장음표시 사용
81쪽
ε o De Ira Det . 8. I9. rigoris materies , si istu vehementiore collidantur ignis excutitur . ta Materies si Cebementer eollidatur . Al. materia si vi hementiore ictu collidantur. - b Ignis excutitur . Bunem annus malleti exeudiis tur, ut apud Virgil. AEn. L. I. s. I q. . Me primum silicis scintillam excudit Achates . Cuem loquendi modum probavit Harduinus in L. xv I. cap. xx. historiae naturalis Plinianae, & Burman. ad Ovidii L. v I I. Metamorpb. II. p. 4 7. Ubi etiam observat differentiam inter excudere, quod e sir eudendo producerer di excutere , quod est et jaἱtatione ab-9sere, seu a se expellere . Sed horum Philologorum pace, quum verbum excutio ab ex, & quatio deri in vationem habeat, iam apparet per hoc potius, quam .. per illud ignis productionem melius exprimi , si ignis se intillae ubique dispersae credantur, & non in silice, aut in calybe tantum latere, ut infra magis dein clarabimus.
Num in serro, aut silice atomi latent Quis inclusit Z aut cur sua sponte non emicani aut quomodo semina ignis β in materia frigidiis ma permanere potuerunt ta Non emicant ρ aut quomodo et Haec in nostro Codice desiderantur. b Semina ignis. Bon. Numina ignis.
omitto silicem - , ac serrum . orbem
82쪽
L b. sv. GR. T. Seg. I9.2Ο. Ivitreum . plenum aquae si tenueris in soleo, de lumine , quod ab aqua refulget , ignis , accenditur , etiam in durissimo frigore.
a Omitto silicem, ae serrum . Al. mitto . . b Orbem vitreum &c. Etiam Clemens Alexanis drinus L. vir Stromat. ait: Artem excogitasse viam , qua a sole lux procedens , O vias mitreum , aqua plenum permeans, ignescit; sed non inde consequens est, aquam ignem producere..in a -
Num etiam in aqua ignem esse cre
a 2 um etiam in aqua ignem esse eredent Bon. in aquam. Al. esse credendum est. Si de igne . de' aqua elementaribus sermo fiat, verissima est Lactantii sententia, quam habet L. II. cap. X. seg. 18. Neque aqua nasci potest ex igne , neque rursus ignis ex aqua ἔ quoniam quum haec simplicia sint, unum in alio contineri non potest . At quum ad corporum mixtorum omnia simul elementa aliquo modo concurrant , dc secundum recentiorum Philosophorum systema nullum detur corpus quod ignem quodammodo non contineat, exponendum superest , quareis sua sponte aliquando non emicet ex quacumque marteria . Gestiunt hoc explicare Nevutoniani dicentes, ignem illum latentem impediri a corporibus circu-
83쪽
dem accendi potest . Si certe inhalaveris AE ,
m ambientibus . sed hoc manifeste falsum in eorun- dem systemate deprehenditur ; siquidem in vacuo, in quo corpora , ut ipsi docent, solida in vincem colislidi , findi, aut frangi non possunt, neque habent aliquod , a quo circum ambiantur. Ergo quare ignis ex eis non erumpit λ Reponunt , ut nuper audivit de
facto aqua in Machina pneumatica ebullit, sicut in aere caldario accidit, flammis suppositis .l At quare ergo aqua illa ex machina, statim extracta , frigida ,& talis est, qualis ibidem fuerat posita λ Quare ignis
non cernitur QVare in eadem machina pulvis pyrius , aut materia combustibilis non accenditur Z Hactenus ratio ulla , quae id clare ostendat , teperta
h Atqui de sole &e. A maiori ad minus heic fit argumentum;nam si abeunde ignis semina latentia sponte sua emicarent , utique ex solaribus radiis; a quibus tamen ne aestate quidem media id fieri posse videmus, Non enim quicquam csscitur, si aut se intillas per machinam electricam excussas, aut ignem Perspeculum , seu vitrum ustorium cum re aliqua communicatum obtrudas; nam ratio in promptu est. utrique experimento contraria ; in primo scilicet permotum , in secundo per radiorum collectionem calor intenditur in summum, qui combustibili materiae participatus, ignem in ea producit , scuti eum Nostro diximus ad Lib. II. cap. x. seg. I9. Non itaque per atomos igneos ubique dispersos, id fieri revera demonstratur e Si cera inhalavieris. Al. Inbaelaveris . Al. Ina- laveris. Cerae apud antiquos pictae quaedam tabella: di
84쪽
Lib.sng. Cap. X. PT ao. . 73v i s vapor laeve aliquid attigerit 4 , aut crustam marmoris ' , aut laminam : paullatim per minutissimos rores aqua concrescit. Item de halitu terrae, aut maris nebula existit fr
dicebantur, in quibus non solum characteres; sta etiam virorum , mulierum , ac rei suiuscumque effingebantur imagines , quae atria , & domorum parietes ornabant; Unde ovidius L. I .Fastor. p. 3 3. . . Perlege dispositas generosa per atria ceras .& Juvenalis Satyr. 8. I9.rita lie et vieteres exornent undique cera
Quomodo autem cera temperaretur colore , Vide Plin. L. xx I. cap. xxv. , & L. v I ri cap. ix. Vitruvli,
ex quibus disces quomodo parietibus, & atriis cera Punica inducebatur , ut marmoris levigati speclem Praese ferrent. Heic Lactantius de his intelligendus est;nam si iis aliquis inhalaverit, nitor eorum in parte, humida ceu caligine , fuscatur, uti in speculis contingere Videmus, quae ex proximo oris halitu irrorantur. d Vel si vapor Moe aliquod attigerit. Al. Iesis, Scilicet vapor. Al. falso putant in nostro Cod. legi Iene τ quae tamen , teste Aldo , est lectio Codicis. Longobardiei, pariter Bonon. Idem quod superius heic exemplis ostendere pergit Noster ; nam τὸ tamealiquid heie significat rem quamcumque expolitam squa: dente , aut cote , levigata ita sit, ut niteat. Ho rati L.II. Serm. Sat. VI I. p. 8 . , Externi ne quid valeat per lave morari . .e Aut crustam marmoris . In Bon. Cod. ossa I pro u, quod etiam 8t in aliis Codicibus, ae in lapidibus scriptis aliquando observavimus.
85쪽
4 . . De Ira Dei Seg--.21. . quae aut disperse A humidum facit quicquid
texerith, aut collecta , in arduos montes in subliine, vento arctata stipatur in nubem , atque imbres maximos dejicit ε .
f Item de halitu terra , aut maris, nebula exi stit. Est enim vapor, umidus,qui in aere concrescit, revel statim dissolvitur in guttas minimas, vel in nubes conglobatur;illa se ilicet, de qua heic fit sermo, ab . alia diversa , de qua vid ad SIN. uig. v Io. g Quae aut diipersa. In Bon. Cod. quae aquam diis, spersam .h Humidum facit quicquid texerit. sic lego, Mrestituo ; nam in nostro.BOne Cod. habetur r humi facit. Ubi Al. humefacit. Al. humescit. i Et in sublime, .ento arctata. Sic restituo ex nostro Bon. Cod. , in quo pro arctata , scribitur more antiquo: artata, & correctoriis punctis substagnatur. Al. omissa copula legunt: vento rapta . Quod omnino repugnat; nam nebula, qtium exhalatio sit admodum tenuis , vento potius valido dissipatur qnam rapiatur in sublime. Si autem per auram tenuem illuc leniter nebula deferatur , ubi gignendae nubis aptus loeus est; ibi vento frigefacta, in nubem cogitur aquosam , ut Metereologistae docent, quum de nubibus , & nebula loquuntur. . L Delicit. Bon. deicet.
a ubi ergo disimus, liquoris atomos esse , sic re.
86쪽
Lib. Sise. Cap. X. Se . a III. 23. stum in vapore e num in halitu num in vento Atqui nihil potest consistere in eo, quod
stituo, nam in Bon. pro mi legitur humi. Al. pro atomos habent: liquores natos. Atomos aquarum annulosos esse dicunt Epicuraei ἔ quomodo ergo vel in . vapore, vel in halitu. vel in vento consistere possunt, S tamen nec videri, nec tangi Sit quantumvis tenuis , & exilis quisque , R iccirco insensibilis, non renuo ἔ at quomodo, quum adeo multi sint, sensus nostros effugiunt, & continentur in rebus, quae nota habent unde consistant
Quid ego de animalibus loquar - , in quorum corporibus nihil sine ratione , sine ordine , sine utilitate , sine specie figuratum videmus adeo ut solertissima, & diligentissi
ma omnium partium, membrorumque descriptio . casum , ac fortunam repellat .
a Quid ego de animalibus loquor Al. Quid ergo. Nobiseum legunt Aldus, & Scholius. b Omnium partium, membrorumque descriptis. Siς fere Cicer. L. I. de Vat. Deor.
. Sed putemus, artus, & ota , & nervos,& sanguinem de atomis posse concrescere . . Quid .
87쪽
16 De Ira De/ Seg. 23. 24.2s. Quid sensus , cogitatio , memoria , mens lingenium H , quibus seminibus coagmentari possunt Minutissimis inquit . Sunt ergo alia majora . Quomodo igitur insecabilia pa Memoria, mens, ingenium . In aliquibns Tδ . Mens non hahetur; sed omnino Firmiani manum inadieat vocabulum, quo saepe eum abuti notavimus pectea facultate significanda , quam imaginativam , seu fantasiam , seu in hominibus rationis usum, prout a phantasmatibus pendet appellare consuevimus . b coagmentari . AL coaetumentari . Al. au uamentari.
videntur: consequens est , ut ex visibilibus sint, quae videntur. β Cur igitur nemo videt pa Deinde si ex invisibilibus. Al. denique si dic. b consequens est , ut ex visibilibus sint, qua M. dentur. Hare in aliis ordine inverso leguntur, in . . aliis vero desiderantur.
Sed sive invisibilia,quae sunt in homine eonsidetes, sive tactilia Φ,quae veniunt sub as
pe Aa Qua sunt in homine eonsideres. AI. eonsideret.b Site tactilia . Sie etiam Aldus A l. tractabilia . Al. tactibilia . Lucretius L. v. V. ISMDιIlle nil nobis quod si, contingere debet.
88쪽
LI9.Mng. Cap. X. Seg. 2 26.a , pei hum , ratione utraque constare quis non videt Quomodo ergo sine ratione coeuntia possunt aliquid efficere rationale λ Videmus enim nihil esse in omni mundo , quod non habeat in se maximam , mirabilemque rati nem ς . Quae quia supra hominis sensum , 3cingenium est, cui rectius , quam divinae pro videntiae tribuenda est
e Maximam , mirabilemque rationem . Vide quo sensu dixerit saepe Lactantius, bruta animalia habere rationem . Scilicet, prout non sunt casu , & foris tuito partium, S atomorum concursu producta ; sed divina sic disponente ratione.
An simulacrum hominis, & statuam ratio , & ars fingit , ipsum hominem de frustis' temere concurrentibus fieri putabimus t Et quid simile veritatis in fictu, quum summum,& excellens artificium nihil aliud , nisi umbram , es extrema corporis lineamenta possit imitari Num potuit humana solertia dare operi suo aut motum aliquem , aut sensuma Et quid simile veritatis &c. Heum. mallet His rituti. Sed libri omnes repugnanti
litto uium videndi , audiendi , od
89쪽
ν3 De Ira Der Seg. 2 . G. 29 randi , caeterorumque membrorum vel apparentium , vel latentium mirabiles utilitates . Quis artifex potuit aut cor hominis, aut V cem , aut ipsam fabricare sapientiam ρ Quis. quam ne igitur sanus existimat,quod homo ratione , & eonsilio facere non possit, id concursu atomorum passim cohaerentium perfici potuisse Z Uides , in quae deliramenta inciderint ε , dum nolunt effectionem ε , curamque rerum Deo dare.
a. Mitto usum videndi . Al. omitto sensum videndi. Legimus cum tribus Bononiensibus b Ineiderint. Al. inciderunt. e Elfectionem et Notat hanc vocem malchius, tam is quam minus latinam I errat tamen ἴ nam, ut bene heie notat Bunem. , est Ciceronis L. III. de finibus.
Concedamus tamen his , ut ex atomis fiant , quae terrena sunt: num etiam eaelestia pDeor, aiunt , incorruscoI , Hernos , beatos esse , lirique dant immunitatem , πr eouc--δει atomoruis conereti esse videantur .
Si enim dii quoque ex illis constiti senti
90쪽
Lib. Sing. Cop. X, Seg-a9. 3 Q. 3 1. 79sent o , dissipabiles fierent - , . seminibus aliquando resolutis , atque in naturam suam recurrentibus ς . Ergo si est aliquid, quod
tomi non effecerint: cur non λ caetera. eodem modo intelligamus P .
a Si enim dii quoque ex illis constitissent ι Ah si Deos
quoque ex illis constituissent. Aldus legit nobiscum . b Distabiles fierent. Et iam hanc vocem , ut raram notat Walchius a sed latina est ἔ eam quippe idem Cicero usurpat in hoo eodem sentu L. III.
de Natura Deorum . . - A . te in naturam suam recurrentibus . Al. revertenis
d Et ectera. Al. copulam omittunt,
Sed quaero et ante quam mundum primordia ista generassent , cur sibi dii habi- taculum non aedificaverunt. t Uidelicet , nisi atomi coiissent , caelumque fecissent, adhuc dii per medium inane pendecent ε .
a Generassent. Al. generarent.b Non aedificaverunt. Al. aedificaverint pς Per medium inane penderent. Al. ru aere . . M 3I P .,