Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

modum seruante & gracilius & durius corpus euadet Ex quibus liquet, non solium ratione monstratum esse,' umplices in animalium corporibus intemperies habe itur,sed etiam, singularum manifestae sim notae, idq, in Univerisis habitu iam corporis differentiis Porro Hirsutaee qui calidad sicca temperies hirsuta est, verum ea in sum 'ud umo . ediocriter autem, quae calida quidem est , sed in altera contrarietate mediocritatem habet. Similitero

quae sicca quidem est, sed in calido xfrigido mediam

temperiem obtinet, modice est hirta Nuda pilis sunt frigida omnia tepera inenta siue ea modice se habeant in humiditate, iue etia immodice Caererum adsum GIstra κει mum glabra est frigida temperiesin humida Minus re, que frigida ilia , quae frigida est, sed in altera oppossitione tempera hyt 'R-ta Adhuc minus, quae frigida est,&Iicca. Siquidem sic Ciu i ceci ci litas cutis,in iis qui molli sunt cute, maxime omnium rem idonea et idonea est, ad pilorum generationem:& quo siccior ca se pilorum M. idiorii, fuerit,eo magis pilos gignere pol Hanc enim R -Q;.Mcamo calidam cutim , velim terrae statui assimiles, quae abeunte sit Vere,vel neute aestate Etenim per omnem cutim digeritur semper a calido liquid quod secum etiam nonnihil interni humoris euehisia in quibus igitur humida est cutis,& mollis, qualis mota concrescens caseus,in iis eorum quae exciderunt,uiae, per cutem dilatatae non manent: nempe partibus eius, quae prius dissidebant rursus inter se coeuntibus. At in qui pus dura est, oec absimilis caseo concreto , perforatur

inlidem eorum, quae exeunt,traSfluxu . Quum autem

vniri rursus per siccitatem nequeat, seruat immutatos meatus, qui etiam perpetuo transfluentium ictu cin- dies magis is fistulantur . Per eos igitur , halitui mini-

in impeditus est transitus . Sin autem fuliginosus a Iut iam Lia

terreusq; vapor sit, id quod permeat, subinde con-ringit, ut in angustis spiramentis impastus , nec facile Pilorum rursus intro redeat, nec ite possit vacuari, sed impet ratio. Tomus. I. F

102쪽

latur ab alio secundo vapore, at et ille rursus ab alio, Se sic consequenter, simul l multi uapores fuliginosii inui

Plli nigri ge cena complicati,4 coniuncti, in Unum corpus degena nox ti*- rent quale est fuliis ea quae foris cernituri autem

aeatio e fiaua Digς pilus, quum de iit VI calori Vapore excremeahite. tum in exactam fuligilaena permutatur. Flauus ero, Pili albi gene quum vapor minus torre dur. Nam quod tunc est imparatio ς Pitui ratum ' flauae bilis excrementum existit. At albus pi-

Pili sistene bris, ex pituita nascitur. Rufus,sicuti coloris albi, flauiis ratio est meatus,sic generatio ejuῖ, ex pituito igibiliosae l. Pili crispi qui cis media quadam natura prouenit. Crispi pili frui uel propter siccitatem temperamenti, quae intorquet illogues euiorispi qua Tatione Aethiopes Omnes sunt crispi)uel propter imbecillitatem e alationis, qugre tam alam tibi molliri non potest vel denique ob duriorem curi natarum, quae ipsam exhalationem, etiam si valens sit, prohibeo recta ferri regione cogitia, Vt ad latu se inflectit, ac sibi obliquum transii tu paret ii quando ambobus coeuntibus,& exhalationis, quia mearum finκir, imbeci litate,& cutis siccitate, pilorum radicibus obliquitas ipsa contingit. Quales autem in radice linguiariar, tales rationabjle est, pilos perperii fore. At climae quidem pilorum est generatio equens est, Vt caulsas omni in lugtemperamentis in pilorum pro aetate, regione o corporis natura, differentiis contingunt, dicamus. Ergo Pilorum uarie Aegyptii, Arabes, Indi, qui li calidam cliccam regio

tales secudum nerincolunt, nigros, cxjgui incremensi,ssicco S, crispos,

uaria et xlim, fragiles pilos habent . Contra, qui humidam, frig pori I ieci, damn regionem habitant, Illyrii, Germani, Sarmatae, peraiuias o omnis Scythica plaga, moaice, auctiles, graciles, re-etos,& rtilos obtinent. Qui Vero inter hos, teperatima colunt tractum, hi pilos plurimi incrementi robustissimos,& modice nigros, mediocriter, crassos tum nere prorsus crispos, nec omnino rectoi emittunt In tela

tibus ad eudem modum Infantium quidem ii, Ger

103쪽

TEMPERAM FN. LIB. II. σν

manis Florentium grate, Aethiopibus: Epheboru alcymerorunt,iis qui temperatum locum incolunt, in robore, crassitudine, magnitudine, coloreq; ad portionem se habenti In corporum quo' naturis, ad statum ti regionum portionem similiter se habere pili videntur1At pueri admodum parui, nudi prorsus sunt pilis, lasantra acriae meatus adhuc Vllus illis incute sit, nec κcre Daentum fuliginosum Incipientes autem pubescere, paruos&imbecilles exigunt. Qui verbiam florent, ita

Valentiores,multos, magnos,& nigros habet lo frequentes meatus iam illis sint facti,& excrementis fuliginosiis,praeficcitateo calore, abundenti caeterum pili qui in capite ciliis, superciliis habentur, etiam pue o. .ris nobis innascuntur. Siquidem generatio iis est, non is citiorum Mqualis herbis, sed qualis stirpibus prima ratione a natu subcilior ge,

ra conditis,non temperamentum necessarib sequenti nMRiis qua

hus Verum hi quoi,c quidem sint, id natur arti ac φη mi. ceptum ferunt. Qubd nigri, ruit ue,aut alio quovis sint

colore id aetatis temperamento omnino debent. Subnigri enim fere sunt, quonia quod in meatibus est impactum,nondum totum est nigrum: quippe quum humiditas innita sit, transitus facilis, ex deusti imbecilla. Boni ver incrementio modice craSssi sunt, Opter excrementorum, quibus aluntvt, copiam Si quidem ipsa pars corporis in qua fiunt,sicca est. Tota nant calua olsea est. Cutis vertaquae illi est circundata,tato reliqua totius corporis cute estisiccior, quanto durior. Ascendunt tamen tum ab iis, quae circa cerebru sunt tum Verb ex toto corpore,fuliginosi excrementi non parua Vis. Qus fit,ut quale aetate florentibuς tot corpus,eiusmodi iam infantibus sit capitis curis foci, iationabilius nonulli procedente tempore alui reddλλn Calui qui ta tur, quibus scilicet a primo ortu cutis durior erat. Siquidem in ea cute, quae fuerit siccata impensius, nihil nasci potestatam etiam interna manuum,&inferna pC-

104쪽

Vola manus dum semper seu pilorum expertia, cu siccissimus,den

'olli, sissimus I, is tendo sit,qui sub cute habetur Ouibus au

sui abi, tem ad summain ariditatem cutis capitis elon perue-siani qui fiant nit, imbecilli iis omnino, albiq; pili fiunt quos vulgo canos appellant. Imbecilli quide, congnientis alimenti penuria albi Verb propterea cr alimentum quo aluntur,Veluti marcor pituitae est, quae spatio computruit.

Vbi enim meatus etiamnum manet excrementum Vero exiguum est,& lentum,languideq; a calore propel- Caivides u litur no dissimiliter putredini assicitur.nam calui fiuntis homines, quum senescsit, a syncipite magis canescundCanities cur magis a temporibus: quoniam regio illa est omnium in temporibns aliarsi siccissima. Haeret enim cutis illic ossi nudo. TemPφα pora vero humidiora sunt,q in his musculi magni sub ipsa cute habeantur. Omnis naiam musculus carnosus est. At caro,tu osme,tu cute humidior. Verum enimue-rb, quandoquidem humanum corpus, nonnullis quidem squabili per totu temperamento esse potest, nonnullis autem, nem iis paucis,inaequaliter eissi affectum, quum eorum aliae particulae temperatae,aliae intempe- pronuncian uat esse possint,certe ex Unica particula corporis,ssim cum simplici pliciter de toto semper coiectandum no est mel enim inniueis haesi, quidpcere mores eX ingenio corporis profitentur, se ex unica ei de omnibus pronunciant simpliciter Verum si quis imparticula. pense hirto est pectore,huc audacem iudicant . Sin cruinxti ς'pN, ribus hirtis salacem. Quare hominum temperamenta disi i Ebu con*derantibus, singulae partes per se examinandae micinoa sunt.Nec si cui thorax hirsutus est, huic totum corpud

calidius siccius 1, ex necessitate putandum sed plurimum in corde caloris escte: eo q, audacem illum, cui talis fuerit,existere. Posse Verbaliquando etiam huius ipsius rei occasione accidere, quo minus totum his cor- Calidi& sicci pus similiter calidum siccumst; sit, .splurimum calo Npφr monti ris sursum spirauerit, alm in ambientem abierit. Nam

tota corporis teperies squalis sit,erit his statim th

105쪽

rax ipse niuersus latissimus venae amplae arteriae magnae, eaedemqi maximC,Vehementissime lypulsantes: tum plurimi per totu corpus pili: at phi quidem in capite plurimi incrementi,nigri,4 crispi Vtic in prima aetate. Procedere Veroel empore, caluities excipiet. His etiam, & robustum, exacte deliniatum,4 musculosum totum erit corpus tum cutis nigrior, durior, hirsutioris Ad eundem modum si cotra a omnia in thorace stat, ali aequalis in toto corpore vigeat temperies, hoc est shumidiores & frigidiores Vniuersae cor Frigidi hune poris partes fuerint, thorax quidem angustus,4 la dii tempera. ber erit: sicuti etiam totum corpus pilis nudum . Cutis mentino M.

vero mollis & alba, capilli submafi,potissimu in iuuentute. Hi in sene bite non calvescunt timidiq; statim, ignaui,4 segnes adde etiam, paruis venis,ac minime conspicuis,& adipossi sunt. Iidem neruis,musculisq, inabecillis,4 artubus parum exacte deliniatis o blaesis.

t Vbi varia partium temperies est, X Una earunT, 'de toto pronunciare non licet sed adeundae singulae epefies par, sunt, earumq; temperaturae, ex functionibus sigilla tium, ex aratim inuestigadae Cutis siquidem in nostra regione qui DR λψmbu' temperata est subjec Lirum partium natur in prodir: L i ii 4.

non tamen omnium, sed earum tantum, quae simi gione tempotem habent ipsi cuti temptem. At in regionibus iis quae rata, subiectit. recesserunt a temperamento ono potest ex eo affectu. ym pini ' qui in cute cernitur,internarum partiu temperies clare discerni quum internae externae partes no adeundem moduse habeant. Gallis enim,Germanis,&Omni cistis ista Thracio ac Scythico generi, frigida, humida I, cutis humita est ideo, etiam mollis, alba,& pilis nudata. Omnis Vesbus. rb naturalis his calor in Viscera confugit Una cum sanguine: Vbi dum agitatur,& premitur,feruet, iracundi, udaces,&praecipitis consilii redduntur Aethiopi stra uinis minbu Verb,4 Arabibus, omnibus a, breuiter iis, qui ad 'μς-Ψ 'meridiem incolunt, natura cutis ex ambientis aestudi

106쪽

naturali calore foras acto usta sicca,dura, & nigra redditur: toto nimirum corpore, naturalis quidem caloris exiguam obtinete portioncm sed alieno ait adscititio incalescente. Quare attendendum in singulis corporibus est suo ne ac Dprio, an adscititio calore incaleat. Pimescentia Quae enim putrescunt omnia adscititio calore sunt ca

, . r. lida frigent proprio Qui meridiana plagam incolurcalida natura, adscititio calore sunt calidi: proprio frigidi Apud nosii Rigida. quom naturalis calor hyeme est uberior: adscititius mi Aestate adsciti nor Aestate contra adscititius maior o naturalis mi-

-: A.' nor omnia nant haec definiat oportet, qui recte tempsoprium mi peramentum est cogniturus. Nem enim si cutis nigrior More, contra appareat, totus homo omnino calidior est. Nam si al-hyme ter in sole versatus diutius fuerit, alter in umbra, illi nigrior huic albidior cutis erit Veru hoc ,ad totius temperamenti alterationem nihil facit. Quare singulae paro tes particulatim examinandae sunt, iudicadae ex fuit kitimi, ἐῶ ctionibus sprus Verbi gratia ventriculus, si bene conrcitii nota coquit, temperatus si non bene,intemperatus cognoscitur. Si nidorosos vel fumosos ructus edat, igneus calor in eo sit: sin acidos, imbecillus deprehcdes. Si- initi modo si qui bubulam,& omnia quae concoctu difficilia liliat, cocoquunt, quod immodicus eorum calor sit: si qui autem haec concoquere nequeant, conficiant autem saxatiles pisces, aliast, similia, . infirmus, pronunciare ne dubites videna autem his rursum muli succi alicuius aliunde confluentis culpa eiusmodi symptomata Ventriculo occidant. Compluribus enim ex Romanam re capite pituita, idq; maxime Romae ac locis perinde innῆ esse ad humidis in ventriculum confluit. Nonnullis etiam, li--. 'mi cet hoc raro , 'κ paucissimis accidat, flava ex tecinore

bilis. Siquidem ipse vidi quibusdam per u pituitosis hominibus multam in ventriculo colligi flauam bile. Uidi & qui bilem nunqua vomuerunt: qui tameno graciles,& hirsuti, musculosi, di nigri, o venosi erat qu

107쪽

gig re autem conuenit,meatum illum,per qUem Iecur bilem in Veia riculti Vomit aliis geminum esse aliis unicum. Ac plurimu quidem is nicus est, in exortun Iintestinui33 insertus Vel si geminus meatuisit, in exortum plum maior inseritum minor in fundu ventriculi, Pararen ip ra pyloron. Sed tamen in paucissimis superior pars major inferior minor existit. Oeterum quibus est major,his quotidie in ventrem nota exigvuli Bilis in uenes Iis enim iit ita quamdiomant ante cibos oportet δε μ' in quibus nisi id faciant, laediitur . Quibus autem unicus est omia ''' M'nino meatus, iis orabilis in ieiunum confluit. HOS g hi vh s eur licebit nobis dignoscere pri naum quidem, X to quihus in ieiutius corporis temperamento Dein ex iis quae infra ex num confluat. cernuntur. Tertium nora genus in iis quς Vomitu reii Qt qcumtur. consistit. Siquidem qui multam colliguntii 4u i 'iis

Ieni,cuius nihil per supernam partem excernunt,illi uentu tu arbitosa mera deiiciunt. Qui autem & pituitoso sunt cor que in euma

Poris habitu,& bilem euomunt, ab his minus delicitata coii x tur biliosa di minimum flauae bilis gignant,4 eiusti axima portio in superiorem et rem perueniat. Iam θκνα vim et

vero ovibus in Ventre biliosum excrementum pleni- rus,id p ta virorem praereri debetq; Omlam DS cI-.

Busisisse cum iusto calidior, tum cacochymus .Quibus d πιθα Iautem exiecinore in ventrem denuxit,liis flavaea,pallida' ue euomitur etiam sit boni in primis succi fuerit id:quod sumpserunt,ad summiamq; fuerit concoctiss. Immo Vero magis iis qui ad inguem coxerunt,Vomuturfaua ait etiam magis his, qui diutius cibo abstinue. t Quae vero bilis porrum refert, iis solis gignitur in ventre, qui Uti l cocoxere male. Quin etiam sollicitudo ra dolor labor exercitatio vigilia ckinedia plus ucci flavae bilis coaceruant propterea mplus eius in te . r. . - quibus in lenocinore gignut. Sunt igitur haec certa Indicia tum prae milenatur. terea Vbi siccum&igneum ventriculi calorem con Bilem gignen

uersio ad biliosum sequitur panis, di suilla o bubula ιδ

108쪽

Usis ortae ab caro commodius si saxatiles pisces coquentur. Quos igneo 30I si e iecinore bilis affluat, ex comestorum mutatione

nulla secutura est concoctionis diuersiita. Ad eundena

fluit ja iecore, modum, si defluen a capite In Ventrem pituita, acida indicia ructus in caussa est, aut si caput etiam dolore tentetur,

discernere semper pocte illa qciae propria sunt, ab iis Cerebri te e quae per consensum accidunt iam cerebrum ipsam ca manda si ius ιζ temperamenti, per se aestimare est satius nemponotis ex canitie, catarrhis,tussi,destillatione 4 saliuae copia

quae illud frigidius, humidiusq; esse docent, ex coc

Cesuisses ex poris totius auectu At caluities exsiccitate proueniris ecclxaxe rix Nigrorum autem o frequentium piloru prouencias aequalis in cerebro temperamenti est nota. Qui igitur relimos humidos,aduncos autem absolutesiiccos dixerut duplici nomine hallucinari videntur Primo,qu svnius particulae occasione , de toro corpore pronun- format fi lia, clar iunt ausi. Secundo formatricis in natura virlatura effingiti tis,quae artifex facultas est,&particulas secundum aniticula secun rnae mores eiungit, parum meminerunt. De hac eninadu'rum ' Aristoteles dubitauit, nunquid diuinioris originis cister, o u , - , atm a miscella elementoru diuersa Rationi autem est se organa opi contonum, qualitateS quidem apias elle organa: artor- fici maiorem,alium. Nec Verb propterea Τ pueri nassis magis sunt re imis, florentes aetate magis aduncis, iccircorationabile est, resimos omnes censere humidos adtincos siccos: quum fieri possit,ut formatricis potentiebaopus sit,potius il temperamenti. Qu2d si temperamea est nota,at certe eius quod in naso tantu habetur: non eius quod in toto corpore nota fuerit misi forte totius corporis temperies cum nasii temperatum pari ratione se habeat. Ad eundem modum est iudicandu dec te, de caeterisq; corporis partibus . Nec enim sit cutis. sit durae,iaecessiarib siccum est animas. Quippe ostrearun corpus humidissimum est, cutis ipsa siccissima. Uerum si per totum aequabiliter sit corpus attemperatum, ra-

109쪽

tio est,ut qualis sit cutis, talis sitis reliquarum partium Vna qu9eili. Spectandum p Paeterea in uniuersum est, ex quibus ita quae, mutationes ipsae sint factae Fit enim necrasso , Ut praesenS nota prioris temperamenti sit, non ejus quod ita corpore nunc habetur. Veluti si1 quis sexaginra annos natus denso pilosit, non calidus &iccus nunc siit sed cretalis anzea fuerit. Jam Uero, net exiipia excrementorumatura , indefinite de temperamentis est pronunciandum. Fieri siquidem potest, Ut colligarur pituitosa excrementa,nec tamen humida sit particula sed stimul frigida & licca riuum nimiram ecci Pituita exstinebis neutiquam ex nostro corpore Ipsa pituita oriatur. b' 'muri

Corpus enum,Vol gelio cibo laon vincit, inane iis r eorpore sum quo P excrementum gignir. Caeterum Τ n Om- Calfacientiantaqtiae calfaciunt,nece illario etiam exiccent,Ut perpe omnia non eπram nonnulli putarunt, nemini obscurum existimo . ςςς sit si ΦAqua siquidem calida δε quaecunt natura sunt calida humida sit inflamationi, exempli gratia, admoueat tur , tametsipsa quidem luperuacanea, quae media similarium spatia occuparunt, euocent, corpora tamen ipsa, tantiam abest ut siccent, ut etiam illi humorem adiiciant. Atm iam hunc secundum commentarium ci audamus.

GALENU PERGAMENI,

de Temperamentis Liber. III. Vum igitur antea traditum sit, nuquod tractu Actu eas. RIn calidorum, frigidorum humidorum, at Pisic hum. alc si corum Vel ex eo tale dici, r summam habeat huiusce cuin,quQtiipli/modi qualitatem . Vel et vincat in eo id genus qualita tum aliqua: vel ' ad cognati generis mediocre aliquid, vel ad unumquodlibet a nobis sit collatum monstratum I praeterea sit,quemadmodum ea quis cognoscere exacte possit: reliquum est, ut de iis, quae talia pote state sunt, differamus. Etenim,quod quale dicitur, tale potestate ,

nondum est,sed potest tale esse,id hoc eise potestate di cieanius HI I

110쪽

cimus Verbi gratia,hominem qui nuper natus fuit , retioniale, Mauem volatilem, scilicet, qd eorum vnnm rubis perses quodq3 futurum est, hoc ceu iam id sit appellantesthstctum. ς pNς autem perfectum quid, ac praesens,ipse aitiis: sicuti m sm βμ β perfectum ac futurum potestas . Ac maxime quidem Oeaefectu, aloe propriviola ea pote1tate elle alcimus, in quibus natu- futurum ra ipsa suopte impetu ad absolutionem venit. Proxi-Potestate pro mus huic modus, eorum est, quae sunt propinqua mateprii sim qμῆς ri, Ut dum sanguinem potestate carnem appellRS, minimam mutationem ad carnis generationem requirat. Dicitur potestate etiam esse , quod ei quod ex acci denti dicitur est ex aduerso positum Ut si quis dicat frigidam lauationem ex accidenti, non ex propria pote --- - Iare calfacere corpus carnosi iuuenis. Porro quaecum

medicamenta calfacere nostrum corpus sunt nata, ea, licet talia non appareant tangenti, calida tamen pote

state vocamus,ci facile possint calida est , quodq; Ommeola in m. t in ignent Vertaritur hoc interiecto discrimine .anam uertunt OleOsao aerea , in flammam; in prunam autem terrea Terrea in pru degenerent. At quemadmodumem ignis ipse augetur, Mam ςg ς prius il victa ab eo ligna mutata sint, ita nec animan Medieamis a tum calor a medicamentis, nisi illa privso comminuaugere caiore a aliquantisper.& nostro corpori iuncta ab ipso etiarn nostru non pos mutentur. Quae quidem si perfrigerato corpori quanis rix sup in tum vis tenuia inspergatur, non calfacient illud Prore ' μμ - μμ - mae refrigerat s sunt partes, eas eiusmodi medicamentis plurimum perfricamus, rarefacimusq; quo scilicet, introrsum pharmacum penetrans, naturali ani malis calori iunctum mutetur,4 calfiat. Quippe cuius si particula quaepia vel minima , calorem actu concipiati, hunc deinde in totum,propter continuitatem, porrigat. Ac quicquid potestate quidem calidii est, huic. 9 nondum in natura sua frigido calidum praepollet, sed in propinquo est, ut prepolleat: adeo ut breuem opem quo incar,requirat extrinsecus. Hac illi modo frictio

SEARCH

MENU NAVIGATION