장음표시 사용
41쪽
3o De Ira Dei Su.8.9. IO.. rei β parum considerantes. Nam si Deus non irascitur impiis, 3c injustis: nec pios utique,
a Sed in parte labuntur. Bon. in partem . b Naturam rea . Bon. detritam exhibet lectio isnem . Al. naturam Dei. e Nec pios utique, justosque diligit. In Cod. Bon. statim additur, O malos diligite omissis omnibus, qua mediant, quod factum esse videtur ex repetitione ejusdem verbi diligit, oscitantia amanuensis Librarii non Observati .
Ergo constantior est error illorum , qui& iram simul, & gratiam tollunt. In rebus enim diversis aut in utranque partem moveri necesse est , aut in neutram .a Aut in neutram. Al. Praepositi Ovem omittunt
Itaque qui bonos diligit, & malos odit: & qui malos non odit , nec bonos diligit quia & diligere bonos , ex odio malorum
venit: 8c malos odiise , ex bonorum charitate descendit ε. Ne-a Itaque qui bonos diligit, o malos odit; O qui
malas non odit nee bonos diligit. Al. Ita qui bonos dιligit, O malas non odit, nec boavos diligit.b Charitater eum aspiratione antiqui , & recentiores omnes boni legunt, in hoc sensu. Scioli sine aspiratione. .
42쪽
3ILib. Sing. Cap. R. Seg. i I. I 2. . II Nemo est , qui amet vitam suam sine odio mortis , nec appetat lucem - , nisi qui tenebras fugit. Adeo naturae ista connexa sunt ε , ut alterum sine altero seri nequeat . a Nemo est, qui amet vitam fine odio mortis. β l. amat . Al. addunt i suam . b Nse appetit lucem &c. Isaeus i qui appetat lu-ςem &c.c Connexa sunt. Al. connexa est .
. Si quis Dominus habens o in familia. servos , sonum, ac malum non utique aut ambos odit , aut ambos benefieiis , Sc honore prosequitur : quod si faciet . , & iniquus, R stultus est : sed bonum & alloquitur amice , 3c ornat, & domui , ac familiae, suisque omnibus rebus ε praeficit: malum vero male-
dictis, a Si quis Dominus habens &e. Hane lectionem Scholio debemus , pro qua alii omnes hactenus in incongrue legerunt: Si quis Dominus &c.b auod si faciet. Al. Dcit. Al. Deiat. Al. ρ-
e Suisque rebus omuibus . Isaeus seeundam vocem omisit. Al. eam postponunt.
43쪽
a De Ira Dei Seg. Iaz I 3. I 4. . dictis , verberibus , nuditate , fame, siti AE, compedibus punit: ut & hic exemplo caeteris sit ad non peccandum , & ille ad promerendum , ut alios metus coerceat , alios honor provocet.
d Verberibus , nuditate , fame , siti &c. S. Cyprianus Demetrianum obiurgans, haec eadem illi exis
Qui ergo diligit, & odit: & qui odit , R diligit: sunt enim , qui diligi debeant :
sunt qui odio haberi . . a Sunt enitu qui diligi debeant, oe sunt qui odio
haberi. Al. statim post debeant, omissis O sunt et legunt, ut sequitur. Qui iubemur inimicos diligere, neminem odita debemus. Et iccirco heic To odia baberi intelligi debet eo sensu , quo apud S. Lucam in Evangel. cap. x IV. 'st. 26. Si quis venit ad me , s non odit patrem suum , dic. & Psal. cxvIII. e. III. Iniquos odio habui &c.
Et sicut is , qui diligit , confert bona in eos , quos diligit : ita qui odit , irrogat mala iis , quos odio habui , quod argument una, quia
44쪽
L.Mng. Cap. V. Seg-Ι4 13. Ι6. 3 3 quia verum est , dii solvi nullo pacto potest.
Christi praevaricantes , qui praecepit fidelibus suis. ut benefacerent iis , qui eos Oderunt. Luc.VI. e. a DTria postrema verba in nostro Uss. Cod. non habentur .
Vana ergo, & falsa est sententia eorum, qui quum alterum Deo tribuant, alterum de trahunt,non minus,quam illorum,qui utrumque detrahunt φ. Sed illi - ut ostendimus)ex parte non errant i sed id quod melius est ex duobus retinent . Ii vero ε , quos ratio , 8c veritas argumenti hujus inducit, falsa omnino sententia suscepta η , in maximum errorem cadunt . a Qui quum alterum Deo tribuant, alterum deis trahunt ; non minus quam illorum , qui utrumque deintrabunt. Bon. Hon minor illorum &c. Al. qui alterum tribuunt .... 2 on minus quam quod Sc. b sed illi . Scilicet Stoici.c Ii vero . Nempe Epicurei, qui utrumquo de trahunt .d Fassa omnino sententia suscepta . Al. Ob fassa suscepta a
45쪽
34 De Ira De/ Seg. I 6. I7. I. xi : Quia Deus non irascitur , ergo nec gratia commovetur ; sed ita : Quia Deus gratia movetur , ergo & irascitur . Si enim certum, & indubitatum fuisset, non irasci Deum, tunc ad illud alterum veniri, esset necesse.
a Tune ad illud aliud. Bon. ad illum . Al. tune, in ad illud .
Quum autem magis sit ambiguum de ira, pene manifestum de gratia, absurdum est, ex incerto certum velle subvertere , quum sit promptius , de certis incerta firmare O .
a De certis incerta firmare. Isaeus credere atque
HIE sunt de Deo philosophorum sententiae . Aliud prieterea nihil quisquam dixit . Quod si haec , quae dicta sunt , falsa esse deprehendimus - , unum illud extremuma Ha sunt . Al. bae sunt.b Falsa esse deprebetidimus . Hinc collige, e T
46쪽
υb.Sini Cap. VI. Seg. I. a. 3Imum superest , in quo solo possit veritas inveniri et quod a philosophis nec susceptum est
unquam , nec aliquando defensum e consequens et se , ut irascatur Deus , quoniam
gratia commovetur . relatis hactenus Philosophorum sententiis , Invicem adversantibus , perperam Firmiani de Ira Dei me nistem, quam nondum.aperuit, percipere potuisse illos, qui eum , erroris Postulant, tamquam Deo passiones hominum, humanasque proprietates assingentem . ,
Haec tuenda nobis , & asserenda sententia est . In ea enim silmma omnis ratio , &cardo religionis, pietatisque versatur . Nam neque honos ullus deberi potest Deo , si
a Nam neque honos ullus. Bon. bonus . Al. Tδnam omittunt. Al. honor. Betuleius heie illud ori- genis in Hieremiam affert, ita nimirum benignum Deum afferendum esse , ne desperemus, sicuti severum ne benignitatem contemnamus . Item illud Ciceronis in ossiciis . Virum bonum non peccare etiam impunitate proposita. Oderunt enim peeeare boni virtutis amore. Oderunt peceare mali formidine poena. Deinde subdit i s/uid quod Paullus etiam ait: Iustis legem non esse positam λ Benignitas Dei contemptum
sui adeo non gignit, ut c si Paullo credimus 3 Deus
47쪽
3 6 De Ira Dei Seg. a. nihil praestat colenti: nec ullus metus , si
non irascitur non colenti . . A P.
fiam erga nos charitatem tam maxime commendavit,
quum adhuc peccatores essemus . Porro si hae , sive Lactantii , siOe Origenis sententia rata esseι, irrita feretitota Paulli de fato, seu providentia disputatio .
Sed quantum verum est, iustos, ac perfectos viros lege non indigere , ut bene vivant , tantum necess est caeteris hominibus praemia, & poenas statuere , ut legem impleant, & a praescriptis non declinent officiis. Pavet enim sunt, qui Deum gratis omnino , δέ non propter retributionem , ut aiebat David Psal. cxv III. V. II a. super omnia diligant . Neque reprehensione digni sunt, qui bonum propter aeternam mercedem operantur , & quia pravis operibus abstinent, ne poenis assiciantur perpetuis ; Nam merces illa Deus ipse est , qui se in praemium bonorum Operum constituit, ita quidem, ut etiam sine praevisione illorum electos praedestinaverit ; sed sine illis ,
nemo aeternam beatitudinem , per modum coronae , esset consecuturus. Iccirco idem Apostolus ad Rom.
V ID. P. 39. ait: Nam quos prasciviis O praedestinavit conformes fieri imaginis filii Di , ut sit ipse
primogenitus in multis fratribus. Supplieiorum autem aeternorum timor , quoniam a fide procedit, &ad charitatem tendit, custos legis est, spei comes fidus , ne quis animo praesumat elato sine meritis coronari. Quem propterea insinuare gestit idem Apostolus quum ibidem eap. II. s. inquit e Nesaurizas tibi iram in die fra , ct revietationis justi judicii
Dei, qui reddet unicuique secundum opera ejus dcc. b P, ee ullus metus si nou irascitur von eoienti. Hinc
48쪽
lHinc omnes Athei, & qui viri fortes audiunt , ni . hil magis student, quam Dei timorem a suis cor dibus abiicere, illud Lucretii L. I. e. 6a. de divi
: Ipsa suis pollens opibus nibu indiga nostri, 'i Nee bene promeritis capitur , nee tangitur ira.. ut eonsequi & ipsi possint, quod idem poeta impiusi subdit 79. seq.e uuare religio pedibus subjecta oleissimi, Obteritur, flos aquae it Ioria caelo . t Hactenus humana impietas sine Dei timore furen
I U Uum saepe Philosophi per ignorantiam
veritatis a ratione desciverint, atque in errores inciderint inextricabiles η: id enim solet his evenire , quod viatori viam nescienti , & non fatenti se ignorare , ut vagetur dum percontari ς obvios eru-
a In errores inciderinι inextricabiles. Al. inesti mabiles e Vide L. III. cap. xv I i. seg. II. ubi hac Eadem phrasi usus est Lactantius ad Virgilii imitatisonem AEn. VI. e. a . b ut viaretur. Al. dum vagetur , aut vagatur .
49쪽
hestit ) illud tamen nullus Philosophus asse
ruit unquam , nihil inter hominem , & pecudem interesse . .
Al. at vagatur , aut evagetur. Heum. mallet ubiesagetur . Sed nihil mutandum est ; nam optime dicitur et elenire ut magetur. Aldus, & Scholius nostram retinent lectionem .e Dum percontar; . Bon. dum per eantari.
d Nihil inter bominem , ae pecudes interesse . Alis nonnihil, & sic scholius . Al. pecudem. Isaeus hei cnotat, Lactantium respuisse ab errore, de quo eum postulaverat L. II. c. III. ubi vide , quae diximus , ieg. 1ε. cc , di dissi. XXV. cap. VI. a f. IV.
Nec omnino quisquam , modo sapiens videri vellet , rationale animal cum mutis,& irrationabilibus coaequarit - : quod faciunt
quidam imperiti, atque ipsis pecudibus similli
a Modo sapiens .ideri Cellet. Al. qui modo , aut modo , qui sapiens. Al. qui leviter , aut qui viet leviter . Hinc collige , quam dementes fuerint & ii qui rationem brutis animalibus tribuebant, & qui nihil habere hominem iumento amplius apud Eccl. Il L, r. I s. asseruerunt. Quibus tamen longe insipientiores sunt viri illi seelesti, qui fortes, & liberi appellari volunt; quoniam ex indicatis Ecclesiastis locis, Salomonem Atheorum , Pantheissarumque systematis fabricctorem constituunt.
50쪽
LIRSing. Cop. VII. Seg. 2. I. 39millimi φ : qui quum ventri, ac voluptati se velint tradere , ajunte eadem ratione se na-ἔos , qua universa , gux spirant ψ ; quod dici ab homine, nefas est .
b Rationale animat eum mutis , O irrationalibus coaequaris. Al. rationabile. Al. irrationabilibus eoaeis quavit , aut eosqueverit. Plutarch. Lib. v. de Plae. Phil. inquit: 'thagoras,σ Plato eorum etiam anima Iium , qua ιrrationalia voeantur, animas ratione praditas esse, dixerunt; illas tamen ob pravam eorporum temperiem, O quod loquendi vi eareant, seeundum rationem non operari , ut in simila, oe eanibus apparet &c. Adde dicta L. II. cap. II., & Ix.e Atque ipsis pecudibus simillimi. Sic etiam AIdus. Al. similes. Ita expresse in Psal. XLV LII. 2. II.& a Iod Qua universa, qηa spirant. Bon. universa θηε perant; iis omissis, quae mediant,
Quis est enim tam indoctus is est, ut nesciat quis tam imprudens , ut non sentiat , inesse
a Quis est euim tam indoctus. Bon. qui . Al. τqui . b Desse aliquid dieini in homine λ Hoc ordine in Cod. Bon. Al. inesse aliquid in bomine dioini pΑl. inesse aliquid homini di*ini P Al. divinum.