장음표시 사용
211쪽
iamque deficientis eorpusculi animus consolabatur Inuicti assolitae benignitatis &h, laritatis gratiam singulis exhibens, suam distimulans ipse frixuram. Cuius omnis se es: es.., peractio, omnis assectio, d ipse totus humilitas & deuotio, totus charitas & coi
eomiti l . pallio suit. Intere1 1blennitas inuentionis sanctae Crucis aduenit, in qua Dominus dis xlviii. posuerat eiusdem Crucis fidelissimum adoratorem, seruentissimum amatorem, prioconem sedulum exaltare. In qua etiam tricesimustertius annus a susceptione ele Onis impletus est, ut dies nulla superexcresceret, nulla deesset. Et forsitan minus id si erat attendendum, nisi quia Saluator quoque, ut quidam sapiunt, ipsum sibi numera 1 conceptione ad passionem vique compleuit. Praevenerat autem Dominicis sacra mentis exitum praemunire, quorum fuerat multo tempore deuotisssimus executoriv; f., ut Omnibus tandem rite completis, in medio psallentium & orantium filiorum, quibus migrat ε paternae benedictionis haereditatem legauerat locupletem, feliciter est appositus ad ψωρο ς, patres suos. Ad quem multae prius ecclesiasticae& seculares persinae, humiles & h norabiles, ex eadem regione conuenerant: sed ad eius praesertim exequias innumer stor, si tamen numerabilis,multitudo concurrit. Excubias ergo peruigiles circa sacra
tissimum corpus diebus noctibusque duabus in psalmis& canticis spiritualibus cele brarunt. Tertio demum die ab Archiepiscopo Chrysopolitano, per ipsitus opem dc
operam iam catholico, cum Abbatibus plurimis coram sacro altari, in honore b atae Mariae semper virginis dedicato, sepultus corpore, virtutibus vivere comproba tur. Et quoniam annos natus serme viginti, ad monasterium sese contulit Bonaeuablis, ubi circiter decem annos,& tantun dcm in Stamedio conli immauit, additis trigii ... iatribus in episcopatu completis, ad septuagintatres numerus annorum vitae eius a surgit. In cuius transitu annus erat millesimus centesimus septuagesimusprimus ab
aetati, suae incarnatione Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre & Spiritui ancto unus ea 7 si aper omnia Deus benedictiis in secula, Amen. Octauo Idus Maij, dies natalis eius :tertio Idus Septembris, Translatio eius.
TRANSLATIO S. NICO LAI EPISCOPI LXMYRA LYCIAE URBE AD APULIAE OPPIDUM BARIVM hel Burum: scripta ab Ioanne Archidiacono Barensi, iubente 'hne Barensi s Canusino Archiepiscopo, circa annum Domini
millesivium οἱ ostes inoflauum, aut circiter.
Niversis Christi Ecclesiijs literis nostris ci)gnoscenda significamus.
quae miranda, laudanda dc veneranda nostris in temporibus Ni Golai beatis limi famuli sui meritis pro sanctissimis omnipotens DG:us mortalibus insinuare dignatus est: videlicet qualiter de Myro naetropoli Barentibus per pontum transferentibus, illius artus stas cratillimi Barum sunt apportati: ubi sint etiam innumerae ostri, diae irtutes oc stupenda miracula: quae non ibium generationi pim senti vel voce vel scripto notiti caro curamus, scd ctiam nostra post tempora genori venturo memoria & relationibus digna diligenter relinquere laboramus. Nos et Gnim certiis me noui natis, omnis quoque totum per orbem diffusa frequentibus a gumentis est cxperta fidelis Ecclesia, quoniam licet maiestas omnipotens aliorum sanctorum pro meritis apta dc gratissima beneficia suis Christicolis dignatur eonee dere: maxime tamen pro huius saeptilinae largiri non distulit,quaecunque appetuntur S. Nicolaui suifragia illius imio cato pro nomine. Et idcirco sub isto vocabulo plures per omnes
s n-& prouincias, ubi Christus Dominus colitur, quam aliorum sanctorucon
.idii Dei. secratae inueniuntur basilicae: & mortales plures fiant, qui sancti huius solenniae, lebrant, quam qui aliorum. Pro quo enim ram celeriter aliquis aliquo in periculo positus sensit caelitus adiutorium t Neque cnim hoc proserimus, ut sanctis derogeomus aliis, vel animaduersione illorum merita minuamus: sed istius virtutes praediacamus: vitaeque continentiam & constantiana miramur, & mirando collaudamus, qui tantam apud Deum hac invita &post hanc vitam obtinuit oc obtinet gratiam.
ibi isti ,. QDim ob rem nec minori laetitia & celebritate illa, quae est in Translatione, debet Nieolai. .a sidelibus Ionorari festiuitas, quam illa, quae sua de dormitione celebratur silen
212쪽
DE TRANSLATIONE S. NICO LAI EPISCOPI. 1 3
nitas. Virtutum enim signa &tunc &modb manifesta claruerunt, aequalia & innumerabilia. At fortassis testiuitatem istam non omnes aequaliter celebraturae sunt Ecclesiae: Barum tamen tota cum Apulia laudibus dignis limis precibusque humiblimis quotannis magnificare non negliget. Hoc etenim maxime tanto thesauro ditatum, tantaque dignitate illustratum videtur. Istud autem omnibus de alijs nequaquam ambigimus fidelibus: Verum nihilo minus asseuerare volumus, quod certis simE nouimus, quoniam mirandum venerandumque habetur dc habebitur ab omnibus, quod omnium conditori hac in tempestate mortalibus ostendere, ut praedictum
est, placuit. Quod ego Ioannes Barinae Archidiaconus ecclesiae pertullionem domini mei Apatris Vrsionis Barensis & Canusinae Archiepiscopi ecclesitae, qualiter sit actu, breuiter & liquide, seriatim quoque pandere non grauabor. . Ostquam beati Nicolai substantia incorporea & inuisibi- Misi, ' lis a corporea visibilique suerat substantia separata, & ab Capa. spiritibus uranicis in praeparata requic collocata, multi Im-: peratores, multique potentes mortales, artus illius sa-s cratissimos de urna, qua manebant reconditi, summo coenamine tentaverunt abripere, propriamque ad patriam s. Nicolait transportare. Nanque unus de palatinis magnatibus pro auferendo & afferendo thesauro suo ab Imperat mih ebriiii 1 re legatus, cuius Myrea tellus parebat imperio, ad cccle- sunt. liam ubi sanctum iacebat corpus aduenit. Qui cernens
ι propter quod venerat non se posse perficere, beatum Niticolaum uagitare coepit humiliter, ut si loco ab illo transmutari sic non permitteret, vel aliquam videndam sibimet particulam dignaretur concedere, quam oscul ri valeret. Cuius postulationi sanctus Nicolaus non defuit, sed quod rogauerat a Limpleuit. Nam ubi de liquore urnae cum peniculo, sicut sblitus erat, extraxisset ccclinae minister, dens unus statim cum illo extractus apparuit. Quem maxima cum laetitia suscipiens ille, Deo eiusque famulo Nicolao gratias agere,&oscula ligerest quentis Eme coepit. em aurea capsellula mox inclusit, dc super altare, quod ibi aderat, posuit. Cumque post paululum aspexisset, manare oleum illa de capsellula multum vidit. Inuoluit ergo eam pallio, putans hoc posse modo illum intus per- fur ei, ple stringere, ne foras exiret amplius, liquorem: sed frustra. Nam quanto pitis circun- D ligabat, tanto liquor ipse circunuoluta pallia madefaciens potius cmanabat. Ergo desper c cccpir, quia non post et habere in occulto, sicut optauerat: idque Domitino manifestante cognouit. Ipse etiam beatus Nicolaus in somni visione sertur apparuisse, dentemque supra dictum prae manibus tenens & ostendens dixisse: Ecce postulationi tuae satisfeci: serre autem tecum ut Voluisti non poteris, quoniam Α, istari ab alijs membris meis vel minimam particulam non permitto. Ille autem Cui gi-uetiει ν olans, & animaduertens tantummodo imaginationem 1bmni misse, dentem ubi posuerat non inuenit. Hoc quide in Graecis voluminibus significatum inuenimus, quod idcirco nostrae relationi praenotauimus, quatenus ostenderemus, quia omnipotens Dominus sui famuli corpus cxinde, ubi suerat hactenus, per tot curricula temporis non permisit transmutari.
Porro sicut in vera Graecorum repetitur historia, iste sanctissimus pontifex in c. . synodo Nicena fuisse legitur oppido iam senex: in qua praesidente beato Papa Sylvestro, magnoque principe Constantino, Arritis suis cum fautoribus condemnatus est ipse autem beatus Nicolaus paucis Ost diebus superuiuens, caelo spiritum rcddidit, corpus solo tradidit. A quo tempore usque ad eius sancti corporis translationem, secundum eorundem calculationem, ducentarum sere Olympiadum curricu- Id latransicrunt. At v b secundum nostram supputationem, ex quo Vcrbum Dei ca-- 'x- rosectum os hoc habitauit in nobis, anno millesimo octogesimoseptimo, Indictione decima, quidam Barcnses cum tribus nauibus Antiochiam negoti j causa proficisci voluerunt : ijsque iam pasi is velis regna super Neptunia volantibus, nautae praedicti quasi diuina inspiratione commoniti, mutua inter se sermocinatione de tanto rapiendo thesauro conserre coeperunt. Quidam autem ex ijs ad tentandum id hortabantur : posse enim hoc diuino perfici adiutorio, veluti iam scirent certissime,
213쪽
constanter asserebant. Aiebant Ecclesiam solitariam, clero populoque vacantem, dc idcirco nemincm fore, qui ipsis obstaret. Alij autem ne hoc tentarent disidad bant, facinus clari stimum &distici limum fieri posse desperantes.
Cap.1. Ut aut cm Myream laetantes accesserunt, ad litus ancor de prora iacitur, stantritore puppes. I labito statim inter se conssilio, peregrinum quendam, quem pup tum secum chebant, praemittunt exploratum. Qui rediens, in castro, quo sancti crat basilica,Turcos non paucos renuntiauit adesse. Ille enim, qui eidem castro prae crat, ibidem defunctus iacebat, dc ea causa ad exequias funeris conuenerunt. Quo audito, expansis carbasis ilico versiis Antiochiam proras ratium direxerunt, paucisque diebus secundo cursu ad eam peruenerunt ciuitatem. Vbi nauem Venet rum inuenientes, de varijs rebus, Ut assolet, percontari coeperunt. Erant enim qui Venetivi se dam ex nostris Venetorum cognati dc amici, cum quibus de corpore beati Nico- mutuo confabulabantur. Veneti vero id quod dudum animo conceperant, ed
Ies..ti ' re verbis nequaquam dubitauerunt. Nam & palos ferreos & malleos praeparatostes viii. se habere conselli sitiat, &qubd tentare deberent inter se iam consultasse, illis palmdere non distuleratnt. Qi md cum nostri Barenses audissent, ad hoc incipiendunt& perliciendum maiori etiam desiderio sunt accensit: dc non tam pro sua gloria dc
honore, totiusque patriae nostrae decore dc ornamento audaciores de ardentiores esse coeperunt, quina ob ritandum dedecus dc vituperationem sui: veriti ne forta Veneti id perficerent, atque inde ipsi ignominiae nota assicerentur. QEapropter cibam maturauerunt negotium, cuius cxplendi causa iter susceperant, ut inde o us
Eo expleto, cum iam redirent, & prospero Austro velis turgidis undas aequo. reas carinae sulcarent, ad Myreumque litus appropinquarent, transire illud ultraque tendere voluerunt. iam enim deserbuerant, & velut tepidi ex priore facti erant a dore. Ambigere cnim coeperant, quod rem dissici limam se moliri non ignorarent: tum quoque cursum velocissimum habere videbantur. Itaque iam intermittere u luerunt, quod prius consuluerant: sed diuina dispositio, quae hoc perficiendum conput εω, Λε nituerat, non intermisit. Nam imperante potentia creatoris, ad siua mox rediens I sitienu:udi ca sylvia turbidus Auster, & nimius gelidis Boreas est missus ab antris. Ita ergo inuiti steterunt, qui modo spontanei noluerunt. Exploratores deinde pr miserunt: quitiendi, spe redeuntes nuntiauerunt ccclesiam esse s litariam, clcro dc plebe vacuam: tribusrain dare. tantummodo custodientibus monachis, neminem impedientem, nullumque iblic csse resistentem. Indigenarum enim exigentibus meritis, ea des blatio dc deu
statio iusto Dei iudicio illi regioni accidit, quam gens infidelis inuaserat, suoque
dominio subdiderat, eaque causa deserta rcmanserat. His auditis, arma conti nub comprehendunt, paucisque relictis, qui naues interim custodirent, instru cta acie bene muniti dc cauti, tanquam hostibus obuiam ituri, pergere coeperunt. Metuebant enim sibi, qubd terra illa genti infideli subdita esset, longeque a litore locus, ad quem ibant, plus minus spatio trium milliariorum abesse vide
αν. i. At ubi ecclesiae claustra ingressi sunt, arma deposuerunt, aedemque sanctam humiliter suppliciterque subierunt, & Sancto preces obtulerunt. Finitis omnium pre cibus, ante dictos custodes sine dilatione de sancto corpore percontati sunt, &xbianam iaceret. Quibus illi, Hoc loco, inquiunt, sicut a nostris accepimus decrebribus, sine ambiguitate rcpositum credimus. & his dictis, locum ostenderunt. Deinde sancto de liquore more sdlito extrahentes, illis tribuerunt: de quo cum accipe rent quidam in sua vascula, Lupus presbyter Barensis illorum comes in vitream ampullulam de eodem cxcepit: quae alto loco interim dum loquerentur, ut quaenidet Eta; reposita, si iii improuiso in pauimentum marmoreum ce ,..iuia ' sed nillil de sua integritate amisit, solidaque, ut prius suerat, non sine omnia um, qui aderant, admiratione de pauimento leuataci . Tum vero coeperunt cum monachis supra dictis quasi tentantes colloqui, dicereque se velle inde sacrum corpus tollere, S ad suam patriam transiportare. Hac enim causa inquiebant, a Romanis Nora quan- Pontifice missi venimus, tribus aduecti nauibus. Si consentire nobis in hoc volueri
, , 'L. π dabimus Vobis de Unaquaque puppi centum aureos sblidos. Hoc illi audien iesiquis,. tes, stupcfacti dc pavore correpti fiunt: dc, Qu9modb, inquiunt, istud attentare dc
214쪽
DE TRANsLATIONE S. NICO LAI EPISCOPI.
& perficere audebimus, cum nullus mortalium id hactenus impune attentaverit 3 Quis autem tam sit temerarius , ut tantae mercis vel emptor vel venditor esse velit aut quae tanti erit pretii res tamque admirabilis, ut tanto possit thesauro comparari 3 An vero aurum vel argentum vel lapides pretios ei possiant aequari 3 Si domini terrarum non temeritate, sed ne precibus quidem & supplicationibus istud conari sunt ausi, quo pacto id vos adesse tum perducere valebitis 3 Desinite ergo tantum persequi nefas.non enim diuinae id gratiam cst voluntati. At tamen, si sic vultis, periculum ficite. ecce locus hic est. Hoc autem dixerunt, nullo modo putantes fieri poste,quod illi volebant. Tot enim cursibus exactis Qlaribus, neminem mortalium nouerant,qui vel occulte furari, Vel palam ri rapere, vel a Domino precibus id impetrare hactenus valuerit. His atque alijs inter ipses alternatim habitis sermonibus, animare se inuichin, Cap. dc ut auderent statimque inciperent consilium habere coeperunt. Non enim illis opportunum erat aut commodum, sed oppido sinistrum de in conueniens ulterius rem differre. Solari enim lampade ad occasiam vergente iam advesperascebat: resque ipsa dc locus peregrinus, reditusque ad naves dilationem ac securitatem illis minimE permittebant. His ergo conuenienter prudenterque prouisis, sepe natos monachos primo comprehendunt dc tenent: deinde speculatores constitu-kunitas. unt, qui undique venientes prospectent, ne quid ab improuisis, quod neutiquam Nicolai tm vellent, illis incommodi accideret. Stabant etiam hinc inde armati per tramites, et: '' insertuit b aduenientes caperent, nec abire sinerent: nec adeo pauidi crant, tametsi 'numerus armatorum non excederet quadraginta & quatuor iuuenes, sed audaci Lsimos, quin hostibus quadruplo pluribus sortiter vellent obsistere, nec verterent terga, aut illis manus tradcrent. His autem caut E prudenterque soris ordinatis, i tus presbyter ille, quem si pra nominauimus, dc alter confodalis Grimoaldus nomine, cum paucis alijs in ecclesia flantes preces inchoant, quae usitato more litaniae vocantur. Sed timore pariter dc tremore correpti, ac velut dementes effecti, linguae instrumento impedito, quae inchoaverant clarius exprimere non valeban . Interea Matthaeus unus ex nautis,serreo arrepto malleo pauimentum marmoreum pereullit α stegit, stib quo caementum reperiunt. Quo comminuto & eiecto, ur-In marm nae dorsiim marmoreae consestim apparuit. Hinc ergo exorta la titia , magis ac RImagis ioclere, veteremque iuncturam calcis cum asciola quadam rumpere ac dissi ζ pare,fiagmentaque elicere non tardabant. Quibus eiectis, sorisque pila detecta,atque a iam dicto iuuene malleo percussa, fragrantillimus si ibito ac suauissimus odor exibuit qui mira eos, qui aderant, sit auitatis delectatione impleuit. Idem vero iuuenis immittens manum, primoque liquorem attingens, sensit esseCap. . valde copiosum, ita utrina eadem, quae non parua erat, quasi usque ad medium plena esse videbatur. Deinde immergens dexteram, thesaurum pretiosissimum, quem incDniciabili desiderio quaerebat, inuenit: inuentumque impavidus celeriter extraxit. Nam sicut ipse nobis retulit, verbis credibilibus fidem faciens, nunquam se tam securum atque interritum stetisse fatebatur. Vnde quis ambigat tanto in opere, ne formidaret, ope Angelica eum fuisse confirmatum 3 Expositis autem membris caeteris confusE ac temere, caput adhuc deerat. Quo nondum reperto, tristes aliquantulum si testecti. Qitapropter inclinans se iuuenis ille,non ut prius lis immersis manibus in multo liquore quaesiuit illud, verum etiam audacia temeraria pedibus ingrediens Sic enim neces litas admonebat in sanctum caput hinc inde quaesiuit : repertoque egressus Capiti eius est, selutifero de latice vestibus dc toto corpore madefactus. Factum id est duode cimo Calendas Maij. Intere1 quidam ex circunstantibus nautis clanculum de sanctis reliquiis minimas particulas auferentes, occuluerunt : sed frustra. Utverb consitentes hoc fictum suum caeteris artubus illas restituerint, suo loco postea ostende
His ita consummatis, loculus illis deerat, in quem sancta illa omnipotentis Dei interrent munera. Nanque inopinato & ex improuiso istud eis euenerat, dc idci nihil tale praeparatum secum attulerant, quo excipere illa honesteque componere possent. Sed tamen alterius ex ijs, quos diximus, presbyteris exuta quam induerat tunica , quae alias paludamentum Vocatur , prout poterant ea inuolue
215쪽
decurrentibus, onus leuissimum , nulla terreni ponderis grauitate molestutia, clim omnes essent armis accincti nil gentibus, asportarunt, praedam sanctissimam non ex hostibus serentes, sed ex Dominico gazophylacio, diuina largiente gratia, sumentes, thesaurumque venerabilem de arca sanctissima fitrio laudabili tollentes. non sine Angelico, ut putamus, comitatu, exultantibus animis cum laudibus altisonis, quantum quidem laici sciebant, ad litora propere remeabant. Nec deerant nonnulli, qui de sancto Urnae, quam ruperant, marmore stulta quae poterant siccum ause rent : e quibus in minutas diuisis particulas a multis pontificibus per Italiam multa sunt altaria tabulaeque itinerariae consecratae. Idem factum est & de panno illo nimium madefacto, quo artus venerandos inuolucrant. Quippe utrunque sanctificatum est, & ob hoc valde venerandum,atque in huiuImodi locis honorifice recon
Vt autem ad ponti aduenere confinia, sanctasque deposivere reliquias, orta et tinter illos contentio, quinam ex illis, aut cuius nauis serret onus illud desiderabiulc. Optabat enim unumquodque sodalitium in suo illud portare nauigio. Quis enim tantum nollet seruare dc custodire patronum , a quo se ipse potius seruat dum & custodiendum, atque ex omnibus aduersis cripiendum non desperaret εPlacuit tandem omnibus , ut omissa hac contentione, illius nauis ibdalitas secum veheret, in qua nauta erat huius operis audacissimus effector: ea tamen conditi ne, ut prius iusiurandum darent, se sine caeteris nihil de sancto corpore acturos vel constituros. quod quidem ita factum est. Concordia ergo inter illos hoc modo composita , ratem ascendunt, & alio illud inuoluentes panno candido & novo, priore ablato, in ligneum imponunt vasculum, in quo laticem vel temetum naimia seruare solent. Interea fama pernicibus alis volitans, incolis Myrei castri, quod non longius milliario uno ab eadem ecclesia in monticulo quodam situm est, at res multorum tristi voce percutiens, id quod gestum crat nuntiauit. Concurrentes ergo undique cursu velocissimo, irati nimium ac tristissimi, tendeba iit ad litora obra ptumque pastorem& dominum lugentes amarissime,crines & barbas euellere di
tissime non cessarunt,& vocibus luctuosis, perinde ac si charissimi propinqui alicuius corpus exanime libitina serrent, ita clamitabant:
ob ablatas Nicolai reliquias. Inuocatici Sanctorum
Tempore quid miseris heu nobis accidit isto, Quo patriae nostrae dedecus aspicimus 3
Munera tanta Dei multos seruata per annos,
Tam facili raptu perdidimus subitb. . Hactensis hoc fuerat Lyciae ditata superno
Thesauro tellus,ac decorata nimis: Laudibus eximiis totum celebrata per orbem, Et munita patris magnanimi meriti S. Infelix Myrea tuis spoliata manebis Cultibus & donis, moestaque semper eris. so Nicolae pater toto venerabilis Orbe, Cur patriam nostram deseris,inamb tuam Hic genitus sucras,sanctisque parcntibus altus:
Hic puer dc iuuenis,Virque lenexque pius. Hic pater & dominus,pastor custosque benignus, Hactenus hac patria vivus & exanimis. libet hanc miseram quoties aduersa premebant, Auxilium peti jt mox pater alme tuum. Rebus in aduersis aderas si P una salutis, , Munimen tribuens supplicibus populis. aQuorum tu precibus praesens venerande Duebas, Votaque suscipiens,quaeque rogata dabas. dique currebant cunctis e partibus orbis, , Ad sacrum tumulum tape salutiserum. Nouerit heu vacuum simul ac quem turba fidelis, Omnis cessabit cultus,& omnis honor.
216쪽
elinquente grege mox lupus adueniet.
- Sed Qmmati,qui praedam sertis opimam, Munera quippe Dei deerunt,&gratia prima: Micere,& tantum sic violare locum Et malE tractauit cuius temeraria dextra, Tu spes una, salus, causaque laetitiae. Vae nobis miseris, haec omnia perdimus: at nos
Hinc subit & luctus,perpetuusque dolor. Heu cui tale nefas fuit haec permissa potestas
Historiae ibi uni nomen erit veteris. Pastor oves proprias cui nos committis alendas Virtus, solamen nostrum,decus omne,leuamen et
Fecit & hoc surtum quis modo sacrilegus
Nos infelices occupa t omne malum.
Haee & alia tristitia & dolore atque ira cogente conclamabant lugentes, ac deinde αεaααd propria na oestissimi lachrymisque madentes remeabant. Inter abeundum a tem se uenter vultus conuertebant ad litora, nauesque respiciebant. quippe in quibus & illorum & totius patriae decus & gaudia sercbantur. Interdum vero inhiantesectanquam versi in amentiam restabant, atque ut leaenae toruae, cum sunt sectae,& titigrides asperrimae fremebant. Illis denique moerore conscio abeuntibus, lentisque grestibus arenas calcantibus, isti comitante laetitia, exultantibus animis, rudentes celeriter exoluunt a litore, suaque allidentes per transtra,alacriter remigare coeperunt.' Quanta enim illi non absque animi stupore tunc hilaritate persusi fuerint nec Exultabun. voce proterre,nec literis explicare, nec animi consideratione consequi possim. Nauisantes autem, nocte illa in insulam, quae Cacabum dicitur, delati sunt: qua relicta, E laborante remigio ad Maiestras insulas sic enim nominant ud prosem sunt. Inde re- luiuias. cedentes, cum multa remigum fatigatione ad loca Macri appulerunt. His enim tribus noctibus, geminisque diebus admodum illis aduersante Borea nauigarunt. Unde etiam quidam inter se colloquentes, fluctuantibus & turbatis animis dixerunt: Quid ita nobis infestus est hic ventus, nec quicscit 3 Forsitan aliud nobiscum vehitimus: non illud quod autumamus. Aut ii revcra corpus S. Nicolai serimus, soriac sis non ei placuit id quod fecimus, atque ea cauta male egimus,& vltcrius illud ferre
. Ex ijs autem vir quidam Eustasius nomine, nocte sequenti sertur vera somnij c, . h.
visio oe vidisse, tinnab huitismodi pastionem sensisse, hyrundines eius linguam mor- vino euius. diciis apprehensam male tractantes atque cruentantes. Qua illle visione perterritus & expergefactus, de cubili surgens nequaqu1m tacere voluit quod viderat, sed cijs omnibus, metu necdum de pectore recedente indicauit, asserens quod vere sint membra sanctissimi Nicolai : nec dubitauit uterius benE illi placuisse quod fecerant. At tamen illi de contrario vento perrexerunt inter se conqueri, & curiIlis ea aduersiitas accidisset percontari. Tum vero quidam ex ijs, ceu vates veridici, talia dicebant: Venti isthaec aduersitas, quae nostrum impedit iter, ut nos quidem putamus, non priias cessatura est, donec artubus caeteris particulae illae, quae separatae sistat, coniungantur. Reueri enim quidam ex nostris occulte de sanctis abstu-Iere reliqui js, easque apud se absconditas habent. Sed si laeti cupimus omnes redire in patriam, sancto restituatur corpori, quicquid a quolibet sublatum est. Singuli etiam iureiurando firment se nihil ciuitiaodi penes se occultatum habere, ut ab omnibus suspicio omnis amoueatur. His dictis clim omnes assentirent, singuli Restitim singulas, quas abstulerant, particulas ostenderunt: dc in ijs Romoaldus quidam duos sancti viri dentes & exiguos articulos protulit: alter de sancto liquore Omni- iei, uti aeno madidum marsupium, ubi seruauerat quod furtim abstulerat, se inuenisse con- reduvrauus sessus est. Ijs ergo particulis caeteris artubus adiunctis, singuli proposito Euangeli j codice iuramento satisfecerunt, se de S. Nicolai reliquiis nec habere quicquam abi conditum, nec scire quenquam alium habere. Cum haec ab omnibus unanimiter facta fuissent, iam minime deinceps senserunt aduersa ventorum spiramina, quodque prius inconsultu gesserant,de co pos modum se bene consuluisse aperte co
Flante ergo prospero vento latumq; c. arinis quorsulcantibus. Domini collaudan- ,ρ ri
217쪽
tes niagnalia, laetissimi cursu vehebantur citissimo. 3c sicut postea itinere iam perdiacto compererunt, praedictum illis suit quiddam valde nairabile. Nanque rari ex nati k is. ω. tis,cuius nomen erat Diligius, cum quies soporifera eius membra teneret, apparens imago viri venerabilis fertur dixisse: Nolite timere, sed constpntes estote : quia V biscum cro. Et ille, Quis tu, inquit, es domine Z Cui sic responsum venerandus reddidit heros: Sum Nicolaus ego, vobiscum qui modo dego. Et ut me verum experi mini dicere,die vicesimo, ii quo corpus incum abstulistis, Barinum portum intrabiutis. Haec ubi imago illa locuta est, ab oculis illius euanuit. Hoc autem ille euigilans omnibus enarrauit. Atque id ita demum, ut praedictum fuit, euenisse constat. Hinc igitur tanto confisi miraculo, minime iam pelagi minas exhorrebant, nec rabidos ventorum impetus, ut perpauidi nautae silent, expectabant, nec potestatem Dialicam contra sic futuram metuebant: quippe qui illum, per quem tempestates terribMiri quid biles carpissime quieuerunt,secum per pelagus securi ferrent. Porro illis gaudentibus, det medio pelago carinis currrentibus, auicula quaedam ex improuisb apparuit : quae s. idae fiuc illuc intra nauem nunc volitans,nunc pedibus inter nautas ambulans, quasii mante ianui ia- sileta dc domestica,&quae capi non renueret, ibat & redibat, ascendebat & descendo. bat. inam illi vultu hilari aspicientes, mirabantur non sistum eius mansuetudinem& circuitiones, sed etiam aduentum. In medio enim aequore ventosis alis volantibus nauibus ab insulis & tellure longissimo interuallo separati videbantur: atque ii de animaduertetes unde ea aduenisset volucris, laetitiam simul& admirationem coim ceperunt. Cum autem aliquantisper intra ratem hac illac deambulasset, ab oculis omnium est ablata, nec usquam amplius visa. Laeti igitur ex eo effecti sinat, quod visu corporeo consipexerant: quandoquidem aliud in illa volucris specie fuisse, interiori speculatione colligebant & credebant. Capi3. Sed maiori quotidie exultatione assiciebantur. Crebro nanque inter lucem dcto Q . . iiii -Odorem suauit limum, mirabilem & incognitam spirantem fragrantiam, sentiebant. Atque ijs omnibus merito exhilarati, ad portum S. Georgii paucis diebus appulerunt: qui locus 1 Barinis moenibus non amplius quinque abest milliarijs. Vbio vasculo stupra memorato sanctas extraxere reliquias, & in capsella lignea, quam in itinerc paraueraist, digna prius veneratione cas exosculantes, quantum quidem p tuere honorifice eas condiderunt, & cxtrinsecus pallio stricte contexerunt. Interim quosdam de suis nuntios praemiserunt ad Clcrum populumque Barensem: qui cum illos audiuissent, contatim ciuitas tota gaudio inopinato, nouo & mirabili est repleta: omnique mox dilatione remota, Vterque sexus & omnis aetas, atque adeo etiam
vide studiu infirmi ad litora conuenerunt. Nanque ferE viri omnes & mulieres, scires &iuuenes, Iti iti es & iuuenculae, pueri & adolescentulae, infantuli & infantulae naves saepe dictas, tan-
liquias. tam Baro cunctaeque Italiae laetitiam afferentes,intentis obtutibus & iucundissimis antimis venientes expcctabant. Ut autem iuxta portum applicuerunt, cuinam viro ccclesiastico & religioso tantum thesaurum porrigerent&committerent ignorabant. Vrsocnim Barinorum A
chiepiscopus,vir religiosus, Deoque dignus,& dominis Italicis notissimus & familiaris amicus erat tum apud Tranum, cum quo & nos illo die eramus. Nauis enim illic pi paratastabat, quam post diem alterum ingredi statucrat, causa orationis Idicro blymam profecturus. Porro legatus ad eum festinus venit ciuium Barcnsi una cum literis, quae omnipotentem Dominum tam mirifica dona ecclesiiae Barensi ipsius tempore concessit se significabant. Omisso ergo ille coepto itinere, immensa repletus laetitia, Barum sibi propere petendum existimauit. Interim nautae Eliae Abbati coenobij S. Benedicti, quod supra portum situm est capsellam sacras reliquas continentem con mendarunt: quam ille suscipiens, in eadem beati Benedicti ecclesia nono die mensis Maii, in quo translationis est constituta celebrari sblennitas, tribus diebus & nocti bus cum fratribus sitis diligenter dc caute cullodiuit. Nam inde postea filii ablata dc ad curiam, quae dicitur Catepani, deportata. Inter ciues nanque Barenses ciuilis dii siensio& seditio exoriens in duas est partes divisa. Alii enim in hac ciuitatis parte, alij in altora Sanctum collocare nitebantur. Quid autem inter illos euenerit, per notas vocum nolumus nostris moerendum relinquere posteris: sed malumus silentio sempiterno i nori, Jc obliuione ignorari. Tandem vero aduenicte Archiepiscopo, nautae dc ciues r
gauetu i illia, ut capsellam illam intra curiam si iam sineret reponi, quod locus illic est et aptus dc anapius, ibique propria ecclesia construeretur. QEorum ille postulationi consensum
218쪽
DE TRANs LATIONE S. NICO LAI EPISCOPI. 1 ν
sensum praebuit: dc mox cum episcopis & clericis omnique populo ciuitatis nudis pedibus illuc pergens, de medio curiae abstulit,&in ecclesia beati protona art)Tis Steptia- '' ubi Ani,quae paucis mensibus ante annos tres fabricata suerat, depositit. Deinde solicit ER 'cogitare coeperunt cui viro idoneo, digno & fideli tantum thesaurum fideliter custodiendum committerent,qui & oblationes iidelium susciperet, fideliterque ad necessaria basilicae opera seruaret, omnibusque praeesset utilitatibus prouidus dispensator. Sed neminem alium tantae res magis idoneum hac tempestate reperire potucrunt, quam ante dictum Eliam Abbatem. Itaque omnium consensu & fauore Archiepiscopus loculum corporis & caetera supra memorata illi commisit, agendisque omnibus eum praepositum esse voluit. Haec fere omnia, quae hucusque per notas vocum δc mentis sh lo inculto, pro te- Cip is. nuitate ingenioli nostri consignauimus, omnipotens maiestas per mortalium acti nes operari dignata est: caetera quae sequuntur, ipsa sola operata est, signa videlicet xirtutum suarum innumera & miranda. Placuit enim diuinae omnipotentiae, quod actione temeraria factum videbatur, sua confirmare operatione mirabili. Ambigebit enim non pauci fideles,dc idcirco tanta gratia & gloria & si ibi imitas ex diuina dio positione Barum aduenisse totamque Italiam illustrasse, non rata mentis ratione credebatur. Vt enim initio diximus permulti principes id frustra saepe conati suerant. Si quis autem quaerat, vel secum tacitus miretur, cur quod illis per tot secula negatum est, iliis Deus concesserit,responderi illi potest: Causam nos nescimus. Quis enim cogi in t i. o. uitsensium Domini,aut quis consiliarius eius fuitὶ Hoc solum nouim iis, quod illis tunc noluit isthuc concedere, quod istis cium sibi visum filii concelsit. Id vero non dubie znquanta polliamus coni j cere,qubd pro salute Italorum,immo totius Europae de Asia usque Ba rum munus hoc gratissimum prouisor omnium transferri imperauit. In hac enim ib-Ja mundi parte, id est, Europa, catholica pietas abundantius &persectius colitur: in ba, s. alijs vero aut vix alicubi, aut nusquam. Collaudare igitur Dominum oportet fideles omnes prouincias,& benedicere, eique grates digni illinas agere, qubd dignatus est respicere populum,quem suo sanguine redemit: cui hoc tempore tantam voluit impertire gratiam, ut per medelam,quam alij sentiunt, alij fieri cernunt in corporibus, animarum Perpetua sanitas acquiratur. Neque enim credendum est, qubd pro solis co poribus sanandis quae sunt quandoque in cineres redigenda, haec voluerit Dominus
noster suis fidelibus praeutare beneficia: sed post visibile medicamentum, inuisibilis ii
cesse est medicina requiratur. Vtrunque enim sanare Saluator non .scspicit,qui utrunque creariit: si tamen humilis praecedat stupplicatio, cordisque contritio. Cor enim contri dum & humiliatum Deus non spernit. Etsi autem totius Hesperiae ciuitates &prouinciae de tam mirifico munere iure congratulari videntui , at tamen Barum maxima & singulari ac velut propria quadam excellentia praesulgere conspicitur. Nam diuina imperante potentia, dimissa patria in qua ortus suerat relicta episcopali cathedra
cui praefuerat pontifex pius & venerandus, postremo quasi postpositis totius orbis te rarum partibus aliis, hac sibi delegit beatus Nicolaus sedent, 'bi corporis citis ossa san- bia ima quiescant.Cur aute hic,& non alibi cum sint & maiora & meliora,& digniora Ioca nemo a nobis curiossius inquirat. Nosse ex sui sciat, quaesia perius annotata sunt. Gaude igitur Barii gaudio singulari,sed in Domino. Gaudete iusti, ait Propheta in Do- pMicanino.Et Apostolus: Gaudete in Domino semper. Exulta Barii,sed in Domino, qui hac i'bilis. cxultationem sola gratia sua, non praecedentibus meritis tuis tibi praestitit. Gloriare, sed in Domino,qui prae cunctis telluris partibus tanta te gloria sublimauit. Hoc enim modo in Domino te conuenit gaudere,laetari, ultare& gloriari,ut hi primis fatearis non te meruisse tantam a Domino percipere gratiam. ae enim tua merita hoc digna munere suere t Deinde in superbiam ne efferaris, sed prona mente humilieris. Qui enim se exaltat, humiliabitur: & qui se humiliat, exaltabitur. Humiliaberis Vtique cx xiiii. i,.
hoc, unde humilitatem concipere debes,si te inde exaltaueris,unde te oportet omnem superbam clationem respuere. Neque enim omnipotens Dominus idcircb hoc te ornauit&decorauit diademate,ut vitiis&criminibus ad ij cias incrementa: neque proderit tibi in ossibus beati Nicolai habere fidutiam, ivbd Deo iubente intra moenia tua quiescant, si prauis & probrosis moribus diuinae contradicas voluntati. Sic n. anq; Iudaei spretis Domini nostri Iesu Christi mandatis oc virtutibus, in Moyse se sidui iam habere dicebant, quibus idem Saluator, Moyses,inqiiit, in quo speratis, ipsi vos accu- roses. iat. & prophcta: Populus iste, inquit, labijs mc honorat: cor autem illius longe est 1 Lia. ιν.
219쪽
Cap. 16. Innumera miracula intra pau
Hie dican- me. Non diligit beatus Nicolaus vanas cantiones laudesque sonoras: neque propte tui in illo e1 hue a Deo missus est, ut illi hyiusmodi reuerentia & honores vanitatis impendam: neque ut per veneranda merita illius corpora tantummodo sanentur: sed iubi tu altisque lationibus Jc laudibus, quae ore proseruntur, animi affectus concorditer intendat, clam tibψ &adliocliti miliato dc contrito corde nostrae stapplicationis & flagitationis sit intentio,vi magis spiritus illius quam ossa sint nobiscum. Ipse enim sanctus hoc mavult, hibent ani hoc idein iii nobis magis diligit: quem quotidi Enos obsecrare suppliciter expedit, ut mi x ex Q sitis canctissimis meritis interuenientibus sedem, quam elegit, custodiat, muniat & ab aduersiis eripiat ac tueatur: sed & omnibus fidelibus,cius suffragia quaerentibus, solita pietate succurrat. Sed haec hactenus. Iam ad nostrum redeamus propositum, ne sorte hanc praefationem longius extet dentes,tum legentibus, tum audientibus fastidium ex dilatione inseramus. Nam licet tantillum quod iam praefari voluimus,non sit infructuosum &inutile, at tamen attei lius& deuotius beatissimi Nicolai merita veneranda ei cunctis fidelibus audiuntur, pro quibus omnipotens Dominus virtutes innumerabiles & admiranda dignatus est opera perpetrare. Quorum innumeram multitudinem Neque enim ab ullo more lium numero comprehendi queant ea,quae paucis diebus facta sunt miraculain omitti
mus. Tam enim erat frequentiissimus concursus & conuentus languentium & daemo niacorum,ex diuersis prouincijs aduentantium,Vt non solum nomina singulorum limminum & morborum quoque nos ignorare fateamur, sed etiam certum eorum inlaenumerum minime valcamus.Pauca ergo de multis excipi mus, styloque nostro si maiida dc veneranda commendamus. Postquam ad beati Benedicit ecclesiam, ut est a n
bis sit pra dictum ab Abbate Elia sanctis limi Nicolai capsa est delata, die altero tantae mma rei dc celsi tudinis extra Barina moenia mira se pernicitate effiadit: primo ue Barei sis territorii castella dc villas adicias,omnium aures nuntio laetis limo percussit: in φι mn ς. cateruatim concurrunt undique sexus uterque dc aetas omnis. Quid dicam Prae ambitibus stequentissimis virorum & mulierum, senum dc iuuenum, diuersorumque lai guentium viae amplis smae dc semitae longo telluris spatio plenissimae videbantur, voce que laudum altilianae hinc inde resbnabant. Quippe Omnipotentem Dominum certa tim collaudabat, benedicebat dc glorificabant, qui tanto thesauro ditare, tanto splendore illustrare, lata consolationedc propitiatione visitare dignatus est regionem hanc. Deinde fama eadem pennis mota leuissimis, longius atque longius transii olans, intra paucos dies omnes Italiae prouincias annuntiatione mirabili concitauit. Itaque concurrebant de uniuersis totius Hesperiae prouincijs diuersi Christicolarum inulti tudines,no tam pro nouitate rei oppido Venerabilis dc desiderabilis, aut orationis gra tia, quim ob virtutes diuinas, signaque miraculorum stupenda dc innumera, quae quotidie fiebant. Nam primo die apud S. Benedicti ecclesiam,vbi sanctum era i depos tui corpus, amplius triginta aegroti sexus utriusque dc aetatis omnis a multimodis sunt liberati morbis persectaque reddita ipsis sanitate, cum gratiarumactione laeti dc inco lumes ad propria remeabant. Die altero alijsque,quot a daemonibus possessi omninbii vexatione diabolica lint absoluti quot linguae vinculo,qui muti erant, expediti, quot surdorum obstruste aures sint patefactae,quot oculorum orbati lumine vis iam recupe rarint quot denique alij multigenis aegritudinibus oppressi, sanitati sint restituti, notis vocum particulatim consignare dc enumerare nequimus. Infinitus enim est dc nobis
Homo quidam de partibus Anconitanis ortus curuato corpore debilis δέ infirmus erat,pcdum ac manuum integris ossicijs carens. Qui deosculans beati Nicolai capsel - Iam dc humiliter expetens sanitaten , eam recepit plurimis,qui aderant, cernentibus, domumque abijt benedicens Dominum dc cius famulii Vcnerans. Sacerdos quidam de Camerino territorio pastione guttae in spina auctus, incuruationem dc dolorem immodicum multo tempore pertulit, nec ad caelum respicere Valebat. Is audiens tot virtutes mirabiles,quae per beatum fiebant Nicolaum,interiori accensus desiderio iter ut potuit cum suis conterraneis arripuit, dc venire coepit. Cumque ad locum quendam venisset,unde primum potest Barum conspici, 'bi magnam Crucem ligneam quidam fixerat, quod illic ab infirmitate dimissi, canitate visa ciuitate rccepi sient: dum cernuus numerosa dc lenta mouens vestigia,ut potest ambulat, sensim coepit parumper erigi: dc sicut ipse nobis retulit, videbatur sibi calorem sentire insilitum,& a quodam anteriori corporis parte sustolli. Mox quasi pauefactus dc laetus inclamauit suos comites, qui e dem
liquias. Cap. . Innumeri Capat. Item alius.
220쪽
Patitulus adaei none li. beratur. Cap. o.
dem pergebant itinere, asseruit ii se Domini sentire virtutem. Quid multis moram Qui de domo infirmus exij c& vi rue ad sacrum corpus non nisi infirmum se venturum existimauit, ad illud sinus& alacer venit Dominum collaudans,sanusque ad patriam repedavit. Apud Amalsiam puerulus quidam a nequam spiritu miserabiliter vexabatur: quae res parentes moerore continuo vehementer amigebat. Sed excitati mirabilium fama virtutum, Ocyus Barum cum prole venerunt. Vbi autem ad Crucem paulo supra memoratam appropinquauerunt, Barumque inde procul aspexerunt, laetitia inopinata sed optati sisma si ibito fiant repleti, cernetes misellum puerulum 1 maligno spiri tu liberarum. Itaque non pro curando puero,qui iam curatus erat, supplicaturi, sed pro recepta salute donaria oblaturi, Dominoq; & S. Nicolao grates & laudes dignis limas acturi celeriter Bartim aduenerunt. Alii quidam 1 castello quodam eb accesserunt,secum asserentes infantulam,omnibus corporis viribus destitutam: itemq; puerulum valde debilem, qui nullum edulium stomacho post et salubriter retinere vel naturali ordine digerere. Cumque aliquot di bus cum precibus oc stipplicationibus apud corpus sanctillimum permansissent, mututasque in aliis virtutes estici, in si iis nullas conspicerent, maiori cum tristitia&dolore, qtiam prius scilibrant, ad proprias mansione, non sine desperatione redire coeperunt. Cum autem a Barinis moenibus quasi trium milliariorum spatio iam recellissent, sub umbris olivarum secus viam & propter Solis aestum, & itineris laissitudinem hinc inde humi resederunt. Cumque inter se mutuo confabularentur, quidam ex ijs dixerunt: Non videntur nobis Barensis vera dicere de S. Nicolai corpore, ob cuius merita & miracula ei, accellimus cum infirmis nostris, ut curarentur. Illis verb & haec& alia deteriora falsb dicentibus, alij contradicebant hunc in modum: Non debetis vos his uti sermonibus, neq; nos dubitare conuenit, cum tot hominum millia amrment id, quod vos negatis,& unde vos dubitatis.1liramini aut sertis indigne, quod minime vobis cωtigerit hoc quod optastis 3 Sed neque mirari debemus, ncque contra diuinam irasci potentiam, si non accipiamus quod merita nostra nequaquam prona cruerunt. Huiuscemodi atq; alijs prolatis sermonibus, subito& puerulum fanum,&infantulam,quae nunquam suos mouere gressus poterat, ambulantem conspiciunt. Mox igitur diuinam collaudant operationem,&gratias agunt, qubd & bcneficia optata consecuti essent, Runde ambigui fuerant,inde iam certisti mi esse meruisiciat.
F. Laur. Surius Pio DEIOri. N huius Transsationis libello non debet te, pie Lector, ostendere,qub d cap .is. Amthor dicit non diligere S. Nicolaum vanas cantiones laudesq; lbnoras,& honores vanitatis. Facile enim aduertis ex iis, quae mox sequuntur, eum illos duntaxat reprehendere, qui sola vocum modulatione, idque studio vanitatis & inanis gloriae, laudant Sanctos, nulla adhibita animi pietate & attentione: quod valde vitandum est, cum dicat Apostolus: Psallam spiritu, psallam & mente. Nos aliquot locis modice si tum mutauimus,& quaedam redundantia contraximus.
VITA S. GREGORII NAXIAN ZENI EPISCO
PI, PATRIS CELEBERRIMI ATQUE DOCTISSIMI, Gr.e conscripta a Gre rorio pre byteros non ita pridem Latiuisonuersper Iacob ou Billium Prunaeum, S. Michaetis in Eremo Abbatem inprimis eruditum.
D spirituale sermonum conuiuium, viri auditores , egre. ν. Mai, mus ille Gregorius, cognomentum a Theologia consecutus,vos inuitat, atque ipse in cibum materiae expertem . Osscrtur, epulumque corruptione omni sublimius Nec verb mirum vobis videatur, meeb audaciae progressum csse, ut & meae imbecillitatis, & excellentis illius ingeni j ani- inique magnitudinis memoriam abiecerim: qui propter incomparabilem virtutis praestantiam,ad hunc mae diem silent ij honore apud omnes ornatus est, nec quisquam adhuc extitit,qui vitam ipsius exposiverit. ac serie quadam &i ordine praeclara illius facinora ad posteros transmiserit s quem-