum patre mortuo factae non debent a fratribus ex communi hereditate persolvi, sed debet eos filius ex propriis bonis praestare& satisfacere I. Lurius. l. f. idem respondet. 2 .f. ad munic. ubi Bart. l. i. f. sed an. I 6. f. de collat. bonor. l. ex parte.