장음표시 사용
131쪽
et semper tenui humore madentes, nec non, qui caeteroquin sicci, ex leuibus momentis inflammantur. - 932.
Crebrius in brachio excitari solet sonticulus, cuit in hoc membro opportunior locus is esse videtur, quil est inter delloideum musculum et bicipitem medius.l Aliis magis placet locus super infimam deitoidis par-l tem, ubi is in tendinem degenerat. In semore supral genu ad quartum circiter digitum locus est depressior inter musculum vastum, internum atque gracilem, in crure vero ad quartum digitum infra genu inter, musculum soleum et gasterocnemium externum. - 933. Ulcus quotidie repurgandum atque pUS extergen- dum, pisum etiam, quod in eo relinquitur, fascia adstringendum est et indies mutandum. Quod si super ulcuS putris caro increuit, id respergendum est alumine, vel vitriolo usto bene trito. Si ulcus aridum est, videndum, num ei subiecta sit musculi caro, et, si id repertum fuit, praestat, ulcus glutinari et aliud loco
magis opportuno excitari. Si vero ex alia causa nul-
Ium pus ex ulcere arido effertur, quod homo febrei laborat atque languore, illud idoneis medi amentis moueri oportet. Igitur in ulcus demitti potest globulus ex ligno fasiafras tornatus, vel illud respergi puluere ex radice aristolochiae, gentianae albae, herba sabinae, addito pauxillo euphorbii, vel cantharidum
Nec de his ulceribus omittendum, ea, si vetustatem adepta sunt in corpore, non sine periculo sanari
899 - Quare oportet ea, nec temere excitari, NEC, i vetuitas et consuetudo accessit, in qua magnam vi dite nomimus, fiducia confirmatae a vetere morbo Var
132쪽
593 ULCERA, letudinis facile glutinari. Ea autem prae Caeter imultum prosunt, si a qua nobili parte, cerebro ii primis atque oculis, impetUm materiae, qUa I CXanflasseuocari oporten Praeterea, si quam partem, v Crura, mala manantiaque ulcera diu infestarunt, h:: uero tandem cicatrix inducta fuit, per sonticulos, . sit in propinquo fiunt, malae materiae olim fluere si litae exitus datur. Nec tamen iis noxia materia e l. hauriri potest, si morbus, veluti pituitae in oculis cur sus, longior fuit et fere totam hominis vitam infesta, vis, Cum iam partes, quae laborant, resolutae et infirmae factae sint; in quibus cusibus, nec fonticuli nec alia auxilia, plerumque proficere solent '.
v Vid. Ill. ΗΟFFMANNI Dis s. de Fonticulorum usu medico Halae, MDCCXXVII. Cons. GLANDORPII GaaophylaciunPolyplusium.
Ueteres Consueuerunt varias corporis sedes seme. iterumque admotis serramentis adurere, id quod hac. molliori aetate fere remedio esse desiit, cum pluribus nimis acerbum videatur, in vivum Corpus igne saeuire' In Cliirurgorum vero armamentariis eiusmodi ferra menta, qUae variam fLUram variamque magnitudinem habent, reperiuntur. Neminem securum esse, si arteriarum sanguinem periculosius fundentium ora impresso candente ferramento adusta fuerunt, alibi rela tum est 4I3 . Nec mala ulcera et sarcomata atquct carcinomata igne tuto CurantUr, si altiores egerunt: radices, quae potius non parUm eo concitari obser
vatio docuit. Si vero haec vitia non nimis alte ina infra sitas carnes aliasque partes descenderunt, illa excidi commodius est. Non ita graue est, ossa, si illa supernatis malis ulceribus et fistulis vitiata sunt atque cariosa, candentibus ferramentis adurere, quoniam ea, si modo subsecta carne patefacta fuerint, minus senti
133쪽
ant. De quibus satis alio loco dicam. Essicaciorem
hane medicinam veteres adhibuerunt aliis diuturno morbo laborantibus, praecipue hydropicis, quorum ventres atque pectora ferramentis candentilius pluri bus locis exulcerauerunt et ulcera diutius seruaue- unt '. Hoc auxilio et nostra aetate etiam veterin D ii utuntur, si articulus e sede sua non prorsus excidit, yarumper tamen emotus iniuriam accepit, ita, ut hu-nor in eum confluxerit, quo Os pedetentim ex sedeua expellitur ''. Si enim ex his ulceribus igne facti ropiosum pus effertur, id etiam humorem, qui intus Miuerat, quandoque secum trahere solet. In graui poplexia homini, qui sine sensu et quas dormiens lacet, pedes horumque plantae '' , vel, id quod aliinalunt, caluariae suturae, aduri possunti ' Vide HIPPOCRATEM de internis Ari t. Se t. XXVII. T. II. Lind. p. 229. Cons. Se h. VI. Aphor. 27. P. I O . ' Vid. de Articulo humeri et coxendicis PAVLUM AEGINETAM L. VI. Cap. II . P. I Oa. et Cap. II 8. P. IO3. Edit Ald ' ' Vide MISTICHELLI Tratiatum de Apoplexia, quem ad ducit HEisTERVS Chir. P. II. Sect. I. Cap. za. ''' De eximio 'stionis usu vid. M. AVR. SEVERINI Pyrotechiniam Chirurgicam. De noxa cauteriorum in calua Vid. not. f. 93o.
- 936. Iam olim veteres cutim varia materia, quam supera accenderunt, adusserunt ' . Orientales populierbae cuiusdam lanuginem, quam noxam appellant,igitis premunt, in conum torquent, et super Cutoicendunt, quam ustionem praecipue iis, qui articulari iorbo laborant, opitulari asseuerant ''.
' HIPPOCRATEs usus est spongia oleo madente, de Visu T
134쪽
- 93 Exulcerari etiam cutis solet impositis cantharidbus, quae vel panis fermento, vel emplastro quodan excipiuntur, quod super alutae frustulum ducituΡriusquam vero hoc, quod variam magnitudinem h: bet, imponitur, locus linteo asperiori fricandus, sum inaque cutis hac fricatione emollienda est, quo ea si citius capax materiae ex emplastro fiat: Emplastruisexta vel offaua circiter hora tollitur, summa pelliculvel epidermis, quae in bullam leuata est, forfice incditur, ac humor, qui intus coiit, emittitur. Impi nitur super cutim sic exasperatam butyrum, vel Olcium. Parum quandoque prodesse solent haec vicer: nisi per plures dies seruentur: Hoc essciunt canthirides, quarum si paululum butyro vel axungiae adiic tur, quae quotidie ulceri induci solet, pus mouem
quod tandem etiam album crassumque nascitur, et ovicere fertur 297 . In hac suppuratione tamdi Perseuerandum est, donec morbuS, cui per hanc curationem opitulamur, conquieuerit.
Cantharides vero super varias corporis sedes dat solent. Crebrius super nucham, super utrumque pro, cessum mastoideum, super tergum inter homoplata i 297 , in artubus, super carpum atque suram, quam doque etiam Olecranum. Prosunt vero aduersus lippitudinem, praecipue illam, quam humidam vocavimus aT T. aT9 , aduersus lethargum, et si inexpugnae bilis dormiendi necessitas hominem urget. Etiam svarii generis exarathemata, quae Cum sebre acuta oriuntur, latent tardantque, vel subito fuerunt repressa Nocent in phrenitide, ac si homo increscente intentaque febre desipit ' Renes atque vesicam offendunt quare, si haec urinae itinera calculum, vel vicus, ha, bent
135쪽
bent alienae sunt. Nam accidere solet, non tantum, si intus dantur, sed etiam, si extrinsecus diutius super
habentur, ut vesica laedatur,' ad'O, ut Vrina cum sum ino dolore reddatur, et nonnunquam Cum ea sangui
descendat. Aduersus id vero auxilium est in lacto epoto, vel in amygdalis et papaueris semine, si eY hiqcum aqua contritis cremor, vel sic dicta emulso, paratur si a ) '.' Vide ΗΑ LivII Praxin Med. Lib. I. in operibus p. Ioa. - Vescas quoque admotis aliis non paucis, eleuari in cute vul nota res est, Vid. HERM. BOERI AAVII Insilui. 9. Nostra aetate multum cortici Meaerei tribuitur.
- 939, Sesaceum nomen traxit a setis, quod olim chirur-ui pilis ex equorum caudiS ad id uterentur. Ulcus st, quod fit in cute, si per eam, quae, vel digitis, vel orcipe, leuatur, acus latior pleniorque in Curva, vel calpellum, aliudue ferramentum, traiiCitur. Transmiti vero per ulcus debent lina plura xylina, ita torta, vin iis unitas sit. Hoc linum ita tortum, vel protinusta acum Coniicitur, qUa Clitis perforatur, Vel, si vultus mediante scalpello factum est, acus obtusa linum lud trahens per viam prius persectam traiicitur. oteres ad id serramento candente usos esse legitnus '. 46e linum bis in die ducendum est, sic, ut subeati licus pars, quae pura est, altera Vero parS pure in- ficta praecidatur. Illud, quod in ulcus immittitur, ktiam medicamento circumliniri potest, ad pus citan-Um, ulcus etiam exasperandum, idoneo. Ubi linum in t escit, ad ultimum veteris caput alterum recens linum ligandum, vel hoc mediante acu retusa iterum traii- iendum est.
' Fere ad HILDANi tempora Vid. Cent. I. Obf. go. Conflamen GLANDORPII GaΣophylacium P. Ioa.
136쪽
498 P1sYvLA. - 94O. In nucha plerumque haec ulcera excitantur, rarin aliis sedibus. Nonnulli acum linumque per longia traiiciunt, id quod aegre ac dissiculter fit, alii pitransuersum inter ceruicem et alteram colli vertebraralii oblique'. Priusquam ferramentum immittitu cutis digito lauari et locus atramento notari debet.
- 94 I. Haec curatio, quamuis acrior sit, quandoque rquiritur in longa, et quae nullis aliis auxiliis ex aunari potuit, lippitudine, nec non, si aliis vitiis, orie te suffusione, vel amaurosi, videndi facultas laedit etiam in hydrocephalo, lethargo, et ubi humor noxaque materia longa magnaque suppuratione exhaurenda est
- 943. simila, quae ex abscessu atque ulcere fit, est vici
altum, angustum, Callosum. Nam VlCUS, qu ab angusto ore orsum altius penetrat et intus cauu lampliatur, si sine callo est, quamuis a pluribus quque ad fistulas referri consueuerit, sinus, vel vi
sinuosum, UOCatur.' Vide Diss. meam de Fistula lacrymali MDCCXXIV. Vlc.
quod magnum est, non vero Profundum, oras tamen duratque callosas habet, ulcus Callosum vocatur. Sinus, qsine callo est, Graecis καλπος, si vero ei callus inductus e. συ γξ vocatur. Vide GORRAEVM. Confer HENR. Sri PHANI Expos Uocab. Med. p. 377. et 78.: Fistulae notionem PLATNERVS ita, ut et multi alii, instmat, ut callum ab ea abeste non posse putet. VerbriCELsi ipsisti in is desinitionem concepit. Verum CELS J in alio loco eiusdem Cap. z8. Lib. V. se ipse vel corrip tvel explicat, ubi dicit: Vetustate callosa fit A la. Ers li
137쪽
callosa non est, dum recens est, fistula. Consequens igitur eis, ut fistula ulcus angustuum et paulo longius Procurrens recte dicatur.
. 943. Callus tunica est alba, aut pallida, dura, quae sine sensu est, ita, ut etiarn specillo tacta, dolorem haud
14serat. Ea nascitur ex Vario humore, qui ex ulcero stertur, ex quo, si is non abstergitur et ulcus haudaurgatur, quasi limus sub sidit, qui viceri adhaerescit i tandem crastior duriorque factus in callum vertitur.
Neque 'calli genesin semper ex humore purulento, non absterso eo, partes spissas demittente, derivandam esse facile patet. Nam fibrosa calli natura fatis docet, eum ex solidis partibus a varia caussa mutatis existere. Interdum et saepius quidem fistulae parietes interni inflammatione quadam a Tecti duritiem quandam contrahunt. Interdum loci ciceros comprestio callum eisicit. Iniecta spirituosa, adstringentia, silccantia non raro symbolam suam conferunt. Inflammatoriam conditionem fistulae et ibae caussae, et inrii tecta acria, et ipsius materiei purulentae irritatio creant.
- 944 Fistularum aeque, ac vicerum 893 , propria se- es in adipe est. Nihilominus solent, si altilis et ad
lias partes, carnes, membranas, cartilagines, Ossa, enetrant, etiam eas violare. Plura Caeteroquin eat quin genera sunt, quae inter se non parum discrepant. Daedam sub cute transuersae seruntur, aliae rec fantus tendunt, aliae breues sunt, aliae longioreS, quaUt altius penetrant. Aliae simplices sunt, aliae mul- plices, quae ab uno ore orsae intus in plures sinusiuiduntur. Aliae rectae sunt, aliae sexae et tortuos te. Aliae intra adipem, vel carnem, desinunt, aliast Ossa, aut cartilagines, penetrant. Interdum ad in- riora, pectus, abdomen, infestinum, etiana articu-im, perueniunt, et has cauas sedes perrumpunt. I 1 a
138쪽
. 943 Seire licet, quo fistula tendat, et quam alte, specillum in eam demittitur. Necesse vero est, vis fistula intra adipem carnesque fertur, omnes musci ii, qui iuxta sunt, quiescant, qui, si agunt, sinus pr munt et prohibent, quo minus in hos specillum conpelli possit. Quia etiam saepe in tortuosis varii flexo
reperiuntur, quo S chirurguS non omne S protini
specillo persequi atque inuenire potest, necesse est, vidum hoc demittitur, aeger aliter atque aliter coli cetur. Scire etiam possumus ex modo puris, qua
tiam sint fistulae spatia, cuius, si plus sertur, quanks minori et simplihi spatio conueniat, maiores phresque sinus esse, significat. Etiam in fistulam, i diante siphone, aqua, vel quaevis lotio, immittituet ex modo aquaQ, quem illa recipit, illud dis isti si sinus sub cute feruntur, ii, si callum habent, facti
admoto cuti digito, sentiuntur. Saepe non nisi torsia atque repetita inquisitione fistula recte exploras obtest. Vbi iam fistula incisa et sinus apertus est, e eo vero alii sinus, et quasi rivuli, procedunt, id osteidis minutus admodum et candiduS pauloque elaticorbiculus, in quo exitUS noui sinus est. Is vero nonnunquam tam angustus esse solet, ut nec temulsimul specillum admittat.
φ Fimilae ductus quoque in c'nspectum prodeunt, si eti -kitum immissa turunda Obstruit, atque sc humor purulei ius colligitur, ductusque eo turgent, non escius sub cui conditi illi. Dolor quoque, mutatus cutis color de tractfistulae aliquid manifestant.
- 94 6. Etiam, si specillum in fistulam demittitur, scii
possumus quo usque ea penetrauerit et quatenunocuerit. Nam, si molle est, quod ultimo specii contingitur, et aeger dolorem sentit, vitium mir
139쪽
carnes est, et callus nondum induruit, qui magis ro nititur et sine sensu est. Maior renisus est, si fistul, ad os penetrauit. Ibi, si specillum dilabitur, os ad huc periostio contegitur, et nondum carie vitiarum est, si vero specillum non dilabitur sede, qua innititur, et si inaequale atque asperum subest, os iam vitium contraxit, idque carie exesum est. Etiam sanies, quae ex fistula sertur, docet, quaenam partes perrosae sint
g- 94T-Quemadmodum ex abscessibus variis atque vulnerum generibus ulcera oriuntur 894. 89s , sic pro undiores sinus atque ulcera, praecipue si in adipo unt, in fistulas degenerant, id quod ex similibus sero
ausis accidit; Si ulcera non recte purgantur, et in ea, et nulla, vel leniora, vel nimis acria, medicamentalemittuntur, si viceri impuro admouentur alia 2X al- Ohol parata, si orae viceris linamentis, turundis, pan- iis atque fascia nimium comprimuntur, fistulae na-Junt M. Corruptiora etiam ulcera fori et dissicilius
Mrgari, si in corpore mali habitus sunt, ex supra id is intelligitur 894), quorum etiam promptior ansitus in fistulam est.
θ Fistula vetus, qua corpus hactenus tanquam fonticulo per-Purgatum fuit, non tuto ad cicatricem perducitur. Fistula recentior, a nulla humorum prauitate effecta vel nutrita, solam curationem extrinsecus adhibendam poscit. Quae vero a vitio in humidis derivata est, vix nisi illis mutatis, ab externis opem accipit; aliquando purgatis humoribus sponte purgatur et ad cicatricem quasi festinat. Quod Praecipue fieri assueuit, si Iue gallica infecti, recte et feliciter ab ea liberantur.
- 948. Facilem curationem recipit fistula recens, sinpl , quae sub cute sertur, quam plurimum adiu' rpus, si iuuenile, integrum et firmum est: Ubi v
140쪽
fistula altius descendit, eaque os, cartilagineS atqumembranas et tendines lausit, vel, si ad articulum, alteriam venamque maiorem, stomachum, asperam artifriam, tendit, si in cauum, in pee US atque ventrer penetrat, dissicilius sanescit, et saepe insanabilis os Nes facilem curatiotiem admittit illud genus, quo incisa propter Calculum vesica, in perinaeo relinquitur. Pesimae etiam sunt fistulae, quae intestina pediruperunt s. 674, 8 qi . - 949
Nec alia earum curatio est, quam ulcerum spocrVbi vero purgari debent fistulae et in vulnus reces verti, necesse est, ut callus tollatur. Is vel scalpellexciditur, vel validioribus medicamentis eroditu donec ulcus purum sit et undique aequale. Nonnuquam etiam callus, si excidi non potest, vincitur, si scalpello conciditur, et impositis, tum rodentibus, tu emollientibus ac digerentibus, liquatur. 93φ . Medicamenta, quae callum vincunt, non alia sutquam valdntiora ex iis, quibus vleera purgari do 9o I. ad 9 io). Ex prἰmis fere est spi ritus salis aimoniaci s9or . Sunt etiam quaedam aliae medici mentorum misturae essicaces. Uarii generis emplfris, v. g. dias ulphuris Rulandi, stictico Crollii aerginem, alumen ullum, aliaque valentiora rodent adiiciunt, illaque calore cogunt, ut inarescant et pstilli crassitudinem habeant. Hos pastillos figurat ut sint altera parte tenuiores, altera paulo pleniori patque ea parte, qua tenuiores sunt, in fistulae profudiores sinus conficiunt, qui in his mollescunt ac liqt
sunt, tandemque callum exedunt. Cum vero hamedicamenta, quamuis liquescant, non semper ad '