장음표시 사용
151쪽
x UL Y s s Esmula, mox inter Gallor u & Hispano in. Tum mutuas contentiones jactata, &civilibus insuper suroribus vehementer concussa,tandem securitatem,divi
tias& otium , bello & periculis ante habuit, & thesaurarium quasi Europae exhibuit cum Rex Hispaniae suas opes nullis fere aliis , quam Genuensibus Concrederet, neque quicquam aliud metuendum illis est nisi suo lucro spolientur. Tanta autem est illorum avaritia,ut vix quisquam inperare ipsis velit. Certe Reges Galliae aliquoties facti Genuae Domini mox illis quasi
sponte nuntium remiserunt. Ligurum perfidia ab antiquissimis tempori-hus ad nostram memoriam proverbla locum fecit.
I.Duae potentissmς Respublicae M- ei umq; Germaniae latus claudunt,Hebvetia dc Confoederatae Provinciae, potentia & natura locorum formidabiles , sed in omnihus quae Italum lae-ctant contrariae. Quippe Helvetia 1
152쪽
PEREGRINANS . 137 Foederatum paludibus & maribus clauditur. Illa dominatur montibus, haec Oceano, & natura illos propter terras ; hos propter maria produxisse videtur. Helvetii postquam semel servitutem depulerunt, diuturna pace locupletati mercenariam militiam exercent, corpora sua dc vitam exteris Regibus vendendo, ita, qui domi sunt liberi , foris serviunt. Contraria plane Belgarum ratio , qui de domi & apudeXteros incorruptam libertatem semVant,ac arma semel capta, nunquam,
ne pace quidem deponunt, summam securuatem in eo ponentes, ut semper terra marique contra omnem vim sint instructi. Praecipuus scopus Belgarum est, defendere libertatem maris, neque pati ut mercatura vectigalibus opprimatur aut a Regibus in privatum quς- stium vertatur, ac proculdubio totius generis humani defensores vocari possunt. Quippe qui pulcherrimum illud
donum conciliant, ut homines longe lateq; dispersi securo commerciorum vinculo jungantur. Neque vero acrius studia horum populorum exardescunt, quam ubi de maribus purgandis & M
periendis agitur. Sensit boc Christianus
153쪽
siliis actus,Cum liberam per mare BalthiCum navigationem turbaret, neque
ad justas Belgarum instantias, prout exspectabatur, responderet, repente fulminis instar oppressus, Cum de suo statu periClitaretur, Mare BalthiCum liberum esse jussit. Atque hoC Belgarum studium jam per multa secula du/ ravit. Quippe Cum Civitates Hanse licae sive Vandalicas aliquando Hollandis navigationem Balthicam vellent praeripere, soli Hollandi Contra Osterlingos ut voCantur, bello su eis pio totum illud mare brevi tempore ita Pyratis purgarunt, ut seCum ubique navigantibus essent itinera, in quem finem singularium navium malis praefixerunt scopas innuentes sese mare veluti scopis, ab omnibus Vexationibus purgaturos. Crebrae Belgarum & Anglorum propter liberam piscaturam suerunt controversiae,
quae hodieque perdurant. Regis Ga liae amicitia imprimis huic Reipubli-Cae est commendata. Quippe in quo
constantissimum habuerunt amiCum,
ac durante bello Hispanico, poten tissimum auxiliatorem. Neque ulla
154쪽
PEREGRINAN s. 139tentia humana, conjunctam cum Belgis Galliam percellere potest, nam cum Galli praevaleant terra, si Classes Belgarum accedant omnibus aliis, si non superiores saltem pares Censentur. PraeCipuum vinculum harum RerumpubliCarum est; domestica con Cordia. Unde etiam pro Symbolo his verbis utuntur: Concordia res parvae erescunt, discordia maximς dilabutur.
I. Britannia undique ab Europa Oceano seclusa, parvum quasi orbem terrarum Constituit, neque opus haberet aliorum amicitia, nisi ad eam commercia dc humanitas impellerent. Sed
adeo varium est illius populi ingentu,& ab uno extremo ad alterum procli- , Ve, ut quales sint, vel quid velint vix ipsi norint, sibi pariter aliisq; molesti. Proprium hoc semper fuit Anglorum, magna, impossibilia & absurda petere,
sed post inanes rixas minimo vel nullo contentum esse, quod ipsi valde generosum aC subtile esse putant. Exempla frequentia apud Frossardum&Commineu extat. Praecipua mari potetia est neq; dubitari debet,Anglos in re navali
155쪽
I o UL Y ss EsDucatum obtinere procul dubio futuri maris Domini, nisi Belgarum aequilibrio lus Gentium defendoretur. Iam per centum annos exclusi fuerant comtinenti Europae,ibique cum malo fato iterum sedes Dunkerhae posuerant ,
procul dubio molesti Flandris & Gallis hospites ; neque facile iniri ratio
potuit,quomodo in suam Insulam posisent ablegari. Nam ipsa natura osten dii penitus toto divisos orbe Britannos,nuspiam tranquillius, quam in sua patri, agere. Antiquae inter Anglos de Gallos aemulationes sunt,ac olim Gallorum flagellum Angli fuerunt, quanquam ex tot victoriis ne terrae quidem pedem retinuerunt,acGalli quanquam semper victi, non amissa tantum recuperarunt , sed ipsis Anglis Normanniam 8c Aquitaniam eripuerunt. A ante centum annos urbem quoque Ca- letum,quae sola adhuc erat in potestate Angloium receperunt, ac Anglos ab omni continenti iterum in surm Insulam pepulerunt. Rogati a Gallo cum discederent Angli, ecquando in Galliam reversuri essent, haud absurde responderunt; Tum temporis revertemur, quando vestra peccata majora
156쪽
PEREGRINAN s. Ierunt quam nostra. Reversit igitur anno 16s 8, praecise post centum annos, sed quo cum successu, quia controVersia adhuc pendet hoc anno,experientia ostendet.
De Politica, trium Regnorum Septentrionalium.
I. Horum praecipuus scopus est,antiquam illam conjunctionem quo n-que modo restituere, ita ut totus S ptentrio in unum corpus & imperium redeat. Hanc conjuntiionem ante tria
secula feliciter perfecit Margareia,quq per conjugiumDaniam&NOrvegiam conjunxit & armis Sueciam, Capto ReseAlberto,in hoc foedus consentire coegit,quod in Comitiis Calmariensibus ratum habitum & confirmatum fuit,his conditionibus ut imposterum, unus esset Rex Daniae,Sueciς & Nomvegiae, isque alternis suffragiis Danorum & Suecorum eligeretur. Ita sex ordine Reges tria haec regna conjun- 'ctim tenuerunt, sed non absque multis querelis, cum Dani affectarent primatum &Sueci illum perferre nollent,unde res iterum ad arma devenit,ac Sueci modo
157쪽
modo peculiares iterum Reges, modo Gubernatores sibi eligere coeperunt. Donec tandem a Christierno II prosesiis debellati, antiquum illud conjunctionis foedus instaurarunt, quod factum circa Annum Christi iseto, ita ut totus Septentrio in unam Monarinchiam redactus imposterum felicissimus videretur. Sed mox Christiernum omnes infernales furiae ita exagita-xunt , ut post admissa in Suecos atrocissimae Tyrannidis dc perfidiae exempla, communi trium populorum Consensu omnibus Regnis eXpelleretur,atque ab eo tempore abolitum fuit illud de conjunctione foedus, ac Dani simul dc Sueci inito contra Christiernum Tyrannum exulem laedere peculiares sibi Reges elegere. 2. Neque tamen Constans suit haec
voluntas. Quippe depulso Christierno
II, mox antiquae uia rixae fuerunt renovatae quae in atrox bellum eruperunt, inter Fridericum ΙΙ &Ericum . VIII, quod per Ceto annos magnis utrimque cladibus gestu fuit. Q0 1tio
erat de tribusCoroni quibus Rex Daniae utebatur, idque tanquam in praejudicium suum factum Sueci ferre nolebant.
158쪽
bant. Deinde inter Christianum IV &Carolum IX iisdem fere de causis odia
renovata fuerunt. Cum Dani conquererentur Suecos in Norvegiae & Finmarchiae quasdam partes sibi jurisdictionem arrogare. Sed haec quoque controversia paulo post sedata fuit. Ρostea duplex adhuc bellum successit, sed fere aliis de causis, donec tandem ultima pace omnes illae controversiae Componerentur, industria imprimis Gallorum & Belgarum, qui etiam pacis sponsores facti fuerunt. 3. Tot cladibus mutuo castigati d prehenderunt mutuam sibi pacem prae bello eligendam, ac apud exteros Potius arma circumferenda quam domi. Praecipue Danorum interest, ut Fretum Sundanum in potestate retineant neque iniquis vectigalibus existerorum in se odia concitent; Batavorum igitur & Hanseaticorum amicitia ipsis non modo utilis, sed etiam pernecessaria videtur. Et quia, nescio quo fato, his postremis bellis fere semper inferiores fuerunt, ab armis quantum fieri potest, abstinere, nec fortunam amplius lacessere, sed potius aliorum inter se bella aspicere, ac suo
159쪽
interventu temperare prscipuum Illorum erit consilium.Ita exhaustum aerarium & amictae opes incolarum mercatura dc pace resurgent. Suecorum peculiaris in eo conlaltitratio,quod rebus Germaniae & Pol nice turbatis, ipsi sibi vix partibus temperare possint. Nam postremo bello quasi protectores Protestantium in Germania facti fuerunt,qui eos prs-cipue respiciunt, si quando a Caesare
Polonia his postremis annis the trum atrocissimorum bellorum fuit, quorum si non causa tamen praeteXtus ac initium fuit inanis titulus, quem Poloni in Regnum Sueciae usurpant. Neque facile dici potest qua rationestatus illa gens gubernetur, cum in C mitiis pleraque tumultuose & per factiones turbentur,ac ipsa decreta ferro rescindantur. Neque ea hoc ultimo bello Polonorum reperta fuit pote tia, quam vulgo jactabant,passi Suecos totum Regnum ferro & igne vastare,.
etsi quando praelium justum commi
160쪽
teretur inferiores, nec nis1 ex insidiis ac repentino incursu metuendi. Nunc etsi bello Suecico liberati, atrocius inter se discordant , in duo civilia castra distracti,& exteros utrimque ad auxilia sollicitantes. Comitiis inter utrorum que minas fluctuantibus, ita ut extremam Regno illi ruinam imminere prudentiores haud vane metuant,praeiertim ab instantibus, & veluti certar praedae inhiantibus Moscovitis, Co- saccis, Tartaris & Turcis. Accedit semper suspecta Poloniae vicinia Austriaca,& aurum Gallicum,quo factiones tanquam pabulo aluntur, neque Suecorum secura amiCitia: Neque alia supersunt tantorum malorum remedia, nisii haec. Primo,u antiquae Regni Leges in usum revocentur, sublatis quae irrepserunt gravissimis abusibus. Necundo, ut libertas conscientiarum ac Religionum denuo stabiliatur, neque tanta clero, praeeipue Jesu itis, potentia relinquatur. Tertio, Ne successorem vivo adhuc Rege eligant. Atque de his omnibus, nunc vel concilio vel bello dii ceptarunt, quo successu exitus docebit. '