Institutiones chirurgiae rationalis tum medicae tum manualis in usus discentium

121쪽

,ssentia myrrhae, cui addi potest essentia aristoloelii,obh aliquid ex Oleo caryophyllorum. In horum Usu tam diu perseuerandum est, donec squama ab osio so redat, et os integrum fati Si, id quod crebrius in ei iis, cariet alte descendit, quod vitiatum est, ab alio,sse, quod integrum est, soluitur sinusque relinquitur. idendum, num sinus, quo deglutitio multum impetitur, carne possit implexi, id quod quandoque fieri, o test, si is exiguus est. Ob id orae eius Crebrius conianduntur,. iiSque mediCamenta illinuntur ex myrrhait aliis, quae carnem alunt 388). Si vero, id quod nullo maxima ex parte feri solet, sinus manet, obfu- amentum, ex auro, plumboue, factuin, in eum demita itur, quod et vocem et deglutitionem adiuuat

- 9IT. Genitalia utriusque sexus his temporibus mala xllera ex venereo morbo reCipiunt, quae cancrosa dicunar. Ab initio An glande, Cute, qua ea Contegitur effrendis ctiam mulierum, ptistulae oriuntur, una sellures, varis similes, subalbidae, et quasi pingues cum ruritu. Vbi hae ruptae sunt, infra quasi exulcerasianicosa apparet, quae breui latius serpit, et cui callusiducitur, ut circum orae crassae atque callosae li-

at, vel nascitur ex vitio, quod iam per totUm cornus

122쪽

mollientibu quo herbis inserbuit. Si vero nihilonnus ulcus oritur, illud exedentibus s9o7. 9o8) aduretibusque curatur, quibus etiam orae callosae tolluntr Hoc viceris genus, etiamsi purum fuerit, diu medii mentis digerentibus et puS alentibus percuranduat non vero protinuS glutinandum est. Curata eiu

ulcera, praecipue, si ea ex vitio fuerint orta, quod si totum corpus diffusum et in humidis est, hominem tuto esse a lue venerea haud sinunt, ni si is sumat mocamenta ad eam discutiendam idonea satisque valent

i De ulcerum curationibus librum singularem lingua angli conscripsit et edidit BENIAMIN BELI , quem in verriculam versum legere Germanorum chirurgi possunt. scriptus est: BENIAMIN BELLS Abhan Iung von den is schisi ren etc. Aeren Behan Hung etc. Liuiae I 779

g. 9 I9. Iutis etiam frequentius variis pustularum generis exasperatur. Varia et his nomina sunt, tum a pscis autoribus, tum a recentibuS, imposita, de quori. significatione etiam non omnes consentiunt. COmune sere nomen est rης, Gallis is Darire, quod ivlcera serpendo procedunt, ita, Ut nonnunquam quae primum vitiata erant, sanescant. Sed et hui. diuersa genera sunt. Herpetem miliarem vocant, quo exiguae, fereque continuae, pustulae in sumi cute sunt cum aspritudine et pruritu, quarum nulnec altera, nec milii semine, maior est. Interpos tempore pustulae rumpuntur, et quasi squamulae s Lvuntur, farinae similes. Si vero bullulae paulo mali DTeS sunt, quae rumpuntur, etiam maiores squamul: Let quasi crustulae, relinquuntur. Hoc genus modi bcriter et in sumina cute procedit. Proxima enim c

tis, quae vitium receptura est, semper tumidior est irub L

123쪽

rubra. Interdum medium sanescit extremis proceden tibus, frequentius etiam id, quod sanum videbatur, iterum exulceratur. Plus vero mali est in eo, quod iss σοι ιομενον Graeci UOCant, quia celeriter seria endo penetrandoque Usque ad Ossa Corpus vorat. Demptis in hoc squamis, profluit humor albidus, quo nitis magis exulceratur. Ad τῶ εγητος varias species, nonnullis quoque referri solet exulceratio, quae cumnflammatione vehementiori ac febre est, atque abdo- non comprehendit, et quae ob id supra, ubi de erysi-

,elate dictum est, descriptione explicata fuit 166).

e es enim ab erysipelate in eo potisssimum discre-iat, quod in hoc maior inflammatio est et febris, atque tiam celerius finitur. In herpete vero cutis magis xasperatur, quam in erysipelate. g. 92O.l Haec vitia difficillimρ tolluntur. saepe enim, et ibi corporis habitus corruptus est, eum prius mutari portet. Summa vero diligentia adhibenda est, ne aiiceratio intus datis medicamentis intendatur, idaod frequentius accidit, si calidiora, quae humidisugaiadis idonea vulgo creduntur, ei opponuntUr. Etus docuit, non omnibus eadem auxilia proficere. pus est alui duinione frequenti per medicamenta n acria, satis tamen valentia, inter quae sunt rhailrbarum, tamarindi, mercii ius dulcis, manna. Darii stant decocta pro cuiusque hominis natura alia, i qUst alia, quae aduersus illud vitium sunt, quod in amidis esse ex certis signis intelligitur. Lenissimis TQ 0pus est, et quae pedetentim noxium humorem sumunt. Interdum proficiunt iuscula, si cum her-s ac radicibus ad id idoneis coquuntur. Senili COP-

xi ius Vi prodesse quandoque solent, quae viperis

erbuerunt. Ab his curationibus vero et victuS ra'

124쪽

tione interius an se non facile desistere oportet, qua cutim in melius mutari, apparuerit, praecipue, sitium penitius insedit et eius iam consuetudo facta Inferdum in salutaribus fontibus, interdum in asini lacte, praesidium est, quibus potis nonnulli, Cum quasi ex toto eluissens, hoc malum tandem eviceruParum proficiunt medicamenta, nisi cum his adhibtur abstinentia et modica corporis exercitatio, et

victu paulo subtilior Obseruatio.

. 92 I. Ubi autem corporis habitus mutatus suis, mali. nonnunquam sine extrinsecus admotis medicamersnitur. Leues pustulae, si ieiuna saliua quosidie Dicantur, sanescunt. Caeterum imponenda sunt media non acria sed quae, quasi blandiendo leni reprimunt. Hanc facultatem habet cremor ex seior psyllii et cydoniorum paratus, cui parum merer dulcis atque cerussae adiici potest. Cerussa etiaqua rosarum excipitur, paulum mercurii dulcis ad tur et pustulis. illinitur. Ad reprimendum siccanduque magis potest illa aqua, qua recens paratum stibit. diaphoreticum elutum fuit. Etiam proficit compstio, quae lapis medicamentosus Crollii dicitur, si e paulum multa aqua diluitur et imponitur. Sunt, cd coctum radicis lapathi acuti et chelidonii extollui quo locum crebrius lauant. Alii succum citri et a tum vini, quod plurimum lithargurii excepit, intenaequis portionibus miscent, et coagulum, quod his inuicem mistis subsidit, protinus loco exulcersi admouent. Hoc per tempus superhabitum, ubi Cac

Iocus aqua abluenduS, et nouum Coagulum rece. paratum imponendum est. Plurimum etiam valet e

plastrum; quod album coctum dicitur, si id recte copositum fuit. Nonnullis hominibus cutis est reri

125쪽

. 48 omnium impatientissima, et quae sere ab omnibus,

quae imponuntur, exasperatur. In his per extrinsecus admota sanitas frustra quaeritur, quae saepe sine hiqa solo medicamentorum intuS sumendorum usu et vi- Rus ratione redditur. Nec ignorari oportet, in omnibus eiusmodi vitiis, quibus cutis infestatur, sedulo adhibendam esse munditiam.' Vid. vi LARS T. II. p. 7. st De hoc morbo nihil habeo quod addam. Otium mihi fecit

AG AROL v S LORRY in Tra Iatu de morbis cutaneis, Parisiis I777 edito, vir laudatis sinus, cuius laudes cele-hrare si vellem, viderer velle ipsi invidiam creare. Micat inter omnes. Legi quoque possunt, quae scripta sunt in R euela d ' observation de Medorine des hospitaux militatres pax

Mr. RICHARD DE HAUTESIERC . A Paris I 766 - 72. T. I. Et II. Nonnulla quoque non contemnenda leguntur in SCHMUCKERI Vermischten chirurgi schen Sohrmien T. II. Contra eorum scriptorem hoc tantum dicendum est , PLATNERO curationes variorum generum herpetis faciles visas haud esse. Nemo vel parum in arte versatus, herpetes aliaque cutis vitia curari facile posse dixerit. vid. f. 9ao initium.

PORRIGO.

Porrigo, alii tineam, favum, acliores, vocans, Visitim est, ubi inter pilos quaedam quasi squamulae exurgunt, quae interdum madent, interchim siccae sunt, iliquando sine ulcere, aliquando etiam exulcerato lOCO. Neque id bene integro corpore nascitur, quod ex toto inutile non est. Nam saepe, si in humidis, praecipuem capite, .alius morbus est, non incommodum est ummam cui 3m potius corrumpi, quam, id quod DO' et, in aliam partem magis necessariam verti. Praestat gitur subinde caput pectendo repurgare, quam porri rinem ex toto impositis variis ex sulphure et merCU'λ0 paratis prohibere. Danda sunt medicamenta,

Juibus vitium, quod in humidis est, discutitur et lyna' ha tenuatur. Extrinsecus nihil utilius est, quam C '

126쪽

put saepius radere et squamulas etiam crassiores radet do ita tollere, ut etiam ulcera uententur, et impolnere medicamonia ab initio nulla, post, quae lenit reprimunt. Parum ab initio haec proficere videntulsi vero saltem paulum iuuant, in eorum usu pers CV randum est, quia et in his casibus profectus .fempor

l' Morbus hic, ut alii curanei, raro tuto externis curatur, set eius curatio a medicis requirenda est. Caussam in lympha. vitio quoclam esse satis docent glandularum lymphaticarur

tumores, qui aut ante eruptionem crustarum exsurgunt, alat

repressionem earum consequuntur. Quo altius in adipcaussa crustarum radicata est, eo dissicilior est curatio. Hi morum autem Vitia cum varia et diuersa sint, remedia qucque diuersa sint necesse est. Aliquando si corpus omni inc do per medicamenta intus sumta vexatum fuit, proponit Omnium capillorum euulso, qua etiam plerumque morbinsanatus videtur: Uerum post aliquod tempus saepe reuertitur, aut in aliis externis partibus similis eruptio fit, aut quod peius, interdum lethale est, internarum partium morbi sunt. Quae vel mediocriter in arte versatus ignorarnon potest. Itaque nec medendi rationi illi fides protinu habenda, cuius reuelationem a Monacho quodam Magna Dux Hetruriae magno pretio redemit. Vid. Mercure a France. OVobre r77 . et UN ZERI Medicinis es Hian uel Num pulueri busenum tostorum multum tribuendum sit paene dubito, et eo carere curaturum posse credo.

- 923, Aphthae dicuntur oris ulcera minora mucosa, quac oriuntur, si minores fistulae, per quas varius hu

mor in os defluis, a lento vitiatoque humore emtice rantur. Non solum os, sed quoque fauces, stoma Chum, ventriculum atque etiam intestina infestare se lent. Sunt quandoque cum inflammatione malaque

febre, praecipue, si ventriculus atque stomachus in faminantur, in quibus casibus illae mortem denun eiant, maxime si aphthae in elatiorem crustam dege 'nerant,

127쪽

nerant et haec ab inferioribus saucibus quasi ad stridis Saepe igitur etiam aliis febribus accedunt, et tabidos

duoque ac phthisicos non parum CXCruciant. Si vero alienum obscurumque colorem aecipiunt, plerumque eangraena subest, quae mortis index esse soles. Nee sine'periculo sunt, quae resolutae Celerius renascuntur.

Morbus in locis paludosis, maxime in Belgio, frequen or es quas endemius esse solet. Infantes crebrius iis laborant, si lacte vitiato aluntur, et hoc in ventriculo

coacuit.

- 924 Si aphthae ex mala ardenteque febre nascuntur,l huic ante omnia succurrendum est. Plurimum valent omnia, quae corporis humida nimio aestu coacta diluunt atque tenuant. Dari et crebrius in ore conti- neri debent decocta ex emollientibus atque hordeo, i cui adi ieiuntur serupi de althea, violarum et capillorum veneris, vel loco horum Oxymel. Sunt, qui rapas contritas coquunt, bene despumant atque aegro . dant, quem monent, Vt ea, anteqUam deuoret, quam, diutisiime in ore contineas. Etiam radix glycyrrhiZae, sars parillae, herba capilli veneris, flores verbasci, malit vae, ex aqua vel lactis sero coquuntur. Prosunt etiami Cremores ex amygdalis et semine papaueris parati, ut et gelatina ex cornu cerui, cui quam plurimum succi acidi adiici debet. Gelatinas tamen ardentibus febribus non satis idoneas esse, medici non ignorant 9as. Haee Omnia vero, quae emolliendi sacultatem ha- bent, prosunt, si in ore diutius continentur. Ex iisi etiarn recte fiunt gargariZationes, nec non lotiones subter in aluum dandae. Inter remedia etiam ess nil trum et sal prunellae, si multa aqua diluuntur. Prae- terea satis efficax ad mucum ex faucibus detergendum

128쪽

YLCERA,

medicamentum ex moris, vel ex nucibus, ro ob diam rori et dianticunt nostratibus dictum, quod melle Cunt rosa CXcipi et mediante penicillo viceribus illini potes Et his commodo pauciores guttulae spiritus vitrioli adiiciuntur, ut ad purganda haec ulcera et resoluentia D ucosas crustulas medicamentum validius sit. Insani

Urius, si aphthae sine febre sunt, proficit rhabarbarum lers victus factantis mutatUΓ

VLCERA, QUAE ARTE FIUNT.

- 926. Cum obseruationibus cognitum esses, ulceribus imcruribus et aliis corporis sedibus ortis, multos atque fere desperatos morbos tolli, ars, naturam imi-tata, etiam ulcera excitare instituit. Quia autem veteres hoc frequentius ferramento candente Cuti impresso executi sunt, haec ulcera inde nomen tr erunt, iquae a recentioribus saepe cauteria vocantUr. Nec

pauci inter nostrates ea fonticulos appellans, quod ex . iis, veluti ex fonte, mala materia suere creditur. 927 Non vero omnes corporis sedes his ulceribus, sue sonticulis, opportunae sunt. Vitandae enim sunt venae atque arteriae, nerui etiam et tendines. Optime ea recipit tunica adi posse, quae inter musculorum carnes media esst, et has inter se iungit. Si enim ulcus super ipsam carnem excitatur, illud frequentius, vel aridum si, vel inflammatione cingitur. Sedes etiam eligi debet, cui homo manum admouere potest, quo is, si ulcus purgandum est et obligandum, aliorum auxilio haud indigeat. Locum vero inter musculos medium n sse. licet ex diligenti horum in anatomicis exercitationibus contemplatione et ex motu, quem

129쪽

imposito digito chirurgus percipero potest, si mem hi uni mouetur. Musculi enim cuiusuis, qui motu cietur, caro, sub impresso digito mouetur et quasi xliscit, labatque, tunica vero RJiposa, quae inter musculos media est, cum haud moueatur, attrectantis digitum haud assicit. Locus, si is repertus fuit, atral mento notari potest. ἴ- 928.

Haec ulcera vero non una ratione excitantur.

Pauci reperiuntur, qui hae aetate Cutim admoto fert ramento adurunt. PlUreS medicamentum imponunt,l quod adurendi facultatem habet, et illud tam diu rea linquunt, donec super cutem quasi igne adustam crusta 1 ostendatur, quam digerentibUS, butyro recenti, unguento aureo, et similibus, resoluunt, in sinum vero pisum, aliumve ligneum globulum, demittunt, illumque impositis pannis iniectaque fascia, vel vinculo ad id accommodato, valentius adstringunt. Ex adurentibus primo loco sunt lapis insernalis et lapis causticus chirurgorum s97. 9OT . Haec ita cuti admouentur, ut prius huic imponatur enaplastrum, quod in medio foramen habet. In hoc foramen laper Cutem, quam prius saliua humectari oportet, demittitur medicamentum, quod alio superimposito emplastro contegitur, et iniectis pannis fasciaque, quae arctius Circumdari debet, continetur. Hoc per sex circiter horas relinquitur, donec crusta cuti, quasi igne adustae, fueriti inducta. Haec postea modo dictis medicamenti' quae per aliquot dies ei superunguntur, resoluitur. Ea resoluta, in sinum pisum vel globulus demittitur. - 929. Expeditissimum vero est, cutim protinus scalpello incidere, et in vulnus pisum coniicere atque super id

sultis linamentis pannisque densipetibus et lascia, qu30

etiam

130쪽

VLCERA,

etiam Iarctius circumdari debes, Continere, quo ritneriS Orae comprimantur, et hoc in ulcus vertati

Fonticulus etiam sit, si parmim emplastrum vesicatorium sat acre, cuti imponitur, et eleuata epidermis remouetupisumque adhibita fascia paulo valentius apprimitur.

. 93O. Hi vero sic dicti fonticuli nonnunquam in summi lcapite excitantur, eo loco, Vbi sutura, quae ab occii pite per medium caput procedit, in coronati sutursinitur. Hic locus in pueris f0ntanella dicitur, quo ibi ossa deficiunt ita, ut cerebrum non nisi membran Contegatur. Eum inueniri dissicile non est, cum ii depressior sit, et factu cognoscatur. Sunt tamen qui, ut illum reperiant, duas lineas ducunt a media aure ad mediam alteram aurem, deinde a naribus adverticem, et ubi lineae committuntur, Cusim incidunt vel, quod maioris essicaciae est, candente ferramento adurunt, quod vehementer et ita infigunt, ut os etiam squamam remittat. Hoc valentius auxilii genus quandoque iis opitulatur, qui intolerabili et longa ac sere desperata cephalalgia laborant.

- Fonticuli in locis suturarum non declivibus excitati cum iduram matrem corrumperent, necem aliquando intulere. Quamobrem tutius excitantur in illo additamento suturae temporalis, ita iudicante BROMFIELDIO, l. c. p. 22. Neque usus ferramenti candentis in capite satis tutus est. Vis enim ignis per os ad duram meningem transit. De hoc vid. DE HAEN in Ratione medendi etc.

f 93I In nucha opportanior his ulceribus sedes est infe alteram tertiamque colli vertebram. Videndum, ne vel serramentum, vel, quod adurendi vim habes, medicamentum, vertebrarum spinaS adurat. Per ulcera

iii hae sede iacta quandoque siccescunt oculi lippientes