장음표시 사용
141쪽
ni lege omnes puberes armati conuenire consueuerant, & qui ex his nouissimus accedebar, in conspectu multitudinis, omni crinciatuum genere affectus necabatur. Pubertas vero quae fuit illis πατ ιυς ηλικία, siue militaris annus, non designati alicuius temporis vox est,sed insignis in corpore mutationis, cuius Medici cum modum assignare perfecte non possint, quia ab anno decimo,per subsequentes ad duodevigesimum errat, non aliter prosecto de eius praesentia iudicant, quam per signa quae statim edit, quando ut inquit Lucretius Tum demum pueris aevo florente iuuentus Occipis, molli vesit Lanugine malas.
quod idem alibi eleganter dixit O impubem mollipae reve . . qnoniam prima haec Lanugo non mi do Fioris, sed etiam Vestae appellatione ab optimis auctoribus insignita nonnunquam fuit; eoque sensu accipiendum est illud Vir iiij
Aurea Caesaries illis,atque aurea vesis.
nam oesiceps Agellio dicitur qui est pubes, ct inueIiis e contra ' plane impubem, atque imberbem significat . quanquam aliqui malint inuestis appellari quasi in Vesta,idest, in pudicitia & castitate sed vereor ne illud fiat haud assentiente Nonio cui inuenes
dicuntur impuberes,quibus propter teneram aetatem nulla pars corporis Caeterum eadem facultas quae molli illo,&crispantepilo iuuenes vestit, quoque siue hirquitallire eosdem, quod tum primum Hircum olere incipiant,sive vocem edere grauio , ct inaequabilem, Hircinaeque non dissimilem: S virginum in m- vias quod id aetatis adeptae viro maturae sunt roriare facit' atque has superflui sanguinis diminutione per uterum; illos vero magis exquisiti,&dealbati praeparatione in coleis, in perie ciorum animalium specie constituit,quia tunc primm Sacra Chor coitusquae uos,Thalamosque recentes, Primaque dilecti repetente, foedera lecti Deo Sobigo, Deaeque Pertundae litare possunt, ct anima ibi si
mile procreare. Haec autem si acum incorpore humano,excaloris interias effulgescentia, & robore pendeant, qui humorem a quo siti, vitiae primordis obruebatur,sensim depascit, recte' ex illis apparentibus conijci poterit ,- mutatum pariter titillic tempe-
142쪽
ramentum,maximin cum illis spatium aetatis huic rei determina tum conueniat, adtint etiam caetera quibus corporis humani c5stitutio per se suoqtie mbtu luculenter immutatur. quae fuit Prisci sententia apud Vulptilium in regulis iuris, ubi sic ille. puberem autem Casiani quidem eum esse dicuut, qui babitu corporis pubes v paret , ides qui generare post: Pro Ieiani autem eum, qui quatuordecim annos expleuit. V um Priscus eum puberem esse in quem utrumque concurrit, O habitus corporis, ct numerus annorum: Crediderim tamen delectos potius fruisse qui adpropius accederent, cum legam Alexandrum agmen pube icentium triginta millium bar&arorum habuisse, qui Macedonicis erant instru Iti moribus, oc Digoni dicebantur, quasi interfectorum seri verum ut ad antiquiores Gallos reuertar, 1 quibus consecutione quadam orationis, ad hanc sensim de pubertate digretironem sum delapsus, patet certe illos, nihil antiquius habuisL, quam ut pueros statim 'atque'forti pectore, & humeris adgestationem armorum idoneis elle dcpraehendebantur, in militum phalangem referrent. Sed neque senilis aetas apud illos ab istis muneribus Enmunis erat, aut confecto legitime stipendio, rude tandcm donata quiestebat,quemadmodii ex eodem Caesare colligitur, ubi releri, Vertiscum Rheniorum Praefectum, quam iis equo propter aetatem vix posset uti, tamen consuetudine Gallorum, neque aetatis excusatione, in suscipienda praefectura
usum, nec sine se dimicari voluisse, atque ita certum est id apud illos frequenti usu, cohsuetudineque obtinuisse, ad quod caeterae gentes non nisi extrema quadam necessitate compulsae deueniebant, ut Romae solemne fuit . quoties tumultus Gallici rumor percrebescereret, & Athenis etiam quando Conon ut fractum imminutumque exercitum nouo delectu suppleret, pueros immaturos quibus vires nondum suppetebant, senesque emeritos
legit: quod Phocion aliquoties item fecisse dicitur, non aliqua si ne occasione persuasus, quq solito vehementius urgeret, sed quo Atheniensesa belli furore, in quem praecipites quotidie serebantur, hoc acerbo, & per quam molesto delectu cohiberet . alioquis nulla eiusmodi causarum, delectus formam immutaret, nota modo adolescentibus parcebatur, sed ipsi ex lege plectebantur si Publici sacri cliti tempus anteuerterent, ac propterea de is da
143쪽
in Arestis. Phoebidε filio narrat Plutarchus, eum quod Gymnasia exibens sponte ad bellum profectus esset contra Epaminondam, qui tunc: Spartae grauis imminebat, corona quidem fuisse donatum quia
strenue se gesserat , verum tamen mille quoque drachmis mulctatum, quod nondum matura aetate, nec conuenientibus armis imprudenter in hostem irruisset . Nostris autem temporibus nulli bi certa delectorum militum ratio pret terquium apud Turcas remanet, hi enim mediam pueritiam non praetereunt, & stata quotannis habent tempora, quibus per omnes praefecturas dis currunt, & eos deligunt,quorum corpus habile est ad militares
labores, S praeuias exercitationes, qui; illis pro Tyrocinio sunt,
antequam in praetorianas lanitierariorum cohortes admittamur. quod vero Federicus Imperatoi nouis suis constitutionibus iaet .
tem militiae idoneam incipere ab anno vigesimo quinto, & ad se ixagesimum desinere statuiti,stud profecto tam 1 nemine obseruatur, Ut pro antiquato iure haberi possit Quanquam non ille modo solus extitit, cui squiorum honi
a. ..ian num delectus magis quam Iuvenum arridere visus est, cum haec iistiis a im eadem sit nonnullorum etiam liac tempestate sententia,qui istud. in primis Symmachi praeierunt nullam ceres Nessor sertio aetatis. DaeIeculo militiae vacationem ex poscit, nec Achilli excusauit aetatish θ - suifrigus Phoenix monitor. adduntque Merculem cuius celebrata 's' toto orbe facinora recensentur, nusquam Iuvenis habitu deuist ii lii. pingi a Poetis, sed rugosi potius Scnis, adeoque vieti &obsole-.ti . quin etiam magnum inde suae opinioni praesidium accidere putant quod Camillus cotraLatinosi&Volscos magna moledimicaturus, seniores quibus aliquid virium superesset, in sua verba iuratos ce turiavit. Sed Marium praeterea, & Alexandrua . Maccdoncm reserunt, diunc cum aduersus Darium moueret , illum cum pro se contra Syllam, aut in alios,pro Populi Romani libertate pu3naret, si epius aetate prouectos, & senescentes adsigna Vocasse. Hoc autem temere , vel inconsulto facium ab egregiis illis ducibus, si quis interpraetetur, is omnium ientcntia errabit quam maxime . ac proinde ipsi concludunt ex communi, illo H meri versu, quodi Aetas cana etiam non es incommoda bello. nec icui torus succensent qui contrarium cum Ouidio arbitran- i
144쪽
tur, militiamque in sene damnant, velut omnium minime idoneum munus quod homo id aetatis possit sustinere cu praesertim,
Cicero ingenue fateatur quod aetas dronum plerumque melior, a. Vstui sed ferre laborem,contemnere vulnus,con uetudo Meet quod idem est ac si diceret, Senes ob eiusmodi consuetudinem qtia soli habere possunt, Iuvenibus milita: i disciplina esse praeserendos. At vero cum multa dixerim, vereor tamen ne quicquam concludant, quod eludi statim, declinarique non possit unica muneris, Vel teporis distinctione. Nestor si quidem,S Phenix una cum caeteris Troia venerunt, no Lacertis suis confisi,nec ut Graecorsi arma
suis viribus S relis promouerent;Sed hic Achillem sequutus est, quo illi a consilijs essen, & Nestor ab Agamemnone eade quoque de cauia inuitatus Hie ut secum in castra proficisceretur, & sine
postquam istorum occasione, cuiusdam te erroris admonere
possum, Ludovice Comes, qui iam inde ab antiquissima memoria multorum opinione inualuit, existimantium Patroclum suisse Achille Iunioi em, ab eoque velut adamatum, sicut ferme Hylan ab Hercule ni lo hic praetermittere quin istud facian , non quidem auctoritate Statii qui parem in Achilleide utriusque aetatem praedicat, ita i nquiense at equisur magno iammis connexus amore. Patroclus . tantisque extenditur aemulus actis', .Parsudijs aeuique modis . Misces c. rSed Politiamini sequar, &grauissimum testet, Platonem in hoc potius adducam ,qui in Symposio multo iuniorem sitisse Achillem declarat , deipium a Patroclo adamatum, ut pote imberbem adhuc, nec Patroclo ipsi, modo, sed Heroibus cunctis, qui ad istud bellum conuenerant, formosiorem k quin Aeschylum, Plato idem ceu nugacem taxat quod is quoque Achillen P Patrocliffisse Amasium prodiderit De Hercule vero longe secustres se
habet quam ipsi existiment, si quidem pictura illa denotata, eum
neque ro bore, neque vi corporis, sed eloquentia, & ingenio tot praeclarin ardua negotia perfecisse. Camillus denique necessitati. struiebat dum Senes,Marius,&Alexander utilitati dum Vet ranos conscribebant ; sed omnes tamen cum nihil praeter solitum urgeret diligentissime praeceptum istud Horatii seruarunt. Soluesnescenum malu atrus, equum , ne
145쪽
in elogijs. De disserent. puls. lib. 4
li. Peccet ad extremum ridendus , ct ilia ducat. . ii& ipsemet Marius apud Plutarchum tardus ad belu accedebat, cum ageret quintum &sexagesimum aetatis annum, calore nimbrum propter senectutem fatiscente,& tantum non extincto,quod etiam cause suit ut Aristoteles assereret senes timidos & omnia metuentes esse, Senectutem que ipsem aditu timiditati paleiaceae, & Vegetius eodem pene sensu Tyronem admoneret, qu dimilitaris alacritatis saltus,st cursus ante tentandus II, quam cor pus aetate pigrescat velocitas enim es quae percepto exercitio renuumuscis bestatorem Enim vero cum Federicus Felirius Vrbipatium Princeps, qui summae virtutis iam am inter praeclaros superioris seculi duces adeptus est liues, asserente Iovio, in militibus desideraret, ut in conspectum hostium dela i , non prius eorμm aciem rcformidarent, quam in mun audacter hastas primas infregissent i quo impigre iacto si ita videretur, ut secunda pericula vitarenti um demum equos reflecterent; nempe quia isertissiti μυρο P inceps, Sproeliorum, ac cius seculi morum eximio perituri exitum aba , ad primos impetus plerumque parari victoriam, qui longe.vehementissimi a Iuuenibus, nec dum experti si militi us Brouenit iaconsuessent: ex eo sectum est,yt nonnullIParum attente ly rem ipsam considerantcs, non Iuuenin nucia milites, sepioribus, sed Tyrones etiam praetulerint veteranis kqqandoquidem his qui nondum proeliorum disti cultates, & pericula edocti sunt, bellum quemadmodum retulit Galenus ex 'iugari par inmia, cuius meminere cita Pindarus,& Vegetius dulce est,& in praelis quoru discriminantiquam viderundab auida, seruentaquei manu, conserendi cupiditate,vehementem inrumq; e,&insuperabilem vim primo congressu asserre solent; ita quidem. ut purturbata valido illo impetu aduersariorum acie, disiectisque, ac dissipatis ordinibus, qui postea reparari facile non possitiat, secundi limus continuo euentus, inconsultam hanc audaciam subsequat r. adique eadem in opinione videtur fuisse historicos ille rerum nostrarum, ab exces hiati iudicio nunquam saxis laudatus Philipphs Cominaeus,qui de sagittariis loquens,sermonem ita concludit, migris autem, di qui urbs nunquam interfuerunt potioressunt exercistatis ct ita quoquesentiunt Angli qui in eo genere quo is ante L
146쪽
Ium ego vero qui nihil temere proferre vellem, non planε illis
asentior neque unquam adeo ineptus ero, ut viros mille periciniis probatos, hostemque videre, & vincere assuetos, nouis Thrasonibus quos sola periculorum ignoratio audaces facit, posteriores ducam ; maxime cum Tullius firmissimum exercitum reputet , qui ex invictis o genere υeteranorum militum comparatur: attamen quia illi silue quod incertam bellorum aleam multoties experti sunt. & plagas quas semel tulerunt, renouari timent , sue quod partis opibus Luculli militem Horatianum imitantur, aut maturiori iudicio, maiorique cum attentione discrimina considerant, cunctantur nonnunquam illa subire, & remissisius, nec tanto cum impetu in Hostem seruntur. propterea illud sine cuiusquam ordinis iniuria videor mihi posse dicere, quod sicut expertorum militum constantia , dc aequalis semper, commensurataque sortitudo, ruentes, praecipitesque aduersariorum turmas iacilius susti net, easdemque ex vi disciplinae, magis composito gradu, firmiorique ordine inuadid ; ita non est dubium , quin ijsdem hostibus caeco quodam, & feroci impetu perterrefaciendis disijcendisque , singularis nouorum militum audacia aptissima censenda sit, ut pote quam gloriae studium impellit, quam iuuenilis ardor inflammae, quam temeritas ipsa potiusquam ratio ducit, de ablandiens fortuna nondum sini stro aliquo rerum suarum castigauit euentu. Aetatis curam apud Romanos sedulitas illa proxime consequebatut , quae in artibus Turonum, vitae que munijs, ct osticiis in quibus illi se exercebant dignoscendis, exquisite impedebatur; neque enim homines prouido, ct sagaci consilio praecellentes, quemquam ad militare Sacramentum admittebant, qui vitae anteactae turpitudine, aut alicuius artis molli, ignavaque tractatione , eius vel dignitateni imminuere, vel religionem aliquo modo labefactare, di inquinare posset. Unde quo tota eiusmodi res melius intelligatur, animadvertendum est ex Gruchi Populum Romanum antiquissima quadam distinctione causarum, de quae-mum fuisse inter se diuisum , ita ut ex plebeis, adeoque ingenuis hominibus eiusdem Tribus, alii essent nobiliores, oc qui suo quo- dat' ordinς cci furentii inculus generis crUt benatores, publicani
milites, scribae, tribuni erarii, agricolae qui ob publica negotiari quae
147쪽
quae gerebant inter se diuersa, ideo ea i , hoc est negotijs distingui dicebantur. alii vero suo quae tu viverent, exercendis, quibusdam artibus intenti,unde quaestum facerent honestum, ut Liaetorcs Praeconcs, Fabri, Tibicines, Argentarij, Nummulari ,
aliique qui quaestibus disserebant a prioribus illis , quia artes
cxercebane inter ciues Romanos receptas , sellularias vero Sliba.&9. qu Vocant mantiarias ciuibus Romanis, ut inquit Dionysius Halycarnassariis, exercere fuit ab omni tempore prohibitum . cuius rei hanc rationem videtur Cicero satis conuenientem a itu-
mum, quorum opera, non quorum artes emuntur, ea 'enim in illisi a merces autoramentumseruitutis. ex quo intelligitur aut serii
aut certe inquilinos, ct infimae condi ionis homines opificia Romae tractasse Sequidem quod ciuium loco non haberentur, satis indicat idem Tullius, cum de opi ficibus,quos Catilinae coniurati ad seditio ii, inflammabant,ita loquitur etenim omne eorumi frumentum, omnis opera, ac quaesus inrequentia ciuium fusiue -- tur, alitur oti. absurdum enim videretur opifices ciuium frequentia sustineri, si ciues fuissent. Sed omnem dubitationem tollit Dionysius Halicarnassaeus, tum asserit septimo Lustro censa fui ite cetumidiae ciuiu praeter opifices .adeo vero semper ignobiles habiti sunt, qui sese quaestuari λ& sordidis artibus dediderane vi Herodotus scribat, sua aetate omnium populorum moribus1brdidos haberi consueuisse, qui opificia tractarent; in qua sen- ζ' ς ς' tentia Xenophontem etiam filisse legimus, & Aristotelem qui opifices omnes in Graecorum ciuitatibus a consilio, ab imperijs, in oecon: ab honoribus summoueri scripsit; quod animi excelsi vim , ac robur,mercede conducti penitus amittant. Quare cum haec i ta . .. . . haberent, & ipsa militiae praestantia talis sit, ut seu sortitudine in periculis , s eu constantia in aduersis, & innumeris alijs virtutibus quibus bellatorem undique septum ,& munitum esse omtet, viles animos, ac plebeios qui nihil unquam praeclari meditati sunt, longe a se propellat; haud iniuria fecisse censendi sunt Plutar. in eo. Lycurgus, ac Romulus quorum hic Agriculturam,& militarem; n lihi uir. Vςro militarern tantum arcem ciuibus suis permisit. noueranti ..',. ' quippe sapientissimi homines has solas artes ingenuis hominibus dignas este, quae virtutem in illis, ac gloriae, honorisque deside
148쪽
rium excitare potanta, caeteras vero quas opificum Vulgus,&sellularij homines exercent, liqnestis conatibus aduersari, ct animum potius in illis dei)ςere, praesertim si vitae deliciis inseruirent, nec opus suum valida aliqua membrorum exercitatione, sed otio tantum , quiete perficerent . Unde qui fundatam his legibus 1 Romulo, de Numa I empublicam veluti per manus acceperunt, ut hanc itidem omnino institutis conseruarent, longe semper 1 Castris pellendos esse censuerunt piscatores aucupes , dulciarios, ct id genus hominum gulae cupediis, irritamentisque inseruientium. tum quibus ad ornatum,& luxum suum utebantur nempe phrygiones , lanarios, patagiarios, flammearios , propolas , linteones, & cmnes alios quos in Aulularia, matronas dotatas exagitans Megadorus, longa ch. liade recenset , ac illos praeterea qui rerum ad Gynucea spectantium curam sustinebanta, tandemque histrioniam exercentes, aut qui per ludicras alias artes se populis deridendos sistebant. atque ut hos omnes ob co poris mollitiem a Castris arcebant, sic negotiatores nonnunquam etiam . ob varia impedimenta quibus distrahebantur fuerunt ab iisdem prohibiti, Milites enim ut inquit Leo Imperatori qui a Republica aluntarict armantiar filis debent utilitatibus pablicis te Militi occupari,nec agrorum cultui ct cusoria animalium, vel mercimoniorum quaesiuis pro ijs muni=s insidare militiae. De Seruis autem res est adeo euidens, ut quemadmodum nul- η lius alerius ciuilis ruris fuere participes, ita sissi grauissimis poeta 'nis fuerint ab omni bellorum ossicio repulsi undeuapud Salustium Catilina seruos negat te armaturum, quia nolit causam ciuium cum seruis communicare . & Marcianus Iurisconsultus ab
omni, inquit, militia serui prohibentur, alioqui ea pDe puniuntur. hucque pariter respexit Virgilius in his versibus pi Maeonio Regi, quem serua Dcim via furtim
Sisuleor', vetitiaque ad Troiam miserat armis uia . . . .
ad quo ,Servius Honoratus locum ex Deiotariana CiceronisJau dat,ut seruos nunquam militasse probet. Sed luculenta est in primis Traiana de hac dissicultate responsio, quam hic sesum ad-lcribam, re in re quae omnibus anteme dictatuit, praeterquan , honestum , ac decorum esset ingeniolus 1uisse videar: cir migI-xur inter Tyrones Sempronius Coelianus duos: seruos deprehen-G i H 1 disset,
149쪽
εpist. lib. ib. disset, re C.Plinio Proconsuli nunciata sic de ea ad Imperatorem, Traianum referendum censuit, quia nondum iuramento astricti, & in ordines relati essent, ac proinde non viderentur militasse, nec aduersus disciplinam commisisse ; Imperator vero respondi simultum referre voluntarii se obtulerint,an lecti sint,vel etiam
vicarij dati; si enim lecti, inquisitor peccauerat; si vicarij dati, penes eos culpa erat, qui dederant, si denique ipsi non incerti suae conditionis se obtulerant,animaduertendum in eos esse: hocque decretum de seruis tam sancte inuiolabiliterque custoditum fuit a Republica Romana quoties suis legibus libere uti poterat, Vt Vlpianus responso quod adscribo ex lege viii. D. de re militari ita statuerit, qui satus controuersiam patiuntur,quamuis reuera id risint ron debent per id tempus nomen militiae dare. 3. Enimvero cum Lex ista,& colluuies hominum, legibus Roma- - νη - nis a militia arceretur, ijsdem ex aduerso ciues, ac ingenui cog bantur,eiusdem labores decennium perferre, si quidem aditus -- sibi ad honores, & ossicia patere vellent. Quamobrem duo mil- Th is ciuium sub hasta venisse proditum est a Liuio, quod annos ''' quatuoρ stipendia nulla secistendi, & Marcus Curio Consul cum Lib. delectum subitum edere coactus esset, & i uniorum nemo responderet, coniectis in sortem omnibus Tribubus, Polliae, quae proxima exierat, primum nomen Urna extractum citari luisit nemadolescente respondente, bona eius ac ipsum vendidit . quinimo Senatores ipsos in centurias, vel equitum, vel peditum discedere oportebat, ex Servij instituto, nec obstabat quemquam Senatorem esse, & in ijs tamen centuriis numerari, quae bellorum causa institutae fuerant,eoque etiam sub initium Imperij res inclinabat, ut solis ipsis nobilibus, arma tractare liceret. Nam cum Romanorum diuisio ita se haberet antiquissimis ib&--- - lis temporibus, Ut praeter Vrbanas Tribus quatuor, reliquae omnes Rusticis annumerarentur, a quibus transita ad V rbanas, Romano ciui indecorum erat; factum est consequenter, Ut R .manorum nobilissimi, in praedi, suis habitarent ; . Unde nundinarum tempore ut per viatores publicos accersiti, ad ciuitatem accedebant, reliquum vero tempus agrorum culturae impendebant, & pro varia inclinatione, varijs, quae ab illa desumuntiu voluptatibus irretiti, nomen etiam ab illis desumebant, ut Fabij,
150쪽
ηI LIBER PRIMI S..i cI Lentuli, Cicerones non aliunde appellati sint, quam a leguminisbus quae quisque optime serebat ; sicut Pisones a pinsendo, &Equitii,Tauri,Bubulci, Vitelli j,Porci ,Scrost ab animalibus quorum quisque studio ,& educationi praesertim incumbebat, ita is quidem ut populum hunc non inuidia, sed vero encomto Florus 'ritium appellare potuerit. Sed cum eXercitus ducendi, aut milites conscribendi occasio sese offerebat,non alii tamen ad istud muneris admittebantur,quam qui rusticae illius nubilitatis priuilegio, soli omnium ossiciorum, S honorum erant capaces . Ac proinde nihil frequentius occurrit in historicorum monumentis quam temporis illius iucundissima recordatio
cum caperet fases a curuo consul aratro, Nec crimen duras esset habere manus.
quemadmodum non obscure confirmant exempla Quinti; Cincinnati , qui dum terram nuduS trans Tyberim araret, a viatore, S. P. VI iussu Dictator renunciatus, Quintum Mutiun Consulem obsidione liberauit . aut Attilij Serani, quem inuenere serentem oblati honores,ac Porci; Catonis,Curi Dentati, ii F bricii, & aliorum triumphalium Imperatorum, qui eadem cura semina tractabant, qua bella; eademque diligentia arua disponebant, qua Castra; gaudente interim Terra vomere laureato, &vberius fruges profundente, quoniam, ut inquit Plinius, MneHis manibus omnia laetiusproueniunt. Ideoque Columella cum i n istorum temporum felicitatem respiccret, merito de suorum luxu,&corruptela ita conquerituricirantis Romani generis intuear memorabiles sice Mesemper duplici Hudio ruisse,velcolend vel defendendi patrios, quaesitosve es t intel o luxuriae, O delitiis nostris
prismum morem, υirilemque vitam displicuissewmnes enim,uI Mameus Varro iam temporibus auorum conquestus es, patresfamiliae Diace, aratroque res ris, inrea murum correbimus O in orcis potius,ac Theatro, egetibus, ct vinetis manus msuemus, attonitique miramurgestas e minatorum, non aliunde igitur fiorcnte Repulit ea miliaes fuisse desumptos, quam ex hoc Virtutum omnium.& seuersoris disciplinae seminario,patet mani iuste ex Variorum. quidem auctor um, Ac unius praesertam Vegetii auctoritate, apud
quem Romanus Ciuis id in bellator sitit, idcm Agricola i uccdiueisum inunxi yarum luim requirebat, sed genera tantum im-H a muta.