장음표시 사용
171쪽
culos, librorum thecas interpretamur, cuiusmodi canabeos nostrates Advocati habent, his erat in tabulae in foro deferebantur, aut libri etiam a seruis in scholam, qui Capsatij a dicebamur, nam hunc forensem morem attigit Iuvenalis Satyra vij. Dic igitur quid Causidicis ciuilia praeseret O cia,O magno comites in fasce libelli. Et idem Saty cae lectina: Uuem sequitur Cuntos angusZae vernula capsae. di locus facit, ut credam verum esse, quod diximus, Custodes capsarum esse asteruatores, qui si in iniun cto munere haberent, videre ne collusio committoretur, Speculatores, ut est in loco Ciceronis supra allegato, si monerent pr termis forum a tergo, Monitores, si actionem etiam ad- sub , hiis , s JhςVndo periculi sorensis aleam,Sub scriptores dicebantur: Nam primariorum Acho- ri runt Inscriptio, secundariorum Subscriptio , ut alias dicemus lib.iiij. cum de Accusatorum coitionibus verba faciemus. Subscriptores Reis datos non memini, sed Accusatoribus tantum Asconius in argumento Scauranae : Subscripserunt Triario in Scaurum c L. M. Fab. & Pacuvii fratres cognomine Claudii. Cicero pro Fonteio, ubi praecessisset mentio de M. Pletori' primario Accusatore,subiicit: aut si no poterit, M.Fabium rogabimus ut Allobrogum animos mitiget. Hos iam cauta Adiunctos vocamus etiam in priuatis litibus. Plini. Secundus lib. s. ad Seuerum epist.i.Post haec ille sibi crisit Centumuirale iudicium,mecum tamen non subis
scripsit. His in litibus nisi libello subscribunt
172쪽
mnes , qui sinui petunt aut excipiunt, alias non bene reciperetur.Traianus Cς sar ad Plinium lib. x. de Christianis loquetis: Sine auctore propositi libelli, nullo crimine locum habere debent, nam& pessimi exempli, nec nostri staculi est. Ex Subscriptoribus unus erat, qui agebat, reliqui quasi
succinebant,feridebant,lenocinabantur. Cicero in Diuinat Esto : ipse nihil est,nihil potest, at venit paratus cum Subscriptoribus exercitatis de disertis:Est tamen hoc aliquid, tametsi no est fatis, omni bra rebus is,qui princeps in agendo est, ornatissimus & paratissimus este debet. Cornelius Nepos de Pomponio Attico : neminem suo nomine neque subscribens accusauit .Rarum autem erat, ut unus Accusator sine Subscriptoribus diceret: nam si sibi non apponeret Custodes aut Subscriptores, erant qui ambibant plurimi ex Causidicis, ut in aliquo nomine essent, atque ita suam industriolam populo commendarent. Idem Cicero in Diuinat . In tantane vobis videor elle inopia amicorum, ut mihi non ex his quos
mecum adduxerim, sed de populo Subscriptor addaturr cum pauid ante ibidem:Quartum quem sit habiturus non video, nisi quem forte, ex illo grege Oratorum,qui Subscriptionem sibi postularunt,cuicunque vos delationem dedissetis .Fuit
enim aliquid Coriph is illis Oratoribus subscribere:nam cum certa spes esset victoriae, gloriolae pauxillum inde aucupabantur. Nonnunquam e-xiam partem Praemij, quod victoribus lex dabat, sequni '-- consequebantur Asconius in Milon. Milo postero die factus reus ambitus apud Manlium Torquatum absens damnatus est. Illa quoque lege
173쪽
Accusator fuit eius Appius Claudius , de clim ei
praemium lege daretur,negauit. Posst paucos dies quoque Milo ad Favonium Quaestorem de soda litiis damnatus est,accusante P. Clodio Neratio, cui praemium lege datum est. Arbitraria erant Accusatorum praemia.Tacitus lib. is. Accusatoribus Eprio & Cossatiano quinquagies sestertium singulis, Ostorio duodecies, S quaestoria insignia tribuuntur. Et saepissime apud eundeminueniuntur datae aedes δί praedia, &caei. Nam libro decimoseptimo sic scribitur:Nec minus praemia Delatorum inuisa,quam scelera,cum alij Sacerdotia , & Consulatus ut spolia adepti, Procurationes alij & interiorem potentiam agerent. Sed praemiorum historia differetur in quartum: Porr5 ius subscribendi dabatur a Praetore, & Iudicibus, sicut ius deferendi, accusandique,Vt patet ex Ciceronis loco. Datam autem delationem fui me argumento maximo sunt Divinationes de Accusatoribtis constituendis : Nam clini in publicis iudiciis cuius pateat deferendi ius, quia publica quaeratur vindicta, ideb contentiones in translationibus , & iudicii legitimi praelusionibus,qui sitiam delationem ablaturus sit.Cic. iij. act.in Verrem: od meum factum lectissimi viri, atq; ornatissimi, quo in numero e vobis complures fuere, ita probauerunt, ut ei qui Quaestoc istius fuisset, & ab isto laesus inimicitias iustas perseqlleretur,non modo deserendi nominis, sed ne subscribendi quidem, cum id postularent, facerent potestatem. Plinius lib.3. ad Macr. Legati prouinciae Baeticae quaesturi de Proconsulatu C cliij Clastici Advocatum mea Senatu petierunt. Idem
174쪽
Idem lib.2. ad Arrianum, de causa pristi: Ego &Cornelius Tacitus , adesse Prouincialibus iussi,d c. Hactenus ergb personae qu dam iri subselliis
collocatae , quas ided Tullius pro Flacco Con concessorra. sessores Accui torum ait Reorum vocat: Nam Patroni stantes agebant , quamuis de subselliis sergerent: ad quos antequam transeamuS, quaedam de Advocatis Paralippomena in Corollarij
vicem adiungantur , ut sic commode locus to- itus concludatur. Numeraueramus inter Aduo catos Laudatores , Deprecatores , ad Lauda res
pertinent , quae Asconius ero Scauro scriptit. P prcca res Laudauerunt Scaurum Consulares nouem, quorum magna pars per tabellas laudauerunt, qui aberant, inter quos Cneus Pompeius quoque: nam quod erat Proconsul , extra urbem morabatiar, unus praeterea adolescens laudauit: Frater quoque eius Faustus Cornelius Syllae filius. Is in laudatione multa humiliter, & cum lachrymis loquutus , non minus audientes per- mouit, quam Scaurus ipse permoverat , ad genua Iudicum , cum sententiae ferrentur, prouolutus. Idem: Bifariam se diuiserunt, qui pro eo rogabant, ab uno latere Scaurus ipse, M. Glabrio sororis filius , & Paulus & Lentulus Lentuli Nigri Flaminis filius, & L. AEmilius Bucca filius , C. Memnius Fausta natus supplicauerunt. Ex altera parte Sylla Faustus frater Scauri, C. Aronius Limo, cui Fausta ante paucos menses nupserat, dimissa a Memnio, & Titus Peduceus, C. Cato&M. Alena Sportianus. Quod autem dicit Pompeium Proconsulem extra urbem moratum . id etiam est in il . titulo
175쪽
Laudariodi lis. Potentiorum Advocatio abrogata.
de ossicio Proconsulis. Tranquillus in Augusto de causa Asprenatis: Sedit in subselliis per alia
quot horas, verum tacitus,& ne laudatione quidem Iudiciali data. Huiusmodi potentiorum aduocatio ad commendationem Reorum per in Claudium edicto sublata est, ut est apud Impi'. Diocletia.& Maximian.titui. c.Ne liceat potetitioribus patrocinium litigantibus praestare, vel actiones in se transfere, proposita poena, ipsius causς iactura,qui in edictum commisissent.Pompeius l. lata.iij. Consulatu suo has peregrinas, de publicas Reorum laudationes ante sustulit , inquam tame ipse primus commisit, 3 cum Reum Munacitum Iudicibus commendauit.
1. Custodum Forensim m) Plura huc adferre pol sem de Custodibus ,sed sussciet Letitorem remisero ad fontem, ad Andream Tiraquel. LII. Connubialium suarum. a. Capsarij dicebantur) Explicat Vlpianus in L si collaritaneus. f. de manu. vindict. Capsanium qui portat libros, ct in hac significatione usurpatur a
Sueton. in Nerone. Dicuntur CapsarhL3.f.vis mo. de os c. Praeses L vigilum, qui mercede condusia seruanda in balneis vestimenta suscipiunt, a capsis, quibus ea includebant. 3. In quam primus commist) Hanc commendationem Cato Vticensis, qui ei iudicio praeerat admotis ad aures manibus legi non es passus , auritor Plutarchus in eius vita ade ValeriMaxim. libro
ARGI M. CAP. Q. De Oratoribus, γ Rhetoribus, eorum ortu, pro-
176쪽
disserentia. VT Cognitores cunctanter prim lim receptis unt,ita iis multd serius Oratores, illos pe- orat .l ritia forensis,& usus litium gerendarum hal bitu confirmatos, hos dicendi audax elegantia,
i ira standorumque animorum artifex lingua, ebprouexit,ut necessaria eorum professio Foro videretur.Itaque ij, quorum lingua conducebatur ad explicandam Iudicibus causam, eandemque,persuadendam tum rationibus tum motibus concitatis , in initio naturae solius dotibus freti, operam quamuis rudem exigentibus praestabant, nullisque praeceptis instructi,qub natura, ingeniumue duceret,sequebantur. Tandem dicendi virtutes insigniores,&motuum ciendorum schemata, paulatim adnotata sunt, & a posteris Laiores imitatis, in usum traducta sunt, donec tam multa obsemata sint, ut ex iis praecepta fierent, neque videretur bene dicere, qui contempto ritu secus diceret. Ex pr ceptis verb tandem ars conflata est,quam Eloquentiam,Oratricem,dicediq; artem Latini, Gr ciRhetoricem appellavere,quq Rhetorica. primum contempta, damnata prohibitaque est, tam Censorio edicto quam Senatusconsulto.Hu S. .contra ius verba descripsit primum Sueton. in libello declaris Rhetoribus,quq eadem Geli. I lib.xv. repetiuit.Haec autem sunt:C. Fannio Strabone,M. Valerio Messala Coss. M. Pomsonius Praetor Senatum consuluit, quod verba fael a sunt dePhilosophis,& Rhetoribus,de ea re Senatusconsulto ita censuerunt,ut M. Pomponius Prςtor animaduerteret,curaret, ut si ei e Republica fideque sua videretur,uti Romet ne essent.Edicti verb Censorq
177쪽
13o HI, 1ORIAE PUNIRO M. Edictum. : Cn.Domitius asinobarbus,Liuius Licinius Crassiis Censores ita edixerunt: Renunciatum . nobis est,esse quosdam homines, qui nouum genus disciplinae instituerunt, apud quos iuuentus lin ludos conueniat, eos sibi nomen imposuisse labeiores. Latinos Rhetores, ibi homines adolescentulos totos dies desidere. Maiores nostri, quae liberos suos discere, & quos in ludos itare vellent, instituerunt: Haec noua, quae praeter consuetudinem ac morem maiorum fiunt, neque placent, neque
recta videntur, quapropter & iis, qui eos ludos habent, & iis qui eb venire consueuerunt, videtur faciundum, ut ostendamus nostram sententiam, nobis non placere. Hactenus Edictum. Cu-RA AEdita. ius sui edicti reddit rationem idem Crassus dialogo iij. de Oratore : quod scilicet nihil praeter impudentiam illi docuissentRhetores,quam propagari in ciuitate prudente, videnteque Censore, Sebbi A ei. nefas est. Vocabantur Scholastici, Rhetores isti apud Tacitum,qui lib.de Oratoribus,de istis Ludi magistris ita male scribit,ut pridem illi veteres ante sanxeranti Taciti verba iunt haec : At nunc adolescentuli nostri deducuntur in scenam Scholasticorum , qui Rhetores vocantur, quos paulo' ante Ciceronis tempora extitisse, nec placuiste maioribus nostris ex eo manifestum est, quod M. Crasso, & Domitio Censl .cludere ut ait Cicero ludum impudentiae iusi sunt, ubi huius gentis tota professio damnatur.IdemTacitus ibidem:Nam Fla Mila te lucrosae huius , & sanguinantis Eloquentiae usus
iam cruentum recens,& malis moribus natus,atque,ut tu dice'
bas Aper,in locum teli repertus: Vbi dicendi artem non ita veterem non potuit contumeliositis tract
178쪽
LIBER M. t 7 13a tractare, & appellare, quam telum cruςntum, &Languine ciuium madens. Eadem fere scribit iii Catone Censorio Plutarchus , ubi multa disputantur contra Graecos&Philosophos. Differre Diserant C. ii, autem Oratorem & Causidicum a Rhetore do- Dimici cet manifeste Martiatdib.j. I laetor. Dum modo Causidicum,dum te modo Rhetorasin is Et non decernis, Taureiquid esse velis. Poetae certe Rhetores & Grammatici Liuio &a Ennio antiquiores non fuerunt: Ideb professio illa, vel testibus Plutarcho, Tacito, & Suetonio,
non erat admodum vetus illorum temporibus.
Isti ergδ Magistri scholarum Tyrones praeceptis
instructos,domique condocefactos ad Forum foelicius ingrediendum,comparabant,ut non immexitd, iact etur prouerbium, fieri quem oratorem, Prouerbis; αPoetam nasci,qui I Oratoria maxime prieceptis, Poesis natura iuuetur.Ij non tant ina instituend. e Rhetores iis iuuentuti,insbrmandaeque praeceptis domi vaca- Is . bant, sed & causas aliquando actitabant , t C.
Albutius Silus & alij. Saepius vero Acturis in foro actiones scribebant. Ciceto in Diuinatione:
Si mini hodie ret pondere ad hars ,quae dicam,potueris,si ab isto libro,quem tibi Magister ludi, nescio quis,ex alienis orationibus compositum dedit, vino verbo discesseris, poste te, Scilli quoque iudicio non deesse,& causae,atque officia sitissa , cere , arbitrabor. Suet. in libro de claris Rhetoribus:Lucius Plotius Gallus, Cratino accusaturo M.Caelium de vi, Aectionem scripsit, quem ob id Caelius hordearium Rhetorem , id est, inflatum, Πιριὰ, his leuem,& sordidum in morem hordei Vocauit. Rhetob.
179쪽
Trocuratoro Sc Graeci Rhetores factitarunt, apud quosmner 'se licebat procuratorio nomine agere. Fab. lib. rosim 'r' '' e Soerates inhonestam sibi credidit Or tionem,quam ei Lysias reo composuerat Et tum
maxime scribere Litigatoribus,quae illi pro seipsi
dicerent erat moris, atque ita iuri, quo non licebat,pro alio agere fraus adhibebatur.Fuit tamen gens Rhetorum humilis semper, ut abierit in prouerbium, quod in ore est omnium,factum es. hetoriacon- se quem de Consule Rhetorem,qui Fortunς maleficio a summo dignitatis gradu, ad infimam vi-
. . . tae conditionem deturbatus sit,quasque ad incitas redactus: Iuvenal.vij.
Si Fortuna volet es de Rhetore Consul, Si volet haec eadem ιs de Consule Rhetori Dionysj Tyranni casum quis nescit Zqui cum Sy- , raculis exactus ellet, Corinthum profugerit,ibi- ''s ludum aperuerit. Plinius lib. iiii .ad Minutianum Nunc eb decidit, ut exul de Senatore, Rhetor de Oratore fieret. Qu's tibi Fortuna ludos facis Facis ex professoribus Senatores, ex Senatoribus Proselibres. Ex quo apparet quam misera cathedrarem cathedrarum conditio, quam puluis ille ludo-
conditio. rum obsit captantibus maiora. Ita in omni genere disciplinarum actio ipsa quam copnitio sceliciores 1brtitur successus, pinguioresque habet
Trxx se' aisertores Praxis quam Theoria. Isti Rhetores Theβή - nonnunquam, more Clientium sportulas captantium, ciuium primariorum domos colebant, eo- hetyre ρ' ' liberos erudiebant, declamantibus aden risi '' ' rant,vitiorum admonebant, honesta seruitute victum quaeritantes. Iuvenal. vij.
180쪽
Et praeceptori verborum regula con tet, Vt legat his torias,auctores nouerit omnes, Tanquam ungues,digitosis suos, dic. Obiicit M. Cicero in Philipp. Antonio ingenti mercede domi habitum Rhetorem S. Clodium Siculum, his verbis:Tibi & ioci causa magistrum suffragio tuo & Competitorum tuorum Rheto rem concessisti, ut in quem vellet diceret, falsum omninb hominem, sed materia facilis & in tuos dicere. At quanta merces Rhetori data est,audite P. C.& cognoscite Reipublicae vulnera: duo millia iugerum campi Leontini Sexto Clodio Rhetori assignasti, & quidem immuni, Ut tanta mercede nihil sapere. disceres. Facit ad arguendam amplius scholarum mi seriam, quod scribit Martialis j .ad Flaccum:
Uiod petis a Phoebo 'nummos habet arca Mineruae Haec sapit,haec omnis faenerat una Deos. Γuid possunt hederae Bacchi dare' Palladis arbor
Inclinat varias pondere nigra comas.
Romanum propius,diuiti fiso rum est. Illis aera sonant, ct circum piroita nostra, Et eriles cathedras,basia sola crepant. Vbi comparat artem dicendi orandique in foro, quam dicit esse lucrosam splendidamque, cum Rhetorica scholastica,& Poetica,& reliquis,quq in scholis nullo pene lucro docentur. Receptum autem est, ut Rhetores iam & pridem Vocentur Maeto enmagistri, doctoresque artis dicendi, ut fuerunt primi Tisias &Corax post eos Gorgias & Isocra- reliqui: Oratores verbiqui non docerent, ora- .