장음표시 사용
21쪽
nerantur infra terram. Ideo est alia expositio Alexandri, quod antendat Aristoteles disclarare effectus uniuersiales qualitatum primarUm,qua: Huam L .unt, duae activae, duae he ro passiuae Venerales autem HectUS fiunt generali S concoctio, maturatio, coagulatio I li
ciuei aditio Scium sequuntur qualitateS passiuas, sicut concocitio activas in ideo iste libet eri pars librorum de generatione, & corruptione, non libri Meteororum, sicut in libris de coneratione,& corruptione declarat, qUOd SVaruor qualitateS primae sunt, ex quarum com natione quatuor elementa resultant: ideo sequitur quod qualitatu quaedam activae,quae dam passiuae sunt. Sed errat Alexander, quia AristoteleS non declaravite dius qualitu tum primarum nisi, ut eX ipsis genCrantur mixta Perfecta similaria. quod maxime, uerbig itio uarii huius expressit, & cum iam declarauerit causiam genCrationi S partium similarium in , venere, sequitur declarare hanc etia in sipecie uerba aut e Philosophi in calce libri,haec fiunt. ' Quoni ii i itur habemus cuius generis unumquodque homeomerOrUm sit accipien Adsi ecundu unumquodque quid est,ut quid est Languis, aut caro, aut sperma, & alioru si unumquodque: sic enim scimus unumquodque propter quid, & quid est si materiam aut ,, rationem habeamus: maxime autem cum ambo & unde si principium motus: manifestis si autem his similiteranameomera speculari oportebit, & tandem ex hiS constituta, ut hoc si
Ideo est tertia expositio Olympiodori,&Auerroes ins equitur Olympiodorum hic,&m prooemio huius libri, dicit quod intentio Aristotelis in hoc libro no est declarare effectus
Qualitatum primarum, sed est declarare causias generationis omnium mixtorum perfecto rum similarium . qusa mixta perfecta sunt duplicia similaria, ac disiimilaria, non de dis imilaribus intendit agere,quia sipectant ad libros de animalibus: sed de similaribus quae duplicia sunt inanimata,quae intra terram ut plurimum,fiunt ueluti metalla & animata nam cum in libris de ueneratione egerit de generatione mixtorum impe tectorum: deinde de generatione mixtorum perfectorum, quae inanimata sunt e Tit in calce tertis Meteor. sequitur avenda de generatione mixtorum pectectorum similarium, quae animata tum, ut iam Euis caro, nemus, os , in animali. cortex in planta. sed quia conueniebant mixta similaesria perfecta, animata & inanimata; quoniam communiter dicuntur mixta perlectat adeo Arid oteles prius a communiori exorsus explicat causas generationi; mixtoru similarium simpliciter, antequaem agat de generatione mixtorum animatorum & Inanimatorum; non ita fecit de partibus dissimilaribus, quia omne mixtumdissimilare unsu; generis est, quia omne mixtum dissimilare animatum est patet, quia omne mixtum dissimillam organicum est omne or anicum animatum, quod patet ex finitione datam secundo de anima . claeit eruo quod hic intendit declarare causias mixfortim perfectorum similarium: de inaulainati egit in calce tertij, in hoc uniuersaliter de mixtis Perfectis similarib inanimatis, & haec est intentio secundum Olympiodoxum sumptae ex uerbis Aristo. in lim
Deserendo quem nam locum obtineat iste liber inter libros naturaliSxander, Ammonius dicunt duo, quod liber est Aristotelis,non tamen decimuSMeteor et scundo quod iungi debet libris de Generatione & corruptione Aristis. eandem opimiecutus est Ammonius. primo quod debeat ad tibi libris de generatione proDa incipit ab ijs quae declarata sunt in libro secundo degeneratione & iibi dixi siet, quod quatuor sunt qualitates primae a quibus nominantiar quatuoita quod istarum qualitatum duae fiant acit suae, ut calidum& frigidum: duae e tuTdum&ikciam; hic consequenter specificat & dicit , quod uidendum est a D tac rade effectus harum qualitatum primarum tam mimum P ii font opera activa activarum, & quae passua Passissβ vm de otione quae latis de Generatione& corruptione,quia aici Aristo. quod deb*mβ3 Te, Upetrationes qualitatum primarum, & propterea debet anne illo ec generum ruptione. Tum secundo dicit Ammonius, quianis iste tib Cy rum aeditet De At Cor tunc diuulsi & dissei erunt libri naturalis Philosophiae Ariuo la crat oratio Q. quia cum in secundo de generatione corrubii ne eg
22쪽
enos elementa sunt adesst quatenuS sunt principia mixti, ilia elementa ut clementa tibi principia mixti, & elementati.& quia non sunt principia mixti & Hementati nisi quatuor primis qualitatibus, exactione & passione, quarum fit temperaino; rem plegio,quae est terminus mixtis ipsarum primarum qiacilitatum,& mixtionis regi ae ab illis, etsi sic est,cum ergo Aristo. in lib . de Generatione egerit de semetis qua& ibi de his secerit longum sermonem,ui. sunt principia mixti & eme-hon fiunt principia mixti nisi ratione mutuae actionis &passionis qualitatum primarum, 'sequatenus simul agund&Operantur,&quia in isto quarto libro egit de effectibus & etationibus illarum primarum qualitatum resultantium ex actione di passione illarum er debet sermo huius libri continuari sermoni libri de generatione & corruptione, aliter P lduit Ammonius diuulsa & discreta erit oratio Aristot. de generatione & corruptione,&ebus fienter erunt disiecti libri naturalis philosophiae Aristot. Quod autem ille liber non
v. Meteor. probatur primo quia quae hic declarantur minimam habent assinitatem cuml set . quae in lib. Met. tractantur, quia quae quaeruntur in lib. Met . eorum generatio debendet ex duplici halitu. Sed quae hic declarantur. Lin isto quarto libro non fiunt ex dupliei halitu, quia generalis intentio huius libri est circa generationem mixtorum perfectorusimilarium tam animatorum, quam inanimatorum in uniuersali. quae generatio non fit ex illo ditiplici halitu, quia mixta perfecta animata similaria non pendent ex duplici halitus ergo minima habent assinitatem cum Meteorologicis . Tum secundo & fortius, quia Arist.n in prooemio huius lib. Metagens catalogum eorum quae declarantur in lib. Meteo. nullo modo meminit, nec proponit ea quae declarantur in isto libro, sed tantum numerat ea quq declarantur in tribus primis libris praelectis: ergo iste non est pars Met.quia si esset pars eorum,ibi expressisset Arist. quod tamen non facit ergo. Et sic Alexandor & Ammonius dicunt,quod iste quartus liber non est pars Met. sed est annectendus lib. de generatione &corruptione, & addit Ammonius, quod non tantum iste quartus liber debet annecti lib. de Generatione & corruptione, sed etiam finis tertii libri debet illi annecti, in quo fit mentio de generatione sessilium & Metallorum et non autem debet dici pars Meteor . & haec addit Ammonius ultra ea, quae dicit Alexander,ut inquit Olympiodorus Sed Domini ista opinio quicquid dicat, uana est, & falla, & uos eritis iudices,& nolo ut credatis mihi, sed rain tionibus meis,& nci auctoritati.& primo quia Arist. ubique inscribit hunc libria qualetu Meteorologicorum, &apud omnes Graecos inuenitur,& etiam ipsi fatentur; Vrgo falsa est opipio Alexandri, & Ammon , quia ex inscriptione sipectat ad . reeor . aut descriptio Arist.erit falsa, & tamen ab omnibus acceptatur ista inscriptio ; tum secundo arguo ratione in olubili, quia si iste liber non est pars libri Meteor. sed debet annecti lib. de generatione &corruptione , eroo cum ille liber de generatione & corruptione praecedat libris Met. &iste quartus liber & finis terti j fiunt partes lib. de Generatione & corruptione; per se ergo finis,& iste quartus libet praecederent libros Meteo. quod tamen fallum est. & contra Aristotelem in fine huius quarti, ubi continuans hunc quartum librum M teo . DO continuat
ipsum ad librum Met. sed ad librum de animalibus de plantis ; ergo non lunt finis teri II, &i qua sannectendus lib. de Generatione&maouod liber phisicorum ita est primus in ordine libros philosophiae naturalis; quod non potest e bbet philolaphus sequi ordinem naturae ita Quod ii, T iis,Me de '' u T inter libros philosophiae naturalis; quod non potest este secundus, & ita liber de celo est secundus quod non ' ratione & corruptione egerit de generatione absolute &-, S ess it Ua nimi de generatione corporum simpli Irit ei agere de mixtis de necessitate.&quia n
23쪽
neratione mixtorum imperfectorum, de quibus egit in primis tribuS libris Meteorotuli in quibus agit de mixtis imperiectis.& quia postquam egit de mi Neis imperfectis debui avere de mixtis petiectis, ideo in fine tertii & in isto Nuarto priUS agetur de perfiectis mi tis: sed in natura mixta imperfecta fiunt priora, quam mi Lia persecta, in tribus priuiij I bris Meteo. evit degenerationet mixtoru perfectorum. ergo de Dccessitate sequitur, quod iste libet non potest praecedere tres libros Meteororum, in quibus agitur de mixtis impet feetis, cum in isto quarto agatur de perfectis mixtis,& mixta imperfecta fiunt priora in m tura , quam perfecta.ergo non potest iste quartus liber praecedere illis tribus Meteororum, sed illos debet de necellitate instequi ergo finis tertii & iste quartus non possunt annecti liabro de generatione & corruptione,quia sic praecederet libroS Meteororum. ergo non pos iasinat annecti lib. de generatione. Tertio additur quia sequeretur quod secundum Alexandi um non tantum quartus liber deberet anneisti libris de Generatione, sed etiam debet eipi e cedere librum de generatione & corruptione,quod ostendo: dicit Olympi'dorus, quia in lib. de generatione & corruptione sermo habetur ab Aristotele de elementis, quae sunt uenerabilia & corruptibilia secundum partes, quia secundum tOIum non corrumpuntur:&duo sunt generabilia & corruptibilia, quia in lib. de coelo & mundo agit de illis ut sunt interna &incorruptibilia,& ut fiunt partes essentiales inudi,&dico quod sunt sterna&incolruptibilia. secundum totum: sed elementa prius fiunt passibilia & agentia quam generabilia& corruptibilia,& in isto quarto libro agit de elementis quatenus agentia fiunt & passibilia. ergo iste liber quartum scilicet Meteororum debet precedere librum de gens atione a di corruptione, & non debet sequi illum, quia prius elementa in generabilia, & incorriptibilia sunt, quam sint generabilia, & corruptibilia. et liber de coelo praecedit librum degeneratione, & corruptione, & elementa ut sunt passibilia& agibilia praecediit illa, ut sunt generabilia & corruptibilia ergo iste liber quartus, in quo agit de elementis, ut sunt agibblia,& passibilia, debet praecedere librum de generatione, & corruptione, in quo de illis agitur ut sunt generabilia, & corruptibilia: quia non sunt generabilia, & corruptibilia nisi ut sunt activa de passiua,ergo. Quarto arguitur quia falsum est etiam diistum Ammoni j, quod finis huius tertii non sit Met. sed etiam debeat annecti lib. degeneratione & corruptione, quia agit ibi Aristo. de generatione missilium,& metalloria, ut constant ex duplici halit dised omnis generatio quaeri ex duplici halitusipectat ad librum Met. ergo illa pars manifeste spectat ad lib. Met. ergo non debet annecti lib. de generatione, & corruptione, ut uoluit Ammonitis: & ideo aliter dicunt alij, ut Suessi & Pompon. qui dicunt quod reuera iste ber non est pars Meteorologica, ut recte inquit Alex. in hoc, sed discordant ab Alexandro , quia dicunt, quod iste liber non debet annecti libris degeneratione, &c'rruptione, sed est liber sei unctus, nulli parti annexus, & dicunt, ut uitent argumenta superiuS facta cotra Alexandrum, quod debet seorsum sit uari, & interponi inter librum Mete. S librum cepartibus Animalium ita, quod debet sequi librum Met . di praecedere librum de Animali bus di de plantis. & ideo uolunt quod non sit annectendus lib. de Generatione 'Plione, sed quod sit liber seorsum nulli annectendus, sed locandus post lib. blate. alibrum de animalibus, & de plantis, & ideo Arist. in fine huius libri ordinat huncIi ad librum de animalibus & plantis, non potest iste liber annecti lib. de generatione di cit Alexander: quia deberet preordinari libro Meteo. & non libro de animalibus, ut Arist. &sic dicunt quod libet iste est seorsum locandus,& nulli annectenduS . dic Opinioni obstat, quia ubique Aristo. citat hunc librum,& uocat quartum Me bit ipsum, ut patet in titulo apud omnes Graecos, lib. Meteo. ergo aut talia ei Aristotelis, aut isti errant. sed aliqui eorum resipondent huic dubi , Ad Pleta est illa inscriptio, quia Aristo. non appellat hunc librum, librum MeteO-Icira criptio sic stare. Incipit quartus liber Meteo. aut mixtoria periectorum lim secundo dicunt,quod forte est hoc, quia antiqui locant hanc pariem de gened Priam perfectorum similarium sub parte Meteorologica,& ideo Aristo m craput hunc librum quartum Meteor. lices reuera non ut quartum
qia antiquos in hoc, educ bitti iam soluitur. Sed Domini quod dicunβ γ ν o
24쪽
rtimo quod primo dicunt, est falsi ima quod in copleta est inscriptio huius libri,quia A rist.ubique appellat busic quartum librum, quartum Meteo .& nunquam ipsum appellat tibi Ide Generatione metXrorum similarium perfectorum. Sed appellas et ubique uel aliquan ab (si esset ut isti dicunt librum hunc librum degeneratione mixtorum perfectortim similarium, quod tameH nt i quam fecit. quod etiam dicunt, quod Aristo. in hoc secutus fuit antiquos, qui hunc librum continuariant cum libris meteorolo vicis, & falsum est. &fetitium, quia quaero Unde habent ipsi hoc, quod antiqui clauderent istam partem sub Met . fingunt enim sibi hoc; nullibi inuenietis hoc,quod antiqui acceperint istam partem, qtiae est de generatione mixtorum perfectorum similarium sub meteorologicis, & quodi, non sit pars Meteorologica,&quod Aristo. Sequens antiquos ita etiam inscripserit hunc librum si quartum Meteor.&sic remanet ratio in robore suo quod non est, ut Alexander dicit, addendus lib.de Generatione,neque est liber seorsum, ut dicunt isti. Quaerebatur secundo quemnam locum obtineat iste liber quartus Meteor. inter pa tes philo phiae naniralis, & recitaui uobis duos modos dicendi. Primus fuit Alexandri , qui dicebat, quod iste liber quartus non est liber Meteor. sed debet annecti & ascribi libro de generatione. & corruptione. & hoc idem dicebat Amnnonius. & adduxi qua tuor rationes eorum; & demum reieci istam opinionem, & demonstraui contra eam,quod nullo modo potest defendi ista opinio,& ideo f uit secuda opinio quod iste liber quartus nosit pars libri de generatione, & corruptione, neque Meteor. sed sit seorsiam liber interm io dius inter librum Meteor.&librum de animalibus&plantis;&sic non debet annecti lib. de Generatione,& corruptione, ut dicit Alex. reieci ista opinione quae etia dicebat quod debebat inscribi liber de mixtis perfectissimilatibus:& ea reieci quod Aristo.ubi liue nominat hunc librum quartum Meteor. & ideo fuit quartus modus dicendi Olympiodori,quod iste liber est pars Meteor. & est ultima pars Meteor. & hoc est, quia cum primo in lib. degeneratione & corruptione egerit degeneratione & corruptione uniuersali, & secundo etiam in secundo de generatione & corruptione egerit de generatione & corruptione ele, mentorum in speciali,&postea de mixtis imperfectis tertio loco, & in primis itibus libri Met. in quibus egit de generatione mixtorum imperfectorum, & in calce tertij aggressus
est degeneratione mixtorum perfectorum , quae intra terra fiunt ex duplici lialitu: di quia so mesta perfecta sunt duplicia, quaedam animata, quaedam inanimata, quae ut plurimunt generantur intra terram, & de mixtis perfectis inanit natis, quae fiunt intra terram egit in fine
tertiit ri: ideo postea debebat agere de mixtis perfectis animatis, de quibus habendus est fierin ii libro de Animalibus & in lib. de plantis ; & quia mixta perfecita tam animata,
quam ita animata continentur in hoc genere si quod ambo sunt mixta perfecta, & hab. ni partes similares: ideo prius uniuersaliter agendum est de generatione mixtorum perrectorum similarium, tam animatorum,quam inanimatorum, de quibus agitur in libro quarto in uniuersiai, quia semper cognitio partium debet liniuersitem praecedere.& ideo Alii Linisto quarto libro debet tradere sermonem uniuersalem de generatione mixt8: tlin per fest' rum similarium tani anim torum, quam inanimatorum: dicendum de mixtis pertiactis o enimatis dissimilaribus in particularibus libris de animalibus & plantis, in quiqustim fit sermo mixtorum perfectorum dissimilarium animatorum , ut patet Ex uerbis Atait. in fine huius quarti, ubi dicit, quod quoniam egimus de genetrata me mixto: una peracta xum similarium in uniuerseli, nunc agendum est de iis, qUae ex istis componuntur de HS xibus dissimilatibus S de toto corpore, & ideo iste quartus liber conumeratur inter libros Meteor. quia cum ectisset de mixtis inanimatissimilaribus, quae intra terram generantur in uniuer ii, ideo ut compleat illam panem, scilicet de mixtis Periectis si laribus, quia V nueniunt in hoc genere mixta perfecta similaria animata, SI ananimata, fici Icet quod omnia sunt mixta perfectasiunilaiia; ideo ut compleant illam partem, scilicet quae est de iniistis pertiretissimilaribus, quae communicant in illo genere, agat de minias periectis si SQ milaribus in uniuersiali tam animatorum, qu inanimator quia conueniunt an hoc genere, quod omnia sunt mixta perfecta simularia, & ideto resolute dico secundum Olympio
em: ustum quartum librum esse partem lib.,sed QT. dcoet locari post tertium librum I As Meteo.
25쪽
Meteor ciuia inciuit actitur de generatione in uniuersali miXtorum perfectorum tam animato rum,quim inanimatorii limitarium,& ideo sustinendo hunc modum dicendi Olympi, dori, respondeo ad rationes in oppositum Alegandri & Ammonis. Ex primo de primisiosius A(xandri, cum arguit quod iste liber est pars libri degeneratione, quia Aristo. continuatisium librum cum iis, quae declarantur in lib. de generatione & corruptione, quia ibi dixit quod quatuor sunt qualitates primae, quarum duae lunt activae, duae uero passiuae hic autem exponit,quae activae, quae passium& qui sint effectus istaria. ergo iste quartus de bet annecti, & continuari lib. de generatione & corruptione, dico quod ista non cogit,ne ciue ex hac ratione dicendum est, quod Aristo. continuet istum librum cum illi . de genetatione, & corruptione, quia Aristo. accepit ea, quae declarata sunt ibi tanquain stuppositio. 1 ones.& utitur illis, quae ibi declarantur, tanquam suppositionibus in Istolibro, lacui tape se cit Arist. cuia multoties accipit declarata alibi ueluti suppositiones in alio libro,& ita facit hic. Quia accipit, ut suppossitiones aliqua declarata in lib. de generatione d Orruptione, ut Quod illae qualitates primae fiunt quatuor duae actium& duae passiuae,&c. De alio quod addebat Ametronius, quia nisii iste liber continuaretur tib . de generatione & corrupi.tunc interfecta erunt quae explicantur in Iliade generatione,& sic disse erunt et Ia partes phi losophiae naturalis, & probabat, quia in secundo de generatione & corruptione Sit Ar stot . de clementis pro ut elementa fiunt, idest ut sunt patres integrales mixto iam;& ut referuntur ad mixtum , sed mi ta non erunt ex elementis, nisi ex actione & passione qualitatum primarum inuicem,quarum duae sunt activae,& duae passiuae: haec autem ostendit nobis D
Aristi in hoc libro, sicilicet quomodo duae passiuae qualitates sint, & duae a stium & quom
do ex earum passione, & actione resultat mixtum, quia mixtum non erit nisi exactione, &passione qualitatum primarum, quod hic declarat ergo hic declaratur quomodo clementa sunt elamenta ergo iste liber continuatur de necessitate cum lib. de generatione,& corruaptione, aliter ille liber esset dissimus . quia si ibi est sermo de et
inenta, debet ergo ibi etiam declarare quomodo elementa sint elementa,& quomodo conueniant in mixto, quod non fieret in lib. de generatione& corruptione, si iste liber no continuaretur illi,&sic etiam ultima pars libri tertii meteororum debet continuaricu lid. de generatione, & corruptione, ut supra diximus, aliter illi libri essent dissectissi inruim reicialius liber, quia interrumperetur illa continuitas,quia debet declarare quomodo ele menta coniungatur in mixto &c. Sed haec ratio Ammonii vana est, quia cu dicimuS, quoaelementa prout elementa sunt, conumerantur in lib. de generatione & corruptione, ueruest: prout autem fiunt partes simplices uniuersi,& substantiae simplices eo numeratur In ud. de coelo,& mundo,& ideo in lib. de generatione, & corruptione considerantur, ut Parte mixti. & cum dicimus, quod elementa non sunt elementa nisi quatenus habent qualita
primas, ex quarum mutua actione,& passione resultat in ivtum, quia migium non relutat ex elementis, nisi quatenus habent qualitates primas agentes,& patienteS inuicem,rum dicit. & cum subiungit, sed hoc declaratur in isto quarto Itoro: ergo&c. dico qetiam istud declaratur in lib. de generatione,& corruptione qu d elemen a . , mcnta sunt, habent qualitates primas, & ex earum actione, & passione resultat ut dihoc ibi in uniuersali, liic uero tantum declarat Aristot . quomodo Clemensa ur e sunt, sunt partes mixti similaris, cuius generatio fit egeorum mutua actione,&pasu ilia, per congelationem, quae mixta similaria fiunt a calido,& frigido, & sic non agit ni Dientis,quatenus sunt partes mixti absolute:sed de mixti perie i similaris generari is avitur,de sic nihil contra nos, quia sic no erunt dissecti illi libri de generationes d uersiis tractatus ab illis. De tertio quia argumentabatur illa, lam habet nitatem cum lib. Meteor quia quae spectabant ad librum Me -- quae fiunt ex duplici halitu, sed partes animalium, & plantarum non nunt eXUUPY.tu, ergo non spectant ad hunc librum, ergo nullam habent assii ita QM Cumsimeo, uia socrgo Non est pars Meteor. quia partes similares non fiunt ex duplici nalltu sic lation de concoctione ut diximus. Et addebat Amm Diu, ad non
in prooemio binus libri numeras ea, quae pertractantur & spectant ad librum
26쪽
hesuetat ea, de quibus agitur in isto quarto libro,sed numerat ea tantum, quae tractantur infimis tribus libris Mere r. ergo lignum ei quod iste quartus libet non est Met. dico ad hoc domini,ut eicit Lin ON enlrS in primo Posteriorum, quod aliquando aliqua parsae elementalis alicui libro,& aliquando aliqua pars accidentalis alicui libro,& ad compleuientum,quia Aristo. aliquando addit aliquas partes, quae faciunt ad complementum tilius libri , qUT Partes non suDP eslcntiales, nec principori illius libri, ut multa addit Arist.hi lib. Posteriorum, qu non tune et lentialia illi libro, ut secundum caput, Stibi benen est LinconsensiS, & alibi in lib. steriorum, quia multoties Linconiensis dicit, quod haec Dis est euentialis Par libri, & aliquando dicit, haec pars non est essentialis, sed ad com- , plementum, & bene ei c libri, non tamen de essentia libri, & urrum dicit &c. sic etiam dido ego hic ad propolitum, quod iste quartus liber est pars Meteor. sed non est pars princibrilis, &-Potius est ad complementu libri Meteor. Se dico causam, quia utentio Aristotelis in lab . Meteor. est declarare ea, quae nunt in si limi ex duplici halitu, es quia mineralia hunt ex duplici halitu, ideo Aristoteles in fine tellii libri egit de mineralibus, scilicet de generatione metallorum, & mssilium, quia in hoc habent conformitate eum Meteoris ipsa fossilia, & metalla quae fiunt ex duplici halitu: postea uero quia Aristoteles erat nobiS declaraturus generationem partium Plantarum, & animalium, quae sunt mixta per feeia similaria,& mixta intra terram, scilicet mineralia ipsa,sunt etiam mixta pers ista similaria,& in hoc imitatur partibus plantarum, & animalium: quia etiam fiunt mi- ., xta perfecta. & ideo Propter hanc conformitatem, quam habent simul,fuit necesse Aristo. ev quo omnia mixta perfecta similaria, scilicet mineralia,&partes plantarum & animaliuconueniunt in hoc genere communi ; agere de causis generationis mixtorum limitarium in uniuersali, & in communi antequam aggrediatur particularem sermonem de causis genetistationis mixtorum similarium,& in speciali de causis generationis partium animalis,&plantarum, & deinde in speciali de partibus dissimilaribus,3c de mixto perfecito dis imit ii, ut de plantis, &animalibus, & huiusmodi.& quia in isto quarto lib. agit degeneratione mixtorum perfectorum & similarium, quae communicant in genere illo cum mineralibus, de quibus egit in fine tertii Meteor. ideo iste quartus annectitur illi tertio quoquomodo, scilicet indirecte, & ut complementum illius sermonis in fine tertii libri, In tamen ta id quam principalis pars, &essentialis ipsorum Meteor. sed quia complet illam partem praecedentem, & ideo ,rist. inscribit istum librum quartum Meteororuin, quia est tanqua complementum, & tanquam pars ac dentalis libri Meteororum,& illius partis,quo traditur in fine tertii libri, & ideo h isto. non numerauit in prooemio, quae hic traduntur, quia
ea,quae hic traduntur,non sunt essentialia Meteora, sed ut complementum eius,& iste in artificialis, & mirabilis ordo ipsius Aristotelis Sed uos dicetis contra,quia hic est dubitatio, nam Aristoteles non seruat ordinem doctrinae, quia Arist. ubique clamat, quod uniuers lia,&uniuersalium cognitio debet praecedere ordine doctrinae minus uniuersali ad Post riora natura: sed in isto quarto libro traditur generalis, de uniuersalis cognitio generatio nis mixtorum similarium, quae comprehendit inanimata, & metalla, &fossilia, & anima- - ta, ut partes plantarum,& animalium. & in fine tereti de cauli S mixtorum pertinorum inrularium inanimat um tantum, quia de generatione fossilium,& metallorum dec ergo Arist teles praeposivit sermonem particularium,& minus uniuersalit ' sermoni uniuer uti' cognitio est generis, & illa si diei. ergo Aristota per riu Ordinem doctrinae, dubita xur secundo, ciuia Aristo. postquam in fine tertii declarauit generationem fossilium me x llorum duxit, specialis uero declaratio de unaquaque specie metalorum perficiet in ali- Η, & in particularibus libris,ut in libro de metallis, quem noS non habemus ab Aristot
i*, sed a Theophia sto, ut dicit ibi Alexander, & ideo quaeritur, dato quod ille libri de uniuersialibus haberetur ab Aristotele in quo loco debet reponi dicas ques non debet poni
post librum tertium Meteor & ante quartum hunc, quin ibim LCrrio libro agitur Lener degeneratione metallorum &c. Si sic contra, quia erit dabaratio: Iam cum in illo li-ivo de getallis debeat tradi notitia specialis de metallis, de in asto quario agitur in umue de Reneratione omnium mixtorum perfectorum tu arium; ergo iste liber debet praecedere
27쪽
mi notiud letum d animalibus &plantis. cultis tamen OpPolitiani dixit Ari
es in fine huius quarti , ubi dicit quod, cum egerimus de Partibus similaribus agenduta se T ilatibiis, ut egit in libro de PartibuS animalium, & plassii S ergo male ordina me Adpimium cui dicis quod ordine doctrina cognitio ussmeralis precedit pasti latom sed comitio , quae habetur in isto quarto libro, est uniuerseit , quia est tam mi rixtorum similarium animatorum, quam inanimatorum.& in temo est sipetaalis, quia de inixtis obtrectissimilaribus inanimatis , quae intra terram fiunt tantum traditur cognitio ergo iste duartus praecedere debet finem tertii&c. Dic quod pCruertit aliquando Aris hie Ies ordinem do strinae propter commodiorem doctrinam, quemadmodum diximus de li bro de animalibus, & de libro plantarum;ubi Ordine naturae & ordine doctrinae liber de platis debet Maecedere librum de animalibus, sicut Optime probauit Averr. In primo huius.&ideo ordinauit, quod liber de Plantis praecederet, & male, quia nesciebat soluere hoc argumentum: auia licet plantae debeant precedere ut simpliciores, tam n propter commodio rem doctrinam, quia in partibus animalium innotescunt nobi S partes plantarum, libet Plantatum debet sequi librum de animalibus, licet Plantae simplicioreS, quia tantum ue getabilem facultatem includunt,& Arist praeuertit ordinem propter commodiorem doctrinam,ut etiam omnes expositores Graeci faciunt licti Auerroes oppositum teneat,& errat: quia liber de animalibus debet praecedere librum de plantis quia plantarum partes innotescunt ex partibus animalium . peruertit ergo Aristoteles ordinem doctrinae, aliquando
propter commodiorem doctrinari in ita etiam satir Arist. hoc in casu,quia postquam in libris tribus declarauit, & egit de eis, quae fiunt in sublimi ex duplici halitu, & in fine tertii postea egit defossilibus,&metallis prout fiunt ex duplici habitu intra terram, quae spectant ad met. & quia it Ia erant mixta perfecta similaria ; quae communicant in generatione cum mixtis perfectis similaribus, quae stupra terram fiunt tam animatis quam inanimatiS, quia omnia sunt mixta perfecta similaria,& agit in fine ter iij de illis mixtis perfectis simila- ioribus,quq intra terram in particulari deo ut compleres totam cognitionem omnium mi Metorum perfectorum similarium,quae imperfecta erat iecit hunc librum quartum;in quo loco habetur cognitio generationis mixtorum pecthctorum omnium similarium in uniuersali,scilicet tam animatorum, qUam inanimatorum Mideo ad commodiorem doctrinam p
posuit cognitionem partium similarium mixtorum perfectorum in specie cognitioni uni uersiali eorum, quia si statum postquam egit deess, quae fiunt in sublimi ex duplici hali d dixtisset de hs, uae fiunt sic in uniuersali,non esset ita clara,& commoda. De secundo quo dicis; dato quod detur ab Aristotele liber de metallis, dico quod debet sequi immediox*hunc quartum librum. ergo iste quartus liber non ordinabitur ad librum de partibui, vad librum de plantis,ut uult Aristoteles in fine huius Dico quod ordinatur ad illos non mediatet,aed mediante illo libro de metallis: quia cum egit Arist de causis stenerati nil prium imitarium in uniuersiali;& in genere tam animatorum quam inanimatorum, sequi rum;
caulas miritorum si sarium in sipeciali, sicilicet de mineralibus: & ideo post hunc q*' tum se itur de metallisin deinde de partibus animalium, & de plantis. Tertia dubi principalis in de utilitate huius libri:dico quod utilitas huius libri est duplex,una essen; tis, S alia accidentali S. essentialis utilitas etiam est dupleae,& una dico quod est eadem c* ' litate, UT est i tauS Philostophiae naturalis,quia est pars naturalis philosophiae,&R 'i' est eadem cum utilitate totius quae autem sit utilitas natur I philosophiae, nossessentialis & principalis huius libri est generali V lex re mul riis, si illarium in uniuersali; accidentalis etiam utilitas est mulet iobe one&meo, I. 3 et mi OsQpho, di est utilis medico, quia agitur de cos
dita coagulatiorum,de putrefacitione:quotum scientia est etiam rum A
28쪽
' rauae aciunt concoctionem,& incococtione, & sic decoquunt; & ditari coctio Iesum operatio calidi,& incoctio est operatio frigidi:& rectio, & etiam incoctio ira, ''TAc ecies sub se cuia coctio habet tres species quae fiunt popansi S, eptaciti, oese & inconcoctio habet etiam tres alias sipecies et intrarias illis quae, i & stateusis. de quibus agitur in libro isto,ut intra uidebimuS,&-,
i mones et mactatu in passiuatum, in tertia parte ostendit Arist. quae nam ut i quali factivae & quae passiuae Sc opera istarum qualitatum in quarta parto docet no rcffulas generales quomodo distinguemus mixta,quae generantur a caligone tantur a frigido: quia quae generantur a calido, soluuntur a frigido, & quae generantur
stigido soluuntur a calido . haec hactenus de pragidandi S. TEXTUS RUMUS.
OVomam autem quatuor determinatasunt causa elementorum larem aut secundiis coniugationesct clementa quatuor accidit es:quarum du videmiatio caliditas ct si igiditas uae autem passi-- tacitas ct missitas Fides autem horum ex inductione. Videntur enim is omnibus aliditas quidem, si itas te marites, o copulates,ct transmutante, e qua eiusdem generis, S ea,qua non eiusdem ge si est humectantes,ct exsecantes, indurantes,s moli cantes. Sicca autems humo te inata, salus dictas' on patientia, ipsasecundumst, quacunque communea ex ambobus corpora collant. Adhuc autem ex rationibus palam est,quibus definimus naturas ipsi m. Calidum eram ct Frigidum,ut acti a dicimus. concretinum enim sicut activum aliquid est Humism autem, S Siccum passua . Facile terminabile enim, di discite terminabile , eo qud patitur aliquid natura ipsorum,dicitur. 2aod igitur hac qui
dema a sint, hac autem p sua, manifestum est. ro Via Philosophus vult docere, quaenam sint quali ales primae, "quarum duae sunt activae X duae passiuae, quibus sipecificatur, &numerantur elementa, quia 'raro qualitatum primarum sipecificatur numerus elementorum; & debemus dicere quae nam sint actiones earum, & quae passiones,scilicet quae sunt activaru actiones, & quae passiuarum passiones, & dico actiones, & passiones in genere,& etia in specie, ut quae tantactiones qualitatum in genere,&quae in specie,&quae differentiae, sic etiam de passi uis: dicit, quod elementa specificantur a qualitatibus primis. sed dices, quomodo elementa specificantur per istas qualitates primas,quia non uidetur uerum,quia substantiae non specificantur ab accidentibus, sed elementa sunt stubstantiae, & qualitates sunt differentiae, & accidentia, quomodo ergo specificantur a qualitatibus primis dico ut o dicit Ioannes Grammaticus in secundo de generatione, & corruptione, quod, si consideramur elementa , ut sunt substantiae, sic non specificantur ab istis qualitatibus primis: si autem considerantur elementa, prout sunt elementa, & prout ex ei S Oriantur mihia , sic ista elementa specificantur a primis qualitatibus: quia ut sic istae quatuor quali x xes sunt differentiae , elementorum specificae , quia elementa pro ut elementa ,sunt pax te S mixti, sed substantiae non sunt partes mixti, nec ex ipsis oriuntur mixta nisi Mione mutua, & passione qualitatum primarum,& elementorum:sed elementa non ham ni mutuam actionem,& passionem nisi eae qualitatibus primis, quia ut sic agunt, & pavi intur,ergo, ut sic possunt specificari elementa,scilicet ut elementa,& ut partes miXxi ab Z qualitatibus primis sipecificantur,& numerantur; haec uerba dupliciter possunt e p si numeratur elementa a quatuor qualitatibus primis, aut quia ut sunt M uox qualita eS prim ita fiunt quatuor elementa, ita quod unicuiq; elementorum infixqμ- ui qualitatum primarum: quia cum sint quatuor qualitates primae eleme*x ex his
29쪽
hil hic numerantur. cundo Potest e Oni,ut dixit Axi in secundo degeneratione di mionesquod elemeta numeratur a tu tuor qualitatibui primi ,quia cum quatuot siti, Alii, eg ptimae ergo sex modis potuint combinari quatum cobinationu quatuor et ui si sese dii inutiles, & ex illis utilibus numerantur Hementa, quia quodlibet elemeti habet duas qualitates, ergo habet unam combinationem qualitatum, & combihii 'neg utiles sunt quatuor, quia qUalitate, quatuor modis possunt combinari: utili, o quatuor sunt elementa, quia ex siex combinationibus duae sunt impossibiles, quia etici niuiue contraria, reliquae uero fiunt possibiles,ergo fiunt quatuor. quia ergo sunt ijhi utiqu1tuor combinationes utiles qualitatum primarum, & unicuique elemento convehi ima combinatio utilis qualitatum primarum,& possibiles C mbinationeS sunt tantusti qui , si
tuor,ergo tantum quatuor sunt elementa. ergo clementa numerantur a qualitati j p i
mirum ti notate quod usque ibi determinatis autem his debent legi uerba textus suspeis . Dicebamus quod Ariae ostensur IS nobis generationem mixtorum perfectorum simili riu repetit quae declarat in secundo de generatione & corruptione, &illis utitur ut stuppositionibus hic dixit ergo quod, cum quatuor sint qualitates primae quibus specificantur ele et menta,& numerantur,& cum duae istarum qualitatum sint actium& duae passiuae ideo sic utandum est a nobis in praesenti loco, quae nam sint O erationes harum qualitatum, ut quaenam sint illae actiones activarum, incipiendo a genericis actionibus usque ad sipecies specialissimas, idest usque ad proprias species, & qualitatum passeiuarum passivas operationet, id est usque etiam ad sipecies specialissimas,&, ut dixi,omnia haec dicta sunt in lib. de tene nratione,& corruptionetquia ergo dixit, quod harum quatuor qualitatum duae sunt aestiuae,& dciae passiuae,nunc iterum ostendit hoc reas tumens est,quae in lib. de generatione, & co ruptione dicta sunt, scilicet quod calidum,& frigidum fiunt ae tua:humidum,& siccum fiunt passiua &hoc dupliciter probat .primo enim probat hoc inductione,& primo quod calidi, & frigidi sit agere inducendo,tria opera ipsarum,& dicit,quod hoc uidebimus primo quod calidum & seigidum sunt a stitia inducendo tria opera calidum & fiigidii terminant, univi,
& trans nutantie contra uero passium it tramidum,& siccum,terminantur,uniuntur, & xi mutamur.ssed transmutare,& unire,& terminare sunt opera activa, & actiones, ergo illa rum opera fiunt actionis: terminari uero trans nutari, & uniri sunt passiones: ergo earum op(
fiunt passiua; ergo istae qualitates sunt passi tu de ratibne debemus declarare utrunque qui' Passumptum habet duas partes,& primo debemus probare quod calidum, & frigidum L*x ntinent:& dicit primo,calidum,& fiigidum terminant,dest dant propriam figuram, minum rei,quaereS terminatur termino proprio, quia non alieno termino, & quia rei 'p'amplius fluit, sed consistit, sicut album oui cum calore eonsistit, & non amplius ilβj x ij
p oprio termino terminatur, eode modo calor etia condensia ut cu calore codens ira Nd di sic stigidum condensat lutum,&terminat,&etiam congelat,atque non permittcssit' 'fluere amplius, nec amplius terminari termino alieno, sed dant consistentiam propra' 'uni to ; ergo calidum, & fiigidum indifferenter uniunt, sed terminant, quia dapy p priam consistentiam rei, quia non permittunt amplius fluere, & alieno termino term frigidum diuersimode terminant, & uniunt. uerbi gratia quia cali Vm minat, uni homogeneum:segregat uero heteroeeneum, ut si sit simul unitum aur*'' 'at gen d i audiam unit aurum, & disgregat ab argento, quia congregat partes auri '& partes argenti, & sic disgregat aurum ab argento quia sunt heterogenea is , ii ix, lio tan i modo, quia indifferentet unit, quia unit corpora eiusdem,& alteridi' uerbi gratia fiagidum unit lutum, & paleas simul, qui e sun tueris naturae, & etiam rum 'stat, unit aquam,& sic tam quae sunt eiusdem natutae quam quae diuersara naruro rci ter stigidum unitacalidum autem unit homostenea, & quae sunt eiusdem na rum raram Suigidum transmutant,quia calidum & seividum humectant,& eX iccas 'g molle, &densium calidum enim humectat reuocando humidum oc i*HAA I liquescunt ab igne, & etiam ab aere, ita calidum etiam
exsiccant lutum ergo calidum non solum litarcu cride sic etiam frigidum eodem modo humiactat, quia prQbi
30쪽
recludendo ipsam interius, ne evanescat, & ita humectat parteS Interiores, & - Σm ipsum frigus humectat, & etiam exsiccat coinprimendo humiditatem,ut comprimit
guini , illud exiiccat, comprimendo partes humidas, ut patet in forti liyeme exprimendo, ites humidaS alueo : I crum cum calidum & fiigidum humectat, & exsiccet eodem mo , indifferenter calidum,& frigidum reddunt corpus durius,& mollius, quia sicut indide-ienter e flacant, & humectant, ita indifferenter reddunt corpus molle,sse durum,quia cum humectant, reddunt corpus molle, cum uero exsiccant, reddunt corpus durum, & diuerti
obde ignis humectat & exllacat, quia exsiccando redditur corpus durius,& graui in huisiectando reddit corpus mollius; & sic etiam de frigore est dicendum. & lla chensa est priuia pars assumpti, scilicet quod ex quatuor qualitatibus primis duae sunt actitae, quia uni ut, terminant, & transimulant, & ista omnia sunt agere, ergo fiunt qualitates acit tuae: & aliam baltem assumpti, scilicet quod duae aliae qualitates sint passiuae,quia uniuntur, terminantur, re transimulantur. probat etiam Aristoteles vlium idu terminatur, quia humidum sui natuta fluit, & calido terminatur,& qmmodo a calido terminatur et quia a calido accipit uerumierminum, & non amplius fluit, & etiam unitur humidum in partibus suis,& etiam transinutatur, quia exsiccatur: illud enim humidum evanescit actione caloris, & sic siccescit, ergo etiam gansmutatur ergo operatio humidi est passiva.ergo duae aliae qualitates fiunt pasiiuq; ercto patet qualiter ex quatuor qualitatibus primis duae sunt activae, scilicet calidum& frioidum, & duae passivae, . si humidum & siccum, quia opera calidi, & frigidi sunt activa:opera uero humidi,&sicci sunt passiva. Secundum Aristot. ostendit hoc ex desicriptione harum qualitatum primarum, quia si describimus calorem, dicimus quod cauu est passio, leti
qualitas uniens corpora homogenea, seu eiusdem naturae, dis gregans, & separans corpora hetero enea,seu diuersarum naturarum, ut aurum a plumbo,& huius nodi: frigus uero esto io,seu qualitas indifferrenter uniens corpora homogenea,& etherogenea,ut aquam& terram seorsum, aut aqtiam,& terram mixtim, ut dixi de luto,& ealea, cum congel urin gleba terrae ; siccum autem desicribitur quod est illud, quod taciti me termino proprio costat difficulter uero termino alieno, e contra uero humidum est, quod tacitime terminatur termino alieno, difficulter uero termino propriossiccum autem, utputa lapis, facilime ter-m minatur in termino proprio, & figura propria, dissiculter uero termino alieno, quia lapis
cillime terminari ergo probatdu si V fide, eius inquit Aristis habere seriptionibus,quod duae harum siunx 'et hune autem , in omnibus subice ii, o riu ex inductione, tum descriptione, lego vetetidest in omnibus qualitatibu pdisssi' Grum P duod quies sumi bifariam istae qualit tarmi, quod passiuae qualitate, ic min 'rum ' & ideo dicit uel secundiu se primo ut sunt in simplici elem x ist rum mica sis est,to, semper est eadem ratio, reides in simplici elemento, ues nonini impet et
quia ista qualitates, scilicet b*mi asti,tes in simplici elemento,ues nia, milium accipi pri m sutii in mixto & quomodocunquet accipio WV
Possunt accipi primo secundum te, aut sunt qualitates simplicis istae qualitates, dicit M. L
uttat qualitates te erum et stet et
istae qualitates, dicit Aristo. uct i cura m , id minantur, di uniunt UT, d an 'mixto,semper habent set s. hae diei ei similiti,& multas habet diei cui,
set mutantur:¬ate, quia b c dici* Deterivinatis autem his, fias Di metates ut in dicam indubiis, idc*' uesbuinptincipale,& de his erunt hucusque sunt legenda uetam Arist*yrum ' esto Detenninatis autem his dubitationes, quia eis tale est id, quod dicit Itot. scilicet