장음표시 사용
141쪽
dimidio plius,ut in causa quam egit Plinius. Item lin causa Milonis Accusator duas , Reus tres, id est, sesquialteram habuit, naturalis enim fauor laborantibus : Uanquam in causa Rabyrij
'onqueratur se ita semihora o ITC
rd clepsydrae multd certior, constantiorque erat, iquam solarij, quamuis non mi talis, quam clepsy-i drarum, illud aduersum, oculisque 3 oppositum, haberetur, si quando sub dio res ageretur , nam VsuisViarii. usus solarij perpetuus non est: Impedito enim Sole,praetextuque interiectarum nubium,qui; iii media aeris regione meteorae, sublimesque pendent , umbraque sublata, nullus stylus indicabit 'horas. Clepsydra verb perpetua est,etiamsi in noctem diceretur,quod aliquando fiebat, sed nouo imore,& e tra ordinem. Suetouius in Augusto:I- Dice .lturiiο- pse ius dixit assidue, & in noctem nonnunquam. -- Τη m v Et Pli ilius auctor est Theophanem in causa Bassi dixisse in noctem, atque illatis lucernis. Quan- quam Senatusconsulta, quae facta essent post diem solis occasu clausum, irrita, & nulla omni-nd est ent. Sed ut Senatusconsulta non ferent,ta- men recipi potuit contra morem, ut accensis senatibus in seras horas Oratores dicendo proueherentur, cum id obtinerent ab Auditoribus, quibus vi Eloquentiae extra se positis tempus elaberet tir imprudentibus, aut quos grauis causae 'momentum in subselliis 3c ossicio diutilis reti nebat. Magis enim ordinarium fuit, ut nox actionem dirimeret. 1 Plinius libro quarto: A- . Dionem meam nox, ut praelia solet, diremit. E-
geram tribus horis, S dimidia', supererat sessi squihora, nam quum ex lege sex horas , nouem
142쪽
l Reus episset, ita diuiserat tempora Reus inter me, & eum qui dicturus post me erat, ut ego quinque horis, ille reliquis uteretur. Ex quibus testatissimum est partitos inter se tempora Patronos plures eandem causam perorasse. eo ROLLARIUM.
. I. Ex epistola Plinij) Lib.f. ad Arrianum. a. Quod si tanta veteribus qpud Suetonium in vita Neronis , ipsum Neronem . nil eorum omittere solitum,qua Cantores vel conseri nandae vocis causa , vel augendae factitarent,sed Ol umbeam chartamsupinus petitori suntinere, clystere vomitui purgari, ab Elnere pomis cibi ue cientibus, donec blandi leprostita, quanquam exiguae vocis,ces fuscae,prodire in scenam concupivit. Et usipose: Ibidem saepius, ct per complures cantauit dies, sumpto etiam ad reficiendam vocem bre ui tempore. Idem etiam testatur Octauium Augustum dulci, proprio quodam oris sono pronuncia se , O dedisse assidue Phonasco operam. Plinius au- rem plumbeam faminam,etporrum sei buum condu-
cere dicit; ut etiam claram vocem reddit anaphone-
- de animalibus. Fabius Insti. Orat. p. 3.lib.H. -- Sentur autemsicut omnia, ita vores quoque bona cura , di negligentia minuuntur. Sed curia non eadem Ora toribus, qua Phonascis conuenit, tamen multa, sunt viri rue communia rmitas corporis,ne adsta- donum, mulierum, O aegrotorum exilitatem vox nostra tenuetur, quod ambulatis,unctio,veneris ab
sinentia , facilis ciborum digestio, id est , si regali
aspraestat. Praeterea v sint fauces integra , id est, motus, ac lines, quarum vitio frangitur , ω
143쪽
obscuraturio exa feratur, oscinditur vox.
3. Aduersum oculisque oppositum ) Ex Psicl
c.6O. lib.7. quem antea citauimus, apparetsolarium statutum in publico secundum Rontra in columna.
. Quanquam Senatuscosui talia tacta, c-ὶ
. sententia nos tu lata non valet. l.2.3.. quia. F. de ore uriexcipiuntur tamen Areopazita,qui nodiu. iudicabant.
s. Nox actionem dirimit in Adde huc celebrem primam colentionem Papiri Dictatoris cum bio Magiatro equitum, qua est apud Livium lib. 8. ubi dicitur , quod nox veluti inpraelio certamin; nem fecit. . ARGV M. CAP. XII. De ratione agendi,vicissitudine,alternatione,Patronorum numero, eloquutione, lypocrisi, disci iamine Orationis, Actionis O declamationis. ET quoniam nos hactenus deductum argumentum prouexit, ut quomodo Aectiones di- uiderentur,attingeremus latius,rem explic tam diligentius inspiciamus. Ex illa ergo Plinij epistola , si tempora praestituta consumpta non erant uno die, postero complebantur etiam , aliquando perendino, aut quarto, donec tandem causa peracta, calculus Iudicibus permitteretur: quod ita aliquando fiebat, non ut integra causa repeteretur, sed cum plures articulos haberet, lius ab alio tractaretur, ut causa Murenae: Nam eius certas quaestiones sigillatim .Patroni Quintus Hortensius , de Marcus Crassus tractarunt, Cicero autem perorauit uniuersum: inquio lmihi durior locus est dicendi datus, ut ciun ante
144쪽
me,& Hortensius dixisset, & vir summa dignitate & diligentia & facultate dicendi MarcusCrassus, ego in extremo non partem aliquam agerem causae, sed de tota re dicerem quod mihi videretur. Et prR Flacco quaedam argumenta resutarat
Hortentius, A r ὀ Balbo, ubi cum dixisset multa de Pridiana Actione Pompei, sic ait: Quo mihi difficilior est hic extremus perorandi locus. oditem in Oratore ad Brutum iactat,cum multi ante se dicerent, omnes perorationem sibi reliquisse: ubi peroratio epilogum, aut conclusionem Peraratis quartam actionis partem non significat,sed ultimam summamque causis totius actionem. Saepe auten i sternis agebant Patroni aduersarum par AEtemis agetium, ut ubi respondisset Reus, Actor actionem Potrvn . repeteret,quasi a Reo praescriptam exceptionem submoturus, quod Iurisconsulti vocant replica. ,re.Elst enim primum Actio,cui succedit Exceptio a Desenssere, tertio loco Replicatio, quarto Duplicatio rursus a Reo, quinto Triplicatio ab A ctore,tandem inadruplicatio,ut sic in infinitum iri posset per causae varia capita, cuius mentio fit in t .ff.de excepi .Plin. in epist. ad Ursum,pro quo repetundarum Reo in Senatu dixerat, loquens
de causa Bassi: successit mihi Lucerius Albinus
tam apte, Ut orationes nostrae varietate duarum,
contextum unius habuisse credantur. Respondit Herennius Pollio instanter & grauiter, deinde Theophanes rursus dixit in noctem,atque illatis lucernis: postea postera die egerunt de Basso Titius Homulus,di Fronto mirifice, quartum diem probationes occuparunt. Ante tamen se dixerat: Egit contra eum Pomponius Rufus vir paratus,
145쪽
& vehemens, Ruso successit Theophanes, unus ex Legatis, fax accusationis,& origo. In hac erg4 causa duo primum accusarunt,coniunctis & consequentibus actionibus , tres responderunt, Plinius, Albinus,& Pollio.Repetiuit actionemTheophanes,cui item duo Homulupes lato succes.serunt. Ex quibus apparet non plures modo Pa tronos, sed etiam Accusatores naisse, qui non ut Stubscriptores tacerent,sed ut primarij delatores agerent: ut in causa Prisci duo Accusatores erat, Plinius &Cornelius Tacitus,Defensores Saluius Liberalis,& Fronto Catius .Epistola extat ad Arrianum lib.ij.Rarum autem erat pluribus Patronis quam sex, visitatum quatuor. Paedianus in argumento pro Scauro, Desenderunt Scaurum sex Patroni, cum ad id tempus rard quisquam pluribus, quam quatuor uteretur. Fuerunt autem hi
sex, P. Clodius Pulcher, M. Marcellus, M. Callidius, M. Cicero,M. Messala Niger, & QAMortensius. Ipse quoque dixit pro se, ac magnopere Iudices mouit squallore, de lachrymis, & AEdilitatis effusa memoria,fauore Populi,ac prς cipue paternae auctoritatis recordatione. Meminit & T
citus libr.ii .de causa Pisonis loquens,qui numerum Patronorum impositum a Cneo Pompeio tertio Consulatu in libro de Oratoribus scribit. Haec ille. Vices illae dicendi toties reuocatae ab utroque Actiones vocabantur. Cicer. pro Fonteio : Iam enim mihi videor prope clausa duabus Actionibus perorata, debere dicere. Idem pro Flacco: Itaque Recuperatores contra istam rem minime dubiam prima actione iudicarunt, quae
verba ita appendo, ut solidis actionibus, & quae
146쪽
rem totam comprehenderent pluribus non esset opus, nisi cum tabellis significassent Iudices, sibi non liquere. Pro Caecinna, bis anteacta erat Abis ampliatus Reus propter iuris obscuritatem, ex qua desitabant Iudices moramque faciebant, ait Cicero: quod idem accidit in causa Publij Q ij iiiij, quam tamen faeliciter peroravit.
Quod ii in priuatis litibus actiones repetuntur, quanto aequiore ratione in publicis Iudiciis Z Di- Diemes ctiones etiam vocantur a Tacito in libro de Oratoribus: Iuuenis deducebatur a patre, vel a propinquis ad eum Oratorem, qui principem locum in ciuitate tenebat, hunc sectari, hunc prosequi, huius omnibus dictionibus interesse, disiaceret. Atque hinc natum discrimen illud, inter Actio, DEcim Aetionem, Orationem,& Declamationem, quia Actio ipsius Oratoris viva vox est,in causa seria,-ς ''
apud consilium dicentis, qu in si postea domi recognitam , & dispunctam euus abat oratio, quod plurimi, etsi alioqui disertissimi non secerunt : ut est in dialogo de claris Oratoribus, sequuti ut opinod etiam rationem, quod vis eloquentiae, non ita sese prodat ex scripto, ut ex gestir,voce,motu denique membrorum decenti: In quam sententiam plurima disputat eleganter Plinius iunior ad Cerealem libr. ij. Hunc motum Hypocritim , et iisque magistros Hypocritas vo- Η ποοτο camus, ut Demosthenes Andronico Hypocritae Operam dedit,vocabulo ut honesto, necdum infamia notato,pro eo,qui vitae sanctimoniam ex vultu squallido 1 rq se ferret:Rhetores enim oratorem quem instituunt,ut Inuentionem a Philoso- .
147쪽
Rhetorices partem, id est, Actionem duabus re bus comprehensam,voce & gestu,partim a Pli nasco, partim ab Hypocrita petere iubent, clim Memoriam beatam, aut in foeticem fato,& naturae acceptam ferant, Eloquutionem -d, ut sibi propriam, suo iure vendicent, quae ratio partim, non sic a me distincta est, ut in omnes praecepta non conferat Rhetor: extant enim in singulas etiam plurima,sed quod illa precarib mutuatur ab iis,quos diximus:Vernacula autem sunt,& dominata, quae de sua Eloquutione praescribit:Ita cum
inaequalitatem vocis, monotoniam, mon Οειdδ,
quasi unam faciem,closmon suffocatam& elisam vocem in clarum sonum erumpentem ab immaturo gallorum cantu,platyasmon cum patulo ore pronunciamus , κοilostomiam clim e specu quasi eruitur vox, iotacismum, lambdacismum, meta-cismum,& caetera vocis,&pronuntiandi vitiavitari i praecipiunt,interdicto nudo id faciunt,non adiunctis praeceptis , quibus in virtutes his contrarias vox informetur , quod Phonasci seli praestant , a quibus suos boatus tonitruaque petunt Tragoedi. Et quae de oculis, genis, a staperciliis, pali' bris,labris,ore,vultu,denique tota ceruice, collo,humeris,meto, brachiis, manu,digitisque, ubi & Chironomia, pedibus, & toto trunco tr
dunt , quantb melius ab Hypocritis discerentur, qui in his hoc possunt, ut Metoposcopis, Chiromantis,& Physignomis expressis affectibus imponere possint Z Ideoque Demosthenes, quae ab Andronico , & Satyro gesticulandi magistris Hypocritisque acceperat, ea domi ad speculum latissimum tecum exprimebat, a seipso exigens,quae in
148쪽
i aliis videbatur desideraturuἰ vi Cic. ii RoscioCo moedo. Est ergb animus ipsius Aetionis gestus; qui si ineptus est, stulta Actio, si frigidus langui da, si nullus mortua. Pauci ob eam causam sui di-l chum proxime est) quas dixerant Orationes emit tebant quibus plus in agendo quam in scribendo' so licitatis erat. Nam Marcus Antonius nihil, Quintus ille Hortensius,quondam Rex Fori Romani,pauca scripsit, quia tota eius dicendi vis nvoce,& gestu fuit, in quo anxius fuit, dc exquis- . tus usque ad ineptias, ut iure meritissimo a Licinio Crassis,& aliis histrio, & Dionysia saltatricula dictus sit,auctor Aulus Gellius: 3 Nam in statu,vultu,Oculis, totoque corpore motus palestrici sunt odiosiores,& Histrionum nonnulli gestus ineptiis non vacant,quaeq; sunt recta,atque simplicia laudantur. Plinius Secundus iunior in epistola ad Nepotem .Praeterea ut dicitur vita a vox magis assicit:Nam licet haec acriora sint, quae le- gas, altius tamen in animo sedent, quae pronuntiatio, vultus, habitus, gestus etiam dicentis affigit. Nisi verb falsum putamus illud AEschinis,qui cum legisset Rhodiis Orationem Demosthenis,
mirantibus cunctis , adiecisse fertur τὶ ει ὰυας αύεηρii ἀκηκοοισε. Erat AZ schines si Demostheni credimus Μεγαλ upm Πατγ:fatebatur tamen longe melius eadem illa pronuntiasse ipsum,qui peregerat. Sed heus quonam prouecti scribendo sumus ZO- ratio igitur ut bona sit , & laudetur, ista non requirit:Aliud est bona Actio, aliud oratio. Plinius Iunior libr.j. ad Cornelium Tacitum: Est oratio Actionis exemplar, & quasi archetypon : Ided in optima quaque mille figuras extemporales inue
149쪽
morum praesies. Themata declamatis m. .
nimus, in his etiam, quas tantum editas scimus, ut in Verrem : Artificem quemnam Zrecte admones, Polycletum esse dicebant. & reliqua,quibus contendit Actiones longiores fuisse , si per tempora praescripta non staret, quam orationes, etiam n earum similitudinem, faciemque maxime exprimant, de qua aliquando plenius commentandi ue occasio sese offeret. Oratio rem gestam, Verumque argumentum explicat: Declamatio fictum, sed quod fieri potuit,ut quae tribuuntur Fabio & Senecς declamationes.Nonnunquam rem gestam, ut cum aliqui animi gratia ludunt orationes verarum causarum , ut fecit M. Brutus, qui
pro Milone edidit orationem, quam ipse non habuit,auctor est Paedianus.Tranquillus in Calisula: Solebat prosperis Oratorum actionibus rescribere, di magnorum in Senatu Reorum accusationes, defensionesque meditari, quod nos ad exercendum stylii animi gratia fecille putamus, quod fecit Cicero ad Praeturam usque, Cn. Pompeius sub bellum ciuile, ut promptius responderet C. Curioni, pro Iulio Caesare dicturo , Octauius in castris quotidie Mutinensi bello Nero Caesar primo imperi j anno , antea quoque bis solitus: Vsque adeo eloquentiae studiis addicti erant Veteres , ut in Castris, in medio armorum strepitu, ex tam seriis negotiis horas aliquas ad declamandum susturarentur: non ignari Mineruam literarum , & armorum praesidem. Themata declamationum Varia proponebantur a Rhetoribus in scholis,theses, an ascevae, catas cetiar,apologi, historiar, aliquando etiam hypotheses repetitae ex vetere historia,aut recentes,alia, ficta argumeti ta
150쪽
ta causarum,quae syntaxes vocabatur, teste Suetia in libello de claris Rhetoribus.Sed ad rem.Pero rata causa dicitur apud nos cum 'trinque renuta ,
ciatum est allegationibus permissa pronuntiandis otestnte Iudici: habetque hoc mysterij vocabu-um illud Diaei , quod nescio, an reine usurpetur D i in panegyricis, & reliquis declamationibus, quae Latine habentur. Eil enim hoc Forense, ut dice re proprium oratoris, eloquenter scilicet loqui. Non erg5 ad sinem cuiusque orationis Orator stibiiciebat dixi, sed in suma,& postrema perora tione, quando post eum nullus 1 perabatur dicturus,ut qui prius egissent, hoc non usurparent. Asconius Pard.Moris si quit fuit Veterum, quum satis visum esset fluxille verborum, hanc sibi ne
cessitatem finiendae orationis imponere, ut dice rent ad ultimum, Dixi. od etiam ab utraque parte oratione consumpta, ut in consilium mitterentur Iudices, Praetor solebat pronuntiare Dixerunt. Est: autem mittere in consilium, ut Mi revelabiis idem auctor dicit alibi, dimittere Iudices ad sententiam dicendam, ubi allegatis omnibus argumentis Orator dixerat, Dixi. COROLLARI UM. i. Vitia praecipiunt) De viatis vocis, O pronun-
'itationis quaedam vide apud Fab.libr. H.c. 3. γ apud Erasmum dialogo de pronunciatione. Porro augenda conseruandae vocis praecepta pracedendi quae ' .dam attulimus,quae inculaace non iidcturn cesse.
r. Genis Vuc quadrat c. ylibaI. isti. Oniat. Fab. ubi fere gerius omnium membrorum describis. 3. Auctor Gellius) Lib.r. cap.s. Noct. Att.