장음표시 사용
21쪽
Solutio. Dedi Rinitione termini se
Imatical ,r tame Iogicales. Vel sic, sufficitq, pc natur suus mile in propositione: ut misia,Petre, igne, potest reduci ad ista sibi similesia Petre facito istaec vel ad ista Petrus est faciens igne Sed via detur verius dices e,lias esse orationes gramaticales,& non logica es: cuin eis ponatur obliqui casus,& no recti,obliquus enim secusidum logicos non est nomen, sed casus nominis. Etsi arguas, sunt pro stationes: ergo orationes: renet consequentia,ab inferiori ad stium superi Lego maiorem, cum non habent verbum sed casus vobi: sunt enimveroa Iiqua,castis verbi, sed non verba secundum philosophum in primo perihermeni M. Contra secundam dissinitionem termini argui tua sic.Para propinqua est pars,remotarer diffinitio secunda nuIla,probo antecede dii se Iasit bona Capta iura propositioe, Sortes est homo,partes propinque sunt Partes remote,ergo pari propinqua, est pari remota. Consequellat Met,quia sicut plurale de plura'i,ita singulare de singulari Itantecedes probo II edictiones puta,Sortes Schomo que sunt parteS propinque, sunt ille Iitere seu si labe Sorte, homo, & ille litere, seu sit Iste sunt partes remote:ergo partes propinque sunt partis remoteconsequentia tenet,pconuersione simplice: ne enim sequitiae, dictiones sunt si Ilabe: ergo sit labe sunt diei nes Item ornanes partes TelTote sunt Fr sinus ergo pars propinqua est remota. Tenet consequentia ab viii uer ali,ad suam particularem Ut videtur. Ad argumentum contra secundam dissinitionem termini, respodeo negando sc elam,& adprobationem quia sicut singulare de singula ri.&c. Dico illam regulam non teneri interminos numertas, Neq; interminos i sicludentes negarionem: ut est in prope sito, quia unus sensus istius propositionis,pae res propinqus sunt partcs remote, S pars propinqua est pars remota,est talis: videlicci, ex cuius significatic ne non resultat significatio totius propositionis, qui sensus est fals . Est enim pars propinqua, ex cuius significatione resultat significatio totius. Sed pars remota dici mr illa, ex cuius significatone nonr EadH r is sulcatsignificatio totius: ut sunt litere, & s1IIabe. HI secundo potest potee piri responderi ad argumentum, q) non est in conueniens partam propii pinqua es qt messe remotam,S econtra, remetu diuersonam ut, IT horro estremos . pars propinquat impropositionis homo est animes,& est remota huius copuIatiuae, Deus est iustus iudex,&homo est animes: crura partes propinquae litu copulative sint illidue catagorice,Deus est iusi'
22쪽
incommuni.)r vj. S homo est animal. Ad confirmitionem, omnes partes propinque sim remote ergo pars propinqua est pars remotaDistinguo quia vel antecedens ualdistributive,&lic concessa sequesa, nego anteceim Sc dico, i,sicutconsequens enialium,ita Nantecedens. ei antecedem stat collective,S sic inego se clam:non enimsequitur, omnes a stoli Dei sunt duodecim: ergo Petrus apostolus est duodecim, vel est dredecimus.Vide Scotum in primodistini.secunda est. tertia. In solutionearga nenti secundi principilis, in solutione secunde probationi S. Contra tertiam diffinitionem termini opositio non solum est re Cora terriso utrilliin terminum,seu terminos: sed etiam in sillabas, &huras: am Nillini di afflix in atramentumseu materialia ex quibusconficitur atramen
Confirmatur. Illadi itio non conuenticuilibet contento subdi
iunitorer mala, concedo sequelam,Sc nego antecedenSaet adprobationem, quod non conuenit vocali, nego:& cum iterum probas, o non habet partes in quas resoluatur,nego iterum et ad probationem, dum est tubiectum adhuc non est copula,ned predicarum etc. Dico o utimur vocibus et tempore in quo proferuntur tanquam si essent permanentia, Vel aliter,i, sicutsuccessi habetesse,ita successive resol
Margiimentum principale.Respondeo concedendo antecedes, et doluxim negando vidissinitio fit mala, pro quo ponunturpropositioneS. . Rama,triplex est resolutio propositionis Prima, in dictiones signi- i 2piex reficatium,et hec est inmolata.Secunda iii sillabas,et hec dicitur media i Oimi era.Tertia in litem,et hec dicetur remota. pQ.
Secunda propositio nota laese,sussicit res utio propositionis indictioncssignificatiuas,ad hoc Opropositio dentiatesse propositio,et sic patet solutio ad argumetiarum. et Vstimo arguit contra opinionem,que tenet secunda intentione inesse ibi diffinirum principalest, ulla secunda intentio estsignum,cum g qum significare videaturastus entis realis,et non entis rationis. Confirmatur,secunda intentio non est potabili in propositione, cquid potu tur in propositione,vel estquilitas spi tmesis. ut in mentali propositione. et est vox,ut inuorali vel e scriptura, ut in scripta propositione. Ad vitimam argum utum, quando arguitur nulla secunda instarum S uti,tio estsignum ergo dissinitio mala. Re pondeo vi diiunitio secunde
23쪽
Intentionis se velut intelligenda: termitius est ficus da intentio fundata stat atributa termino comuni, significativo, in ordine ad terminos inferiores hundum unam opinionem vel in cadine ad sua significata, cundum aliam. Et cum probas, quicquid ponitur in propositione, veIest terminus mentalis,vocalis,vel scriptus,concedo larmali tande sic sectaresa interio non ponitur in propossitione, sed ponitur obiectivesicut homo ad extrae in hac,homoesit alii mal .Etsi arguatur, sequeretur quod secunda intentio predicaretur deprima,&econtra. Respondeo nullum esse inconueniens,pro quo vide Scotum in prologo,quesitione. iij.hi solutione argumenti Egidi S etiam in quarto,djsuIrail. que sit. . Circa materiam iam dictam tria veniunt declaranda, intreductorio modo,ne UZdientes perignotassar Eietemur.
Primum, id sit signum Secundum, quot liciter aliquid ponatur in propositione. Tertium, id est propositio hoc est per necessarium scire,cum poenatur in diffinitione termini De primo daturduplex diffinitio. remo cSimi si Vml facitcognoscere aliquid, aliqua vel siqviliret. Sibi quid Memplum primi,IT homo, lyrid .Exemplum seclida,ly homines P d popuIus .Exemplum ter sty est in lare propositione,homo est aurum
Heundo e Sic diffinitur ab Augustino signum est res, que prster speciem, qua
ingeriisensibus,aliquid aliud facit nos cognoscere, eu venire incognitionem alicuiuS sicut vestigium facit nos cognoscere re,cuius est vestigium,& fumus ignem.
Hi ino ' De secundo dicitur,q, tripliciter contingit aliquidponi,vel eccp
Itibile in propositione:realiser,8 formaliter: sicuti sunt termini seri r ,' vocales,d tarsan mentale vi in hac,homo est animal.
Secundo ' Dicitur aliquid esse poni bile,WIponi in propositione virtualiter:
ut si imponatur ista litem,a .ad significadum Deum esse usium iudice tunc ibi non sunt termini formaliter,& realiter Ad Mine virtualiter Tertio ci citur poni, Iesse poni bile in propositioe, iecisue: hoc est, ita cognoscitur per propositionem,&sic quicquid cognoscitur propositio ita irer a potetia cogniti uasdicitur esse in propositione tanq3 in sigiao,8c in potenti i cogno centesibiecti .c Ad tertium remota detur,q, propositio multis mcdis difficitur, sed
in proposito lassicit ista dissinitio.
24쪽
R De Representare. ete vii. Propositio est oratio affirmatim, vel negatim alicuius de Proposi. aliquo,vel alicuius ab aliquo: exemplum primi, eus est mise quid .ric ors exemplum seculidi,Deus non est inuidus.
Tractaturi de termino significativo, operae preci uest prius De termi- aliqua perstringere de representare, quid dc quotuplex sit. no sigmfiltem designificarestum quia tu multis coincidunt,tum quia procedire via disi infe cognoscendi: SO representare ponitur tanquam genus indiffinitione designificare. De prim 3, representare sic diffinitur. Repraesentare e sacere Represen cognostere aliqua,vel aliquid ,vel aliqualiter . Expositio harti tare quid .pai ticularum pate ed ly facere dicit qua me unq; actionem, effectivam,obiectivam siue motivam,formalem,&instrumentalem quarum significatio&differentia patebit inferius. Quadru-eii Ad secundum dicitur,q, quadruplex est reprie sentare. plex reprei Primum eflective. sentare. e Secundum obiective.
Quartum instrumentaliter. Primum ,repraesentare effective est efficere cognitione, vel Represera.actsi in genere causaeefficientis' isto modo repraesentat De , re effecti.
cum concurrat cum omni causa secunda , quia omnis causa pri ma plus esi influens supra causiatu suum, qua uni uel salia secunda ite Ioannis primo omnia per ipsum ficta sunt. Hoc etiam pacto,representat obiectum species Shabitus secundum Ocham,&intellectus, siue anima: inquit Augustumus
de anima& obiecto, nono de trinitate,cap.xit .ab obiecto&Potentia paritur notitia,scilicet inruitiua
De spec te tenet etiam Sc otus in primo q uid supplet vice obiecti,in notitiis abstra etiuis,de habitu in quit Ocham iii quinto quoli iiii.quod habitus non soluse tener ex parte poteris, ea facilitando,Sed etia ex parte obricii suppledo vice eius. De itellectu agere dicit,quo eoma facere dest, .mucere spe InteIIem cie intellegiiale, media tentasmate i. notitia sensitiua iteriori. agens.
De intellectu possibili dicitur,q uo omnia fieri, id est, in re- intellectusceptiuus specierit intelligibili ii, qui licet passive se habeat in possibilis
receptione speciei quia in cuipis partialiter producitinteII mone,dicitur cocurrere active .inaliter dico,quodque libet
25쪽
rea mnndi est representatim sui Sc omnium: vi Sortes potest representare seipsum de omnia entia in quantum sunt entia: uel substantia,vel animal,vel homo, omnia haec producunt speciem sui inrepresentando nisi Deus representando se sibi, , anima separata cognoscendose intuitiue, non eget specie productased sufficit essentia ipsius aiae Sc praesens inteIlectui. Repsen. Representare obiective, est efiicere cognitionem in rati lecti. quid ne obiecti,vel actum aliqualiter representantem .Pro quo nIra , quod obiectum potest comparari vel ad potentiam,&sic dicitur movens,npotentia mobilis: vel potest comparari ad Triplex notitia productam,dc sic diciturcausa efficiens partialis. obiecm. Et nota quod triplex est obiectum
Motivum Motiuum tantum:&esiit ud quod mouet potentiam natin in quid. raliter ad causam notitiam sui ipsius, non representativam, ut imago virginis representat mihi beatam Mariam virgine& nou se ut imago est. ttinatius ' obiectum terminatiuum tantum est,quod cognoscitur per tantisiquid aliquam notitiam cuius ipsum non fuit causa,vi beata virgo Obiectu Maria representata per suam imaginem. trativisi & Obiectum terminatiuu& motivum simul est, quod naturali motivum ter mouet potentiam ad causandum sui ipsius notitiam represimul quid sentativam: sicut ignis,vel rex praesentialiter cogniti,vel visit Sic enim mouet ipsam potentia visuam quod operatio ipsius potetis terminatur in igne cognitum vel in regem.
I De significare. Duo in presentiarum sunt determinanda.. Primum, quid sit significare
fili Secumdum,quot uplax sit significare.. Primum attinet ad partem dimitivam. es: Sec undum ad diuisulim. Significassi Primo igit ut dicimus, quod significare est representare, re quid . aliquid vel aliqua,vel aliqualiter rotetie cognitiuae eam vim
Expositio huiusdi finitionis. Significare est diffinitii huius desinitionis largissimhcapti r
26쪽
representare,ponitur Icco genisis vel tanqua quid cornui; aci Ir significare aliquid, Ppter representath singulariter: ut horno, dorte Staliqua prcipier representatu pluraliter, vel colIccii uetat qualiter,pr opter hi cathegorcum ata,vet II omnis, II quia, lyrii potetiae cognitive, ponitur ad differentia potetis iraturalis aniniae vegetatiuae,&potetae appetiti me. Exe-plum prim potentiae ignis ignientis vel calefacientis vel co-burentis,inhil repraese utatur ut ea cognoscat.Exemplum s cundi,Potentiae nutritiue,augmentativae siue generature nihil hoe pacto repraesentatur, etiam ut suos motus agant. Ex
plum tertii,potentiae appetitiuae nihil representatur nisi ut cognoscatur prius per aliquam potentiam cognatiuam. Restat ergo quod significare est representare potetiae cogni Pote .cogtiuae quae triplex est: videlicet,dauina,angelica Ohumana. Di ni triplex uitia,unicus intel Iedlus diuitem Angelica, uniuscuiu i angeli suus intellectus etia vilicus Humana iteristes duplex,Potentia cognitiva: videlice Limetiectus& sensus, qui quidem sensus adhuc subdiuiditur insensum interiore& exteriorem. Ultimo dicitur etiam,vitaliter immutado,unde vitalia im- Uitalis immutatio dicitur mutario,ve Imotus quo mouetur poteria de mutatio. non cogno cente ad cognoscentem, vel de non cogitatione alicuius rei,incogitationem ipsius veIalterius:&dicitur imis mutatio Quia ea mediante mouetur intellectias,&caeterae potentis cognosci liueinteriores,&exteriores: S dicitur vitalis quia est In potentia vitam habente.
Ex hi s sequitur,q, talis representatio non sit in i nulli ciu diuino.tu quia omnia actualiter Sc intuitiue cognoscit S uno actu : tu quia talis i m mutatio argueret in Deo imperscisti onerqua propter inquit Propheta, Ego sum Deus qui no mutor.e uoad secundu respodeo, qud quadruplex est signi fidare Quadrinprimit naturaliter comuniter, Sc est e incere cognitionem vel plex signia inratione obiecti sui ipsius representativa. Et nota q)ibi ficere. obiectu capitur robiecto terminatiuo oc motivo simul. N
ta etia,quod dici naturaliter,quia insitu e si a natura cui cum rei representare se poteriae cognitiuaesu oeens, siue creatum liue increatu cadat sub obiecto intellectus creati,quod e ens.
Dicitur notater comuniter quia comune est omnibus rebus.
27쪽
Ex quo sequiturprimo,quod quaelibet res msi di significat
se: idest representat se naturaliter comuniter necessari usit agens necessarium.
Sequitur secundo,quia quaelibet res(Ilaeti erfecta est representativa sui&aliorum . . Sequitur tertio, quod Deus repressitat se sibi necessario, nobis autem contingenter. signifiea- Secudodiciturq, significare ex instinini naturatast efficerere ex insit notitiam secundariam alterius , seclusa impositione ,&hocctu nature modo fumus significat ignem: risus gaudium: flectus dolore: gemitus infirmitatem. Significa- mTertio est significare ex usu&consuetudine,&sic sonuscam re ex usu. panae significat lectiones omestione horas diuinas perlabuendas: canis blandiens,aduentum d ni sui,&sic de aliis.
Significa- Quarto est significare proprie,pro quo nota quod acceptiore Hrie. nes supradictae designificare de peraecidens considerat eas logicus,sed significare proprie dictum attinens ad cosiderationem logicam,sic dimnitur. Diffini.tri Significare, vel Terminus significativus est,aliquid, vel ali- significa. qua,vel aliqualiter,potentiat cognitius representare,sci Iicet aliud a sen aliud a suis partibus,3c aliud a suo prolatore, nisit Fffuerit impositus adfiguificandui se, vel suas partes, vel suurassini. tri prolatorem,exempla patent . Et peroppositum terminurn tio signifi. significatiuuet est,qui no significat nisi se, & suas partes naturaliter e 5 muniter,uel suum prolatore sine impositione: ut ista vox bus est terminus non significativus hoc modo. qvel aliter Sc breuius, significare proprie est,significare naturaliter proprie,ves ex Impositione proprie dicta, primu attinet ad terminos mentales vltimatos, secundum ad voca Ies,d
scriptos significantes ex impositione proprie dicta. Sequitur pars argumentativa. Argui sie , cotra illa diffinitione significare e representare. Hoc signum aurum,existens in concauitatibus terrs significat aliquid quod non reprie sentat potenti e cognitiuae: ergo diffinitio nulla. Forte negabis antecedens,quod probo:&suppono quod nullam potentiam moueat.
28쪽
la Maior est nota,& cos cntia bona,kd minore So,qua serte negabis. ireeni sequitur:sigraikat, ergo ali Aelahq,vel aliqlr. Foiae negabi pprim,d. sed a parte,c ededo tertia,sed conati arguosic. Ois significataliqlr:ergo aliquiersignificaturper II oiS,conseques estialium,ei Nantccedes quia ex verint nisi veriusia quod conseqala sit falsam probo.Quia hec propositio aliqualiter si ficatur per I omius in una rmativa, cuius subiecim pro nullo supponit. Argu sic.tite thChimerasigruficat alim,m illud no representat possidetine cognitiue,ergo dissinitio mala. Forte negabis minorequa .pbo: qasi repsentarer,maxime representarct Chimera, sed hoc no,qa bene hqrur,Chimerare entat Chimera,ergo Chimera representatur per II imera. Irrare Velitatur,ergo ilitelligitur:sed IMII lird sibile est intelIegibile,ergo intentum. firmatur Ille terminus homo significat leonem, tame non representat ipsum potentie cognitiue,ergo dissinitio mala.Maior patet, het est vera Homo imaginarie est leo,ergo subiectum,& predicatum supponuut pro eodem,& per consequens significantidem sed minor Frobatur.Iste terminus homo,nonre Lemat Ieonem naturalitar,neq: ad placitum,ergo minor vera ergo aliquidsignificat, quod non re-Prmentat. Ogumetorii solatio.
Vando arguis. Hoc signum aurum.&c. Re iacto ponendo Ad.vi e inuaspropositi eS. a DicutaliquLq, si ly quod natur in notativo, antecedes cst l. Propos. vini,sed cosequitia itulla.Si in tym ponatur in accinati uinciis cst sal Replica.sum,quia sensus est, illud Divina significat aliquam rim,quam non representat potantieco tritiue, quod Implicatcoiit Ictionem. Contra hoc sae replicatur. Illud signum aliquid, quod Non rempnesentatur Per aliquem seminum, significat aliquid, tamen illud
non reprae. Vt potentie cognitiue.
Propositio responsim ad istam replicam, talis est. III signum si Pnificat quodlibet ens mundi,quiade quoIibet demonstrato haec pot- sibilis est,hoc est aliqui quod non demonstratur per alique te manu.
29쪽
iij. Propo. Tertia propositio. Istra pro nullo potest verictari, nec secus use nee secundum suum synonymum.
iid gQuarta propositio. Significatio e sic explicatur. Illud signum fi-gnificat quodlibet ens minassi, conotando, viron re taensetur sera liquem staminum.
v Quinta propositio. Si vis scire in ter minis non polantibus supponere,aspicias ad determinabile, quia illud significatur per totum avgregatum,quodsignificati persolum determinabile, cum repugnantia tamen: ut Ir non homo. Sed ego secundum nostrum insututum,(Salua senione sentenua, aliterrespondeo,non, men inficicndo di
Q 'ando arguis Illud signum aurum significat aliquid. Scetaetera. Respondeo vel capitur Id significaren reprauentare actualiter utri mi& sic nega vi nonrepta senter: quia bene sequit significat: ergore elantat, ab inferiori ad superius. Vel capiuntur significare, NI presentare aptitudinaliter utrumq;:& sic similiter nego assiamptum, quia sensus est,hoc signum est significativum, Scillud idem signum non est representativum. I capitur Iu significare aliquid actualiter de id non representare aptitudinaliterae siciterum nego assi impium: quia tensus est Illud stagnum significataliquid,& tamen non ei trepresentativum potentie cognitive. Vel quarto modo capitur lysigni, care aliquid aptitudinaliter,& b representare actualiter, &siccouc do illam: quia sensus est.Hoc signum est alicuius significatiuum,dc tamen i Ilud non replesentat,quod in casu posito in argumem cst verit. es vel aliter,&breuius dico: quod iIliasignificare,&representaret lis signi non est ad propositinn,cum non sit significare naturaliterproprie,nec ad placitum proprie,de quo in propositum presens. Itimo dico: q, ad replicam potest responderi, sicuria argum tum principale. Ha Iiter responderipotest, Ompositio est destructitia sui ipsius:cum ad illud signum essesignificatius, sequitur ipsum non esse significativum. Ad. h. st in ly omnis representat, tame non significat nego minorem. mprobas maxime siue caret aliqualiter,conci do: ercii argui ergo aliqualiter significatur per Iyomnis imo sequeIam,Sccosequens:ratio quia ab actiua adpastitiam no renetconsequentia, rasi quedo vi, ve
bis fertur super termisiti significate aliquid, vel aliqua, qtred nos rastva promito.Etsi arguai: IIcmmifacitquechetae tumi Lucius
30쪽
sguificatasser terminos, ergosi glifieat illos, ergo aliquid,vel aliqua antecedet patet quia non videtur alias illam vocem homo signi, care homines,mnqiua facilitatellecturn significatum eius apprehendere, copulam res deo quod tyoirmis,ntq; significar tarmano nec res significatas per terminos: sed facit illa apprehendi distributive,ut est,in hacpropositione,homo est animal nec significat thomine, neq; animalistas ignificat illa extrema accipiuLiriue. Iste trachimera figiuskat i meram,&c.Respoiadema dupliciter. Ad.iij no modo uegando,quodille terminus Chamera sit significativus: imo dico, negsigiufiint,iacmae resentar,cum Chimela nihil sit:nee potestine in rerum Natura. Abomodo pomi dici, Os e termisius linera, significat ratione
Paruum,cum dicarinens constitutum ex capite coim,ex caudabo ui ,ex ventre virgineo,&c.Et tunc Iicet significen&reps aesenter, tamen non pomi velificari,nem pro eissupponere Sed melior estres posio prima quia nomen totius:utly lapis,irosignificat parres,sed rori L confirmationem Iste terminus homo significat leonem,tamenia representat leoliem.Mai patet,laec enimest vera humo imagitime est Ieo,ergo significat leonem: Ied minorem probo. Homo nour radentat naturaliter,n mad placitum leonem:ugo intentum. Ad hoc re pondetur duplaciter. Primo negando antecedens, dicendo, P lyho, neq; signi fissit leonem, ii et representat: Q q, ista sit vera homo imaginane cilleo mori silua. Secuta Duplex es significatio. Absolutan hae,illi vox homo no Uufex clisignificat leonem,ted hominem: iaest respectiva, &laac,illi vox ho significatis
Contra diuisionem interminum significativum de non significativum.
Iignificat eooem, n omine ad copulam de imagdo unam opinionem, velat am diuena erit responsio A R .fic.ASA.estterminusan non significativus,&non Prima a gistativus ergo diuisioilla nulla. Antecedens paterah.non significaut naturaliter proprie,nem ad placitum,ergo non m terminussignificativus Sed quod sit significatii probo: quia I & est te inuius sigstificativus:ergo non citurnuum nonsignificativus