Thomae Stanislai Velasti ... Dissertatio de litterarum Graecarum pronuntiatione

21쪽

viros damnat , qui e vasto Graeciae naufragio varias Euro pae partes petierunt. Inscitia, inquit, quaesus de derium Graeculis persuasit, ut linguam obscuriorem di iliorem redderent , utque igs apud exteros ejus linguae imperitos doctiores haberentur,pleri ue litteris , righthongis, Bllabis nos nopor a erunt . At primo vestram Erasmianorum gloriam cur invidetis Z Qui enim pluris apud imperitos feri confidit, si fractas ampullas, quam si integras vendat, alius praeter vos inventus est ncmo . Deinde qui lucrari , atque aliquid haberi percupiunt cur nova potius , atque obscura, quam certa, Zc plana loqui velint, non

video : quasi vero possent novitati plaudere , qui vetustatem prorsus ignorent . At qui fuerint isti Graeculi ὶ Qua in

Aulide simul omnes convenire potuerint , ut , invicem cohortati , in Graecor una pronuntiationem conjurarent Τ Qui horum Auditores, ut iam pyridas pro gemmis tanto consensu mercarentur λ Primus, quod ego sciam , Georgius Charitonimus , fugiens Lacedemone , Parisis consedit ibique aetatis suae anno LXmri. obiit anno CIDIOXXX . AChariton imo Graecas litteras , Graecorumque pronuntiationem edoctus est Budaeus, Magistro illustrior Discipulus . Budaeum graece dicentem Lascaris , oc Longolius Graeci , R doctissimi ereeto supercilio audiverunt. Illa eadem tem pestate Ioannes Arguropulus Romae greci sermonis Magister cum Ioannem Capnio Germanum hominem , nescio quid ex Thucydide recitantem audisset: Miror , inquit, Pronuntiationem Atticam trans inses advolosse . Eodem tempore , sed diversas Italiae partes Demetrius Chalco- condylas, & Emanuel Moschopulus hujus, quam docemus,

pronuntiationis suavitate exhilararunt . Hanc Romae commonstrarunt Georgius Trapezuntius vir Cretensis , qui anno CIDCCCCLXXXVI , & Ioannes Lascaris , qui triennio post

fato concessit , & ante utrumque anno CIDCCCCLXXVIII,

22쪽

annot CL CCCXV . Isti sunt Graeculi Cheche Num vero horum celeberrimos Auditores deceptos ,

aut Deceptores etiam dices Poggium dico, & Nicolaum Perottum Sentinensem Z Rodulphum Agricolam , Nicolaum Laonicenum , Hermolaum Barbarum Patriarcham Aquileensem , Marsilium Ficinum , Favorinum Leonis X Magistrum, Picum Mirandulanum , & ut reliquos

rOpulo , Ainbrosium Camaldulensem tQuid memorem doctissimos Graecorum ejusdem aetatiς Iosepirum , Gennadium , Melisi eum Constantinopolitanos Ptiesules Z Quid de Isidoro Patriarclia Russae , quid de Bessarione dicam, Purpuratorum sui aevi principe,litteratissimis Z quid de Duca Bigantino , de Matthaeo Camariota , Ioanne Argyropulo , Iosepho Briennio , Macario Macra , Isaia Cyprio , Ioanne Anagnoste , Ioanne Eugenico , ejus germano Marco Ephesi Praesule, Macario Ancyrano Metropolita , Silvestro Syropulo , Plusiadeno Antistite Methonesti , Demetrio Palaeologo , Laonico Chalcondyla , Manuelye Rhetore Georgio, Protosyncello,Georgio Gemisto,

quo si σοφω προν η ἐλας εφυσε si Sguropulo fides , si Magno Bellarioni si μῶζον τῆ ελλαδι κλεος τίς ποπ γεγονε, ου δ' υδοξου τερος εἰς ἔλωα κοσμιος ξ Cujus ex lingua Pallas ipsa Athenis florentibus locutura suisse tanto viro putata est i Aude nunc dicere omnes istos communi voluntate cohortatos , Graeculis illis subscripsisse , ut Bllabis , litteris , ac righthongii , novus sonus adfigeretur . Quare, ut, quae dederam supra repetam, si nulla corruptionis apud Graecos umquam suspicio exorta est; immo sieos Omni tempore laudaverint tamquam Attice loquentes , qui hanc pronuntiationem , etiam in familiaribus colloquiis , adhiberent ; Gemistum enim Belsarion Cardinalis , Zonaras Annam Comne nam imperatricem eloquentissimam, Anna ipsa Michaelem Psellium juniorem , P. Michaelem Nev-ridam

23쪽

2 ridam Chium S. I. Leonis Matii Avum omnes , qui de eo

scribunt , atque alii alios ex graecie loquendi venustate commendant : si nulla inquam suspicio hujus corruptionis , nullum tempus , nulla causa , signum nullum ostendi pose sit , quare dubitamus , quare adfirmamus Pronuntiationem aurei sermonis , qui semper in Templis viva voce , & nul- .lo temporis intervallo auditus est, esse corruptam

Sed neque iisituri mei es , ait Mirtis bus , faJ nec

guantum ego quidem opinor in ullius hominis , ut ut eruditis mi potesate positum , ostendere corruptionis causam , occasionem, Epocham , sed tamen corruprum est e ad oculum demo ravimus . ait linguam demonstrasse corruptam: sed rogo : quam Z qua populus utitur non erat id demonstrandum , & sonum hujus , Sc vocabula defecisse negat nemo . sacramne Z sed quid in sacra lingua obsolevit Z vocabula Z aurea illa esse R doctissimi viri , & adversarii fatentur . promnaciatio Τ hoc caput est quaestionis . at quod telum huc hactenus incidit Τ Noli, inquit tam captiosus esse corrupta etiam sacra Pronuntiatio est . signum non Video , causam ignoro , tempus , aut locum statuere non possum , sed corrupta est . at audisti quomodo olim Basilius Caesareae , Athanasiius Alexandriae , mox Constantinopoli

Chrysostondus , nunc vero toto terrarum orbe Graeci Omnes easdem sacras voces uno , parique modo canant i Aliter hi , inquit , aliter illi . Et quid aliud est rationum omnium repagula perfringere ξ Quod si semel extra dialecticorum lineas vagantibus liceat suspicari , aut negare , cum nulla negandi , suspicandique adseratur ratio ; nega bo enimvero solem hunc , cujus hodie luce fruimur, eumelle , quem DEUS initio condiderit , quem tenebris toties legimus obvolutum . Ille est . minime . alius e gur gustio, nescio quo, repens emersit. Cedo novitatis signuna, causam , tempus. indicare non debeo , neque vero pos sum

24쪽

assum , sed alius est . haec disserentem quomodo excipiendum censeremus Sed in eandem navim me quoque Mirtisbus pertraherenititur, uJEt ostende inquit mihi quoque,si potes mi Helosi, quando , suave occasione factum fuerit , ut quae quondam

in Latina, Germanicaque lingua fribendi,-ρronuntiuu-di ratio fuerat, in praefentem commutata fuerit. Nae ego, ad id ostendendum cogi non debeo : harum enim linguarum & voces, oc sonum exinanita esse omnes fatentur :Graeci autem sermonis aurei , & sinceri pronuntiationem in Scholis semper viva voce traditam , & maxime in templis omnibus, & ubique eandem auditam intercidisse , Graeci ne suspicantur quidem : Nos negamus : Erasmiani adseveratis adferte adseverationis causam: signum ostendite . Adseram , inquis . audiemus postea : At hic funis nihil

adtraxit.

Graecorum ignorantiam , ac tenacitatem

pronuntiationis in scra lingua conservandae causum esse . G Raeci omnium olim eruditissimi ab eruditis omnibus ignari jampridem arguuntur . Patior prosecto , qui quondam in puppi sederent , iis ne in sentina quidem lo- eum esse : ignarissimi sint Graeci . Tanto melius enim vero, mulieres, ait Cicero, pari ratione dicam ignari ,incorruptam antiquitatem fervetnt , ρuod ea tenent , quae prima didice runt . ΓbJ Non haec dico , quasi Graecorum vulgus sacram linguam addiscat, sed quod sacrae linguae pronuntiationem ita omnis infinita Graecorum multitudo inlitterata illa , oc

25쪽

26 rudis a teneris adripit , ut immutandi, innovandique libidinem omnem eruditioribus, si qua gliscat, praecidat penitus , atque auferat . Scholas si lubet, & templa Graecorum inspicianaus . Gymnasia Graecis in omni urbe innumera sunt . Itur vix extinctis sideribus , nec domum plerumque fit reditus nisi paullo ante lucernas , famulo semel hieme , aestate bis cibuni deserente . Non autem geographiar , non μυ- Fcomathematicae , & hisoricocriticae farragines , aut nomina scientiarum , linguarumque natant in liquido illo puerorum ingenio , aut conlisi invicem submerguntur . Lingua vetus aurea totius cursus est meta .. Si quibus Minerva benignior est , dc animus ad laudem , quae est ex litteris concitatior , ii in sacris , prophanisque Graecis scriptoribus intelligendis, consenescunt . Maxima pars sermoni secro legendo castigatissime , & celerrime ad miraculum erudiuntur, quem deinde in Templis canendo Parentum applausus excipiant . Quoniam autem a teneris un uiculis adsuescunt , dentes illis potius , quam a sacro sermone notam unam auferas . Narro : ad inquirendum de

sacris Religionibus venit Chium Thessalonicensis Antistes Is Nos quidem latinos , homo Graecus diris omnibus superstitioinsine , ac publicis execrationibus devovere; Graecis vero , si qui nostris in domibus mererentur , si qui nos salutarent, minari sempiternum exitium . Non modo quod Romae , Romano Pontifici, Latinorumque ritibus consecrati simus , sed etiam Γ Memini puer , 8c risi hominis impudentiam J quod lingua graeca , quod graecis accentibus in sacris precibus non uteremur . Adeo sanctum , adeo in amoribus , Sc deliciis est Graeco, Sc rudi, quidquid cum lacte hauserit , si sacrum esse animo conceperit , & velut

sacram ancoram in templis retinendum

Nec minus anus ipsae , ipsi fullones , ac bubulci Graecorum sacri sermonis periti sunt . Vulgus enim Graecorum primas vesperas, mutunnum, Missam, reliqua divina ossicia , quae

26쪽

a quae ad multas horas producuntur , posse a se praetermitti sine proditae Religionis conscientia minime putat . Quare licet plurimi per annum apud ipsos selli dies celebrentur ;Omnes tamen a primis vesperis laboribus , negotiisque justitio indieto confluunt quisque ad viciniae suae Eccletias ;quas certe infinitas elle in Graecia , vel inde liquet , quod sacerdoti cuilibet suam esse oportet. Prosecto Chius Insula exigua est , faJ bc quum Praesul noster Latinorum unam

in urbe , tres suburbanas aediculas sacras regit, Graecus metropolita in I DCCC sere templis per totam Chium dilatot brias . Iam ubi ad templa ventum est, Sacerdos in adyto consistit. Prope aram, quae una omnino est,Cantores :Deinde viri baculis quibusdam innixi secundum subsellia,

stantesque : neque enim genua nisi in Festo Pentecostes ponunt. Seorsum Matrona: : discrete Virgines e ante ora Parentum pueri : nemo sedet ; omnes silent : duo hinc , atque illinc Adolescentuli alternando elata voce, ac distincta praeeunt Cantores : illi recitata excipiunt , modulanturque . Cantum porro nulla timpana diltrahunt, aut id genus obstrepentium instrumentorum; Non intortae, vibrataeque vocis lenocinia syllabas minutatim discerpunt , non voculas in atomum , infinitumque sonum extenuant , non, eadem blanditer iterando, sede proturbant accentus . Integra diistio pervadit aures,& licet ignota,menti infigitur, numquam Oblitteranda . Novi ego,qui legere numquam didicerint, tamen quidquid in Templis canitur, hoc totum ita tenere memoria , ut sitne libris puerulos legendi ratione

imbuant , quam ipsi plane ignorant , fundii videlicet.

Pice cotis , acutum

Reddere quae ferrum valet exors ipfuseandi . st JQuorsum haec Τ Illuc videlicet: Imperitum Graecorum vulgus, sacrae linguae pronuntiationis peritissimum liberam voluntatem numquam relinquere potuisse , iis, qui novitatis oestro suillent adflati. Quod si quis alicubi id tentasi D I set ,

a Insula Chii ambitus iis . Mil Itab D Apper. p. II 3. Hor. de Art. .

27쪽

2sset , nec explosus fuisset a populo mirum , atque incredibile esset ; quid autem si hoc toto pene terrarum orbe accidisset Τ Jamdiu enim & ab ipsis Ecclesiae incunabulis Graeci omnes , ubique terrarum pari promuI modo , voceque easdem preces , eodem ritu , iisdem caerimoniis canunt. Eodem itaque saxo omnium sacerdotum linguae premendae fuissent , ut aureo illo depositio, novae pronuntiationis ex vio sordidatae apparerent , neque contractas jamdiu abstergere , neque , quod portento simile est , alias novas jampridem contrahere potuissent. Ad Ebraeos confugit Sarpedonius , & Latinos . Numquid , ct Hebraei rituum , is antiqui moris ait erant tenaci mi , di tamen Bubiune omnem linguae suae vernaculae amiserunt notitiam , ct usum Nonne di Roma uiesdem linguae sex perficiendae , Daque tu puritate confervandae flagrabant sudio , ct tamen communi huic fato sene uiseruulfubducereὶfaiAt Siriacus ille sermo, quem suo

usu Christus Dominus consecravit , certe post Babilonicum jugum , non alius omnino , sed nonnihil quidem immutatus ex Chaldaeorum , quibus LXκ annos Babilone servierunt, commercio, Ebraicus tamen vetus ille fuit , sive illum Chananaeorum proprium suisse dicas , JJ sive illum eum , quo

Adam usus sit . Neque vero si gravius a vulgo passus sit vulnus , extinctum etiam in Templis plane dicemus . Esdram enim accepimus novis quidem characteribus Chaldaicis Ebraicum veterem sacrum Sermonem traduxisse ; esto nonnulla commutaverit . Et Christi quidem temporibus , non ita omnes sacrum sermonem intellige bant , ut non opus esset interprete : at sine interpretatione paullo poli transmigrationem Babilonis legebat Esdras libros Moysis in consectu virorum , ac mulierum in platea , grex erat ante portam aquarum de maue ingue ad medium diem, & tamen aures non solum sapientum, sed etiam

omnis populi erectae erant ad librum . DcJ Quam ergo

28쪽

. 29

confidenter omnis notitia , & usus Ebraici sermonis Babilone dicitur periisse tAt tenacissimis Ebraeis , tenacissimis Latinis exciderit sermo , sonus ; Graecis igitur cum liet sermo , quod conceditur , quid mirum si etiam stet pronuntiatio Z Esto

igitur cetera omnia aeque militent : Hoc uno discrimine Scadversiriorum argumenta cadunt , R Nostra sententia communitur . Quomodo enim , aut quibus in Templis Ebraicus , aut Latinus conservaretur sermo , si sermonem fuisse negabis Una est poli homines natos Graecorum gens , quae quum longe lateque , tot sacris templorum arcibus aurea sua vocabula Deo obtulerit , castaque a Barba orum libidine, Sc vicissitudine temporum conservarit, auream etiam eorum pronuntiationem, quum non dubitat, probat ; quum tot populorum , atque aetatum continuum , & ad omnia collineantem uim producit , ostendit; quum sibi omnem novandi libidinem praecisam semper fuisse a domestica ignorantia , 3c tenacitate sentit , plane demonstrat; δc eodem tutissimo loco , quo secras voces , earum etiam pronuntiationem conlocat c

Erymianae Graecarum Litterarum Pronuntiationis ortus , ct varietus .

ALdus Manutius primus fa) de Graecorum pronuntia

tione dubitare visus est , num eadem esset , ac perantiqua illa : sed vir plane cordatus cum quaerere , quid impubere adhuc Graecia litterae vix e Phoenicia advectae BJvalerent , laborem inritum , tum Graecorum , sibi constantem uini sequendum esse existimavit .

aὶ Obiit an. Is .ε. fuit Pater Paulli, qui obiit aa. iret . vide situm παρεργον An Cadmus e Phae uicia Graecis litteras adtulerit lis est. Uide apia Montiaue. Gaaee,di Lat. litteris p.sss.& NMaiab mea. Tom. I.

29쪽

ῖ Erasmus Roteradamus, i primus contra omnium Graecorum pronuntiationem extulit signa , tum nempe , quum sibi homo κω νοππιακ me, novitatis palmam praeripiendam timeret. Historiolam cum nemo negat, tum Uossius quoque admittit , cui Erasinus instar Cadmi est . Narro verbis Henrici Coraeopetraei. Γ, J Audivi , inquit M. Rugerum Refchium Prinesserem linguae Graecae in Collegio Bustidiano apud Lodauienses meum Praeceptorem , se habitos in Liliens Pedorigaeo una cum Era o : Henricum Poro Gureanum Parisis Lovanio ve Visse se utque ab Erasmo vocatum fuisse ad prandium quo cum venisset, quid novi adferret interrogatum dixisse , f quod in itinere commentus es; cum sciret Erasmum pius Iesiis rerum novarum sudiosum, ae mire credulum J quosdam in Graecia natos Lutetium pe-nis , viros ad miraculum doctos , qui longe ullam pronunciationem Graeci sermonis usurparent, quam suac in bis partibus recipia esset: Eos namque non vita , sed beta non ita

sed et a οι vero , ct ει , non i ct e , sed ol , di ei proferre: uo audito Erasmum paulo pos conscribs se Dλulogum tiatum de reua Graeci sermonis strouuuriatio re , ni videretur

hujus rei ipse inventor is obtulisse Petro Alose si 'apetrapho imprimendum , qui cum forIe aliis occupatus retiueret , aut certe se tam cito expedire ,ruam vellet Erymus, uou posse diceret , Libellum Bysileam misisse ad Frobentum , u quo mox i remus in lucem prodii: . Erasmum, vero cognita fraude numquam ea pronuuiautione Mum esse. Sed tamen refusitaverit potius Eraimus non excit verit hanesentent iam Contentus sit volo Sarpedonius . DcJΡeto qua auctoritate tot saeculis consepultam pronuntiationem resuscitavit hic novus Thaumaturgus i Jam olim etiam putrefactam Latini sermonis pronuntiationem omnes fatemur; eur ab eo illam etiam reri tatam non sequimur t

30쪽

Scilicet saJ in Graecos, quod dudum silent , quidlibet audendum . At Latinam , inquis , resuscitare forsan non tam facile est . Atqui etiam Graecam revocare impossibile ipsi Erasmiani adseverant. b, Conjecturis certe admodum jejunis , quae pro Erasmiana pronuntiatione adferri flent negat fidem habendam esse magnus Clenardus , nos inquit aliquem ab Inferia excitaverint . Erasmus itaque si graeci sermonis castitatem tantopere deperiret, tum illi prodeundum in lucem fuerat, quum caepta est jam corrumpi: Tum

mutantibus ut monet Quintilianus scJ repugnaret si posset;

sed abolita , atque abrogata retinere in sentiae cujus

dam est , ct fisolae in parvis jactantiae. Quid quod non

retinuisse , sed resuscitare potuisse Erasinum jactitant i Sed si hodierna haec Graecorum pronuntiatio tot iaculorum cadaver ella dicenda est , putas ne Erasinum quattuor litterulis immutatis ad vitam revocare illam linguam potuisse virum Batavum , quam Theophrastus vir Lesbius Aristotelis Discipulus , 3c in Lyceo successor viginti annos Athenis commoratus ita loqui non potuit , ut aniculae nasum declinaret ZΤamen suscitaverit Erasinus : non invideo. Cur tamendum vixit , tam altum silentium tenuit Z cur non institit cur neminem discipulorum , qui ab ejus ore plurimi certe pendebant , ad illam suam veterem Pronuntiationem a tumulo ad solem iterum a se revocatam induxit Z cur id saltim non est conatus , si recta se dixisse sensi si decepti infamiam deprecari vellet ξ Atqui nostram hanc pronuntiationem semper quoad vixit docuit . Post illam certe Dissertationem suam , ipsi Rutgero sormulam exhibuit , Damiano Gars Hispano transmittendam , in qua non illam suam , quam confixerat , sed Graecorum proferendi rationem , propria manu exaravit . Post illam Dissertatio

Erasmus scripsit de recta Latini, ae Graeci Sermoni Pronunciatione a b D. Rieei ici Academ. Flor. Liuguae Graeeae Prolitat apud Gitaudeani p. ZO