장음표시 사용
521쪽
imprimentis,sed receptivitatis:Id est,p tiens non tantum patitur necessario,qu tum agit agens, quia quidvis non est apintum natum pati quaeVis. Hinc idem m veps eadem, vi , sed vatio motu diuersa
movet.Annosa quaereus vehementi agrutatur Vento , non tamen agitatur veli menter.Eadem sarcina non aeque sit gra-Vis mulo aut camelo atq; pusioni. Huc
spectat illud Quinctiliam Quemadmodum Vascula oris angusti superfusum humorem respuunt , sensim autem paulatimqpnfluentem Mnstillatum liquore recipiunt receptumq;fideliter continendita puerorum angusti & maiorum adhuc incapaces animi nimia doctrinam Praeceptionumq; copia obruuntur & f tigantur sensim autem paulatimque pamos & brevibus praeceptis implentur. Vm de illud.
Adde parum parvo, teneras non obrue
Parua doceparuu pro modulo ingenii. Quemadmodum autem non tantum tape recipit patiens, quantum agit ages: ita nonnunquam plus patitur patiens, quam agit ages.Patet hoc insciuili,quod
plus sepe scinditur,quam scindit scindes. I. Falsum est, quicquid recipitur ad
522쪽
modum recipietatis recipi, time entit
eis : anima enim est spiritualis , dc indiuisibilis, recipitur tamen in substantia cor Porea dc diuisibili. et Verum est, recipi saltem secundum
proportionem: debet enim esse proportio inter recipiens & receptum tanquam im ter actum & potentiam. 3. Verum est de eo,quod vere σνομprie recipitur. . Verum est hoc sensu,Quicquid ro-cipitur, non recipitur necessario secundum modum proprium, sed secundum modum ejus,quoa dicitur recipere.Hine materialia recipiuntur in intellectu non realiter & materialiter, sed immaterialia ter piritaliter Ic intentionaliter.
7. Vnius elusidemque numero effectus plures possunt esse cause . I. T T Erum est, ejusdem numero esse V ctus plures esse posse causas diis
uersigeneris: ad substantias enim natur les necesse est omnia causarum genera Concurrere: reliqui vero effectus simpliaces,cuiusmodi sunt materia, mrma, antima rationalis, Angeli &c. minimum i digent causa essiciente dc finali. a. Verum est, plures causas et demingeneris, sed diuersi ordinis posse concu
523쪽
rere ad eundem numero esseetu produ- cendum : EOtest enim homo propter duos fines 1libordinatos eandem actionem exercere, Videambulationem sania talis tuendae & Deo placendi gratia. Sic anima & intellectuS concurrunt ad eandem intellectionem, tanquam duae causae subordinatae, tum effiCIendo, tum recipiendo. V bi tamen. Nota , hoc, in genere causae saltet Ermalis, fieri pon posse,ium quia plures Drmae substantiales nunquam informat eandem materiam. tum quia, licet inso maret,sicut cotingit in accidetalibus,unaquae quae haberet suum effectum forna
te propriu distinctam ab ellectu formali
3. Falsum est, posse plUres causas materiales aut formales eiusdem rationis concurrere ad idem compositum: nam, hoc ipso, quod sunt plures materiae aut Grint; eiusde rationis minimeque ibo dinatae,necesse est constitui diuersa com-
4. Verum est, pluros causas efficientes & finales eiusdem generis δc ordinis poste concurrcre ad eundem effectum partialiter,ita ut ex illis coalescat una cau i totalis & adaequata. Idem enim nri
mero filius pote st a patre & matre, tanquam cauta esskietibus partialibus pro
524쪽
creari. Et, Variae species rerum natura
hum sunt tum propter pulchrituditaem &perfectionem uniuersi , tum etiam pr-pterse inuicem & propter animalia. Verum est, u nitis & ejusdem rei posse esse plures causas totales e cienter diuersi ordinis, id equarum aliae sunt superiores;aliae inferiores;atrae uniuersa- iles;aliae particulares;aliae principales,aliginstrumentales.Sic scriptio tota est ascribente&tota a calamo. 6. Falsum est, eundem effectum g pluribus causis totalibus eiu dem generis re ordinis simul Ac coniunctim concurr tibus produci posse . Vnus enim numera :effectus ex natura sua postulat innatim, unum adaequatum influxum, per quem. aecipiat esse, sicut unitin corpus occupat unum locum adaequatum: esse enim misi cum postulat pleri adaequatum vilicum . - Dices: si duo ignes v. g. eidem mat riae eodem modo dispositae aeque applicarentur, producerent unum & eundem effectum & uterque ageret ut causa tot lis: habet enim uterque seorsum sumptussissicientem virtutem ad totum illum es sectum producendum & uterque ageret quantum potest.Ergo Vt que Produceret totum effectum,ut causa illius toralis , fcum aliunde nulla sic repugnantia. HResb. Duae istae causa ita concurre
525쪽
res agerent ut causae partiales per unutria influxum utriq, communem & adaequatum effectui: ita enim earum Vires temperantur ve id fiat lege & ordinathone naturae , sive a prima causa, cuius est ctionem causarum secundarum determinare,sive utroque modo, ut partialiter tantu agant,non autem ut causis totales.' ' Quaeres si, postquam effectus prod est ab una eam causarum, altera a
Plicetur,manente prior Quid futuru sit ri Resp. si effectus intendi potest & non est productus secundum totam latitudianem talium causaruna , posterior causa juvaret priorem ad efficiendam malo rem intensionem: si autem enectus inte-di non potest, nihil siet a secundo agente,quia inveniet jam factum,quicqvidia
7. Falsum est,eudem effectum a pluribus cau sis totalibus eiusdem generis dc ordinis divisim Schuccessi νe su mptis Pro duci posse. Aliquis enim effectus repe- ritur, qui non potest produci, nisi ab una
numero causa.At eadem est ratio de omdem generis &ordinis. Major probatur,' Muia laaec numero Visio non potest pro Cuci, nisi ab hac numero potentia vivVa ,hqc intellectio ab hoc intellectu laetec --
526쪽
titio ab hac voluntate. Ergo datur albi quis effectus, qui produci non potest, nisi ab una numero causa. Minor, quod scilicet eadem sit ratio de omnibus, prohatur , quia nulla potest afferri ratio, cur id in istis fiat, non vero in illis: quod enim ait Suares,in actibus i mane tibus idcirco id evenire, quia sunt actus immanentes educti scilicet de potentia animae, a qua producuntur, nihil obstat:
quaero enim ex Suares, unde habeat, eundem numero actum, qui reperitur in hac anima, non posse recipi in alia, e L.
fectum vero , qui fit ab hoc igne, posse fieri ab alio Dices: I n quolibet individuo est tota
natura specifica. Sed in natura specifica, humana V. g. est Vis ad producendum qnemlibet nominem. Ergo quilibet pini test producere quemlib et . R p. I. Distinguendo Minore In natura humana contracta ad hoc imdividuum est potestas Sc virtus genera di quemlibet hominem, Nego: in natura humana secundum se spectata, C
cedo. Unde nego consequentiam . . Ratio autem , cur natura humanaocontracta ad aliquod individuum no habeat vim producendi quodlibet individuum, est , quia et si quodlibet india. Viduum contineat totam naturam sp
527쪽
Ciei, continet tamen eam alligatam huic existentiae & individuationi , a qua sicut natura determinatur ad essendum in hoc individuo , ita determinatur ad prod Cendam certam quandam collectionem effectuum & non aliam. . Resp. 1. Negando Min, quia in qua libet specie necesse est dari aliquod india viduum , quod immediate postulet pr duci a tali causa, quia alias ista species necessatio contineret aliquod individua productum a seipso. '. 'I'' 8. Exemplar est vera cassa
Hemplar sive Idea est forma intellis gibilis quam effectus imitatur ex intentione agenti determinantis sibi m
. Dicitur ex inrentione agentis, ut exes dantur formae, quas effectus casu exprimit, ut si pictor fortuito imaginem enim gat , quae similitudinem habeat Al rzandri: tunc enim Alexander non diciatur exemplar huius imaginis, quia notia fuit propositu pictori Alexandrii pingere. 'Dicitur aeterminantissibi Anem, id est, agetis diamerice sive ex intellectu & v
luntate, ut eXcludantur formae agentium mere naturalium: haec enim agentiaiam. quoniam intellectu dc Voluntate carent, non determinant sibi sinem. . . Exem
528쪽
Exemplar aliud est Externum, aliud
Externum est,quod Qris oculis subjiciis tur , ut imago Vel scriptura ad imitan dum proposita. De hoc autem non est hic Nobis sermo, quia tantum per acciadens propter imperitiam agentis & r mole concurrit ad etaetiis producti
Internum est, quod intus & in menin
te concipitur ac formatur ut agentis a
ctionem dirigat: tale exemplar est idea domus in mente artificis. De hoc loquiamur , quia Vere, per se, & proxime adeflectas productionem raquiritur. Exemplaria locum tantum habent in agentibus per intellectam: haec enim sola possunt sibi finem determinare & ad
istam determinationem indigent exemplatibus , quemadmodum agentia n turalia per 2rmas naturales determianantur ad certos essedis & fines Sunt autem exemplaria alia rerum nais turalium , alia artificialium. Illa insolo intellectit divino locum habent: haec et jam in humano. Ι - t. Verum est, exemplar esse Neram&proprie dictiim causam: effectas enim non minus dependet ab exemplari , quam a reliquis causis. a. Falsum est, exemplar esse novum X a alia
529쪽
aliquod cauta genus a quatuor in via uvnotis causarum generibus distinctum, ut mox ex dicendis contra Platonicos in nisestum fiet. Dices: Fieri potest aliqua interrogatio quaerens opter quid de re aliqua , , cui non potest satisfieri per quamor Vulgatas causas, sed per solam exemplarem si enim de imagine ima quaeratur, pr pter quid sima evaserit Z non fit satis, si
dicatur, propter materiam, ex qua facta est, aut propter formam vel figuram , uam habet, nec propter artificem aut nem , sed QIum propter exempla ,
quod sibi artifex imitandum proposim .
Ergo exemplar est novum cauta geniis a reliquis omnibus distinctum. Resp. hoc ipis argumento Platons: sententiam profligari: nam simitas Clius imaginis ab exemplari processit,in
quam a causa efficiente Vel Grinali,que admodum alii desectus , quos effecta
naturalia ex sua generatione contrahere
solent, reducuntur ad alios similes, quos habuit causa efficiens vel materialis. M rito igitur contra Platonem statuimus, non eine inducendum aliud genus cauta pro exemplari, sed ad unum ex quatum duci debere i 3. Falsum tamen est, exe Iar perre ad causam matcriasim . nullam
530쪽
enim cum illa habet similitudinem, quia nullo modo habet rationem potentiae pastivae & receptivae, sed potius actus
. Falsum est, pertinere exemplar ad causa natem, quia finis praecedit ca lam essiciente, qua movet ad agedum dc ideo prior est exemplari, quod agens i tellectuale apud se mmat& essingit gratia finis , id est, effectus faciendi. S cut ergo sinis formaliter in ratione causae finalis prior est essiciente, ut essiciens est: ita etiam est prior exemplari & Io se diversum ab eo modum causandi ob tinet . Effectas enim non assimilatur Gni, ut finis est, sed gratia finis assimi tur agenti . Adde, quod exemplar non, m et nos, tanquam aliquid appetibile, sed tantum dirigit ac determinat , Iam quam aliquid imitabile s. Falsum est, exemplar pertinere mcavamformale λrma enim pertinet ad rei essentiam ; exemplar autem seu idea
Dices: Aristoteles , cdm causaruntia numerum recenset, semper exemplatconjungit cum tama . Ergo vult eodem pertinere .
Resp. Aristotelem id fecita vel ex