Opus majus

201쪽

CAUSAE ERRONIS.

pliciter probabo. Si vero haec tria refellantur aliquando magnifica rationis potentia, quartum Semper in promptu eStet in ore cujuslibet, ut quilibet suam ignorantiam eXCuset; et licet nihil dignum sciat, illud tamen magnificet imprudenter, ut si C saltem suae stultitiae infelici solatio Veritatem opprimat et elidat. Ex his autem pestibus mortis eris accidunt omnia

mala humano generi; nam ignorantur utilissima et maXima et pulcherrima sapientiae documenta, et Omnium Scientiarum et artium secreta ; Sed prius est, quod homines horum quatuor caligine eXCaecati non percipiunt suam ignorantiam. Sed Cum omni cautela palliant et defendunt, quatenUS remedium non inveniant; et quod pessimum est, Cum sint in tenebri S errorum densiSSimis aeStimant se esse in plena luce Veritatis ; propter quod Verissima reputant esse in fine falsitatis, optima nullius Valori S , maXima nec PondUS nec pretium obtinere et e contrario falsissima celebrant, pessima laudant, eXtollunt Vilissima, caecutientes, aliud CSSe omnem Sapientiae fulgorem, fastidientes Jquae magna facilitate possunt adipisci. Et propter stultitiae magnitudinem ponunt summos labore S, COI Sumunt temporam UltR, magnaS OX pensas effundunt in iis, quae nullius utilitatis Vel parUae sunt, nec dignitatis alicujus secundum judicium sapientis. Et ideo necesse est ut violentia et malitia harum quatuor CRUSarum omnis mali cognoScantur in principio, et reprobentur, et longe a Consideratione sapientiae relegentur. Nam ubi haec tria dominantur, nulla ratio moVet, nullum juSjudicat, nulla leX ligat, fas locum non habet, naturae dictamen perit, facieS rerum mutatur, ordo confunditur, praOURlet Uitium Virtus eXtinguitur, falsitas regnat, Veritas eXsufflatur. Et ideo nihil magis necessarium est Considerationi, quam CC rict damnatio istorum quatuor per sententi RS Sapientum electAS, quibuS non poterit contradici. Quoniam Vero sapientes tria prima simul collidunt et repro-bZnt, et quartum propter Singularem stultitiam propriam limaturam desiderat, ideo primo trium malitiam aperire conabor. Sed quamvis auctoritas sit unum de istis, nulla ratione loquor de Solida et Vera auctoritate, quae vel Dei judicio collata eSt

y Caecutientes . . . I restore the omission Dom B. et D. , Omnem Sapientiae fulgorem, fastidientes.'

202쪽

OPERIS MAJORIS PARS PRIMA.

three Te

Cicero, Seneca Adelard, AverrhoeSand otherS.

Ecclesiae, Vel quae eX merito et dignitate proprie nascitur in sanctis philosophis et persectis prophetis, qui juXta humanam possibilitatem in studio sapientiae experti sunt; sed de illa

auctoritate loquor, quam sine Dei auXilio Violenter uSurpaUerunt multi in hoc mundo, nec eX merito Sapientiae, Sed CX propria praesumptione et desiderio famae, et quam vulgus imperitum multis Concessit in pernicionem propriam judicio Dei justo. Nam Secundum SCripturaS propter peccata Populi multotiens regnat hypocrita; de Sophisticis enim auctoritatibus multitudinis insensatae loquor, quae aequi UOcae Sunt auctoritatis, sicut oculus lapideus aut depictus nomen habet oculi, non Virtut Om. CAPITULUM II. Sed tria reprobat sacra Scriptura, sacri dOCtore S condemnant, jus Canonicum Vetat, philosophia reprehendit; Sed propter rationes prius tactas de philosophicis allegandi S, et quia minus Vulgatae sunt sententiae Philosophorum Circa haec tria, eas principaliter introducam. Similiter Uero omnes haS treS pestes Seneca libro secundo epistolarum propo finem uno Sermone condemnat. Dicit igitur, ' inter cauSAS malorum noStrorum CSt, quod ViVimus ad exemplar, nec ratione componimur, Sed consuetudine abducimur; quod si pauci facerent nollemus imitari, cum plures facere ceperint, quia frequenti US quam honestius, illud facimus, et recti locum tenet apud nos error, ubi publicus factus est'. ' Philosophus Uero per totam philo Sophiam Suam pei Sequens auctoritatem indignam Secundo Metaphysicae causas humani errori S asserit PrROCiPUAS COn-Suetudinem et populi testimonium' ' Et iterum Seneca libro de Vita beata dicit, Nemo sibi solum errat, sed alieni erroris CAUSA Ot auctor OSt, UO Satque nos et praecipitat error, et alienis perimus exemplis'. ' Et in secundo libro de Ira,

The passage is in the Ia3rd letter lib. XX. Ep. 8, ed Haase . Part of the quotation is stightly condensed frona the original, whicli runS, Cum plures facerct coeperunt, quasi honeStius Sit quia frequentius, Aequimur.' In the last sentence Jebb substitutes certi for recti.' Met. lib. i mino , cap. 3 αἱ δ' ακροασεις κατα τα εθ' oυμβaίνουσιν cs γaρ

203쪽

CAUSAE ERRORIS.

propter malitiam consuetudinis,' ait dissiculter reciduntur Vitia, quae nobiscum creverunt U Et in libro de vitae beatitudine contra Vulgi sententias refert, Nulla res majoribus malis nos implicat, quam quod ad rumorem componim Ur, optima rati ea quae magno aSSen Su reCepta Sunt, nec Adrationem sed ad similitudinem vivimus. Inde est ista tanta CORCerUatio Aliorum Supra alios ruentium. Quod enim in strage homini magna eVenit, cum Se popul US i PSe Premit, nemo ita Cadit ut non alium in se attrahat, primique Sunt exitio sequentibus. ' Et iterum dicit in eodem, Stat Contra rationem defensor mali sui populus'; et infra, Non tam bene cum rebuS humanis agitur, ut meliora pluribus placeant,' et Sequitur, argumentum pessimi turba est η. ' Et Marcus Tullius tertio de quaestionibus Tusculanis ait Cum magistris traditi Sumus, ita Variis imbuimur erroribus, ut Vanitati Veritas, et

dicit quidam obsecuti amico cuidam aut una Cum aliquo quem audierunt oratione capti; de rebus incognitis judicant, et ad quamcumque sunt disciplinam quasi tempestate delati, tanquam ad SaXum inhaerescunt plerique errare malunt, eamque Sententiam quam amaVerunt defendere, quam Sine pertinacia perquirere quid constantissime dicant U Et propter pravitatem consuetudinis queritur in primo de divina natura, non pudet speculatorem naturae ab animis consuetudinctimbutis petere testimonium Veritatis β. ' Et contra Vulgi sen- Stim dicit proemio secundi quaestionum, philosophia eSt paucis contenta judicibus, multitudinem ipsam consulto fugien S,

mihi Uidentur omnia quae sine populo teste fiunt Sed alii divisim haec tria persequuntur. Nam in libro Quaestionum Naturalium Alardi ' quaeritur de auctoritate fragili Quid est

204쪽

experience.

aliud auctoritas hujusmodi quam capistrum Θ Ut bruta quippe animalia capistro ducuntur, nec cui nec quo ducantur discernunt, sic nos paucOS bestiali crudelitate captos ligatosque auctoritas ipsa in periculum ducit.' Et in libro de Dei aeternitate, qui elegerit alteram partem quaestioniS Propter

amorem Consuetudinis non potest recte discernere Veram

opinionem λ.' Et Averroes in fine secundi Physicorum dicit, Consuetudo est maXima Causa impediens a pluribus rebuS manifestis. Quemadmodum enim consueto ad aliquaS OPiniones licet nocivas, erunt ei faciles, et ideo credit eas esSeutiles ; similiter Cum fuerit assuetus Credere sermones falsos a pueritia, erit illa consuetudo causa ad negandum Ueritatem. sicut quidam tam assueti fuerint Comoclero Venenum, Uod factum est eis cibus Et idem Averroes vult secundo Meta- physicae quod oppoSita principiorum Cum fuerint samoSa Sunt magis receptibilia a multitudine Consequentibus testimonia multorum quam ipsa principia.' Atque Hieronymus in prologo quinti libri super Jeremiam asserit, VeritatemPRUCiS Contentam esse, et hostium multitudine non terreri.'JohanneS quoque Chrysostomus Super Matthaeum dicit, quod a Veritate nudos se esse professi sunt, qui multitudine Se

CAPITULUM III

Quod per auctoritates probatum est eXperientia cujuslibet certius dijudicatur. Nam experimur in nobis et in aliis quod haec tria, ut in pluribus amplectuntur mala, frequentius falsis

him, he would have avoided. The writer referred to is Adest ard of Bath. wholived in the early part of the twelfth century. He filis an important place in the history of mediaevat sciences. He was the first translator of Euclid into Latin ; not, howeVer, from Greeli but Dom Arabie. Amore complete translationwas made in the sol lowing century by Campano See Woisseriborn, Abhani Itin en sur Geschi te der Mathemasi , Drities Hest, LeipSic, I 88o, Pp. 141 - 166. Adelard studi ed in the Schools of Tours and Laon: and Subsequently travelleclin Greece und Asia Minor. The passage horo cited is from the Sixti, chapter of his Ouaestiones Naturales, a work fuit os audaciotas and original Speculation. In Bacon's mathematical treati se, as yet unpubli Shed, he is frequently mentioned, always under the naine Atardus. Sect Sloane MSS. 2I56, is. 72-95. k I do not know what work is here referred to.

205쪽

CAUSAE ERRORIS.

adhaerent. Quod si aliquando bonis et Veris implicentur, fere Semper Sunt imperfecta, et debilem gradum continent sapientiae. Matris quidem Opera ut in pluribus sequitur filia, patris natus, domini servuS, regis SubditUS, praelati bajulus, magistri

discipulus. Quia familiare est filiis Adae sibi auctoritatem

Vindicare et sua eXempla spargore in lucem. Nam omnes homines secundum Aristotelem quarto Ethicorum amant sua OPCra, Ut PHrent OS natoS, et Poetae metra, et sic de aliis. Et ideo multi nimia licentia scribendi usi sunt, adeo ut praUis et bestialibus viris insinuare non dubitavertant, cur Ch RriRS non impletis, Cur a tergo non Scribitis. Et hi sunt Sicut pastor Claudus et caecutiens Cum ovibu S multis, qURS errantes Per devia falsitatis nec possunt nec Sciunt ad Saniora sapientiae PASCUA rOUOCare, et Sunt simileS avibus, qui optant sine alis Volare, PriUS de magisterio praeSumenteS, quam boni discipuli gradum adepti sunt, quum necessario tot incidunt in errores quod otiosi Comparatione ipsorum reputant Se felices ; sicut quando multi Currunt in stadio, ille quem desperatio currere non permittet, qUantumcunque Sibi Uideatur pernitiosum, se tamen felicem reputat comparatione illius, qui currens cadit

in foveam invisam. Et ideo videmus fide oculata quod pro

uno eXemplo Veritatis tam in scientia quam in vita sunt plus quam mille salsitates. Mundus enim plenus est hujusmodieXe Pli S, atque Unum e Xem Pliam verae persectionis decem millia imperfecta invenit de facili. Natura enim in numeris sormavit nobis persectionis et impersectioni S documentum. Nam tum numerus persectus J dicitur, cujuS parteS aliquot aeis Sum Praecise constituunt, et non eSt nisi unus infra denarium, Vi Z. Senarius; et unus inter Io et I OO, Ut 28 ; et unus inter 1OOet IOCO, Ut 496; et Unu S inter 1OOO et 1 COOO ut 8128 ; et sic ultra; et utinam sic esset inter homines, et hoc humano generi sufficeret. Sed nunquam fuit hoc nec in Vita nec in Scientia, neque erit usquam in finalem peccati destructionem, quoniam non Solum est raritas eorum, qui in omni Veritate et Scientia persecti sunt, sed eorum qui ad perfectionem uniti SVeritatis vel scientiae devenerunt. Primi sunt et erunt et

206쪽

8 OPERIS MAJORIS PARS PNIMA.suerunt semper paucissimi. Nam sunt Vere persecti, sed deIOOOO hominum unus non inVenitur Sic perfectus nec in Statu Vitae neque in prosessione Sapientiae; utinam de Secundo genere persectorum infra denarium unuS esset, et sic ultra, ut persectio numerorum in hominibus Conservaretur. Sed non

est ita, imo longe aliter invenitur. Similiter de consuetudine probam US per CX perientiam in actibus nostris, quod nunc datum est in eXemplis. Revolvat quilibet vitam Suam ab infantia sua, et inVeniet quod in pluribus ejus operibus tacilius mala et salsa duxit in consuetudinem. Nam in bonis et Ueris identitas humanae fragilitati mater est satietatis; et delectatur

miser homo in Varietate utilium secundum sententiam auctoritatum quaS in principio allegavi ; e contrario quidem in malis et falsis ac nocivis sibi et aliis. Nam ut in pluribus actibus, nisi gratia specialis et privilegium divinum in aliquibus

perfectis Obtinet, humana Corruptio diligenter Continet OR quae Veritati et saluti sunt contraria; nec taedio assicitur in peccati continuatione, nec fastidium de facili invenit in rebus variis. Quod si aliquis a juventute applicetur ad Vitae et scientiae Veritatem; hic ut in pluribus actibus Continet imperfectionem, et in ea jocundatur, perfectio enim contri Stat eum frequentiuS ; nam paucissimos delectat, et maXime in Virtutum et Scientiarum plenitudine, et ideo accidit quos aetas juvenilis ViX CAUet Ab errore, et senectus cum summa dissicultate ad persectionem in aliquo transcendit. De vulgo enim idem judicium est. Nam multitudo generis humani semper erravit in Dei veritate, et paucitas ChriStianorum recepit; atque scimus quod plebs Christianorum imperfecta est. Nam paucitas Sanctorum hoc ostendit. Similiter de philosophicado trina, Vulgus enim semper caruit sapientia philosophiae. Brevis enim philosophorum numerus hoc declarat. Et vulgus quidem philosophantium imperi Ctiam Semper remansit. Nam de famosis philosophus solus Aristoteles cum sua familia vocatus eSt judicio omnium Sapientum, qUOniami PSe omneS parteS philosophiae digessit secundum possibilitatem sui temporis, Sed tamen ad finem Sapientiae non pervenit, sicut sati S mani se Stabitur inferius.

207쪽

CAPITULUM IV.

Sed tamen quantumcunque fragilis sit auctoritaS, nomen habet honoris, et Consuetudo Violentior est ad peccatum quam ipSa; utraque autem earum impetuosior est Sensus UUlgi. Nam auctoritas solum allicit, consuetudo ligat, opinio Vulgi obstinatos parit et confirmat. Consuetudo autem est altera

natura, ut dicit philosophus libro de memoria et reminiscentia λ, et in libro Problematum, et ideo majorem Violentiam quam auctoritas inducit. Unde philosophus Io ' Ethicorum sententiae Jeremiae de pelle Aethiopum adhaeret. dicen S, quod impossibile est vel dissicile eum, qui per consuetudinem malam induratus est, mutari ad bonum .' Et Sallustius in Jugurthino

Sen Sum Solomonis profert, cum ait, ubi adolescentiam habuere, ibi senectutem agunt.' Sententia quidem Vulgi Caeteris i myroba magis est. Nam, ut ait Seneca tertio Declamationum libro multitudo Semel mota modum SerVaro non potest'; propter quod Johannes Chrysostomus su porMatthaeum dicit ' convenerunt ut multitudine Vincerent quem ratione SVPerare non poterant.' Si C Considerandum est diligenter quod Vulgus imperitum non solum Violentius est ad Persuasionem mali quam reliqua duo, Sed stultum est et magis elongatum a fine sapientiae. Nam exemplum perfectionistrahitur ab aliquo in Consuetudinem, sed Vulgo sum cit ut non erret. In nullo enim statu ECClesiae requiritur ut ejuS Perfectionem teneat multitudo. Nam et apud religioSOS paucitas figitur in centro perfectionis suae et multitudo Vagatur in circumserentia. Sic est in statu multorum Secularium, ut cernimus ad oculum evidenter. Turba enim sicut cum Moyse non ascendit in montem, Sic nec cum Christo in transfiguratione Christi multitudo discipulorum assumpta est, Sed trOSelecti specialiter. Et cum magistrum perfectionis Christum turba secula est per duos annos praedicantem, postea demisit eum, et in fine clamavit, ' Crucifige.' Nam vulgus nihil perfectum continuare PoteSt, utinam enim Vita, ne C in Studio erraSset. Et sicut nos hoc Videmus in veritate fidei, sic in proseSSoribus Philosophiae. Nam semper Sapiente S contra

three

popularprejudiceis the most potent.

208쪽

OPERIS MAJORIS PARS PNIMA.

Vulgus divisi sunt, et arcana sapientiae non toti mundo sed plebi philosophantium reVelaverunt. Quoniam SapienteSGraeci nocturnis vigiliis congregati vacabant Sine Vulgo

Collationibus sapientiae, de quibus A. Gellius scribit in libro

Noctium Atticarum, i. e. Collationum Sapientiae nOCturnaliUm, qua S Sapientes Attici, i. e. Athenienses celebrabant ut multitudinem Vitarent. In quo etiam dicit stultum est asino praebere lactucas, cum ei sum ciant Cardui,' loquens de Vulgo, cui rudia et vilia et imperfecta sapientiae sum ciunt alimenta. Nec oportet margaritas Spargi inter porco S; nam rerum majestatem minuit, qui Vulgat mystica nec manent Socrota, quorum tUrba est Conscia, Sicut in libro Gemmarum edocetur. Atque Aristoteles in libro secretorum in dicit, se fore fractorem sigilli coelestis, si secreta naturae Vulgaret.' Et propter hoc sapientes licet darent in scriptis radices arcanorum sapientiae, tamen ram OS et fructus Uulgo philosophantium non dederunt. Nam Vel omiserunt Scribere, Vel per sermones figurati Vos et multis modis, de quibus non est ad praesens di Condum, occultaUerunt. Quoniam secundum sententiam Aristotelis libro secretorum et Socratis magistri Sui, secreta Scientiarum non scribimus in pellibus caprarum et ovium, ita quod a Vulgo valeant aperiri. Sapientissimi enim et maXime eX perti multotiens maximam dissicultatem in libris reperiunt antiquorum. Et cum philosophus dividat probabile primo libro 'Topicorum, Separat vulgus a sapientibus : Nam dicit probabile esse quod Videtur, Vel pluribus, Vel sapientibus : sub omnibus

enim comprehenduntur Vulgus et SapienteS Communiter, ergo per plureS Vulgus deSignatur ; quia de Consortio sapientum non est ipsum Vulgus insensatum. Et hoc accidit ei non solum

propter Sui propriam stultitiam, Sed quia in pluribus Caput

x This work was perhaps the most widely diffused of the apocryphat writingscurrent in the middie ages on Aristolle and Alexander. It was translatod fromthe Arabie by a certa in Philip who dedicates the translation to Guido ofValence, archbishop of Tripoli, with the remark that the treati So was addressed by Aristolle to Alexander, who wished the philoSopher to accompany him onliis Eastern expedition. It is sonaetimes spoken os as liber de regimine incipum, also as liber decem scientiarum. Bacon reserS to it frequently, and wrotea copiolas Commentary on it, whicli is preServed among the Tanner MSS. in

209쪽

CAUSAE ERRORIS.

recipit languidum et infirmum, quod erroribus et procli Ue OStet auctor impersectionis cujus nutu ducitur in Omnem eUentum. Et ideo vulgus imperitum nunquam ad persectionem Sapientiae Potest ascendere, nam nescit uti rebus dignissimis : quas si aliquando casu Contingat Omnia in malum convertit, et ideo justo Dei consilio negatae sunt ei Viae perfectionis, et optime Secum agitur quando permittitur non errare. Nam Suum nomen ostendit omnia quae praedicta sunt, et apud OmneSRUCtores Vocatur Vulgus imperitum Vel insensatum. Imperitia vero in errore et in impersectione consistit, et ideo vulgo familiaris est error et imperfectio. Nam multi sunt Vocati, pauci vero electi ad Veritatis di Vinae receptionem, et Similiter philosophicae. Quare Philosophus dicit secundo Topicorum, quod sentiendum est ut pauci, licet loquendum sit ut plureS ;quia stultitiam Vulgi aliquando simulare prudentia Summa ReStimatur, PraeCipue cum est in furore suo. EX his omnibus colligitur malitia et stultitia horum trium et damnum humani generis infinitum; et ideo suspecta sunt in omni causa, nec CSteis Confidendum : et maxime Vulgi sensus est negligendu Spropter dictas speciales rationes, non quia aliquando cadant Supra Vera, Sed quia ut in pluribus falsis implicantur. Et rariSSi me OXemplum et consuetudo persectionem habent, VulguS autem nunquam pertingit ad eam, ut PriUS CXPlanatum CSt.

CAPITULUM U. Munimen Vero ad defensionem contra haec habere non possumus nisi mandata et consilia Dei ac scripturae suae et Juris Canonici, Sanctorum et philosophorum et Omnium Sapientum antiquorum, Soquamur. Et Si his mandatis et consiliis adhaereamuS, non POSSU IDUS errare, nec debCINUS in aliquo reprobari. In praedictis igitur per philosophum principaliter allegatum est ostendere horum pravitatem et Stultitiam, propter quas ipsa possem VS et debemus eVitare, Sed Propter cauSas assignatas de induCendis philosophorum testimoniis silui fere in aliis ; nunc autem poSSum in UenirC COI similia testim Onia, in quibus consilium vel mandatum de obviando istis e X pressius habetur. Contra igitur Sen Sum

them by Scriptureand by the wisdomos the

ancient S.

210쪽

OPERIS MAJONIS PANS PRIMA.

Vulgi teneamus mandatum E Xodi Non sequeris turbam ad faciendum malum ; nec in judicio plurimorum adquiesces

quaestionibus impleamus dicentis, Tu autem etsi in oculis sis multitudinis, tamen in ejus judicio stare noli, nec quod ipsa putet id putare pulcherrimum.' Et Seneca libro de Copia

Verborum invitat nos et Consolatur recedentes a Via multitudinis, dicens, Nondum seli X es, si nondum turba te deriserit.'Et contra consuetudinem impleamus conSilium Cypriani, ' COn-SU Otudo Sine Veritate Vetustas erroris est, propter quod relicto Orroro, SO Uamur Ueritatem.' Et Augustinus praecipit quod Veritate manifesta, cedat consuetudo Veritati, quia Consuetudinem Veritas et ratio semper e XCludit. ' Et Isidorus Usus auctoritati cedat ; praUum usum leX et ratio Vincat.' Et ideo Tullius de immortalitate animae laudanS et eXtollens OOS, qui fugiunt Consuetudinem dicit magni animi est cogitationem a ConSU Otudine reUocare.' Nom in autem auctoritatis favorabile est. Et ideo majores nostri Venerandi sunt, si Ve habeant RUctoritatem Uctram Sive apparentem, quae CSt auctoritaS ducum Uulgi. Et contra ha Sum apparenti S auctoritatis non solum Propria sunt consilia et mandata secundum Vias Dei et Sanc torum et philosophorum et omnium sapientum, sed quicquid contra Vitia humanae fragilitatis apud auctores Veros dici Potest, commune est eis qui auctoritate abutuntur PraeSUmpta. Et ideo si consilia et mandata habemus contra defectus Uerorum auctorum multo magis contra abutentes. Sed quia

auCtores Veridici, ut sancti et philosophi principales, juverunt nos in consideratione Veritatis, ideo regratiandum est eis, Sicut Aristoteles primo MetaphySicae regratiatur sui S praedOCOSSOribus, et in fine Elenchorum η de inventis multis ipsemet cupit habere grates. Qui Vero prima principia jecerunt, eis non Solum regratiandum, Sed quaSi totum cum quadam reUerentia ascribendum. Secundum quod Seneca Vult tertio δ naturalium, si quid a posterioribus inventum est, nihilominus reserendum