Procès de condamnation et de réhabilitation de Jeanne d'Arc dite la Pucelle publié pour la première fois d'après les manuscrits de la bibliothèque royale, suivis de tous les documents historiques qu'on a pu réunir et accompagnés de notes et d'éclairc

발행: 1844년

분량: 489페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

sententia, de sacto, dicti Auglici cum maxima armatorum caterva, quadam rabie in eam saevientes, illam ad supplicium duxerunt. Et sic fuit, et est Verum. u XXV. Item, quod dicta Iohanna continuo, et praesertim tempore sui sinis, catholice et sancte se habuit, animam suam Deo recommittendo, et I RESUS usque ad ultimum vitae spiritum alta voce acclamando; ita ut Omnes assistentes, etiam Anglicos inimicos, ad lacrymarum profusionem deduxerit. Et sic fuit, et est

verum.

u XXVI. Item, quod praemissa omnia et singula dicti Anglici, de tacto et non juridice, per dictas impressi Ones, Contra dictam Iohannam attentarunt seu fieri procurarunt, quoniam dictam Iohannam, partes Chri tianissimi regis Franciae sustinentem, Vehementer timebant, illamque capitali odio odiebant et persequebantur; ac etiam, ut ex eo dictum christianissimum regem, quod praesidio taliter damnatae mulieris uteretur, infamarent. Et sic suit, et est verum. u XXVII. Item, quod de praemissis omnibus et Singulis suit et est publica vox et fama, Vulgaris assertio, Commune dictum ac notorium in civitate et dioecesi Rothomagensibus, et in toto regno Franciae. Et sic

suit, et est Verum.

Praemissos articulos dat, exhibet et producit idem Promotor, ad omnes meliores fines et essectus quibus scit et debet, salvo jure addendi, corrigendi, etc., et

dandi, suis loco et tempore, alios articulos longiores, prout causae meritis expediet. Et Protestatur, etc., prout fuit et est moris . nDisilir oste

332쪽

Deindo aequitur tenor ait stationum testium super praeinsortis artietilia produetorum et examinatorum.

Discretus vir, dominus Nicolaus Taquei, presbyter, rector seu curatus ecclesiae parochialis de Basquevilla , Rothomagensis dioecesis, aetatis quinquaginta duorum annorum, Vel circa, juratus et examinatus die lunae,

Octava mensis mali.

Super I. articulo, dicit quod credit contenta in a ticulo, nedum de ipsa, imo etiam de omnibus tenentibus partem domini nostri Regis. Super II., dicit quod credit sicut supra, et quod fama vulgaris civitatis talis erat. Super III. articulo, dicit quod, circa medium pr cessus, suit vocatus per duos notarios processus ad a Sistendum cum eis, et quod vidit eamdem Iohannam in carceribus castri Rothomagensis, in quadam turri versus campos. Et fiebat processus hujusmodi expensis regis Angliae, ut dicebatur si); sed de metu et impressione, de quibus fit mentio in articulo, nihil percepit. Super IV., dicit quod non vidit neque percepit im-PTeSSionem , neque minas aut terrores, de quibus in eodem articulo fit mentio. Super V., dicit quod non percepit, ut supra; imo sibi videtuν quod notarii fideliter scripserunt. Super VI. articulo dicit quod non percepit aliquem metum, nec vidit prohibitiones seu coactiones do quibus in articulo sit mentio.

333쪽

3i8 PRO di Super VII., dicit quod non est memor quod peti rit aut habuerit consilium, aut suerit sibi oblatum, quia non fuit ab initio processus si . Nec aliud scit de

residuo articuli.

Super VIII., dicit quod bene scit quod dicta Iohanna

erat in Carceribus, ut supra; et vidit eam aliquando incompedibus, et aliquando non obstante infirmitate sua; et quod erat unus Anglicus qui habebat cust diam ostii camerae et carceris, sine cujus licentia nemo poterat, nec etiam judices poterant, ad eam accedere.

Super IX., dicit quod bene sibi videtur quod dicta

Iohanna erat aetatis xix annorum, et circa, ex inspectione ejusdem; quodque erat simplex sicut mulier talis aetatis, aliquando bene loquens in materia, et aliquotiens varians et ad quaesita non respondens. Nec

aliud scit. Super X., dicit quod bene audivit per villam quod Anglici de nocte, in absentia judicum, conturbabant eam, dicendo aliquando quod moreretur, aliquando quod expediretur; sed si suerit verum, nescit. Super XI., dicit quod fuit praesens quando aliqui judicum faciebant ei interrogatoria bene dissicilia;

quibus respondebat quod ad eam non spectabat respondere, et quod ad eos se referebat. Et aliqui doctorum assistentium aliquando sibi dicebant : u Vos dicitis bene, Iohanna. nSuper XII., dicit quod ipsa Iohanna, aliquando at- taediata pluribus interrogationibus, petebat dilatio

334쪽

319DE R HABILITATION .nem usque in crastinum; et concedebatur ei. Super residuo, nihil scit. Super XIII., dicit quod pluries audivit ab eadem Iohanna contenta in articulo, et quod nollet aliquid dicere aut sacere contra fidem. Et credit hoc scriptum esse in prOCeSSu. Super XIV., dicit quod credit audivisse a dicta Iohanna, in effectu, verba contenta in ipso articulo. Super XV., dicit quod non recordatur vidisse aliquem Anglicum in examine dictae Iohannae, nisi dictum custodem; nec recordatur de aliqua prohibitione sacta super his quae suciebant ad processum, quamvis prohiberentur aliqua conscribi quae, judicio loquentis, non faciebant ad causam. Super XV l. , dicit quod nescit quod illa verba decimi sexti articuli fuerunt inserta in processu, neC P cordatur ipsam Iohannam in toto processu dixisse se nolle subjicere judicio Ecclesiae, quamvis eam viderit aliquando perturbatam; et tunc, prout dicit loquens. doctores, qui ibidem assistebant, dirigebant eam; et dimittebatur aliquando usque ad crastinum diem sequentem.

Super XVII. articulo, dicit quod aliquando expositum fuit per doctores dictae Iohannae quid erat E clesia; et tunc dicebat quod credebat, et se submittebat judicio Ecclesiae. Nec aliud scit de contentis in

articulo.

Super XVIII. articulo, dicit quod credit quod notarii fideliter scripserunt, interdum in gallico, in te

dum in latino, secundum quod materia et Verba P quirebant. Et de translatione, audivit quod magister Thomas de Gurcello fuit oneratus de transferendo Diuitiaco by Corale

335쪽

32o PRoc sprocessum de gallico in latinum; sed si aliquid fuerit mutatum, additum aut diminutum, nescit. Super XIX. articulo, dicit quod supra deposuit quidquid scit; et de residuo, se refert ad jus. Super XX., dicit ut supra. Super XXI., dicit quod processus habet quod dicta

Iohanna fuit capta in dioecesi et territorio Belvacensibus. De residuo se refert ad jus. Super XXII., respondit prout supra , in septimo articulo. Super XXIII., dicit quod non fuit praesens in receptione corporis Christi, sed fuit notorium quod ipsa Iohanna, ante ejus mortem, eadem die, recepit corpus Christi; et venit loquens, post susceptionem, in camera , qua suerunt interrogationes factae. Item, dicit quod nunquam percepit in eadem Iohanna quin esset bona catholica; fuitque eidem Iohannae data licentia recipiendi corpus Christi, ipso loquente praesente, licet non suerit praesens ad perceptionem. Et postquam suit sibi dictum, parum antequam veniret ad locum dicti supplicii, fecit pulchras et devotas Ora tiones ad Deum, beatam Mariam et Sanctos, unde plurra praesentes fuerunt provocati ad lacrymas, et praesertim magister Nicolaus Lorsellem' promotor in causa si); qui dum flendo recederet a societate dictae Iohannae, et obviaret cuidam turbae Anglicorum exsistentium in curte Castri, increpaverunt eumdem L selleur, minando sibi et vocando eum proditorem; de quibus Vesebis valde timuit, et, sine divertendo ad alios actus, adiit dominum comitem de Waroia, ut praeservaretur; et,

336쪽

DE RE ΗΑBILIΤΑΤION. 321 Disi fuisset ipse comes, credit ipse loquens quod dictus Loiselleur fuisset interfectus. SupeD XXIV., dicit quod, sententia Ecclesiae lata, viri occlesiastici a loco ubi suit lata hujusmodi sententia recesserunt; et ipse loquens etiam recessit. Et nihil aliud scit.

Super XXV., dicit quod non suit praesens dum passa fuit supplicium; sed audivit quod ipsa Johanna pie et catholice obiit, invocando nomen Jhesu fetJ beatae Mariae Virginis. Super XXVI. , dicit quod bene credit quod, si dicta

Ioha uia a non portasset guerram Anglicis, Don ita diligenter et acriter contra eam proceSsissent; et Cum hoci, credit quod tendebant ad exaltati Ovem partis suae et depressionem regis Franciae. Super XXVII., dicit quod illa quae dixit vera sunt, et de illis est publica vox et fama in civitate Rothoma- genSi.

D. PETRUS BOUCI IER.

Dominus Petrus Bouchier, presbyter, aetatis quinquaginta quinque annorum, Vel circa , CuratuS ecclesiae parochialis de Bourgeau villa, Lexoviensis dioece- Sis, testis productus, receptus, juvatus et examiuatus die lunae praedicta. Super I. articulo, dicit quod credit primum articulum continere veritatem , praesertim quia levaverat obsidionem Aurelianensem Super II., dicit quod ADglici tenebant eamdem Johannam, et credit quod bene voluissent eam mori. Super III. articulo, dicit quod fuit deducta et tra-

337쪽

ducta sicut cavetur in articulo. De impressioni hus et aliis in articulo contentis, nihil scit. Super ΙV. articulo, dicit quod de toto articulo nihil scit, Disi quod unus clericus Anglicus, hac larius in

theologia, custos privati sigilli Cardinalis Angli se i ,

ibi praesentis, exsistens in prima praedicatione in coem terio Sancti Audoeni Rothom agensis, facta, dirigendo verba domino episcopo Bel vacensi, iudici dictae Iohannae, dixit : u Expediatis; vos estis nimis favorabilis n. De quo ipse episcopus male conterituS, Projecit Processum ad terram , dicens quod illa dio nihil aliud saceret, quodque saceret juxta conscientiam

suam.

Super V. Nihil scit, quia non suit praesens in pro cessus deductione. Super VI. nihil scit, quia non fuit praesens. Super VII. nihil similiter scit, nisi quod erat sola , Sedens Supra quamdam sedem, et audivit quod respondit sine consilio; Descit tamen si petierit, aut fuerit ei denegatum consilium. Nec aliud scit super illo articulo. Super VIII. articulo, dicit quod bene scit quod erat in carceribus, in castro ROtho magensi; sed nescit arierat serrata; Dee cum ea aliquis loquebatur, Disi delicentia aliquorum Anglicorum, et qui habebant custodiam ejusdem. Et non vidit ipsam exeuntem de car-Cere, quin essent cum ea aliqui Anglici, quos credit fuisse inclusos su) cum ea in quadam camera, in quaerant tres claves, quarum unam custodiebat dominus Cardinalis aut praetatus baccalarius, Inquisitor aliam,

338쪽

DE R HABILIΤATION. 323 et dominus Iohannes Benedicite, promolor, aliam; et summe timebant Anglici ipsi ne ipsa evaderet. Super IX. dicit quod, judicio loquentis, crat aetatis XIX annorum, vel circa, quodque dicebatur quod erat satis discreta in suis responsi s. Nec aliud scit. Super X. nihil scit, nec super hoc aliquid audivit. Super XI. et XII. nihil scit, quia praesens non fuit in examine et responsis ejusdem. Super XIII., dicit quod non suit praesens in processu; sed post praedicationem factam apud Sanctum Audoenum, junctis manibus, dixit alta voce quod se su mittebat judicio Ecclesiae, deprecando sanctum Michaelem quod eam dirigeret et consuleret. Super XIV., dicit hoc non vidisse; sed audivit a pluribus quod ipsa Iohanna, in examinatione sua, Pluries dixerat se submittere domino nostro Papae, et quod duceretur ad eum. Super XV. et XVI. articulis, nihil scit, quia praesens non fuit ira prΟCesSu. Super XVlI. dicit quod, de interpretatione quam sacit dominus Promotor, se refert ad intollectum die lae Iohannae.

Super XVII l. , dicit quod audivit dici quod processus

Super XX lI., dicit quod nihil aliud scit nisi quod

audivit quod ipsa Johanna sola respondit, et absque consilio. Super XXIII. dicit quod, quantum vidit dictam Johannam, novit eam semper bonam christianam et bene devotam. Et scit quod fuit si hi delatum corpus Diqiligod by Cooste

339쪽

324 PROCES Christi, in castro , in loco carceris sui, antequam duceretur ad Vetus Morcatum , ubi suit praedicata et combusta. De Posiduo, se refert ad Processum.

Super XXIV. dicit quod, sententia tuta per judicem ecclesiasticum , fuit ducta ad scasaldum Ballivi per clientes rogios; in quo scasaldo erant Ballivus i) et alii os liciarii saeculares; tibi aliquandiu stetit cum ipsis; sed quid ibi dixerunt nut secerunt tiescit, Disi quod, in rccessu ipsorum, suit igni tradita. Super XXV. dicit quod , cum ligaretur , implorabat

seu invocabat ipsa doli nnia a sui3ctum Micliae lem specialite P. Et vidit eum usque in finem bonam christianam , pluresque aSSistentes, usque ad decem millia, flentes et laci mantes, dicentes quod erat magna pietas.

Super XXVI. , dicit quod credit quod Anglici eam

dem Iohannam magis timebant quam residuum totius exercitus regis Franciae, ct quod illo intuitu erant moli, videre suo, ad iaciendum hujusmodi processum

Contra eam.

Super XXVII., dicit quod ea quae deposuit vera sunt et notoria, maxime in civitate Rotho magensi.

Venerabilis et discretus vir, magister Nicolaus de Houppevilla, in theologia bacca larius, Rothomagi oriundus, aetatis sexaginta a annorum, vel circa, juratus et examinatus die lunae, Octava mali.

novem, ere.

340쪽

DE REBABILITATION. 325 Super I. articulo, dicit quod credit articulum esse verum; nec unquam habuit aestimationem quod, progelo fidei aut eam reducendi ad bonam sectam, hoc secerint Anglici. Super II., dicit quod credit articulum esse Verum, et fama publica totius civitatis erat talis.

Super III. articulo, dicit quod bene scit quod ipsa

Iohanna fuit adducta ad hanc civitatem Rothomagen- sein per Anglicos, et posita in carceribus, in castro Rothomagensi; et fuit procuratus processus per eOS-dem Anglicos, ut credit; sed de metu et impressione non credit, quantum ad judices ; imo voluntarie hoc fecisse, maxime episcopum Bel vacensem, quem vidit reverti de quaerendo eam, et reserentem legationem suam regi et uomitio de x mich, dicendo laetanter et ex Sullanter quaedam verba, quae non intellexit; et postmodum locutus est in secreto dicto domino de

Varoia. Quid dixit, nescit. Super IV. dicit quod, judicio suo, judices et ad sessores erant pro majori parte voluntarii; et de aliis, credit quod plures timebant, maxime quia audivit a magistro Petro Minis Guod ipse dederat suam opinionem tu scriptis, quae non suerat grata dicto episcopo Bel vacensi, imo suerat repulsa, dicendo si hi quod Donim miscet et iti Opinione sua decreta cum theologia, Et

. quod relinqueret decreta juristis. Praeterea dicit quod audivit quod fuerunt minae illatae pstr comitem deII ιυδ fratri Ysainbardo de Petra, ordinis Fratrum Praedicatorum, qui intersuit in processu, dicendo quod submergeretur nisi taceret, eo quod dirigebat

verba dictae Iohannae, tunc repetendo ea notariis; et credit hoc audivisse per organum fratris Iob annis Ma-Diuii tred by Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION