Philippi Mariae Renazzi ... Elementa juris criminalis liber 1. 5. Liber 2. De poenis generatim. Recensitus et emendatus

241쪽

aa ELEMENTA IURIS CRIMIN. ia x, sine Arione didici, sine imidia communies, et veritatem non asscondi. Utinam Nobis liceae adeo esse beatis, ut quotquot nunc florent do ctrina et inmanitate excultae Nationes magis

magisque nostra opera intelligant, mansuetudinem non inter vitia sed laudes humani cujuscumque Regiminis fore adscribendam, atque Legum omnium praecipuam curam potius in m ribus recte informandis, quam in puniendis

lictis versari oportere quae qui lis indocto barbaroque aevo vel ipsi ferocium Gentium Legislatores perspexisse videntur, quorum Codicibus

insertu:ri traditumque . Leg. . it. 2. lib. i. s. Mitigoth quod is ex mamiuetudine Principum oboritur dispositio Legum ex dispositione Legum instituti morum, ex institutione morum concordia civium a

2 Poenae igitur sint proportionatae Delictis, et, quantum ipsarum indoles patitur; absint a crudelitate sed ab eis delicta nunquam abeant

immunia immo eae, quo fieri magis potest, ce terius maneant Delinquentes , crimenque Statim Sequantur , ut opportunius validiusque possint publico exemplo prodesse, quem in finem potissime prmum invectae sunt, et in Civili Statu

adhibentur. Vae Gentibus illis, apud quas sunt

in usu asperrimae poenae, et adeo frequenter dolicta patrantur, ut illorum pleraque necesse sit abire impunita Hinc enim pateret eas studium se abjecisse cultumque socialium virtutum non admittere. Ceterum opus non est, ut ali 'cubi fit, Leges in immensum augere riue equis

242쪽

que salutem fovendam, et conservandam perspicuae tamen esse debent, breviter quid crimen sit declarent, poenas delictorum definiant, provide demum sapienterque Sint latae. Res certe

fateor ardua est ac dissicilis optimas condere, exserre Leges. Sed quum nostra hac aetate omnia

perficere contendamus, cur etiam non quaerimus absolutiores reddere, et ad persectionis apicem perducere Leges, a quibus fima , fortunae, et apsa vita pendent Interea sedulo incumbendum

in publicam et domesticam institutionem. Nihil ad vitia Cives alliciat, omnia impellant ad c

lendas exercendasque virtutes. Neque vero solum in Delinquentibus puniendi Curam omne in deligant qui Populos regunt, Sed aliquam quo, que suarum cogitationum partem ad reuumerandas Civium virtutes derivent. Delicta demum antevertantur potius occasiones eliminando, caussasque delinquendi vellendo, quam mustitudine et crudelitate poenarum , atrociumque suppliciorum frequentia ab eis committendis Cives deterreantur. Omnis Civitas vel Respublica magna veluti est familia, cui qui praeest Princeps aut Rector I Patris munere fungitur Hujus igitur menti debent jugiter obversari, si velit

suas partes implere, et amantis sapientisque Pa rentis laude cumulari, quae optimo Patri fami

lias consideranda proponit Numesia, de re Rustic. lib. I. cap. io usus aureis verbis coneludam; ne scilicet aut crudelitu aut remissius agat cum subjecit, semperque foveat bonos et seditios, pamea etiam minu Probi, et is temperet, ut magis ejuS

243쪽

aa ELEMENTA IURIS CRIMIN. Hus vereantur Severitatem, quam ut saevitiam de restentur poteritque id custodire, si maluerit caue re, ne peccent, quam cum peccamerint sero punire. Nulla est autem vel nequissimi hominis amplior custodia . quam quotidiani operis exactior nantillud verum est M. Catonis oraculum, nihil agem do homines, mati agere discum.

II. Unde et uiso jus inferendi Carionis me

III. anonicae Poenae aliae spirituales sunt, aliae

IV. Qui finis Poenarum canonicamin . Animaduersio, '

i. Atis mihi multa verba secisse videor de Poenis, quae in Civili statu invectae adlibbitaeque Poenae civiles vulgo appellantur, No

bisque Poenarum nomine absoluto venerunt. Re- Stat nunc ut de Canonicis taenis disserere instituamus, quarum ab illis longe diversa est origet atque natura Propterea necessse fuit heio separatim, ut supra jam praenotavimus Cap. LAI. , earum tractationem inire, quam nisi exhi

244쪽

deretur. Quum enim invaluerit crimina qua dam non tam quatenus peccata, quam quatenus delicta sunt a Sacris Christianae Religionis nostrae Antistibus Cognosci, et coerceri oportebat profecto ut hoc Libro, qui est de Poenis generatim Canonicas qu0que Poenas persequeremur, quae ab .illis adversus delinquentes Christianos sanciuntur, et irrogantur. 2. Ingredientibus vero Nobis de Canonicis - Poenis dicor aliam par est ut premamus viam, rationemque disser*ndi ineamus. Non dedecuit

quidein Nos hactenus Civiles Poenas tractantes Jurisconsultum egisse de eis libere, et x ingennio philosophantem . At modo acturi de Canin

nicis Poenis indoles argumenti non patitur, nisi ut induamus , geram usque personam Historici, qui quaecumque de eis invenit tradita e . et

konstiuita, illacide ri fert, et ordim nin at

in Uside, et usus jus inferendi Canonicar

I. Poenae , quibus utitur Ecclesia adversus Chri vino peccan es Canonicae appellantur, id

estis gulares nomine ducto a Canonibus, seu regniis, quibus sanciuntur et irrogantur Ecclesia sticae etiam dicuntur, quia ab Ecclesia, seu Ecclesiae Praesulibus imponuntur, et quandoque etiam sacrae ocantur. Sed antequam singulas earum species enumeremus et exponamus, spora pretium erit nonnulla de eisdem in ante cessum generatim observare. Toni. a. Prin-

245쪽

Principio igitur constat Ecclesiae inesse auctoritatem poenas constituendi insemidique in peccantes; siquidem ei absolutissima ligandi et solvendi potestas divinitus est attributa Matth. XVIII aa.): Unde Apostoli a priniis usque Christianae Religionis incunabulis huiusmodii testate usi sunt, eaque fiet non solum poenas i , quae animum inicerent, sed etiam quae

assii gerent corpus adhibuerunt adversus eo uim et contumace Christianos, ipsiusmet oras tR

paratoris nostri Xemplo edocti, qui prophanatores Templi flagellis coercuit Ioan VIl. s. h. III. anoni re Poenae aliae spirituales sunt,

I. in Canonicae Poenae aliae spirimates sunt, adiae vero corporeae. Vocantur eiritualesillae, quibus christianus homo spiritualibus h

ni privatur vel quae sacris etiam ministeriis, eisdem addictum denudant. Corporeae vero poenae sunt, quae corpus affigunt, vel bonis e cantem destituunt ad corpus spectantibus s. Ceterum spirituales poenam ala prophiae sunt et peculiares Ecclesiae, ut eas traditione apostolica, et prisca consuetudine invectas aeri Antistites adhibuerin etiam servente aestu persequutionum . Etenim illae, ut scribit Heur', Institi Iuri scies cap. i8. n. i. magis in a Mensione, et recusatione, quam in positiva i flictio

si quando line in intur ratione seri interni, ut inquius non venae, sed poenitentiae appellantur is vio solum ia-n triuisas invit, ut paullo induci, si s--

246쪽

flictione consistunt. Corporeae porro poenae. apsae quoque antiquis Auctoritatibus innituntur. Satius enim videbatur primis Ecclesiae saeculis atque salubrius medicinam peccantibus adhibere corporeae Poenitentiam quam eis poenas irr ore spirituales, quae animi ut plurimum int ritum inrunt. At sequenti aevo Civilium Iudiciorum Amui in Ecclesiasticis etiam irreptari diciis, eaedem illae poenae ad publicam quoque criminum coercitionem inferri coeperunt i IV. Qiti in Poenarum Canonicarum L Quum vero nova divinaque Lex, quae in Sancta Dei Civitate Ecclesia nimirum, lata est, nihil satagat magis, quam ut peccantes ad me liorem frugem myocentur, in centes in ossicio contineantur. hinc canonicae poenae , quae sunt is id uom irinae , iatiiram habent finemque a Civilium Poenarum indole et scopo valde diversum. Civiles enim Poenae in publicum fere dum taXat Xemplum invectae, parum aut nihil Reo 'rum emendationem respiciundi Cap. III. VIII. .

At Can'nicae Poenae seu peccantes coerceant, seu innocentes metu inciant, semper utrorumque bono comparatae dignoscuntur. Itaque eas rectius peccatorum medicinas dixeris, quam Scelerum poenas . Ut enim medicina ab aegrotis morbum pellit, benevalentibus vero sanitatem et co

si 'liquando eo oreis solum poenis in Delinquentes anμmadvertitiir, saepius spiritualibus intum poenis peccantes a untur sed utrunme hoe genus canonicarum poena natare simul in eodem stes possunx, nec ma ineram tollit.

247쪽

odis ELEΜENTA IURIs eiurare confirmat; sic canonicae poenae malos, resipis dum adducunt, bonos arctius pietati conciliant in non solum spirituales poenae, quae-rum gladius, ut scribit Divus Paulus, ad c rinin Epistol. II. o. in aedificationem, non in destructionem traditus est Ecelesiae; sed etiam corporeae poenae, quas solet ea qua iidoque ad , hibere in peccantes, crudelitatis omnino expertes, lenitatem quamdam praeseserunt. Quod si quando Publicae Potestati delinquens clericus sistrariendus, ut severum de eo habeatur judicium,

a lis ipsam intercedere Ecclesiae Praesules debent ne ille in vitas discrimen i cincidat Cap. norimus am O V. Ceterii quotquot Christianae Re ioni divino munere non, ut felicate dant, omnes Ecclesiae eatenus subjiciuntur, quatenus ad promissam futuri aeternique aevi beatitatem ab ea sunt dirigendi. Sed ii illos, qui oris ministeriis iniretiati, aut iis . addicti sunt poculiarem Masiliorem que ipsa exerit aμctoritatem docent sacra-

xum rerum Scriptor ia). Si ergo Canonicae eo

. nae i Quin immo sollemne olim fuit aeris Antistibus vel perditissimorum hominum mortem a Principibus, et agistra-tihu deprecari et saepe eomam preces Legum severitatenidevicere. Immasin par 2. Lib. 3. - Μ.

2 P in notam Lectori capitalem illam iuxta canonis a Ius e sonarum divi onem in clericor, et laicos, qui Opus iei quidquam de αλ Me

248쪽

MI BAE R II. AE A P. XVI. assae spiritualibus bonis vel solos Clericos , et Laicos et ericos aeque evientes tempus est piscendi indulgent, queuntque revocari tunc ca solent peculiari nomine Censurae vocari, de quisbus sequenti Capue est distinctim agendum

DE CENSURIS.I. Censurae V mon, et definitio.

II. Unde , et quibus jus infigendi , auferens

Censuras III. Quae Censurarum genera, et Uecies. IV. ExcommunicaHO. V. Interdictum

M. MFemio. I. Censura etamon, et definitio. x. Uamvis poenarum , et poenitentiarum, teres Ecclesiastici Scriptores solum me minerint, nec umquam Censuriae nomen in antiquis Conciliorum Canonibus occurrat re eentiori tamen aevo poenis, quae clericos aequo ac laicos bonis spiritualibus exuentes tempus re sipiscendi indulgent , queuntque revocari pec bare Censurarum i nomen inditum est, forte,

Ut si Quas nune Censuras vocamus . Graeei uisimia dix eunt, quod nomen apud eos a castigando derivat, castiga tionemque praesese ri. Sanod VD in Can omnis jactantia ara e D. Diacosm cum S. Gregorii L I Di sitire by Go dile

249쪽

ut arguit immortalis noster Gravina, Instit. Canon lib. 3. tit vlt. I. spis poen. a censionibus Censorum, qui olim Romae excludendo a censu, sive a descriptione Senatorum, aut Equitum, quos praeteriissent, infamia notatos ordine mo

vebant.

2. Est autem Censura poena ecclesiastica et medicinalis privans baptigatum hominem ususpiritualium bonorum , quae ita imponitur, ut temporaria sit, semperque possit revocari V. Bened. XIV. de Synod Dioeces lib. 2. cap. 4 . n. I. . Hinc a reliquis poenarum canonicorum Specie bus, quas sequenti Capite persequemur, eo O tissimum differt Censura, quod illae irrevocabiles sunt atque perpetuae, et nulla plerumque re licta spe remissionis Peccantibus infliguntur. At

contra instar medicinae adhibetur Censura, ut

qui ea implicitus est, resipiscat, satisque pro

Peccato et crimine faciens consequatur absol

tionem, de qua paullo infra dicemus. Quoniam ero Censura baptigatus homo spiritualibus bonis privatur sequitur hujusmodi poenam illis solum convenire, qui aptismi ablutione Christianam sunt Religionem professi . Itaque ut censurae poena in Haereticos , Schismaticos, Apostatas jure animadvertit Ecclesia , qui fuerunt baptismo initiati sic ea nequeunt assici poena agant, Judaei, Cathecumeni, ceterique, qui baptismo carentes, ut ait D. Paulus, foris sunt ab Ecclesia. Sic quoque erunt Censurarum expertes Furiosi, Mentecapti, Infantes, qui quum

doli culpaeque sint suopte ingenio incapace. sjam ne delicta possunt contrahere Lib. I. Cap.

250쪽

L DB EAE L eis P. XV. 3tra II VI. , neque proinde delictorum a Poenis i . II. Unde et quibus u infrigendi aufere

di inauras I. Ius porro potestatemque serendi ensuras eum alias generatim tum Speciatim Christus impertiit Ecclesiae , acrisque Antistitibus, ubi homines in peccatis proterve in ordescentes j--

sit a reliquorum Fidesium commercio dissociari, et sicut Ethisicos et Publicanos haberi Maulu VIII. z. , quos Synagoga Hebrae excludebant.

s. Antiquitus cum vix, raroque discrimen pareret inter Forum internum seu poenitentiala, ex Forii externum seu contentiosum, με sere di censuras ita potestati clavium, ut inquiunt,

addictum habebatur, ut sere semper intuitu sori poenitentialis censurae infligerentur Van-ENess. Par. 3. Jur Eces rit. 2. cap. 2. num. I . . At

posteriori aetate saepius emicuit discrimen interserim internum atque externum , et potestas ordinis

fi Sed de christianis vita .nctis non es ambigendum 'nini a ensuri suo sit immunes evaserint. V. s nin eo M. Epirn iudicio quippe Meseriae intremendum Dei iudicii- inciderunt saepe tamen in Messesiastica Historia inveniuntur exempla cuiusdam exeerationis speciei in mortuos etiam illatae, qua sepultura ecclesiastica Prohibent , precesque fundere pro eis interdicitur , et expiae toria offerre saarificia. U. Cos an African ean, I S. Ais gustin. Pist. 5 . et sa. Quod factum putarem, ut terror superstites apprehunderet, ne iis se peccatis sceleritasque ila inirentur uuae in mortuis etiam execrata, et a nadverso. 'laurent. - . Diuitiae by Corale