장음표시 사용
21쪽
digerendi cibi & potus hic conveniant. Omnia ergo illa , quae in Commentariis adnumerum I. f. 28. , laudata suerunt, conducent: lmptimis si ex his seligantur illa,
quae morbi causae contraria esse cognoscuntur, uti mox dicetur. Confirmat modo di.
conferunt, aegrotis eadem exhibita valentiora
sunt, oe oportet, υigere illorum detracto, exhi. sere, alioqui ilia eorpus non θνt , sed magis
nocent , quam juvant. Merito ergo Gai
nur uti alia occasione in Commentariis f. et s. dictum fuit damnavit Medicos , nomine quidem Methodicos,sed opere ab omni methodo alienos , qui primis morbi die.
bus , dum aeger assumere valebat, & natura assumtum appetebat, & concoquere adhuc poterat , alimenti exhibitionem subduce. bant; postea vero vinum ac carnes dabant, ae tanquam in vas inanimum alimenta inis fundebant e quasi ingessisse haee sufficeret, dum tamen morbi progressu debilitatum tota pus his digerendis minus aptum seret. PuT REDINI ADv Easls . In Commentariis f. roo. dictum fuit solo augmento motus
ei reulatorii sales & olea sanguinis volati. hora , & aeriora fieri, id est , in putredinem
tendere: cum ergo in febre velocior circulatio sit, idem metuendum erit : atque ob hane causam inter libris effectus, 3. 387. enumeratos, humorum degeneratio in putre. dinem taeensiva suit. Patet ergo ratio , qua
re in victum febri ei tantium seligi debeant illa , quae putredini adversa sunt. Hippocratis sola sere pii sana hordeaeea, erusve succo vel cremore usus fuit, ut patet ex illis , quae in libro de victu acutorum tradidit :addebat his oxymel, mulsam & similia ;quae omnia ex sua natura in oppositam omni putredint indolem vergunt acescunt e. nim . ob eandem eausam pinguia omnia, quae tam faei te majori calore aerimoniam ra vel dam pessimam acquirunt , vitantur.
H ae de eausa in morbis acutis Ddenham ν earnibus, imo k illarum justulis, in. terdixit semper ; panatellis, hordearis, pOmis coctis & smilibus solis sere usus suit .imo Helmontius ipse , licet ubique fere Ve-Ierum Medicorum opiniones earpat , &diatae regulas in morbi parvi sedisse videa.
tur, uti paulo ante dictum fuit, tamen in febricitantium diaeta vel carnium iuscula damnat, & imprimis meraciora . Laedunt namque febrientes; quia caro, oυa , tis ex , . iusculis facile tum eadaυerantur, ac miniis me nutrient De Febribus e. I . SITI CONTRARII s. Cum aquosa , subactis da , demulcentia, inter praecipua sitis r media 6 o. numerentur , patet modo dicta ad hane rem optima esse. Cibi enim& potus fluidi, in quibus aquae copia aribundat, commendati fuerunt; simulque tales , qui vel iam acidi sunt , vel ex sua indole in acidum vergunt; adeoque se Aehuie indicationi iisdem satisfieri poterit .
bribus enim saepe descit omnino, vel languet saltem ; sed eaeteris paribus eo se licior digestio assumtorum , quo melior appeti tus fuerit. Solent autem sponte sua aegri appetere tales cibos & potus , qui modo laudati fuerunt. Febricitanti enim si porrigantur earnes assae, horrebit ; si lac eis butyratum , decoctum hordei eum suceciei tri, fructus horaei bene matuti, aut si milia dentur, assumet plerumque . Unde ipse aegrorum appetitus solet saepe Medicos docere, quaenam hie optima sint. Ob hane eausam dixit Hippocrates De Assectionibus C. II. εom. T. pag. 6ῖς. : Quoscumque
cibor , aut obsevia , aut totus decumbentes empetum , ea suppetant, si nullum eorpori ureuia mentum fit adfuturum . Imo licet illa , quae aegri cupiunt, minus eonveniant , tamen exhibanda jussit, nisi summopere fioxia so- re quis certo praevideret . Sic enim alibi Aphor. y8. Sect. a. Tom. 9. babet rPatito deterior tum potur , tum essηr, sua vior tamen , messoribus qxidem , sed ingratioribus , pr erendus . Damnandi ergo sunt
Medici , qui in his nimis severi piaeu.lum erederent, si vel minimum aegrotantium desideriis concederent, quod vel artis regulis , vel saepe praeconceptae tantum hypothesi , repugnare videtur . Plurima habentur in Historia Mediea exempla, quibus constat, aegros , dum ineluctabili desiderio
serebantur ad sumenda talia , quae nocit ra Omnes crederent, optime tamen ab iisdem assumtis se habuisse ; & saepe eosdem sequenti die hesternas Medici, mortem in
22쪽
sqq. oo. ET DE FEBRIBUS IN GENERE. is
tentantis nisi obedirent, minas ruisse jam tur, quae saepe oppositam medelam requi. sanos . Media ergo in bis via incedendum rit. Dum edim in junioribus, qui solisse. est turpe enim est ingenuo serviliter su, re acescentibus vivunt, ab aerimonia aei scribere omnibus, quae aegri expetunt; uti da febris oritur , gelatina cornu cervi , saepe in aulis fieri solet: atque noxium, & eboris & similia conveniunt, quae partim M.diei famae insidiosum est, si morosa seve- obvolvendo acida suo glutine, partim op .ritate salutares quandoque naturae instinctus posita hi si adole, prosunt. Vetum dum a contemnat semper. Dum similia in praxi cibis, in putridam alea linam aerimoniam
viderat D hami r Dissert. s. p. 39. , degenerantibus , sebris accenditur vide conelusit , quod Irpiora fucum facis illa , 3. 86. modo dicta nocerent summopere,
quam talem esse opinamur, ratia, quam sen- cum sponte sua in putredinem aleatinam Ius me cretissime nobis cognitur : quodque is vergant, unde tune ex hordeo, avena, &morborum curatisne plus dandum est μυ- similibus acescentibus victus petitur. Dum
rem appetitisuibus de eriis impensiori. in morbis acutis inflammatotiis imme1bi bus mori perquam enormia non fuerint , iis sanguis in arteriarum angustiis haeret, o ρων υtiam ipso facto exstingua r quam tenuissima & solventissima sola conveniunt. magis dubiis oe fauacibus artis regulis. ubi vero a venenato stimulo sanguis ni. CAusae ΜοRBI COGNITAE opposIras. mis dissolvitur, victus ex incrassantibus &Febrium enim eausae variae sunt; & ab his demulcentibus paratur. desumitur certissima & magis specialis in. Ex illis, quae hactenus dicta sunt, pote. dieatio, quae victum febricitantium deter- rit satis determinari qualitas ei bi & potis minat. In exemplo res parebite dictum fuit febricitantium: inquirendum nune , quos. 186. et bos acres febrium causam esse posi tempore febris potissimum eonveniat eadem
se , verum varia in his acrimonia observa. exhibere.
f. boo. Ibus dandus eo tempore, quo abest febris, aut quo eius impetus
Ingesti enim ei bi non nutriunt, neque h7s exhibendis tempus minime concedit . vires reficere valent, nis prius valorum& Verum uti postea*. 727. diemur , aliqlian. viseerum emeaeia, ae sanorum humorum do febres motum febrilem semel exeitatum eopiosa admistione , in nostram naturam uno impetu ad finem perducunt, quae eo mutati suerint. Verum ad hanc ingesto- tinuae proprie vocantur e quandoque verorum mutationem actionum omnium inte- semper durant febres, sic tamen ut per viis gritas requiritur , ut persectissima st: si ees impetum remittant, ae denuo excitent ; . . quaedam deficiant ex his,. poterit ciborum tu neque continuae remittentes dicuntur . Inl Evium & isellis digestionis subactio sperari, his ergo optimum ei bos exhibendi tempus
quae tamen semper eo felleius fiet, quo ma- erit idem , quod remissionis ; tune enim fe-jor integritas iunctionum adest. Patet er- bris lenior impetus corpus minus turbat. go, omnium optimum tempus cibos exhi- Unde monuit De victu morbor. bendi esse, quando febris abest adeoque in aeui. tom. H. p. Diaterices maximum febribus intermittentibus medio inter binos esse, observare ae cavere, uti in aeutis, se
Iaroxysmos tempore cibandi sunt aegri . De . . longis morbis O febrium iηρ usiones sis dixit Hippocrater i. aphor. I p. Seest. I. T. remissiones, ut tempora caυeamur, quibata non s. p. Is . : In exacerbationibus aurem ci- oportet cibo offerre , ω cognoscantur , quin stim) subducere oportet , exhibere enim , 0- do tuto offereui sole uti etiam quando puri-dit. Et quςcumque per circuitur exacerban- mum ab intentione abstierint erum Scintinis
tur , in ipsis exacerbationibus cibum sub- termittentibus persecte febribus , & in redueere oportet . In febribus vero continuis mittentibus, pro varia diuturnitate inter.
major dissicultas est r indieatio enim vitalis, inissionis val & remissionis , tempus cibi ex- qua aegri viribus consulitur, cibos postulat; hibendi determinari debet . Quamvis enim dum interim libris semper praesens idoneum seueralis regula practica sit, optime cibos d
23쪽
nus , aegrotat e minus enim corrumpitur ,
quod integro corpori infertur Ceis. L. e. q. p. Iaa : si tamen intermissionis tempus tam breve sit, ut illo assumti cibi digeri integre nequeuant, sed exacerbatio iam prehendat , antequam hoc fieri possit, alia adhuc cautela requiritur. Pulcherrime hoe n lavit Celsus Ibid. p. I 23. ), dicens : Neque pamen veram es, quod Themisoni υidebatαν, si duabus horis integer futurus esset aeger satius esse tunc dare , ut ab integro corpore potissimum diduceretur. Nam si diduci tam cetraiter posset, . id esset optimum . Sed eum Me breυe tem- pur non praeset, satius est, principia edi a decedente febre , qνam reliquias ab incipiente exeipi . Ita, si longius tempus fecμturum es , quam integerrimo dandus es e si etiam breve,
antequam ex toto integer fiat. Quo loco vero integritas est, eodem es remissio, quae maxime in febre continua potest esse.
Maxima ergo difficultas manebit in determinando tempore cibi exhibendi in illis febribus, quae nec intermissionem , nec remissionem habent. Verum in illis sebii. bus adscensus, summus vigor, & desce sus observamur ; atque tali moderamine
eibi exhibentur tuti postea g. 6oa. N. ditetur ut tenuissimi in morbi vigore ;in adstensu vero & descensu morbi . &plures, & meraciores , exhibeantur . Securirius autem in his febribus cibum dari v
luit Celsus Lib. 3. cap. s. pag. I 23. an
telucanis loris , quibus omnes fere maxime dormidini e deinde maturino tempore , Τμώnatura sua leυissimum est . Major minorve
aegri debilitas , & varia longitudo' morbi hie imprimis spectanda , uti postea dic tur. Unde Celsus Ibidem. pag. I et 7. illa , quae de cibandis aegris pulcherrima ha
bet , concludit eum eo tamen ut nullo tem.
pore, is, qui deficit, non sit sustinendas .
DE MORBIS INTERNI sf. 6oi. T. T quidem copia parca, saepe repetita; ne nimis laborare cogantur
Ita viscera, mutenturve. Dictum fuit alia occasione vide Commentaria g. 386. ιν. ex innocrate , cibos ea copia exhibendos esse, quam coropus superare valeat . Verum in febre &per febrim Murimae actiones requisitae ad assimilationem ingestorum turbanrur ; &quidem eo plus, caeteris paribus, quo se-bris intensior, vel & diuturnior fuerit .
Requiritur ergo non tantum , ut alimen.
rum etiam ut parea copia simul exhibeantur . Cum enim vel in sanissimis hominibus optima & saluberrima alimenta peccare possint nimia copia , quia a viribus digerentibus superari nequeunt , non murum erit , in febricitantibus ob eandem causam nocere alimenta, dum tali quantitate ingeruntur, quae in sano corpore qui dem facile toleraretur , in aegro tamen vires vasorum & viscerum debilitatas suis perat. Pessime ergo sebricitantibus consulitur, dum semel, vel bis de die, uti sanis solet , cibus offertur I cum saepius , sed parea copia simul, illud fieri deberet . Imo in acutissiris morbis praestat omni hora aliquid ingerere , ut sic vitae & viribus consulatur; neque interim a copia ingestorum Iurbetur corpus .
f. 6o2. Opia determinatur, 3c vis cibi r.ex praevisa duratione febris 388.
389. 39o. 396. 397. ad dies , I. q. 7. 9. II. Iq. 2I. 3O. O. 6o. debet enim tantum dari, quo vires sustineri queant, ut sufficiant coctioni, dicrisi. Quo brevior morbus, eo minus& debilius offerendum, & contra. Σ. ex aetate aegri cognita; quo enim origini propiora, vel senectuti summae, eo dissicilius inediam ferunt animalia. 3. Status & vehementia morbi si cognoscuntur , varium copia & virtute cibum postulant: in ακμῆ tenuissima, &pau- ea ; in adscensu & descensu eo plus, & meracius dandum , quo magis ab ea distat morbus . q. a loco, quem aeger incolit, qui enim aequatori vicini tenuem victum facile, polis autem propiores dissiculter eum ferunt. 3. ab anni tem pestate , quum aestas tenuissima , layems validiora petat . 6. a consuetudine
aegri, & temperie ejusdem naturali; qui enim sanus lautissimis usus ea lacile difflat,
24쪽
difflat, aeger pluribus eget ob vasa & viscera his assueta. 7. a sensu levi, ves
Hactenus in genere dictuin suit de qualitate & quantitate ciborum qui febrici
tantibus tuto exhiberi. possunt . Verum dum in singulis aegris hoc determinandum est , alia consideranda i veniunt , per quae ex his generalibus ad specialia magis pervenitur.
Cibos v. grati fluidos , Ac facile digerendos, dari debere generalis indicatio iubet . verum tamen ipsa digestio pendet ab illis,
quae in febricitante adhuc de sanitate supersunt: hinc v. g. tale alimentum , quod
in morbi principio facile digeritur, in eiusdem vigore posset esse distisitis digestio.
nis ; non quidem: mareriae digerendati, sed virium digerentium , ratione . Praeterea morbi longitudo varia , anni tempestas , consuetudo aegri& temperies &e. magnam hie diversitatem facere poterunt , quae mmnia ordine hae paragrapho examinabuntur,
ut se constet de copia & vi cibi exhibendi . Vis autem cibi vocatur illud , quod proprie in nostrum alimentum per vasorum &viscerum actionem de cibo transit . Unda Cellus Lib. a. ev. I 8. pag. 96. valentissimum vocavit , in quo plurimum ali. menti est. Sic minor vir adesse dicitur injusculo carnium diluto, quam in consumin malo dicto . Unde in fine eiusdem eapitis Celsus pag. IOO. , postquam varia
edulia recensuerat , sequentia conclusit IFere vera sequitur , με qas valentior quamvis materia es , eo minus faciae concoquatαν ἰsed si e ncocta est, pius alat. Itaque Drauaum es materiae genere pro viribus ἰ modusque omisnibus pro genere svimendus . Ergo imbecιllis lamisi s rebus infirmisimis opus. Ua: me.
discriter firmos media materia optime sustinet e m robustis apta υa si es. Pius deince aliquis assumere ex levioribus potes , in his magir, quae vMlentissima sim, temperare sibi aebet. Cum ergo cibus viribus asisimilantibus corporis uillicilius subigatur si maiorem copiam nutrimenti in se habeat, atque ideo tune majorem vim dicatur habere ψ obtinuit etiam, ut validos cibos vocaverint, qui dissicilius concoquun. rur , licet majorem alimenti copiam non
contineant. Sic dixit Ce jus ib/d. p. 99. . .
durum non plus nutriat, quam molle. Vis ergo cibi mensuratur & a copia nutrimenti
quod continet; & a dissicili extricatione partium nutrientium ex eodem cibo. In primit casu cibi maior vis debilibus & aegrotantibus molestiam parit , dum maior ia- de facta chyli copia sanguinem gravat; in posteriori primae eorporis viae magis afficiuntur . De his dixit Hippoeraios Dε in
Gonibus cast. II. rom. 7. PM. 633. cumque quidem ventriculus superat , q aes e corpus recipit, ea neque flatum , neque tormiana excisaut . At si vemriculus nou superer.
ab Lι O satus er tormina , caetreaque id I nur contingunt. Cum autem per illa, quae
dicta suerunt in Commentariis f. syy. victu febricitantium secludantur illa , quae
maiorem molestiam primis viis parant ;hic tantum agendum erit de illa ciborum vi, quae a majori copia nutrimenti pendet 1. Primum de praecipuum indicium , quoeopia & vis cibi febricitantibus exhibendi determinatur, est cognita morbi longit do . Apta satis similitudine in his usus suit Galenur Lib. 3. de crisibus ov. s. T. 8. pag. 4 7. , aegri vires Onus portanti ., morbum vero Oneri , tempus a
rem, quod usque ad statum morbi extenditur , longitudini viae comparavit . Uti iam non potest praecognosci, an homo poditando oneri sufficiat, nisi hominis robur oneris magnitudo . & viae longitudo antea perspecta suerint : sic & idem in moris
bis verum est. Febrium autem continua
rum , de quibus hic imprimis agitur ,
eum in intermittentibus tempore apuN-xias tuto cibus dari possit) longitudo varia est, de ad sexagesimum aliquando diem
extenditur : uti alia occasione ad s. ea Hippocrate dictum fuit. Quamvis autem illa, quae ad paragraphos in textu citatas dicta fuerunt , multum lucis dare possint, ad determinandam febris longitudinem , semper tamen dissicultas manet in eo, ut
quis ab ipso fibris initio cognoscere possit illico, quan ro tempore haec duratura sit . Malignas quidem febres, & quae eum gra
vissimis signis sunt , quarto die , vel &B priu s,
25쪽
prius , interficere , in Io arar Ianoen .um. 8. pag. 66ῖ. monuit ; & contra mi. tissimas febres, & qine in securissimis signis incedunt, quarto die , vel & citius, te minari. Verum in illis febribus , quae in suis initiis istis mites sunt , nequa adeo fravibns stipantur symptomatibus, praede-nnire durationis tempus, admodum difficule videtur ; quia eadem sera adsunt phaen mena in illis, quae rito sanabuntur, & his quae ad plures septimanas extendentur . Hanc difficultatem & agnovit Hippocrates d. pag. 66 ) , dicens : per Eoom initia distulitas est eos praenoscere , qui intra Av. gissimum tempus i dicari debeant ; similia nam-siis sum iudi m principia. Imo crederem , neminem , quantumvis in arte versatum , scire posse prima se biis incipientis die, an intra quatuordecim, vel viginti dies, terminabitur , nisi ex genio Epidemici tune regnantis morbi illud noverit. ideoque merito prioribus addit Hippocrates, quia a priamo die animadsertendum sit , . ad quem. que quaternarium additum considerandum :neque tune latebit, qαο se versvor sit αον-bus . Neque tamen ex hac incertitudine , quae inevitabilis videtur , magnus fiet inuictu febricitantibus praescribendo error . Pessimas enim febres , quae cito ex sua natura in perniciem tendunt , satis distin. guere novimus. In mitioribus vero, eum plura de sanitare supersint , ron nocebit paulo maior vis, & copia cibi , lis et sorte cito finientur . Quamvis enim , praeviso subito talis febris exitu , non opus suisset absolute his , tamen ei bi , praediti illis conditionibus , quae s. ypp. recensitae suerunt, & dati, cautela g. oor. servata , Uix unquam nocem poterunt , cum in his ea si bus vires digerentes satis bonae adhue esse soleant . Aceedit , quod Hippo intes
His ergo praemissiis , n qn adeo dissicile erit copiam & vim cibi exhibendi limit re : si enim v. g. videam libris impetum cito augeri, neque interim pessima syrmplomata adesse, ut v. g. respirationem di ficilem , deliria &e. prae Deo ephemeram suturam , vel sorte intermittentem; adeoque parum sollicitus erode victu praeseribendo, cum brevi febris aberit, seque aptissimum nutriendo aegro tempus dabitur . si autem subitum libris augmentum pessima comitentur symptomata, brevi lethalem morbum fore pia video, nisi omni molimine artis succurratur ; adeoque nihil tibi dandum erit, vel dilutissimi tantum parea eo pia conveniet uti v. g. solum avenae vel hordei decoctum cum sucis ei iri , aut similia , quia nullum periculum hie adest, ne a desectu aeger lNatur, eum vel brevi pereundum sit morbi vehementia; vel idonea medela superatus brevi morbus, vel mittigatus saltem, oecasionem daturus sit pluriabus vel validioribus cibis aegri vires sustinendi : In illis vero febribus, quae minori velocitate deeurrunt , sie moderanda aegridiata, ut vires sustineri queant, ad eos imnem & eri sim requisitae ; neque interim imis prudenti ciborum exhibitione gravetur aeger. Utrumque ergo illud extremum vitandunt erit: Medita enim inesώm s uti in Commentariis 3. sos. dictum suit γ νι aegram
ηeque IVσυacua materia onerat, neque imbeciLlissem fame perdat Cess. i. g. c. q. p. 1 2 . Semper tamen memores esse debemus moniti Hippoeratici modo memorati , quod nempe periculosior longe error committat ut in des eiu , quam in aliquo excessu. Allia quid enim incertitudinis in determinanda
duratione febris ineipientis saepe adest, ut jam di illum fuit: unde & Hippocrates s mPHr. 9. Dct. I. t. p. t. I 4. de bis agens v cabulo σιατικμἰρε ea , quod coniecturalem cognitionem signifieat, usus fuit; si e enim habet e Coniectώνis autem etiam aeger evi Naris est . an victu ad morbi usque vigorem taν sit futM-s , or utrum illo prius sit defe- ται , neque tati eum vim fiscere pueris , 'inrquam morbou cesserit, ac obtundatur. Re ii qua autem , quae in hae para grapho dicenda erunt, sufficient, ut error in his caveatur ; de imprimis illud , quod numero septi.
26쪽
septimo haritur, de sensu levi, vel gravi
assumpta sequente, inde enim statim apparet, an ex hiiatus cibus profuerit, an nou ;adeoque vel levissimus in his excessus brevi detegetur. Si praestare potuisset, quae jactavit adeo imprudenter Hei Oomu De Febria r c. I a. Pag. 772. N. 7o. , indigere. mus omnibus his diaetae regulis. Ille enim Medita nomise ind*ntim esse viarit , qui
Verum in his , uti & in aliis plurimis solis promissis dives suisse. videtur.
ra. Dixerat Hippocrater Laphor. I. T. p. p. 24. : Qui crescum, calidum in. natum haberi opiosissimum , ideoqu/ copio -
ο Aduent Himento, alioquin carΡs absumitur . Atque in praecedenti Aphorismo hor. tr. Sin. r. ibid. p. 23. monuerat, pueros omnium minime ieiunium ferre. V idemus enim animalia, quo primae suae origini propiora sunt, eo pluribus indigere ali. mentis . Neque mirum hoc videbitur coasi. deranti, quam brevi tempore ex minima mole in tantam magnitudinem exerescant. Primum hominis rudimentum , quod tu ip mantis libidinis guttula omnem sere sentum fugiens delituerat, novem mensium spatio in sedetim librarum molem exere visis obser. vatur , unde requititur alimentum tune temporis non tantum adessentiam, verum etiam ad inerem enium. Quod optime distinxit Hippore ter vide Commentaria 6.I47. dicens e aiantur quadam ad ineremeniarum , . ad sentiam ; quaedam M semiam fiam , ut senes :' quadam etiam ad robur . Unde videtur foetus , dum in utero haeret, continuo nutrimentum , materni poris viribus praeparatum, accipere. Deia in lucem editus infans frequentissime male na ducit ubera ε, ae postea firmiori iam eor. pote aptus, ut ex ingestis sibi nutrimentum paret, plus alimenti, ratione suae molis ,
sumere solet sanus, quam robustissimus vir, atque ideo etiam in morbis iuniores pluribus alimentis indigent, adhibitis tamen illis eauralis, de quibus f. syy. 6oo. 6ol. dictum fuit. Accedit , quod junioribus, dum se. bribus laborant, aucto circulationis impetu,
elongentur vasa omnia, eum tam facile em
dere possint: unde tam subitum in his o servatur post morbos acutos interatos st tum
corporis arementum, adeoque requiritur ,
& proportionale liquidorum augmentum , ut repletis vasa aequabilis maneat ei reu, tus , & subministrentur solidis elongatis talia alimenta, quae cohaesionem debitam , hac elongatione vasorum minus firmam M.turam , servent..
Senes quidem suillime ieiunium serte duxerat Hippurater ibid. . Hoe quidem insanitate verum est, & in illis, qui eruda
adhue senectute vigent, quia nee ad iner mentum , nee ad robur, sed ad essentiam solam aluntur, atque, vasorum plurimorum cava vel integre tolluntur, vel minuunt ut
plurimum, unde & minor liquidi transfluxuri quantitas requiritur: accedit, quod omnia vasa , iam rigidiora iacta, liquidis impulsis minus cedere possint; verum per febres expelluatur plurima de eorpore vide
g. s87. liquidorum hine quantitate imminuta, exsecatur eorpus sed quia naturae
progressum , qu/ est ad siccitatem, erigere nonticu, ideo Ienescimus . cor Nimur ; uti alia occasione vide F.ss. ex Galeno dictum fuit ; adeoque per febrim senectutis vitia augebuntur, nisi blando & humectante victa sucitratur. Sed imprimis hie copia parea& repetita sepe opus est , quia debilis in sonibus vitalis flammula a copiosioribus exinstinguitur Hinore. Aphor. I . Sin. I. T. p. p. a 4. γ ; & paueissimis quidem eget semitibus , sed continuo, ob rationes miao dictas, subministrandis. Aecedit etiam , quod adesectu ii, senectute summa syncope saepe I tbalis brevi sequatur: quia minuta liquido.
rum copia vasa rigida non coiitrahuntur proportisnaliter ὐ unde tune vasorum actio
nulla in liquida contenta, adeoque una ex causis, quae liquidorum motum per vasa continuant, deficit hinc stagnatio, de morarcor enim expulso sanguine ex eavis suis dii tat quidem arterias, verum momento post arteri. eontractae debent promovere impulsum sanguinem, ut cireulatio maneat ; a que ut hoe fiat, arteriarum latera contigua manere debent undique liquido contento :verum vasis iam rigidissimis in ultima senectute, & fimul humorum evia per febrim dissipara, hoe fieri non posse, sicile apparet . Adeoque patet ratio, quare senibus se. brieitantibus nimia abstinentia adeo, noceat.
27쪽
Ex illis , quae ad primum numerum hujus paragraphi dicta suerunt, constitit ,
debere idoneis alimentis aegri vires sullineri, ut coctioni & crisi susticere possint; si
nempe praevideatur, morbum non adeo brevi temporis spatio terminandum esse , ut abstinentia absque periculo tamdiu tolerari possit . Agitur jam de moderanda cibi copia & vi pro varia febris ipsius intensi.
tate. Saepius autem iam dictum fuit, in gestos cibos non nutrire, nisi prius per vi in vasorum & viscerum , & admistionem humorum bonorum iam coctorum, subacti sue. rint & assimilati. Eo ergo melius perficietur haec assimilatio , quo plura adhuc de sanitate supersunt. Verum in initio morbi minus laeduntur iunctiones, & humores minus a nativa indole degenerant; sensim autem in morbi adscensu magis magisque tur. batur corpus, donec in summo morbi vigore omnium: pessime se habeant aegri; atque deinde morbus, nisi subita evacuatio. ne critica vel metastasii terminetur, sens miterum minuitur, & quotidie sanitas increscit. Patet ergo ratio evidens, quare plus
cibi & . meracioris dari possit in adscensu &descensu morbi; & contra, minima copia dilutissimi tantum cibi conveniat in sum. mo morbi vigore. Persectis lime autem haec quadrant doctrinae Hippocratis, dicentis :Gum ergo morbus peracutus est , satis . extremos babet labores, O summe tenuissimo victu uti necesse est. Ubi υero non , sed pleniore
victu uti conceditur, tantum a summe remimo υια ὶ decedendum, quantum morbus ab em
xit de varia diversorum morborum vehementia & diserimine , sic idem affirmavit de eiusdem morbi vatio statu in sequenti. bus Aphorismis: ita enim habet. suum moditur in υigore fuerit, tune tentiissimo victu uri
ergo statim vigor est, his statim renuis victus exhibendus.Quibus υero posterius vigor futurus est, iis in ipso in paulo ante ipsum cibus Iubtrahendas . Antea vero plenius alendum est , quo perasset aegrotus. Saepe autem Medici in dirige n. da febricitantium diaeta hanc regulam negligunt: primis enim diebus morbi , cum sa-
tis validae adhuc aegro vires sunt, alimento illum minus indigere putant, sicque oportunum maxime tempus sustinendi vires aegri negligunt : procedente enim morbi augmento, minus ferre poterit illa , quae offeruntur ; & in summo morbi vigore saepe omnia fastidiet. Unde illi, qui Asclepiadis more vide Commenta r. f. 399.) primis
diebus morbi tortoris vicem gerunt, nihil sere exhibendo aegris, quamvis expetant , postea frustra cubantium etiam luxuriae subscribunt, dum nil assumere , nec assumista digerere valent. Illa enim abstinentia , quae'aegrotare incipientibus conducit, non consistit in eo, ut nihil omnino exhibeatur; sed tantum ut vitentur in victu talia, quae morbum augere possent, vel ab aegro
jam corpore difficilius perfici & assimilari. Proderit ergo in ipso morbi initio cibos dare, adhibitis illis cautelis , quae 3. 399.6oO. 6oi. propositae fuerunt, ut sustineantur aegri vires , & blando chylo minuatur acrimonia humorum, quae a febre ipsa merito sutura metuitur ; simulque justo moderamine cibi vis & copia augeatur vel minuatur, prout morbi adscensus, status, &descensus requirunt . Minus feliciter ergo Hippocratis dogmata expressisse videtur CeLIus, dum abstinendum a cibo primis diebus ivllit, quia minui tantum materiam Disperantem Vortet , quae naturaliter digeritur ,
tibi nihil noυi accedit Lib. 3. cap. -- pet 228. ), atque voluit, unum illud oe semper e, tibique ferυandum esse, ut aegri vires susinde assidens medicus inspiciat , quamdiu supererunt , abstinentia pugnet : si
imbecil itatem vereri. coeperit , cibo subυeniae ibid. p. leto. :. contrarium, ut puto, ex modo dictis patuit . . 4. Observamus semper , uti sequenti nu. mero dicetur, aestivis caloribus summis tenuem victum & placere, & prodesse &contra, hyemali frigore duriores cibos, &majori quidem copia, asso mi posse & iaci.
te digeri ; una cum potu pauciori, sed me. raciori simul . Illi, qui inter tropicos vi. vunt, & maxime in locis aequatori vicinis , tenui victu delectantur, saepe solis seu- .ctibus horaeis, cerealibus, & aqua sani &contenti vivunt o Contra qui prope polos
28쪽
3. 6ΟΣ. mo induratis, indigent; imprimis dum acer. rimo hyemali frigore, & nivibus sere sepulti intestiis mensibus domi manere coguntur . Tanta diversitas in victu sanoruna hominum pro diversis regionibus, quas incolunt, magnum etiam discrimen in victu aegrotantium efficere debet; uti Deile patet , si modo consideretur. quantum sola consuetudo hie facere possit ἔ uti numero sexto hujus paragraphi dicetur. Hi ne toties Medici, qui legatos in at sitis admo. dum regionibus comitabantur, viderunt , aliam method viri requ ri; atque illa sepe, quae domi profuerant peregre proseres nocete. Idem enim hie efficit elimaris mutatio, quod anni temporum varietas prae. stat in eodem loco manentibus. Omnia haee solita brevitate Hiplocrates collegit , dum in diaetae regulis monuit. aliquid annῖ tempestati , regio'i, ρι ati, estvsu tudini coet edendum esse 'iar. II. R i. I. T. 2. . ἶῖ
s. Ventres enim hyemst edi υ re natura calia
dissimi se ut, ac Iommi si Vissimi . Per eas
νυν anni tempestater eoniosiora cibaria exhiben.
ata &c. uid. Aphor. Is . pag. 28. J . PFfυ- re cir auriamηο cibos diffs His me ferunt, is me facillime , vere minus Ibid. Aphor. I 8. p. g. 3s Q. Si iam his addantur illa, sun in Commentariis f. t Vr. dicta suerunt de vul. neratorum diaeta , variis thmpestatibus anni dirigenda , pateb t satile ratio , quare eadem in victu febricitantium observanda
snt. Gli enim alia occasione ex Hiptos aio die una fuit, vide Commentaria f. et o 6. I luna. s. Imb ciues diaetae frigidae , valentes
vero cattaae . Unde aestivis caloribus , ut gratum refrigerium fiat , sanis aeque ac aegris diluti stimi potus , Ac vi elus tenues adeo placent & prosunt ; bye mali vero frigore valentiores cibi , & meraetores potus , OUtine digeruntur, & corpus contra frigus pulebre muniunt. 6. Frequentissime hoc negligitur in diae. in febricitantium t uulgo enim credi solet, illos, qui in 'sanitate senio indulserunt& cib s potibusque corpus quotidie replere soliti fuerunt, facillia ite abstinentiam tolerare posse . Verum contrarium omnino ob
tinet, & tales strie . in diaeram omnium minime ferunt : tali enim repletioni iam a Diue vir corpus, quae nisi fiat, illico colla-
bascit & vires pereunt. Evidenter hoc apparet in illis, qui quotidie vino liberalius
ututitur: mane enim tremuli torpidi, &ad omnia sere 'inhabiles surgunt , donec iterum cibo potuque repletis pristinae reis deant vires: neque tuto illis perversa haec vivendi methodus mutatur, nisi sensim &per gradus hoc fiat. Dum ergo tales aegri febribus decumbunt. nisi huic ii Iorum cou. suetudini parum indulgeatur , infeliciter semper illis Medicina fit. A multo rempsyri uim consueta, etiamsi deteriora , tu fueri3 mi. nus molesta esse Iolent Hippocrat. Aphor. so. se M. a. T. p. p. 87. . Unde nronuit alibi De Assectionibus cap. II. Tom. T. pag. 633. Hippocrater : Quibus cibis aut μ. tibias tomines in victu per sanitatem seruatur in ex his praesentibur ad aegrotos mi oportet, . Atqua idem in quantitate cibi, & tempo- .re, quo dari debet, observandum osse alio
est ; semel υρνο eibum rapere solitis , IemaI danda est prima die &e. Verum per initiai
copiam dare Iussiciat non multam , neq&r MI tra modum crassam P Ied quantum pro .c-fuetudine quidquam ingerere convenis, O ne
Ubi motandum , quod de printi pio morborum hic agat Hippocrater ; procedente enim morbo, sensim & copiam & vim ei. bi minuendam' esse tertio huius paragraphi numero vidimus. Plura similia apud Hippocratem haebentur , quae probant, quantum consuetudini in diaeta aegrotantium concesserit; sed haec, puto, sufficient. Solebat Boerhaυitis hae occasione audiistoribus suis lepidam historiam narrare sequentem . Decumbebat aculo morbo in pago vicino vir , primarium ibidem munus gerens, & strenuus potator: vocati Mediei sanguinem miserurit, victum tenuissimum praeseripserunt , & diluti ssimos potus 3 unde, adeo debilitabatur miser, ut animam seret
ageret ἰ neque in Ierim multum remittebat
febris impetus. Alter Medicus, qui solebat aegri huius curana gerere , & laepius cum illo Baccho litare, dum sanus erat , abnerat per aliquot dies catu, deinde redux in . visit amicum ; atque cum aliis, Medicis ia
29쪽
consilium veniens dixit ridens , se solum
probe novisse, qua muria hoc corpus conditi deberet, ne putresceret; illicoque iusisit dati vini Rhenani generosi poculam , &jura carnium . Obedivit iacile amici conis silio aeger, de si e refocillatis vitibus brevia periculoso morbo evasit. Summa ergo ratione dixit Hippocraus Didem. I. Tom. s. pag. 8o. : Morbos cognoscimus autem ed Hi ex communi omnium natura , e, euiusque propria: nam in illo erraverunt Medi- ei, quod ad propriam decumbentis naturam minus attendissent. Unde conclusit Cessur
noυit, communia tamiam intueri debere: eum.
θηe , qui nosse propria potes , illa quidem
non oportere negligere, sed his quoque ins sere. Ideoque, eum paν Icientia sit, utiliorem
tamen mediciam esse amicum, quam extraneum .
Sed & variam temperiem aegri multum saeere posse ad faciliorem vel dissiciliorem abstinentiam , pariter Hippocrater monuit
Molestius enim illam ferre, quibus amarabilis redundat , & saepe eructatur quos reta πικηρχολους vocavit & contra iaci. lius tolerari a pituitosis dixit . . Sollicita observatio nocentium & iuvantium in morbis summae semper utilitatis est ; atque admodum veros se vide. ur , prima artis praecepta inde deducta suisse; uti Celsus de Empiricorum Medicorum secta agens In Praefaιιοns p. 9.) optime notavit. Dum enim aegri , qui sine Medi eis erant, quidam cibum sumebant. alii abstinebant; quidam in ipsa febre aliquid sume. bant, alii paulo ante eam, alii poli remis.sionem elux, obtervatum fuit, optime hiscessisse, qui post finem febris id secerant.
Hae smitiaque cum quotidie inciderent, diἰι- gentes fomines usas, quae meramque melius responderent : deinde aegrotantibus ea praecipere coepisse . Sic medicinam ortam , subinae ati rum fatale, alim interitu, pernicios discernentem a salutaribus. Neque eredendum
est , artis p imordia tantum his indiguisse , hodieque tot saeculis promotam artem , tot pulcherrimis inventis illustratam , illis ea re reposse . Certo plurima adhue nos latent ,& latebunt diu , quae' tamen omnia cognita requirerentur , ut a priori effectum
illorum, quae ex artis regulis aegro adhibentur, determinare possemus semper. Minime autem omnium sallax est haec regula , quae statim errores hie commissos deis tegit . Si enim vel major copia cibi, vel idem valentior ingestus suerit, quam corpus serre posset, paulo post gravamen percipiet aeger ; unde vel copiam , vel vim cibi, minuendas esse, novimus . Si verosaei te serat aeger ingesta, prudenter haee augeri possunt, prout major vel minor
debilitas , , varius morbi status postu. lant . Hippocrater in libro de prisca Mediarina m. a. pag. I S 6. ) , postquam pulcherrima circa victum aegrotantium dixerat, atque monuerat Medicos, aeque magnos errores excessu, quam deiectu, contingere posse , sequentia habet maxime
notandae Oportet autem modMm quemdam consectura assequi . Modum autem neque pondus, neque ullum alium numerum , auquem omnia referens aecurate Iciar, non rnis venies alium , quam corporis sensum . cu circa operosum ira aecurare coviscere , tirparum hine aut illinc pecces . Quamqtiam ego hune medicum vehemento laudaυerim parum peccantem . Exactam vero eertitudinem perspicere raro conιingit. Neminem emgo pudeat sollicita observatione in aegris discere , ex sensu levi vel gravi assumta sequente, an erraverit in victu sebiicitantsum praescribendo , an non . Haec sunt illa , quae circa vim & eopiameibi febricitantibus - exhibendi maxime eonis sideranda sunt; atque septem illis regalis , hac paragrapho enumeratis , evitari
poterit omnis error, quantum per artem hodie cognitam licet. . Per omnia autemhaee viribus febricitantium eonsulitur, quatenus per illa restituitur copia requisita humoris sani , vel illi quam proximi ; &cardiaca , minus proprio quidem, sed iam
in arte recepto vocabulo , solent voca. ri . Sunt tamen & alia, cardiaca etiam dicta, per quae debilis nimis actio vaso. rum in humores eontentos excitatur , &augetur tardus nimis humorum per vasa motus . Pciora eardiaca replentia solent appellari: posteriora simulantia dieuntur. Cum autem plerumque nimius motus in se-
Mibas adsit, ratius stiaeulantibus opus est. Si
30쪽
, soa. 3. ET DE FEBRIBUS IN GENERE. 13
autem contigerit, ut ante coictionem sic tor. utroque, sebrim preduxerat, tollitur, sabpeat librilis motus, ut eoagulum humorum va vita. Primo dicetur de simulantibus . nimis debili vi solvere nequeat, tunc illa con. Haec autem vel externe corpori applieata ducerent. Quomodo autem eognoscatur, in suerunt, vel interne haerent , sive ingesta febribus eurandis cardiaca stimulantia requiri, in corpus, sive ex humorum sanorum dege- postea dicetur s. 6os. γ.,&f. 6II. agetur de neratione nata suerint. sequens paragraphus illis, quae ad hunc scopum optima sunt. autem docebit, quid agendum sit, ubi aere Agendum nunc de curatione febrium , per irritans, externe haerens, si is causa fuerit. quam illud, quod stimulo vel eoagulo, aut
f. 6o3. ' Cre irritans externe haerens, ut vitri , metalli , ligni , lapidis ,
Ix ossis, fragmenta acuta ; ante stimulantium, rubefacientium, ro- dentium , vesicantium , causticorum , septicorum , venenatorum applicata cognitum , quantocyus auferendumide in ille locus, cui inhaeserunt, & laesus
inde est , fovendus erit lentis , mucosis , oleosis blandis , anodynis , leniter
aperientibus. , Aeria illa , quae eorpori externe appli- eantur, vel sunt talia, ut ratione suae rigiditatis & fgurae, per quam motum impressum paucis punctis applicant , laedant
partes & irritent: haecque aeria mechanica lent vocari, quia ex communibus omnium eorporum legibus intelligitur facile illorum actio : ut dum v. g. vitri, metalli, vel alterius similis fragmentum acutum mollibus partibus corporis impactum haeret. Alia praeterea sunt , quae vel externe haerentia
partes corporis inflammant , irritant, imo o destruunt aliquando , licet hoc a figura, duritie, densitate&e. illorum deduei posise non videatur. Illud enim , quod in his adeo actuosum est , tam exigue molis est sae. pe, ut omnes omnino sensus fugiat, adeo. que nihil certi novimus de figura, acumine &c. harum particularum . Quia autem
similes saepe effectus fiunt ab his , ae ab- servantur ab illis produci , quae mechanica aerimonia laedunt, ideo & placuit mul- tis similem figuram , duritiem &e. in ho.
rum corporum particulis supponere. Mutitis tamen haec opinio premitur difficultati. bus : eantharides enim v. g. applicatae corpori externo , inflammationem excitant , tenerrima vastula epidermidem cuti nectentia solvunt; imo & nimis diu relictae sum.
mo cum dolore partes profunde exulcerant.
Si iam dieatur, haec insecta minimis parti. culis scatere, quae rigidae & acutae, ealore
eorporis, cui haerent, motae tenerrima vascula disti unt : quomodo 'explicabitur , quare eaedem particulae, in vivente hoc animaleulo pet tenerrima vasa motae, illa non destruant λ Vipera levi vulnusculo . dente facto, aspergit suum virus ; saevissima inflammatio , febris , anxietas &e. imo &mors sepe sequitur : tamen illud venenum , . sapore & colore oleo amygdalino simillimum, nullum vel minimae aerimoniae vestigium sensibus imprimit ; imo idem illud, adeo noxium in vulnere , deglutitue
impune vide Commentaria f. Is s. . Sussieit Medico seire, quid haec & similia eorpori applicata efficere possint : & novisse
illa remedia , quibus noxas inde iactas tollere vel emendare valet : neque turpe erit ingenue ignorantiam lateri in illis , quae non intelligit; cum speciosissimae etiam Hypotheses non respondeant omnibus phaenomenis , & saepe periculosum sit ex his deducere illa, quae ad horum malorum levamen requiruntur. Acria iam illa , quorum enectus per observationes cognoscimus, modum vero agendi ignoramus saepe, pro varia intensitato , & tempore quo applicata haerent, diversos effectus producunt. Leniora enim stimulant leviter partes , dein leve Erysipelas producunt; haec rube-saeientia ideo dicuntur , quia cutis eoi rem sic mutant . Acriora autem , vel &priora diutius relicta , epidermidem in vesicam attollunt , & partes erodunt . Causica autem , si actualia, partem , cui applicantur , destruunt illico & in escharam
mortuam convertunt f potentialia vero
idem, quamvis lentius, efficiunt . Verum& quaedam non tantum destruendo parthim B 4 coin