장음표시 사용
391쪽
valetudinis elus Ministris, qui sive volvere illum in lecto vellent, sive indusium mutare, sive quid aliud opportunum arbitrarentur; nun-qoam ille aut morosus negabat, aut rem differendam petebat; sed semper in haea affabulis: Plane fat, quod Oolueritis. Ad haec, effusissimus agebat gratias de praestitis tanta e ritate officiis ; veniam identidem postulabat, quod ipsis esset molestiae ; multisque significationibus testabatur, summopere se dolere, quod in sui obsequium adlaborarent. Sacerdotis vocem , quem animi arbitrum et conscientiae rein Ctorem sibi constituerat, tanquam coelo delapsam inaudiebat, in eaque penitus acquiescebat utcumque ad turbandam ejus pacem vanis timoribus Deum offendendi , malus genius frequenter insurgeret. Quidquid ad fervorem animi excitandum , aegro veniret in mentem; nunquam agebat, praedicto Sacerdote inconsulto: quo iudicante, rem omitti, demississime Dionγsius: Ita sane, aiebat, ad tuum arbitrium facerem, ad ipsum praetermittam. Postremis vitae diebus pene fuit in periculo renuntiandi quotidiano solatio dapis Eucharisticae; quam rem in haec verba detulit Sacerdotis ipsius arbitrio : Equidem ,
adventanre ad me Numine, animum fervere non sentis; quod sane argumentum est, a febris ardoribus non esse omnino mei compotem ; ut hospiti Divino saltimmodo dicere audeam, me bipedum stupidissimum esse in ellus conspectu. Decrevit Socius
ille , nihil immutandum ; aegrotusque maxima cum voluptate refecit se quotidie caelesti ali-
392쪽
in ento . Ferraria cum venisset Ravennam Didanysii germanus frater, ut postrema morientis colligeret suspiria ; incertus animo Consuluit in firmus; num Deo foret gratius, germanum ad se non admittere Nec profecto admis et , nisi Doctor ille conscientiae suae pro faterna Pietate pronuntiasset. Eidem suo Doctori omnia minutissime patefecit animi arcana: Nee enim, dixit, ignorare te volo, quis hactenus fuerim , quid modo agam, quid cogitem, quid etiam desiderem; ut et tu liberius imperes , et ego tu
MVnum fuit huius perfectissimae obedientiae fundamentum insignis animi demissio , quam Dionysius in singulis tum verbis, tum operibus respirabat . Praetet politiores litteras s aliasque humanas cognitipnes, quibus mentem apprime imbuerat; scientiis etiam illis excellebat, quae graviter exornant digne sapientem Saee dotem :et fuit quidam , qui cum peritiam eius consulto experiri voluisset, variaque sagaciter interroga set de morum scientia , de animis ad per-
fritionis fastigium dirigendis , de scripto Dei
Verbo ad Ecclesiae Doctorum mentem ex Ponendo I plane asqeverabat , non modo nulli biperegrinum esse Dionysium , sed omnia semper locutum, qua facilitate, ae recto iudicio fac mret illarum scientiarum constitutus Magister. Attamen vir ille demississimus nunquam inflari Scientia visus est; nunquam aut in verbum,
aut in factum prodire, quod vel remote sterii ἀficaret , in ejus animo elationem innassi; quia
393쪽
istio sibi nihil omnino placebat, identidemque
opus erat, lysum erigere, ac rationum momen
to certum facere , quam iniqua decipereiur opinione , cum inopem ingenii se crederet: quae Sane opinio perperam illum induxerat, ut sibi ingemisceret tanquam prorsus inutili ad Societatis ministeria. Ut erat natura suavissimus, a pluribus expetebatur eius familiaritas; nihilo tamen secius, ea suimet opinione delusus , gra Veni se omnlbus, atque oppido morosum a Ibitrabatur . Servile quodlibet ossicium ab alio sibi praestari, habebat in rebus, quas, dum liceret per valetudinem , nulla vellet ratione permittere . Quadam die socius enixe contendit, et tandem impetravit , ut coccolatum igni dilutum in vasculum demitteret , ac suis ipse manibus
Dionysio porrigeret; qui Dionysius et leve illud obsequium largissime donis rependit, et consueta vultus demissione ita Socium allocutus est: Immeritam me, ac pauperem hodie ma-Mini; bonorasti ; sed bene tibi vertat, quod ad Judae pedes Christus esse noli recusavit. Ut Socii alterius lavaret pedes , gravis inter illos orta est contentio; petente Dionysio, ut sibi liceret, ad ejus pedes provolvi; negante altero, se tale quippiam unquam permissurum . plura sunt a nobis memorata , unde argumentari liceat , quam amaverit servilia , quam se se flocci aestimaverit M ut nullum fere ipsius vitae intervallum quis legat, quin hujus virtutis affatim indicia reperiat. Ab hbe etiam sonte descendebat illa in adversis quibuslibet egregia B b 4 tem
394쪽
temperantia: quidquid enim sibi hccideret i m. Prosperum , cum Se suis erratis plura meruisse persuasum haberet, solummodo erumpebat in
verba demissionis, gratiasque Numini agebat, 'a quo se infra meritum puniri aSSeverabat. Ita et in communibus calamitatibus, et in morbis crudelibus, quibus diu vexatus fuit, iucundum
erat hominem aspicere vultu maXimopere tranquillo a quo etiam non recedebat, sive immodico frigore, sive aestivis ardoribus urgere. tur: nam ad cujuslibet tempestatis incommodum , Opportune ingeminare audiebatur Davidica verba : Benedicite, ignis, et aestus, Domino I benedicite , glacies , et nives Domino. Debellavit motus animi usque ad mirabilem dominationem in suae naturae universum.
Nihil unquam dissonum , nihil non elegans in
ejus ore , aut oculis , aut totius corporis gestu con Spiceres : ut pene viderentur illi animi affectus, qui peccantis naturae sunt germina, unam in Dionysio sequi Dominam rationem , ab una lege vim , et motum accipere . In subitis rebus Plane compositus erat, ac paratus; tanquam immunis esset motuum illorum, qui repente in- Surgunt , animo certe nihil conscio, nec ullo Propterea dato tempore prudentiae decretis.
Cum litteras accepit, quae sui Patris obitum nuntiabant ; tametsi prorsus inopinatus esset nuntius, minime imprudentem illum reperit; nec , dum id legeret, visa est vel levissima significatio doloris in homine natura suaviSsimo,
et Patris amantissimo . Ab indolis facilitate Omnibus
395쪽
nibus erat affabilis, ab innata misericorata Olficiosus, ab ingenti virtutum aliarum cumulo nullius amore non dignus; proindeque tanquam iure suo complures .inierat amicitias; utique ve-IO, quae virum probitate spectabilem nihil dedecerent. Has autem amicitias, quae poterant aliquo pacto humanum quid sapere, paulatim ex animo avulsit ; ac demum tam pari amore voluntas ejus omnibus adhaesit, ut in hunc prae alio non amplius inclinaret. Assidue volvebat mente , uno Dei nutu cuncta in orbe moveri; et mortem ipsam , malorum in hac mortalitate postremum , non nisi ab ejus voluntate , qui vitam sibi ad paucos annos commodarat, venturam : quae quidem cogitatio auditus est semel dicere) sola sussicit, ut nullo eventu interna mea serenitas perturbetur. Solidissimum sane fundamentum, Super quod facile excitavit mirabile illud aequabilitatis aedificium , quod firmius
caute fluctibus contusa, nullo potuit periculo, nullis etiam ictibus alienae sive incogitantiae , sive malitiae labefactarit Erat natura praeservidus , pronusque ad bilis assultus ; hanc autem hominis naturam plerique sociorum ignorabant: cum iteratis victoriis ita illam subegisset, ac penitus compressisset, ut ingenitam ipsi crede.rent, quam praese ferebat, Columbae mansuetu. dinem. Minister Messici cum per domestica deis ambulacra conspexisset externum quemdam, qui
ad cubiculum Socii, theologiae dantis operam, contendebat; placide, ut solebat, ipsi enuntiare pro munere non omisit, ejusmodi Sociis nefas
396쪽
fas esse, in ipsorum cubicula externum ullum admittere . Cum autem ille , qui et laurea, et genere conspicuus erat, dignitatem offendi suam existimaret , atque ad domus Moderatorem de
illata sibi , ut alebat , iniuria quereretur ; hic
Noderator Dionysium accersivit, coegitque, ut volentem Doctorem in praedicti Socii cubiculum ipse conduceret. Arduum profecto imperium t Sed nihil aut pudor, aut ira Dionysium impedierunt , quominus vultu imperturbatus , atque eleganter urbanus in ipsum cubiculum , cu ius aditum prius negaverat , Doctorem illum, victoria sedatum , intro serret. id autem ei conintitit ab homine , qui et meritis, et pietate clarus erat , et constitutus in Magistratu , iungebatur auctoritate Dionysium fra endi, ac de primendi , summopere confisus eiusdem virtuti. Acerbiora ipsi venerunt ab aliis , aut natura inurbanis , atque impolitis, aut miserum in modum effraenatis, quorum unus, alterve non ta-ro inveniuntur, qui numerosas familias, etiam sanctissimas, interturbant . Designatum olim Dionysium, qui externum infrmum pio confessione audiret , redeuntem a munere Socius Adiutor, datus illi comes, oravit, ut amici domum obiter intratent: quod cum se posse fa cete Dionysius negaret, non prius impetrata Superioris facultate ; id satis suit, ut Adiutor ille plura evomeret furiosorum more ; quae ve ro nullum expostulationis verbum elicere a temperantissimo Dionysio potuerunt. Fuit quidam, quem ab elata, et aspera natura fere omnes
397쪽
liversabantur: et hic totis viribus diutine eonaatus est, Ministrum Dionysium ad iram provocare , ut pene videretur tanquam in gloriam quamdam, in id adspirare, ut ille excandesceret . Postea vero quam essicacissimas artes ad finem obtinendum saepius adhibuit, et importunis admodum horis identidem illum convenit, et quaesitis perperam causis, arroganter, et impudenter ipsum allocutus est; po tremo viactas dedit manus , et ingenue professus est, se prius delassatum esse, quam obtinere potuisset, non modo intueri commotum stomacho Dionysium , sed nec modice recedentem ab illa suavitate , quae in ejus vultu mirifice constans enitebat . Ut Ministerium qiodammodo sapiebat censuram , et munus habebatur oppido dissicite; non semel accidit, ut nonnulli , quo loeo possent in audiri a Dionysio , ipsius rationi gubernandi obtrectarent: ille vero s mel tantum rem se inaudiisse significavit; non quidem ut cum illis expostularet , sed ut causam placidissime teddereti cur id fecisset, quod dederat obtrectationi argument una. Nec defuere ι ut facile est in tanta hominum multitudine , ac rebus maxime perturbatis, qui et verbis elatioribus , et interdum contumeliosis , digi itatem eius petulanter offenderent: fuit etiam ingentis impudentiae sannio, qui et privatim , et publice Ministrum suum irrideret. Ille vero ad haec omnia, vel mansuetus interrogabat: Quid ergo mali feci Vel in verba Dei amorem significantia e
rumpebat , vel insanientium audaciae silentium altis
398쪽
altissimum opponebat. Socius alter in portu Mnest ei lodices a Dionysio cum postulas Set: Intim stragulum, ait ille, tantummodo habeo, quo noctu cooperior; id si placuerit, libenter tibi concedo. Profecto, respondit alter incredibili rusticitate, hoc pro meis usibu S consentaneum erit.
Quod cum dixisset, sine stragulo reliquit Dionysium; qui mirabiliter temperanS obmutuit. Credebat, quasi corpo iis oculis intueretur, quae mysteria omnia sive Deus olim manifestavit, sive per Ecclesiam credenda proponit: cuius Fidei eximium erat argumentum inflammata illa pietas in Eucharisti cum Dominum . Ab eo sane inter primos initium habuit laudanda comsuetudo , Numen Eucharisticum domi as Servandi : quam quidem consuetudinem sancti Sime custodiere Socii usque ad Societatis excidium . In amoribus habuit, ante hoc Numen assidue, ac Iongo tempore prosterni, pieque ac Semper nu do capite, utcunque torperet frigore , illud adorare . Ab suo cubiculo exire non poterat, quocunque vellet pergere , quin iuxta domesticum
Sacrarium transiret: nunquam vero tran Sibat,
quin demissa pietate genua flecteret, ac Fidem
ferventissimus excitaret. Hanc genuum flexionem festine, incogitanter, et quasi more pecu
dum , a quibusdam agi , vehementer dolebat , et saepe lamentabatur . Jucundam sibi ducebat
occupationem , quam saepissime mundare ampullas vitreas pro vino , et aqua Sacerdoti ad aram ministrandis, oleum addere lampadi, lumen exsuscitare, hisque similia, quae ad elegan'
399쪽
tem sacelli munditiem attinerent. Et cum timuisset Socius aedituus, hλec agere Dionysium, quo blande ipsum moneret de indiligentia in suo munerer Id equidem facio, ait ille, non quod
te defecisse animadverterim, sed quMriam me ma rei me delectat , in iis, quae eultus Domini sunt, meas manus, et operam adhibere . Admonuit olim
aedituum, nescio quid concinne disponi, quod in ara Numinis vicebatur non apte collocatum et inter haec ingenti suspirio emisso, quod renovatus Fidei fervor ab imo pectoris extorsit: Domine, inquit, dileκi decorem domus tuae. Ju-Cundi erat spectaculi, actuosam ejus operam in
Eucharistici Numinis obsequium intueri , ad Corporis praesertim, et ad Cordis Jesu Christi
solemnia ; et quo tempore solicitus erat de altaris ornatu , qui pro rerum inopia elegantissumus fieri posset , identidem audiebatur in haec Jesum alloqui: Sic nos tu visitas, sicias te coliamus: in aliave, quae singularem ejus voluptatem in iis agendis, et religiosam mysteriorum Fidem significabant. Quae quidem ab ejus pectore tam ardentia erumpebant, ut, quotquot aderant , flammae fierent participes, atque ad praesentis mysterii religionem excitarentur. Et hinc facile conjicit , quam fervido conatu a macu Iis vel minimis conscientiam tergeret, ut m a.dis manibus Numen contingeret, cordisque hospitio purissimo quotidie susciperet. Ab hac Fide comparebat in Ara Minister Christi tam
pie modestus, ut supra demonstravimus, atque
eximie diligens in Ecclesiae ritibus fideliter ob=
400쪽
servandis: quorum rituum ne praeteriret vel minimum , unum aliquem Sacerdotem orabat temper, ut imi Sacrificis riti intcresset, pollicito qu. clam praemio , Siquid in eo genere peccare se animadverteret i ac cζrte SOGO cuidam iqui monuit ipsum de levi erra*o ab te com , misso in eius muli caeremonias, mercedis loco sum .itus omnes pro itinere ad Lauret nam Do mum persolvit. Hoc iter sum egit ipse, τ .metsi itomacbo aepiuS langueret, viae se daba; qvotiqie ieiunus; ut versus meridiem ad Aram facerςt, quo tempore prandium in diversorio par gr. Hac una Fide suffultus com plures horas genuflexus quotidie durabat, oiulis aut humi, aux in altari defixis, in profuinda sacrorum meditatione, quibu i aderat. Pro Fide vitam ymittere, maxime in votis babuit; quod manifestum fecit , cum iuxta Mauritaniam navigans, alus timore correptis, ille d familitarem in laetitia vultu baec d xit: Utinam in
piraticam agentes in iderem , sanguinem pro Christi Fide ad postremam guttam, profunderem a In ejusdem Fidei obsequium intensissime studebat Divino Codici; et 'Sociis iuvenibus avc orerat,' ut λb eo volvendo nunquam cessarent,
in quo serte profectum, et delectationem animi reperirent. Firmissime intuebatur Deum tanquam primam cautam be tae aeternitatis, ux etiam meis ritorum quibus obtinent sibi Mortalet nunquam amittendam Coronam quae omnia sibi a leo donanda, nulla tergiversatione sperabat