장음표시 사용
151쪽
i ARNOBI ADVER V GENTES mmantibus vi stum,matrein esse dixerunt magna: e Midem hanc assi,quod salutarrum si ininum frugem gerat, Cererem esse pronunciant nonnulli autem Vestam,quod idus do stet sola,caeteris . ius partiti us isodilitate in perpetua constitinis. Qiiod si ratione profertur desasseueratur certa, rina pariter numina vobis interpretib.nesia sunt: non Ceres, non vesta deorum esse computabit t. r in Raetis ponipsi denique mater deum, inm
gidio autumat matrimonium tenuisi e Iatu
baeae iant omnia nomina, dc his illa praedicationib. v di. 4tur. Praetermittimus hoc laco sitietuis fuga, : canum: quem esse.omnes ignem diri vocum si onunciatis sensu quod ad cunctos 'ehi CV nerem,ec quod sata in lucem proserpant, cognominaxam esse Pros pinam:qua rursus inpio' capita ituminum tollitis siquidem prinium e lementi est, nen non semientis vocabului' po- testatis:ubidinis alterunt perim cita animanti Miffusae tertium vero significat attollentia se germina, firmum subcrescentium motione .s sum Liberum, Apollinem solam esse conten itatis numen vocabulis amplificatum tribus' nonne
sententiis vestris d*orum imminuitu census, L Upinio praedicata dilabitur 'Nam si verum est solε undem Liberum esse, exindemq; Apollinem, se-
uiruti num num an Apollo sit aliquis,
neque Liber utque ita per vos ipsos aboletur, eraditur,Semelius,Pythius: inerso ruulantae hilatit iis dator,Sminthiortim alter pernicies muru Non
indo apud vos viri,neque quodiud q
152쪽
, III. i garrientes, anam, Cererem Lunam, caput essu unius dei triuiali germanitate pronunciant: neq; , visuit trinae dissimilitudines homi-perseri rum ditiarentias tres esse: Lunam enim his omnib. vocari, atque in eius vocamenreliquorum seriem
coaceruatam esse cognominum. Quod si explor
tvm,si fixum est,atque ita esse rei Veritas monstra ,eassuri item nomen est Cereris,cassum Dianaua que ita perducitur reced, utin illa frugum scur perhibetis inuentrix,vobis ducibus atque aucto ribus nulla sit:&spolietur Apollo germana,quam quondam puris in fontibus abluentem membrorum serdes corniser ille venator inspexit, poenaemio sitatis inuenit. In Philosophiae memorabiles studio,atque ad isti non his culmen obis a datoribus eleuati , uniuersam istam inolem mundi, cuius QRines amplexibus ambimur, tegimur,ac
sustin mur animal esse muni sapiem rationabita
consultum probabili asseveratione definiui: quorum si est veratria,&, crisimitentia, tiam illi Glinub desinent dii esse, quos in eius portionibus
pauloante immutatis nominibus constituebatis. Vt enim hornis unus nequit permanente in corporis integritate in homines multos scindi neque homines rursus multitudinis iunctionis differen ti, conserinta in unius sensi, simplicitat aton, nari:ita si mundus unum est anim/l, inius me , tu agitationemotaturinee in plura potest num in dissipati,nec si eius particulae dii sunt9 in unitas a nimantis c0nscientiam cogi,atque verti. Lum,sbi, istius,aetheriastra,membra sunt, & mundi partes quod si partes doni brassent,animalia viique sui
153쪽
sapere, sibi sentire, quod sine totius animantis assensu nullis propriis assiciatui e motibus,quo con stituto,ac positosumma omnis illuc redit neq; Sol deus lit,neque Luna, neque AEther,Tellus, de caeter Sunt enim pacies munit nos specialia, minum nomina atque ita perficitur, omnia vobis turbantibus inis entibusq; diuina,vt in re rumin tura vinis de iis constituatur mundus explosis omnibus caeteris: omnino inaniter,uacue,ac sine ulla substantiacoinstretis. Si totidemnos nodit,im,
demque sententiis deorum vestrorum subruccemus fidem,milli esset dubiu,quin ira rabie co'-- citari,ignes, feras, & gladios atque alia postulati tis suppliciorum in nos genera, quibus juim sole- tisve stram nostri satis ni appetitione proluere.
Cum vero per vos ipsos prope omnis gens numianum sub ostentatione toti Atur ingeniorum atque dominae,audetis intendere nostri nominis cauta
res humanas ab diis premi: cum quidem si verum est esse ilIos uspiam. tqueia cales c eirarum flam misinihil habeant iustius,propter quod in vos -- utant,qu m quod eos negatis subsittere, neque ulla esse in parte naturae Musas Mnaseas est uti hoc filias esse Tellurisaccaeli: Iouis caeteri praedicant e mmoria uxore, vel mente: has quidam viri
n. Alii matre, fuisse conscribunt. U H. Ini sint paucis etiam illas puto attingere, quibtis alius aliati ad a de re dicin opini tu diuerstat, ino
154쪽
lum&sydera locupletans. Nisi fallimur, ista dis sensio nihil scientium verum est, non ab res 'eritate deshendiis Nam si liquido se quid stv nanimis vox omnium,& in eiusdem sententiae nem cunctorum pergeretri conueniret assen Quonam modo igitur religionis potestis integrare vitii plenam,cviri circa ipsos er etis deos'aut ad umerabiles inuitare nos cultus,care nihil nosce ridet plosum numinum comprehensioue d0ce
tis h id mediisconticescamus auct ibus. aut ille priuriis eradit atque interficit sex diuas Mu si est illas constat nouem aut iste ultimus extremit, sex apponi quae nullaestat , tristis se
Iis in veritate constantibus ut neque sciri possit, aut comprehendi quaenam d. eantaddi,quae de ihi. 3c in pericul am deducatur religionis ipsius su sceptit', ut id tu'd non est colens, aut quod sit aeteriens Notiens is, Piis deos esse credit nouem in Sabinis apud Trebiam constitutos Ac G inius Musas puta consensum accoim modans filio nouisuiuia numerum tradit Io,qwod in Quendi si ςb
sides, quod curantibus his omnia nouitate int grentur, constenx: 4eos nouem Manilius, qui--is selis Iuppites potes binis iaciendisrupem rit fulminis Cincius numma peregrina nψuitate
ei: im appellat piat iciat nam si deresstam
. hos deos omnes urbium seperatarum partim pria uatim per familias 'ais 'partim publies consis tiare.acne aliqὰid de in multitudineaut igno-hantia praeteriretur, breuitatis id compendii causa
155쪽
io ARNOM ADVERAV GENTEs Sunt praeterea nonnulli, qui ex hominibus diuos facto hac praedicant appellatione signari, ut est
Hercules, Romulus, ritu ulapius Liber, Eneas. Sementiae ut apparet diueris sunt hae omnes: ne que fieri per rerum naturam potest, ut qui opini nibus differunt, veritatis unius habeantur auct res.Sienim Pisonis semetiavera est,.Elius&Gra .
nius mehtiuntutisi quod dicitur ab his certum est, peritissimus errat Varro, qui rebus in substantia constitutisinanissimas finditrationes & crassas. Si
novenarius numerus cognomen Novensiliu ducit, Cornincius balare conuincitur, qui nouitati
pr assidentibus diuis assienae potentiae vini donati Q fi opinio Cornificii vera est,imprudesci Emanuenitumuiributate assicit Novensilium numinum. Quod si hi sunt, quos Cincius praedica Manilius dicere reperietur sum qui alieni fulminis iaculatores sebimus vocaminis appellatione concludit. Q d si explor iure1 dc vel uti est ut quod Manilius aut visat, in
errore sunt hi maximo, qui honoribus diuinis au-- 'consecratosq*e mortales ob nouitatem horion existimant nuncupari. Quia si Novensiles hi stat, qui meruerunt ad sydera subleuari, postquam iurit vitae mortalitate defuncti nulli pror. sus Novensiles dii sunt. Vt enim serui,milites, magistri non sunt per narum subiacentium nominati se ossiciorum,conditionum, es munerum sticum Novensiles dicimus esse nomen eorum qui ex boniseus meruerunt dii esse , anifestum depromptum est non personas ecialiter definitas, tednouitatem ipsam cosnumine Nomen siliu nun
156쪽
que Apollinem prodiair, qui quondam muris vr- Ilium conditi0ne adiuncta cinxerunt. Idum tutius in libro se to exponit decimi, disciplinas Ethruscas iisquens genera est. Penati in aua uoli esse Iouis ex his alio alios Neptuni, in tarmaritervos,mortalium hominum quartos inexplicabile neicio quid du ςns Caesi ac ipse isequens Fortunam arbitratur,& Cererem,Genium latitalem, ac Palam,sed non illam foeminam,quain vulngaritasaccipit, sed masculim nescis quem gelie is ministrum Iouis,ac villicum Varro, qui 1unt in-t orsus que in intimis penetralibus coeli d os e se censet, quos loquimur, nec eorumnumeruiri, nec nomina sciti. Hos consentes,&complices Et rus trium Miumlin nr, quod una oriantur,ac occidant una: sex mares,di totidem foeminas nominib ignotis,&miserationis paxcissimae sed eossvnimi liniis consiliaris , ac princi aestimari Nec defuerunt qui sciiberent Iouem, Iunonem, ac nexuam, deos pena ues existere sine quibus vivere, ac sapere nequeamus sed qui penitus nos
mant ration calore,acspiri l. V videtis,&hic quoque inhil concinens dicitur,nihil, pro in clatione linitum,nec est aliquid solidum, quo iniis remens possit veri si suae proxima suffitione coniiciensata enim labis sententi alteraque pinio ab altera conuellitur: ut aut nihilex omnib. vetiti siti aut si ab aliquo dicitura rerum diue statibus nesciatur. Possumus si videtur, summa- aliqui Iaribus dicere quos arbitxatur vulgus vicorum atque itinerum deos esse ex eo quod Graeci vicos 'M'min int lauras an diuersis Nigidiusscriptismo otectorum domuumq; cu
157쪽
istodes,modo Curetas illos qui occultasse perhibε tur Iouis artibus aliquando vagitum, indigetes S mothracios, quos quinque indicant Graeci Idaeos .actylos mincupari. Varro similiter ii sitan . num esse illos Manes,& ideo Maniam matrem esse cois nomitiatamiarum: nunc aeriosrursis dees, ieroas pronunciat appellari nunc antiquorulententias requens laruas esse dicit Lares, quasi quos dam genios defunctorsi . Infinitum est amnietis himspecies ire per singulas,atq; ipsis fac ei promptumlitas, lium ne a vobis deum, nequo eris. stimatum,neque creditum de quo ambiguas, diς epans es que sententias opinionum mille varieta 'tibus non prompis itis. Sed breuitatis fastidii causa satis haec est dixisse,'itae dicta sunt: est Perosum nimis coaceruare id unum multa,cum ex unoec ex altero Manifestum diatri pateat. labare, nec quicquam vos certi de his rebus quas asseriti stire nisi fores dicetis, etiam si personaliter igno' ramus,qui sunt Lares, qui Novensiles, qui Penates,esseis tar enc0nsensio ipsa vindicat aut in rum, desin numeris caelitum sinnam sit generis obtinere. Et quemadmodum poterit an su deus
aliquis sciri, te rabitur Mnesiis
postulati , ipsa Deneficiorum valere, si exploratum non erisino' c tum,quis ad quamq; debest consiliationem vocari r Omnis enim qui quaeritati' cuius numinis impetraremiponium, debetnece
bus auxilia&necessitatibus exposcat liumanis: maximὶ cum vos ipsi,&non omnes omnia deo pos
nos referatis of his Etenim si hic
158쪽
amm,ille albam desiderat pellem, huic capite velato illi sacrificauidum est nudo, de matrinionusi te conlittitur, hic medelas incommoditatibus pr stat,intereste non 'γtest nihil, an sit ille novensilis,an ille cum ignoratio rerum, peti aru confusio deos offendax, cogat donecessario piaculum contrabs Finge enim me ipsi im incὀmni litatis alicuius diducti nandi periculi causa horum cui bia nuntinum lupplicare dicentem. Adeste , adesset
dii Penates,ta Apollo tuque Neptune,omniaque haec ala, Iaibus ror, terreor, Vexor, vestri si minis aueriincate clementia:erit ne spes aliquar ferendae ab his opis, si Ceres Pales Fortuna, Iovialis aut Gentias, non Neptunus Apollo Pe natus
dii era 'lut si Curetas pro Laribiis inuocar quos indigetes Samotbracios pars vestrorum asseuerat auctorum,qu niadmosi, hi potero auxiliato ribus S iro itiis uti, cam neq; his sua, Maliena iliis imposuero n0mina Viquoade res exigit pro innatim deos stire , nec ambigere , nec dubitare uniuscuiusq; vi,nomine; vicu item Sri ibus cain sellitipnib is rint inu ari, d aures haheant structas,& piaculis nos teneant inexpiabilibus o ligatos iactare si vobis lique in iublimibus pes tuscaeli habitare, civisistem multitudinem istam, quam enumeratisdeorum in unius proloquii ει
nibus conuenit; stare iis per 'aria distr actos repugnantesque sententias fidem ipsis rebus, .uas struitis, rugare. Ianus est Ianus sit si taber est, uber sit: si nus, Sumnianus sit hoc est e
nim confidere, hoc tenere, explorate in rei co intinno'qui, non more caecorum atque ei
xantium dicere Novensiles Musae sunt, Trebiani
159쪽
orinumnodii sunt , immoliouenistis nimieriti rubuersarum potius urbium praesides,& in id peri culum adducere res tantas, ut dum alios tollitis,&reponitisalios, possit iure de cui, , M sint ulla
Lias IIII. TAE R ROGARE uoslibet, ipsesque ante omnia Romulos donino re rum ac principes, utrumne existim eis pietatem, cinacordiam si linem, ii orem, virtutemi dies iis eae teraque huiusnodi nomini, uuibus aras videmus . obis cuinmagnificis exaediciata, habere diuinam,coelique in regionibus degere'an ita ut assolet , dicis causa, ex eo, quod optamus MVolumus bolia ista nobis cculti gere , superorum retuleritis in censum Nam si verba existimantes haec cassa, nullius stinantiaenomina,diuinista, .menin religionibus consecratis: erit vobis videndum utrumne istud puerile sit ludicru,an vestroruia numilium deluc e spectans, quibus co ptatis ac iungitis inanium figmeta verborum Sin autem ex 'nim cer tore sentemsi deos esse & limrati,templis de puluinaribushonorastis inscitiam nostram ut doceatis oramus, victoriala b*quitasό
160쪽
caetera quae in superioribus dicta sunt, quanis iratione, qua via intelligi possuntdii esse, atqtie ad super rum concilium peltincres Nos enim nisi λαε in ii is tollitis nobis atque eripitis seim sum nihil horum sentimus cernimus habere vim numinis: neque in aliqua contineri sui gen ris forma: sed esse virtutem viti, salutem salui, ho
norem honorati vi storis victoria, concordi, con
cordiam, elatem pii, memoriam memoris: filiariter vero viventis ac sine ullis offensionibus felicitatem. Quod a nobis verissime dici ex contratiis promptum est oppositionibus institare, infelicintate, discordia, obliuione, inquietate, impietate, ignauia pectoris,& valetudine corporis minussea
M.qtenim haec accidunt, hominum quae sint po fit in actionibus affectibus fortuitis,ita quod illis adum som est ex qualitatibus benignioribus,
minatur, in aliis necesse est haereat, ex quibus ita formatis figuratio ista concepta est nominii. Nam,obis cateruasignotoru aliasinducitis de rum,existimare non possumus, virlimne istud seri atque exm cpmperto iaciatis fidu: an ficii nibus ludentes cassis ingeniorum lasciuiatis luxu.
Quod abiectis infantibus pepercit lupa non mitis, Luperca, inquit, dea est auctore appellata vare
ista est proditat postquam feros niorsis inim nis prohibuit bellua, ipsa esse occepit, apsius Inini sisnificantiam trax iram si fuit iamd tam dea, prius quis Romulusnasceretur froter: cuius fuerit 'ominis atque appellationis ex
Momite. Praestina est ut perhibetis dies a quia Quirinus in iaculi mussionecun istorum prςst it ir