Acta Concilii constanciensis ..

401쪽

rusalem novam descendentem de celo, paratam a Deo Sicut sponsam Ornatam viro suo, Christo scilicet regi, cui coniuncta est non socie-

late carnali et inviolabili federe caritatis. Hanc civitatem suam dominus Jhesus optimo ordine divini regiminis ab inicio disponens,

posuit in ea secundum apostolum ad Eph. 4. quoSdam apostolOS, quosdam ver paStores et doctore ad On Summacionem Sanctorum

in pus ministerii, ad edificacionem eorporis Christi mistici, id estio ius populi christiani. Inter quos pastores idem dominus noster nunc VOS, Pater beati Ssime, eonstituit summum pontificem, et illam Suam gratissimam civitatem, id est univerSalem ecclesiam, vestre circum Spectioni commisit salubriter gubernandam. Quam Dei civitatem eum S. V. Provida diserΘcione omnique sollicitate circum- Spiceret et eius statum et habitudinem uente consideraret, potuit gemens cum propheta dicere: Vidi iniquitatem ele. Sed quam contradictionem in civitale vidit sanctitas Vestra Certe puto, quod Otissime illam execrabilem et inveteratam circa summum pontificium fere omnem aliam molestiam ecclesie superantem, e quod ex ipSamultorum consciencie urbantur, late scandaligantur set erici redduntur infesti, sacerdotales status viles erunt et abiecti, de vocio

fidelium arescit et torpescit fervor fidei et ecclesia ab iis, qui foris sunt, id est ab infidelibus, irridetur. Ymmo quantum hec contradictio populo Dei sit dampnosa, quantumque detrimentum animabus et corporibus intulerit et hodie inierat atque perseveran Sillatura sit, quis sufficeret enarrare Se et quam iniquitatem vidit S. v. in civitate Dei Certe puto, quod multiplicem. Et primo pravitatem symoniacam et illam exocrabilom venalitatem lam in iusticia ministranda quam in ordinibus conferendis quam in beneficiis ecclesiasticis et in quibuslibet sacris Que venalitas in nonnullis ecclesie partibus ita inolevit et velut licita intrepide perpetratur.

Et tamen, quam magnum peccatum sit quantumque malum indueat et ad quam multos Se diffundat, norunt, qui allenderunt Verba Bnelorum et penas contra host a Sacris canonibus constitutaS. II. circa indebitam promocionem ad ecclesiastica beneficia utpote indignorum, inhabilium, male indagalorum puerorum, hominum carnalium et Spiritualia penitus ignominiosorum, per quod ecclesia repletur inutilibus personis, proripitur dignitas debita bonis. Et pauci intendunt scienciis et virtutibus, quibus placeant Deo et proSint proXimo, Sed intendunt questu et ocularibus negociis et similibus, quibUSCOmParare OSSunt favorem carnalem hominum, a quibus cupiunt PromoVeri. 3. circa plurium relatorum dampnosam negligeneiam

402쪽

388 . Abselinil Sermones oncilii Constaneiensis.

in pluribus, que concernunt Ofiicium suum et specialiter in visitandis ecclesiis sibi subiectis, in celebrandis provincialibus aut dyo- esani Synodis pro retundendis contencionibus, pro emendandis moribus et pro constituendis iis, quo ad instructionem clericalispertinent discipline, quarum synodorum subtractio mala multa fecit in ecclesia. Unde . 3 ita dicitur: Νulla pene res discipline mores ab ecclosia Christi magis expellit quam negligeneia illorum sacerdotum, qui contempli canonibus ad corrigendos ecclesiasticos mores negligunt Synodum congregRre. Hanc contradictionem et istas iniquitatos et innumerabilia aliamninoque longum esset enarrare, Vidistis . . in civitato Dei et in Sancta ecle Aia, unm linam s. v. ab iis et aliis mali purgare cuperet et cogitaret, quod Seribitur: Plures simul in unum On- 'enientes sunt in agere et intelligere potenetores', Blque redoleret, quod dominus ut 18m dicit: Ubi duo et tres in nomine me congregati fuerunt, in medio eorum ero, et Si duo e vobis conSenserint super terram de omni re, quodcumque possierint, fiet illis', et insuper nimndVerteret, quoniam Venerabiles patres, qui primitive e clesie gubernacula tenuerunt, in pluribus retroactis eclesie necessitatibus concilia convocaverunt eadem S. V. maturo et salubrius consilio dignata os in hac fere extrema necessitate ecclesie concilium generato in nomine domini convoeare, quatenu Patrum

in unum congregatorum conciliati determinacione ad Dei gloriam et christiani populi salutem, pax et concordia fieret in eclesia, eldiscordia, iniquitas et omnis contradictio longe repellatur a civitate Dei. Quod cum humilis, obsediens et fidelis filius . . illustri princeps Albertus dux Austrie lineris . . cognoscoret, . . . dedit nobi Sauctoritatem et plenariam potestatem ipsum obligandi et pro eo ac ipsius nomine promittendi, quod omnia et singula per generale concilium circa bonum statum universalis ecclesie Ordinanda Sive concludenda ala habebit et firma et inviolabiliter observabit ad gloriam et profectum sanete matris eccloiae, imie sponse Dei et Salvatoris nostri nos Christi, qui cum Deo patre et sancto spiritu vivit et regnat unus Deus in incula seculorum benedictus.

403쪽

Vidi' iniquitatem se contradictionem in civi

Gloriosissime princeps. X quo omnipotens dominus UeStram Serenitatem ex omni came elegit et nunc constituit in Supremum regem I Upuli christiani, veStre dominacioni est, totis nisibus et infatigabili cura et sollicitudine intendere communi saluti et profectui

proXimorum. Hoe Stendunt verba et opera ac ferventissimus gelus gloriosorum recedeneium regum, a quibus poSleris Verecundum esset degenerare, et tacitis aliis unum tantummodo audiamus, scilicet dive memori Justinianum imperatorem, qui in diverat . . . lociS de se ipso ait: Magnum Deum et salvatorem nostrum Jhesum Christum auXilium invocantes studemus, Omne noStro SubiectOS, quorum regimen tradidit nobis Deus, illesos et sine calumpnia cuMO-dire. Et alibi ait: ostro seronitatis celsitudo remediis invigilat Subditorum, nec cesSamus inquirere, si quid sit in nostra republica corrigendum. Hoc ille. Hanc eciam sollicitudinem circa deditum Populum Xercendam Ostendit ipsum nomen regis et requirit insti- luci ministerii regalis dignitatis. Recenim a regendo dictus eSt eo, quod rogere habet populum ibi traditum Regere autem populum est eum in finem suum dirigere et pro posse perducere. Fini autem populi est salus atque felicitas, que est tripleX: prima politica, que in tribus consistit primum est pace tranquillitas populi civiliter congregati, una est sufficiencia necessariorum ad transigendam seresentis temporis vitam, uni est Xterioris conversassionis homi-ia iam decencia et honestas. Populus, qui hec plene et stabiliter habuerit, civiliter felix diei potest. 2 felicitas dici solet moralis et similiter in tribus consistit primum est plenitudo cognicioni celestium et subcelestium per scienciam et fidem, um est firmium Omnium iuge Xereicium 3um est veri cultus unici Dei publicum et Sollempne reconium. Populus enim, qui in hiis tribus constanter PerSeVerat, ere moraliter felices . . . Felicitas' tereia, scili et seremiatoria, in qua est ablaei omnis mali et consummacio omnis boni, que licet attingi non potest in terris, tamen datum est mortalibus, ut sub ea felicitate morali nunc ei possibili illam perfectam, que aneti conservatur in celis, ossint faciliter promereri. Ecce

404쪽

390 II. Abseliniit Sermones concilii Constanciensis.

illi sunt portiis, ad quos dirigi debent populi ab iis, qui gubernacula tenent in mari huius mundi. sti Sunt fines, ad quos respi-eere habet Serenitas vestra et OmneS, qui pre Sunt populis, ut ipsos ita regant, quod hi de virtute in Vir lutem, de fine in inom ascendant se finaliter ad beatitudinem PerVeni3nt Confirmatam. . . . Sciat . . . Rieua VeStra, quod non posSunt hominos in hos fines dirigi non possunt ad istos portus pΘrdue . . . niSi ab area Sancte occlesie eradicentur et Xterminentur mala PSi emtΓctri . . . Insuper advertat priscorum OrthodoXorum remm XΘmpla, quorum devoeione, hortali atque patrocini plerumque in retro acti ecclesie necessitatibus synodi episcoporum et g eralia concilia convo-Cala sunt. Eadem ostra maiestas summo desiderio anhelabat ac

totis viribus conata est ad congregarionem concilii generali pro instauracione pacis et re integraeione locius ecclesiastici talus et ut ibi patrum conditiali determinacione ad Dei gloriam et populi Salutem omnis contradietio, omnes discordi et omnia mala prediciis finibus humanis contraria longe repellantur a Dei eclesiae eiu populo christiano . . . Quam iniquitalem vidit regia maiestas in civitato Oi Certe puto, quod multiplicem, et primo te. Ut

supra').. . .

4' vidit lites, dotentionos et werras, quibus nunc labornnt roges et principes chriSliani, qui propria voluntate nullo servato ordine iustici mutuo et turbant ac inquietant subiectos populos et impediunt a suis legitimis operacionibus in spiritualibus et temporalibus. Ecce hoc est contradictio et ille sunt iniquitates et innumere alie, quas Vidisti S princeps Sereni SSime in ei uinte Dei. . . Insuper dignetur sine personarum Boe cione, in quocumque parcialitalis allectu ita se habere in hac Dei et sancte ecclesie cauSaet emota omni humana gracia et indebito favore partes sua efficaciter, quantum potest et quantum sibi convenit, interponere, ut plena pace uni sancte oeleste et populi, qua principaliter hoc Sacrum concilium Vestro hortam et intervencione e gregnium est, ita fiat si porticiatur pure et caritative ut hominum quietentur ΟΠ- Selencie . . . et ut communiter deterius pronominati et omnes alii OXterminentur ab area sancte ecclesie vostro intervontu de tantis pressuris et perieuli sublevale. Et a Deo, apud quem nullum bonum manet irremuneratum, aboliat pro futuro inestimabilem gloriam perpotu duraturam. Amen.

405쪽

tissime domine, universali ecclesie dignissime resul Plato di-VinuS, ut aiunt, philosophus, dum circa politica regimina bene dispositam ordinacionem describendo componit, tolum corpus rei publice re integraliter procurandum docet et, ne forsan aliquibus partibus laute ac prospere Se habentibus circa tempus periculorum Sub canibus negligantur singula membra eiusdem universitatis, undiquaque gubernare inseruit providos regnorum principante S. Magnificum utilis do trine preceptum pluriamum enim augmento rei publice confert, nullam partem, estiam que minim Videtur, per iniuriam prodere nec aliquam portiunculam deserendo habere pronbiecta . . . Cum igitur, beatissime pater, Ordo beate Marte Theu-lonicorum de Prusgia immensis doloribus miserabiliter attritus hodiernis diebus flagella infestissime perseeustionis Sustinent, multa ope indigens celeri quidem ae maturata adeo, quod nisi subveniatur eidem in tempore, collapsus ad nichilum deducetur, sanctitatis VeSire, qui cuiuslibet gradus christiane civilitatis estis summus princeps et qui lorum corpus relesie dirigilis, tamquam pars eiuS-dem eccleSi non filis . . . beatitudinem Vestram pro liberacione sua festina invocat et depregalia dicens: Accelera, Ut erun me. Nichilominus lanion elas regentior ultra naturalem modum crudelitate repleta hiis non contenta, heu, prodii dolor, Sque admon Struosam a infernalem sevistiam in sacrilegam tyrannidem et abhominabilem blasphemiam pro dere non veretur. ObmuteSssant Scriptore Veteres, qui antiqua tempora suis insignita cladibus libris ac stili compla sole rei ad noliciam modernorum deduxerunt Plurimum detestabiliora oeulis nostris conspeXimus iis diebuS, prout,

si locus dabitur, dicetur in aperto. Ab iis igitur redimi cupiens

dieius ordo merito ad sanetitatem vestram supplieagionem conVePlens dicit Eruas mel' . . . Prohibere, ne fortitioia ac magna pro- Pugnacula, que pro Securitate sua populus katholicus longo et fati-

406쪽

gabili labore construxit, ad manus deveniant crudelium Thartarorum ... Jam enim bina iudicia eXperti sumus, iam duorum regum arbitria suscepimus. OScitur, qua abiectione Si contra Primam pronunciacionem bellum inceperunt. Contra eciam Secundam secundi arbitrii . . . arma movencium Xtitit reSumpta, non Obstante oblaeione ordinis, qua Se iuri standum crebris exhibicionibus offerre non cessavit. Sancte pater, nolite illorum virorum protec-cioni deeSSe, qui pro defensione Omnium . . . liberali ProieMione capita Sua potentisSimo Deo Xercituum devoverunt . . . ee Stenim il la patria, que ob Christi nominis gloriam tot per annos pia bella gessisse dinoscitur . . . Quam clam terram Saneti patreS, summi pontificos laudabilibus et magnificis degoraverim privilegiiS, quam aerum imperium sub alis sue proteccionis gloriosius favendo multis prerogativis insignivit . . . Petimus dignis cum SuSpiriis, quatenus vestre Sanctitati eXuberans benignita non paciatur illam deduci ad Xterminium, ne in annalibus vestri pontificatus locum adinveniat deseripui tanti dampni, qua narretur, imum ordinem, quod absit, vestris temporibus peritSSO . . . II. An Sigismund.

Judica iudicium meum et redime me etc. Illu- SiriSSime reX, Serenissime ac invictissime princeps universique orbi suprema pote StaS. Legimus apud Lucanum, quod, dum Julius Cesar Rubiconis ad undas asperum ac civilia bella sicientem Xercitum ductitaret, Roma, que ab e armorum impetu Petebatur, videns libertatem suam in oriculo fuisse sub canibus mutilarit'), SuppliΟiter . . . Cesaris ante Pedo se humilian . . . pacem et paciSiedera Xoravit. Sic hodie aliis simili more pia religio sancte Marte Teutonicorum humilis vestre dominacionis miliet ac Romano imperio devotissimus Ordo . . . coram veStre maiestati solio proStrR-tuS, que pridem Universo .d noloria sunt nec minus celo Gnila et manifesta sua nilnera Suumve lamentabile malum et ineXorabile Paetum non modo verbis, quantum faeti eviden iamXplicat et offendit, iudicium vestre Sanctissime ac sapientissime discussionis eXposcend per suo Oratores et nunccios hic principaliter consti- lutos vociferat et humilime deprecatur dicens Judica iudicium meum et redime me . . )

407쪽

1414 eZ nael 25. - 141 5 Jan. 22. 393

In primis petimus, ut Vestra immensa clemeneia ac providencia in iudicando iudicium vostrum illud non tanquam negostium rei privato sed veluti causam reipublio . . . dignetur pertractare et quod ita iudicet, ut non sit opus alio iussiolo, prout iam pridem, heu, Proch dolor, factum cum ingenti dampno nostro Sen SimUS, . . . Udiecti, Ut non, quod Solum carthi inhereat, pasti nomen inane et vacuum nobis tribuatur, sed pacem solidam, firmam immobilemque . . . Petimus dignis cum suspiriis, quatenus regia Vestra clemeneia ΟΠpaciatur illam deduci ad exterminium, ne in annalibus Vestri principatus locum inveniat descriptio historie tanti dampni, qua narre

Inhali Au gaben des onstanaer onails rhultun des Giuubens Bestutigun de Pisanums: Verui telluri der H dresten. Reversendissimi illustrissimique patres et domini. In hac sacra synodo plura sunt principaliter XPlienndu . . . 141 5 Janua T. Iohann XXIII

Inhali Der opst antis ortet ura aut die Rede Die trie is Don Munster in de Audien der dinermes aridie n. Qui Aes humiliat. exaltabitur ualli. 23).

Januar 22. - Robert via um Salisberiensis 3. Tert u 64 I. 21 Pol 595 . 95. Pator beatissime Almificenti tu in summo apostolatus faStigio constitute oecurrit iam digere cum psalmista Misereberi SSyon, quia Venit tempus Psal Cl). Ecce, breviter tribulatio ecclesie lacrimosa demonstratur, cum dicitur Misereberis Syon. Sed iam eius consolatio gaudiosa-eXpectatur quia Venit tem Pus . . . Sufficit ad perfectionem huius sancti operis, si cor tuum coram De simpliciter et perseveranter disponas et unc ipse tibi dabit graciam . . . Quomodo et quibus mediis periecta uni et reformati status ecclosi fiet, in hac Sacra multitudine . . . non Stali qualiter dubitnndum . . .

408쪽

394 II. Abselinill Sermones concilii Constanei onSi A.

Pater beatissime, omnis terra iam veritatem invocat et requirit ΙΙ. Esdr. IIII c). X qua authoritate Scripture quo ad opus istud Sunctissimum perseel unionis et reformalionis ecclesie primo ostenditur omnium fidelium voluntatis integritas, cum dicitur: Omnis terra'; 2 requiritur sine mora eius expeditionis celeritas, cum subiungitur iam ' et 3'-Xeluditur omnis eXeusationis et Simulationis diversitas, quia veritalem invocalis requiri l. Gaudeat igitur

in host opere de tua bonitate et pietate virtuosa omni terra, resplendoat e lesia reformatione et unitate luminΟS . . . Quantum ad 3un et ultimum, si perSeveranter et perfecte con- SummRVOriS OPUS istud . . . Xemplo Christi Summi pastoris, qui posuit animam suam pro ovibus suis do. X.), Salutis portam X

condigno mereberi introire, propter quod ora propheta: perile michi, inquam, portas iustitie et ingressus in eas confitebor do-m in . . . esse, Iler nnete, quia venit tempus, in qua Christus omnipotens eum suis angelis et 8neli omnibus necnon nive irege S principe et prelati ac mundus iste lotus indubitanter expectant veritatis, iustici se pietatis iudicium pro perfecta unione e reformatione lalus ecclesiasti de ierarchie tam in capite quam in membris. Alioquin infra paucos dies, sicut Verisimiliter est limendum, eccle Sin magnam Pacietur et ipsim et, quod Deus avertat, detrimenti irreparabilis tosionem. Unde ad huius ealissimi operis felicioris consummationis effeelum pro assisleneia, auXilio et favorem eluendissimus, christianissimus in Christo princeps dominus noster Anglie et Franci et dominus Hibernie, sacrosancte Romane ecclesie et sanetilalis vestro filius devolissimus, etiam, si ila dicam, in prudencie magnitudine, in iustici melitudine et in clemencie

plenitudine quasi Salomoni consimilis . . . reverendo dominoS meos hie presentes et me una cum ei licet indignum suos Sollemp- ne ambaXiatores et nuntios speetales plene et abundanter instructos cum sufficioni potestate in necessariis et requisitis tam generaliter quam specialiter ad hoc eoncilium et vestre Sanctitatis pre Senciam magnifico se devotissime destinaVit. . . . Tu domine, mi SerAlor et misericorS, patiens et mulle miseri ordie et veraX, corda nostra in uno et eodem voto iustici inseparabiliter et caritative Coniungere Velis, ut in hoe Sacro concilio omnis carnalitatis errene, . . . Rr icti itali amore, timore et favore semotis vera salus et paX periecta . . . toli adstatur ecclesie et liberatur salubriter maliS. Scandalis et periculis, que ultra, quam credi polost, iam imminent undique . . . AdiuVa nos e palernalis pietatis clemeneia et libera

409쪽

141 5 Januar 22 - Januar nach 29. 395

nos ab externalis tribulationis vehemencia, nihil propter Deum et gregis salutem de contingentibus ommittendo, que perfectam nee me salutem in ecclesia Dot et popillo Christiano Valeant PromoVere, ut exinde in tua virtute Singulari a spiritu septiformis gratie per- amplius et perfectius Onsolemur . . . et in bono paeis, aritali et unitalis ipsi domini Xereinitim verae ihi Conformo mur . . ., Uod ipse concedat ele. Januar 22 d. 23. ra in ullam , p. ')Peael: Pa 595 I. 03. Illustrissime pri neeps magnitie et invictissime triumphator Semper augustus Pensatis me celsitudinis piis laboribus, affectu, quibus Zelus domus Dei te comedit, petam quomodo in tuis felicibus auspiciis et laeere altissimo et rei publice prodesse desideras, possumus ante maiestatis clemencie sic consulere et dicere proprΘSenti Tempus est, ut iudicium incipiat a domo Dei, Originaliter hec verba secuntur prima Petri IV . . . In quibus orbis occurrunt michi specialiter ista tria, videlicet congruilas temporis diutius Xpectata tempus est ' claritas vite et iustitie obfuscata . ut iudicium in imal ; et loci specialita designat . a domo Dei . . . Januar nach 29. Andreas et M ur i. φ)

Inhali Uniori. Pater sanctissime et pater beatissime Ad scabellum pedum Sanctitati vestre produmbens . . . Fiat pax in virtute tuu Ps. 121 . . .

29. Ian. an.

410쪽

396 II. Abschnill Sermones concilii ConstancienSiS.

Ea reli in t erretan Marten et Durond Thes novus II, 3633.

Inhali Union. Ecce'h nunc dies salutis etc. Cor. 6 et in epistola presentis diei . . . Feb. 19. Munt re dea tu Croee.')

Inhalto Ergeben hei Vilippo Maria Vis fontis. In nomine patris te. Domine, ego ser Vus UUS Sum Ps. 115, 16 . . . Feb. 19. - ikolaus non in eis bu i l. 'γ