장음표시 사용
31쪽
LiuigerUS. Quae cum ita sint, nescio an de chor episcopis Thasthartus
c0gitare aliquis possit, praesertim cum in ipsius S. Gregorii pus non diu vitas c. 14 choro piscopi nomen inveniatur: Eademque caritate, stetit et fidei firmitate, qua praedecem e Sui .... s. Gregorius larga et uellissua eruditione populum irradiavit simul eum hor episcopo et adjutore suo luberio. Atqus prosecto initio saeculi X. in Francorum imp0rio exstitisse chorepiscop0s nulla interposita dubitatione quisque concedet Attamen heatbertum, c0diei subscriptorem, chorepiscopum fuisse negaverim. Nam qui eo tempore Vocabantur chorepiscopi, neque confundendi sunt cum iis, qui
Saec. V. ecclesias minores easque rusticas chorepiscoporum
nomine insigniti regebant neque cum iis, qui saeculo VIII. per terras vagabantur; sed erant episcopi aut alteri episeoposubditi atque ordine sacro initiati, ut episcopum in
exercendis episcopatus muneribus adiuvareut, aut epise0pali gradu praediti idcirco, ut pro iis qui episc0pi veri non
orant A episc0palia officia obirent. Unde iam elucet, hanc ch0repiscopi notionem, ut quadret in lubertum'), tamen neque in Liuigsrum quem Albrieus doctorem ecclesiae constituit in pago Ostrache neque in Theatbertum, Fiscopum dedo stat quadrare, cum Dor0stadii ua'quam conlocatam fuisse sedem episcopalem prorsus improbabile sit. Quid ver si is, de quo agimus, Theatbertus, etiamsi s. roeinrepiscopus non fuit, episcopi tamen nomine libro subscripsit 3 rosindisnsis. Mihi quidsim, ut id statuamus, res ipsa quam maxime videtur flagitare. Nam eum constet, institut0s suisse tunc
j Cf. Rettberg, 1. c. pag. 607 sqq. , Ceterum quamvis quod ad rem adtinet, chorepiscopi nomen conveniat Aluberto, exiguam tamen habet probabilitatem sententia, qua eum nomina illo insignitum fuisso contenditur immo recte Bollandista ad vocem Chorepiscopo notam adiecit Chorepiseopum hic auctor nominat eae usu sui meetili CL Bollaud. Aeta tom mensis Jtinii I. p. 486. Althidus lubertum non chore piscopum Vocat, sed eo est Scopum; cf. I. supra plene exscriptum.
32쪽
temporis atque iis, in quibus versamur locis doctores vel rectores ecclesiae neque sedem episcopalem Dorostadii conlocatam fuisse sciamus, nihil reliquum esse videtur, nisi ut subscription0m illam aut spuriam aut alio modo explicandam esse statuamus. Facillima autem ea erit sxplicatio, qua episcopum illum de Dorostat rectorem ecclesiae Doro- stadiensis intollegamus. Quam si acceperimus, nequ0 cogemur, ut 0rostadii sedem conlocatam fuisse credamus episcopalem, neque ulla necessitate ad laterculum episcoporum Traiectinorum reiciemur, eum id generis doctores vel rec-t0res ecclesiae passim adnumerari episcopis et iam supra demonstratum sit . Gregorii abbatis exemplo et luculentissime adpareat in Albrico, qui non paucis annis antequam s. Gregorio in regenda ecclesia Ultraiectina succedoret
anno 7753), diploma quo monasterio Laurisheimensi villa in Hagenheim tradita est, subscripsit: Ego Abbricus episcopus s. ). Unde elucet Albricum quoque iam uno temporis regi0nis licuius eiusquo ecclesiae rectorem constitutum episcopi nomen sibi arrogasse. Idem in heatbertum qu0que quadrare ut probemus, id unum ut demonstremus nobis restabit, fuissρ 0r0stadii ecclesiam, cuius cura
sacerdoti mandaretur. D eeelesia Etiamsi 0ncedimus commenticiam esse quae fertur
diensi s. Suithberti vitam, ita ut negemus d0euisse sum perbiennium Dorostadii, id tamen non inept indo concluditur, fuisso Dorostadium inter ea loca, in quibus Christiana d0ctrinae vestigia iam antiquissimis adparent tem-p0ribus. Sed hoc misso adseramus potius, qua in vitae s. Bonifatii c. 71 legimus: S. Bonifatius prospero ventorum statu, pervenit ad Dorstet, ibique aliquamdiu commoratus . . . Sed quoniam gravi ingruente saganorum impetit, hostilis orta dissensio inter harium . . . et aedbodum regem Fresonum populos eae utraque parte perturbabat αzimaque iam pars ecclesiarum Christi, quae Francorum prius in Fresia subiectae erant imperio, astata erat et deStructa, .... tum vir Dei. pervenit αν Trehet g). - Attamen
33쪽
iussu 0r0stadii munera narratur biisse, quae ad ecclesiae curam pertinerent: Ad haec autem universa non modie adjutus est ab electis diseipulis suis, post magistrum elam imis praedicatoribus et columnis Ecclesiae Dei: quorum unuSquisque civitatem et regionem suam si e quae ipsi erat mandata , sicut Lucifer mane oriens, illi inaniteremptis. Et doctrina vi beatus Gregorius Traiectum, antiquam civitatem, et vicum famosum Dorsta cum tua irradiavit parte Fresoniae, quae tunc temporis Christianitatis
nomine censebatur. Idem usque in ripam occidentalem
fluminis quod dieitur tabe i, ubi omnium erat Chri-Stianorum Fresonum ac paganorum, cunctis diebus Pippini regis b. Erat igitur . Gregorius, ut ita dicam sub s. Bonifatio Dorostadiensis ecclesiae rector, quoad anno 755. p. h. ipse eccl0siam Ultraiectinam suscepit regendam. Quo facto dubium n0 est, quin suffecerit in suum locum, qui sub ipso ecclesiae orastadiens eadem condicion praeesset, qua ipso illi praefuerat superstit s. Bonifatio. Nam neque sub ipS0 8. Greg0ri neque sub eius successor b. Albricos 775-784 religi Christiana in Frisia decrevisse Videtur, cum novae deducerentur col0nia Christianae atquo Ostra-ehas in ipso loco tibi s. Bonifatius est coronatus martyris, Liuigerus e0nstitueretur oetor Melesiae. Immo habemus certissimum testimonium, unde Albrico ecclesiam Ultraiectinam gubernant ρDor0stadii ecclesiam fuisse sciamus, diploma anni 777 quo K olus basilieae S. Martini in Traiecto vetere
subter Dorestado constructae, cui Albricus rector electus praeest, villam Stiam Lisi nam . . . . itemque eccleSiam
Ubkirildam Uraiorestat construetam donat'). Cum igitur et Druerit s. Greg0rii eiusque successoris tempore ecclesia Dorostadiensis neque doctor alius, qui tum hanc ecclesiam
δ) s. l. c. p. 75s.' CL Sichel. l. c. p. 34 n. 2.
34쪽
adscribamus, praesertim cum alia in hanc sententiam sa-ciant argumenta. TMactrahi Atque verba theatberti si dedo stat scripta esse lit-
idsm qui deris saeculi VIII inter omnes constat s. Gregorium autem
episcopus primum Dorostadi doctoris eccissiae functum esse munere
ex verbis adlatis cum magna probabilitate conligitur. Unde patet, Theasterium post . Gregorium demum ecclesiam Dorostadiensem administrasse Deind apud Althidum in vita . Liuigori y commemoratur presbyter quidam, cui THatbrahi vel secundum alteram vitam hi bertus)nomen erat; qui et aequalis . Albrici nequ0 simplex presbyter erat, sed constitutus una cum f. Liuigero et Adalgero presbyter a b Albrico praepositus monasistri Traisclini
in quartam anni partem. Ex 0, quod a b Albrie praepositus est hiatbrahi iste m0nasterio, praecipuam eius 80-quitur fuisse dignitatem ceter0rumque presbyterorum praestanti0rem quem cum exercuisse monasterii regimen nisi hieme non legamus, nonne ex e recte licet ratiocinari, ut
s. iutgerum Ostrachas, ita hi adbertum alio quodam loco
constitutum fuisse ecclesiae doctorem per reliquum anni tempus Cum ver Dor0stadii fuisse ecclesiam sciamus neque alius . Greg0rii in eadem ecclesia gubernanda commemoretur successor cumque invenerimus Thiadbertum presbyterum tempore A. Albrici auctoritate non medioeri p0llentem, cur hunc eundum esse atque codicis Liviani subscriptorem negemus 3 - Quodsi hunc hiat brachi pres-
CL Atthidum in vitae s. Liuigor c. 15 Albricus autem eum in Colonia civitate gradum accepisset episcopalem, fecit et L Miserum secum presbyterii percipere gradum et constituit eum doctorem ecclesiae in pago Ostractae in loco, ubi s. Bonifacius esteoronatus martyrio. Divisitque idem Albricus annum in distributiones quattuor, ita ut in Traiecto monasterio prae ceteris praepositis ipse in tempore vernuli in doctrinae studio et sanctae conversationis praeesset fratristus menses tres. Deinde post eum in aestate Adalger presbyter in vice sua menses tres. Deinde post hune Liuigerus presbyter menses tres deinde tu hieme hiat braehι presbyter men8e tre8.
35쪽
hyterum et theat bertum estim edoro stat codicis subscriptorem eundem esse censemus, aliquantum iugis nan--ciscimur ad investigandum, et unde eodex adlatus sit ubi adservatus si qua data occasione translatus sit in mon sterium LaurisheimenSe. Fuit hiatbrachi si s Liuigari si aequalis et sine codex por- dubio, cum uterque per quartam anni partem esset eidem Angli . monasterio praepositus, quam maxime amicus itaqus fuisse codic0m Livianum crediderim inter libros, quos Alcvinus magister Eboraleae civitatis Anglorum s. Liuigero, qui eius discipulus si tres annos et sex menses fuerat', in Frisiam asportand0s dederat 'hatque donatum a Liuigor Theat-berto collegae, qui librum suum esse nominis subscriptione adfirmavit. Neque tamen inde concluserim, translatum esse c0dicem Dorostadium, sed remansisse Traiecti, ubi doetrinae studio certo anni tempore Theatbertus quoque Vacabat. In et . , monasterium Laurish0imense venisse Videtur codeX, quo I. u. 'tempor Albricus Traiecti erat episcopus, qui cum inter subscriptores adpareat diplomatis, qu monasterio Lauris-hsimensi villa agenhsim traditur, avore quodam illud
videtur esse prosecutus itaque e auctore Odicem in m0nasterii venisse possessionem non improbabile est. Albricus igitur, si c0niecturam sacer licet, cum monasterium Lauris-
heimens anno 764 fundatum in dies magis florere inciperet,
ex thesauro librorum, qui Traiecti adservabantur, n0nnullos nou monasteri0, qu suum erga illud gratum animum significaret, si ipse tradidit, vel ali0s, qui libr0s 0ssidebant,
ut unum alterumve monasterio donarent, permovit. Quod Si verum est, codex 0 post annum 84, quo m0rtuus est Albricus , in m0nasterium Laurisheimens est transportatus. Quam sententiam si minus probaVerimus, lae0bi Drtassω altera. Scimus enim . Gregorium antequam
Cf. eiusdem vitae c. 11. Cf. l. c. c. 12: Direct itaque Liuigerus provero cursu servenit ad patriam suam habens secum copiam librorum. Cf. Annales aures menses in erigi Mon Germ. S. I p. 32. n. XVII. 2.
36쪽
m0reretur, cum libr0 discipulis suis distribuersit, in his Liuigero donasse librum s. Augustini, Enchiridion adpellatum'). cuius ad exemplum nonne maiorem habet probabilitat0m, codicem Livianum a Theatberto ipso ante mortem traditum esse monasteri, Cui sententiae si adstipulamur, librum illum aliquot annis post donatum esse m0nasterio verisimile est. Nam quod iam asseus divinatus est, pro nomine episcopi Traisetini Theodardi, qui ab a sere 785 ad 791 ecclesiam Ultraiectinam administrasse dicitur, restituendum esse ex codicis subscriptione Theatbertum, equidem perquam probaverim. Constat enim nomen huius Pontificis varie seribi Modardum, hiedardum vulgo Frisie Thiardi. Nonne expuncta per err0rem mitterula ex hi adberto, quod nomen in s. Liuigstri vitas alterius c. 7 hi ad bardus scribitur, lacillim si nasci potuit Thi ad ardus γ'ἐ.- ' a' At interr0gabit aliquis quaenam adserri p0ssit huius, die 'e' mutati0nis causa En, quibus ut ita statuam perm0ve0r,
ορβηφy. non unam, Sed plures. Apud Bataviae Sacrae auct0rem
L . legimus: Erat Theodardus enim natione Friso, Fresonteae gentis praedicator inelytus, in Scriptura Meraerti litissimus doctor Plaudentibus cunctis episcosalem cathedram conscendit. 0men Theatberti sine dubio Frisi- cum esse Supra demonstravimus. Fresonicae gentis prae- dieatorem inelytum Theatbertum fuit se iam inde sequitur, quod d0ct0 c0nstitutus erat ecclesia Dorostadiensis in Scriptura Sacra eruditissimum doeto rem eum fuisse Onimmerito statuemus, si Theat bertus, codicis subscript0r, idom fuit atque ille hiatbraehi, quem Traiecti in m0nasteri hieme praefuisse fratribus in doctrinae studio et Sanctae conversatimi supra ex s. Liuigeri vita ostendimus.
Cf. c. 20. l. c. p. 768. Nam et condiscipulis melioribusque meis in eadem molesti plures tradidit libros et mihi modico Lud- gero librum sancti Augustini tradidit, quem Enchiridion id est α-nuale, FSe nuncupavit. y CL Bataviae sacrae p. 96, cuius auctor et in iis, quae modo adtulimus et in iis, quae infra adseremus secutus cst Ioannem de Beha, canoni . Ultrajectis .e mlhelmum eda, praepos. Arnehemem de
episcopis Ultrajectinis recogn. Arn Buchelius Ultrajeeti 1643 .
37쪽
cessore inn0tuit, etiam in heatbertum Fum dedorostat. Neque mediocriter alia re eius sententiae augetur probabilitas, qua eum b. Albrico suceessisse docuimus. Nam S. Gregorium, antequam ipse ecclesiam Ultraiectinam administrandam suscepit, item irradiasse famosum vicum Do Sta iam supra ex s. Gregorii vitae a b. Liuigero conscriptaec 1 comprobavimus. Si igitur his nisi argumentis Thea bertum codicis Liviani subscriptorem eundem esse dicimus quem Theod ardum epise0pum illum ficticium, nihil impedit quominus eum ut Albrici succesorem ita quoque grati eius in m0nasterium Laurisheimense animi heredem fuisse arbitremur, quem demonstraturus c0dicem ab ipso, cum Fiscosus de Dorostat esset iam possessum ante m0rtem donavit
Ut igitur totius ratiocinationis capita paucis atque ordine repetamus, haec fere sunt, quae cum aliqua pr0babilitate de codicis Liviani fatis nucleasso nobis videmur Ab Alcvino donatum . Liuig0ro ex Anglia codicem asportatum ab e esse in Frisiam, ubi in Theat-berti episcopi de Dorostat venit possessionem, qui qum vel iam ante annum 78440 b. Albricum, volet iam ipse, 0rtasse cum episcopus actus esset Ultraiectinus, ante mortem monasterio Lauris- hei mensi, quocum episcopi Ultraiectini grati animi vinculo coniuncti fuisse vid sentur, dona
Quas adhuc disputavimus de c0dicis migrati0Bibu cum codicia in sufficiant, quinam fuerit c0dicis per ea temp0ra status, accuratius iam est quaerendum. Et is quidem qu0 primitus constiterit soliis, quamquam temporis iniquitate complura lalia inter id sirunt, antequam involucro, qu0d recentioris 8Se aetatis infra exp0netur, circumdatus est, tamen n0 DeScimus; adhuc enim adparent quaternionum numeri, quibus
librarius singul0rum quaternionum ordinem significari v0luit, additi illi ultima cuiusque quaterni0nis paginae paulo
38쪽
infra ipsam scripturam ita ut numerus plerumque in margine dextro scriptus inveniatur, quaternionis sign0 litterari hinc illinc numero praemiss0. In solio vero 130' numerum quaternionis XXIIII in dubio oblitteratum recentior manus, fortasse eadem, quae in prima pagina codicis numerum Ambrosianum adnotaverat, renovavit. Idem fere contigit in fol. 138 , ubi numerus XXV recenti0res litterarum duetus prae se seri, nisi qu0d litterari praemissa primae mauus et formam et atramentum ostendit. Continebantur igitur
libri XLI XLV primitus quaternionibus XXXIII et uno ternione ita dispositis, ut post XXXI quaterniones insereretur ternio, quem quaterni postremus excepit, cuius ultimum folium iam ab initi vacaverat et cuius hodie desunι folia extrema. Numἡri a Quae cum ita sint iam enascitur quaesti utrum eo- m. ad- de e tempore, quo in Frisiam migravit vel potius quo in
Thsatbsrti venit possessionem, integer fuerit necne. Quam quaesti0nem ut possimus diiudicare, numeris quibusdam efficitur, qui in codic inusniuntur scripti litiseris saeculi VIII. eodemque tramento, quo adpicta est subscripti0;undo nihil hab0rs videtur temeritatis sententia, qua ab
eadem manu eo numer0s adscriptos esse statuamus. Sunt
autem numeri l-x quorum numeri Il, lil illi, , vi vit, ill vllit, vin foliorum quorundam paginis sirsis infra
scripturam ipsam ita deprehenduntur exarati, ut non quem quaterni0num signa marginem dextrum, sed medium marginem occupent numeri vero listat in soliis 1 sit 188 sietigleguntur. Antequam autem iis, quae modo adtulimus utamur ad 0dicis historiam inlustrandam, hoc loco exhibemus tabulam qua intellegi 0ssit et qua lalia vel etiam integri quaterniones hodis desint et quibus foliis numeri dupplicis generis adscripti sint.
39쪽
Numeri Numeri Depor diti Numeri
soliorum. quatemionum solior nNumeri quaternionum
107 114 q. XXII. 115 122 Hq. XXIII. 123 130
π1188 193 sq. XXXIm, -7J. Numerorum signis quae vocant Arabica significavi solia, quas adhuc exstant in ipso odice iisdem signis notata Signis Latinis quae vocamus quatereionum notas exseripsi ab ipso librario
40쪽
Codiei sta Jam quaeritur, quid sibi velint numeri l xl a manu
se. III. Saeculi octavi additi quaterniones octonorum soliorum iis non significari in propatulo pst; nam e0dicem tunc undecim tantum constitisse quasermonibus vix quisquam credet. Alia igitur quaerenda est qua explicentur ratio. atque ut in ei piamus ab iis, qui contri regulam in laliis rectis conspiciuntur, innumerora lati quod esse putabatur primum adpiem quemquam haesiturum negavserim; qu0d autem numerus xl 0ntra regulam in lali0 8 recto n0 vero, ut exspectaveris in postremi latii 0steri0re pagina, exaratus pr0xime praecedentis Diti 187' numerum excipit, indicare Videtur, eum c0dicis fasciculi 0mponerentur, decem constitutis n0 t0t superfuisse lalia ulide fasciculus ceteris par efficersetur. Nimirum hae quaternionum e0niunctione novi compingebantur fasciculi qui numeris i a signabantur. Numer0 ver xl mai0rem n0 fuisse adscriptum, inde verisimit fit, quod is numerus praeter num i unus invenitur in pagina quam V0eant versa atque ita significat, n0n tot secuta sso lalia, quot alibi singulis numer0rum signis in singula ut ita di eam, lati0rum c0rpora c0mprehendebantur. Cum igitur fascicul0s inter pares significari iis numeris pateat, c0dex ill tempore n0n amplius integer fuit. Nam si trium quaterni0num laseicul0s singulis comprehendi nu-nuetis ponimus, quia undecim tantum habemus numer0s,d0esem assticulos vel triginta quaterni0nes nauci Seimur et aliqu0 lalia, quae numero xl40tabantur; si c0dex autem suisset intρg0r ex XXXIV eius quaternionibus constitui potuerunt
uti decim fasciculi et aliqu0 lalia, quibus bibli0pegus n0sterii umerum xl praefigere debebat. Praeterea statum odistisia in tum fuisse turbatum acile intellρgitur inspecto et ordinsqii se excipiunt numeri et loc0, quem numerus vlli occupat. Nam cum numerus il inveniatur in ultima pagina
profectas pinguioribus vero signis i l l l l l . . . . , quae so
liorum numeris adscripsi e g. 58 eos signifacavi numeros, quos ortos ab auctore subseriptionis suspicatus sum. Quae uncis inclusi in codice non habentur scripta.