장음표시 사용
41쪽
P apud uos dixit, multos ciues Rom. in Latumiis ist us imperio
crudelissime per uim morte esse mulctatos. Hanc ego causam, cum agini beneficio populi Ro. de loco superiore,non uereor, ne aut istum uis ulla ex populi Rom. suffragiis eripere,aut a me ullum munus Aedilitatis amplius,aut gratius populo Ro. esse possit. Eκ hoc Giceronis loco apertu est crimen maiestalis suis. se, duces hostium pecunia liberare,aut priuatum homine domi- suae hostium duces seruare incolumes r Perduellionis uero ciue Rom. contra ius libertatis sibi legibus, Porcia maxime & Sem G pronia concestae , in crucem tollere, aut securi percutere, aut in Latumias coniicere . Cum enim lege Porcia cautum esset, ne i cluem Rom. uirgis caedere , aut ullo seruili supplicio afficere liceret: lege uero Sempronia, ne de capite ciuis Romani iniussu populi iudicaretur: quicunque contra ius suae libertatis ciuem Rom. quasi peregrinum tractasset, tanquam oppugnator liber
tatis Romanae reus perduellionis ad populum fiebat. Ius enim ciuitatis,totum erat penes populum: ideo , iudicio populi merito subiiciebatur, qui cbtra leges de iure ciuitatis ac libertatis po/H puli quicquam fecerat Itaque C. Rabirius perduellionis reus Hoetus est quod Saturninum Tr. pl. quamuis seditiosum,& Rei p. perturbatore iniussu populi Romani occidisse diceretur. Quia enim Tribunatus magistratus erat ad defensionem libertatis populi institutus idcirco leges sacrosaneios esse Tribunos pl.iube. hani: quod nihil aliud erat, quam sacrum caput eius esse, qui eis nocuis ei: quod ide erat atque pro hoste haberi,qui eis nocuisset. Maiestatis crimen erat legionem solicitasse seditionem in eXer citu excitasse,ut Cicero indicat pro Cluent.Cum Balbum & Stai lenum maiestatis damnatos ait, quod ista secissent. Item magistratui quippiam pro suo imperio agenti resistere, ut C. Corne/lius maiestatis reus laetus est, quod intercessioni collegarii non cessisset. Derduellionis uero crimen in eum cadebat, qui aut re gnum asse flasset, aut omnino per proditionem,& hostili animo quicquam commisisset, quod in Rei p. incommodum cederet. Hinc apud Livium lib.6. Decad. 3. Sempronius Tr. pl. Cn. Ful/uio perduellionis se iudicare diXit, quod multi iurati dixerant sugae pavori si, initium a Fuluio Praetore ortum . Cum enim L ante uideretur temeritate atque in inscitia male Rem p. gessisse Fulvius, pecunia tantum anquisitum est ' at postquam auditum est illorum testimonium per quod suspicio esse coepit, proditionem potius quam imperitiam rei militaris causam male gestae Reipub.
42쪽
. LIBER PRIMUS. 39Reipub. suisse,ium uero Sempronius capite anquirendum cenὸ Afuit,ac Fulvium perduellionis accusauit. Ac crimen quidem ma testatis suum Praetorem habebat,qui hanc quaestionem eXerce ret,ut supra ostendimus:eranti iudices, quos Praetor eX decu. xijs eorum, penes quos erant iudicia, sortito selegi sui, non populus. In crimine uero perduellionis populus iudicabat: quemad/modum locus ille, qucm eX 3. in Verrem citauimus, aperte deo monstrat. Atque illa quidem erat ordinaria de perduellione iudicandi ratio, quam T. Labienus accusator Rabirq non obserua/rat, sed ueterem illum sub regibus morem reuocarat,& Duum uiros huius criminis Ξ Praetore sortiendos curarat C. caesarem ut ait Suet. in Caesare &L. Visarem ut ait Dion lib. 37. i quibus, scondemnatus, prouocauit ad populum,ad quem Cicero habuit illam orationem, quae extat pro Rabirio perduellionis reor ex qua oratione satis apparet id quod diximus, Labienum contra
legitimum iudiciorum morem, reduXilli Duum uiros perduellionis, qui eo modo iudicarent, quo legimus de Horatio tempore Tullii Hostilii regis factum ei te iudicium . Et quoniam satis osteiidimns iudicium perduellionis, uel hoe nomine longe di, cuet sum esse a iudicio maiestatis, quod apud populum non apud
Praetores ageretur, nunc superest, ut probemus centuriatis coismites hoc iudicium absolui solitum. Valerius lib. G. cap. s. scri bilicum Tiberius Gracchus,& C. Claudius ob nimis seuere geonam censuram maiorem partem ciuitatis exasperassent, diem
his M. Pompilius T. pl. perduellionis ad populum diκit. Quo in iudicio primae classis permultae centuriae Claudium aperte damnabant. Et T. Liuius de iudicio Manlii loquens: In campo Martio cum centuriatim populus citaretur. Et Cicero pro do, omo sua dicit, Caesonem Quintium csic enim legendum est, ubi male legitur Censor ille Quintius M. Furium Camillum.& C. Seruiliu Hala a populo centurialis comitias danatos in exilium profugisse. EX iis locis perspicula est populu Ceturiatis comitiis de aduellione iudicasse.Unde intelligi potest, cur lib.6. Dec. 3.&lib. 3. Dec. s.dicat Liuius Tr. pl. Sepromum & Rutiliu,postquase perducllionis iudicare reis pronunciauerunt, diem comitiis a
Praetore urbano petiisse.Nam cum hoc differret populus a plebe, 0 in populo omnis pars ciuitatis omnest eius ordines coli, Sirerentur, plebs uero ea diceretur. in q ua gentes ciuium patriti et non esseni: Tr. pl.ius habebant plebis uocadae, non etia populi. Siquide ut scribit ex Laelio Felice A. tallius lib.ls. cap. 27. Tri
43쪽
4: DE COMITIIS ROM. F buni neque aduocant patritios, neq; ad eos reserre de ulla repossunt,unde fit,ut Tr.picius non haberent uocandi comitia centuriata, quae populi uniuersi erant,non modo plebis. Quapropter petendus erat dies comitiis Ceturiatis a maiore magistratu, qualis erat per absentiam Consulum Praetor urbanus. Verum quid opus est illis locis ex historia conquisitis,quando legibus ut C ituriatis comitiis de perduellione iudicaretur,cautum fuisse ostedi potest Scribit enim Cicero pro Sestio: cum & sacratis legiobus, & duodecim tabulis sanctum esset, ut neque priuilegium G1 irrogari liceret,neque de capite ciuis,nisi comitiis Ceiurialis ro- gari Hac legem duodecim tabulatum Cicero 3.de Legibus, his uerbis ponit: Privilegia ne irroganto. De capite ciuis,nisi I, ma Nimum comitiatum , Ollos, quos Centores in partibus populi Iocassint ne sertito. Erat igitur legibus cautum iam inde ex quo duodecim tabulae suerunte ut centuriatis comitijs populus iudi/caret. Capitis autem fuisse perduellionis iudicium, nemo ambi git. Quapropter P. Clodius cum reum perduellionis Cicerone fecit,ob id iudicatus est non iure secisse,qubd Tributa habuit co.s mitia de capite ciuis Rom. Quod Cicero de Legibus os edit ' iis uerbis: Quo uerius in causa nostra uir magni ingenii sum/ma p prudelia L. Cotta dicebat, nihil omnino actum esse de nobis. Praeter enim quam quod comitia illa essent armis gesta eicilibus praeterea neque Tribula capitis comitia rata esse posse,neoque ulla priuilegia . Quocirca nihil nobis opus esse lege de quibus nihil omnino actum esset legibus. Ac de tertia quidem causa habendorum comitiorum Centuriatorum hactenus: quo etiain loco secundi capitis finem faciemus.
De personis quarum interuentu Centuria ta comitia perago bantur. Cap. III .
I N personis explicandis piimum de hs dicendum est, qui habendi haec comitia ius habebant. Com mune igitur erat omni.bus Centuriatis siue magistratuum, siue legum, siue iudiciorum comitiis, ut non possent,nisi a maioribus magistratibus haberi. Ciam enim agendi cum populo ius cuiquam non esset, praetero ise quam magistratui nisi de sacris esset agendum,de quibus paulo
post dicemus si quidem rogare quid populum. φ suffragijs suis
iubeat,aut vetet, quod est cii populo agere ut ait Gellius lib. i 3. cap. 34. nemo ab sep imperio posset: minores sanes magistratus,
44쪽
LIBER PRIMUS. 4 quorum erat minora auspicia, quibus p minus erat imperii, ius Ahabere non poterant uocandi centuriata comitia,quibus de au/spichs maioribus,& maXimo imperio opus esset. Habere igitur Centuriata comitia poterant consules, Praetores, censores, Dio statores.& Interreges, quos omnes suisse maiores magistratus constat. De Praesecto urbis postea dicemus. Ac naagistratuum maiorum, quos solos his comitiis creari supra ostendimus , co mitia consules semper ac soli habebant, nisi aut res ad Interreo gnu rediisset,aut Consulibus absentibus Senatui uisum esset Di-Hatorum comitiorum causa creandum esse. Consules a consu/ Blibus creari tam est ex omni historia perspicuum, ut probationEsubiicere sit superuacaneu. Praetores uero a Cosulibus ita creari oportebat ut a Praetoribus no possent omnino Praetores crevri. Quod Cicero lib.9 ad Att. ostendit in epist. cuius initium est, Tres epistolas Iste omni u turpissimus.& sordidissimus qui consularia comitia a Praetore ait haberi posse: na permagni eius in. terest rem ad Interregnum no uenire. id assequitur si per Praeto res consules crearunt. Nos autem in libris habemus no modo Consules, sed ne Praetorcs quidem a Praetoribus creari ius esse r cidq; Lictum esse nusquam .Consules eo non esse ius, ψ maius im rium a minore rogari non sit ius: Praetores autem cum ita rogentur,ut collegar Cosulum sint, quorum est maius impelium . Quod ide ex M. Messalae de auspicijs lib. I .citat A. Gellius lib. I 3.c. l4. Praetor etsi collega consulis est,nes Praetorem neque Consulem iure rogare potest,ut quidem nos a superioribus accePimus.& ante haec tempora seruatum est,& ut in commentario 3.C.Tuditani patet: quia imperium minus Praetor, maius ha/het consul.& a minore imperio maius,aut maioris collega csie Denim locus restitui debet rogari iure non potest. Nos his tem/Poribus Praetores Praetore creante,ueterum auctoritatem su/mus secuti meque his comitiis in auspicio fuimus. Ex iis locis apparet a Praetoribus comitia Praetorum haberi non potuisse, sed a consulibus habebantur, ut ex perpetua Liuii historia planum est,& undecima epistola libri epistolarum ad Brutum diserte scribitur.Μ.enim Brutus ad Ciceronem ita scribit Statim uero rediturum ad nos confirmauit legatione suscepta, nisi Praetorum comitia habituri essent Consules. Porro autem sorte id al, Steri eueniebat consulum, ut apparet ex Liuio lib. s. Decadm. Eodem fere tempore duorum Consulu literae allatae sunt, L. Corne
lii de praelio ad Mutina cu Boiis facto,& Minutii a Pisisura
45쪽
ζα DE COMITIIS ROM. F milia sus sortis esse:carietum adeo suspcis omnia. Et paulo posti
Si ita uideretur pati ibus,mitterent ad collegam , ut is ad comistia Romam rediret: si id facere grauaretur,quod non suae sortis id negotium esset se facturum quod Senatus censuisset. Et alio loco eiusdem libri:Consulibus ambobus Italia prouincia decreota est,ita ut inter se compararent sortirenturve uter comitiis eius
anni praeesset. Et libro nono eiusdem Decad. Iam Consularium comitiorum appetebat tempus, quibus quia M. Aemilius, cuinius sortis ea cura erat occurrere non poterat, C. Flaminius R G mam uenit.Et alio loco:Prior tamen Claudius quam Semproonius, cui sors comitia habendi obtigerat, Romam uenit. Nistergo de ea re comparassent inter se Consules, sorte decernebatur uter esset comitia habiturus. Censorum uero comitia, quod Cosules haberent,ex his locis perspicuum fiet.Scribit T. Liuius lib.
T. Dec. 3 .Caeterum ciam Censoribus creandis indicta comitia
essent professus se petere celaram C. Martius Rutilius, qui primus Dictator de plebe suerat,concordiam ordinum turbauit. Quod uidebatur quidem alieno tempore fecisse: quia ambo tum H sorte patritii consules erant, qui rationem eius se habitaturos negabant. Et libM Dec. 3. Decretumi omnium primum, ut Conosules sortirentur copararentve inter se,uter Censoribus creandis
comitia haberet. Et paulo post: QJabius comitia censoribus
creandis habuit. Et lib. .eiusdem Deccad Per eos dies & Censoribus creandis Q. Fulvius Coscomitia habuit Et lib. 2. Decad. q. Dum haec in Macedonia geruntur , Consul alter Lucius Lentulus . qui Romae substiterat, comitia Censoribus creandis habuit.Et Cicero lib. 4. ad Att. Ego me Pompeio legari ita sum I passus,ut nulla re impediret,quin si uellem mihi csset integrum, si comitia censorum proximi Consules haberet, tere possem. EX es locis,opinor, satis apparet Consules habere comitia censoria solitos . Nec tamen negare ausim , quin Praetori ius esset ea habendi comitia, tametsi in uniuersa historia non reperiam alio quid factum esse. At si non de iure quaeratur, sed de more, pia num est a Consulibus haberi solita comitia censoria. Sane Cenosura magist ratus erat tantae auctoritatis, ut uix credam Praeto toribus ius suisse rogandi Censores. Vetum ut ut res habeat, x ex iis quae diximus apertum est centuriata comitia,quae magi stratibus creandis habebantur a Consulibus haberi solita: si qui dem iis comitiis maiores modo magistratus fiebant, qui erant Consules,Praetores,& censores,ut iupra ostendimu5.HOIu au tem
46쪽
tem eomItIa non alii habebant quam Consules, ni st quid extra Aordine accidisset, cur aut Dictator magistratus subrogaret,aut Interrex. Ac de Di statore quidem habendorum comitioru cauosa supra diximus,& de Interrege.Illud modo hic adiiciemus climuel cotentione ordinum,aut magistratuit,uel cadidatoru ambitu uel alia ratione pfici an anni eXitu comitia nouis magistratibus creadis no potuissent,id patritio S couenir oportebat ad prodedui ex suo numero Interrege,qui dies snq; iperaret a quo alius deinde creabas.eode, modo alia atq; alia sngulis sint diebus creabatur, donec subrogati essent ab alio eκ iis consules qui statim ini bvent magistratum. Illud uero animaduertendum est, quod scribit Asconius Pedianns pro Milone no fuisse moris . ut ab eo , qui Primus InterreX Editus erat,comitia haberent .Hinc fit,ut apud Liuiu. quoties de interregno metio, est nul reperiatur a primo interrege habita comitia,sed interdu a 2. ut lib.9.i . Dec. Et quia taedebat populu omni u magistratuu eius anni, res ad interregnurediit. Interreges Q Fabius Maximus, M. Valerius Coruinus. Is Cosules creauit. Et lib. t o. eiusde Dec. Eo anno nec tradit causa)interregnu initu. Interreges fuere Ap. Claudius,dein P. Sulpi ctius .is comitia Cosularia habui . . Interdia a tertio, ut lib. . l . Dec.
Interreges tres deinceps fuere L. Valerius, QJeruilius Fidenas, M. Furius Camillus. Et alio loco eiusde libri interrem creat, Μ. Furius Camillius a P. Corneliu Scipione: is deinde L. Valeriu potitii. Ab eo creati sex Tribuni militia Cosulari potestate.Interdit a pluribus, ut ad undecimii et Interrege ahqn peruetu fit, ut scribit Liuius lib.7. i. Dec. Infestam inde patribus plebem Interreges
cum accepissent, ad undecimum Interrexem seditionibus certa. tum est. Centuriata igitur comitia magis iratibus creandis illi ha phebant,quos diximus. Legum uero ac iudiciorum,centuriata
comitia habere solebat, nec omnes tamen maiores magistratus.
Quod ex his,quae sequuntur fiet manifestum. Primit leges Coinsulares, quae passim reperiuntur apud auctores, satis ostendist te gibus ferendis Consules comitia Centuriata habere,& in iudicio Manlii consules comitia habuerunt:& lex Hortensia, quam tulit Dictator QMortensius, ut plebiscita omnes tenerent,& Aeinanilia quam tulit Aemilius Mamercus, ut censura sesqui annua omnes Corneliae L. Syllae, argumento sunt Dictatores legibus serendis comitia habuisse:Et Dictator L. Quintius, iudicium ad quod maxime creatus erat, exercebat cum Sp. Melius
a Magistro equitum c.Seruilio Hala intersectus eli. Deinde a
47쪽
44 D E co MITIIS ROM.r Praetoribus diem comitiis centuriatis petere Tribunos pl. ad
exercendum iudicium, paulo ante citauimus: & Praetorem M.
iuuentium legem tulisse de bello Rhodiis indicendo scribit lib.
s.Dec. s. Vt omittam, quod si in urbe consules non essent Prae torum,ae praesertim urbanis& si enim omnes Praetores dignitate pares essent, fuit tamen semper urbani maior auctoritas, utct ex omni historia constat, & Plutarchus in Bruto diserte aso serit summum imperium erat. Unde sequitur, siue legum,sue iudiciorum comitia Centuriata habenda fuissent, Praetorum suis G se cum populo agere.Nam cum in urbe erant consules, eis pri/mum agendi cum populo munus incumbebal:adeo ut non posset Praetor uetate consule comitia habere. Liuius lib. . Dec. 3.
Cum consul se populum rogaturum negasset, quod Rae pote satis esset, Praetorem uetuisset rogare, Tribuni p rogarunt. Et Messala apud Gellium Iib. 3. cap. i4. Consul ab omnibus
magistralibus , & comitiatum, & concionem auocare potest rPraetor & comitiatum & concionem usquequaque auocare p
rest,nisi a consule . censores centuriatis comiths legem tulisse H nusquam legimus, & cum leges censorias apud auctores repe Iimus, pro Censorum subscriptionibus,ut Cic.pro Cluentio ap pellat,aut locationibus censoribus iactis,ut γ.in Verrem, acciaprdebent. Ius tamen habuisse populi uocandi, ex iis, quae de tuosii condendi ratione supra ex Liuio citauimus, ostendi potest. Interreges uero legum aut iudiciorum comitia habuisse nusquaIegitur,nisi quod legibus inter arma silentibus, L.Valerius Flaccus de perpetua Sisiae Dictatura legem tulit, quam legem ominnium legum iniquissimam dissimi limamq; legis Cicero appel- Iat tertia orat.in Rullum . Sed nec Interregibus ea comitia ha here licuisse, argumento esse potest imperi j breuitas. quae proomulgari perferri leges pati non poterat: tum uero quod in Interregno nihil prius agere cum populo licebat, quam labro rati essent magistratus ordinar h. RestateX maioribus magi- ratibus equitum Magister, a quo nusquam legimus habita fuisse comitia: hae ut opinor ratione, quod Dictatorem sequi,
eis parere magistrum equitum oporteret. Vbi uero maior erat potestas,uiae licebat minori,cum populo agere. Ius tamen uocaz di populi habuisse cum imperij magnitudo indicat, tum eX eo colligi potest quod est apud Pomponium lege t. de origine iu/xis , hoc fuisse Dictatoribus Magistros equitum , quod erant
sub regibus Tribuni celerum. Ex Dionysii uero historiae lib.
48쪽
constat agendi cum populo ius sui sie Tribuno celerum. Unde etiam apud Poponium legimus lege Tribunitia reges eiectos,
quod lege curiata a L. BrutoTribuno celerum lata eiecti essent. Ex iis.quae diximus apparet ex magistratibus, quibus ius esset habendi Centuriata comitia Consules tm,Dictatores,& Interreges magistratibus creandis comitia habere solere,non etia Ceno lares, Praetores, & Magistros equitum : legum autem ac iudis ciorum, Consules,Di statores,& Praetores, no etiam Interreges, Centares,& Magistros equitu. EX his uero, qui magistratus noessent, los potifices ius habuisse cu populo agedi reperio : qua ob causam lupra, exceptione usus sum,nisi de sacris agedti esset. Ac de aths quide comiths, quae a pontificibus habebatur.postea dicem us nuc de Ceturiatis agendu. Disputauimus supra de regis sacrificuli creatione,ostedimusq; Centuriatis comitiis creati solitu. Cur uero creda a Dot. maN. si quide in urbe esset sin minus ab
uno quoda pontificii illa comitia haberi, cu eκ Dionysii historia colligo, in qua de primis Consulibus ita scribitur: uellent
nome regi ii seruare,iusserui Potificibus& Auguribus creareex senioribus eu,qui maxime idoneus ad id sacerdoitu uideret. Tu uero hac ratione adducor, inter Calata comitia erat haec ceturiata regis sacroru inaugura di causa. calata aut comitia a poti
cibus haberi ius erat: siquide populi caladi, hoc est uocandi, ius habebat,ut intelligi potest ex iis, quae supra eκ Macrobio citauimus. Quinetia agendi cu populo ius habuisse demonstrati potest ex eo quod apud Liuiu lib. 3. Dec. l .legimus in uriu Dot max. comitia habuisse, quibus Tr pl.creati sunt: quia postquam decemviri se magistratu abdicassent, nulli tu essent magistratus. Neque .n. id lactu esset, nisi ius habuisset Poti seX agedi cu populo. Alius est apud Liuiu locus lib. s. Dec. 3.ubi ita scribit:Comi. tia inde Pot .mm.creado sunt habita .Ea comitia nouus poti sex M. Cornelius Cethegus habuit. Inde ego colligo Pontificibus ius suisse agendi cum populo . Neque. n.ullum magistratum eo anno gerebat Cethegus,ut ex eodem ipso Liuio intelligi potest,& tam e comitia habuit. Sane ut caeteris in rebus summa erat potestas magistratuum,ita in sacris curandis maxima erat pontifi/cum potestaε: ideos de sacris cum populo agendi ius pro sua di γgnitate habuisse credendii est Porro aut Pontifices comitia coturiata cur non possent sicut alia habere: cu aeque in uniuersum populu adeoq; in magistratus, quidem ad sacra attinet, tin i
tis esset,ut etiam mulctae dicedae potestate haberent queadmodum
49쪽
r. du apud Liuiu lib. t o. Dec. 4.legitur,c. Servilius pol. m π.mul eiam dixisse Lucio cornelio Dolabellae Duum uiro naualit&apud Valerium lib. r.cap. I. Metellus poni. maX. Post humio Cosuli,eidem ii flamini Martiali. Nec moueri oportet , quod exercitum imperari comitiis centuriatis oportuit, ut ait Gellius libe
s. cap. l . Pontificibus autem exercitum imperandi ius non esset. Neque enim ab eo qui comitia habebat dicit Gellius imperari exercitum oportuisse,sed hoc tantam dicit imperari exerci tum praesidi j causa solitum, quoniam populus esset in suffragiis G serendis occupatus. Potuit igitur praesidi j causa imperari exercitus aut a Consulibus,aut a Draetoribus, ut a Tribunis militum ut potius existimo:atque interim a Pontificibus comitia habeari. Sed ut ex calatis comitiis nulla legimus centuriata suisse,
praeter ea quibus reκ sacrorum creabatur : ita nunquam a Pontificibus habita fuisse Centuriata comitia,nisi regis sacrorum inaugura di causa concludendum est. Ac de personis quidem, quibus ius erat habendi comitia Ceturiata. hactenus drictu sit. Deinceps sequitur, ut de iis dicamus qui comitiis Centuriatis suffitagiu sterebat Diximus supra centuriata comitia esse appellata a Centuriis Classium, in quas uniuersus populus Ro. descriptus erat . Vnde effici uidetur, omnes qui in Centurias relati essent, ius ha/buisse suffitagii serendi. Ego uero existimo ipsas quidem Centiarias omnes suffragii ius habuisse, non tamen omnes ciues qui singulis Centuriis continerentur. Quos enim Censores ignomioniae causa in Caeritum tabulas referebant, eos privabant iure fuse
fragii,ut scribit A. Gellius lib. i5 c. i 3 his uerbis: Primos muni cipes sine se stragii iure Carriles esse saetos accepimus concessu i illis ut ciuitatis Romanae honore quide caperent,sed negotiis tame ali oneribus uacaret: pro sacris bello Gallico receptis custo ditis . Hinc tabulae Caerites appellatae, uersa uice, in quas reserri iubebant quos notae causa sutagiis privabant. Atqui adhue illi ciues erant: quoniamq; aerarii fiebant, necesse erat, ut adhue in tabulis Censorum essent, in quibus quo quisque censu esset, continebatur. Quare in cuiusdam classis aliquam centui iam relatos esse oportebat: id quod aperte demonstrat Asconius in Dise uinat. Qui plebeius erat in Caeritum tabulas reserebatur, dc arra rius fiebat:ae per hoc non erat in albo Centuriae suae : scilicet adhoe,ut ciuis esset, sed tantummodo ut pro capite suo tributi nomine aera penderet. Si igitur aliis quidem in rebus ciues erant,
quos censores in Caeritum tabulas retulissent:ut uel hinc demostrari Corale
50쪽
LIBER PRIN1Vy. 47strari potest quod adeptam semel ciuitatem nemo Inuitus amitὰ Atere queat. quandoquidem nec populo quidem iubente adimi posset ut Cicero pro cecinna ostendit, tantum abest, ut a Cen soribus adimi posset: iure autem sufflagii priuati erant essici tur non omnes quos Censores in Centurias retulissent, ius habuisse serendi suffragii. Vnde fit,ut uere dici non possit, orn nes ciues Romanos aut omnem populum Ro. comitiis adeste ad suffagium ferendum potuisse misi cum exceptione intelligui ut de omnibus ciuibus quibus erat data ciuitas cum suffragio, . nec postea aut adempta,aut ex hac parte diminuta: qui prosellio dsoli erant uere,& omni eX parte ciues Romani. Quod ut aper lius intelligatur ex antiquitatis obseruatione, pauca subiicemus de iure ciuitatis Romanae Sicut externae gentes in Romani populi amicitiam aut ditione admissae uarii generis ac conditionis erant, ut aliae liberar, aliae laederatae,aliae stipendiariae,aliae Latinae suisse reperiantur, queamadmodum re ne docet Budaeus ita posterioribus Annotat. in Pandectas , & Alciatus primo Pa reti cap. 4. ita uarij generis suisse ciues Romanos reperio, ut a/ μlii essent coloni, alii municipes , alii ex praesectura aliqua, a- lii ciues modo Romani. Nam qui ex nullo municipio ex nulo lacolonia praefecturave Romanorum erant, sed uel in urbe
agrove urbis suburbano nati, uel eX seruis & illis gentibus eκ ternis libertate, uel speciali priuilegio ciuitate donati. quartum quodda genus ciuium costituebant. Vt uero quid essent municipes, quid coloni intelligatur, uerba A. Gellii citabo eX lib. i5. c. iiMunicipes sunt ciues Romani ex municipiis suo iure & lGgibus utentes: muneris iiii cum pop. Ro. honorarii participes, a quo munere capessendo appellati uidentur: nullis aliis necessitatibus, neque ulla populi Romani lege adstri sit, cum nunquam populus eorum fundus factus esset. Sed coloniarum alia necessi ludo est. NU enim uenidi extrinsecus in ciuitate, nec suis radici/bus nituntur,sed eX ciuitate quali propagatae sunt: & iura institutaq; omnia populi Ro.no sui arbitrii habet. Erat aut e & alii ci- ucs eX praefecturis Italiae, quorum discrimen a reliquis intelligetur, si eXplicauerimus quid essent praefecturae. Erant igitur prae fecturae oppida italiae, in quibus qui habitabant nec suis legi/ hus,ut municipes uiuebant, nec ullos de suo corpore magistra tus creare poterat sicut coloni sed a magistratibus Roma misesis regebatur iis legibus, quas Romanus magistratus dixisset: qquoniam praesectus uocabatur,idcirco praesecturae appellaban t. Huius