Procès de condamnation et de réhabilitation de Jeanne d'Arc dite la Pucelle publié pour la première fois d'après les manuscrits de la bibliothèque royale, suivis de tous les documents historiques qu'on a pu réunir et accompagnés de notes et d'éclairc

발행: 1844년

분량: 489페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

nobis in manerio archiepiscopali Rotho magensi, ad diem certam et competentem , non feriatam, de qua a Iatore praesentium fueritis requisiti, reverendum iu

Christo patrem et dominum, dominum Episcopum Dimi triensem; Iohannem Aut λ; dominum Thomam Marte, priorem Sancti Michaelis, juxta Rothomagum; dominum Petrum Migecii, priorem de Longavilla-Gissardi; magistrum Andream Margueris, Cationi cum Rothomagensem; Guillelmum de figuam i , armi gerum; magistrum Guillelmum Forem; magistrum Nicolaum de Houppeoille, dominum Johannem Massi eu ; dominum Guillelmum Manchon ; fratrem Bardinum de Petra; fratrem Martinum Lai enu; dominum Nicolaum T quel; Petrum Cusquel; fratrem Iohannem Pasqueret; Ricardum de Grouebeto et Iohannem Fauo; laturos testimonium veritatis in quodam negotio inquisitionis flangente J processum fidei

dudum contra quamdam Iohannam, vulgo Puellam Vocatam, per quemdam quondam Belua censem episcopum et assertum Suhinquisitorem sidet, agitatum,

et super articulis in hujusmodi negotio datis, pro parte promotoris dicti negotii; cum intimatione quod ipsum

Episcopum ab introitu ecclesipe, et alios supradictos Suspendemus, aliosque eXCoin municabimus, nisi coram

Do his comparuerint. Quid inde seceritis, vos qui praesciates sueritis exsecuti, nobis fideliter rescribatis. Datum anno Domini MCcciai., die jovis post Iub late a . n Sic signatum v SOCIUS. n

312쪽

DE RE HABILITATION. 297

I Depositiones testium. J

Sequitur informatio praeambula, seu praeparatiosacta per reverendum in Christo patrem et dominum, dominum Guillelmum, miseratione divina tituli Sancti-Martini-in-Montibus, sacrosanctae Ecclesiae Romanae presbyterum, Cardinalem de Estoutevilla Vulgariter nuncupatum , in regno Franciae singulisque Galliarum provinciis, apostolicae Sed is legatum, et Iohannem Brehalli, ordinis Fratrum Ρraedicatorum, Sacrae theologiae professorem, haereticae pravitatis itiregno Francipe inquisitorem, auctoritate apostolica, deputatum, in hac parte conjudices, fama publica

reserente super his quae olim perperam et erronee gesta fuisse dicebantur contra quamdam Iohannam, Puellam vulgo nuncupatam, in Processu Contra eam, per tunc episcopum Belua censem et Subinquisitorem

fidei, sub dominio regis Angliae, agitato.

Primo dominus Guillelmus Manchon, presbyter,

notarius curiae archiepiscopalis Rothom agensis, aetatis quinquaginta octo annorum, vel circa, juratus et examinatus anno Domini MCCCCLi I. , die martis, secunda mensis mali. Super I. articulo, dicit, per suum Sacramentum, arti Culum esse verum, quia audivit. et per litteras etiam intellexit; et hoc est notorium.

313쪽

298 PRO di Super II. articulo, qui incipit : u Item quod

etiam, etc. n, Suo saCramento dicit eSSe Verum, quo-

Diam audivit quod, postquam fuit dicta Iohanna capta per unum de societate comitis de Lignin, fuit ducta ad castrum de Beatireooir, et ibidem detenta per tres menses; et deinde, per litteras regis Angliae et domini Bel vacensis, fuit adducta apud Rothomagum, et posita in quadam CameΓa.

Super ΙΙΙ. articulo , qui incipit: u Item quod dicti Anglici, etc. n, dicit quod credit quod, si ipsa Iohanna

tenuisset partem Anglicorum, non ita rigOPOSe ProceS-sissent contra ipsam Johannam sicut fecerunt. Et D scit aliud deponer .

Super IV. articulo, dicit quod episcopus Bel vacensis tenebat partem Anglicorum; et vidit quod, antequam dictus episcopus inciperet cognoscere de causa, jam erat serrata dicta Iohanna, et deinde, postquam incepit cognoscere, dicta Iohanna, sic serrata, suit tradita ad custodiendum quatuor Anglicis, ab illo episcopo et I quisitore fidei deputatis et adjuratis quod si deliter illam

custodirent. Et crudeliter tractabatur, fueruntque sibi ostensa tormenta in sine processus i . Et tunc erat induta indumento virili, atque conquerebatur quod non audebat se exuere, sormidatis ne, de nocte, ipsi custodes sibi inferrent aliquam violentiam; atque semel, aut his, conquesta suit dicto episcopo Bel vacensi, Sub inquisitori et magistro Nicolao Lorselleur, quod alter dictorum custodum Voluerat eam violare;

quibus Anglicis propterea, a domitio de Waroth, juxta relationem ipsorum episcopi, inquisitoris et L sel-

314쪽

299 DE R HABILIΤΑΤΙΟΝ. Dur, minae magia ae illatae sunt, si ulterius id attentare praesumerent; et, de novo, duo alii custodes commissi. Super V. articulo, dicit quod, si ille episcopus ipsius Johatinae erat judex competens, Vel non, Se refert ad jus; sed dicebatur quod apprehensa suerat infra territorium et juri dictionem suam, et quod de dioecesi sua noti erat. Et scit cluod contra eam processit usque ad dis sinitivam bententiamJ, prout in processu continetur, ad quem se refert.

Super VI. articulo, dicit quod nunquam vidit quo lipsa Iollatina saceret aliquid haereticum, vel aliquid quod esset contra fidem catholicam; imo vidit quo lipsa petebat sacramentum Consessionis et missam audire; tamen de propositis contra eam, de VestibuS, Visionibus Angelorum et Sanctorum, etc., et aliis quae deducta sunt in processu, se refert ad peritos. Dicit tamen quod fama erat quod ex odio et inimi- Citia, et non pro veritate, judicabatur; itaque plures ex condemnatione sua vidit idem testis flentes; et in sine dierum committebat se Deo, beatae Mariae Virgini et Sanctis, cum magna devotione. Super VII. articulo, se resert ad PPOCeSSum. Super VIII. articulo, dicit quod de responsis ipsius Constat per Processum. Scit tamen quod magister Iohannes De Fonte et duo fratres ordinis Praedicatorum suerunt, per sex hebdomadas ante prolationem Sententiae, ad ipsam Johantiam advertendam ut se judicio Ecclesiae submitteret, cum, iudicio omnium, videretur non intelligere factum ipsius Ecclesiae. Qui quidem De Fonte, propter metum Anglicorum et minas sibi illatas, aufugere coactus est; alii vero magistri cum laboribus pacem suam pertractarunt. Dicit praeterea quod magister Iohannes Lollier, Diotrigod by Corale

315쪽

tunc temporis in hac civitate Rothomagensi exsistens, vocatus dicere Opinionem suam super processu, Videns quod per alios tute judicari non poterat, votum suum dedit quod non bene procedebant, et recessit, noleNSulterius insistere. Super IX., dicit quod se refert ad processum. Super X. articulo, se resert ad jus. Dicit tamen quod, postquam fuit condemnata ad revocandum et assumpsit habitum muliebrem, ipsa contenta de hujusmodi habitu, ut videbat i), petiit mulieres sibi dari

Cum ea, et mitti ad carceres Ecclesiae, et quod detineretur per viros ecclesiasticos; et postmodum assumpsit habitum virilem , se excusando quod, Si fuisset missa ad carceres Ecclesiae, non assum PSiSSetipsum habitum virilem, et quod, cum habitu muliebri, non suisset ausa se tenere cum custodibus Anglicis. Super XI. se refert ad jus. Super XII. dicit quod, de captione, processu, in I Ceratione, Condemnatione et exsecutione sic factis, est pul,lica vox et sema. Item dicit quod ipse loquens, tanquam notariuS, Scripsit responsa et excusationes dictae Iohannae ; et contigit quod duo alii scriptores clam era ut prope absconsi, qui in scriptura sua Omittebant omnes excusationes; et voluerunt judices quod loquens scriberet modo suo, quod non fecit.

F. PETRUS NIGECII.

Venerabilis et religiosus vir, frater Petrus Mige-cii a , sacrae theologiae prosessor, prior de Longa

316쪽

DE R HABIMΤΑTION. 301 villa-Gissardi , aetatis septuaginta annorum , Vel eo circa, juratus et examinatus dicta die martis, secunda

mensis mali., Super I. articulo, dicit articulum esse verum et notorium.

Super II. articulo, dicit quod ipsa Johanna fuit

detenta infra castrum Rotliomagense.

Interrogatus de causis scientiae, dicit quod vidit

eam extrahi.

Super III. articulo, dicit quod, per deductionem Processus, Satis Constat quod Anglici magis procedebant ex odii somite quam Zelo iustitiae, et quaerebant eam probare haereticum ut infamarent ad hoc dominum regem Franciae; et, ut credit, erat eorum poti sime intentio. Super IV. articulo, dicit quod episcopus Bel vacensis fovebat partem Anglicorum. Et audivit dici quod dicta Iohantia dire tractabatur in carceribus, et quod habebat serra tam in pedibus, quam in manibus; hoc tamen non Vidit, quanquam in examine eam viderit. Dicit praeterea quod, nisi suisset nociva Anglicis,

nunquam fuisset sic tractata aut condemnata, cum timerent eam plus quam magnum exercitum.

Super V., dicit quod, de competentia judicis se refert ad jus; tamen dicit ipsam Don fuisse oriundam de dioecesi Bel vacensi. Super VI., dicit quod in ipsa Iohanna non vidit aut novit aliquid quod esset contra sidem, quodque major

pars illorum qui viderunt exsecutionem ejus, eam Iamentabantur, dicentes quod esset contra eam ex odii mite et injuste proCeMum. Super VII. articulo, se refert ad processum. Dissilia oste

317쪽

302 PBocis Super VIII., dicit quod in responsis ipsius Iohannae

non novit aliquid quod non esset catholicum, praeter illas revelationes, quas dicebat se habuisse a Sanctis, et dictum habere si ; sed audivit ab ea quod habebat cor ad Deum, et ipsi Deo et Ecclesiae volebat obedire. Super IX., dicit quod judices sumpserunt occasionem condemnandi eam tanquam relapsam , ex eo quod resumpserat habitum virilem, ab ea ablatum. Super X., dicit quod non reputat esse haereticum mulieri deserre habitum virilem; imo videtur si hi quod, quj sola illa occasione judicaret illam haereticam, deberet puniri poena talionis.

Super XI., credit articulum esSe Verum. Super XlI., dicit quod, super depositis Per eum, est publica vox et fama. F. BARDINUs DE PETRA a). Frater Bardinus de Petra, ordinis FPatrum Praedi-Catorum, aetatis quinquaginta quinque annorum, Vel circa, juratus et examinatus die mercurii, tertia mali. Super Ι. articulo, dicit ipsum arti Culum esse Verum, quia vidit eam captam in manibus Anglicorum. Super II. articulo, dicit ipsum articulum esse Verum, quia vidit eam in carceribus castri Bothomagensis, in quadam camera satis tenebrosa, serratam et compeditam aliquaudo.

Super III., dicit quod, viso processu et aliis quae gesta suerunt in processu, ipse credit et judicat quod ipsi Anglici ex odio et rancore processerunt adverSus

318쪽

DE BEBABILITATION. 303 eam, et nihil aliud quaesiverunt nisi mortem ejus. Item dicit quod ipse suit in prima praedicatione sacta per magistrum Guillelmum Erardi, qui cepit pro themate : u Palmes non potest sacere fructum, nisi manserit in vite B, dicendo quod in Francia nunquam suerat tale monstrum, sicut tunc de eadem Iohanna erat, quae erat sortilega, haeretica, schismatica, ct quod Rex qui fovebat illam, talis erat, et quod vellet recuperare regnum per talem mulierem haereticam. Et propterea credit quod fuerunt moti, inter alia, causa infamandi majestatem regiam.

Super IV. articulo, dicit quod episcopus Bel vacensis tenebat partem Anglicorum; et credit quod ipse episcopus, dum incepit processum, jussit eam teneri incompedibus, et ipse episcopus Anglicos ad custodiendam eam deputavit, prohibuitque idem episcopus quod nullus loqueretur cum ea, Disi de licentia ipsius, aut promotoris, vocati Benedici te i . Super V. articulo, dicit quod ipsemet audivit quod dictus episcopus accommodavit hic territorium; sed fuit capta in territorio ipsius episcopi. De aliis se refert

Super VI. articulo, dicit, pro prima parte articuli, . se credere quod ipsa doliantia erat bona et vera catholica, quia ipse loquens fuit cum ea in fine dierum, inter flammas, et in ore ejus habuit semper Iu sus, dicebatque quod Don erat haeretica neque schismatica, prout sibi imputabatur in libello sibi tradito; supplicavitque loquenti quod, accenso igne, descenderet linquens cum cruce quam sibi exhiberet: quod ita secit.

319쪽

Et post, loquendo exclamabat Iliesum; unde assistentes fuerunt provocati ad lacrymas. Super VII. articulo, dicit quod in processu, ipsa multa dicebat; et, quando loquebatur de Degno et guerra, videbatur mota a Spiritu Sancto; sed dum loquebatur de persona sua, singebat plura; sed non credit quod illa quae dicebat deberent eam condemnare haereticam. Super residuo, se refert ad pro

cessum.

Super VIII., dicit quod ipse episcopus aliquando interrogavit eam si vellet se submittere Ecclesiae; quae respondebat : u Quid est Ecclesia 3 Quantum est de vobis, nolo me submittere judicio vestro, quia estis inimicus meus capitalis n. Et deinde, postquam per i quentem suit sibi dictum quod celebrabatur Concilium generale, in quo assistebant plures praelati, etiam de parte sua, respondit quod se submittebat ipsi Concilio. Quo audito suit dictum ipsi loquenti, per ipsum episcopum, quod taceret in nomine diaboli 1 . Et ulterius conquerebatur quod ipse episcopus nolebat quod,

illa quae faciebant pro excusatione sua, scriberentur; sed ea quae contra eam faciebant volebat scribi. Fuitque interrogata an vellet se submittere judicio Papae; quae respoudit quod duceretur ad eum , et quod erat

contenta.

Super IX., dicit quod judicata fuit relapsa quia r sumpsit hahitum virilem. Super X., dicit quod non judicaret aliquam muli rem haereticam ex eo quod induat habitum virilem.

320쪽

DE REII ABILITAΤION. Et ulterius dicit quod, postquam revocavit, induit habitum muliebrem, et petiit duci ad carceres Ecclesiae : quod non fuit sibi permissum. Imo, sicut ab eadem Johanna audivit, fuit per unum magmo auctoritatis tentata de violentia; propter quod, ut illa esset agilior ad resistendum, dixit se habitum virilem, qui in ca cere fuerat juxta eam caute dimissus, resumpsi Sse. Item quod, post resumptionem dicti habitus, vidit et audivit dictum episcopum, cum aliis Anglicis, exsultantem et dicentem, palam omnibus, domino do Introistet aliis : u Capta est i , Super XI. articulo, dicit quod credit sicut in articulo continetur.

Super XII., dicit quod si eJ captione, praedicatione,

condemnatioue , exsecutione , invocatione nominis Jhesu, suit et est publica vox.

PETRUS CUSQUEI. .

Petrus Cusquoi, civis Rothomagensis, aetatis quinquaginta quinque annorum, vel circa, juratus et examinatus, dicta die. Super Ι. articulo, dicit quod vidit ipsam Iohannam articulatam per Anglicos adduci. Super II., dicit quod non vidit eam duci ad carceres; sed vidit eam, bis aut ter, in quadam camera CastriRot homogensis, Versus portam Posteriorem. Super III. articulo, dicit quod credit quod quaere bant Anglici eamdem Iohannam procurare mori, ex invidia et displicentia boni quod sapiebat. Et ulterius credit quod ipsi Anglici movebantur, inter caetera, Ut ipsi infamarent dominum regem Franciae quod haberet unam mulierem haereticam et sortilegam. Et subdit

SEARCH

MENU NAVIGATION