장음표시 사용
31쪽
- S T R o P H AE. At hic circa miracula , quia id, quod inquiri
mus nempe an concedere possumus aliqHid in natura contingere,quod ejus legibus repugnet,aut quod ex iis non posset sequi) philoso-c phic uia plane est,nullo simili indigebam; imo consultius duxi, hanc quaestionem ex fundamentis lumine naturali cognitis ut pote maxime notis enodare: dico, me id consultius duxille: nam eam etiam ex solis Scripturae dogmatibus & iundamentis iacile solvere potueram ; quod , ut unicuique pateat, hic paucis ostendam. Scriptura de natura in genere quibusdam in locis assicinat, eam fixum atqued immutabilem ordinem servare,ut in Psal. 148. Vers 6. & Ierem.cap. 3 I.vers 3 s , 36. Phi-Iosophus praeterea insilio Eccl.cap. I.Verc. IO. clarissime docet , nihil novi in natura contingere 3 vers. ii, i a. hoc idem illustrans, ait, quod, quamvis aliquando aliquid contingat, quod novum videtur, id tamen novum non est, sed in seculis, quae antea fuerunt &quorum nulla est memoria, contigit; nam ute ipse ait, antiquorum nulla est apud hodiernos memoria, nec ulla etiam hodiernorum apud posteros erit. Deinde cap. 3 versi II. dicit Deum omnia probe in eorum tempus ordinavit te,dc versi i .se novisse, ait, quod quicquid. Deus iacit, id in aeternum permanebit, nec ei
aliquid addi, nec de eo aliquid subtrahi posse; quae omnia clarissime docent, naturam fixum atque immutabilem ordinem servare.
f Deum omnibus seculis nobis notis & ignotis
32쪽
- eundem fuisse, legesque naturae adeo perfectas & fertiles esse, ut iis nihil addi neque detrahi possit, & denique miracula, non nisi propter hominum ignorantiam , ut aliquid novi, videri. Haec igitur in Scriptura expresse docenter, at nullibi, quod in natura aliquid p. contingat, quod ipsius legibus repugnet, aut 8 dquod ex iis nequeat sequi, adeoque neque C- utram Scripturae allingendum. Ad haec accedit, quod miracula causas & circumstantias requirant sui jam ostendimus) λ quod non sequantur ex nescio quo imperio regio , quod vulgus Deo astingit, sed ex imperio &decreto divino, hoc eis, sui etiam ex ipsa Scriptura ostendimus ex legibus naturae ejusque ordine, & quod denique miracula etiam a seductoribus fieri possint, ut convinci-btur ex cap. I 3 Deut. & cap. 24. Vers 2 Matthaei. Ex quibus porro evidentissime sequitur, miracula res naturales fuisse, atque adeo eadem ita explicanda, ut neque nova sui Salomonis verbo utaco neque naturae repugnantia videantur, sed, si fieri potuit, ad res naturales maxime accedentia, quod ut facilius ab unoquoque possit fieri, quasdam regulas ex ita Scriptura petitas tradidi. Attamen quamvis di- cam, Scripturam haec docere, non tamen intelligo, haec ab eadem doceri tanquam documenta ad salutem necestaria, sed tantum quod Prophetae haec beadem uti nos amplexi sunt;
quare de his unicuique, prout sibi meliustae sentiet,ad Dei cultum, Jc religionem integro, B s animo
33쪽
animo suscipiendum, liberum est existimare. d Quod etiam Josephus sentit; sic enirn in con
clusione Libri II. antiquit. scribit. Nuum vera disredat verbo miracὼι, siantiquis hominibus, malitia privatu via alutis liquet per mare facta lae volvaetate Dei, si spontere Hara: dum ψω, qui cum Alexaniso rege Macedo Hia fuerunt olim, antiquitus a resipiantibus Pamphocum mare diviqumsito cum aliud iter non esset, transitum rabint iis, volente Deo , per eum Peryarum destruere princFae tum p γ' hoc confiten in omnes , Pi actus Alexandri scri erunt, δε bu ita e ,sicin placuerit cuilibet ex/stimet. Haec sunt verba Iosephi; ejusque de fide miraculorum judicium. Fideliter hactenus scriptum ipsium adversarii totum exhibui, nisi quod voces Hebraicas, Iarum in hac disputatione nullus erit usus, udio omisi, contentus sola ipsius interpreta tione, ne quis in iis aliquid latere putet mysterii. Id quod feci, ne Lector, si serio velit exa- minare, quid aut quantum sit, quod hic ad-xersus Philosophum praestiti, compelli aut invitari saltem videatur, ut insiustum ejus librum magno satis pretio sibi comparet. Si ergo pa-
tienter audivit orationem hominis intricatam, audiat & simplicem quam reponimus respon-
34쪽
MIRACULORUM.s 6. χ η Olitur hic homo propositam sibi mi
raculorum, de quibus agendum est, refutationem duplici via; Primo exsundamenti
lumine naturat, cognitis, utpote maxime notis,
inquit p. si .c. sed dc quamvis se dicat duxisse
consultius,ut eum ordinem institueret,subjicit tamen ibidem, etiam ex solis Scripturae dogmatibus fuit meMtis idem se facile portu e p. voae unicuiquepateat,inquisit,hic paucis ostendam.Satis. animosse. Ego,qui lateor mihi fundamenta ipsius naturalia plane inania & insulsa videri , con- siillius contra mihi ila aliis judico , prius illa Sacrae Scripturae loca inspicere,ad quae proVocat,& quxidem secum testari profitetur: Nam Propheta bac eadem inquit p. 8a. c. in uti no amplexi sunt: quod si verum est, puto plus quam mirum jure videri debere., quod . per integrum spacium termille circiter annorum, nemo mortalium praeter hunc hominem solum, istam ipsorum propheta rum sententiam observaverit. g 7. Audiamus ergo probationem istam ex /ipsa scriptura. Scriptura inquit p. 2 i. c. d. de
natura ingenere qui fidam in locis aspirmat, eam fixum atque immobilem ordinen ervare, ut PC. I S. Veri 6. Jerem. cap. 3 I. Uers 3 3,3 6. Verum.
hoc est : sed non est verum, ditisquis de fixo naturae ordine quid stribit, eum negare ulla ui
quam extra naturae ordinem miracula eVenire
potuisse. Melius, credo, ut alibi, ita hic quoque dixissici homo, si serum vellet consentire, rerum.. B si natu.
35쪽
naturalium tam ignaros fuisse prophetas, ut eo anun judicium parvi sit faciendum. 8. Ille vero recte eos dicet in hac parte sentire cum philosopho Salomone. Audiatur ergo & ille , cui longe majorem ac solidiorem superius veritatis cognitionem,quam ullis Prophetis adscripsit: de eo sic porro loqui pergiti. HAVopbus praeterea,tUM Ecclesiaste cap. I .vem I O. clarissime docet, nihil novi m natura contis re, ω v. I I, I r. hoc idem 1 strans ait, quod quamvis aliquando aliquid contingat, quod novum viderin, id ta men novum non est, fedic eculis quaam faeerunt, , quorum num est memoria, contigit ἰ nam,ut irae ait, aretiquoi um nusia est vi
hodiernos memoria, nec uEa etiam hodiernorum
apudposteros eris. Hic notandum est,ipsum quo facilius lectori obtrudat, miracula in Scripturis ea non dici,quar p eter naturae ordinem evenerunt, sed tantum ea quae vulgi captum excedebant, Salomoni temere dc falso adscribere, quod dicat Eccles cap i. vers i o nihil unquam novi in natura contigisse. Dixerat ille vers 9. nihil esse novi sub sole: at naturae mentionem nusquam fecit. Si
propositum habuisset de naturae immutabilitate agere, non locutus esset de iis solis quae sub sole sunt, sed ipsum quoque solem ui cum iis quae stipi a sunt rimul complexus esset. Sed & quid absurdius,quam eum qui docere velit nihil unquam
extra naturae ordinarium cursum evenisse, si id Salomon i latenditiet, provocare ad antiqua saximia, quorum nulla memoria est3 Etiamsi Salomoni concederem simile quid ejus quod nunc mihi
36쪽
novum videtur evenire potuisse etiam olim in illis prioribus taculis; An eo ipso evicisset,id fuisse
tunc quoque iuxta naturae ordinarium cursum factum λ Evenit: ergo evenit secundum ordinarium natura: cursum. Quis eum tam inepte loquentem introducere audeat. Dico ego ex hoc
ipso quod ad antiqua illa saecula provocat manifestum fieri, Salomonem ibi locutum esse de
rebus quae extra consuetum ordinem evenerunt; quae tamen per vices aliquando recurrerunt :qualia sunt, enormes tempestates, fames, pestilentiae, inundationes, ignoti morbi &c. quae sortasse in poenam hominibus immista fuerunt. Si de talibus Salomon loquitur fieri non potest ut dicatur eo argumento docere velle id quod novus hic ei philosophus tribuit. At mihi videtur id quod dicit multo facilius applicari poste ac debere ad eas res, quae in communi hominum vita, quam quae in ipsa natura extra ordinem eveniunt. Verum est quidem eum exempla seu similitudines etiam a rebus naturalibus petere; at non vult, si bene attendas,eas considerat i tanquam immutabiles, dc ab omni inconstantia alienas : scd tanquam res quae quasi in vanum laborent plus quam credi possiet, quia semper etiain sinis ipsis labor actus in orbem redit. Oritur tot, inquit,& occidit sol,& ad locum sutura unde ortu st regreditur : Sic ad circuitus suos redit Ventus: Omnia flumina pergunt ad mare,& illuc
revertuntur unde processerunt, ut rursus redeant.
Quo fine vero ista Z Ut ad hominum inanes Ainutiles labores veniat,quem scopum in toto hoc
37쪽
scripto propositum habet. Sicut jam ante indicatum fuit vers 3. cum dixit ; Quid utilitatis est ho- .mini de universo labore suo, quo laborat sub sole 3 Agit igitur non obscure de rebus,quae ab ho- minibus, dum in hoc mundo sitnt, geruntur. lEt hoc praecipue sibi velle in Ecclesiaste illa verba
Jub Sole, cuivis, ne multa conquiram exempla, protinus apparebit ex his paucis, quae leguntur.
I7, 8, 2O,aa. Ostendere vult, inquam, Salomon , nullum homini laborem in hac vita veram animi tranquillitatem adferre polle, sed ejus loco, taedium & molestiam tantum creare. Quod ut perstiadeat, confirmat per totum eum librum variis exemplis laborum, quos susceperunt homines, tum ipse, tum & alij, sive illi honesti ac laudabiles videantur, sive etiam vituperabiles vel detestandi, illi omnes denique nil nisi molestiam dc animi amictionem, inquit, pariunt, excepio,, ut concludit Cap. I 2. Vers I 3, I . unico timore
Dei, & ejus mandatorum observatione, quorum aliquando ratio erit reddenda de naturae vero immutabilitate in allegatis quidem hactenus locis non agit. Facile est verba in diversum ab autoris mente sensium alio torquere. Qui errare nolit ' ejus scopo debet insistere ; sunt enim secundum subjcctam materiam accipienda. Possunt igitur variis locis varios quoque habere sensus, ni quam tamen significare nihil extra naturae ordinem evenire polle, nisi ubi demonstraveris au-iliorem de ipsa cilia serum naturalium immutabi-..htate assere.
38쪽
duo alia testimonia ex eodem libro, in quibus non agitur de hominum operibus , eorumque molestia ac labore, quo sub Ele assi untur, sed de ipsius Dei operibus. Capite enim 3. Vers 3. dicit haec sunt authoris de Salomone verba) se
novi se Deκm omum probe in eo una tempus ordinavuspe. Quis de eo unquam dubitabit Θ & quis negare possit, quicquid unquam miraculorum effectum dedit,etiam illud opportunissimo a Deo fuisse tempore sectum, sic ut nihil magis decuerit 3 Haec ergo nihil ad rem. Pergit dein philosophus: & vers I .se novisse, ait, quo quicqui Deus facit, M in aeternum permanebit, nec ei aliquid addi, nec de eo aliquid jubirahi posse. Esto: quamvis dici posset, falsituri esse de infinitis rerum individuis, ea aeterna esse, & tam per secta, ut nihil iis addi, nec detrahi possi i ; sed concedatur tamen verum id esse de rerum ipsarum speciebus quanquam ne hoc quidem video, quomodo philosephus evinceret, rerum species, quar sunt universalia, quaeque nullam nisi in singularibus habent subsistentiam, ipsas per se esse opera Dei) quod hinc tandem colligere intendit.
Eua omnia, inquit, claris me docent, natura-ixum atque immutabilem ordinen ervare. Nugas agit, perinde ac si certum sit, nulla esse Dei opera praeter sola opera naturae: quod contra esse liquet ex eo quod Christus ait Joh. F. V. 17. Pater mem usque adhuc operaturἰ dc Gamalies. Αct. S. V. 3 8, 39. Si ex hominibus est hoc conpluim, aut opus, dissolvetur; sin ex Deo est nou
39쪽
qo V i N D I C I AE. ὶ poteritis dissoluere. Videmus ergo secundum scripturas haec etiam de aliis Dei operibus posse intelligi. sed ut ei largiamur quicquid hic videtur intendere, nondum apparet, inde sequi miracula sibidy ὶ in faciis litteris memorata, ns
nisi propter hominum ignorant am , ut aliqκ1άποPι Pideri, nisi probet author hoc ipsum etiam de miraculis a Salomone hoc in loco enunciari. Id cum non faciat, ostendit se lectoribus impo
S i o. Sed consequentiae rationem clariorem reddere velle videtur sequen: ibus aliquot argu- mentis: quorum primum ita habet p. 8 i. i. 8a .a,
Hac igitur m Scriptura ex , esse docentur, at nul-
tibi, quo in natina aliquid contingat,quoae in uroribus repreginet, aut quoae ex iu nequeat j xi. Quid refcit, quod Scriptura, cujus non est hodiernis philosophorum termini uti, non totidem verbis id enuntiet; quod tamen miracula plurima commemorando, e quibus id aperte sequitur , satis manifestum iacit, quoad quis contrarium non modo audacter e tripode pronunciet ;sed evidenter demon stret tb II. Alterum argumentum sequitur in haec verba : Ad haec accedit p. 8 a. a) quod miracula cautas c/rcumstantias requirant , cui jamos naeimus inquit quod nonsequantur ex ne cis quo imperio Regis, quod vulgus Deo asingit, Ied ex imperio Cir decreto divino,hoc est ut etiam ex ipsa Scriptura ostendimus ex legibus natura ejusque ordine. At quam hoc totum, quod ex
ejus argumentis philosophicis petitum est, insul-
40쪽
sum sit, infra apparebit cum de miraculorum cir- cum stantiis loquemur. 9 Ia. Tertium ergo argumentum hoc est p. 8 i. b Et quo rimque miracula etiam a fe-- λσribi fieri positur, ut convincitur ex Cap. I 3. Deut. cap. 2 . vers et . Matthei. At quamvis illa miracula, de quibus agitur in locis & Deute- . ronomio & Matthaeo citatis, res tantum naturales fiuisse concederetur, a naturalibus & ordinariis causis dependentes, imo offuciae & praestigiae merae fuerint ; Quid hoc ad reliqua quae facta ait ipsa Scriptura a Deoi Et aliquando a Deo solo Z id jam lucri secisset author, & quam egregie causam suam apud eos egisset, si qui tales sunt
qui statuant, etiam sit pra naturam, Deo permittente , & homines tentare volente , quod dicto loco Moses diserte testatur nonnunquam verum aliquod miraculum, id est, extra naturae ordinem
aliquid esse factum Z Cur enim eos tentare dictus esset Deus, si nihil extra ordinem faciebat 3 qualia etiam intelligi possitat quaedam ex illis esse, quae
divus Paulus memorat in a.Thcss 2. Vers 9, Io, II, Ia. Vera inquam miracula quae non a solo naturae ordine dimanant.
6 i 3. Hactenus illa solida authoris E sacra Scripnira probatio; quae non minus solida, fateor, atque evidens est, quam erit altera, quae ex
ipsius philosophia desumitur: solida atque evidens fortasse credulis, qui illi omnes ipsius hypotheses largientur, tum quas se putat supra alicubi demonstrasse, tum quas hic p. 68.1 & 69. a)insiti per addit, tam intricatar omnes, ut nihil in