Vegetii Renati Artis veterinariae siue Mulo medicinae libri quatuor, iam primum typis in lucem editis

발행: 1528년

분량: 162페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

ARTII VETERINARIA fietivise tanquam irre bilis impinoit,neepUitratione aliqvieonthia De cardiacis. Caput . IIII. CArductu is es cui cor dolet. Cardiacus autem sit, votis 4 x is

ita corruptio 'macbi uel thoracis impleuerit ut ii in cerebrus perue steri cor etiam pestistri humoris labe corestrinxerit. Que valet do inducit mentis alienatione,Er corporis sudore monstratur. ex quo dis cillime liberatur.

De rabio . Caput . V. QVρ si Appiosum simul μοι bonaeis inueneri scit conntiora

biostum, Ex ardore enim nimio iecinoris cir unguinis, uenae cordis neruique prae focantur, ex qua constrictione fit dolor inius Aciusscdeo ut mordendo 'comedat. Ex quibus ualetudinibus sit animal si erit liberatum, er post clirationem aliqua p/rs cerebri si erit imminum, uel rumor ubcreuerit ineptum iumentum, pigri s reditur . er in illa parte capitis abi uitium rem an dissiciis e Drabit, er ex eo latere se parietibus iunIG. tarde incedens,non sientiens pluom, ambulaturae gratiam perdit,et eris subri ' capite, er cum stare coeperit cum tarditate se mouet, minus etiam uidebit,nec cibim nec potum recusat. insemsi curare uolueris, coelo curabis. In omnibuι suprascriptis valetudinibus, primum de temporibuου minxeu

ι st sanguisses er de matrice aliquando tollendus.cura aB pene omisynilis est,cuius ordinem sequentia declarabknt. Qua obse uatione cyclo curentur ani malia. Caput . V I. Memineris i tm omnes ualetudines c qitis,praecipuelleteres, per

culosos, octo oportere curari. Cui haec obbruitia ct ordo est adhibentus: Triduo ab hordeo ab Erebitur animal, temperabitur etiam ibus cibis,post diem tertiam de dextra ac finistra, prout aetas aut vires, re Malitu permisierint, de matricefandusa stretur. QAοβει, per tria duum uiridi cauliculorum ac lactucupum ustentabitur cibo. Primo uno diea bo eum fulta is er aqua nouo autem die usas caulium cum liquamine

62쪽

tam datis in eso ter in die.ρο ὶ polroue bibere semper laeipi t. si uero urutra uehementer olui incoeperit,euultu rises dare deves: sed dulis puteos et 'vires,ita ut sequente die penitia nihil munducet, sed solam aquam percia piat ad bibendum,ac postas die induratur is cellam balnei calida cir sudet.

Cpus est autem dii vultu ut reducatur celariter de talore, ne reclusiolia risu perrat:tune extergetur diligenter. uiuos, ex oleo largiter persticurus. cipiet cum nitri puluere ulla rasim con persi, quantum commodum est. Postmodum cum radicibin e umeris ubinini uiridis minutu concisis eum optimu misces, in uase nouo iri decoques vi tertium perdat. ex quo singulas heminas peρ capitu on multum per triduum dabis, ut potio vetrem resoluit. sed si ultra modum fluere coeperit, lenticulum et hordeum pari mesurust es, ex de his sinauus bilibres per dies singulos cum Amre pdis

his dabis. inginquius sebia operam refectionis eius impendes, edi leuiter exercebis, ut intellios quantum uires comoris sauitάique proficerit. post hae eum pre arbitrio deDumabis. sequeir die caput Evi purgasis exorica, uel ra te diandria, quam Axiemisium distimus: si haec uo Aerivit, ex liquat ira optimo cil oleo mix s.cuius caput pedos connectis, cum bene purga. tum agnoueris soluito,buorum ex oleo roseo bolutis infundes in uares utilio purulionis mitigetur asteritia tu ut seugulae cooia singulis nuribuq in. Iuniantur. Si supradictae potiones non oluerint uenirem, mellis, hellebori albi pondivi unius de iuri eum homina dulcis uini bene tritum in potione reacipiat, uel certescammonia ponduκ duorum denariorum diligenter tritae ζει dulei, uim iamiua simili ratione diffundes in Muces. Quod si uenter ultra modum dissolutus discrimen importat, uuavilicum succo ptisanae ad restristionem ipseM dubis,lenticulams er hordeum rixum, fingatus bilibres csi paleis er ΝΟ e praebeba in cibo. Ad ultimum, partes quae in causi suet. Mupletaba Lilitentur, sinapietatum euutere ferreo,uel quod utilius crediturctiprino combures, tisti curaturin ex more. potionem quos ex antidum pobgrelli per dies plurimos dabis,er exercebis leuiter est ad ciburia ipsin aliquid per partes semper adiunges, donec ad pristinum consuetudinem reuo. cetur. in unobiles ua'etudines octo agi untur pose ιυγari, id est, in a. ni corroborari eaduci octo curati uruntur in capite morbidi uero, d sentem, coriagino inhvnoichstropho ,edicto curentur in renibus. F a Decera

63쪽

ARTIs VETERINARIAE. De cerebro commoto. Caput . VII. CSrebrum pDirans diuersis p senibus commovetur quod bis deis prehendi ur ignis: Ambulabit prauuε, er frequenter of det, Ermiust corpore com Me .curus isti curatio est: Bacas laurinuero xx. nil elisia, rutae manipulum: Fae omnia diligenter trita, cu aceto uougcro, Er oleo optimo ira aceo comin Meme calficies, perunctos oleo ruapite eius er cerebro,uel auriculis,cerebestu de lauata pelle eouoluis. Quasi forte defuerint, sirisum hordeaceam refras milicebis, ex quo cataplc coctum cerebro oportet imponi. Praeterea ceram oleo vprino conisi Irior linaeola inter auriculus ad ceroti ponis. Sed erreliquum corpus potionibus reseuelgm est. Tres utiles cancros coleres dili ter, et cloduibis inciis occi ciuisi addito lassis sextario osei duobus orthis, ptii ficebis, Ercolat per os discutes ad cornu. morum si inopia s, mellis o thos duos, quae calidae sextariu i. coquito, ex quibus pastillos Acies, er in gllast da dilues,er dabis lapοt . Praetereasi emec eris, ArinΞ

triticeam: aestite,hordedam, dguae frigida dimicem am Ii permixti vi potione praebebis. De dolore capitis. Caput . VIII.

E capitis dolore multi diabores multa dixerant cuivi hae sunt Al Igra: mor circa Oellis apparebit, pabuli recli abit, linguae paut tibias tumebint,quanto uehement in increuerit m l bus, tuum exoritur amplius tumoriambuates toto corpore uacillat,umbras; suum uelut odorantes expavescint. Cuius passionis ex corruptione sanguia nocitur causa, digestio ciboram naturali mearu biterclafio,vel ceri aederesi Mine sue MLque circa tempora si 'destit, Membranamsceni rebri uilia. Cui sanguine de temporibus oportet minui, er colingo oko acetos pertium cari largiter perunI, Quod sibγGraikerit hordeum prisdie in undes in aquam ex decoques,cali vis is saccellos immittes mentorum j caput flumentando diutius uaporabis. Alij dushores tolli depulit,

sanguiuem iubent. ne cimoliam cretam ex aceto in usum, Cr merita buabulam recentem c nitro trito miscent, cir in eccabo si er carbones decos Music lusi scerebro in Penim OuMitigceto riganici ne creta astringi ν

64쪽

'deponit Acb me requenter oriuntur,auriculonbut, oculi grariores erunt,nuhelitis creber, risis pilus, tremores frequentes, tristis ale s.

mem inprimis ab agita abstinebis uentam bibaside utra iij parte colli fasguinem detrabei,caput cutscriptum est curabis. De Distentionibus. Cap. IX. D stationis quos ualitudo ad capitis praecipve causam referiar. C

imbec erransgra: Impediente caligiae ob curabitur usu, tremor sudor totius corporis In equitur. Quod uitisi continoeti ex nqua. Adaus iumentum biberit: uti ex indientione cibi si non domi.ti, uel subactriatis manstrit. Huic capitis membrans dilhnditur.inia passo otterargu studi merions probatur ex muter bisi enim inter iitia curaveris capsi tammd dormiat competenter aut appis,insam, rabiosi pene ici,cardiaciantur caulai distentioli aegritudo comprehederit, de ceruice ridE sanguinetvllapro magnitudine corpis Cretatis. Et si estis erit, oleo cir aceto caput totams corpus peringrs,Eν diutissime confricabis, loco refrivratuer op luctu in continebis, ubstrues etiam fiscors sicca uel paleas, si prouocet ipsι milicies ad cubsu m,locum calidum declinabis, nam inpra.dit somnum: boure uel paleis uri in s lactucarum reficies. praeterea pota

praebebis eximum cum coualeficere coeperit, dicis ambulationibus exeracebis,ubi idoneum usum iserit Od cibaria I mora rufusum hordeu ad priastinam conbuetudinem paulatim per incrementa reuocabitur. si die septimo non profecerit, sa utiem iterum de temporib semittes,m capulsine inster glane orabis.potio iem dabis uasanatur applasi: Notirc feminis,ampij semisssemnis lactucae antissici, petroselm,aueti, paueris salitatieisiemistis unci ullumlae piperisscrupulos, croci drachmg una. Questabe

ne cribrari ais amixta ex aqua temperabis trochisinos βcies Vt bab cauen rivus quam singulas drachmas. In dista una trochisichu in aqua dissolt tum peros diuerer, quod quotidie oportet steri taures uitus redeat. Si non appetit cibus ursilas tracbischos oditos cum fitcco ptisanae quotidie p bebis. vina nil dabit. Capitis enim Miagdos mpto mero deterior escitur.

65쪽

ARTis v Ars R INARI A aDe Appioso. Caput . m. Si quod iumentum .ppiosium fuerit,in praesepio ineu bit, oculosae bos habebit cibis auricula inibus caliginem pudietur Drat in circulo i quam ad motus.

,riet quam anuη, parem fitium appedit mrsu,uel hominem,praeis Epid aut ilia sibi moρdicas rodit que sicut applositi, curabis. prorsu abstinebis ab hordeo, ilibus cibari s fuste tabis. Praecipue tu me aptu uiridem quamum voluerit praebebu . Sunguine de temporibuι aut de ceruice emittes,loco tenebro omities, caput eidem huiusmodi deopi cofectione curalis: opopanacis libra i .restinae,terbentinae la fi uncis , olbani uncia tiresianae rixae udciri s. masticis tritae tinctis di. olei ueteris libris i. ex hoc et cm brum er auriculus confricabis, olea exvijη solum ae liquidum in aures eius suffundes. cuivi tamen prius qua acopo utaris, saccella vibia caput cereis brumq; vaporare te conuenit est caput apposito cerebella communire. po

stoes quos ex trochibebo supivi memoram quoiate praebebis, coibrio acri munus usidue ut cultv ex oculis poβit auferri. Qtia cura si non profice. rit, eaput er tempora sub ipso pratocomio Amille is is cauterio, quod ers. uenus teporales facies. Plaeris tame fiicies ne deforment iumentia solo ta ..h usi, . bulare palare contem) anilieri posent. Feruor enim sei debilitatem eo. pitis stillitomembranum menti pristinae sanitatis restituit. De infama. Caput . tali. AL θ authores insumenis iumenti ardentes unguineos oculos et

humore suffusos tin es auriculas dicunt uel micantes, ut ad ii stipindomitora nec eupi positi, circaptum,parietibuη se illidens conet Hagere. terram pedibus fodiet,et multum fligvitis ex ore pro undet. quod hac ratione curatur,ut uultratur ei sanguis de angularim uenis, de pulum. ex post de cruVibia. 2 cibo eadem die ab tineatur cir potu. Alia aut te aqua notia tabis ei bibere. Aufer turlhriora quae in uno elim sunto quatriduaeontinuato ct is curulitur uenter,ungetur cerebrum screm conlocabis vir laco

66쪽

aeum cenu. His potionibus percurandum: flueris turis drachma a. deetiui bisextam a. radicis panacis uncia L herbae saxifragae uncias a ex aqua mia su per os dabis. Lassis caprini extam una defundis in ces. uod si dejerit civitnur heu pondo duo in puluerem rediges, additoqι olei optimi uiro ebulo, ex aqua mulsa dijundis ad coγηu. Sed caetreis potio haec aptior credi auri aph uncia 1 .iu Diami uncia 1 eminis .ij uncia, seminis luctucae uncis x.papaueris oluestri uncia. piae esu in puluere reducta comisces, et unu cochleurium magnu ex aqua dabis uel si cibaet non accipit, ex succo ptisanae:obscuro et rigido est iuxiore locostituessilentiuj praebebis ut dormiat. priue

tamen oleo ac pice liquida caput perunges,dures cs complebis, tempora elanitiuies cerebellare uel inscijs, mistam quo urida conferes, accis oleos

misi bis eo fias eivi totum diutifime contricu32. solent eon'ius sobis ruit,rcore ut sudent Er dormiat. Q aibus p*mηM uenerit, a Met uuit tem. Rubio uiri uero iumentum rudem omnia,er maioru olbudit quam itisanum. Num alia animalia comedit, o sicit ipsa colligione rubi Osu . Pheri rogi erum morsibus intestina suu extrahunt er ineunt Isrtiter. Qua uti leis tudo ex nimius. Muinis abundan id est ardore contingit. curatiar aut observautione o potione superius declaratu. De Chirurgia. Caput . m m. CΗirurgia appen i tui quoici res secatur ferro,uel euuleri s urituri

quae cum sit omnibus membris alatium, praecipue tumen capitis miscessuria est medicina. QMdetis ivtur iumentu in qualibet purie reterit caput uel nudaverit easu sollicite curandum ne indignatio uulneris in

neruos cerebrus penetra picuia generet,nee in primo medicumetis uti crioribus couenit. Edmus melle curare,cu ad maturitate uenepint illa quaestum fitierunt ossul untur tradi sollerter, et mobili munu uello licibuή eximim. Reliqua fragmeneti ostis, quae asperatas i ferrumentis caedito a cppradus ut curae fucilici inducat N tis enim elaudituν intra si non raseris, donec singuli per os ipsius risbodeat. In quo maior est adhibe δε cautela, a foret in locis olfiussis et comisuri libis si hila fieri. quae cu eueuerit,parumperisiuria a ficit u uim,per quod musuuies, sed humor liquidu/ emanat nec unquavi deducta cicatrices olidatur. Quod si evenerit,huc rutione curabis.

67쪽

minent ex utras parte dilig3s lino ne cadat, et diebus v. uel pluribus, nec

Tunc ad me Hurum uulneris exibilari medicamento coibrium ficiens, empto panro intra Attilam in cies,ut impleatur ex in aegro, plane ne excidat munies iligeteri Post dies quatuor uel quinq; soluw.b fistula ceciderit, traumulico curabis,quod in Ineri semper immittes,donec illa sanies er uἄmula in eo loco reperiatur. Cum aut iam Umpidum iuderis colibrium, fac pollinem recti, ribtu masculum trit sim equis ponderibus cum melle decoaquilo, aptum ipsi imponito,per dies plurimos quotidie curato ita, ut deprimas ipsus partes mineris,quatinus iunctae citiu3 cohaerescant. Si grauiter truderit caput,ut cerebrum vexet intris ecus c3tinuo de temporibus an Pine u eidem oportet auferri, spongiam aqua, si aestis fuerit, oleo rostrier ecclo aequa parte commixto capiti eius imponi , fasciaq; connecti, Cy cia bos uirides praeberi. nec ipsios appetit, quid omnem cibum recusat, subum moles er conuertes in pollinem, arinum quos triticeam pariter admisces, recum mulsa per cornu iasub tintia animali tam diu aucibus eius in undes. onec cibos uirides appetat,quos aqua marina uel alba oportet aleret. De auribus. Caput. XIlII. AVrissm ut uicinitate proxima, ita periculi non discrepans cura est. Oue si casu aliquo fuerit a radice contusa, er collictionem ficerit.

eam cum maturauerit scalpello secum,opus sinito Mercitum linis cedio acerrimo Er oleo per triduum,quarta die traumatico curam donec suanetur. Etiamsi cartilaginem uexauerit,eiu dem medicinae obseeruatione pro iciet. Si uero a radice auriculae, vel comisura capitis itimor mugitus csi duricia ex it, ex foenigraecier linis ine ex tritici polline cataplasma impos ritu, maturatam collessionem scalpesio hecato, ita ut inferius plaga spectet, quatinus humor per prona decurrat. Vino oleo, Cr sale mixto in*jos lemniscos inducta, er uulum per quatriduu*uebis post traumatico ut eris. sesdfficilis cura est quia si tilae in inlibra locis 'equenter oriuntur. quae si mea

nerint seuprascripta curanone curatur. S i tamen aegritudo inlueris ulteritis

vi post medicamenta procedatinicinae rendae uni partcs, Et cauterio iuipsis coa

68쪽

vEasTII LIBAR II. arapsis eossessionibus infigenti sunt puum uehementius,ut et culis et causa

pedirumpanur interior. postsolerter usta curanda Ant. Nou enim durium est negligeuda curatio,ire ex dolore nimio generetur in unia. Primum puraganda est duris diligenter intrinsecus,ut auferatur quod dolorem mouet, aut laedit. Si nihil inuenitu spongiam nitro cir aqua molli re labundes et dilues , unums noctem intra auriculam infusumlhongiam manere patieris. Die tertio nitro er aqua culi fouere incipies freqtieter et diu, donec dolor recedat. Otiod si aqua fuerit ingressa,eseu uetus cir acetum aequis ponderiis bustilem uitro in aurem mittito. succida unam superimponito. Si uulnera fuerint bparem auribus iuberes er curasti.

De pilis qui nascunturin oculis. Cap. Nu QVoctans iunientum in oculis tritiacem patietur, id est, ut pili

ham palpebram urentes Iuchomas moueaut, usums conturbent huc rurisne curatur. Non longe a pilis ab lateriori parte seu ello plagam dabis ira cute palpebrae,postforpicibus perlongu ad mens ira octiali obolum praeci siet impositis fibulis consues palpebram foris uersus,ut oculus sine deformitate recipiat uisum ergratia naturalem. Tuc uero opstimo oleo, necnon etiam muria in usum stongiam superpones, Cy oculuμα sciabis. Post die quiuis solvis tunc intrinsecus oculum colibrio curabis deforis uero tetraphurmacum impones, io prius fibulus abluturus qua duxerit cicatricem. Nihilominus cir ca utibus Abulis,col Irij cura non deerit.ne euro rursus superflua excrescat. Sed puris adhibent cum deformitate copendium, ut partem quae prominet ad mensuram naturae forpicibus ampu.tet, pusica quae frigida sunt propter fluxum sanguinisfoueant,oculum cohrio intrinsecus curent, ne iudignationis necessitate utatur.

Desussusione oculorum. Caput. πVI. Suffusio sicut hominum, ita iumentorum impedit usum cuius tria genera ab autoribus iudicuntur: stenochoriasis, plotochoriois, bdipochoaria is,graece papula uolutur. Stenothoria is dicitur,cu constringitur uisus et uires amittit. Quae huc ratione curanda est,ut sangui s de temporibus auferatur: radice quos feniculi et herbam celidonium uel ruta decoques ad

69쪽

Aduer*ι institi ales pilos tertia cura est, ut leni tenuis cauterio vitie quae procreuerint mirant r. quo Am,dum cicatrice conteritur pellis,mpulispebru alterivi eleuati a pupilla cursu pilorum urcet iniuriam. Flumcho riusis ahaem est cum lie ultra ustuiralem modum pupilia diffundit.Veripieuisum, nec curari ullulengs potest. Num sicut oui tiitellis casu ullus disis raptim in priorem tormum coire non potest, ita semel pupilla d lusu recipe. re non potest usum uidendi. Qtiod euerit equor sudore dis membranuti quae colim, lumen indignatione culoris disrarapitum uel certe sollicitudo longi inueris ad indignationem iumenae compellit,uut usum oculum domi.

nus curare neglexerit. Quod cis accidit, oculus uidetur incolumis,nullistichomi nullo sanguine, ruta indignavom prodit murium,sed uisus tunis tum declaratur iudicio, quod in pupilla ipsius imaginem tuam tauq in te.

culo uidereno potes. H pochorosis autem a cupitis humore deficedit sinuno oculo fide primo ostendi postea etiam ad ulterum transit, intelligi tur utem humore uel lachomis. Continuo sanguine ei desupercilioties de ipsa parte temporum detrabes, fomentabis ex tepida aqua , in qua radices eniticuli decoctae luerint cum ruta. Preterea latinus coibrio opoponato eropo ubal sumam. Quodsii.hteris medicinae perluchoirarum cursum consueuit saepiu/ caligo suitari. Temporales quos uenae caustri sinur tur,m mea. tum humoris excludunt.

De paracenthesi in oculis. Caput .X U I I. Quoi si uis pulsionis intulerit cicutricem iligenter attende quo coaetore sit membrana, quae apposita pupilla impedit ultime si aurofio colore fierit tisanabilem scias. Si caudita nuntu etiam noueris nopsse curare imavi. si uero b Ia uerit colore oleagino muco fimilis, per paracenihe vi ad hominu militudinem,ci Aerit maturata curatur. Iumentum igitur pridie temperabis a cibo. uel potu maxime prohibebis, is loco mili elides,capuis eius er ceruice te cocto bis, ita putente oculi acies,

ut claudere no posit. deinde ab ipse ronte puracentheriu inter tunicus sculares ubiicito,ne pupilium unus, aut aliquid ladas interius,sed ipsum al5si

prima.

70쪽

raceutherium exim ι, nisi clausum octilum pericen culido ditiassinetiuis poraueris olet enim re thre. Quodsi ita evenerit, reprimito, nec ita coni ponatur ut resilire non possit. Cum idis intellexeris claritatem pupillae siue ullo ob titulo b schis tunc eximes irrum,s inuenies alaIuidere. cura bis sic. Ex oleo roseo oui albo uuacollivi facies, lanum in undes, en suis per oculum curatum impones,de desuper fisciabis. Cuuem ne ipsi die manis ducet, er mutat oculum ustatione metille ed tamen si uoIuerit bibat .st

stru dissoluis er calida fomeutabis tulisinu. deinde foetugraeci succum is oculo sub Andi est rursum auarallinis supradictum luer impoliis fisci

abiss. Q Lod: per triduum,aut quutriduum feceris, oculum solus σDenigraeci succo Ism nubis, ex melle optimo uinco ges douec cicatrix se confirmet Er oculus.

De oculo lunas 1co. Caput. π U II I. Est aliud uilium eiusmodi, ut interdum oculo libum itiducat, tulerdalγmpidet: ex qua passione lunatium oculum ueteres no induere. Cui iugi tu curulio est, ut de ipsa purit temporum detrahatur sui quis inaterpositis diebuκ sub oeulo. Nihilomino sanguinem oportet minui. Cotim. die quoqὲ culi Ismeum oculum curabis deseris, Iut siccuου autem ivit gescoIbrio thermaurem et acerrimo per plures dies donec recipiat sanitatem.

Si vibit ex bue rasioue proiecerit, uenas superiores in temporibuη supra φαμα locum qui ustiset pugionem, diligenter perquires Ex inures,ut btimor noxius possit arceri.

De staphylomate oculi. Caput. VIX. QVoti g, iumentum in oculo ba5uerit stiph3km,laturabile est:

talis taurin curatio consueuit adhiberi: De sub oculo sauea tueri ei detrahes, fismentabis cullia cum rudicibus sceniculi rutae decocta, , inussus elium coibrio non ualde deri, si mulatinsecerit ex depti, nauerit,ex succo Denigraeci fomentabis, inucius coibrio leui, quod hest.d tunicas ruptas , donec se cicatrix cum pluui te claudui, tunc uteris .criori cοἱbrio . ex per dies plurimos, donee quaecutique pars αquari

G a postit

SEARCH

MENU NAVIGATION