장음표시 사용
171쪽
Item Q ocent, quod Christus apparebit in consumatione mundi ad judicandum , R mortuos omnes resuscitabit, piis & electis dabit vitam aeternam & perpetua gaudia, impios autem hominesae Dial olos condemnabit, ut sne sne crucientur. r. Damnant Anabaptistas, qui sentiunt hominibus damnatis ae Diabolis finem poenarum futurum esse. 3. Damnant & alios, qui nune spargunt Iudaicas opiniones, quod ante resurrectionem moria tuorum , pii rcgnum mundi occupaturi sunt, ubique oppressis impiis.
De libero arbitrio docent, quod humana voluntas habeat aliquam libertatem ad esciendam Cia vilem justiciam, & deligendas res rationi subjectas: sed non habeat vim sne spiritu tincto esse tendi iusticiae Dei, seu iusticiae spiritualis, quia animalis homo non percipit ea quae sunt spiritus Dei, sed haee si in cordibus, cum per verbum Spiritus sanctus concipitur. 1. Haee totidem verbis dieit August. libq.Hypognosticon: G fatemur siserum ars trium omnialtis hbminibiti, habens quidem jud cium raraonis, non per quo fit idoneum an iis qua ad Deum per anent, sine Deo aut anchoare aut certe peragere,seu tantum an operabus lita praesentis Iam bonis quam etiammatis. Bontideo, qua de bono natura oratinor,id est, velle liaborare in agro, velle mandώcareer Asere, elis haberi amicum, veste habere audrimenta, velli fabricare domum, Bxorem veste ducere,pecora nΛ-trare, crarum d creed versiartim resem loniarum, veste quicquιὰ bonum adpresentem per metuitam.
una omnian sine d Ora gubernaculis sub unt, ι-ο ex ' se per psumsunt, a esse carpe m. Mais 1 e reo aeco, ut est, veste idolum colere, teste homic ZMm oec. 3. Damnant Pelagianos, N alios, qui docent, quod sine spiritu sancto, solis naturae vitibus possismus, Deum super omnia diligere. Item prxcepta Dei sacere, quo ad substantiam actuum. Quan-qDim enim externa opera aliquo modo e scere natura possit potest enim continere manus a serto , a caede) tamen interiores motus non potest eiscere, ut timorem Dei, fiduciam erga Deum, eastitatem,pacientiam&c.
De causa pcecati docent, quod, tamets Deus creat & conservat naturam, tamen causa peccat; est volunta, malorum, videlicet Diaboli & impiorum, quae non adiuvante Deo, avertit se a Deo, sc-Johati L ut Christus ait JOan. 8. cim υνδε ν mendiaci m, exsopse loquariar. ARTI C. XX. palso accusantur nostri, quod bona opera prohibeant. Nam scripta eorum, quae extant de decem preceptis,& alia simili argumento, testantur,quod utiliter docuerint de omnibus vitae generibus &ossiciis, quae genera vitae. quae opera in qualibet vocatione Deo placeant. De quibus rebus olim parti docebant Concionatores,tantum puerilia N non necessaria opera urgebant, ut certas serias, certa ieiunia, fraternitates,peregrinationes,cultus sanetorti, rosaria, monachatum,& similia. Haec adverissarii nostri admoniti nunc dediscunt,nec perinde praedicant lixe inutilia opera ut olim: praeterea incipiunt sidci mentionem facere, de qua erat olim mirum flentium Etsi non desinunt obscurare doctrinani fidei, cum relinquunt dubias conscientias, R iubent mereri remissonem peccatorum operibus, nee docent, quod sola fide propter Christum certo accipimus remisi nem peceatorum. r. Cum igitur doctrina de fide, quam oportet in Eces csa praecipuam esse tam diu iacuerit ignota, quemadmodum sateri omnes necesse est, de fidei justicia altissimum silentium fuisse in conci Dibus, tantum doctrinam operuin versatam esse in Ecclesis; nostri de fide se admonuerunt Ee
torum & gratiam de iustiscationem, sed hanc tantum fide consequimur credentes, quod propter Iristum recipiamur ingratiam, qui solus positu; est mediator & propietator, per quem reconcilietur patcr. It.ique qui considit operibus se mereri gratiam, is aspernatur Christi meritum N pra-Johis 1 ι. tiam, di quaerit sine Christo humanis vitibus viam ad Deum, cum Christus de se didierit: Esos,
bcs a. d. Haec doctrina de s de ubique in paulo tractatur. Ephes r. Gratia sis, facti sis perfrim O
rie non ex vostri Dei δnum esti non ex operasus G c.
s. Et ne quis cavilletur, a nobis novam Pauli interpretationem excogitari, tota haec eausa habet testimonia Patrum. Nam Augustinus multis voluminibus defendit gratiam&justiciam fidei contra merita operum. Et smilia docet Ambrosus de Vocatione Gentium, & alibi. sic enim inquit de Vocatione Genimin r I lesecte redemptio susinis Christi, nee misericorda Dea sumianorum operum praerogas diasuccumberet, situ se istis, quaepergraIι-μ, meratis praecedentalus debermur, At o Mn. m lis, Pensis, sed merces est es operiantis. 6. Quanquam autem haec doctrina contemnitur ab imperitis, tamen experiuntur piae ac pavidae conscientiae plurimum eam consolationis afferre, quia eonplentim non possunt reddi tranquillae scrulla opera, sed tantum fide, cum certo statuunt quod propter Christu habeant placatum Devin. Roniau. s. Quemadmodum Paulus docet Roman. 3. yustasterii pὸν sim, pacem habemm Ppud Devim. Tota haec doctrina ad illud eertamen perterrefactae conscientiae referenda est, nec sine illo certamine intclliri potest. Quare male iudicant de ea re homines imperiti, & prophani, qui Christianam iusticiam nihil esse somniant, nis civilem, S Philosophicam justiciam. . Olim vexabantur conscientiae doctrina operum, non audiebant ex Evangelio consola
172쪽
sonem. Quosdam conscient a expulit in gesertum, in Monasteria, sperantes ibi se gratiam merituto, esse per vitam Monasti eam. Alii alia exeogitaverunt opera, ad promerendam gratiam & satis sa ciendum pro peccatis. Ideo magnopere fuit opus, hane doctrinam de sde in Christum tradere, renouare, ne deesset consolatio pavidis conscientiis, sed scirent sae in Christum apprehendi gratiam de remisionem peceatorum S iustiscationem. 8. Admonentur etiam homines, quod hie nomens dei non sgniscet tantum Historiae noticiam, qualis est in impiis N Diabolo, sed signiscet fidem, qnae eredit non tantum historiam, sed etiam eses ctum Historiar, videlicet hune articulum. Rem nempeccinorum, quod videlicet per Christum symb. Apost. habeamus gratiam, justiciam de remissionem peccatorum. 9. Jam qui se it se per Christum habere propicium patrem, is vere novit Deum, scit se ei curae esse, diligit & invocat eum: denique non est sine Deo, scut Gentes. Nam Diaboli de impii non possunt
hunc articulum credere Remissonem pricatorem: ideo Deum tanquam hostem oderunt, non invo- eant eum, nihil boni ab eo exspectant. August. etiam de fidei nomine, hoe modo admonet lecto rem, & docet in scripturis nomen fidei aecipi, non pro notitia, qualis est in impiis, sed pro sidueia quae consolatur & erigit perterrefactas mento. io. Praeterea docent nostri, quod necessest, bona optra sacere, non ut eons damus perea gratiam mereri, sed propter voluntatem Dei. Tantum sde apprchenditur remissio peccatorum N pax conseientiae. Et quia per sdem accipitur spiritus sanctus, iam corda renovantur, 3e induunt novos . assectus, ut parere bona opera possint. Sie enim ait Aunbrosius: Rura bona totan aris erismam iasmeniae in. Nam humanae vires, sine spiritu sancto plenae sunt impiis assectibus,& sunt i inbeeillio. res quam ut bona opera possint eiacere coram Deo: adhaee, sunt in potestite Diaboli qui impellit homines ad varia pectata, ad impias opiniones, ad manifesta scelera. Quemadmodum est . idere in philosophis, qui & ipsi eo nati noneste vivere, tamen id nota potuerunt escere, sed contaminati sunt multis manifestis sceleribus. Talis est imbecillitas hominis, eum est sine fide & sne spiti tu sancto, & tantum humanis viribus se gubernat. ii. Hi ne facile apparet hane floctrinam non eae accusandam, quod bona opera prohibeat, ted multo magis laudandam, quod ostendit quo modo bona opera sacere possimus. Nam sine fide, nullo modo potest humana natura priini aut secundi praecepti opera facere. Sine fide non invoeat Deum, a Deo nihil exspectat, non tolerat Crucem, sed quaerit humana prxsidia, eonfidit humanis praesidiis. Ita regnant in corde omnes cupiditates, & hum a consilia, cum abest sides de fiducia erga Deum. Quare de Christus dixit; sine meum Lipose facere, Joan. is. Et Ecclesia canit: -.ι ,
Im temur sdem eo , Davidia in bello
gerendo ad depellen clos Turcaa a patria. Nam uterque Rex est. Sed scriptura docet invocare san-Bos , seu petere auxilium a sanctis, quia unum Christum nobis proponit mediatorem, propiciato- i. mri L. rem, pontificem & intereessorem. Hie invocandus est, &promisit se exauditurum esse preces no Hebr. . s. o. stras ;& hune cultum, maxime probat, videlicet ut invocetur in omnibus assietionibus , I. Joh.r. t. Johan. a. S qiati peccat habemus ad casum aptia Deum, Erc
Σ. Hae fere summa est doctrinae apud nos, in qua cerni potest nihil inesse quod ὀiserepeta seriarturis, vel ab Ecclesia Catholi ea vel ab Ecesesa Romana, quatenus ex scriptoribus nota est. Quod eum ita sit, inclementer judicant illi,qui nostros pro haereticis haberi postulant: sed dissenso est de quibusdam abusibus, qui sine certa autoritate in Ecclesas irrepserunt, in quibus etiam s qua esset dissimilitudo, tamen decebat haec lenitas Episcopos, ut propter consessionem, quam modo
recensuimus, tolerarent nostros, quia ne canones quidem. tam duri sunt, ut eosdem ritus ubique esse postulent, neque similes unquam omnium Ecesesiarum ritus suerunt. Quanquam apud n magna ex parte veteres ritus diligenter servantur. Falsa enim calumnia est, quod omnes ceremonia
omnia vetera instituta in Eeelesis nostris aboleantur: Verum, publiea querela fuit, abusus quosdam in vulgaribus ritibus haerete. Hi quia non poterant bona conscientia probari, aliqua ex parte correcti sunt. 4DE cultu sanctorumgocent, quod memoria sanctorum propon potest, ut ἰm; tirum,& bona opera juxta vocationem. Vt, Caelar imitari potest exemplum L
tum paucos quosdam abusus omittant, qui novi sunt,& contra voluntatem canonum vicio temporum recepti, rogamus ut Caesarea Majestas Elementer atidiat, & quid sit mutatum , & quae suerint eausae, quo minus eoactus sit populus illos abusus contra
conscientiam observare. Nee habeat fidem Caesarea Majestas istis, qui ut inflam-
173쪽
inent odia hominum adversus nostros, miras calumnias spargunt in populum. Hoc modo Irritat, antinis honorum virorum initio praebuerunt occasionem huic dissidio ek eadem arte conantur nunc augere discordias. Nam Casarea Maiestas, haud dubie comperiet tolerabiliorem esse sotinam, re doctrinae & celemoniarum apud nos, quam qualem homines iniqui di malevoli destribunt. Porro veritas ex vulgi rumoribus aut maledictis inimicorum colligi non potest: Facile autem hoe judicari potest, nihil magis prodesse ad dignitatem ceremoniarum conservandam de alendam revetentiam ac Pietalcm in populo, quain sic eremonia rite sant in Ecelesiis.
Iulei, gatur utraque species sacramenti in coena Domini,quia hie mos habet mandatum Domini Matth.1g. Bι te ex hoc omnes. ,. Ubi manifeste praecipit Christus de poculo ut omnes bibant, Ac ne quis possit cavillati, quoahoe ad sacerdotes tantum pertineat, Paulus ad Corinth. exemplum recitat, in quo apparet totam Eeelesiam utraque specie usam esse. Et diu mansit hic mos in Ecclcsa, nec constat quando aut quo autore mutatus sit. Crprianus aliquot locistestatur, populo sanguinem datum esse. Idem testatur Hieronymus, qui ait: Sacerdotes Eucharistia ministrant, Ersan Unem Chris, pet Ii, διι ηρ. --. ino Celusus Papa mandat, ne dividatur sacramentum, dist. 2. de consecratrone, cap. commmm. Tantum consuetudo non ita vetus aliud habet. Constat autem, quod consuetudo contra mandata Dei introgucta, non si probauda, ut testantur canones, Dist.8. cap. veritate, cum sequenti b. Haec vero consuetudo, non solum contra scripturam, sed etiam contra vcteres canones Ad exemplum Ecclesiae reeepta est. Quare si qui maluerunt utraque specie sacramenti uti, non fuerunt cogendi, ut aliter facerent cum osse One conscientiae.
, Et quia divisio sacramenti non convenit cum institutione Christ, solet apud nos omitti processio, quae hactenus fieti solita est. ARTI C. II. DE CONI VGIO SACERDOTUM.ΡUbliea querela fuit de exemplis sacerdotum qui non continebant. Quam ob causam & ΡIus
papa dixisse sertur, fiat ut quas cansas, cur ademtum*sacerdoιιιιιι conjugium ,sed ho mas res esse visti, vir reata debeat. Sic enim scribit Platina. Fum igitur sacerdotes apud nos illa publiea scandala vitare vellent, duxerunt uxores, ac docuerunt quod liceat ipss contrauere matrimonium. i. co in h. L primum, quia Paulus dicit : -- μα habeat uxorem suam propter forniearionem. Item 1 m/his Matth. i, ea niab/re quam uri. secundo Christus inquit; Non omnes capiunt versvim Aoe, ubi docet noti omnes homines ad coelibatum idoneos esse , quia Deus creavit hominem ad procreationem, Gerui. Nee est humanae potestatis, s ne sngulari dono di opere Dei creationem mutare. Igitur qui non sunt idonei ad cce libatum, debent contrahere matrimonium. Nam mandatum & ordina tionem Dei, nulla lex humana, nullum votum tollere potest. Ex his causs docent sacerdotὰ, sibi licere uxores ducere. 1. Constat etiam in Eccles av/teri sacerdotes fuisse maritos. Nam de paulus ait Episeopum elix, i by Α, sendum esse qui si maritas, Et in Germania primum ante annos quadringentos, sae ei dotes vi eo a Dauis. epist. Gisint ad coelibatum, qui quidem adco advertati .simi, ut Archiepiscopus Minguntinus pii blieatu- Nie Pap. tu edictum Rom. Ponti scis de ea re, pene ab iratis saec otibus per tumultum oppressus sit. Et a Tilma, te, usta est tam incivilites, ut non solum in posterum coniugia prohiberentur, sed etiam presentia, eontra omnia iura divina S humana, contra ipsos etiam canones, sinos non solum a Pontificibus f h, n uri sed a laudatissimis Synodis, distraherentur. stetis itiChim 3. Et eum senescente mundo, paulatim natura humana sat imbecillior, convenit prospicere, vico,&Nau' ne plura vitia serpant in Cermaniam. clerus prae' a Porro Deu, instituit coniugium, ut esset remedium humanae infirmitatis. Ipsi canones vete post, Tu'm' fere ligorem interdum posterioribus temporibus propter imbecillitatem hominum laxandum esse di eunt. Quod optandum est, ut fiat εἰ in hoc negotio.Αe videntur Ecclesiis aliquando defuturi pastores, si diutius prohibeatur conjugium.
ma pariat seandala, adulteria, Ae alia scelera digna animadversone boni magistratu, .
tum. Deus praecepit honore asscere coniugium. Leges in omnibus rebus publicis bene consti tuti, etiam apud Ethnicos maximis honoribus ornaverunt. At nunc capitalibus poenis exeruciantur, & quidem sacerdotes contra canonum voluntatem, nullam aliam ob causam, nisi propter conia jugium. Paulus vocat Acti inam daemoniornm, quae prohibet conjugium. I. Tim.4. id facile nune
''' ititelligi potest, eum talibus suppliciis prohibitio conjugii de senditur.
mandatum Dei. Proinde ctiam Cyprianus suadet, ut mulieres nubant quae non scitant promissam castitatem. Verba eius sunt nae, lib. . Epistol. II. Sa autem perseverare nolunt, avi noungstim, melaus es IH nubant quam sim gncm deMιisseu, cadanr, certe nugamfratribus aruiseror sus scandialam faciant.
174쪽
8. Et aequitate quadam utuntur ipsi canones erga hos,qui ante iustam aetatem voverunt, quomodo sere hactenus neri consuevit. 'ARTI C. m.
FAlso at sintur Ecclesa nostrae, quod Missam aboleant. Retinetur enἰm Missa apud nos &si imma reverentia celebratur. Servantur di ustatae eeremoniae sere Omnes, praeterquam quod Latinis eantionibus admiseentur alicubi Germanicae, quae additae sunt ad docendum populum. Nam ad hoc opus est ceremoniis, ut doceant imperitos, & quosdam ex eitet vere ad timorem aut fidem ac orationem tractatio verbi Dei. Et non modo Paulus praecipit, uti lingva intellecta populo in Eccle-sa, sed etiam ita constitutum est humano iure. 1. Assvest populus, ut una utantur sacramento,s qui sunt idonei. Id quoq; auget reverentiam ac religionem publicarum ceremoniarum. Nulli enim admittuntur, nisi antea explorati. Admonentur etiam homines de dignitate & usi sacramenti, quantam consolationem afferat pavidis conscientiis, ut distant Deo credere,& omnia bona a Deo expectare& petere. Hic cultus delectat Deum, talis usus saeramenti alit pietatem ergaDeum. Itaq; non videntur apuia adversarios Missae majore religione seri quam apud nos. Constat autem hane quoq; publicam S longe maximam querelam omnium bonorum vir tum diu fuisse, quod Missae turpiter prophanarentur, collatae ad quaestum. Neq; enim obscurum est, quam late pateat hic abusus in omnibus templis, a qualibus celebrentur Missae tantum propter mercedem aut stipendium, quam muli,contra interdictum canonum cc librent. Paulus autem graviter taminatur his qui indigne tractant Eucharistiam, cum ait: utilia rit panem hone, vi bibZrii Osram 'φ' RH in
Domana anu gne, rem erat corporis sanguinis Tomini. Itaq; cum apud nos admonerentur Sacerdo
tes de hoc peccato, desierunt apud nos privatae Missae, cum se nullae privatae Missae nis quaestu, causa fierent. . Neque ignoraverunt hos abusus Epis opi, qui si eorrexissent eos in tempore, minus nune esset dissensionum. Antea sua dissimulatione multa vieta passi sunt in Ecclesiam serperer nune sero . incipiunt queri de calamitatibus Ecelesiae, cum hic tumultus non aliunde sumpserit occasonem, ruam ει illis abus bus,qui tam manifesti erant,ut tolerari amplius non pollent. Magnae dissulsiones e Missa, de Sacramento extiterunt. Fortasse dat poenas orbis tam diuturnae prophanationis Missarum, quam in Ecclesiis tot seeulis toleraverunt isti, qui emendare & poterant de debebant. Nam in . Decalogo scriptum est: sitis Des nomine issuritur,non erit ampunit s. At ab initio mundi nulla res di Exod vina ita videtur unquam ad quaestum collata suisse, ut Missa. Dcuteron. sq. Accessi opinio,quae auxit privatas Missas in infinitum, videlicet quod Christus sua passone satis e erit pro peccato originis, di instituerit Missam, in qua fieret oblatio pro quotidianis delicti mortalibus &venialibus. Hine manavit publica opinio, quod Missast opus tollens peccata vivo rum di mortuorum ex opere Operato Hie coeptum est disputari, utrum una Misa dicta pro pluribus, tantundem valeat, quantum singulae pro singulis. Haec disputatio peperit istam infinitam multitudi
riam passionis Christi Nam passo Christi fuit oblatio θe satisfactio non solum pro culpa originis, sed
etiam pro omnibus reliquis peccatis, ut ad Hebraeos scriptum est: Santi eat, summper ostilion Hebr. v. 'si Chrsi semel. Item: Una oblatione cons civis in perpetu m msicatos.
remitti peccata propter ChristumJam s Missa tollit peecata vivorum di mortuorum ex Opere op rato contingit justificatio ex opere Missarum,non ex fide,quod scriptura non patitur.
tur sacramento, recordetur quae beneficia aeeipiat per Christum, & erigat &consoletur pavidam eonseientiam. Nam id est meminisse Christi, benescia meminisse,ac sentire quod vere exhibeantur nobis. Nee satis est historiam reeordari; quia hane etiam Judaei & impii recordari possunt. Est igitur ad hoe saetenda Missa, ut ibi ' porrigatur sacramentum his, quibus opus est consolatione, sicut Α- M. phiosus ait: Quias perpereo, semper vibra accipera meaecinam. turis. Cum autem Missast talis communieatio sacramenti, servatur apud nos una communis Missa, frigutia seriis atq; aliis etiam diebus.s qui saeramento velint uti .ubi porrigitur sacramentum his qui petunt eq; hic mos in Eccles a novus est. Nam veteres ante Gregorium non iaciunt mentionem priuatae missae De communi Missa plurimum loquuntur. Chrysostomus ait; Meredorem quotidis -
νὸ Mahare, gratios ad comm ionem accersere,atiosarcere. Et ex canonibus veteribus appa et unum
aliquem celebrasse Missam, a quo reliqui Presbyteri & Diaconi sumpserunt eorpus Domini. Sie enim sonant verba eanonis Niceni; Accip am Dialem secundum ordinem postpresbyteros ab Epistono 3.Cori Ut melia posuerteras ream communionem. Et Paulus de comm ione iubet,ut sit alios expectent,ut hae communis participati . . io. Postquam igitur Missa apud nos habet evemplum Eeesesiae, ex scriptura & Patribus, consi dimus improbari eam non posse, midiime cum publicae ceremoniae, magna ex parte smiles ustatia serventur, tantum numetrus Misiarum est dissimilis, quem propter maximos de mani sto, abusuu
175쪽
certe moderari prodesset. Nam olim etiam in Ecclesis frequentissimis non sebat quot;die Missa, ut testatur Historia Tripartita lib. u. cap. 38. Risinitiant m in Alixand a quarta cr sexIaseria 'sera legant ιδεμιδε iactores nIerpretanιAr, omuris situm praeterserennem ob araonis morem.
ARTIC IV. DE CONFESSIONE. Consessio in Ecclesis apud nos non est abolita. Non enim solet porrigi eorpus Domini, nisi
antea exploratis & absolutis. Et docetur populus Ailigentissime de sde absolutioni, , de qua ante haec temptira magnum erat silentium. Docentur homines, ut absolutionem plurimi saetant, quia siti ou DEI & mati dato DEI pronuncietur. Ornatur potestas elavium ti commemoratur quantam consolationcm afferat perterrefactis conscientiis, &quod DEUS requirat sissem, ut illi absolutioni tanquam voci de coelo sonanti credamus, Si quod illa fides in Christum vere eonsequa turi& accipiat remissionem peccatorum. Antea immodice extollebantur satisfactionest Fidei veroti meriti Christi, ac justitiae fidei nulla fiebat mentio. Quare in hac parte minime sunt culpandat Ecclesiae nostrae. Nam hoc etiam adversarii tribuere nolas coguntur,quod doctrina de poenitentia diligentissinu a nostris tractata ac patefacta st.
sae conscientiae cura enumerandi omnia delieta,quia impossibile est omnia delicta recitare, ut testa-ysii, 38. tur Psal. Delictis qui, intem ιλ Item Jeremias: pravum estor hominis Erinscrutassis. Quod s nulla J ' peccatanis, recitata remitterentur, nunquam ad iiii escere conscientia possent, quia plurima peccata neq; vident neq; meminisse possunt. Testantur & veteres uriptores enumerationem non esse nece stariam. Nam in Decretis citatur Chrysostomus, qui se ait; Non deo labi, vite prodis inpiast
cum, ni Maal os reace esse. osia rere voti Proph ted centi: Revela ante Deiam etiam tuam. Eris a confitere pectinis V ci Detim fertim μὰ cem, eum oratione. Deliacta tua pronuncia non lingvia, sed conscientia itiae memoria dec. Et Glossari pernitentia, Dist. s. eap. con aerer, satetur humani juris esse consessonem. Verum consessio cum propter maximum absolutionis bene sciui tum propter alias conscientiarum utilitates apud nos retinetur.
A R TI C. V. DE DISCRIMI 'E CIBORVM. Publica persuasio fuit non tanttim vulgi, sed etiam docentium in Ecclesis, quod discrimina e ibo
rum,&similes traditiones humanae: sint opera utilia ad promerendam remissionem culpae &pienae. Et quod sic senserit mundus, apparet ex eo, quia quotidie instituebantur novat ceremoniae, novi ordines,nova sertae,nova ieiunia, di doctores in templis exigebant haec Oeera tanquam necessarium cultum ad promerendam iustificationem,&vehementer terrebant conlatentias,ti quid omitterent. Ex hac persuasione de traditionibus multa incommoda in Ecclesia secuta sunt.
quam maxime Oporict extare N eminere in Ecclesa, ut incritum Christi bene cognoscatur & fide, quae credit remitti peccata propter Christum, non propter ulla nostra opcra, longe supra opera eolis locetur. Quare Paulus in hunc locum maxime incumbit, legem & traditiones humanas removet, ut ostendat iustitiam Christianam aliud quiddam esse, quam hujusmodi opera, videlicet sdem, quae credit peccata gratis remitti propter Christum. At haec doctrina Pauli, pene tota oppressa est per tra ditiones, quae pepererunt opinionem quod per discrimina ciborum, & similes cultus, oporteat me reri remissionem peccatorum N iustis eati nem ; in poenitcntia nulla mentio fiebat de fide, tantum hac opera satis lictoria proponebantur, in his videbatur poenitentia tota 8ntistere.
praeceptis Dei. Christianismus totos putabatur c ue observatio eertarum seriarum,rituum, ieiuniorum, vcstitus. Hae Observationes erant in possessione honestissimi tituli quod essent vita spiritualis S vita persecti.
cabat sobolem,quod mater pariebat, quod Princeps regebat rempublicam. Haec putabantur esse opera mundana S imperfecta, &longe deteriora illis splendidis obtervationibus. Et hic error valde cruciavit pias conscientias, quae dolebant se teneri imperfecto vitae senere, in coniugio, in magistra tibus, aut aliis sinctionibus civilibus: mirabantur Monachos & similes, &falso putabant illorum observationes magis mereri remissionem peceatorum N iusti scationem.
traditiones servare, di tamen homines arbitrabantur, has observationes, necessarios esse cultus. Gerson scribit, multos ineidisse in despuationem, quosdam etiam sibi mortem conscivisse, quia senseram, se non poste satis sacere traditionibus, & interim consolationem ntillam de itistitia fidei di de gratia audierant.
scientias; non satis tamen expediunt. sed interdum magis injiciunt laqueos conscientiis. Et in e l-ligendis traditionibus ita suerunt occupatae siliolae & conciones, ut non vacaverit attingere script
176쪽
ram.& quaerere utiliorem doctrinain, de sde, de cruce, de spe, de dignitate ciuilium ierat m, ge con silatione conscientiarum in arduis tentationibu . Itaq; Gerson & alii quidam Theologi graviter
questi sunt, se his rixis traditionum impediri, quo minus versari possent in meliore genere doctrinxi Et Augustinus vetat onerari conscientias huiusmodi observationibus,& prudenter admonet Januarium, ut Hatras ina, Ferenter obsermΛηκυesci sic enim loquitur. . Quare nostri non debent .ide ri hanc causam temere attigisse,aut odio Episcoporuin ut qu; dam salso suspieantur. Magna neeessitas suit de illis erroribus, qui nati erant ex traditionibus math intellectis admonere Eeelesia . Nam Euatipelium cogit urgere doctrinam in Ecclesiis de gratia de justi asilei: quae tamen intelligi non potest, i putent homines se mereri remissione in peccatorum &justuicationem per observationes ab ipsη electas. . 8. sic igitur docuerunt, quod per observationem traditionum humanarum non possimus mereri remissionem peccat cirum ac iusti scationem. Quare non est sentiendum, quod hujusmodi ob -
4hrvationes sint necessarii cultus. s. Addunt testimonia ex scriptura. Christias Matth. 13. excusat Apostolos, qui non servave- Manli 3,:rant usitatam traditionem, quae tamen videbatur de re non illicita sed media esse, & habere e ognationem eum Baptismatibus legis,& dicit, F ina eorunt me mandistis homi m. itur non exigit cus- tum inutilem. Et paulo post addit, omne quod antrat in os,non invinar Anmanem. Item Rom. 34. R HYm Dei non es esca aut potus. Colos. a. Nemo iudicet mos incisoφορι , Os ito, ast de fisti. I cm, si colossens a. moram esu om Christo, ab elemensas mundi, Quare tanquam viventes m mundo HeνGarac si ' Ne attingvit Negustes: Ne contrectes. Ael. 3. ait Petrus: una, e tentaris D Am, impon/nses segim*per Ao'r, s3 cervices discipulortim,quodneg nos, neti patres nostri ponarepotkrmus, si spergratiam Domini no ri . JEsu CHRIsTr creAmi ' statari, quemadmovim ιlti' Hle vetat Petrus onerare conscientias 33
pluribus ritibus sive Mos s.e aliis.
Et I. Timoth. 4. vocat probibitionem ciborum, Amina- alamo mor, m. qui pusnat cum E Timoth 4 cingelio talia opera instituere aut sacere, ut per ea mereamur remissionem peccatorum & justificationem, aut quod non possit existere Christianismus sne tali cultu. io. Hic objiciunt adversarii, quod nostri prohibeant disciplinam x mortiscationem earnig, sicutJovinianus. Verum aliud deprehcndetur ex scriptis nostrorii m. semper enim docuerunt de cruce, quod Christianos optineat tolerare affictiones. Haec est vera serta de non simulata mortista
catio variis inlictionibus exerceri & crucifigi cum Christo. 1i. Insuper docent, qudd quilibet Christianus debeat se eorporali disciplina, aut corporalibus
exercitiis N laboribus se exercere di coereere,ne saturitas aut de udia extimulet ad peccandum, non ut per illa exercitia mercamur remissionem eulpae aut mortis aeternae. Et lianc eorporalem discipli- hnam oportet semper urgcre, non solam paueis &constitutis diebus. Sicut Christus praeeipit: GH
κε. Et Paulus ait: C. go eorpus metim, ct Mago inserwrurem. Ubi elath ostendit, se ideo eastigare corpus, non ut per cam disciplinam mereatur remissionem peceatorum, sed ut corpus habeat obno-ditum & idoneum ad res spirituales & ad saciendum ossicium, juxta votationem suam. Itaq; non damnantur ipsa ieiunia, sed traditiones, quae certos dies, certos cibos praescribunt, cum periculo conscientiae, tanquam istiusmodi opera sint necessarii cultus.
r. Servantur tamen apud nos pleraeque traditiones, quae conducunt ad boe, ut res ordine geratur in Ecclesa, ut ordo lectionum in Missa & praeeipiis seriae: Sed interim homines admonenetur, quod talis cultus non iustiscet coram Deo, & quod non st ponendum peccatum in talibus re-hus, si omittantur sine scandalo. Haec libertas in ritibus humanis non fuit ignota patribus. Nam ξn oriente alio tempore servaverunt Pascha quam Romae, Reum Romani propter hane dissimili
tudinem accusarent orientem schismatis, admoniti sunt ab aliis, tales mores non oportere ubiq; si Trailes esse Et Irenaeus incipiit,dissonansia elumi iam consonantiam non β est,sicut 8e Dist. Q. Grego irius Papa signiscat, talem digs militudinem non laedere unitatem Ecclesae. Et in Historia Tripartita ib. s. inulta colliguntur exempla dissmilium rituum, & recitantur haec verba : A ins Apostolorans fuit, non de Aenjὸ laniara,storia care, bonam comersationem Opse Iem.
QVid de votis Monachorum apud nos doceatur melius intelliget, si quis meminerit, qualis st
tus fuerit Monasteriorum, quam multa contra canones in ipsi Monasteriis quotidie sebant. ougustini tempore erant libera collegia, postea corrupi a dist iplina,ubique,addita sunt vota, ut tanquam excogitato careere, disciplina restitueretur. r. Addita sunt paulatim supra vota aliae multae obseruationes. Et haec vincula multis ante justam aetatem contra canones iniecta sunt.
3. Multi inciderunt errore in hoe vitae genus, quibus etiam si non deessent anni, tamen iudici-tim de suis viribus defuit. Qui sic irretiti erant,eogebantur manere, etiam si quidam benescio ca
177쪽
x Corinth. P. Genes. 1. Muth. II. calat. s.
ncinum liberari possent. Et hoc accidit magis etiam in Monasteriis Virginum quam Monae horum, eum sextii imbecilliori magis parcendum es cl. Hic rigor displicuit multis bonis viris ante haec tem pora, itii videbant puellas de adolescentes in Monasteria dctrudi propter victum: vidi bant quam infelieiter succederet hoc consilium, quae scandala parerct, quos laqueos conscientiis iniiceret. D lebant autoritatem canonum in re periculosissima omnino negligi & eontemni. . Ad haec mala, accedebat talis perluasio de votis, qua constat etiam olim displicuisse ipsa Monachis, si qui paulo cordatiores suerunt. Doccbant vota paria csse baptismor docebant se hoe .itae genere mereri remissionem peccatorum &just iscationem coram Dro,immo addebant, vitam Monasti eam non tantum justiciam mereri coram Deo, sed amplius etiam, quia servaret non modo praecepta sed etiam coualia Evangelica. s. Ita persuadebant Monasticam professonem longe meliorem esse baptismo a vitam Monasticam plus mereri quam vitam Magistratuum, vitam pastorum ti similium,qui in mandati, Dei suefactitiis religionibus suae vocationi serviunt. Nihil horum negari potest i extant enim in libris
6. Quid fiebat postea in Monasteriis p olim erant scholae sacrarum literarum, & aliarum disciplinarum, quae sunt utiles Ecclesiae; di sumebantur inde pastores, de Episcopi. Nunc alia res est: nihil opus est recitare nota. Clim ad discendum conveniebant, nunc fingunt institutum esse vitae genus ad promerendam remissionem peccatorum &justificationem, immo praedicant esse statum persectionis, & longe praeserunt omnibus aliis vitae generibus a Deo ordinatis. . Haec ideo recitavimus nihil odiose exaggerantes,ut melius intelligi posset de hac re, doctes
s. Primum de his,qui matrimonia contrahunt, se docent apud nos, quod liceat omnibus qui non sunt idonei ad coelibatum, contrahere matrimonium; quia vota non possunt ordinationem ae mandatum Dei tollere. Est autem hoc mandatum Dei propter fornicassonem v iabeat unusquis h
aeodiem sciam. Neq; mandatum solum, sed etiam creatio & ordinatio Dei cogit hos ad conjugium, qui sine singulari Dei opere non sunt excepti, iuxta illud: Non est boniam ho ni esse selum. Igitue non peccant isti, qui obtemperan huic mandato & ordinationi Dei. s. Quid potest contra haec opponi λ Exaggeret aliquis obligationem voti quantum volet, tamen non pol critetscere, ut votum tollat mandatum Dei.Cancines docent in omni voto,jus superioris excipi; quare multo minus haec vota contra mandata Dei valent.1 o. Quod si obligatio votorum, nullas habet eausas cur mutari possit, nee Romani Ponti sees dispensassent. Neque enim licet homini obligationem, quae simplicitcr est iuris divini, rescinde . re. Sed prudenter judicaverunt Romani Pontifices, aequitatem in hae obligatione adhibendam esse Ideo saepe de votis dispensasse leguntur. Nota est historia de Rege Arragonum, revocato
ex Monasterio; &extant exempla nostri temporis. it. Deinde cur obligationem exaggerant adversarii ceu effectum voti, cum interim 3e ipsi vo
ii natura sileant, quod debet esse in re possibili, quod debet esse voluntarium, sponte Neo multo conceptum. At quomodo sit in potestate hominis perpetua castitas, non est ignotum. Et quo- tu,quisque sponte & consulto vovit λ puellae & adolescentes priusquam judicare possunt, persuadentur ad vovendum, interdum etiam coguntur. Quare non cst aequum tam rigide de obligatione disputare, cum omnes sateantur contra voti naturam esse, quod non sponte, quod inconsulto admittitur. 11. Plerique canones rescindunt vota ante annum decimum qiantum contracta, quia ante illam aetatem non videtur tantum esse iudicii, ut de perpetua vita constitui possit. 13. Alius canon plus concedens hominum imbecillitati, addit annos aliquot. Vetat enim ante annum decimum octavum votum fieri. sed utrum sequemur,maxima pars habet exeusaisonem, cur monasteria deserant,quia plurimi ante hanc aetatem voverunt. Postremo etiam si voti violatio
reprehendi posset, tamen non videtur statiinsequi, quod conjugia talium personarum dissolvenda
sint. Nam Augustinus negat debere dissolvi. r7. quaest. I. cap. Nupstiamiam, cujus non est levis aut ritas,etiamsi alii postea aliter scnserunt. q. Quanquam autem mandatum Dei de coniugio videatur plerosque liberare a votis, tamen
asserunt nostri S aliam rationem de votis,quod sint irrit4; quia omnis cultus Dei, ab hominibus sine mandato Dei institutus Relectus ad promerendam remissionem peceatorum di iustiscationem impius est sicut Christus est; Frustra cestin me manuuiis hominum. Et Paulus ubiq; doeet, iusticiam nonc sic quaer iadam ex nostris observationibus& cultibus, qui sint excogitati ab hominibui, sed contingere cam per sdem, credentibus se habere Deum placatum N propicium propter Christum,
non propter ulla nostra merita.
13. Constat autem Monachos docuisse, quod facticiae religiones mereantur remissionem peecatorum &justiscationem,& quod pro peccatis satisfaciant. Quid hoc cst aliud quam de gloria CF RisT1 dctrasere &obscurare ac negare iustitiam fidei Sequitur igitur ista vota usitata, impios
cultus suisse. quare sunt irrita. Nam votum impium, &Letum contra mandata Dci non valet; nei enim debet zot m v nctam esse iniqti,fatis, ut canon dicit. is. Paulus dicit. Evacuassestia Christo qua in lege'sy camini,doraria excidi . id est, qui sentiunt
quod mereantur propriis operibus remisionem peccatorum, di quod propter propriam legis im
178쪽
pletionem placeant Deo, nec sentium, quod propter Christum gratis accipiant sde d malam re missionem peccatorum per misericordiam Dei, & quod propter Christum placeant De a, hi amitatunt Christi, in quia sauciam debitamChristo & promissioni Dei, transserunt ad Opera. Item opponunt irae Dei, non propiciatorem Christum, sed propria opera; quare honorem debitum Christo
transferunt ad ci puta nostra.
i . Constat autem Monachos hos docere, quod suis observationibus mereantur remisgonem peccatorum, quod habeant Deum propicium propter has observationes. Quare docent cons s re suis Opetib. non propitiatione Claristi. Haec fiducia est impia,NevmEuangelio pugilat.&in iudicio Dei deprehendetur esse inanis. Non enim opera possunt nostra opponi irae ac iudieici Dei. Tantum ita placatur ita Dei, quando gratuitam misericordiam . propter Christum promissam side apprchcndimu . Amittunt igitur Christum, sui fiduciam iaciti in christum,sed in opera propria collocant.18. Praeterea Monachi docuerunt suum vitae genus statu inessῖ persectionis, quia observarent non solum praecepta, sed etiam consita. Hie error maxime pugnat cum Evangelio, quod sinxerunt se praeeepti, ita satisfacere, ut amplius etiam sacerent. Et hinc natus est horribilis creor, quod sin xerunt se habere incrita supererogationis. Haec applicaverunt pro aliis ut satisfactiones es ni pro alienis peccatis. Haec si quis odiose velit eκagitare quam multa commemorare possit, quorum iam
ipsis, Monachos pud ci. s. Non est leve scandalum in Eeclesia populo proponere, cirtum cultum ab hominibus exeo uitatum sne mandato Dei,&docere quod talis cultu, iusti sect homines. Quia justitia sciet in Chri
stum,quam maximὸ oporteat tradi in Eeelcsa,obscuratur,eum illae mirisca religiones Angelorum, simulatio paupertatis di humilitatis,& coelibatus offunduntur oculis hominum. ro. Praeterea obscurantur praecepta Dei, & verus cultus Dei,cum audiunt homines, solos Monachos esse in statu perfectionis ; quia persectici Christiana est, serio timere Deum N rutilis concipere magnam fidem,& confidere propter Chi istum,quod habeamus Deum placatum,peterea Deo,& certo expectare auxilium in omnibus rebus gerendis, juxta vocationem: Interim foris diligenteeticere bona operti,defervire vocationi. In his rebus cst vera p)i sectio.& verus cultus Dei,non est in coelibatu aut mendicitate, aut v cste sordi. a. Ac populus concipit multas perniciosas opiniones ex illi, Alsis praeeoniis vitae Monasticae. Audit sine modo laudari coelibatum: ideo cum ostensone conscientiae versatur in coniugio. Audit solos mendicos esse perfectos: ideo cum offensone conscientiae retinet possessiones,negotiatur. Audit consitum Evangesi eum esti de non vindicando: ideo alii in privata vita non verentur ulcisci. Audiunt enim consilium csse non praeceptum. Alii omnes Magia
stratus & civilia ossicia judicant indigna esse Christianis.
ii. Leguntur exempla hominum,qui deserto coniugio, deserta ILeipublicae administratione, abdiderunt se in Monasteria. Id voeabant fugere ex mundo, & quaerere vitae genus quod Deo m gis placeret, nee videbant Deo serviendum esse in illis mandatis, quae ipse tradidit, non in manda tis, quae flant excogitata ab hominibus. Bonum & persectum vitae genus est, quod habet mandatum Dei. De his rebuς necesse est agmonere homines. Et ante haee tempora reprehendit Gerson errorem Monachorum de persectione,& tcstatur suis temporibus novam vocem fuisse, quod vita Mona sit ast status persectionis.11. Tam multae impiae opiniones haerent in votis,quod mereantur remissionem peecatorum &justificationem, quod snt persectio Christiana, quod servent conssa de praecepta, quod habeam
13. Haec omnia cum sint salsa&inania, faciunt vota irrita. ARTI c. VII.
MAgnae disputationes suerunt de potestate Episcoporum, in quibus nonnulli Incommodὰ
commiscuerunt potestatem Ecclesiasticam, di potestatem gladii. Et ex hae confusone, m , ima bella, mavi mi motus extiterunt,dum Pontisces freti potestate clavium, non solum novos cultus instituerunt, reservatione easuum, violentis excommunicationibus conscientias oneraverunt,
sed etiam regna mundi transferre, & Imperatoribus adimere imperium conati sunt. Haec vitia multo ante rcprehenderunt in Ecclesia homines pii di eruditi. Itaque nostri ad consolandas eon seientias, coacti sunt ostendere discrimen Ecclesiasticae potestatis di potestatis eladii, di docu runt utramque propter mandatum Dei religiose venerandam di honore assciendam esse tanquam summa Dei beneficia interris. a. sic autem sentiunt, potestatem clavium, seu potestatem Episcoporum, iuxta Evangelium, potestatem esse seu mandatum Dei,praedicandi Evangelii, remittendi & retinendi peccata, di admianistrandi sacraineiata. Nam cum hoe mandato Christus mittit Apostolos: Scut me misit patre, ara GJohan. ro.
ego mitro vos. Accipite spirιrtim sanctum qMorxm remiseratupeccata, remittuntur eis, or quorum retria meritispereat retentasiant. Marc. 16. Ite,pradicate Evangetium omni creatura.
3. Haec potestas tantum exercetur docendo seu praedicando Evangelium, &porrigendo sacra. menta,vel multis vel singulis iuxta vocationem, quia conceduntur non res corporales, sed res aeter-
179쪽
nae iustitia aeterna,spiritus sanctus, vita sterna. Haec non post uni contingere nisi per ministerium verbi&sacramentorum, sicut Paulus dieit; Ε vetitim est potentia Dei, ad liarem omni credent, . Itaque eum porestas Ecclesiastica concedat res aeternas, di tantum exerccatur per ministerium verbi, non impedit politicam ad in inistrationem, scut ars canendi nihil impedit politi eam administratio nem Nam politica administratio vertatur circa alias res quam Evangelium. Magistratus defendit non mentes,sed corpora de res corporales, adversus manifestas injurias, &coercet homines gladio, de corporalibus poenis,ut justitiam civilem N pacem retineat. . Non igitur commiseengae sunt potestates. Ecclesiastica & civilis. Ecclesiastica suum mandatum habet, Evangelii docendi S administrandi sacramenta on irrumpat in alienum osse tum, non transferat regna mundi, non abroget leges Magistratuum, non tollat legitimam obedientiam, non impediat judicia de ullis civilibus ordinationibus aut contractibus,non praest ibat leges Mag: strati-hux de forma Reipublicae,scut dicit Christus; Regutim meam non est de hoc mΛndo Item, Gurseon'--, meitici,cem aura misere vis ira 3 Et Paulus ait Philip. 3. Nostrapol isa in eoelis es. Et a. Cor.
Io. A, ma mititia nostra non sint carnes a tapotentia Deo, ad destruendas cogitationes.s Ad hune moduin discernunt nostri utriusqipotcstatis ossicia,&jubent utramq; honore aiscere, & agnoscere,utramq; Dei donum ti benescium esse. 6. Si quam Episcopi habent potestatem gladii,hane non habent, ut Episeopi ex mandato Evangelii, sed iure humano donatam a Regibus di Imperatoribus, ia administrationem civilem suorum bonorum. Haec interim alia functici est quam ministerium Evangelii. . Cum igitur de iurisdictione Episcoporum quaeritur, discerni debet Impetium ab Ecclesiniaca iurisdictione. Porro secundum Evangelium,seu,ut loquuntur, de jure divino, nulla iurisdictio competit Episcopis, ut Episcopis hoc est,his quibus est commissum ministerium verbi & sacramentorum,nis remittere peccata: item, cognoscere doctrinam, & doctrinam ab Evangelio gissentie tem reiicere, & impios,quorum nota est impietas,excluAere a communione Ecclesia,sne vi hum na sed verbo. Hic necessario, & de jure divino, debent eis Ecclesiis praestare obedientiam, juxta il
8. Verum cum aliquid contra Evangelium docent aut statuunt, tune habent pcclesae mandatum Dei, quod obedientiam prohibet Matth. r. G se aps Apripseris. Gal. I. S. Angeliuae caelo alivid
aDVltam evangehetaverit,anathemasii. Σ.C r. s. Nonpos miniali 'us Mera contra veritatem,sed pro et rarare. Dina es nostipotestas ad iusicinionem,non adissγω tionem. Sic &canones praecipiunt,r.*aa 7. o. Sacerasus, 3e cap. oves. Et Augustinus contra Petiliani Epistolam inquit; nee cathoi cu Episcopis consentiendram es, sicuriforte faltantur,aut contra canonicas Desscripturas ahquad
s. Si quam habent aliam vel potestatem,vel iurisActionem in cognoscengis eertis causis, videli cet matrimonii, aut decimarum &c. hane habent humano iure, ubi cessantibus ordinariis coguntur Principes vel inviti,suis subditis jus dicere, ut pax retineatur. o. praeter haec disputatur, utrum Episcopi seu pastores habeant ius instituendi ceremonias is Ecclesia, di leges de cibis, seriis gradibus ministrorum, seu ordinibus &c. condendi. Hoc jus qui tribuunt Episcopis, allegant testimonium: Ausse multa haseo voluisco stanon possu ponaremo e
II. Allcgant etiam exemplum Apostolorum, qui prohibuerunt abstinere a sanguine,&suffocato. Allegant sabbatum mutatum in diem Dominicum contra Decalogum, ut videtur. Nec ullum
exemplum magis laetatur quam mutatio sabbati. Magnam contendunt Ecclesiae potestatem . e. quod dispensaverit de praecepto Decalogi. tr. 4ed de hae quaestione nostri se docent; quod Episcopi non habent potestatem statuendi aliquid contra Evangelium,ut supra ostensum est. Docent idem canones s. distinet. Porro contra scripturam est traditiones condere aut exigere, ut per eam observationem mercamur remissionem peccatorum satisfaciamus pro peccatis. I aditur enim gloria meriti Christi,cum talibus observationibus conamur mereri remissionem peccatorum N iustificationem. Constat autem propter hane persuasonem in Ecclesa pene in infinitum crevisse traditiones, oppressa interim doctrina de fide &iusti ei a sidei, quia subinde plure, feriae factae sunt; ieiunia indieta, ceremoniae noum, novi honorea sanctorum instituti sunt, quia arbitrabantur se autores talium rerum, his operibus mereri remissi nem peccatorum S iustificationem. Sic olim creverunt canones poenitentis es,quorum adhuc in s iis factionibus vestigia quaedain videmus. 13. Item plerique scriptores sneunt in novo Testamento oportere cultum sinitem esse Levi tico, cuius ordinationem commiterit Deus Apostolis& Episcopis. Et videntur scriptores exemplo lcgis Mosaicae decipi, quasi iusticia novi Testamenti si externa observatio certorum rituum. se- ut justicia legis erat externa observatio certorum rituum. Sicut igitur in lege peccatum crat edere suillam carnem M. ita in novo Testamento colloeant peccatum in cibis in diebus, in vestitu di similibus rebus. Et e, istimant sine his rebus iusticiam novi Testamenti non posse existere. Hi ne sint illa onera, quod certi cibi polluant conscientiam, quod horas canonicas omittere sit mortale peccatum, quod ieiunia mereantur remissionem peccatorum, quddsiit nec binaria ad justiciam novi Testamenti,quod peccatum in casu reservato non possit remitti, nisi accesserit autoritas res mantis, cum quidem ipsi canones tantum de reservatione poenae canonicae loquantur,non de resereati ne culpae.i . Unde habent ius Episcopi has traditiones imponendi Eeelesiis ad gravandas conscientias
180쪽
Extent enim clara Tcst; incinia, quae prohibent condere tales traditiones. vel ad prcimerendam remissionem peccatorum, vel tanquam neccssarias aὰ justiciam novi Testamenti, aut ad salutem. Paulus Colos. r. Nemo vos iuAcer an e , bolotti , parse dea festi, noοι κιο aut Λιι itis. Item; s
tabent speciem sapiemia: Item ad Titum aperte prohibet traditiones, non arreniun/ei DLicti fastili., Ti
manaati, hominum a restaritim inrisinem. Et Christus Mnth. Is . inquit se his qui exigunt traditiones. Iniue istos, carisset, oe vices e cortim. Et improbat tales cultus, Omnis planIaIso quam Matth. is non plantavιι pater meus calestιs, eradens tών.
iue. Si jus habent Episcopi onerandi Ecclesas insititis traditionibus, R illaqueandi conscientia , cur toties prohibet Scriptura condere & augire traditioncs 3 cur vocat eas doctrinas daemonio tum p Num frustrahare praemonuit Spiritus Samstus 3 i. Tim. 4. 6. Relinquitur igitur, eum ordinationes institutae tanquam necessariae aut cum opinione promerendae remissionis peccatorum, pugnent cum Evangelio quod non licetit ullis Episcopis tales
cultus instituere aut exigere. Necesse est enim in Feclesiis retineri doctrinam. de libertate Chri Mlia a , quod non sit necessaria servi tu, legis, ad iusti scationem, sicut in Galatis seriptu in est: Nisi ij si in L s iterum jugo servitu is sub tis. Neeesse est retineri praecipia vin Evangelii locum, quod remissionem peccatorum S: iustificationem per sdem in Christum gratis consequainur, non propter certas Observationes aut propter cultus ab hominibus institiuos. 1 . Quid igitur sentiendum est de die Dominico, &s milibus ritibiit templorum 3 Ad haee re. spondent, quod liceat Episcopis seu pastoribus faeere ordinationes. ut res ordine gerantur in Ecclesia, non ut per illas mereamur remi monem peccatorum, aut satisfaciamus pro peccatis, aut obligentur conscientiae, ut iudicent esse necessarios cultus, ac semiant si pece .ire, cum sne ostensone aliorum violanti sic Paulus ordinat, ut in congregatione mulieres velent capita, ut ordine audian Corinth. D. tur in Ecclesia interpretes, &e. R is. i8. Tales ordinationes eonvenit Ecelesias propter caritatem , tranquillitatem servare eatenus, ne alius alium ostendat, ut ordine di sine tumultu omnia fiant in Ecclesiis: Verum ita, ne conscientiae onerentur, ut ducant res esse necessarias ad salutem, ac judicent se peccare cum violant eas sne aliorum offensione, sevi nemo dixerit peccare mulierem, quae in publicum non velato capite procedit, sne ossensione hominum.
is. Talis est observatio diei Dominici, paschatis Pentecoste &s milium seriarum, & rituum. Nam qui iudicant Ecelesae automate, pro sabbato, institutum esse diei Dominici observationem,
tanquain necessariam, longe errant. Scriptura concedit, ut observatio sabbati nune sit libera. Do cci enim ceremonias Mosaicas post reuelatum Evangelium non necessarias esse. Et tamen quia opus erat constituere certum diem, ut sciret populus, quando convenire deberet, apparet Ecclcsam ei
rei destinasse diem Dominicum, qui ob hane quoque causam videtur magis placuisse, ut haberent homines exemplum Christianae libertatis, & seirent nec Lbbati nec alterius diei observationem necessariam esse.
ro. Extant prodigiosae disputationes δe mutat one legis, de ceremonii et novae legis, demutatio ne sabbati, quae Omnes ortae sunt ex falsa persuasione . quod oporteat in Ecclesia cultum esse simialein Levitico: N quod Christus commiserit Apostolis N Episcopis excogitare novas ceremonias, quae snt ad salutem necessariae. Hi errores serpsertini iti Ecclesiam cum justicia fidei non satis clare
doceretur. Aliqui disputant diei Dominiet observationem non quidem iuris divini esse, sed quasi iuris divini, praescribunt de seriis, quatenus lieeat operari. Huiusmodi disputationes quid sunt
aliud nae laquei conscientiarum 3 Quanquam enim epitheirare traditiones, tamen nunquam potest aequitas deprchendi, donec manet opinio necessitatis, quam manere necesse est, ubi ignorantur imniei, sdei di libertas Christiana.
ai. Apostoli jusserunt abstinere a sanguine, quis nune observat Θ neq; tamen peccant qui non observant,quis ne ipsi quidem Apostoli voluerunt onerare conscientias tali servitute, sed ad tempus prohibuerunt propter scandalum. Est enim perpetua voluntas Evangelii consideranda in decreto. ri. Vix ulli canones servantur accurate,& multi quotidie exolescunt apud illos etiam, qui diligentissime defendunt traditioncs. Nec potest conscientiis consuli. nisi haec aequitas servetur,ut sciamus eos sue opinione necessitatis servari, nec laedi conscientias, etiamsi traditiones exolestant. et r. Facile autem possent Episcopi legitimam obedientiam retinere, s non urgerent servare tra. ditiones, quae bona conscientia servari non possimi. Nunc impcrant euelibatum, nullos recipiunt mis iurent se puram Eringelii doctrinam nolle docere. 23. Non petunt Eccletiae,ut Episeopi honoris sui iactura sarciant eonc ratam, quod tamen decebat bonos pastores sacere: Tantum petunt, ut iri iusta onera remittant, quae nova sunt, di praeter consuetudinem Eccles et Catholieae recepta. Fortassis initio quaedam constitutiones habuerunt pro
habiles causas.quae tamen posterioribus temporibus non congruunt. Apparet etiam quasdam erro re receptas esse. Quare Pontisciae sementiae esset, illas nunc mitigare, quia talis mutatio non labefacit Ecclesae unitatem. Mulis enim traditione; humanae tempore mutatae sunt, ut ostendunt ipsi eationes. Quod s non potest impetrari, ut relaxentur observationes, quae sine peccato non possunt prastari, oportet nos Regulam Apostolica sequi, quae praeeipite Deo magis Obed re quam homιnibus. Actoi. s. et . Petrus vetat Episcopos dominari, N Eeclesis imperare. Nunc non id agitur ut dominatioecipiatur Episcopis, sed hoc unum petitur, ut patiantur Evangelium pure doceri,di relaxent paucas