장음표시 사용
501쪽
. Genus summum ob suam simplicitatem.
Nota a. Duo omnino rerum genera per negationes definiri recte posse: prumum est rerum, quae sunt nobilissimae &perstetissimae adeoque intellectus nostri aciem longo intervallo superat. Sic Deudicimus este infinitum, immen sum, im
corporeum, immutabilem &C. alterum genus est earum rerum,quae sunt imperfectissimae, quasq; adeo intellectuS nO- ster, propter earum reru, VIlitatem & te, .nuitatem, vix apprehendere, sibiquc,ut ita dicam, sistere potest, ut eas distincte, fixe penitusque intueatur. Sic punctam definitur,quod nec est longu,nec latum, nec profundum. Et materia prima sapra definita est, quod nec siit quid, nec quanorum,nec quale σc. Itaque sicut primantia causem efficientem, nempe Deum negaloe cognoscimus: ita primam causania passiuam seu primumsubiectum, nempe materiam primam per negationem imvestigamus. Hoc tamen discrimine ν is quod Dei naturam inquiramuS per n gationem, quae ducit supra reS omneS , auferendo ab illo omnes impers diones
502쪽
renam creatarum , materiam Vero petinegationem, quae ducit infira res omnes, removendo ab illa persectiones, quae includuntur in rebus creatis.
9 i. Forma est nobilior σ prior m
quemadmodum enim ' . 'Nos aper auditu, senx Nisu, Simia gustu. Vultur odoratu sed, Vincit arena . tactu. Abselute autem bestiis nobiliores sumus, propter sormam nobiliorem, quae in nobis est: ita etiam materia seecundum quid est forma nobilior: Illa quippe aetern est Aristoteli, haec non item. 2. Verissimum autem est absoluto et Sic enim forma multis nominibus est dignior excellentiorque materia, quia forma est aritus, materia vero potentia :Sed in bonis semper actus est melior potentia . Formae est agere, materiae Vero pati: forma est materiae finis : forma , magis est ens , quam materia & magis natura r sorma dicitur bonum quyddam& divinum: sed materia est malesica , propter privationem scilicet annexamia,
503쪽
quae perpetuo maleficium, id est, corporis interitum meditatur, forma propius accedit ad naturam Dei, qui purus est actuS: materia autem longissinae recedita persectione naturae divinae , quia est prΘpe nihil: forma comparatur pulchro mari: materia vero turpi mina Forma a veteribus lux dicitur; materia Vero tenebris assimilatur, quia Brma lu- mine mi conspiciendam praebet & se & Cetera Omnia, materia ero ut S. loqui tur Augustinus in cogitoscendo ignoratures ignorando cognoscitur, plane initis tenebrarum, quas videmus ', cum nihil Vide S, dc non videmus, cum aliquid
Consistere autem ista Brmae nobilitas vulgo putatur in his quatuor.
- I. Iu praestantia virium'. formae enim est agere, materiae vero pati. functionibus: materia enim est causa omnis mutabilitatis & imperfe- ctionis: forma autem ost causabonitatiS, persectionis, stabilitatis o 3. In titulo causa materia enim est propter formam tam secundum substantiam, quam secundum quantitatem. cu . qualitatem: forma autem est propter se. ' q. Ita e litate : materia enim est e indeterminatum & perse tibile: mrm 2 vero indeterminatum c&perfectinum . . Dia
504쪽
Dices: illud est nobilius, cujus Cauca materiata & modus productionis est nobilior: sed causa immateriata materiae di modus, quo producitur, est nobilior quim causa formae e modus, quo pro- ducitur forma, quia materia a solo Deo, idque per creationem , prseduci potest, formae vero saltem materiales , & pr ducuntur a causis secundariis & ignobia. liori modo, quia ex materia: pOLentia
Resp. Majorem esse veram de iis ta tum, quae per se & propter se producti tur: sed materia non producitur per se & propter se, quia cum eu in composito producitur & propter formam: ec enim est irriteriae finis.
I. Falsum est de pyrioritate temporis: ita enim materia quibiisdam formis, quae in illa de novo producuntur, est priori unde ab Aristotele vocarisolet informis
ingenerabilis , incorruptosis, at ema , . quibusdam vero nec prior nec posterior, quia fuit creata sub formis. r. Falsum est de ordine natura gen ramis: sic enim materia est prior, quia natura prius praeparat materiam, quam
introducat formam: subjectum enim de bet esse prius eo, quod est in subjecto: materia autem est subiectum sormae. LV a V
505쪽
3. Verum est de ordine intentionis natura, id est , si spectes scopum naturae intendentis: ita enim forma prior est materia, quia prasectior est, quia mat riae actus definis est. Et ideo materia creata est propter formam, non contra. 9 2. Deus nonpotent supplere Nicem materia σ forma.
LIs hic futura est nobis cum Fonseca
Metaph. q. I 2. se 2. 2. 3.& Quaestio est igum, utrum Deus concurrat cum materia & forma in genere causae materialia & formalis ad earum est inis Z seu, An exerceat proprias causalitates causae materialis & formalis, sicut cauta efficientis & finalis λResp. I. Deum non posse exercere causalitatem causae materialis aut formalis respectu compositi, ac proinde non Concurrere cum materia & forma ad dandum esse cbmposito in genere causae materialis & formalis. Ita enim dareo
esse composito est esse partem componentem & essentialem ipsius compositi, per modum potentiae & actus. At Deus non potest concurrere tanquam pars eo sentialis per modum potentiae vel actus ad constitutionem alicujus rei creatae, tum quia res illa esstet essentialites Deus
seu. divina, quod est impositate, vinia. quia
506쪽
quia ratio partis essentialis itemque potentiae & actus involuit essentialiter i
persectionem : haec enim omnia, qua talia, sunt entia incompleta ex natura sua ordinata ad constitutionem alicuius entis
Resp. 2. Deum non exercere munus
causae materialis circa formam vel εausae sormalis circa materiani, ac proinde non concurrere cum ma etia in genere causa materialis ad causandum formam, nec cum forma in genere causae formalis ad causandum materiam sive ad contine dum illam in esse . Omnis enim caus
litas materiae & formae includit formaliter & essentialiter impersectionem, nouenim sunt actu causae nisi media unione intrinseca & for per intrinsecam suidem patiendo & recipiendo. actuando& insormando ; quae omnia repugnant Deo: non enim potest Deus
ullam recipere mutationem, nec habere
rationem potentiae passivae & receptivae aut actus actuantis & informantis, cur sit achis completus, subsistens, ab omnipotentialitate & concretione remotissimus. Vnde proprie non tabuitur Deo aliud causalitatis genus, quam causae es ficientis , finalis & exemplaris: praeter . enim bonitatem, qus Deus habet VIM,
507쪽
causandi finaliter ,& ideas, per quaS h
het vim causandi exemplatiter, non
gnoscunt Scholastici in Deo aliam cat
Uindi VIm ad extra , quam OmnipotCΠ
tiam, qti solum est potentia effectiva. Dixi proprie , quia secundum metapho Iam tribuitur interdum Deo , quod sit quali forma omnium, ut quando diciPur omnia vivificare, Sc quod sit quasi materia omnaum, ut quando dicitur omnia
Respondet Fonseca, Licet materi , non causet firmam, nili patiendo PQ rccipiendo , nec sorma contineat materiam in esse in genere causae formalis, nisi actitando & informando, poste tamen Deum concurrere cum illis in peculiaribus earum causandi generibus, nihil recipiendo aut informando, atque adeo posse sustentare Brmam in genere causae materialis nostra recipiendo & contine re materiam in esse in genere cauis Q
malis non aetilando: nam, inquit, cat sae efficientes corporeae non agunt nisi tangendo & tamen Deus concurrit cum illis; in genere causae efficientis non tangendo: omnes item cauta secundae efficientes non agunt nili dependentea S tamen DeuS Concurrit cum illis , ut calici essiciens independenter, potentia
quoque nostne apprehensivae & a Petilivae,
508쪽
petit,ae, cum prodeunt efficienter in actus vitales perficiuntur, & tamen Deus cum illis ita concurrit, ut non perfici
Sed magna est disparitas: nam contactus, dependentia, acquisitio persectionis non sunt propria ratio causandi causae efficientis , sed conditioney s Iummodo quaedam aliquarum causarum efficientium: at Vero receptio 3c inso
matio, quae fit per mutuam Unionem ssormalem & intrinsecam , est propria ratio causandi causae materialis & formalis . Vnde hoc ipso, quod causalitas non fit per huiusmodi unionem, non est materialis, de formalis, sicut quia propria
est, aliquid causari e cienter, nisi per actionem, dc hoc ipso quod causalitas at
oua non est peractionem, non est effectiva. Et certe , si Deus su stentat formam non recipiendo illam dc continet materiam in esse non actuando illam. . necesse est, ut id praestet esseclive per Metionem , atque adeo in genere cause efficieutis, non autem in henere causae materialis: sicut si per virtutem divinam materia posset sustcntare formam, eam in se non recipiendo, sane sustentaret effective dc non in gentae causae materi,
509쪽
posse , quicquid dicat Fonseca. Existumat enim , materiam posse sustentare formam per seipsam causare illam fui iective seu in genere cauta materialis, etiamsi eam in se non recipiat. Sed hoc ut dixi, non est intelligibile , quia propria ratio causindr materialiter consistit in patiendo & recipiendo. Manet emo, Deum non posse supplere vicem materiae & forma, id est, non posse effectas materiae 3c formae absque materia & for
Nota : Hi effectus significantur aut per Nomina, aut per Verba, aut per Adverbia denominativa .8. anima est sor-ma : ejus effectus signincantur per an mare , animatio, animaliter apientia
est forma: ejus effectus signincantur per sapere , esse sapientem, sapienter. Deus ergo no potest animare absq, anima,c lidum efficere formaliter absque calore. Causaprima in agendo concurrit cum causa secunda. Oncedunt omnes, Deum ad alti
nes omnes creaturam concurrere
aliquo modo, quia creaturas produxit &agendi virtute instruxit, & dum agunt, in esse conservat. Sed omnes non admi tum , Deum perse & immediate ad omnes actiones agentis naturalis concurr
510쪽
re: V. g. cum ignis calefacit, negat D randus, etiam Deum cateiacere aliqua actione, sive eadem cum actione ignis sive diversa, adeo ut ignem sibi relinquat& agere sinat, ipse interea serietur.
I. Verum est, causam primam sive Deum concurrere cum creaturis ad quacunque actionem naturalem concursu δε- multaneo & concomitante: hoc enim testatur Scriptura & docet ratio, scriptura quidem, dum ait, Deum omnia operari in omnibus '. ratio autem, quia Deo non agente tollitur esse rerum creatarum. Ergo Sc actio tolletur per solum non-Concursum sive cessationem influxus Dei.
Sic enim ignis Babylonicus ideo non ussit, quia Deus concursum suum denegavit, Sol tempore passionis Christi ideo non luxit,q uia Deus influxum suum subtraxit. Sic Luc. 4. V. 3o. Ipse, Christum cum trans serper medium eorum, Iudeorum, qui in Synagrea congregati fuerat, profestus est, ita scilicet ut eum Iudari no. Viderent, Deo nempe concursum suum