장음표시 사용
531쪽
hu S rerum formas atque essentiam st inerent, Vel quia exemplar in eo convenit cum forma, quod , ut firma m inriam , ita exemplar artificem determ net : ex quo tamen non sequitur, eXCmplar revocari debere ad formam: nam de speciebus intelligibilibus hoc quodammodo conVenit, quae tamen ad causam etfcientem pertinent , vel denique , quia agens naturatu producit effectum sibi in forma similem , fitque nonnumquam, ut eadem reS entitative sumptata, sit forma & exemplar, quamviS formaliter & in ratione causae differant. Quod satis est, ut exemplar ad formam non re vocetur: nam & causa efficiens materialiter sumpta aliquando eadem est cur forma, neque tamen sumpta formaliter
in ratione causae ad eam reducitur V. g. anima canis , quatenus Canem componit , est ima ; quatenus est principium, quo aliquis alius canis producitur, VOC tur causa efficiens; quatenus denique est id, quo canis productus est similis producenti , dicitur exemplar. t . Dices: Exemplar nihil est alit triquam id, ad quod respiciens operatur agens, ut certam speciem effectui conserat ad G militudinem ejusdem exemplaris. Confert ergo effectui, qui producitur, specie& similitudinem suo modo exemplar.
532쪽
Sed utrumque pertinet ad caiisam sor-:malem . Ergo ad causam formalem re- duci debet exemplar. . Resp. Duobus modis aliquid conferre speciem & simhitudinem effectiai. I. formaliter, id est ita ut sit tanquam sorma ejusdem effectus, a qua constituiturna tali specie Emis, & hoc speciat ad causam formalem. a. essicienter, id est, ita ut sit tanquam sorma efficientis causae, c ius Virtute procedit essedis talis speciei&ageoti similis , & hoc modo exemplar conseri speciem & similitudine effectili , pertinetq;hic modus ad causam efficie
' Inquiest exemplar vocati solet forma& ratio quidditatis rei ad illius similit dinem productae; forma, inqnam, σ r tis quidditatis extrinseca, ut distinguatura propria sorma rei procliiste,quae est i si effectui intrinseca, cum exemplar sit extra effectum, nempe in agente. Resp. Exemplar non est ratio quid-ditatis ei cinis ormalisericum illum non insormet, sed tantum espicienter. Vndo illud genus ea a formatis extrinsecae,
lod contrariae sententiae fautores inve here conanniti est contra propriam rati
nem causa formalis, cujus proprius m dus causandi est per inmmatione: quod fieri non potest, nisi mrma sit intrinseca γ X 4 rei,
533쪽
hus renim formas atque essentiam ct ' merent, vel quia exemplar in eo Co Venit cum forma, quod , ut sorma --riam , ita exemplar artificem deteriri . net: ex quo tamen non sequitur, ex
plar revocari debere ad formam: nam M peciebus intelligibilibus hoc quodammodo conVenit, quae tamen ad causam etficientem pertinent , vel deniquc, quia agens naturale producit effectimia sibi in forma similem , fitque nonnum-zam, ut eadem res emit titae sumpta i sorina & exemplar, quamvis formatiter & in ratione cauta differant. Quod satis est, ut exemplar ad irmam non re . vocetur: nam& causa efficiens minerim iter sumpta aliquando eadem est cum forma, neque tamen sumpta formaliter in ratione causae ad eam reducitur V. g. anima canis , quatenus Canem componit, est isma; quatenus est principium, aliquis alius canis producitur, Voca- i, efficiens; quatenus denique est: id, quo canis procluctus est similis producenti, dicit cxemplar. ' Dices:Exemplar ninil est aliud,quanti id, ad quod respiciem operatur agens,
inplaris. Con- qui producitur, specie suo modo exemplar
534쪽
Sed utrumque pertinet ad causam λει Inalem. Ergo ad causam formalem reduci debet exemplar. .
Resp. Duobus modisaliquid conferre speciem & similitudinem effectiai. I. formaliter, id est ita ut sit tanquam forma ejusdem effectus, a qua constituitur in tali specie Entis, & hoc speetat ad cai
sam formalem. a. e cienter, id est, ita ut sit tanquam sorma efficientis cauta, ς
jus Virtute procedit effectus talis speciei&ageoti similis , & hoc modo exemplar confert speciem & similitudine effectili , pertinetq;hic modus ad causam efficie
Inquiest exemplat vocari solet forma& ratio quidditatis rei ad illius similit dinem productae; forma, inqnam, σ r tio quidditatis extrinseca, ut distinguatura propria sorma rei producta,quae est i si effecini intrinseca, cum exemplar sit extra effectum, nempe in agente. . Resp. Exemplar non est ratio quividitatis emeinisformalitericum illum non insormet, sed tantum e cienter. Vndo illud genus ea a formalis extrinsecae , quod contrariae sententiae fautores im here conantur est contra propriam rati
nem causa formalis, cujus proprius m dus causandi est per informatione: quod fieri non potest, nisi forma sit intrinseca
535쪽
rei, quam informat , hoc est, nisiis ipsa existat.
6. Verum ergo est,exemplar pertinere proprie ad causam essicientem. Eodem enim modo se habet exemplar ad agens voluntariu,quo forma naturalis ad agens naturale. Sed forma naturalis,si conser tur cum effectibus agentis naturalis, in salitatem exercet essicientis.Ergo exeplar est causa essiciens illorum operum, quae
ab agete per intellecta & voluntate fisit.. 99. uui olt finem, Nult media , quiabus sis est nobilior. Uimum me Ium. Verum est de eo, qui seria vult ει
nem, tanquam causeam: non enim, nisi per destinata in finem , pervenitur ad mnem : qui expetit beatitudinem, is viri tum exercitium, quamvis molestum, met necesse est: finis enim mediis concialiat necessitatem, amabilitatem, & boniatatem , adeo ut media, et jam sui , n atura
fugienda, fiant eligibilia: sic aeger saniatatis gratia uti se patitur, aut membrum aliquod sui corporis secari . a. Falsum est de eo, qui non serio sed tanquam esse tum, vult mem: hic enim media aut respuitaui negligit. Ideo felis mat pisces, sed aquas intrare recusati Et, astare isti omnis,mre de oneren
536쪽
Ο Sic multi sanitatis recuperandae Magrat desiderio, sed Pharmacis uti renuuta Falsum est de insipiente, imprudetes' improbo. m
dentem σ probum velle media licita Mn
Secundum membrum , quod indicat, finem esse mediis nobiliorem. I. Verum est de fine cujus. Sic bonitas Dei ei finis cujusnillius siquidem gratia .
agunt agentia. a. Falsum est universaliter de fine cui, scilicet talis finis optatur: sic entia, quibus honitas De communicatur,sunt finis cui. Verum est de fine ultimo , extri seco & principali, cui res desiderat uniride ad quem, tanquam ad finem suumia, ordinatur: hic enim propter se expetitur. . Falsum est de fine intrinseco,minus principali dc nomultimo: alias enim cum operatio sit finis intrinsecus rei,esset me
1. Verum est, si media relate , id est, qua media sunt, consideren-: ita enim non tam sunt bona & persectiones , quum viae & posectiones ad perfectionet nec optantur perse, sed propter sinem . 6. Fassum est, si media considerent absilute, id est, ut Entia laures quaedam missieri enim potest, utper sis in
537쪽
dia illo, ad quod diriguntur , sint pα-
stantiora. Sic Angelus in se est homine multo nobilior , ad hominis tamen obsequium aliquo etiam modo destinari, Certillimum est cx Scripturis. Dices: Quod largitur bonitatem est pnestantius, quam quod accipit: melius enim est dare, quam accipere- At Pharmacii , quod refertur ad sanitate, tanquaad finem,essicit sanitate, adeoq; largitur . illi bonitatem. Ergo pharmacum, ut m diu, praestantius est sanitate, tanqua fine.
Resp. r. Disting. Maj: quod largitur
honitatem dcc. secundum rationem dc Comparationem eandem , Concedo:
secundum aliam vel quamvis, Nem. Resp. 2. Distinguendo Min. Pham Cum, tanqua nita, largitur sanitati bonitatem , Nego: tanquam causea e ciens eaque inurumentaria, Concedo. Hinc nego consequentiam , quia Vicissim sanitas tanquam finis reddit pharmacum bonum Sc optabile: finis autem; . est causa essiciente praestantior. Dices iterum : Actiones virvitis sunti deteriores homine, quia accidenS det rius est substantia. At virtutis actiones Sutfinis hominis. Ergo aliquando finis d
Ierior est rebus,quae ad finem referuntur.
Resp. I. Distinguendo Majoris probationem : Accidens in abstracto est sub-
538쪽
stantia deterius, ut actio homine, Comcedo: Accidens in concreto S c.Nego,est enim homo bene ages nobilior homine. Resp. a. Distinquendo Min. Actiones virtutis sunt finis hominis partialis, Co cedo : finis totalis & adaequatus. Nego. Resp. 3. Distinguendo consequens: finis in abstrarito & partialiter sumptus
deterior est rebus,quae ad finem resem tur , Concedo: finis in concreto & ad quate ac totaliter Onpius, Nego consoquentiam.
Verum est hoc modo, Omnis Gnis est bonus realiter ves apparenter: quicquid enim volumus , sub aliqua ratione boni velle debcinus. - 2. Falsum est autem, omnem finem simpliciter realiter & revera bonum esse qui enim V. g. furatur, ut amplificet res suas, is sane non intendit venim bonu sed specie-apparentia boni deceptus TeVera malum ampi ectitur, quia bonum apparens in se malum est.
Dices: Damnati qui novemni Deo displicere blasphemias, tamen cupiunt eas, ut malas. Ergo aliquis finis est, qui
539쪽
nec Nere, nec apparenter bonus est. γResp. Negando consequentiam i piunt enim illi blaseemias, quatenus Deo displicent, quia lic quasi vindictam. quae melle dulcior Homero videtur, sumere sese de Deo putant, adeo ut istae Naphemiae sint iis bonum jucundum . Falsum est, esse bonum bonitate
. Verum est, esse bonum bonitate utili Iucunda vel honesta. s. Vetum est de fine congruente seu . Iegitimo, ut uxorem ducere procreandae sobolis gratia. 6. Falsum est de fine aberrante, nomeongruente & illegitimo, ut ducere δε rem propter sormae praestantiam, vel ob magnos, quos habet, thesauros. Finem congruentem dico, ad que
res aut actio Vere ordinata est. Sic ruinta est destinata , ut sit medicamentum corporum , non autem , ut pellat inin
cantationes . Hinc quid nomine finis nomcongruentiscintelligatur, satis pa
Secundi membri sensiis est, quod finis σ bonum idem siunt: at r. Falsum est, esse idem formaliter Se' essentialiter: hoc est, non est eadem for- malis ratio boni,quae finis. Habent enim
540쪽
id namque est aliud essentialiter , quod , aliter concipitur Sc definitur. At bonum definitur id, quod est conueniens& ap- .petibile: finis autem id, quod sui gratia
expetitur,caetera autem propter ipsum.2.
Bonum latius Patet , quam finis: etsi nim omnis finis, qua finis, bonum aliquod est, non tamen quicquid bonum est actu, etiam finis est actu, tum quia . medium,ut medium, non est finis,cum ordinetur & reseratur ad finem,& tamen honum est,cum expetatur propter finem ut Medicina propter sanitatem, studium propter sapientiam, tum quia multa sunt in se actu bona & convenientia alicui , quae,quia non appetuntur,non sunt achi. sinis, ut sapientia in se bona est, quia ta- . ' men non appetitur ab idiota, licet illi sieconveniens,non est finis idiotae.' Dices: In mediis,ut media sunt, non est alia bonitas, qua quς in fine est,quia media non appetuntur ob aliam, quam ob finis bonitatem. Ergo bonum & finis aeque late patent. Rei. negando antecedens : Bonitas enim finis eui honestas vel jucunditas, athonitas propria mediorum est Utilitas , quae ita illis est internassicut honestas aut iucunditas fini,nec ullo modo potest fini 'esse interna: bonitas enim utilitatis propter se expecti non potest, sed propter aliud.