장음표시 사용
11쪽
vult sive determinat,aeternam necessitatem &veritatem involvere ; ostendimus enim ex eo,uod Dei intellectus a Dei voluntate non di- inguitur, idem nos affirmare, cum dicimus Deum aliquid velle, ac cum dicimus, Deum id ipsum intelligere ; quare eadem necessitate, qua ex natura & persectione divina sequitur, Deum rem aliquam, ut est, intelligere, ex eadem sequitur, Deum eandem, ut est, velle. 'Cum autem nihil, nisi ex solo divino decretoi nece llario verum sit, hinc clarissime sequitur, leges naturae universales mera esse decreta Dei, quae ex necessitate & perfectione naturae divinae sequuntur. Si quid igitur in natura contingeret, quod ejus universalibus legibus repugnaret, id decreto, & intellectui, A naturae divinae necessario etiam repugnaret, aut si quis statueret, Deum aliquid contra leges naturae agere,is simul etiam cogeretur statuere,Deum contra suam naturam agere, quo nihil absurdius. Idem etiam facile ex hoc posset ostendi, quod nimirum potentia naturae sit ipsa divina potentia & virtus ; divina aute potentia sit ipsisIima Dei essentia sed hoc inpraesentiarum libentius omitto. Nihil igitur in natura cotingit,
aue hic per Naturam non intestitere sua materiam , Hu'κe assectiones, se praeter mat riam,alia infinita, addit auctor ad Me verbῶ
quod ipsius legibus universalibus repugnet ; at nec etiam aliquid, quod cum iisdem non convenit , aut ex iisdem non sequitur: nam quicquid fit, per Dei voluntatem & aeternum
12쪽
decretum fit,hoc est,ut jam ostendimus,quid- c
quid fit, id secundum leges & regulas, quae
aeternam necessitatem & veritatem involvunt, fit ue natura itaque leges re regulas quae aeternam necessitatem & veritatem involvunt, quamvis omnes nobis notae non sint, semper viamen Obsetvat, adeoque etiam fixum atque immutabilem ordinem: nec ulla sana ratio sua-
det, naturae limitatam potentiam & virtutem dtribuere, ejusque leges ad certa tantum, dc . inon ad omnia aptas , statuere; nam, cum virtus, & potentia naturae, sit ipsa Dei virtusci potentia, leges autem & regulae naturae, ipsa Dei decreta, omnino credendum est, po- tentiam naturae infinitam esse, ejusque leges , uadeo latas, ut ad omnia,quae & ab ipso divino intellectu concipiuntur, se extendant; alias enim, quid aliud statuitur, quam quod Deus enaturam adeo impotentem creaverit, ejusque leges, & regulas adeo steriles statuerit,ut saepe . de novo ei subvenire cogatur, si eam conser-Vatam Vult, & ut res ex voto succedant, quod sana a ratione alienissimum esse existimo. Ex his itaque , quod in natura nihil contingit, quod ex eius legibus non sequitur, &quod ejus leges ad omnia,quae dc ab ipso Divino in- , tellectu concipiuntur, se extendunt, & quod fdenique natura fixum atque immutabilem ordinem servat; clariisime sequitur, nomen miraculi non nisi respective ad hominum Opi- p.
niones polle intelligi,& nihil aliud significare, 7 o
quam Op , cujus causam naturalem exemplo a
13쪽
S T R o. PiH AE. 'alterius iei soline explicare non possumus , vel saltem ipse non potest, qui miraculum scribit
aut narrat. Pollem quidem dicere miraculum csse id, cujus causa ex principiis rerum naturalium lumine naturali notis explicari nequid Verum, quoniam miracula ad captum vulgi, iacta ieiunt, quod quidem principia rerum bonaturalium plane ignorabar, certum est, antiquos id pro miraculo babutile, quod explicare
non poterant eo modo, quo vulgus reS naturales explicare solet, recurrendo scilicet admcmoriam, ut alterius rei similis, quam sine admiratione imaginari solet, recordetur ; tum enim vulgus rem aliquam se satis intelligere existimat, cum ipsam non admiratur. Antie qui itaque, & omnes fere in hoc usque tempus nullam praeter hanc normam miraculi habuerunt ; quare non dubitandum, quin in fa-cris literis multa anquam miracula narrentur, quorum causae ex principiis rerum naturalium
notis facile potiunt explicari, ut jam supra . . innuimus in cap. a. cum de eo , quod solsteterit tempore Josiuae, & quod retrograda- tus fuerit tempore Achaz, loquuti sumus , sed . de his i nox prolixius agemus, nempe circa miraculorum interpretationem,de qua in hoc a capite agere promisi. Hic iam tempus est, ut
ad secundum transeam, nempe ut ostendam, nos ex miraculis nec Dei elleutiam nec existentiam , nec providentiam posse intelligere, sed contra haec longe melius percipi ex fixo atque immutabili naturae ordine ; ad quod
14쪽
demonstrandum sic procedo. Cum Dei existentia non sit per se nota, debet necessario
concludi ex notionibus, quarum Veritas adeo est a & inconcussa sit, ut nulla dari neque concipi possit potentia, a qua possint immutari: nobis saltem ab eo tempore quo ex iis Dei existentiam concludimus,ita apparere debent, si ex ipsis eam extra omnem dubitationis aleam concludere volumus : nam si possemus concipere ipsas notiones ab aliaqua potentia, quaecunque demum ea suerit, mutari posse, tum de earum veritate dubitaremus, de conse- j quenter etiam de nostra conclusione, nempe de Dei existentia, nec de ulla re unqUam poterimus esse certi. Deinde nihil cum natura
convenire, vel ei repugnare scimus, nisi id, quod ostendimus, cum istis principiis conVe- p. nire,vel iis repugnare; quare, si concipere pos II semus aliquid in natura ab aliqua potentia G quaecumque demum ea fuerit ) posse fieri , quod naturae repugnet, id primis istis notionibus repugnabit, adeoque id ut absurdum rejiciendum , vel de primis notionibus ut modo ostendimus) dc consequenter de Deo, &de Omnibus quomodocumque perceptis, dubitandum. Longe igitur abest,ut miracula Ruatenus per id intelligitur opus, quod ordine naturae repugnet, nobis Dei existentiam ostendant; cum contra nos de eadem dubitare sacerent , quando absque iis absolute de ipsa possemus esse certi, nempe quando scimus, Omnia .
naturae certum atque immutabile ordine sequu
15쪽
At ponatur id esse miraculum , quod per causas naturales explicari non potest, quod qui-
dem duobus modis potest intelligi, vel quod
causas naturales quidem habet, quae tamen ab humano intellectu inve iligari non possunt; vel quod nullam causam , praeter Deum , sive Dei voluntatem agnoscit Verum quia Omnia, quae per causas naturales fiunt,ex sola Dei potentia & voluntate etiam fiunt,neccilario huc tandem perveniendum, nempe miraculum sive id causas naturales habeat, sive . minus, Opus esse, quod per causem expli-
plicari non potest, hoc est opus, quod cap
tum humanum superat; sed ex opere, Sc absolute ex eo,quod no strum captum superat, ni
hil intelligere postlimus. Nam quicquid ria re dc distincte intelligimus, id per se, yes per aliud , quod per se clare & distincte intelligi
tur, nobis debet innotescere. Quare ex miraculo , sive opere , quod nostrum captum superat,nec Dei essentiam, nec existentiam, nec absolute aliquid de Deo, & natura in liere posIumus, sed contra, cum omnia a Deo eterminata dc sancita scimus esse,& operatio- nes naturae ex Dei essentia consequi, naturae vero leges Dei aeterna decreta dc volitioncs. este absolute concludendum, nos eo mesius Deum, Deique voluntatem cognoscere, quo mesius res naturales cognoscimus, & clarius . intelligimus, quomodo a prima sua causa dc- pen&nt, & quomodo secundum aeternas naturae leges operantur. Quare ratione nostri
16쪽
intellectus, longe meliore iure ea opera, quae clare & distincte intelligimus, Dei opera Vocanda, & ad Dei voluntatem reserenda, quam ea,quae plane ignoramus,quamvis imaginationem valde occupent, & homines in admira- p. tionem sui rapiant; quandoquidem ea sola na- 7 aturae opera,quae clare Sc distincte intelligimus, a NDei cognitionem reddunt siublimiorum, de Dei voluntatem & decreta quam clarissime indicant; si igitur plane nugantur, qui, ubi rem ignorant, ad Dei voluntatem recurrunt; ridiaculus sane modus ignorantiam profitendi.PODIO quamvis ex miraculis aliquid conclude postemus, nullo tamen modo Dei existentia posset concludi; Nam, cum miraculum opus blimitatum sit,nec unquam,nisi certam & limitatam potentiam exprimat, certum est,nos ex tali esse non poste concludere existentiam causae, cujus potentia sit infinita, sed ad sum- .mum causae,cujus potentia major sit; dico ad summum, potest enim etiam consequi ex mul- . tis causis simul concurrentibus, opus aliquod, cujus quidem vis & potentia minor sit potentia omnium causarum simul, ac longe major c potentia uniuscujusque causae. At quoniam
naturae leges ut jam ostendimus) ad infinita
se extendunt, & siub quadam specie aeternit iis a nobis concipiuntur, dc natura secundum eas certo, atque immutabili ordine procedat,ipiae nobis eatenus Dei infinitatem, aeternitatem dc immutabilitatem aliquo modo indicant. Concludimus itaque nos per miracula,
17쪽
cognoscere non poste, sed haec longe melius concludi ex naturae fixo atque immutabili ordine. Loquor in hac conclusione demi-' Iaculo, quatenus per id nihil aliud intelligi-
tur, quam opus, quod hominum captum ie-perat, aut superare creditur; nam quatenus supponeretur ordinem naturae destruere, sive interrumpere, aut ejus legibus repugnare , e ea tenus sui modo ostendimus non tantum nullam Dei cognitionem dare pollet, sed contra illam, quam naturaliter habemus,adimeret,& nos de Deo, & omnibus dubitare saceret.-Neque hic ullam agnosco disserentiam inter opus contra naturam, dc opus sirpra naturam; hoc est, ut quidam ajunt, opus, quod quidem naturae non repugnat, attamen abs ipsa non potest produci, aut effici.) nam cum
miraculum non extra naturam, sed in ipsa natura fiat, quamvis stipra naturam statuatur, tamen necesse est, ut naturae ordinem interrumpat, quem alias fixum atque immutabi- .
lem ex Dei decretis concipimus. Si quid igitur p. in natura fieret,quod ex ipsius legibus non se- γ 3 queretur, id necestario ordini, quem Deus ino aeternum per .leges naturae universales in natura statuit, repugnaret, adeoque id contra na- turam ejusque leges esset,& consequenter ejus
fides nos de omnibus dubitare faceret, & ad Atheismum duceret. Et his puto, me id, quod Secundo intendebam, satis firmis rationibus ostendisse,ex quibus de novo concludere posu
18쪽
sumus, miraculum sive contra naturam, sive sit pra naturam, merum esse absurdum; & pro- bpierea per miraculii in sacris litteris nihil aliud posse intelligi,quam opus naturae,uti diximus, quod captum humanum superat, aut supe- rare creditur. Jam antequam ad III. pergam , libet prius hanc nostram sententiam, nempe, quod ex miraculis Deum non possumus cognoscere, authoritate Scripturae confirmare , & quamvis Scriptura hoc nullibi a- perte doceat, facile tamen ex ipsa potest con- ccludi, imprimis ex eo, quod Moses Deut. cap. I 3. praecipi ut Prophetam seductorem, quamvis faciat miiacula, mortis tamen dam
, quamvis) contigerit signum, cirportem rum , quod tibi praedixit oscinia, clameno U-
ssentire verbis edim propheta oec, quia Dominus vester Deus vos tentat oec, Propheta igi- iuro im mortis damnetur oec. Ex quibus clare sequitur, miracula a falsis etiam Prophetis posse fieri, & homines nisi Dei vera cognitione di amore probe sint muniti, aeque iacile ex miraculis fallos Deos , ac Verum posse amplosti. Nam addit
quoniam dehor a vester Dem vos tentat , ut ejetat, Haem eum amaris trierro corde vestro,
animo vestro. Deinde Isiaelitae ex tot miraculis nullum de Deo sanum conceptum sor- mare potuerunt,quod ipsa experientia testata. est; nam, cum sibi persuaderent, Mosen ab
iis abiise , numina visibilia ab Aharone
19쪽
petierunt,& vitulus, proh pudori eorum Dei ruit idea, quam tandem ex tot miraculis ser-maverunt. Asaph quamvis tot miracula audis viilet, de Dei .providentia tamen dubitavit,& sere a vera via defexistet, ni si tandem veram beatitudinem intellexisset, vidc Psal. 73.
Salomota etiam, cujus tempore res Judaeorum in silinuio vigore erant, suspicatur omnia casu contingere. Vide Eccl. cap. 3. Vers I9, p. 2O, 2I. dc cap. 9. Vers 2, 3. &c. Denique 7 omnibus fere Prophetis hoc ipsum valde ob- scurum fuit, nempe, quomodo ordo naturae& hominum eventus cum conceptu, quem
de providentia Dei rmaverant, possent convenire , quod tamen Philo his, qui non ex miraculis, sed ex claris conceptibus res conantur intelligere, semper admodum clarum fuit, iis nimirum, qui veram foeticitatem in Gavirtute, & tranquillitate animi constituunt, b nec student, ut natura iis, sed contra, ut ipsina urae pareant; utpote qui certe sciunt,Deum naturam dirigere, prout ejus leges universales, non autem prout humanae naturae particulares leges exigunt, a laoque Deum non solius humani generis, scd totius naturae rationem habere. Constat itaque etiam ex ipsa Scriptura miracula veram Dei cognitionem non dare , nec Dei providentiam clare docere. c Quod autem inScriptura cepe reperitur,Deum portenta fecisse, ut hominibus innotesceret, ut in Exodi cap. io. versi a. Deum iEgyptios
illusisse , & signa sui dediise , ut Israelitae
20쪽
2Icognoscerent eum esse Deum ; inde tamen non sequitur, miracula id revera docere, sed tantum sequitur, Judaeos tales habuisse opiniones, ut iacile iis miraculis convinci possent; sepra enim in capite secundo clare ostendi- Amusaationes propheticas, sive quae ex revelatione Brinantur, non elici ex notionibus universalibus & communibus, sed ex concessis, quamvis absurdis, & opinionibus eorum quibus res revelantur, sive quos Spiritus iactus convincere Vult, quod multis exemplis illustravimus, & etiam te stimonio Pauli, qui cum Graecis erat Graecus, & cum Judaeis Judaeus.
Verum quamvis illa miracula AEgyptios, & e
Iudaeos ex suis concessis convincere, non tamen veram Dei ideam, & cognitionem dare poterant, sed tantum facere, ut concederent, dari Numen, omnibus rebus, iis notis, potentius, deinde quod Hebraeos, quibus tum temporis omnia praeter spem Delicissime cesse- 'runt, sepra omnes curabat, non autem quod Deus omnes aeque curet ; nam hoc sola Phi
lolphia docere potest ; ideo Iudaei & omnes, s
qui non nisi ex dissimili rerum humanarum Hatu & impari hominum sertuna Dei providentiam cognoverunt, sibi persuaserunt, Judaeos Deo allectiores reliquis scisse, quamvis tamen reliquos vera humana persectione non superaverint,ut jam Cap.II I. ostendimus. Ad p. Tertium igitur pergo, ut stilicet ex Scriptura sostendam Dol decreta dc mandata, & conse- a 'quenter providentiam nihil esse revera praeter