장음표시 사용
301쪽
nix. Nam quod aliquot insanis adtonitis, ique similes dis eurrere, secit metus, qui excinui mentes, ubi privatus ae modi euc si qui ubi publiea terret, ubi eadunt urbes, populi opprimuntur, terraeoncutitur, quid mirum est animo inter dolorem et metum defututos aberrasse Non es facile inter magna mala et non desipera itaque Ievissima sere ingenia in t nium Mnere formidinis, ut sibi exei derent. Nemo quidem sine aliqua iactura sanitatis expavit similisque est furenti quisquis timuiti se alios cito timor sibi reddit, aliosv hementius perturbat et in dementiam transfert Inde intera bella erravere lymphatiei nee usquam plura exempla vaticinantium invenies, quam ubi formido mentes religione mixta pereus sit. XXI Statuam divisam non miror, eum dixe- irim montes a minitibus Meessisse ex ipsum diruptum esse
meo mea vi p-dam et passiora cura rema sinuum a id stingua valet mutare verustas duri Me ferunt, cum prosimis ureaque tellus a Drre nil in enu vipontus et instens
Resperium Siculo latus abscidit aruaque et urbes aestitore diduetas anstrato interluit aritu. Vides totas regiones a suis sedibus revelli et trans mare a
iacere, quod in eonfinio fuerat vides et uphium steri genti innitu discidium, cum pars naturae concita est de sem aliquo mare, ignem, Viritum inpegit, quorum mira ut ex toto vis est quamvis enim ex parte saeviat, mundi inmeri viribus saevit. Sie et Hispanias a eontextu Asrieaea mare eripuit sie per hane inundationem, quam poetarum maximi eelebrant, b Italia Stellia reieeta est. Aliquanto autem plus inpetus habent, quae ex insimo vaniunt aeriora enim sunt, quibus nisus est per angusta duantas res hi terrarum temores quamque mira Spectacula eliderint, satis die tum esti cur ergo aliquis ad hoc stupet, quod aes unius statuae ne solidum quidem, sed concam aetenue diruptum est, eum flariasse in illud s6 spiritus quae'
pens summi luseriιν. Illud vero quis neseit . dilaeus
302쪽
aedificia angulis vidimus moveri iterumque eonponi.
quaedam vero parum apiat positu suo et a labris neglegentius solutiusque eonposita terrae motus saepiris agi-xtata eonpegit duo si tolos parietes et totas findit domos et latera magnariam turrium, qua sesida sunt, se indite pilas operibus subditas dissipati quid est quare qui quam dignum adnotari putet Aeetam ess aemi terimo ad eaput in partes duas statuam 1 XXXI. uuare lamen per plures dies motus fuit non desiit enim adsidue tremere Campania, et mentius quidem, sed inpenti damno, quia quassa quatiebat, quibus ad eadendum rate stantibus non erat inpelli, sed apuarii nondum videlieet spiritus omnis exierat, sed adhue emissa sui pari maiore oberrabat. Interaesumenta, quibus probatur spiritu ista fieri, non est a' d dubites et hoe ponere. Cum maximus editus iremor est, Milo, in urbes terrasque saevitum est, non potest par illi subsequi alius, sed post maximum lenes motus sunt, quia iam vehementior exiluni ventis uetantibus laesi rati qui deinde residui spiritus non idem possunt
nec pugna illis opus est, cum iam viam invenerint f quanturque ea, qua prima vis ac maxima ova sit 3 Hoc quoque dignum memoria iudi eo ab erraditissimo et gravissimo viro copnitum sorie enim, cum hoc evenit, lavabatur vidisse se adfirma in balneotes sollas, quibus solum erat Siratum, alteram
ab altera separari iterunxque oommitti ei aquam modo reeipi in eomnussuras pavimento reeiaente, modo
conpresso ebullire et elidi. umdeni, audivi narrantem vidisse se materias mollius erebrius quo tremer quam natura duri sinit . XXXII. aee, Lucili virorum optime, quantum ad ausas ipsa si illa nune, quae ad non sirmationem animorum pertinent, quos maςis refert nostra sortiores seri quam doetiores sed alterum sine altero non fit non enim aliundo venit animo robur quam
2 a bonis metibus quium e tem*auon naturae ovem enim non te ipso asus adversus mines armaverit,
303쪽
erexerit quid es enim eur ego hominem aut seram. qui est eur sagitiain et Iane eam remam maiora moperieula exspectanti fulminibus et terris et magnis natura partibus eumur Ingenti itaque animo mors pro 3 voeanda est, si e nos aequo vastoque inpetu adgreditur,
si v eqsidiano et 3 qigari exilu. Inhil refert, quam ira in veniat quantus quo si ι, quod in nos trahat, quod ae nobis petii, minimum est hoc seneeius a nobis ablatura est, hodauriculae dolor, hoe humoris in nobis corrupti abundantia, hoc ei bus parum obsequens stomacho, hoe pes leviter offensus. Pusilla res es lio minis anima, sed ingens res eonteuiptus animae hane qui contempsit, esturus videbit maria turbari, ebiamsi illa omnes exeitaverint venti, etiamsi aestus aliqua perturbatione mundi tolum in terras verterit oceanum securus adspiciet ulminantis
coeli trucem atque horridam laetem frangatur lieri eomlum et ignes suos in exitium omnium, in primis suum miseeat se eurus adspiei et ruptis conpagibus dehiseens
solum, illa licet inferorum regna retegantur stabit super ilIam voraginem intrepidus et 0rtasse quo debet cadere, desiliet. Puid ad me, quam sint magna, quibus pereo 5 ipsum perire non eS magnum proinde si volumus esse selie es, si ne hominum nee deorum nec rerum timore versari, si despieere fortunam supervaeua promittentem, levia minitantem, si volumus tranquille degere et ipsis dis de selieitate eontroversiam agere, anima in expedito est habenda sive illam insidiae sive morbi petent, sive hostium gladii sive insularum eadentium fragor sive ipsa- rura ruina terrariis Sive vasta vis ignium urbes aprosque pari elade eonplexa, qui volet illam, uecipia . uid aliud 6 debeo quani exeuntem hortari et cum bonis ominibus emit
terer vado sorbiter, vade selieiteri Nihil dubit veris. reddideri . non de re, sed de empore est qua tio. M. cis quod quandoque sudiendum, L nec ro veri nee timueris ne iis velut in aliquod malum exituriun luseris. retro rei uni natura te, quae senuit, exspectave loeus melior ae Lusior. Illi e non ire muni terrae nec inter, enurcum magno nul)Ium agore eo umint, o incendia
304쪽
regiones urbesque vastant, non naufragiorum lotas classes sorbantium motus est, non arma contrariis disposita vexillis et in mutuum perniciem multorum milium par su-ror, non pestilentia et ardentes promiscue eommunes
po pulis indentibus rogi. Istud leve est quod limemus, gravo est. polius Mines incidat quam semper inpendeat. 8 Ssii autem perire umeam, eum terra anto me pertat. eum. ista quinantur, quae quatiunt; et in iniuriam nostram nim sine sua veniant Helice Burinque lotas marem,eepit ego de uno eo usculo timeam snpra oppida duo
navigaturi duo autem quae novimus, quae in nostram notitiam memoria literis servata produxili quam multa alia aliis Io eis mersa sunt quot populos aut terra aut iusta se mare inclusit ego reeusem mei finem, eum seiam me sine sine non esse immo eum Seiani omnia esse finib
in ego ultimum sus Frim timeam' uantum potes in que, ipse te coli itine, Gelli, contra metum morim: hic est, qui nos humiles saeti hie est, qui ipsam vitam, euipareit, inquietatis perdit hie omnia ista dilatat, terr
rum molus et sulmina quae omnia seres constanter, si eos itaveris nilai interesse inter exiguum tempus et lo Iogum. Horae sunt, quas perdimus puta dies esse putamenses, puta annos perdimus illos, nemp perituros. 9uid, oro te, refert, num perveniam ad illos 1luit tempus et avidissimos sui deserit ne quod futurum est,
meum est, ne quod fuit. in meto fugientis temporisi1 pendis es, trini in modi eum fuisse. Eleganter ille La
Ilus sapiens die enti huidam Serarenti annos his o nos inquit, exsomta seis, quos non habes Ne ex hoc quidem intellegimus ineonprehensibilis vitae eondicionem et
sortem temporis semper alieni, quod annos adnumeramus affamissos ino adfigamus animo, hoe nobis subinde dicamus: moriendum est quando, quid lua mors naturae lex est, mors tributum o telumque mortalium malorumque omnium remedium est optavit illam quisquis timet.
Ouinibus omissis hoc unum, Lucili, meditare, ne mortis
ii omen is nides emis illam ubi obgitatione mulisti mutirem, ut, si ita erit. mssis illi et obviam emire.
305쪽
terram est, ut ad divina non erigatur ac tota Ente eoninsurgat, utique ubi novum e coelo aliquod miraculum sutia si nam quamdiu solita deeurrunt, magnitudinem rerum consuetudo subducit ita enim conpositi sumus, ut noseotidiana, etiamsi agmiratione di pa sunt transeant: e tra minimariun quom rerum, si insostiae prodierum spectaculum diues fiat. Ille itaquae oetus astrorum, qui-2bus inmensi corporis pulehritudo distinguitur, populum
non convocat at eum aliquid ex more mutatum est, omnium in coelo voltus sist. Sol speetatorem nisi defeeii non habet nemo observat lunam nisi laborantem tune urbes conelamant, tune pro se quisque supErstitione vana trepidat iuuanto illa maiora sunt, quod sol lotidem, ut it 3 dicam, gradu quot dies hahet et annum ireuitu suo
elaudit, quod a solstitio ad minuendos dies vertitur, quos a sessuit M statum inelinat et dat noς tibus spatium, quod sidera inseondit, quo terras, cuni tanto maior sit illis, non urit, sed calorem suum intensionibus ac remissionibus temperando fovet, quod unam numquam inplet
nisi adversam si hi neque obseurat Haee tamen non ama notamus, quamdiu ordo servatur si quid turbatum estae praeter consuetudinem emicuit, spectamus, interrogamus, ostendimus adeo naturata es magis nova quam
mi gna mirari. Idem in eo motis fit si rariis et insolita snguaesto ςnis adparuit nemo non quid sit eupit et oblitus aliorum de adventi sto quaerit, ignarus utrum de beat mirari an iniere. noli enim desunt qui terreant, mu
306쪽
significationes eius praedieent graves seis stantur itaque 6 et cognoscere volunt, prostigium. sit an sidus. At mehe eules non aliud quis aut magnificentius quaesierit aut didie erit utilius quam de stellaruni siderumque natura, utrum stamina contracta, quod
et visus nostis adurma et ipsinu ait sim luens unim ei
olor inde descendens, an non sint flammei orbes, .sed solida quaedam terrenaque eorpora, quae per igneostraetus labentia inde splendorem trahant caloremque, non de suo clara in qua opinione magni mere viri, qui sibdera crediderunt ex duro eoneret et ignem alienum pDS entia. nam per se, inquiunt, stamina ei geret, nisi aliquid haberet, quod teneret et a quo te reuu , eo globalamque nee stabili inditam eorpori prolaeis iam in flus turbine suo dissipasset.
1 II Ad hae investiganda proderit quaerere, num cometae condicionis sini eiu cuius superiora videntur enim cum illis quaedam lusebere eommunia, orbis et oceasus, ipsam quoque, quam vis spargatur et longius exeat, faciem aeque enim igneiu splendidique sunt itaque Si Omnia terrena sidera sunt, his quoque eadem sors erit si vero nillil aliud sunt quanis
rus i*nis manentque mensibus senis neque illos conversio mundi solvit et veloci a cilla quoque possunt e tenui co stare materia nec hoc disculi adsiduo coeli circumactu. 3 Illo quoque . pertinebit disto, excussisse, ut
solamus utrum mundus torra , Stadis cir eum eat an mundo stante terra vertatur in runt enim, qui dicerent nos esse, quos rerum naturam scientes erat nee eoeli motu sieri ortus et oceasus, sed
ipsos. oriri et oeciderei dipnare eontemplatione, ut sei mus, in quo enim stari simus pigerrimam Sortili an velocissimam sedem, ire nos deus omnia an nos agati I. . III. Messarium est aut . veteres ortus cometarum liabere o meetos. d. hendi enim propter raritatem eorum 'eursus adhuc non polesi nem Mors ri, an vices Ser
2, L et illos ad suum diuin ereus ordo produeati ovalia e e lassium obsoriuio, Mi .ex nuper in Graeciam
307쪽
in ela Democritusin que, subtilissi irrus antimi momnium, suspieari se ait plures esse stellas, quae eur rant, sed ne numerum illarum posuit nec nomina, no dum conprehensis quinque Siderum cursibus Eudoxus primus ab Aegypto Ilos motus in Graeciam transtulit hielamen de eometis nihil dicit ex quo adparet ne apud Aegyptios quidem, quibus maior oeli cura fuit, hanc partem elaboratam. Conon postea, diligens et ipse in-3quisitor, delaevones quidem solis servatas ab opi eollegit, nullam autei nitationem Rei cometariam, non praetermissuriis, si quid explora apud illos eonperisset.
N. Duo certe, qui apud Chaldaeos studuisse se di-Icunt, pigenes et Apollonius Myndius, peritissimus inspiciendorum nat urialium, inter se dissident hie autem ait cometas in numero Mellarum errantium poni a Chaldaeis tenerique eursus eorum. pigenes e ira ait chaldaeos nihil de eometis habere conprehensi, sed vi det illos aedendi turbine quodam aeris eo ne itati et intorti. Primum ergo, si tibi videtur,2 opiniones huius ponamus ac re sellanius. Huio videtur plurimum virium habere ad omnes sublinatum motus stella Saturnii hae eum proxima signa Marti premit aut in lunae vieiniam transit aut in solis incidit radios, natura ventosa et frigida eontrahit pluribus locis aera conglobal quo deinde si radios solis j sumpsit, tonat sui suntque: si artem quoque oonsenuenterii habet, fulseminat. Praeterea, inquit, aliam materiam habent ulmi, ana, aliam fulgurationes aquarum enim et omnis humidi evaporatio splendores tantum coeli citra telum minae movet illa autem calidior sieeiorque terrarum exhalatio fulmina extundit. Trabes vero et inees, qua nullo alio inter se quam magnitudine distani, hoc modo fiunt eam 4 humida terrenaque in se globus aliquis aeris clausit, quem urbinem dicimus , quacumque sertur, praebet speciem ignis extenti, quae tam diu durat, quamdiu mam
sit a s illa eonplexis divini si inimi se errenique multum
308쪽
1 V. Ula proximis mendaeiis incipiam, salsuna est laeessit trabes lurbine exprimi turbo enim ei rea terras eost eipitur et seitur ideoque arbusta radicitus Vellit e , quueumque incubuit, solum nudat silvas interim et ieeta corripiens, inferior sere nubibus, utique numquam altior. Maeonira trabes editior pars coin ostentati ita rimm mst imbibus ossiti erunt m eterea turbo omisi Reveloeius r Uitur et in orbem vertitur super ista velociter desinii
ipse se vi sua rumpit trabes autem non transeuminine praetervolant ut laces, seu conmorantur eb in eadem 3 eoeli parte conlucent Charmander quoque in eo libro, quem de eometis conposuit, at Anaxagora visum granio insolitumque coelo lumen magnitudine amplae trabis. Et id per multos dies fulsisse Callisthenesi adit, antequam Burin et HElicen mare abseonderet Aristoteles ali non trabem illam, sed cometen fuisse ceterum ob nimium ardorem non adparuisse sparsum ignem, sed procedenio tempore, cum iam minus napraret, redditam suam eo- metae faciem. In quo igne multa quidem suere di aquae notarentur, nihil tamen magis, quum quod ut illo sulsit in coelo, statim supra Burin et Helige mare suit. 5 umquid erς Aristoteles non illam tantum, Sed omnes trahes ometas esse credebat, hane habentes disserentiam, quod his continuus ignis est, ceteris sparsus re bes enim flammam aequalem habent nee ullo modo intermissam aut languidam, in ultimis vero . partibus eo tum,
qualem ruisse in illa, O qua modo retuli, calli silienes
.iradii 1 M. Duo inquit Epigenes, stometarum genera sunt alii ardorem undique emindunt nec locum mutant alii in unam partem ignem vagum in modum eomae porrigunt et stellas praetermeant, quales duo aetato hostra visi sunt. Illi priores erinit undique et inmoti humiles fere sunt et isdem eausis quibus trabes saepsque eonfiantur, ex intemperi aeris turbidi multa secum 2 arida humidaque leuis exhalata versantis potest enim spiritus per angusta elisus amendere supra se positum
aera, plenum alimentis id eis igni, deinde propellers
309쪽
ex nitido, ne ex aliqua causa refluat rursus ae remit tur, deinde iterunt proximo die a sequentibus consu tere et eumdem locum inimi mare videmus enim venios per eonplures' dies alle stitutum redire pluviae quoque et alia tempestatum genera ad praescriptum reve tuntur. Ut breviter autem voluntatem eius 3 exprimam, eadem fieri ratione hos eo metas existimat, qua si unt g nes turbina eiecti. oeunum interest, quod illi turbines ex superiori parte in terras deprimuntur, dii de Erra in superiora eluetantur. VII. Adversus hae multa dicuntur. Primum Isi ventus in causa esset, numquam omeles sine vento adparereti nune autem ei quietissimo aere adparet deinde si vento fieres, eum venio eaderet, et si vento inei pereueresceret vento eoque esset ardentior, quo ille in ei latior. His aeeedit illud quoque, quod ventus multas aeris partes inpellit, ometes in uno loco adparet, et Ventus in sublime non pervenit, omptae autem visuntur supra quam ire ventis licet. Transit deinde ad illos quos gait ortiorem habere te Ilarum speciem, qui et proeedunt et signa praetereunt hos ait ex eisdem causis fieri quibus illos, quos dixit humiliores ilio tantum interesse, quod terrarum exhalationes multa seeum arida serentes celsiorem petant partem et in editiora eoeli aquilone pellantur. Si illos aquilo propelleret, 3 ad meridiem semper agerentur, quo ventus hic nitituri atqui varie eone runt alii in ortum, alii in Oeeasum, omnes in flexum, quod iter non daret ventus. Deinde si aquilonis illos inpetus in ullum levaret, aliis ventis non orirentur cometae atqui oriuntur. VII. Illam nunc rationem eius utraque enim utitur Iresellamus. ut equid humidi aridique terra esstavi b, cum in unum coit, ipsa diseordia eorporem spiritum versat in turbinem tune illa vis venti ei reumeuntis quiequi intra se conprehendit, ursu Meendit et levat in altum, actam diu manet splendor ignis expressi, quamdiu alimenta sumetunt quibus desinentibus et ipso subsidit. Pu hoea dicit, non notat, qualis sit aurianum cursus et qualis come-.
310쪽
larum: illorum rapidus a violentus et ipsis ventis etiatior est, dometarum lenis et qui per die noeiemquo quantum transierit abscondit. Deinde turbinum motus vagus est ei disiectus et, ut Salustii uia verbis verticosus, cometarum autem conpositus et destinatum iter carpens. Num quis nostrum aceederet lunam aut quimque sidera rapi vento aut turbine rotari non, ut puto. quare quia non est illis perturbatus et inpotens cum . ad cometas ido transferamus i non consime nee tumus,
tuos eunt, ut aliquis credat illas causis iurbulentis ei lineolisiantibus pelli. Deinde euamsi verilem isti conprohendere terrena humidaque et ex humili in altum exprimer possent, nou lamen supra lunam efferrenisuri
omnis illis usque in nubilum vis est cometas autem immixtos stellis videmus per superiora labentes. Ergo vinrisimile non est in tantum spatium perseverare turbinem, qui quo maior est, maturius eorrumpitur. IX. Utrumlibet itaque eligati aut levis vis in lanium perventro non poterit, aut magna ei eone itala eitius ipsa se franget. Praeterea humiliores illi eometae ob hoe, ut putant, non exeunt altius, quia plius terreni habent sed gravitas illos sua in proximo tenet atqui neeesse, hiseometis diuturnioribus, etsioribus plenior materia siti neque enim diutius adparerent, nisi maioribus nutrimen-2 tis sustinerentur. Dicebam modo non posse verticem diu permanere nee supra Iunam aut usque in stellarum locum crescere nempe emei turbinem plurium ventorum inter ipsos luctatio hae diu non potest essa nam cum UaSuSet neertus spiritus conluelatus est, novissimo viri vis
3 omnium cedit. Nulla stulem tempestas magna perdurat: procellae quanto plus habent virium, lanis mihus temporis venti eum ad summum venerunt, remittunxur omni violentia necesse est ipsa concitatione in exitum sui tendant nemo itaque turbinem toto die vidit, ne hora quibilem mira veloelia eius et mira brevitas est. Praeterea violentius celeriusque circa terram Et in terra volvituri quo celsior, eo solutior laxiorque est ei ob hoc diffun-εditur. Adie nune, quod etiamsi in summum pertem