장음표시 사용
831쪽
rus suo ordine de modo agendi cum mortuis,& cum rebus inanimis,quae non sua sed hominum culpa in consortium malorum rapiuntur,quq bella secuinuehunt; ptimum igitur utriusque hostis interest, ut Agricolae intacti sint ac velut sacrosancti,imo pro- l b N PN-pe cast ra & agmina opus faciant sepositi 1 periculo, quemadmodum more veteri Indorum obtinuisse resert Diodorus,& Xenophon inquit Cyrum quoque &AGriu in eo conuenish,Vt cum l. agricolis pax esset, um armatis bellum , hoc enim quanta cum ratione ac utilitate fieri possit, exemplo nobis esse debet Belgium, unica illa,& continua Martis ossicina, quae tam diuturnis bellis non attrita perdurat, quoniam haec dum milites gerunt, Agrico-Le interim quibus a victore, aut viciniore exercitii tributum aliquod indicitur , secure terram arant, occant, repastinant, & vel in ipso collimitio tuti manet ab omni molestia,& iniuriae, hincque merito laudatur a Suida Belisarius, quod Agricolis ita parcebat,
ac tantam pro illis curam gerebat, ut eo duce nulti unquam eorum
Secundo non licet in ipsa concertatione,vltra morem i eceptu I 'saevire in hostes, nisi statim illos efferari velis, & omni proscripta thumanitate, longe acerbius danulum quod acceperint, rependere, sic enim cum in bello quodam Veneto, cuius sua in historia Bembus memini Florentini, qui omnino saepe a Graecis equi' itibus, seu Epirotis male habiti,eos pessime oderant,edictum pro- ''' posuerunt, ne quis ex ipsis captiuus duceretur: verum ea intellectare, Legatus Venetus edici contra iussit, ne ijdem milites vlli Omnino ex hostium numero parcerent, sed omnes peraeque interficerent, statimque in eorum fines excursione cum Graecis militibus facta, quoscumque in agris reperit, interfecit,qua re
cognita,Florentini edicto publice rescisso , ad morem belli pristinum redierunt. Eodem etiam modo Gasiis nostris male ali quando cessit, bellum aduersus Coleonum in Insubria geretibus, quod contra italicum morem, cataphractos equites dissibulata casside. iugularent, quia non minus acerbe in ipsos postea saeuitum est. imo vero sicut manus non semper in pugna laxanda est, sic ' ' -.
mutuae comitatis ossicia cum praelertim illa nocere non Possunt x tua .iiam ..
ne quidem inter iuratos hostes stini omitte nda, si quis locus illis esse debeat, ut qui clangente buccina armis infestis decertant, ij - dem
832쪽
dem mutuis ossicijs pugnare possint, cum suror ille remisit, &unicuique licet quantum in se humanitatis habet, tantundem illius in hostem depromere quemadmodum nuper sec ere ad Cracinam insula celeberrimi duo Imperatores 'Troise sus, ct BuK-gbamius quorum mutua concertatio, uter alterum beneuolentia,& comitate superaret, quia in tanto pugnandi, & rem strenue gerendi ardore, valde suit insignis, eam propterea reserre lubet, in eapta Res aut potius mutuari ex Philiberto, Moneto , qui multus estin eius P ς. λ- exemplis reserendis, sed unum pr.esertim mihi conuenientissimuvidetur , ex cuius consideratione statim innotescat, quam foeda , iouiu, iri .i S immani barbarie fuerit Mendarius Hispanus, qui sub areta Pop. Col. molis Hadriani, vetulam olitoris uxorem impijs manibus laqueo pro
si ianuas pendis, quod illa expetenti Pontifici, Clementi Septimo, qui obsessus in ea tenebatur, binas lactucas infossam opera pueri funiculo alligandas, ct sursum extrahendas, proiecisset suo ut detestabili eiusfuripendi pectaculo, oespectantis Ponti cis ocul rauiss me per sex dies ossenderentur, illeque iusta indignatione permotus ,
hominem viaque adeo impiumexecratus parmupplicio deuoueret qua vero natur1 mitio ingenio prudentior,& iure etiam peritior,Bu-Kingliamius, qui audita ex nobili Anglo Toerin percunctatione ecquid adhuc peponum tota insula reliqui esses, postridie honorario misso nobili, duodenos pepones Toerasio benevole obtulit, sed quasi mutuo humauitatis colludio inter ipsos Duces ceriataretur, Toerasius nuncio huic vicenos coronatos aureos numerari iussit ; ipsum vero BuKghingamium postera die,citriae aquae aureolae senis lagenis, & Cyprini pulueris duodenis alabastris remunerauit , sed auius puero ille vicenos Iacobaeos rependi nepetbac velut Apollinea quaedam, loquitur M onctus , internecini se ii aliquondo intercurrebant Aloedonia, sed tanto valentior, O infestoν Mains in aciempostmodum redibat, uti ex multis illis σου aeuitiam videretur colligere, tam hostilibus animis Galli ae Britanni alteri alteros infe Habant.1ν Demum ea ratio captiuorum habenda est, ut cum iure manci-.ε, AH3. pij retineri amplius non possint, honeste , liberaliterque tra-.ti m φρ G- ctentur, & dimittantur pretio non iniquo, quod quale sit, non ἡ; use . i. est ita promptum determinare, cum alibi ex moribus, & com mira vim , suetudine, alibi vero ex pactis, quae saepe rescinduntur, & inunum
833쪽
tantur, solui consueuerit: Unde apud Graecos quidem antiquitus mira, nunc ero inter milites mensruum stipendium pro λυ, ris,seu redimi a gregarii communiter decurrit. Verum cum olim graues circa eam rem dissi cultates in Namur , & Co alui exercitu varijs de causis suborirentur, placuit summis illis Ducibus, communi utriusque consensu decernere,ut gregario pediti mena
strui stipendij, & trimestris equiti pretio libertas constaret; cohortium autem praefecti atque signiferi, semistris stipendi j summi mulctarentur; annuum porro Legatus alae persolueret: caeteri vero Duces ex ordine nobilium, si caperentur, ex summi Ducis arbitrio pretium penderent. Hoc vero quanta fide & integritate repraesentandum sit, plures ante me I.C.docueruliquorum decretis nihil addendum censeo, praeter memorabile exemplum D.Ludovici, qui pace cu Sullano iacta, his conditionibus,ut Damiatii decederet, & quinquies centena millia persolueret, ex quibus tamen honoris causa, Sullanus centum millia paulo post ei remisit, laque aurum eiusmodi pro portione appensum suisset, cum compendio decem millium, quod Gallorum quoru ndam industria factum fuerat, ut primum illud rescivit D. Ludovicus, qui non pluris faciebat mala lucra, quana damnum ipsum, Mot- sortium statim curare iusiit, ut quam primu integra sisnama ex fide bona hostibus refunderetur, atque hoc rarae fidei, & virtutis integerrimae testimonium, Barbaris omnibus admirationi fuisse, resert Ioinuillaeus in eius vita. Quod vero spectat admodum benigne comiterque agendi cum captiuis, nulla de eo regula dari potest, quae omnibus peraeque conueniat. Quia dignitatis cuiuique habenda est ratio,sed quam sedulo curandum sit, ut nulla in re captiui laedantur: id vero docuit suo exemplo sortissimus eques Baiardus, cum Hispanum quendam ex Sotio maiore familia, non infimae notae praesectum, ad singulare certamen Prouocauit, eo quod durius, ac illiberalius quam deceret suisset ab eo custoditus. Hactenus igitur de hoste vivo, &pugnante dictum est, quomodo tractari debeat, videndum nunc, quae demortui ratio habenda sit tunc videlicet cum Cecidere odia, ct triues mors obruit iras .
ut inquit Papinianus ex Virgilsi mente,qui prior dixerat
834쪽
Nullum cum victis certamen ct aethere cassis. lquibuscum facit etiam Ouidius, qui renuhancivehementius ad huc urget addito Leonis exemplo , Corpora magnanimo satis est promasse Leoni Pugna Dum sinem cum iacet hosti habet. hoc vero ita stabilito, consequens est, perinde tractandum esse corpus demortulanimici, tanquam sit amici foret , aut saltem hominis cum quo nihil unquam odiorum, nihil 'iniuriarum intercessisset Quamobrem primum quod illi debetur est commiseratio,.
quae si omniurnquos aeterna tenetnox habenda est quanto magis eorum,qui non debita morte,nec inter amicorum complexus& oscula, sed mise ri ante diem ; S multis vulneribus confisi, vita ipsam cum sanguine sundunt; scilicet ea persuasione diustus Alsxander apud Quintum Curtium Darii mortem lacrymis prose cutus est, demptaque sibi chlamydecorpus illius contexit,atque
regio ornatum cultu,ad matrem , maiorum suorum tumulo inferendum misit. Eadem etiam commotus M. Antonius , iacentem
Brutum, non hostem, sed ciuem Romanum , deposito odio exi- stimans,. paludamentum suum inijci supra illius cadauer iussit, , quo honoratius cremaretur Sed inter exempla prisci aeui nullum de hac commiseratione praeclarius extat, quam Caesaris in , demortuum,Pompeium, neque enim ipsi minimam fortissimo , Imperatori iniuriam faciunt, qui profluentis gaudii stignum lacrymas, quas viso Pompeii capite sudit, interpretati sunt, qua in iopinione, quoniana certum est, Petrarcham iuisse, qui unus, no bili, de hoc Caesaris sictu ,&Annibalis risu, cantione.edita,mul tos in eum errorem seduxit, ut idem cum illo arbitrarentur, placuit idcirco cantionem hanc latine redditam a Iano Pelusio in medium proferre, ac inquirere postea breuiter, quantum in se
cum vidit Generi caput Caesum audes er daetitiam premens Imo pectore; lacrymis Non se continuit. Poenus , ct Annibal.
RegnorumLibyae , senti us omnibus;
835쪽
LIBER SECUNDUS. O po 3 Stefit Dissiliam quilibet visuam,
Vultuo laetitiam tegat.' auare sit e mihi rideo, vel cano Nonnunquam clo id, quia
ab me dilacerant ilicitudines Non possunt alidola
Isboc ex misero corde recedere.
Acine igitur Petrarcha tibi ex gaudiomero fleuisse Caesar visus .est, quia sorsan Annibalis risus alio quam ad ingentem moerore,&tristitiam reserri non poterat Θ at sane quanquam inficias hic ire nolim, ut summa moestitiaquandoque in risum soluitur, sic gaudium in lacrymas effundi, quoniam utriusque effectus ratio apud Philoso phos constat,&.exempla etiam non raroapud Philologos reperiuntur, quale est illud. de Veneris risu apud Apuleium . quam ut conspexitpenus laeti Isimum cachinnum extollis, sibi .quale olent urenter irati;&. illud quod de flentibus prae gaudiotaroianis Petronius in Halosi dixit fetibus manant gena Mentirique pavi gaudium lacomas habet, tuas metus abigit. ad quos versus nihil eorum enarratores indictum praetermittunt, eorum praesertim quae de gaudij lacrymis dici ab hominibus er ditis possint: licet inquam haec ita se habeant, nullam tamen ego perspicere rationem pollium, qua caesar lacrymari prae gaudio caesi Pompei debuerit, scilicet homo, qui foepe suorum obitus familiariter defleuit, qui toties ἀμιψία legem tulit, & usurpauit, qui nunquam, nisi in acie insignem iram erga suos hostes deci rauit, quo nemo maiori in deuictos clementia usus est, & quod rei caput est, qui bellum inuitus contra Pompeium susceperat, qu i multoties illum de pace rogauerat, quem, linquit Tullius, ita s. epist nunquam ni honori centis Θ appellauerat ; is ne homo, qui do- - si Iebat Catonem suae clementiae subductum, qui Brutum, es Cassium praecipuos asseclas Pompei tam amantercomplexus est, is ne senex tot casibus, quos alternantes viderat,humanae sortis admonitus, tam effuse viso Pompei capite laetatus est , & non pinitus concivis, socij, generi miserabilem fati sortem dolentius ingemuit, ac optimi viri, maximique Imperatoris manibus adeo
836쪽
kede, crudeliterque violatis, illacrymatus est equidem nollem
hic Petrarchae molestum me praebere in exagitanda eius sententia,Verum tamen quo minus ob allatas rationes ab ea discedam facere certe non possum.1ς Iam vero si ipsa hostium commiseratione digni sunt, qui in
acie sortiter pugnantes cecidere, quanto magis alienum est a ratione & omni humanitate, in eorum corpora quicquam indignust m committere , quos Terra ad aeternam quietem sibi reddi postulat, & mors ipsa, quod praeclare dicebat Euripides in Antigone,extra odium, & vindictam ponit Mors iurgiorum is est mortalibus Nam maius aliud, quidpotest letho dari. o Quamobrem reisto monet Vlisses Menelaum Menelae pon tot dictasapienter, caue Iniuriosissis in hominem mortuum. Nec ulla unquam aetas diris non prosecuta est truculenta illius immanitatis exempla, quae quondam ediderunt Achilles in Hectoris cadauere circa muros Iliacos raptando; Parthi cuin aurum liquefactum in Crassi deductum os immiserunt: Gomyris, quae Cyri caput in utrem sanguine plenum demersit; M. Antonius,qui Ciceronis caput videre, probrisque lacessere voluit; ac praecae, ,M. ι xςri4 etiam quae Menelaus in Deiphobi caede flagitia perpetrauit.
Deiphobum Oidit lacerum crudeliter ora, Ora manusque ambas,populataque Tempora raptis Auribus, ct truncas inhoneso vulnere nares haec enim adeo foeda, turpisque mutilatio, tam horrenda,& Menelai persona indigna visa est,ut post varias interpraetationes quibus hanc ab infamia liberare conati sunt, in eam tandem deuenerint quod eiusmodi acrotiri mus, ut Volunt Suidas in voce
libro ἐμμαπιίο, & Apollonii Scholiastes in Argonauticis, ex antiquo ritu fieri in ijs soleret,qui hostium dolo,vel proditione intercepti
ceciderant,nempe quia partes illae, & excisae membrorem extremitates, quasi Στοτροππια, seu amuleta esse censebantur, aduersus occisorum umbras, ne intersectoribus suis terribiles obuersaren- tur, fierentque illis in noctium occursacula, di laruarum terriculamenta, eo modo quo Dido Aeneae minitatur. Omnibus umbra locis adero dabis improbepoenas.
837쪽
Sed quam recte hi Menelaum proditionis insimulent, ut liberum eum ab immanitate faciant, aliorum est o iudicium ; atque huc ctiam pertinet quarundam nationum barbarum prorsus, ct inhumanum factum , qui caluarias interemptorum hostium probe mundatas, Scinductas auro, caelatasque varijs laminis in
poculorum formam effingunt, ex quibus sibi inuicem in publi- ν, sylica conuiuiorum hilaritate propinent, quem ritum exemplis co- tar. atue firmare tempero,quoniam multa eiusmodi in unum quasi fascem bullario.c. acollegit Iacobus PontanuS.
Superest igitur ut in quos Devire non debes, eosdem Terrae a.
mandari permittas , secus enim quem laedere non putra, offendis ia νιliaqui.
grauiter, ex denegato illi hoc belli iure quod mu, ὀνω φῆ MMμIouvocat Appianus , de publicam bumanitatem Cicero, quia non tam homini, id est personae, quam humanitati, seu naturae debetur, vindicare a volatilibus, vindicare . besin consertem naturae, ut loquitur D.Ambrosius, reddenda siquidem terrae terra est, & quod de tibia . hosti vivo iure posses eripere,illud mortuo relinquendum. Vnde male apud antiquos scriptores audiunt Graeci, quod secus secerint, ut ex Homero constat, in cuius carmine nihil frequentius istis, aut similibus minis occurrit, neque canes quidem is tuo cada uere quisequam arcebit: cani Muntpraeda relicta Ot canibus ferent lanianda voluptas. Sic Creon apud Sophoclem,iubet insepultum
Polynicem relinqui; & Menelaus atque Agamemnon idem de Aiace in eiusdem auctoris Lorario fieri volebant, nisi illis una cuTeucro Vlysses diuersum persuasissetnex eoque nonnulli contendunt Syllam, qui diutissime bellum in Graecia gesserat, hoc pariter ex illorum viti, contraxisse, ut acerbiori odio in Marium in citatus,eius reliquias, quemadmodum inquit Cicero,apud Anie- , i. nem dissipari iusserit. At ex aduerso laudatur Annibal,quod Ma cum Tyberium Gracchum, & Marcellum honore sepulturq carere non est passus;idemque Hannoni a Romanis praestitum fuit; Pyrrho ab Antigono; Mitridati a Pompeio , Druso denique & Archelao Regi ab Antonio. Proptereaque in Graecorum apud Persas militantium iuramento erat , ficios omne peliam: bello victor , etiam Barbaros; & Onos andri praeceptum est, t Imperator siue i eap.36. vicerit, e victusfuerit, militum occiserum funeribus, ct exequys prospiciat, neque muriam, aut occisionis, aut temporis, aut loci, aut
838쪽
metus nomine praetexat. Dabantur ergo nequentes utrimque
induciae, ut caesi ex utraque parte sepulturae mandarentur, quod in maxima strage duobus modis fieri solitum,adeo manifestu est ut probatione non indigeat,siiquidem humi tunc defodiebantur, aut comburebatur interfectorii corpora I unde Liuius refert locuiuisse Romae iuxta Aequimelium, nomine Bucta Gallica, quoniam illic aceruatoscumulos suorum desunctorum e x pestilentia vilerant Galli Tertius vero modus, quem cum duobus praecedentibus assignat Seneca in his verbis alios terra obruit, alios flamma consumpsit, alios lapis ossa reduiturus inclusi, ut operosior fuit,nec sine aliquo sumptu,militibus proprijs seruabatur, & his non quiadem magno numero ab hoste prohatis, sed morbo aut aliquo alio casu occumbentibus, tunc enim pecunia ex undecimo legionis sacco depromebatur ad eorum sepulturam; qui ritus ut intelligatur, sciendum est ex Vegetio, quod tota legionis sub Iantia in decem Decos tributa, addebatur saccus undecimur, in quem tota legio particulam aliquam. conferebat, sepulturae scilicet causa , qui ex contubernalibus decessisset, de illo undecimo sacco ad sepultu ram isus promebatur expensa. CSterum praeter hunc morem,duo funera militibus hacta fuisse animaduerto Militiae scilicet unum , quod tumultaria plerumque opera peragebatur, &collectis in unum corporibus militum; quomodo varianae cladis reliquiae uno tumulo ab Germanico conditae sunt: e domi aliud, cum more eorum qui peregre decesserant, os aliquod destincti exciapiebatura propinquis, ut iustalai Roniae persetuerent, non illa comburendo,quemadmodum in reliquis feri consueuerat , sed ex Pontificum ritu terra obtegendo, unde ossa dicebantur,. quia siti proprie Ciceroni sunt quos humus coniecta obtegit Sc bellicam vel peregrinam mortem designabant, quarum neutra cintinebatur hac praescriptione duodecim tabularsipetessimi πι - . tuo ossa legantur , quopou funus I, quemadmodiam ex Cicer ne & alijs praeclare ostendit Iacobus Gutherus in erudito suo opere de iure manium. Haec autem humanitatis ossicia postremum tandem excipit, quod rebus homini caeris imis, S per se merentibus tam extra iniuria omnem esse, quam re vera non sunt in culpa,ab hostibus impenditur ; diligenter ergo cauendu est , ut templorum sun-ctitas ,
839쪽
ctitas , sepulchrorum religio, trophaeorum maiestas, statuar umomnium,signorum,tabularum memoria, & quicquid est monu- , mentoru eiusmodi,quibus vetustas ipsa parcere consueuit, a serro flammisque ultricibus, quantum fieri potest, conseruentum, nam ut Polybi; verba hic usurpent oppido certe preclara& eximia , qua neque nobis ad bellum futura sini usui, nec hoHibus in- lib.ri commodatura. ea ire perditum, templa maxim8, 9 quae in js simulacra Osmilia ornamenta, quis neget malae mentis prae ira iuribundae esse opera ξ Atque ex eo est,quod M. Tullius qui praeclare r. Ossicior. semper de rebus omnibus loqui, & sapienter sentire visus est, nunquam Corinthum excisani fuiste probauit, ubi tamen adeo se de tractati fuerant Romanorum Legati; idemque alibi horri ctim, ne ratim, omni imbutum odio bellum appellat, quod parietibus 'tectis, columnis, postibus notas inurit extremae seritatis &dementi . Unde cum Totyarria huc furore priceps rueret,& ne scio quibus de causis implfus in animo agitaret, non modo urbis Romae moenia, sed pulcherrima quaeque eius sediscia incendio Violare, urbemque ipsam μηλοβολο linquit Procopius emcere. Belisarius nihil antiquius habuit,quam perditissimis illis conatibus occurrere,scripti ad Totylam epistola,qua ut huic meo sermoni valde conuenientem, lubens ex Procopio referrem ,ni- passina quoque in alijs auctoribus haberetur latine expresia,qua-
quam non utique forsan in omnibus,tanto cum verborum cultu ri& nitore, quanto illam sibiexplicandam , atque ornandam duxit, Petrus Crinitus. Et vero praestat Orationem Rhodiorum ad lib. s. cap.r.
Demetrium Vrbicapum, pro pictura Ialys ex Agellio reserre. 3, quia praeterquam huc maximh pertinet,videtur quoque Belisa, rius t uam ex illa epistolam penitus a lubrasse, sic enim illi ad re- gem loquuti sunt, cum machinas eius libratas viderent in eas aedes, quas memolatissima illa Protogenis pictura, quae in illis asseruabatur toto orbe celebres secerat, quae s malum ratio e I, lib is c 3t.wt tu imaginem tuam velis incendio aedium facto dissipergeret Namuenos omnes superatieris , ct oppidam hoc totum coeperis, imagine quo que illa integra ct incolumi per victoriam potieris Gn vero nos vincere ob dendo nequiueris: pesimus co deres ne turpe tibi t, quia non potueris bello R hodios vincere, bellum cum Protogene mortuo ge fAs, quod ubi Demetrius ex Legatis audiuit, oppugnatione
840쪽
desita, & imagini & ciuitati pepercit. Et amabo quidni hunc in
modum secisset Rex ille inclytus,& non minus ab humanitate quam ingeni j solertia commendatus , quandoquidem Cambet qui Aegyptum aggressus Dijs hominibusque bellum indixerat, ct cunctae igne, ac ferro sibi devastanda statuerat, cum Thebas
expugnaret, atque incendium quo aedificia conflagrabant, ad obelisci crepidines peruenisset, ne tam praeclara atque adeo ala brefacta moles, excocta collaberetur, ignem extingui iussit,&quorum Vitae non pepercerat, eorum operi pepercit,aut religione impeditus, aut ut cum Plinio loquar tam eximiae molis reue rentia . Quanquam aliter omnino Straboni visum est, qui Corinelium Gallum in eam Prouinciam ab Augusto missum secutus, Aegyptum peragrauit,omniaque diligenter inspexit,asserit enim tib ij. obeliscos Thebis partim stantes vehementer ab igne ambustos, S partim humi iacentes conspici,quod pariter testatur Ammia- lib. 11. nus his verbis in hac Urbe Thebarum scilicet inter labra ingentia diuersasque moles Ameta Aeg3ptiorum Nu minum exprimentes ob liscos vidimus plures, aliositie iacentes O comminutos. Verum si istud a Cambyse facitum est,tam in culpa fuisse cum existimo, qua antiquos illos milites signorum contemptores non immunes ab ea suisse constat, licet hac potissimum de causa, celebratos a
Tunc rudis ct Graias mirari nescius artes, Urbibus euersis, praedarum in parte relicta , iai Magnorum arti tam frangebat pocula .miles. Vt phaleris gauderet equus . lNeque enim posterioribus Romanis idem mos probatus,s item postquam Marcellus captis Syracusis, ut non modo suam gloria, ted etiam maiestatem populi Romani augeret, ornamenta Vrbis signa, tabulasque quibus abundabant Syracusae, Romam deue-xit: eius enim excplo L. Mummius idem in expugnata Coryntho secit, cum alioqui tam rudis esset eiusta odi elegantiarum or'
namentorum, ut cum maXimorum artificum perse s manibus
tabulas,& statuas in Italiam portandas locaret, iuberet, ut inquit Velleius, praedici conducentibus se easperdidissent, uas esse redditum Atque eodem v peruenit Romanorum studium in conquirendis signis & tabulis,uta nimio luxu ct ambitione non abesset