장음표시 사용
641쪽
tos esse. Uerum tunc quaeritur: qia ut, quod homini tam putum fit Usi-gmitum pariendi tempus' Diversae causae adduci possunt. I. Regismim H Perstas. Sicuti enim ob regionum diversitatem variant tempora maturationis fructuum, ita etiam variant tempora consormationis &perinsectionis foetuum. Atque hane loe. cit. insinuat Arist. eum docet , in AEgypto ac aliis quibusdam locis ubi mulieres fertiliores sunt, octavo mense natos adolescere posse, aliis non item. 2. Τὸ pestatum varietas. Experimur enim itidem calido tempore citius maturitatem fructus capere, quam frigido. Ac pertinent hue siderum positus & eonstellationes promoventes vel impedientes sermationem & perfectionem scelus. Quippe sidera non minus hominem, quam universum mundum gube nant. 3. Semmis complexio. Etinim semen calidum citius, frigidius ta dius operationem suam peragit. ψ. Heri, mulieris sanguinisque matrimconditis, quia hoc nutrimentum Sc materia laetus est, uterus autem causa fovens se adjuvans, mulier autem causa sanguimem generans & uterum vario modo assciens. s. Victus ratis varia, utpote qua temperamentum
S. LV. sio I 3. est : An palibri stivi intubus illis tempori Asritalis esse queat ' Neutiquam, sed ille tantum ordinarie, qui eo tempore perinsectionem suam adeptus est. Inde qui mense nono, v. g. persectionem suam demum assecutus fuerat, si septimo Vel octavo nascatur, ordinarie non est vitalis. Et ita judicandum de aliis. Eadem de causi & oct, mestres diversi sunt vitales, & rationes valdh leves sunt, quae eos omnes perire asserunt. Nam nec necessarib ob laborem debilitatus est, si octavo demum moveri incipiat: nec octonarii numeri ea efficacia est, nee planetarum consequens operatio : utpote stetitia& nulli solido argumento insistens. Hine liquet, quod similiter non sint certa tempora sormationis & motus. Sed quaeritur: incurumam quamsainitia sormentur φ Affirmant communiter Medici, & probabile videtur, quia citius ordinarie moventur. Aliqui tamen contrarium defendunt, idque quia alioquin liceret exsipectare, qualis sit futurus scelus, imb saetum masculinum tum prius in lucem emittendum esse. Verum repono,pOL se etiam probabiliter hinc sexum colligi, verum alterum non con- sequi, quia majori perfectione masculinus scelus indiget, quὲm se
642쪽
CONTRACTAE LIBER PRIMUs. ω-y Naturaliter scelus eapite ad uteri claustrum vergit, atoue sieviam sibi parat. Verum, qM hujus su causa , quaeri amplius potest ' Pia natu satis nota est , quia sic facilius in lucem emitti potest. Escientem autem indigitavit Aristot. 4..de historia animal. e. s. esse magnitudinem& gravitatem humani eapitis. Quoniam enim sudori Sc urinae innatat, id maxime deorsum vergit, quod gravius est, cum maximὲ omnia sim ni in latitudinem expandi non possunt, ut accidit maxime in infe- .riore uteri loco. CAPUT X XIV. De anima , faecitatibus & operationibus sensitivis in genere, &ia specie, prout in homine reperiuntur.3. I. A Nima vegetativa mediante homini competit axima sensitiva, , de qua nune post illam tractandum est. tanquam vero illa tractatio itidem, ut de anima vegetativa, dividi posset in generalem&specialem: tamen quia pauca sunt, quae prorsus abstracte tradi pes-' sunt, eaque non tantopere juvantia citra illam distinictionem sequentia breviter de anima sensitiva proponemus. i. d sit anima sientiem
II. Quod primum concernit: anima semiens est amma siti retoris quam
vegetalia ordinis. Unde hanc supponit, ab eadem di crepans cognitione pu-- organo alligata. Hoc enim ab anima rationali discernitur, quae quoacteognitionem non est organo alligata.Oportet quidem sapientem phantasmata speculari, verum id non arguit in anima rationali dependentiam ab organo, sed ab objecto, qualem animae rationali non denegamus. Gravis vero hic dissicultas movetur: quod non rideatur anima sessiira in lumine regetativa superaddere cognitionem, qua doqvidem anima rege-ra:ira in homine cognitiane non caret. Dicimus I. notatum quidem esse, vegetativam animam in homine non operari solitarie in omnibus opera--tionibus, sed in plerisque sociare se animam sensitivam: quod non ob stat, quo minus possint esse diversae. Et ita secundum mentem Philoseph i. i. Arbitror in homine animam sensitivam etiam vegetativae O-PςIazionea obire, dc ab eadem non discrepare realiter ,sed istum deno
643쪽
minatione respectu diversorum muneriam, finium,Sc obiectoriam. Mane sententiam alibi laties, cum Deo, deducam ,& eius sui damenta superius jam posita sunt. Id solum notandum , inde non conlequi, si anima vegetativa sensitiva sint ima anima , quod etiam utraque illa in an,
ma rationali virtute contineantur. Nam priores animae gradus mate-
Tiales prorius stini, anima rationalis autem pro rius immaterialis. Inais nondum probatum est, distingui vegetantem animam a sensitiva ullo modo reat iter, sed denominatione tantum: certum Utem est, animam rationalem a sensitiva realitpr discrepare. S. III. Secundum quod attinet : In geme objectim antina sensi ira est viale te, 'gulare . a Myue actu exisseηs, atque euiam prasin s. Nam quia materiae prorsus immersa est ad immaterialia extendere se nequit : &quia universalia etiam formari nequeunt, quin immaterialis intellectus Operatio concurrat , ne haec quidem materiali facultati subjiciuntur. Neque etiam fingere quae non sunt anima sensitiva potest, quia & illa operatio ab organo independens est. Ergo adui existere debet ob; et um, quod sensibus objicitur. Addimus etiam quod objectum sensuum etiam degeat esse prasiens: quia alioquin sensum movere non posset. At verb cum praesens esse debere intelligitur, eo ipso non indigetatur,debere immediate secundum locum conjunctum, nam ita non potest sui speciem organo ingerere verum quod intra sphaeram activitatis consistere debeat, ut ad animam sensitivam virtutem suam exserere queat. Et hae polleriores conditiones praecipue exiguntur, respectu ejus facultatis particularis, quam proxime movent : nam alioquin non semper locum habent. Etenim beneficio memoriae etiam absentia & corrupta, adeoque non existentia objecta externa c ognosciIntur. S. IV. Ut de tertio aliquid dicam: Subjectum amma sex re vel adaequa rum, vel primarium est. daquarum est totum corpus. Nam nulla pars corporis cit, Cui non infit: utpote cum anima sensitiva omnes partes forma erit , & regat, imb in plerisque operatione sensus se manifestet. Ti, maritan siubjectum anime sensiui vel est absolutetiae, quod& originariam Mappellare solent e vel secundum quid tale, quod vocare licet niviarium dependens atque manifestativum. Illud cor esse dicimus, hoc cerebrum.
Novi equidem hanc sententiam Medicis plerisque displicere, &ideb-
variis argumentis impugnari: verum quia superius cap. Io. j. 6o. & seq. nostram opinionem, quae eadem Ar illo telis esH. 2. de partib. alaim. C.
644쪽
agere.. V. Farulines animasentientis, ut ad quartum veniam, tres recensentur: , quam stim appellant ; appetens , quae appetitus sim' raris nuncupatur, klοωmoti animatis. Hae facultates inter se discrepant r. origine. Nam omnium prima est cognoscens, altera appetens, ultima loco tiva. a. -: secundum quam recensito item ordine se invicem consequuntur. necessitate ct amplit meia Qgippe sensus de appetitus summe necessarii sunt, & omnibus animalibus competunt: Iocomotiva vero illis tantum , quae alimentum vicinum non habent. . objecto sormali. Nam ad sensum resertur objectum ut cognoscibile, seu verum ; ad appetitum, ut bonum cognitum ', ad Iocomotivam bonum cognitum ut absens. organo propris. Nam sensus per cerebrum, appetitus per cor , Iocomotiva per musculos suas operationes potisti
VI. Restat, ut de singulis istis facultatibus in sipecie quaedam
subjiciamus: Senius ergbest facultas animae sensitivae, qua interventu 'convenientis organi objecta materialia & singularia cognoscit. Ac in genere duplex est, vel internus , Vel externas, qui nomina sua aeceperunt a loco organi proprii, Sc objectis. Nam externorum sensuum objecta foris obveniunt, & organa eorundem exterius consistunt aut in superficie eorporis , aut ita ut citra anatomiam factam secundum partem ad minimum conspici queant : Verum internorum sensuum organum cerebrum est, quod videri non potest, nisi erantum primum separetur artificiosa sectione , atque objecta sua ab externis sensoriis hauriunt Inter hos sensus interceta magna disserenita. I. ratisηe originis. Nam externus sensus dependet ab interno. Quippe sine hujus concursu ille operari nequit. a. ratione ordinis cognosienti. Etenim sicuti objectum externo sentui primum occurrit, ita ab eodem primum per ripitur. 3. ratione dignitatis. Praestat enim internus sensus externo. . ratione organorum , quemadmodum superius est notatum. s. ratione specialis modi, quo objecta in obreni t. Externis enim sensibus ingeruntur immediate per proprias species: verum internis mediate per species sensatas externorum sensuum. Interim conremunt: I. : quando quiadem objectum quod sentitur thm interni id in externi sensus idem est. , modo generali, quo siensibila in simbum agit : quoniam efficienter mediante specie sensum in organo existςntem movet. 3. modo, quo sensus circa ob -
645쪽
sio UNIvERs E MEDICrNAEjectum resatur. Unusquisque enim sensus occupatus claea proprium ob jectum actionem elicit propriam, qua percipit ipsum. VII. Hine occurrunt aliquae quassiones solvendae. Prima est: .fensus sit facietas adtira, vel postra : item an pensitio si actis vel passio ' Etsi quidem varie ad lianc quaestionem 1 quibusdam respondetur, tamen probabilissima sententia est ad sensationem tria concurrere. I. speciei a sensibili in sensorium impressonem , & ejusdem in sensorio receptionem. 2. actionem potentiae sensitivae , qua mediante specie sentibile percipit: atque actus istius in anima receptionem: adeoque sic respectu primi & ultimi sensum pati: at respectu secundi agere. Hinc certo respectu activa & passiva iacultas sensus appellari potest. Si quis
vero quaerat, quidpraecipue sensus sit: iudico eum este nominandum facuutatem activam. Nam formaliter sensatio actione absolvitur , adeo ut ea iacta sensum ad actum deductum esse asserendum sit. Verum etiamsi objectum speciem suam organo imprimat, nisi ad eam anima attendat, sensatio non elicitur: atque receptio quoque actus ab anima elieiti, posterior sensatione est. S. VIII. Secunda quassio est: Onanima sientiendi iam olitarie eliciat, specu impressa interremente,ut causa in humensvi Nullum dubium est,quin species sensibiles necessariae sint,ut anima sentiendi actum eliciat, si sup ponatur tales species dari, & earu interventu sensus ab objectis moveri,
de quo sequenti quaestione agetur: sed id quaeritur, an species sensibiles absistisoproducta selum mox eam bensus, ut eliciant μοs a Ius , an raro concWrant et-ι. iam cum anima in iumenraliter, dum elicit sentiendi actus Fateor obscuram
esse hujus dubii solutionem : judico tamen probabilius esse, animam solitarie cum organo corporeo sentiendi actus elicere, & species non concurrere instrumentaliter. Rationes meae sunt: I. Objecta animae vegetantis non requiruntur ad ejus actus eliciendos, ut instrumenta: ergo nec objecta sensuum, & consequenter nec horum species. Consequentia probatur: tum quia ad operandum aequh esticax est anima sentiens, quam vegetans: tum quia objectum utriusque generatim videtur se habere eodem modo. Si quis dicat hoc pertinere ad specialem rationem objecti sensilis, ei probandum venit, eam conditionem necessariam esse ex ratione objecti sensilis, interea probabilis manet mea ratio. Antecedens autem probatur, quia objectum animae vegetantis est alimentum : sed ipsum alimentum non coagit, ut mutetur: foret enim sic
gens Sc patiens : sed habile est ut mutetur. Inquis: calore ciborum adjuvari Disitigoo by Cooste
646쪽
CONTRAeetn LivgR PRIMUs 6rx adjuvari coctionem ventriculi: dieo, id quadamenus coneedi in ventriculo debili, verum id evenire per accidens, quia talis ventriculus externo calore indiget, & dehinc nihil inde sequitur, quia non illa calor sed ventriculi Aior auctus instrumentum proprium chylificationis est. 2. Improbabile est, unum idemque simul movere ad sentiendum,& sentiendi actum elicere. Verum species sensibiles movent ad sentiendum. Ergo. Si species sensibiles concurrerent cum potentia sensitiva ad eliciendos actus, idem versaretur circa seipstan, idemque simul esset respectu ejusdem agens & patiens. Sed id absurdum videtur. Interim dum hoc urgemus, non negamus species sensibiles efficienter instrumentaliter movere, ut eliciatur sensatio, quod solum evineere Videntur rationes oppositae. Nam ea assertione abunde apparet, quomodo per species potentia sensitiva ab actu primo deducatur ad actum secundum. Sed inquiunt: Cognitione fit quid simile speciei. Ergo ipsa
concurrit ad illius eroductionem. Respondeo, consequentiam non Valere. Etenim observamus imaginatione matris moveri vim
seminis, ut ipsi imaginationi &objecto ejus faciat quid simile, verum
nec imaginatio matris, nec imaginationis illius objectum concurrunt ut concaniae cum vi sermatrice. Urgent amplius: cognitionem efiicitum a cognoscente, tum ab objecto. Nam totum illud concedimus, emes nempe cognitionem ab objecto, etiam per speciem, sed remoto, quatenus movet potentiam cognoscentem ad cognoscendum : a potentia autem cognoscente proxime & i mediat.
S. IX. Tertiaqiustis est: denturhpecies Fresilitest Duplex potisi
mum occurrit sententia nepantium species sensibiles. Prima Veterum jam dudum rectissime ab Aristo t. rejecta,qua statuebatur,objecta se sensibus ingerere per materialia & realia esiluvia.Namque advertimus nec sensoria divelli aut rarefieri ab objectorum admissione , quod fieri deberet, quia materiale non potest materiale subire penetratives nec ipsa objecta sui perceptione diminui, quod itidem consequeretur, quia illa emuvia materialia & quanta constituunt. Imo non apparet, quomodo aliquid in medio alicujus densi perspicui consistens possit sese ad iVisum ea ratione propagare. v. g. Videmus araneam vel muscam succino obrutam per ipsum succinum; dc vitra quaedam optica conficiuntur,
in quae si aliquod exiguum reponatur, clarissime& multo distinctius P ςipitur, quam si nude oculis objiciatur. Alter a opimo species sensibiles negans constituit per reales physicas alterativasque quilitates o
647쪽
6ta UNI vnnsae MED Ie INAEjecta sensus movete, puta ignem calore in organo producto, Iucidum
lumine, coloratum colore&c. Haec etsi probabilior est priore, sim liter tamen a veritate aberrat. Si enim reali qualitatis productione movetur potentia sensitiva a sensu, non plus ab eo movetur, quam istius qualitatis in organum inductum est. Advertimus autem in qualitatiabus tactlibus, etiamsi organum nondum tot gradus qualitatis imbiberit, tamen eos potentia sensitiva apprehendat. Ergo illi qualitati aliud quid conjunctum est, quod sensibilem speciem vocamus. Et ita commodius fuit Sc naturae animalium congruentius. Nam ideo objecta species sensibus ingerunt, ut admoneantur de praesentia boni & mali,
ut illud prosequantur, & hoc sugiant. Sed nimis tarde id fieret, si
qualitas jam persecte sentienti futuet impressa. Inquiat quis: qi ree go sensionum debet esse denudati a q litate objecti , si non, quia ab objecto qualitas realis organo imprimitur φ judico, quia qualitas realis, quae
organum occupavit ei continub suam speciem ingerit, ut alia non pos sit sentiri, atque aliquando etiam Orpanum ineptum reddit, ut species . commode recipiat. Notandum vero, quando dari species sensibiles asserimus, quod eo ipso non negemus ab objectis etiam secundum reales alterativas qualitates posse organa assici, sed tantum evincere coianemur, non illis, sed speciebus immediate potentiam senstivam mo veri & determinari.
S. X. Vista Minio est: qui sint species sensibiles ' Possunt ea ratione
describi, quod sint qualitates a sensibilibus productar ea sensibus repraesentantes. Ex ea descriptione patet eas realia entia esse, imo reales quoque qualitates. sed quod appellantur qualitates intentionales,riori intelligendum ita , quod sint pura entia rationis , sed quod ordinen tur ad cognitionem eliciendam. Liquet etiam, a qua causa producantur, nempe ab ipsissensibilibus, seu objectis sensitum. Etsi vero modus quo producuntur, sit inurigatu difficilior, neutiquam tamen
probabile esse opinor, quod communiter asseritur, emanatione naturali ab iis procedere, nisi illud ita explicetur, ne tollatur vera ratio enficientiae. Sed de hoe sibi disputavimus. Denique in eadem descriptione indigitamus propriam naturam & finem specierum sensibilium, dum dicimus eas repraesentare objecta sensibilia. Quo loco illud rursum iadubium revocatur, quo modo repraebentent objectasua φ Sunt qui virtualit id fieri asserant, sunt quiso aliter. De vitibilibus speciebus dicendum videtur, eas lamialiter repraesentare objecta sua. Nam experientia
648쪽
CONTRA ET IE LIETQ PRIMUS. monstrat in camera obscura pingi res externas visibiles intentionaliter iisdem coloribus, quibus res visibiles praeditae sunt. Et idem in oculo fieri, experientia itidem confirmat. Hinc quoniam probabile est, m dum repraesentandi in omnibus esse similem : judicamus & alias species
simili modo objecta sua manifestare. Sed si hoc e an j a jecies sensibilis
etiam semiuntur ε, selmi res per species φ Experientia docet, ordinarie nos non advertere, quod sentiamus species: verum aliquando id evidenter cognostere est. Sic in camera clausi depictas in charta species cernimus ita observant quoque ebrii ae vertiginosi res ciretim girari, Cum tamen quietae sint, ac species tantum in gyrum volvantur. Inde concludi
mus, semper quidem species prius eognosci; sed non ita ut cognitionem terminent, sed ad aliud reserant, ein non semper cognoscamus, quod speciem prius percipiamus.
XI. stimaqM est: quati lues sint se caesi Non est dubium,quia
tot upliees sint speetes specifice disserentes, quot uplicia sunt objem speeifice diversa: sed hoc solum impraesentiarum quaerimus , an verum sit, quod aliqui dicunt, uni usi juliue objecti cognoscitriis duplicem esse spe aciem, uitam im megi quam scilicet objectum organo imprimit, alteram expressin, quam facultas cognoscens format ad prioris similitudinem:
Non est id improbabile. Etenim species ab objecto immissa perit objecto remoto: nisi ergb daretur alia species, quae a facultate cognoscenta produceretur, nullius posset recordari, nihilque in somno cognoscere: Hoc tamen porrb statuendum videtur, ecies eNpressas noli formari a quolibet selisu, sed tantum ab interno. Si enim externi quoque spcccies formarent , illi abientia quoque obsecta possent seivire, quod falsum esse experientia nos manifeste docet. X lΙ. Sensus externi siunt qιι quo: nempe tactus, quo percipiuntile quin litates tactiles, tum primae, tum secundae, tum simplices, thm moativae, cujus speciale organum eliculis : deinde gustus, quo sapores diis gnoscunt tir, quique residet in lingua: porro Olfatius qui mediante naso externo Jc interno percipit odores: in lir per auditiis,quo soni percipiuntur instrumento aurium : ae ultim, visus, quo oculorum admi ianiculo lucem & colorem cognoscimus. Quae ad horum sensuum eo agnitionem pleniorem attinent, pleraque agentes de ipsorum sensoriis in praecedentibus attulimus , ut nunc pauca solum adjungenda ressent.
S. XIII. Quaerimussimὸ : . recte numeras rarius sensuum ex Ly-
649쪽
61 UNIvERsE MEDICINAE mristia cressurius ' φ Communi Physicorum sententia aflirmativa defenditur , aciunt pro ea rationes urgentes. Etenim r. objecta omnia sensibilia externa ad aliquem quinque sensuum revocari possunt , ut pluribus no :a opus, & si unum abesse asseras, aliqua ad nullum sensum revocari queunt, unde consequitur, quod tot necessarii sint. a. manifeste quinque organa sensuum externorum monstrari queunt: at probabile est unumquodque peculiari sensui demnatum fuisse. Nec enim credibile est, vel unum sensum in diversis relidere organis, vel unum organum pluribus sensibus esse dicatum. 3. In homine omnes quinque illi sensus deprehenduntur , &si illorum unus absit, etiam notitia alicujus obiecti ipsi deficit, ut & hinC concludere liceat, quinque sensus externos dari. Proinde neutiquam illorum sententiae accedendum est, qui numerum externorum sensuum imminuunt, ut illisaciunt, qui gustum sub tactu comprehendunt. Variat enim evidenter tactile dc gustabile, ut neutrum alteri subj icere tanquam speciem liceat, & organa quoque ita discrepant, ut neutrum alterius objecta sub propria formalitate percipiat. Sunt vero in eam opinionem delapsi, quod lib. 2. de anim. Aristot. dixerit, gustum esse tactum quendam , sed ipsum non recte intellexerunt. Neque enim hoc eo sensu ducit, quod gustus non esset peculiaris sensus, Verum quod ad gustum requireretur itidem objecti ad senserium corporalis applicatio, quemadmodum saepe fit in tactu. Similitudinis igitur identitatem, non essentiae Philosophus iis verbis indigitavit, cum ita distincte de objectis, organis , iunctionibusque illorum duorum sensuum egerit, ut facile appareret, secundum ipsius sententiam eos differre. Sicut autem hi in defectu, ita alii in excessu peccarunt, qui sensuum numerum praeternecellitatem multiplicarunt. Sic Scaliger tu ut em meneris peculiarem sensum esse credidit: Themissas autem, Philomus , Avuentia ac AE-gidiiusiensem tu Ira multiplicem esse judicarunt, sed nullis rationibus uria gentibus adducti. Nam sensatio in titillatione percepta est sensatio ta- .ctus, at non omnimode perfecti, verum qualis in aliis partibus a proprio organo diversis reperitur. Adjungitur illi titillationi venereae appetitus , verum hie a sensu distinctus est. Neque etiam, quam varia sunt objecta sensus tactus, ideo eum multiplicem esse concludere licet. Hoc enim ei cum aliis sensibus commune est, sed ostendendum foret, pro istorum objectorum varietate multiplicari rationem se alem ob-jMorum , quod hactenus non est ab illis praestit uni. Id autem non
650쪽
CONTRACTAE LIBaR PRIMUM si obstat, quod non possimus in genere qualitatem aliquam nominare , quae sermalem rationem tactus includat: nam ne illi quidem ipsi po
sunt talem in aliis sensibus nomine proprio insignire: ac nominamus. ex abundanti, dum qualitatem tactilem dieimus. Eo enim ipso indigitamus, sub eo formali unamquamque qualitatum istarum sensorium movere, ut speciatim tactus ametatur. Conati sunt & modum illum
aliqui exprimere , sed non arbitror , id ab iis lassicienter praestitum esse.
3. XIV. Quaerimus secundo: φ Duplex
eommuniter inter eos obserVatur , diwωιs nempe, Sc necessitatis.
Ordine demtatu primus habetur sensus risu, secundus Glitis, tertius odoratus , quartus , & quintus Nam hie ordo desumitur tum ab obiecto , tum a modo cognoscendi, tum ab essectu. Caeterum constat objectum visus esse maxime immateriale, atque nobilissimum: modum item videndi respectu aliorum sensuum defaecatissimum& purissimum: atque ad DPentiam acquirendam aptissimum. Hine Philo Judaeus docet,coelitus quidem Philosophiam derivatam esse in a nimam, veruntamen oculorum ministerio deductam in hospitium. Aequod ico auditu afferri potest, nempe eineos multos doctos in viros evasisse, non adeo difficile solutu est. Etenim &surdi docti evadere possunt. Atque quidem persectim. Nam visus ducit nos in seientiam naturae, prout in se est, & ut proprio Marte acquiri potest: verum auia ditus in eandem, prout ab aliis discimus. Neque illud obstat, quod auditu verbum Dei cognoscimus, nam id per accidens est, & ex b nevola Dei dispensatione, non eX dignitate sensus per se. Ita enim Scaqua assumitur pro visibili signo bapsismatis, neque tamen inde natu
ratis ejus praerogativa supra ignem probatur. Ordine necessitatu contra se habent omnia. Nimirum maximo necessarius tiatus, deinde thm odoratiu, sequitur arulam, ae agmen claudit visus. Hinc Arist. I. r. de anim. c. docet, cuncta animalia tactum habere, atque lib. de sensu.
& sensit. adda, animalia omnia habere & gustum. Nimirum primum universalillime intelligit, at alterum aliquanto restrictius. Quippe piam tanimalia solo tactu pollent, at alia, quae animalia absolute dicuntur etiam gustu. Sunt tamen qui iub tactu gustum subintellexisse Aristote
lem volunt, verum non necessum est, quia animalia nutriri possunt sine gultu, etiam citra incommodum, modo tactus sensu conveniens alimentum dignoscatur. Hinc etiam liquet, quare tactus magis neces