장음표시 사용
271쪽
Ad rationem Ferneliit c spondeo, nego
summas elementorii qualitates manere in mixto, sed dato quod sumnas manerent, quod elementa qualitatibus paribus concurrerent in mixtione, non tamen sequitur ergo ex eis
fit temperamentum quale quoad pondus, cum non solum sufficiat, ut prime qualitates sint in squali gradu, sed est etiam nec est arri, ut sint et quales in agendo, ut diximus supra,&Vna non agat in aliam , quod quidem est mi- possibile, ut haec duo simul iungantu P. Idem dico ad rationem Auegar, qu od licet sumamus aquam calidam, ut quatuor , frigidam, ut quatuor, inuice commisceantui, cii caliditas activior sit frigiditate, ideo non poterit fieri temperamentum quoad pondus.
An simile post, s debeat conseruari a suo δε-
mili Cap. VIIIII. R Atio dubitandi est, quonia fatetur Cal. simile coseruari a suo imili Contrariutamen docet de Ga l. dii sic dicit, a similibus
suae tem inperaturae causis facile offenduntur, iuuantur autem a modico contrarior uisu, hoc in omnibus iste peratis partibus comune esse testatur,&O. de sanit. tuenda, dicit, humida,&licca imilibus co seruada calidis aute, di frigidis, cotraria semper dare , expedit. Augetur dissicultas, quonia Gai nutrit senes, qui frigidi sunt,4 sicci, vi ictu moderate calido, di humido ergo non conseruantur a
272쪽
simili, sed a contrario Pro resolutione disti cultatis sciendu est primo, si Corpora sunt in duplici differctia, aut aequalia, bene temperata, optime sana, vel secundo in equalia diste perata,&male lana rprima corpora optime sana conseruantur a suo simili,&a similibus iuuantur, sicuti a contrariorum tu, maxime laeduntur. Sed corpora male sana tantum abest, ut a similibus conseruentur, quod ab eis maxime is duritur, iuuantur autem modico contrariorum usu.
Ratio autem huius rei talis est, quoniam ea quae se habent secundum naturam & valde bene, sunt conseruanda in illo optimo statu,& in persecta sanitate, sicut ea, quae se habent prster naturam, cum non debeant conseruari in illo malo habitu, sed ab illo remoueri, ut reducantur ad optimam, persectam sanitatem, ideo non sunt conseruanda, sed remouenda: sicuti conseruatio sit a limili, ita ablatio, seu rediretio ad naturalem statu,&curatio fit per contraria.
Ex ijs dico, quod optima sanitas, optimum temperamentum, cum sint res seeundunaturam , debent conseruari , quoniam conseruatio non potest ieri, nisi a simili, id-ι Ah e simili Dus sunt conseruanda ea omnia , med. p. s. quε se habent secundum naturam. optima AE principita sunt. Ea vero, quq nobis insunt praeter naturam,& recedunt naturali statu, ideo dicuturin squalia intemperata, cum non sint in eodem
273쪽
eoderia statu, in malo habitu,&mala sanitate coseruanda, sed potius remouenda, hinc faetiim est, ut a similibus laedantur, quoniam ea, quae similia sunt conseruant, 'uandoq; augentillam malam sanitatem, una qualitatem, quare a contrariis iuuantur, quoniam
ea, quae sunt cotraria tot Iunt illum excessum di illam inaequalitatem,& sunt in causa, ut tale corpus inaequale, reducatur ad suam aequalitatem, optimum temperamentum. Pro maiori tamen declaratione, declarorem cum exemplo , si fuerit complexio calida, humida, temperata, aequalis, ita Vt noexcedat plus iusto, ista compi cxio cum sit optima,& secundum naturam, erit conseruanda, pro sui conseruatione conueniunt ea, quae similia sunt, si altera tamen fuerit complexio, que licet laicalida,&humida sit tamecalida,& humida plus iusto magis, quam
conueniat, ita ut per excessum caloris,vel humiditatis , recedat ab optimo temperamento, tunc ista complexio non dicitur naturalis, nec secundum naturam , cum modum excedat Mideo non conueniunt similia, ne a similibus illa mala complexio conseruetur in sua mala intemperie, sed cum tollendus sit ille excelsus, reducenda sit illa intemperies ad optimum temperamentum, ideo conueniunt illa, qua ei sunt contraria, cum contrarii Sc Otraria curantur,&co triari uio remicti
turnisi a suo cotrario Colligatis igitur quod
274쪽
non sint secundum naturam a sibi simili
laeduntur, sed a modico contrariorum usu rauantur, quia per contraria reducuntur ad ops, aph 3 timum temperamentum, ut docet Gai sed 8 met m4 aetatim temperamenta, quae aqualia sint, Scoptima in secundum naturam, similibus debent conseruari, &a contrariorum usu laeduntur, quoniam a contrari j destruitur eorum temperamentum, quod erat conseruandum,cum sit optimum.
Colligatis Secundo quod cum non detur corpus omnino,&optime temperatum, quin saltem aliquantulum recedat ab optimo temperamento, ideo nec datur corpus quod pos-1it,nec debeat a suo simili conseruari, sed iuuatur a modico contrariorum usu, ut redi catur ad optimum temperamentum quod si dicat Galenus sim ite conseruari a suo simili,&dari corpora, quae a similibus sint conseruanda, dicatis reuera non esse simile,sed dicitur simile quoad sensum, cum artis ex sit medicus sensatus,&iudicet res secundum sensum, ideo licet ista, quae applicantur reueranon sint similia, sed modice contraria, quia tamen ad sensum videntur similia; ideo a medico dicuntur similia .modicus enim contrariorum usus quandoque videtur quid simile quoad sensum, licet reuera non sit.
Tertio Colligatis , quod sicuti simile
conseruatura suo simili, ita a contrarijs,&a modico contrariorum usu , praeseruantur
ab imminenti lapsu , cum praeseruatio,
275쪽
euinci eisdem contrarijs fiant , ut docet, Galenus eadem enim est ratio instantis lassitudinis curandae, di factae iam aegritudinis Ex his, quae hactenus diximus, sicile erit respondere ad rationes in oppositum addu- , auctas,&primo ad auctoritatem Gal. quod ibi
docet reducere corpora distemperata, &-ale sana,adoptimam sanitatem,&optimum te peramentum per contraria, non autem loquitur de corpore optime sano.
Ad alium locum GaI quod ideo dicit ca a.das lidis, di frigidis semper dare expedit, quoniam cum sit valde distilites, ea ad inuenire , quae prorsus, praecis eis similia sint in gradu, ideo periculum est , ne exhibeamus cibos calidiores magis quam par sit,
unde ex illisitat maior lapsus, excessus inealiditate, hac igitur ratione factum est, ut non tamur similibus, non quia non sint apta conseruarc suum simile, sed quoniam cum sit valde dissicile cognoscere, I adinvenire cibos omnino similes, ea,quae sint aeque calida,vel frigida, ideo nos utimur modico contrariorum usu ad praeseruandum nam contraria preseruant ab ulteriori lapsu preseruare autem ab ulteriori lapsu, est conseruare: ideo similia quandoque conseruantur a contrarias in sensu iam diecto;& quando dicit Galenus similia laedi a contrariis , dicatis non led ab eis , ut similia ; sunt sed pro ut credentes, applicare similia , applicamus
276쪽
ea, que nouunt vere similia,vel dicatis, quod ibi non loquitur Gai de corpore optime sano,& bene ic perato, sed de male sano, quod tamen secundum sensum apparet optime sanum, Mideo a similibus laeditur, quoniam ab eis co seruatur in sua mala intemperie, exemplificat autem potius ibi Gai de frigidis,&calidis quam de humidis, siccis, quoniam
cum sint qualitates magis active, a quocunque leui errore,ac excessu maius sequitur nocumentum quam si saeret excelsus in passi uis.
Ad locum de senibus Respondeo, quod
complexio senum non est temperata, sed di- fm .tu emperata, ideo per sua contraria reducene. 8. O in da est ad optimum temperamentum. Cum err--ς go stat naturalis senum sit vitiosus, ideo desiderat reduci ad melius, quod fit per contra ut sunt calida, humida. Hic tamen occurrit difficultas si enim est verum, quod simile debeat conseruari a suo simili, sumpta indicatione a complexione, conueniunt ea, qui familia sunt,ergo frigidiora conueniunt Pituitoso febricitanti quam bilioso consequentia probatur, quoniam febricitanti pituitoso conueniunt ea, qui sunt frigida duplici ratione, primo ratione febris, secundo ratione temperamenti frigidi, quod a suo simili debet conseruari, sed bilioso non conueniunt nisi ratione febris, non autem ratione temperamenti, quod quidem cum calidum sit, potius calida, quam fri
gida ex postulat:augetur eo magis ditscul
277쪽
tas, quoniam dicit Gal. Temperaturae natu-
ral rigidiores, si ex calore laborent,reita gera e fit δ.meritum uberius, tu diutius postulant,&lii leg ih. med. e. maticus,&colericus aequaliter quoad laeti vir. meo
febricitent, cum maior sit caliditas Regmatici, quam colerici, quia flegmaticus proprio temperamento frigidus est, biliosus vero calidus,& si ad taetu apparet aeque calidi, est necessarium, quod plures gradus caloris febrilis sit in Regmatico, sicuti si aeque calidusentiatur ad laetum, lignum,& ferrum , certuest tamen, quod plures gradus caloris, reperiuntur in serro, quam in ligno, cum frigidi' sit ligno. Hac igitur ratione dicendum erit, frigidiora compete reflegmatico febricitanti, sumpta induatione a morbo, Ma temperamento, quam bilioso. Et si dicat quispiarii
uestrum, cur igitur se bricitanti bilioso co- ceduntur frigidiora, ut potus aquae uigidissime, quod non conceditur, nec conuenit flegmatico pQuidam crediderunt, argumentum esse Od us r. demonstratiuum,4 verillimum sed dicunt v, cst flegmatico non conuenire frigidiora ratione virtutis, licet enim ei conueniant ratione febris, ratione complexionis, multo magis quam bilios , tamen quia non conueniunt
ratione virtutis, quali incipaliter desumenda est indicatio, ut docet Gai cum virtus iasi sit adeo valida in flegmatico, ut in colerico, ideo quae valde sunt frigida non conueniunt Regmatico, ne naturalem calorem debilem,
278쪽
&mitem extinguant , ires dissoluant, cholerico vero conueniant ratione sebris, ii tus, validior sit, ideo frigidiora applicari debent si tamen virtus elictaeque fortis,ac valida in vitoque tunc concedo , quod magis ais hori, conuenirctflcgmatico, quam bilio io, ut prorum bat argumentu Vel dicatis,in melius, quod frigidiora conueniret flegmatico, si illa complexio esset secundum naturam temperata, optime sana, sed cum recedat ab optimo temperamento per excessum risiditatis, hinc faetum est,ut non expostulet timilia, sed potius contraria, ad hoc, ut a modico contrariorum usu, tollatur ille excessus, te ducatur ad optimum temperamentum, Mideo frigidiora co- ueniunt bilioso febricitati, quam eginati-co,quonia in bilioso conuenit ratione febris. Secundo ratione mali temperamenti calidi, ut a suo calido reducatur ad sp timum tem
peramentum , legmatico vero conueniunt tantum ratione febris, non ratione temperamenti, ne a suo simili conseruetur illa mata intemperies, xttat maior lapsus. Ad auetoritatem Gale dico, concedo, quod si ad tactum sentiatur aequalis calor, quod plures gradus caloris sunt in stegmatico, quam in bilioso, ideo ratione maioris caloris febrilis, frigidiora conueniunt Regmatico, non ratione temperamenti, edratione febris Ad id, quod dicis de potua quae . Respondeo conuenire bilioso, si intentius febricitet, quam egmaticus, Mato, quod
279쪽
LIBER TERTIUS. ass uod quae febricitent , dico , quod frigi-
iora conueniunt bilioso, eo quia ei conueniunt etiam ratione temperamentici EO- .eo .a.dem modo soluitur ratio Auer contra Gal. de sene eque febricitante, cum iuuene, tamen frigidiora conueniunt iuueni. Dicatis hoc esse verum, ii non habeant optimum,
persectissimum temperametitu quod tunc illi temperamento rion conueniunt similia, sed contraria. An conseruanda sit Consuetudo prasertim tempore aegritudinis, si fuerit mala cap. XI.
DVbitari enim solet apud antiquiores,&
iuniores interpretes, an ea, quae longo temporis usu, nobis facta suerint familiaria, consueta, perpetuo sint conseruanda, non solum in corpore sano, sed etiam in Socrate febricitant , laborante, presertim si talia consueta, mala sint,& morbo contraria. Pro cuius quidem rei declaratione, duo hic veniunt consideranda, primo quare con seruanda sit consuetudo Secundo an ista consuetudo si mala fuerit, debeat conseruari tem jo ib. dopore egritudinis aere, Sua.
Quoad primum dicatis, quod consuetudo 'non alia ratione dicitur a Gal. altera natura, nil quia ea, quae longo usu nobis fuerint con G sueta, ratione diuturna cosuetudinis, usus, v. .
280쪽
ubi prius nobis forsan erant ingrata, ne dicacontraria fiunt familiaria, iucundissima, secundum naturam,in ea, qui prius erant difficilissimae concoetionis, quandoque mali succi, ne dicam venena, praua qualitatis, modo ratione consuetudinis facillime concoquuntur, nec laedunt, sed nutriunt, conuertuntur in substantiam viventis: hac igitur ratione Cosuetudo dicitur Natura, quoniam sicuti natura laturalis facultas apta cst trasmutare alimenta in substantiam viventis,&in alteram naturam, ut panem in vinum, in carnem,&c ita consuetudo, reddit ea, quae sunt praeter naturam & ingrata, nobis secundum naturam, iucundini ima,& similia Vel dicatis, dici Alteram naturam, eo quia consuetudo alterat naturam, iam mutat, quoniam facit ea, quae erant prarier naturam,
nobis dissimilia, naturalia dimillima, ideo
dicitur alterare natura, quonia natura a frequenti actione, lassione consueta acquirit quandam dispositionem per quam alteratura suo cursu. Ex hiis ergo dicatis, quod Cosuetudo cum sit res secundum naturam, debet conseruari, cum conseruatio fiat a simili, ideo a similibus conseruanda sunt consuetudines, sic docet Gai quod a consuetudine semper sumitur indicatio similium, quoad homines grotant; sed conseruandam esse consuetudinem, videatis Hi poc sic loquentem. At qui quod vitiosus tum potus, tum cibus, semper sibi iam ilis