장음표시 사용
21쪽
no distiusta sit ex his quiposui manissum ante scilicet detritum iri.nu quam enim ipsa ante detrata suisset nisi disiecari etiam potuisset. qui enim detritum esset,quod ab lese dissecari no potuisset Nec uero tunica tenus orationem stiteris:sede in lapide,ligno, sterisque generaticiassius, quotiquot corupteis aut alterationi subiacent,& iuxta eam potentiam quae utriusque uel ut sit uel Gsit indefinite susceptrix est,escuntur,idem continget, atque in totum in his quacunque sub arbi/
Manifestum igitur est, quoniam non omnia ex nec itate uelsunt,uelsunt. Sed alia sindem utrumlibet, I nili magis vel assirmatio,vel negatio uera.Alia vero magis quidem in plurilus alterum ed contingitfieri ετ alterum,.lterum uero minime. Igitur esse quod est,quando esto non se quod non est, uando non est,necesse est sed non omne quod est nec se est esse,nec quod non est nec e est non esse. Non enim idem est,Omne quod est,necessari epe,quando est, iri liciter ex
necessi ut esse. Similiter autem rein eo quod non est. Et in contradictione eadem ratio est Elye Fidem vel non esse omne nec beest,σ1uturum esse uel non:non tamen diuidente dicere alterum necessarium dico autem vi necesse olfuturum este bellum nauale cras, vel non futurum elu. Sed nonfuturum esse cras bellum nauale necesse est:vel nonfuturum sedularum autem e e vel non
'esse, necesse est. Quare cumsimiliter orcsiones veraesint, quemadmodumseres, muni sum est seniam quaecunquesto habentit utrumlibetsint: contraria contingunt,necesse essimiliterse
habere recontradictionem suo conuingit inis suae nonsempersunt, vel nonsemper nons t. Horum enim necesse est alteram partem contradictionis veram esse vel salsum,non tamen hanc velissam sed utrumlibet,υ magis quidem veram ali eram non tamen id hi veram vel falsum iuuare
manifestum est,quoniam non est necesse omnis affirmationis vel negatio ijs prostarum, hanc Pi dem veram illum autemsalsum esse: non enim quemadmodumjinbi su unisi e ba cnt, in bi
guae non sunt quidem,postibilibus tamen elye vel non esie,sed quemadmodum irinam est. L,
Manifestum igitur n5 omnia de necessitate uel esse, uel fieriued quaedam utrolibet modo uia, ut antea artificiose pertractauimus, nihilo magis amrmatio aut negatio uera erit,propterea quod aequabiliter pro sum illic intelligitur cotingensequaedam autem frequctius, va hisque, alterum crebro:hoc autem in plerums cotingetibus intelliges:in quibus ammatio utique frequetissime uera,raro negatio: ut si quis dicat eum qui nascetur, puerum, quinquedigitum forcialter contra alat, de neget ut plurimum asseuerator ueraxeritarari enim quadridigiti aut sedigiti nascuntur: seda alterum fieri cotingit, alterum mihi in reliquo cotingente audito in quo frequetissim una naedactumirarissima ueritas inolevit saepiusque assertor metitur quam inficiator, ut si quas dicat, eum,qui cras lauabit deo mouere,& discedete in hiatum tellure in thesaurum incursurum, altet autem inficietur,magis inficiator uerus est:quanquam quod rarum est fieri interim contingit, sed frequentius tamen no fieri. No solum autem has cotradictiones meos qui contingens extimgunt,& omnia in necessitatis fatum concludunt, inferre oportet:sedo eas quae a rerum disseremtia diuisioneque petuntur.Quoniam enim orationes rerum imagines sunt prout res habuerimet ita quoque orationes affectum iri necesse est. Cuiusmodi ergo rerum natura sit uideamus. Nam hae aut semper existeres sunt cum & absolute existentes diculur, ut deus mens anima:numium enim non sunt lxec aut continenter utique non sunt quamdiu tamen sint existunt. Contra,quptriam nullatenus sunt, ut si quis dicat commensilem cum latere dimetienum Alia autem ttinc n5 sunt cum non existunt attamen esse possunt. Cum ergo ita res habeant necessum quoque ut ad illarum modum orationes sese comparent. Ergo ea quae secundum diuisionem est contradictio. ut erit,au non erit,his quae necessario semper sunt, competit. Quae autem absque diuisione est. non semper existentibus puta contingentibus conuenit:nam ese aliquid cum sit vi quod nJest non esiit cum non sit necessarium. Qui etenim non est necesse rem existentem cum sit.esse,qualis qualis illa sic Nam Socratem sedere quadamsedeat necesse estiunon tamen proprie esse Socratem sedere:non enim huiusmodi est ut impediri nequeat Socratis sessio. quo enim pacto istud cum in stationem se comutarit Eodem modo stare Socratem cum sedeat impossibile.& non existens:nolamen semper non est,quandovi id interpellature uatiatur. Nec enim omne quod est quamdiu
22쪽
sit idcirco proprie necesse esse nec quod non est quamdiu non sit, necesse proprie non esse. Non enim idem esse quamdiu sit 5 proprie esilaeodem quoque modoJon esse quamdiu non sit non
idem ac proprie noesse tandem etiam seruabis is contradictione Intelligentiam, ueram enim esse omnis contradictionis aut falsam alteram partem est necesse, non tamen aut massirmatione aut negatione contradicentium definite uerum aut alium intelligi potest: naumachiam enim soγre aut non lare est necessarium:non tamen aut hoc destinate kre, aut ex necessitate illud. Quo/niam ergo orationes rebus assimiles, atque ideo uerae sunt, manifestum quod qua cu'que res siesse habent ut contraria capere queant, di ad utrum in formaruli proinde cotradictionem etiam affici sit necesse. Hoc autem scontingentibus ac di quae non semper existentia, aut non semper non eristentia Guntur. Non semper quidem existentia,quoniana non necessaria:non semper u rem non existentia quia non impossibilia Horum enm nringentium alteram contradictionis portionem ueram esse aut salsam necesse est: modo totam indivisim contradictionem capias, raramen aut hanc,aut illam, ut dioere uel assimatio uera sit,uel negatio mendax sed in ambiguo ac incerto uetitas iκeat,& in his quae ad utrumlibet seruntur,resideat. Et quoniam contingen , ut lapiuscule diximus trinum est,in quibusdam cotingentibus accidit proniorem ad uerum esse propositionum alterutram,aut magis alteram ad falsum propensam non tamen aut ueram, fixe ac state ueram esse aut falsam firme falsam Manifestum igitur non omnis actirmationis aut nega/tionis cotradicentium necesse esse hanc determinate ueram,illam eadem ratione esse falsam Nec uero mihi obiicias id quod album euasit,nec quoniam hic asseverans uerum enunciasti sic etiam si longe ante de eodem praedixisses te definite uerum enunciaturum fuisse. Non enim ut in euentis sic etiam habet insuturis quibus esse uel non esse ea aequo accidit:sed ut dictum est,quidioram dictum est in illis nimirum uel mendacium uel uerum pristitutum esse,io his autem utraque ambigere dc indefinita esse.
Quoniam autem es ali uid de aliquiormati segniscans:boc autem veInomen est velanno, natum, unum autem oportet esse, de uno id quod es in ormatione nomen autem dicthm esto
gnisca aliquo modo tonitum nomen, quemadmodum et non senatur. ηο verbum sed infinitum verbum erit omnis affirmati o negario, Vel ex nominen Verbo, Vel ex tonito nomine rever/bo. Praeter verbum autem nulla formatio uel negatio est. Est enim velJua, uel erit, uel si zelsιaecans. alia bui modi uerba,exiluuntauaelosita is coniumsticam enim tempus. Quare primari lirmatis Onegatio, est homo, non e thomo deinde, 6i non homo, πρη est non homo. - Rursus est omnis homo non est Omnis non homo. Et in iis quae extrinsecussunt temporibus re dem ratio eji.
Quoniam igitur abunde tractarus de contingentia nobis explicatus est necesse est de propolirationibus pariter uerba facere, tum subiecto finito de praeditato, tum utroque infinito constanti bus. Ex infinito autem praedicato non aliud genus propositionis gignitur. Siquidem negario infinitum de necessitate pridicatum inrtita est..uoniam ergo est assimatio aliquid de aliquo signi fitans didicimus autem unum esse oportere in assimatione praeditatum similiter xunum subiectum quod porro subiectum aut nome est aut innominatum:erit sane omnis ammatio de nega/tio aut ex nomine Bouerbo aut ex infinito nomine id uer ,ut,Socrates ambulat,Socrates no ambulat Tu uero lector intellige non homo,enim non nomen dico sed infinitum nomen:quemas modum d non sanatur,non uerbum alo,sed infinitum uerbum perlatercalationem sermoni m/sertum sententiae connexionem interrumpere. Ac ne quia adeo nomen infinitum,ut,non homo,
absque uerbo satis esse ad negationem suspicetur. Nam citra uerbum nec affirmatio assurgit, nec item negatio. Nam est,etit fuit,aut fit,& quaecunque alia huiusmodi uerba ex positis sunt Tem pus enim consignificant. Est igitur prima assicinario 6 negatio ex finit nomine,ut,est homo,non est homo deinde ex infinito ut est non homo,n5 est no homo. Sic etiam incircunscriptis dicitur prima quidem in illis contradictio quae finitum subiectum habet, omnis homo est, omnis homo non est:quae deinde infinitum, omnis non homo est, omnis non homo non est. Sic etiam in rem
pore quod circiumrca iacet, e iacto, inquam, de futuro, negationes s astariationes progro di decet.
23쪽
Uando autem es tertium adiacensor.essicaturadupliciter dicuntur op sitiones. Dico autem,ut est rustus hom est tertium Dico adiacere nomen uel uerbum in firma tione. Quare ob id ipsum quatuor erunt Hae, arum duae quidem ad firmationem e negatione e habebuntsecundu conses entiam ut priuationes, duae uero mani me. co aute suomam est alis iusto adiacebis,auta susto: quare etiam negatro, utuor igitur erunt
Intelligimus uero Fod dicitur ex ν6Faesubscripta sunt. Α' Homo iustus est C 3 Homo iustus non est. Q 3. Homo iniustus non es A. Homo iniustus est. C., Homo non iustus non es α Homo non iustus es.
Universales , particulares, assirmationes negationes.
Omnis homo est iussus C Non Omms homo est iustus C: Non omnis homo non est russus Omnis homo est noni tus.
Inginitae. Simplices. Insti metae.
tu homo:huius negati es, non se iustus homo Esi non iusus homossicius negati est,
Uandoquidem ergo de propositioiribus ex subiectos praedicam Gnexis stude locuple
eq, tractauimus,agesis de his quo*, qua tertio insuper praeditato contant,enucleemus. Tertium uero mihi insuper praeditatum est uerbum intellige tertium quidem utpote a
subiecto numeratum. Nam tertius est secudum subiectum terminus.Insuper autem priditatum, ut quod a primo quidem praedicato quod de subiecto dicitur, ipsum etiam de eodem Statuti homo iustus est: m,est,tertius post hominem termurus:& cum de homine primum iustus dic, tu etiam ipsum est,pri erea de eo praeditatur. Ergo in propositionibus prs dicito S subiecto co/llantibus finitum cum statuitur subiectum, unadficitur oppositio. Nam protinus praeditatum cum unum sit,particula inficiati ice assumpta negationem pant. Hic autem quoniam duo praedi/cata sunt,no utrilibet pratalicatorum pars negatrix adiecta negationem c5stituit: sed si uerbo est adiungatur quod i huiusmodi utis propositionibus primas tener,negationciri moliter: sin alteri praeditato assirmationem ex traductione reddit. Quoniam autem omnis ammationis negatio est alia rursum uotata extraspositione negatio emanatzut proinde sint duce oppositiones una simplex, ut homo iustus est,homo iustus no eaealtera ex trispositione u homo no iustus est, homo no iustus no est.Cur autem hae extraspositione uocetur progressu addiscemus. Est autem te tium aio positum esse in actarmatione uel nome uel uerbum nome utique quod omnes orationis pari s generatim nomina usurpetur:uerbum,quod tempus cosignificet. Si igitur duas colam susmus oppositiones, quatuor sane hae particulae existent, propositiones scilicet quatuor emergente quarum ut uniuersam earum cumulo comple tar potestatem duae quidem ad affirmationem 5enegationem se habebunt secudum cosecutionem, ut priuatio 1:dus uero minime quod medi fidius magmati simile est, artanamq; ac inexplicabilem prope in scipso propositionum uim εἰ disscrimen occulit. Quod si quis id accuratius assequi studet, huiusmodi sciasum indagine exploret. Nam ut i geometricis lineametis propositiones ex interuallo ordinatim digeratur, de duae quasi ramenae componatumis in una simplex affirmatio,homo iustus est altrinsecus simplex negatio, homo iustus no est scribatur:quiratur ergo primum ecqua ex traspositione propositio sequatur
id est simul cum aifirmatione simplici uera sit, de quae simul veridica erit sub eam subscribatur Igitur assimatio extra positione no simul ueraxerit. Qui enim cum hac homo iustus est, amice e6spiret,homo no iustus est Negatio diciu ex traductioe simul uera erit homo no iustus no est. Quicunque
24쪽
Quicunque enim homo iustus sit is no iustus profecto no est. Ergo i diagrammate sub affirma/tione simplici negatio ex traductione collocetur: sub autem simplici negatione, quae ex interuallo ιι sta est affirmatio ex traductione scilicet sub hac homo iustus no est haec homo no iustus est. Ob C. i. σθι 'at' id igitur ipsum huiusmodi propositiones exaraspositione uocitatae sunt,quod i alienis ipsae ordi, hones tra' incenibus substituatucinimirum quae est extrassatione negatio sub affirmatione simplici: assirmatio autem ex transsatione sub negatione simplici Uerum quod simplici affirmatione uerum enun/ciante negatio ex traspositione prorsus uera sit, liquet. An uero etiam retro sermo recurri ut in euasi 'quibus negatio extras stione uera sit,iliis etiam simul uera sit omnino simplex affirmatio Mi ,rume uero. Nam simplex affirmatio rhominibus dutaxat qui iusti sunt,uerum pronuciabit: at ex in Ἀμνώtraspositione negatio Mi hominibus pariter ωnihilo secius i aliis praeter hominem plerisque uora erit. Nam si canem no esse hominem no iustum dicas uerax prosecto sis. Nam omnino qui ho
mo no sit.nec iustus sane dicatur esse homo, nec item n5 iustus: quomodo enim cum no sit ho/mo Attame qui eum homine esse iustum dicat metiatur. Quocirca negatio exanispositione affirmatione simplici latius patet. Si ergo simplex affirmatio negatione ex traspositione est angustiori ex cotratio simplex negatio affirmatione ex transpostione profusior est. Etenim si quis no iustus homo est,hic etiam iustus homo no est,nd tame retrorsum, si quis no est iustus homo, protinus etiam honao no iustus est. Nam Leo quod omnino no sit homo simplex negatio uera erit. Siqui dem canis homo iustus no est. metitur uero infinita affirmatio. Quinam enim canis honao no i stus sit Ergo simplexastirmatio i uno negatio autem ex traspositione i duobus:5 cotra smplex negatio litibus affirmatio uero exaraspositione i duobus uera deprehcsa est. Enimvero Operae precium est alias etiam propositiones & eas quoque simplices a simplicibus tame disseretes quod habitum,sed priuationem praeditatum habeant,cuiusmodi homo iniustus est homo iniustus no est diagrammati attexere. Iamo quomodo hae cum illis. quae utrimque secus adiacent ad cosecutionem sese habeant,videamus. Quod hic etiam affirmatio simplicem affirmationem no cosequatur sed negatio liquidum est. Igitur sub affirmatione simplici priuatiua negatio protinus cola locetur,homo,puta iniustus no est subsequitur enim eam Oariter uerum enunciat. Sub autem priuatiua negatione negatio ex traductione. Rursum sub simplici negatione, priuatiua protinus assi mratio homo iniustus est. sub hac autem affimaatio exaraspositione homo no iustus est. Scie dum porro simplicem affirmationem lino negationem ex tradpctione i duobus, priuatiuam negationem limbus ueram esse. Nam homo iniustus no est.&4 homine, qui iniustus no sit, ut So crate Min omni alio praeter hominem negocio, uera erit Equus siquidem homo iniustus no est: sed Mi hominibus quidem certe qui sunt necdum tame huiusmodi habitus aut priuationis compotes existunt uerum efferet. Nam recens genitus infans homo iniustus no est. Ambae ergo nega/tes tum priuatio tum ea quae ex trassatione est simplici assirmatione ampliores sunt: uerum pri/uatiua illius est tripla tranatiua dupla. tra affirmatio ex traspositione S priuatio coactiores sui simplici negatione.Nam simplex negatio stribus priuatiua affirmatio itino traspositiva i duobus uerum enuciant. Proinde ambiaffirmationes simplici negatione sunt arctiores. igam igitur proportionem priuatiua negatio ad simplicem affirmationem habet eadem quoque negatio ex traiυspositione ad simplicem affirmationem qua amplius, obtinet:qua ratione enim tria ad unum ciparatur,ead 4 duo ad unum qua amplius. Grame qua ratione simplex asti alio ad negationem exaraspositione se habet,eadem cotinuo priuatiua etiam negatio ad eam quae ex traspositio/ne est res det. Nec enim qua proportione unum ad duo eadem tria ad duo costant. Alteram denuo percurre coniugationem, & dicito quam proportionem pestiatiua affirmatio ad simplicem negationem habet eadem etiam assirmatio ex traspositione ad simplicem negationem qua minus, res sum obtinet:quam siquidem rationem unum habet ad tria eandemo duo ad tria, qua misnus:non tamen quam simplex negatio ad affirmationem ex transpositione rationem habet, etiam priuatiua affirmatio ad affirmationem ex transpositione eandem obtinet. Nec enim quo se mo/dotria ad duo habent, eodem quoque unum ad duo se habet. Tu ergo cum audis, quarum duae ad affirmationem & negationem se habebunt, duae uero minime duas ex transpositione in Da locatas intellige propositiones:affirmationem autem regationem simplices:priuationes u
ro priuatorias enuciationes: postremo hoc ipsum duae uero minime duas nimiruna simplices ac .
ope: quod ait huiusmodi est Quam habet comparationem priuatiuae cum simplicibus:eadem etiam eas,quae ex traspositione sunt,cum simplicibus habere No tame quam rationem simplices,
25쪽
adeas quae ex traspositione sunt obtinen eadem'imque priuati uas, ad eas quae ex trispositione sunt habere. in hac igitur simplici affirmatione,homo iustus eli,extrinsecus ascribe minor ambango hus priuatim scilicet,5 ea,qus extras sicione es .ammatione Arta priuatoria itidem negatione adnota amplior,tum simplici tum rasposita. In trinata autem negatione adscribito amplior sola simplici. Ad haeci simplici ammatione uriam ducito lineam:i priuatiua negatione tres:itraspositiua uero duas. Rursumi simplici negat, ne pariter adscribe ambabus latior, priuatiua nimirum asstinatione xea quae traductione fitatres quoque educito lineas. In priuatiua autem affirmati ne unicam: i margine adnota angustior,tum simplici negatione tum us extraspositione est ρα lPostmodum i tristaticia Unrmatione duas quidem ducito lineas, sedatacii , minor sola simplis Ad lineas ergo metem intedetis 5 ea quae adnotata sunt, perfacile aquam sub obtutu manis stam sentet tentatem itueberis. Quatuor igitur hi erui parriculi:quo adem puto quatuor, & cuiusmodi ex his denique qus subscribemus,assequemur. homo iustus est,simplex affirmatio:
ciusdemque simplex negatio homo iustus no est Enim oppositio,quae simplices habet proposi/tiones. Et rursus altera subter quam enuciata ex traductione,homo n6 Iustus est,amrmatio ex traspositione homo no iustus no est negatio ex tras sitione locatur. Etenim hic,est aut iusto debet omnino adhaerescere,ut homo iustus est:aut no iusto,ut homo no iustus est Cyterum quasdaratrinsecus yea ιμ ἰs id est lineares hic speculationes occupemus. Ea ine sut,6 nosur,qiue i hisce notatur,aut iusta sui aut iniusta aut media aut susceptiua, aut incapacia. Idque postremum bis riam: siquidem aut cum no sint,in susceptiua existat:aut cum utique sint, minime tame ad capi dum habilia Praetere autem asserimus, cum iuno horum quinque quolibet firmano uerax fuerit, quatuor ueram esse protinus negationemrct cum iduobus uera fuerit assertio ii reliquis tribus veridicana esse negationem:cum i quatuor uera fuerit alnrmatio, i reliquo uno ueram esse negationem. Ita deinceps quoque,si homo iustus est dicemus, uno uerum asseret affirmatio idolo quippe homine: At uero negatio,honao iustus no est, quatuor veritatem enuci bit ut pote in homine iniusto, medio, susceptiuo,ut i puero: imo capace, ut lapide:aut Leo adeo quod notae Ptitutivae rursus huci modum. homo iniustus est,i uno uerum estert, ta homine iniusto: at homo iniustus no est, i reliquis quatuor uerum proloquitur. Ad eudem quoque modum aenuciatis ex traspositione nimiriam homo no iustus est, tribus uerax iniusto puta, suscepciuo dc medio. At homo iustus no est,quiquidem est tras sititia negatio ireliquis duobus uera erit, ut iusto,dono susceptiuo Quocirca duos Aristoteles ordines digerit:aci priore, limplicem cetortat affirmationem quae lino uera est: secudum qum,negarionem priuatoriam quae quatuor uerum dicit: tertiam deinde negationem ex inaspositione, quae uerit duobus est in lacuao ordi/ne simplicem statuit negationem quaesi quatuor uerum enuciat cui deinde affirmationem succe tutiat priuatiuam quam lino ueram probavimus: tertiam ex tris politione affirmationem quoi tribus sane uera est. Aequiparatur ergo:scilicet comparatur affirmatio simplex affirmationi priuatoriae, negatio simplex negarioni priuatiuae,ac denique affirmatio affirmationi: uno siquidem utraque uerum prodit. Statuutur ergo Inuicem angulares, ut i descriptione ostedemus igitur ipriore ordine dicimus, quemadmodum quatuor cum duobus comparatur, dupla etenim duo Tum quatuor indem quoque duo cum uno. cosimiliter siquidem duo sui unius dupla no tamequam habet quatuor cum duobus comparationem,eadem quoque quatuor cum uno habererit ludetenim puta duo duplum est, hoc autem puta quatuor quadruplum. Itaque priuariones,si compares, maiorem, ad simplices, amplitudinem obrinci, quam trullatilia: ad implicta Nam dc
ipsas propositiones assumere nihil uetat. Nam ut priuatiuae cum enunciationibus ex translatio ne conseruntur, sic & transposititiae cum simplicibus non tamen quod priuatiuae propolitioni hus ex transpositione, idem quoque priuatiuae simplicibus proportionis reddunt. Amplius si quidem. Rursus in secundo ordine hoc modo Simplex sane negatio, priuatiua affirmatio inquatuor uera est, priuatiua in uno, quae transpositione constat affirmatio, in tribus. Ut igitur unum ad tria sese habet. Nam unum est trium utique portio mon secus sese tria ad quatuor reddunt una siquidem particula desit: haudquaquam tamen ut unu cu tribus confertur sic etiam unum inquatuor coparabitur. Angustius siquide Ac in propositionibus in hunc lane modum. Quemadmodum priuationes ad eas quae ex transpositione confiunt se habent: sico quae ex transpositione sunt ad simplices. Non tam ut priuationes ad tristaticias sese habent sic de ad simplices
assicientur Angustius enim. Itaq; iuxta magis acaninus priuationes a simplicibus distri matuti
26쪽
igitur quemadmodum in resolutivis dictum est icsunt di 'sta. Similiter aut se habe/botos uniuersalis nominissi a rmatio,in omnis est homo iustas negatio,non omnis est homo iustas:omm est homo non iustus, non omnis est homo noni stus. Sed nonsumliter ungulares ue ros esse contingi ruentingit autem aliFando hae igitur u postaesunt. Aliae autem duae ad non homo, assubiectum aliquod additum,ut,6 iustus non homo,non est iustus non homo:est non it
stus non homo,non est non iustus non bomo:plures autem bis non erunt oppositionesviae autem extra illas, sesecundumse erunt:rut nomine utentes eo quod est non homo. Uerim haec qui 1 ut analyticis divitur,sic etiam hic inquisita ut Tu uero eadem commemoratarum propositionum obstruationem, tum simplicium, tum extraspositione cosectarum tum priuatiuarum, i definitis etiamnum custodire propositionibus dare i hiis quidem este, dem quoque proportio di coiugatio. Quocirca quam habet priuatiuae ad simplices rationem eidem etiam habet quae ex inpositione sui, ad sim ces No item quam simplices ad traductitias proportinnem habet eadem 5 priuatiuae ad traductitias. Nam eadem omnino proportione uicio sim comparatur definitae qua eadefinitae .Quino propositionum explicatio itidem mhilum euacat,omnis homo iustus est,simplex assimatio iserior priuatione negatiuad araspositione:omnis homo iustus no est simplex negatio in uberior Spriuatione asserti ua&mispositione. Porro subter simplicem propositionem priuatoria negatio tibi collocada est,no omnis homo iniustiat est:&sub hac, gatio extra ostio ,no omnis homo no iustus est. Ac denuo subter negationem si plicem priuatiua assertio, omnis homo iniustus eiusub qua statim assirmatio ex traspositione omnis homo no iustus est. Quod attinet ergo tum ad propositionum explicitionem tum compara tionem nihil sane ab definitis definitae euariat atque hoc prorsus solo dissidet,quod i illis utim nimirimi definitis, omnes e regi sciadum dimetietem stae propositi Laietes cum aietibus ocnegates cum negatibus,uerae simul esse posui. In definitis uero muciationibus quae secudum diametrum digestae sui, ueras simul esse cotingit:sed nonuquam Ratio quod idefinitae tum parem eadem cum particularibus uim obtineat, i sylua cocingete omnes sane simul esse uerae queunt quoniam subiecto pariaculari propositiones hae sumat .Quod si mihi descriptionem ad amus. lim digesseris, tum indefinitarum, tum etiam definitarum ac e regione secudum dimetientem D as duxeris ita ut duae diuerso lineae per diametrum resposum habeat,unia propositione ho/mo iustus est in eam homo iniustus est: & altera ab illa rursum eati in eam homo non iustus est:S in negantibus eodem uicissim modo: assertiones cum assertionibus simul uerum dicere deuprehendes, ut homo iustus est,cum hac, homo iniustus est:& illa, homo n5 iustus est simul enimueritatem hae tres enantur: quidam enim homo iustus est, doquidam homo iniustus 5 quidam homo non iustus Indemae negationes cum negationibus, ut hanc,homo iustus no est cum haci homo iniustus non est, ct homo non iustus non est et ciuidam enim homo iustus non est 4 qui/dam homo iniustus non est,ac quidam homo non iustus non est. At uero in determinatis pro/positionibus haudquaquam consequutio eadem seruatur. Nam in utroque diagrammate cum determinatarum propositionum tum indeterminatarum per diametrum affirmationes inuicem εἰ negationes locari contingit. Verumtamen indeterminatis in contingete sylua assirmationes ister se di negationes simul uerum dicere accidit,quoniam particularibus aequipollent. Ati deteraminam stirmationes simul ueras esse cuius que sylva modi fuerit nequaquam licet. Nam quisnam rogo Omnis homo iustus est,i uero cum hac coniuret,omnis homo iniustus est,aut hac omnis homo no iustus est Negationes tam in cotingeti durarat materia simul esse ueras licet. Nam quoniam hominum alii iusti alii iniusti sunt, alii intermedia quadam assectione praediti praeclas rum utique est omnes proposita negationes euadere simul ueras posse. Si quidem una cum hac omnu homo iustus est haec quos uera est,no omnis homo iniustus est:& haec n5 omnis hωmo no iustus est. Hoc igitur ipsum c5tingit aliquado sic audiedum aen5 quasi proinde om/nes ad diametrum positara determinatis aliquado limul uerae sint: quod quidem fieri no potest, in quasi quaedam ex ipsis,ut negationes in contingenti sylva, uerum simul aiant.
In cibus vermest,non conuerit,ut in eo quod estsanum essen ambulare in , id facissic postum, assi, es, adderetur, sest,sUri est omnis homo mansim isto fhomor famin
27쪽
adeas quae ex traspositione sunt obtinen ea n quoque priuari uas, ad eas quae ex traspositione sunt habere. In hac igitur simplici affirmatione hΟINOIustus est,extrinsecusa ascribe minor amban ne bus,ptiuatia scilicet,ct ea qui ex traspositione et t.aifirmatione Aci priuatoria itidem negatione adnota amplioritum simplici tum rasposita. In tranata autem negarione adscribito amplior sola simplici. Ad haeci simplici affirmatione unam ducito lineam: a priuati negatione trescitraspositiua uero duas. Rursum i simplici negatione pariter adscribe ambabus latior, priuatiua nimirumam atione,& ea quae traductione ficitres quintue educito lineas. In priuatiua autem aifimaatio . e
ne unicam:&4 margine adnota angustior,tum simplici negatione tum us ex traspositione era Postmodum i tranaticia assirmatione duas quidem ducito lineas, sedaascribe, minor sola simpli/cLAd lineas ergo metem intedens,5 ea quae adnotata sunt, perfacile aquam iub obtutu manis stam sentetiae ueritatem itueberis. Quatuor igitur hi erui parriculi:quo radem pacto quatruor,& cuiusmodi ex his denique qui subicribemus assequemur. homo iustus est simplex affirmatio: ciusdemque simplex negatio,homo iustus no eli. En una oppolitio quae simplices habet proposi/tiones. Et rursus altera subter quam muciata ex traductione,homo n6 iustus est,affirmatio ex traspositione homo no iustus no est negatio erini Clitione locatur. Etenim hic,est aut iusto debet omnino adhaerescere, ut homo iustus est:aut no iusto,ut homo no iustus est. Caeterum quasdaextrinsecus, i m ας id est lineares hic speculationes occupemus. Ea quae sui, nosur,quae idiis enotatur,aut iustasiat aut iniusta aut media aut susceptiua, aut incapacia. Idque postremum bis nam: si quidem aut cum no sint,in susceptiua existat:aut cum utique sint, minime tame ad capi dum habilia Praeterea autem asserimus, cum iuno horum quinque quoliberasti acio uerax fuerit, quatuor ueram esse protinus negationem:& cum teuobus uera fuerit assertio,i reliquis tribus veridicam esie negationemrcumri quatuor uera fuerit affirmatio, i reliquo uno ueram esse negationem. Ita deinceps quoque,si homo iustus est dicemus, uno uerum asseret aharmatio, solo quippe homine: At uero negatio,homo iustus,5 est i quatuor veritatem enuci bit ut pote in homine iniusto ii medio i susceptiuo,ut i puero: imo capace, ut lapide:aut Leo adeo quodio est. Pnuatiuae rursus huc imodum. homo iniustus clx uno uerum et seri puta homine iniusto rathomo iniustus no est, i reliquis quatuor uerum proloquitur. Ad rudem quoque modum Scin muciatis exaraspositione nimirum homo no iustus est, tribus uerax iniusto puta fusaepta uo Scmedio. At homo G iustus no est,qus quidem est tralpositici negatio, reliquis duobus uera eri in iusto,&io susceptiuo Quocirca duos Aristoteles ordines digerit:aci priore limplicem cetu riat affirnaationem quae lino uera est: secudumquam,negationem priuatoriam quae t quatuor uerum dicit: tertiam deinde negationem exinispositione, quae uerat duobus est. In se do ordi ne simplicem statuit negationem,quae t quatuor uerum muciat: cui deinde affirmationem succo tutiat trativam,quam lino ueram probauimus: tertiam extras litione affirmationem qui imbus sane uera est. Aequiparatur ergo:scilicet comparatur affirmatio simplex affirmationi priuatoriar, negatio simplex negarioni priuati uaria denique affirmatio affirmationui uno siquidem utraque uerum prodit. Stat tur ergo inuicem angulares, ut i descriptione ostedemus. Igitur iptiore ordine dicimus, quemadmodum quatuor cuna duobus comparatur, dupla etenim duo rum quatuor,itidem quoque duo cum uno coli militer siquidem duo sui unius dupla no tamequam habet' tuor cum duobus comparationem,eadem quoques tuo cum uno habereri blud etenim puta duo duplum est, hoc autem, puta quatuor,quadruplum. Itaque priuationes,si compares, maiorem, ad simplices, amplitudinem chcinet, quam tranaticiae ad implices. Nam de ipse propositiones assumere nihil uetat. Nam ut priuatiuae cum enunciationibus ex translati ne conseruntur, sic de transposititiae cum simplicibus non tamen quod priuatiuae propolitioni/hus ex transpositione, idem quoelue priuatiuae simplicibus proportionis reddunt. Amplius si quidem. Rursus in secundo ordine hoc modo Simplex sane negatio, priuatiua affirmatio in qiratuoruera est, priuatiua in uno, quae transpositione constit affirmatio, in inbus. Ut igiturtinum ad tria sese habet. Nam unum est trium utique pomo mon secus sese tria ad quatuor reddunt: um siquidem particula desit: haudquaquam tamen ut una culcibus confertur sic etiam unum a quatuor coparabitur. Angustius si quide Ac in propositionibus in hunc sane modum. Quemadmodum priuationes ad eas quae ex transpositione consiunt se habent: sic de quae ex transpositione sunt ad simplices. Non tame ut priuationes ad uastantias sese habent sice ad simplices
assicientur Angustius enim. Itaq; iuxta magis ac minus ptiuationes a simplicibus distri natur.
28쪽
Haec igitur quemadmodum in resolutiuis dictum estscsunt di Posita. Similiter aut se haebe/bustissi uniuersalis nominiis qfrmatio,ut omnis est homo iustus negatio,non omnis est homo
iustus:omnis est homo non iustus, non omnis est homo noni stus. Sed nonsimiliter angulares uoras esse contingit: contingit autem aliquando bae igitur duae positaesunt. Aliae autem duae ad non homo,quassubiectum aliquod additum,ut,6ti Usus non homo,non est iustus non homo:est noli stus non homo,non est non iustus non homo:plures autem bis non erunt oppositionesmae autem ex tra illas, suesec dumse erunt:ut nomine utentes eos.od est non homo.
Verum haec quid ,ut analyticis Gutur,sic etiam hic anquisita ut Tu uero eadem commemoratarum propositionum obstruationem, tum simplicium, tum extraspositione coscitarum tum priuatiuarum, i definitis etiamnum custodire propositionibus debes iciis si quidem este, dem quoque proportiou coiugam. ocirca quam ha t priuatiuae ad simplices rationem te, dem etiam habet quae ex traspositione sui, ad simplices No item quam simplices ad traductitias proportionem habet eadem dc priuatiuae ad traductitias. Nam eadem omnino proportione uicio sim comparatur definitae,quavi idefinitae. uino propositionum explicatio itidem nihilum eua cat,omnis homo iustus est. plax animatio iserior priuatione negativa &iinpositione:omnis et homo iustus no est simplex negatio sed uberior de priuatione assem uaactnispositione. Porro subter simplicem propositionem priuatoria negatio labi collocada est,no omnis homo iniustut est:&sub hac, gatio extraspositione no omnis homo no iustus est. Ac denuo subter negationem sim.plicem priuatiua assertio, omnis homo iniustus est:sub qua statim assirmatio extraspositione omnis homo no iustus est. Quod attinet ergo tum ad propositionum explicationem tum compara tionem nihil sane ab definitis definitae euariat atque hoc prorsus solo dissidet,quod i illis utim nimirum idefinitis, omnes e regi secudum dimetierem sitae propositi s aicies cum cietibus ocnegates cum negatibus,uerae simul esse posui. In definitis uero muciationibus quae secudum diametrum digestae sui, ueras simul esse cotingit:sed nonuquam Ratio quod definitae cum parem eadem cum particularibus uini obtineat, i sylva cotingere omnes sane simul esse uerae queunt quoniam subiecto particulari propositiones hae sumatur.Quodsi mihi descriptionem ad amus sim digesseris, tum indefim tarum, tum etiam definitarum, Me regione secudum dimetientem laneas diueris ita ut duae e diuerso lineae per diametrum res sum habeat, a a propositione ho mo iustus est in eam homo iniustus est 5e altera ab illa rursum eadem,in eam homo non iustus est re in negantibus eodem uicissim modo: assertiones cum assertionibus simul uerum dicere deuprehendes ut homo iustus est cum ha homo iniustus est:dc illa, homo no iustus est simul enim ueritatem hae reiectantur: quidam enim homo iustus est, de quidam homo iniustus 5 quidam homo non iustus Itidem 6 negationes cum negationibus, ut hanc,homo iustus no est cum hac homo iniustus non est, de homo non iustus non est: quidam enim homo iustus non est,e qui/dam homo iniustus non est, de quidam homo non iustus non est. At uero in determinatis prospositionibus haudquaquam consequutio eadem seruatur. Nam in utroque diagrammate cum
determinatarum propositionum tum indetermuratarum per diametrum. Uarmationes inuicem
negationes locari contingit Verumtameit in teterminatis in continget sylva affirmationes inore sede negationes simul uerum dicere accidit quoniam particularibus aequipollent. At idete minatis affirmationes simul ueras esse cuiustuque sylva modi fuerit nequaquam licet. Nam qui nam rogo,omnis homo iustus est,i uero cum hac coniure omnis homo iniustus est,aut hac, ni homo no iustus est Negationes tam in cotingeti duraxat materia simul sit ueras licet. Nam quoniam hominum alii iusti alii iniusti sunt, alii intermedia quadam affectione praediti,praecla/rum utique est omnes propositas negationes euadere simul ueras posse. Siquidem una cum hac, omnis homo iustus est haec quos uera est,no omnis homo iniustus est:& die no omnis ho
mo no iustus est. Hoc igitur ipsum cotingit aliquado sic audiedum est:n5 quasi proinde o, ne ad diametrimi positata determinatis aliquado simul uerae sint: quod quidem fieri no potest, sed quasi quaedam ex ipsis,ut negationes in contingenti sylva,uerum simul aiant.
29쪽
non homo,nonsant sis omnis non bomo:non enim dicendum est, non omnis homo rse non, nega/tionem ad id quia es homo. addendum est:omnis enim non uniuersale gnificat sed Oniam uni/versaliter anifestum est autem ex eo Fod est sanatur homo,no reatur homossanatur,cn bo/mo,nonsanatur non homo ibaec enim ab idis disserunt o Fod niuerJuliter no uni Fare omnis vel nullus nihil aliud confignificat quam innuebaliter de nomine vel assirmationem uel negationem, ergo Ireliqua eadem oportet apponi. Uerum i quibus enunciationibus est actu positum est manifesta esto expedita Acilitas,1 qui/ίhus autem,est,no iungitur, imis profecto spinosior ac operosior explitatio uideaturiassimilis est a me illis quae actu est,adiacem habe ut i his Socrates ualer, crates ambulat: haec enim potetia, est .complectatur. Nam si tibi luber uerbum i ipsum est xparticipium dissolues:& pro ualet,uviens est, ensiciabis. Etenim i his idem quoque efficiunt propositiones sic positae. Sic autem habe to Hic mihi propositum esse ut te edoceam etiam i propositionibus his quae uice uerbi est aliud
quodpiam uerbum sortiutur,no super prsditatum quod fieri opotest sed duraxati dicatu, nun infinito quidem certe subiecto rursum praeditae sunt eodem prorsus modo negationes fieri, atque si,est praedicatum aestu suisset,ut, et omnis homo affirmatio uerbum est potestate continem:de ualens omnis homo est,altera assirmario, uerbum est actu habens. Rursumque no ualet omnis homo negatio est, tetia amplectens: ualens omnis homo est negatio acti est habens. No enim huius et Ermacionis,omnis no homo ualet negatio suerit, no omnis homo ualet sed cere omnis no homo n5 ualet.hanc enim negatibnem,no scilicet negationis causam etiam i negarionibus dictioni homo praeponere debere us,ut idem luperstes inaneat infinitum subiectum dolas firmationibus,&4 negationibus: ut Omnia no homo ualer omnis no homo no ualet. Si enim dixeris,no omnis homo ualet aliud i negatione subiectum ponens praeter normam seceris: cum ali qui absurdum sit assirmatione de omitibus no hominibus ualere praeditate negationem demo minibus illud idem abnuere:Quocirca nodice dum .no omitis homo sed omnis no homo. Nam, omnis no uniuersale significat, led quod uniuersaliter. Sed hoc nulla cu antegressis sequela necti, quibusdam uidetur:est uero tanquam quaedam ad sequentia praeparatio. Nam quoniam in pr positionibus etiam indefinitis eadem docere obseruationem paro. idcirco hac ego dictiuncula prolusi quae indicat hoc distare solo deterininatas propositiones ab indeterminatis,quod ius uniuersales.hae particulares sint. Caetera omnia consentiunt. Vnde in propositionibus etiam indefinitis idem obseruare debes,ut,ualet homo,nU ualet homo:ualetio homo no ualet no homo. Onanis enim & nullus nihil aliud significant, quam nominis uniuersaliter elati ammationem aut larga
tionem. Nam alia eadem adiungere necessum est. Omnino enim de subiectus termunus d p sdicatus in contradicentibus propositionibus idem obseruetur.
Quoniam vero contraria est negato ei quae est,antuatimne est iustum, illa praesignificat quoniam nussum est animal iustum:hae quidem mani efflumes suoniam nun am erunt neque uerae si m nepιe in eodem:bis uero oppositae,erunt alisuando,ut non omne animal iustum bt exe1 ali Fod animal iustum equuntur uero, hae,eam Fidem quae es omnis es hcmo non iustas,haec nullus homo est iu tus esistam uero quae eji,ati s 6 homo ilius, opposita, quonram non omnis homst est non totus neces est enim aliquem esse.
Quoniam autem negatio nullum animal iustum est, contraria est huic omne animal iustum est manifestum has in contingenti sylva c6mentituras ac nunquam nec ueras simul nec item Leodem simul suturas quorum alterum i uerbis alterum i negotiis fgnificatis intellige. Hae enim mutuo cogredio cocurrere licetraui etiam sic, simul sane ueras esse posse propositiones .no tamε in eodem ut omnis homo bipes,nullus equus bipes. Et rursus leodem quidem ueras no tamen imul ut cum dicimus omnis homo Laureo genere erat iustus,nullus homo i set reo genere est irastus. Et omnis quidem ac nullus i contingenti,ut dictum est,materia coxentiuntur Lipsis autem
Oppositae,ut aliquis.&,no omnis opponitur etenim aliquis nulli,5 n5 omnis omni, i eadem sylaua contingenti uece simul sunt: ut aliquod animal iustum est,&,no Onane animal iustu est. Ac sisera quidem,qua sibi totae praedicatarum ea tertio propositionum contradictione invicem coa
30쪽
HERMENIAssecutiones ordine responderet didicimus ad hoc particula ipsarum mutuo comparauimus; in praesetitia uero nobis scopus est illas propositiones i medium producere,quae eandem sane quam litatem obtinent:sed ligillatim tamen inter se coseruntur. Igitur hanc,omnis homo no iustus est, isti uitur,nullus est homo iustus: han aliquis est homo iustus ista nd omnis homo non ita stus est. Si enim omnis no iustus homo clarum utique nullum est hominem iustum 5 si noti omnis homo nGiustus de necessitate aliquis homo iustus est. Sed quado id quod dicimus,nul/ladum regula circunscriptum est,ac prout quaeq; proposita fuerit enunciatio curiosa nimis S exacta sit anxiciate,& uniuersarum propositionum enumeratione opus futurum, ut conlac utricem re erras necessum esse certiorem tibi regulam afferre duximus, ut eam secutus diiudquaquam consecutrice antecedentis propositione aberres Est autem huiusinodi.Omnis propositio tum in suis ipsius partibus, tum ut tota per seipsam pristaturiut tota inquam,per seipsam, iuxta quali ratem,& quantitatem scilicra affirmationem de negationem, quod plane qualitatis est: aut secum dum uniuersaleo particulare quisub quantitaris genus redaguntur. At per suas ipsius partes spectatur,cum uel subiectum uel praedicatum speculamur,& subiectum diducimus i finitum in. finitum: pCaedicatum i simplex,ct transpositatium:quae cum ita sint hanc proposits enunciationis esse consectaneam pix nunciamus: quaera subiecto S quantitate colimiliter cum ipsa,prsdicato dc qualitate habeat diuerse. Ponatur ergo propositio quae dicit Omnis homo animalesaespectemul oue iuxta propositam regulam, quaenam eius propositio erit consectatrix. Quoniam igitur ipsa labiecti est finiti praedicati simplicis, tum autem uniuersalis Mamrmativa eius colecutricem else oportebit eiusdem cum illa quantitatis,ac uniuersalem, ad haec subiecti finiti,praedicato autem dc qiaitate diuersam. Nam quia istia est assertiva esto allius secutrix abdicativa. Et quoniam illa simplex habet piatdicatum habeat haec praedicatum ea transpositione. Quaenam ergo tandem sit. Haec nempe nullus homo non munal est. Nam si omnis homo animal est profecto nullus homo non animal est. En comune in utrisq; hic propositionibus subiectum,praeterea quantitas: diuerasum autem praedicatum,quin etiam di qualitas. Hancce igitur regulam sequutus nullo negotio amlatrices assirmationum negationes dephendes,negationum qi uicissim affirmationes: ut est affirmatio omne triangulum duos rectos habet,quam κquitia iuxta regulam, nullum triangulunon duos rectos habet. Iterum negatio nullus homo lapis est, quam assirmatio consequitur, omnis homo non lapis est. Rursum omne non imagulum duos rectos habericulus sectatrix nubium non triangulum non duos rectos habet. Rursus,nullus non homo grammaticus est, & sectatrix omnis non homo non grammaticus est. At in toriam in omnibus sequacibus propositioni hus datae regulae progressu inoffensam ximperplexam secutracum propositionum conseque tiam reperies Uerum in determinatis non solum affirmationes negarionum cosecutrices sunt, sed & negationes afficinationum Albin his comode fit quaedam uicictitudinam x reciproca cosecutio.At in indeterminatis assimationum quidem negationes sunt consecutrices negationum uero non lamper assi ationes. Ne,id temererinam propter subiectoni Infinitatem negativa positio etiam in quopiam alio praeter subicisti significatum congruere potest. At in determinatis
haudquaqua id fieti potest.Quod si placet hypothesim in propositionibus tractato. Hanc enim homo iustus est iudefinitam propositionem assertivam, ista consequatur homo non iustus non est:non tamen hanc:homo non iustus non est,ut senaper consequatur homo iustus est.m belle quadrat,ut etiam in cane dicant,ut canis homo non iustus non est.non tamen si canis homo non iustus non est,idem protinus canis homo iustus est.
Manifestum est curem etiam Foniam in singularibus si uerum est interrogatum negare: οε mam et offirmare uerum est:ut putas ne Socratessapiens est mon Socrates igitur est nonsa es.
In uniuersalibus uero non esisimiliter uera quae diciturauera autem negatio est: νι lutas ne omnis
homosa ens ess&οη:omnis igitur homo non sapiens esst,hoc enim falsum estsed non igitur omnis homo sapiens est,uerum est,haec erum Opposita est,illa uero contraria. Illa uerosecundum inflani a contra iacentes nomina fuerba ut in eo quod est non bomo,uel non Utus suasi negarict sine nomineo uerbo esse uidebuntur:sed non sunt.Semper enim uel ueram uel salsum necesse 'negationem: uero non homo dixit,nihil magis quum qui dicit,homo sed etiam minus, uerus uel salsus Iuno non ali additur Significat aviem, est omnis non homo iustus: mili altarum