장음표시 사용
191쪽
bat sedentibus vesci cum Rege: Castigandi verberibus eos nullius potestas praeter Regem erat. Haec cohors veluti seminarium Ducum Praefectorumque apud Macedones fuit , hinc habuere posteri, Reges, quorum stirpi per multas aetates Romani opes ademerunt. Sese autem adiungere alicui ad obseruandos eius mores , essingendosq; Latini dicunt assectari, J sectari, colere, quamuis in is assectari virginem in pessimam recipiatur partem, pro attendere Virginis pudicitiam. Quintil. apud Plinium: Assectabar Domitium Α- mim. Tacitus in dialoso de Oratoribus:Quos ego in iudiciis non utrisque modb studiose audiebam , sed domi quoque & in publico assectabar. Quod Cic.in Orat.pro Archia dicit colere, undE de Assectae:Sectari etiam idem ibidem: Iam verbiuuenes in ipsa incude studiorum positi, qui pro sectu ui causa oratores sectabantur, non solum audire, sed etiam referre donum aliquod illustre & dignum memoria volunt. Caeterum qua ratione mores primum non receperui ante diem togae Tyrocinium forense, & tandem suo edicto id vetuit Praetorrieadem idem Praetor ab agendo, postulandoque mulieres remouit, contra illos aetas rebus agendis inepta,contra has sexus imbecillitas:quamuis antea mores sine discrimine temere viros & mulieres admitteret,ut etiam mutiti; contra pudorem sexus,& decorum causas suas
confidelissime perorarint Iuvenalis Satyra sexta. I iulla fere causa est n qua nonfoemina litem fouerit,accusat Manilia se rea non est,
Componunt ipsa persee formanti libellos,
Principium, atque locos Celso dictare paratae. Fuer
192쪽
Fuerunt enim quaedam Androgynae, 6 quae animo,ingenio, Viribus, coeptis,ausis viri est ent,nihilque muliebre retinerent,praeter sexus insigne, ut contra viri quidam ita molles,angusto,staci 6-que animo,ut cum nihil viri, praeter virile,habe-xent,meritd haec audiant: O vere Phrygia,neque enim Phrues.
Vos etiam iuuenes animum geritis muliebrem ' Ilias virgo viri. TaceoAmazones,Camillas,Choelias veteris memori' : nostrae vero, aut patruus Ioannam Aurelianam& Bonam Mediolanensem: nam fori canis cellos,quos mihi circui dedi, non egrediar. Sem pronia in ter Gracchorum eloquentissima fuit, quae filios ad eloquentiam informauit, & erudiuit. Annesia item & Hortensia QMortensiij filia.
Sed C. Afrania posteras exclusit, cum suo impu- c. frania Henti latratu tribunalia omnia exerceret, huius comploratus,proiectusque pudor causam Praetoris edicto de postulando attulit, ubi C. Afra iapro Calphurnia dudum repositum est. Ita nescio quo pabo sanctissimum Pompilij Numae circa Rumae inAia
mulieres ta ossicio& modestia continendas institutum antiquatum ab usu posterorum fuerat, ut edicto honorario reuocandum fuerit: Nam adeo , nouum. , inuissimque erat mulierem in foro audire,Caψsam coram dicere,ut idem Numa,cum hoc accidisset, Deos consuluerit, quidnam hoc portenti Romanis minaretur, auctor Plutarchus iii comparatiode Numae & Licurgi.
193쪽
Acantis ante Deor liberassumpta togas. V m etiam Liberalibus induer soliba At pueri in
honorem Liberi patriis.i. Bacchi. Occidius s.ci I Rentat ut muenirim,quare toga ιibera derivr, /Luce geri pueris candide Bacche sua.
Et patito post: Siue quod es liber , et ei Zis quoque lilianaser te
Sumitur,s visa liberioris iter. -- rubri, qic η- Caetcrom nec hoc omitti debet, quod in sumptione huc immura im- ius,praenomina tueris imponebantur, An Io m. ι ponebari Hr- nota apud Vale .in epito.ubnio. Pueris inquit non
priusquam togam virilem sumerent, pucliri non antequam nuberent λ ἡόmiisa imponi moris fuisse: Iod ex Capitolino etiam probaripotest. a. Sed citius perhilisti Principis) Sio AL ADtο-
facri LI. initium. f. epoueZul. LmMorsuPphoc.c.qui Sene tali. S.,cet. eodem. in Q Oxius inis sus iis aetas minor
194쪽
minor in Patrono 3 Teste,quam in Procuratore ad Ates, siue ad iudicia, usa est,quodProcuratoractio- ne mandiat tenetur, di condemnatur, quod non si in Vis.
. Dabantur in contubernium) De huiusmodiassetit none principum virorum, quae fiebat ab adole
'sentibus,ut mores eorum formarentur,tam in sagata, quam togata militia, elegans es locus apud Plin. s.libr.8. ad Arinonem, qui huc optime quadrat, nec aliena sunt, quae adfert Valer. Max.bb.2.de honore impenso senibus a iuueBibus , de maioribus dantibus exemplum virtutis iuuenibus, oequa idemtPI .eod.lib.eps.ad Marcet sis ectauri, sectar: ah Gett.bb.IO.c.F. Perconctabar Apollinarem Sulpitium, cum eum Romae adoles entulus se Dror. Aliquando etiam assetilari in malam panem capitur. Discrimen ponit V .inter asseritari, Assectari iuet appellare is l.item apudLabeonem.*.IT.de insu. f. mala partem. 6. Androgy nae Sic venus Ze Imralinem depingit. Ii.6.cta . pudicista Valer. Max. his verbis Dux Io manae pudicitiae Lucretia,cuius virilis animus mali gno errore Fortunae muliebre corpus sortitus est. Et Iib. do P. tia CatonisAlia.Sic Euripides in ore eo io praeditainimo quidem viriti, corpore autem into foeminas exi viq. De Androgyno egregium es com- Androgyni mentum apud Plat. Conuiuio. . Salphurnia Alc.lib. alare .c. U7. De mulieribus vero, quae pro se aut aliis apud Ag a s tum caUias egerunt Val. Max.lib.8.c.M
versiculus explicatur, in resiliuitiar.
195쪽
NVnquam ergo in Reorum periculis,contentios pque & iudiciali causarum genere pra textati dicebant Oratores,sed post diem vi- ga orato rilis togae togati. Huiusmodi toga pura erat, id est,nullo limbo purpureo praetexta, neq; picta,Vt triumphalis. Plinius maior in viij. historiae de C.
Caecilia: Ea primum texuit rectam tunicam, qua simul cum toga Tyrones induuntur nou que nu- g ro M .ptae. Itaque Toga pro Eloquentia Metonymicωsqμ mi capitur,lii illo peruulgato Ciceronis versiculo; .
Caedant arma togae,concedat laurea linguae
Vbi Togam ,& Linguam facta Syncri si rerum
Iocul Ckὸri Forensium, & Castrensium pro facundia, dixit,
restitutus quanquam melius legeretur, concedat laurea lau-
pikμς - , ut scripsit idem auctor in Pisonem: nam ita Forum Castris , & virtusque praemia conferren' Taureae. tur : Vt enim laurea Triumphalis Imperatoribus μη - armatis, & paludatis re bene gesta, ita laus oratorib.togatis debet; .Haberetq;versculus lepidam antithesin,quq amittitur si legatur,concerit ga svico 'laurea tinguae. Et sane Togam malim pro cosilio imu an; ος,. domestico aut otio capere,quam pro Eloquetitia. Iuvenal.Satyra viij. de eodem loquens Cicerone:
Tantum igitur muros intra toga contulit illi Aominis oe tituli.
Vt idem Cic. videtur interpretari j. Omciorum. Sed si vulgatam recipiamus lectionem , cui alii-ctoritatem dederunt inuectilia Salustij in Ciceronem,&Quintilianus: a Si idem dinu ux in priore haemistichio, quod in posteriore, Toga pro Eloquentia &arte dicendi lii Foro, accipienda erit, ut passim Imperatores utuntur in C. titia. de Advoc
196쪽
Aduocatis,Togatos appellantes,qui causs agendis operam locant, & maxime Impp. Theodosius α Valent. Thalassio praefecto Praetorio per Illyricum: Iisdem sinquiunt) priuilegiis, tu immuni- .
talibus potiri Togam illustrissimae per Illyricum
Praefecturae,quibus fruitur per Orientem Pr toxianae sedis excelsae, decernimus. Vbi Toga accipitur pro Magistratu iuri dictindo praesidente, & η minime castrens, aut militari. Sed sequar lectionem aliam, quam receptam facit Cicero,qui posterius illud haemistichium , Concedat laurea laudi , interpretatur: nemo enim fidelior interpres, quam idem ipse, qui auctor fuit. Sic autem ha bet in Pisonem: At in altero sinquit haeres , con- 'cedat laurea laudi , Imb me hercule habeo tibi gratiam , haererem sane, nisi tu me expedisses: Nam cum tu timidus & tremens, tuis ipse sura cissimis manibus detractam cruentis fascibus 'lauream ad portam Esquilinam abiecisti, indica isti non modo amplissimae, sed etiam minimae laudi lauream concessisse: Quam laudem non a Foro , sed a Senatu profectam ex supplicationibus decretis, gratiarum aistionibus publicis,& caeteris magnificis Senatusconsultis, propter disiectam Catilinariorum coniurationem intelligimus. Togae usus non proprius , verum cum reli- TUAE seu quis communis Ocatoribus,cuius tamen elegantiorem formam in illis desideramus, quam in Proletariis, cum cultus dissolutus , & neglectus supini, & torpentis animi sit argumentum. Itaque Rhetores non piget, etiam minutias praeceptorum circa togam con onendam , aut colligendam tradere, ut sortavis non carent omnino
197쪽
vitio Leptologiae. Vt autem attingamus ex illa antiquitate,quq omisia sunt ab his,qui rem 3 vestiariam excusserunt,4 oga Tunicis si, perliciebatur,ut Praetexta a Magistratibus, Chlamys a Militibus. Deducta olim fuit ad talos,etiam tempore Ciceronis, sed postea decurtata. Fab. lib.xj.Togam Veteres ad calceos usque demittebant, ut Graeci palliunt,idque xl fiat, qui de gestu scripserunt circa tempora illa Plotius,Nigidiusque praecipiunt. Quo magis miror Plinij Secundi docti hominis , de in lioc utique libro pene etiam nimium curios persuasionem,qui solitum id facere Ciceronem velandarum varicum gratia tradit, clim hoc ami eius genus , in statilis eorum quoque, qui post Ciceronem fuerunt, appareat .Hunc Plinij librum puto esse unum volumen, ex sex Voluminibus, quibus tres studiosi libri constabant. Plinius Nepos de his ita lib. iij ad Macr.vbi indicem librorum ab Avunculo scriptorum enarrat: Studiosi tres in sex volumina propter amplitudinem diuisi, quibus oratorem ab incunabulis in stituit,& perfecit, luem librum si teneremus,defuncti pridem hoc labore fuissemus. Fuit ille vir ita diligens, ut posteris non praeberet, sed praeriperet scribendi in argumento , quod attigisset, materiam. Eadem toga Veteribus strictior,& sine ullis,aut perquam breuibus sinibus, posterio ribus laxior, & multitudine sinu iam ambitiosior.
Idem Fabius: Est aliquid in amictu , quod ipsimi
aliquatenus temporum conditione mutatum est:
nam veteribus nulli sinus , aut perquam breues fuerunt. Plebei tenuiores strictioribus togis, potentiores amplioribus utebantur, quod & no-
198쪽
LIBER II. , - ISI, si cates iaciunt, qui togas laxiores, & specie au- ultiores permittunt ditioribus , habent autem ubi togulas angustas, quibus sese constringunt de compriuaunt .Horat.j.epist. Clientibus & qui Comitum ossiciu in dedit et ionibusPotentiorum defungerentur tribuit archas togaS.
- - - - nocum c ontendere noli,
Stultitiam patiuntur opes,tibi pa ruula res est, Artita decet sanum Comitem toga,desine mecum
Ideoque a togula, vocati togatuli, non togati hy- Togati Inpocristic,s. Martialis: Hoc quiseruam ferat,vi tιθι tuorum
Sit maior numerus Togatulorum, Librorum mihisit minor meorum.
Alias plebecula tunicis solis utebatur , quod e- Tunicataliam noliris sit saeculis, hinc apud Horatium: Vilia vendentem tunicato s ruta popello. Tacitus de Oratoribus: Qups saepius vulsus imperitum ,& tunicatus hic populus transeunt eis nomine vocat,d digito demonstrat: Non fuit autem Oratorum toga succincta, sed tunica, & la- Togat, laestus clauus , ideoq; eius amplissimi imus in hunc, longae chla- vel in illum humerum reiiciebantur, & facillime decidebant ex humeris, ut instar long iniecta magis esset, tuam induta, vi colligi i 'test ex Fabio, apud quςm haec: Laenam a faucibus ac summo pectore abducere licet.For dis de toga accipienda crunt, nisi sjgniscetur chlamys togae superiecta: Nam Quintiliani tempore. etiam penulati dice- PHiulatibant Patroni. Corn. Tacitus testis in dialouo de Pamm. atoribus, ubi non modo artus, sed & habitus. Veteris eloquentiae cum recentiore comparatur:
199쪽
Quantum humilitatis sinquit) putamus eloquentiae attulisse penulas istas, quibus astricti ac velut inclusi cum Iudicibus fabulamur Z Quem morem referre mihi videntur Sacrifici quidam Hispani, qui togae, vel pallio circumiectam chlamydem lintorquent, nisi quod suspicor veteres togis non 'adiecisse penulas ex quodam Gellij loco lib. iij.v-bi Titus Castritius Rhetor, ad discipulos quoiadam suos Senatores feriato die tunicis, & lacer- inis indutos, & Gallicis calceatos, ait: Equidem maluissem vos togatos esse, pigitum est cinctos saltem esse, δc penulatos. Qui locus indicat ciues etiam primarios diebus non seriatis penulis v-sos, non togis temporibus Hadriani Caesaris.Itaque nihil mirum de Oratoribus penulatis apud Tacitum,cum diebus non feriatis, sed fastis ij dicerent, cum aequales fere fuerint Tacitus & Gellius: Ille sub Traiano, hic stib Hadriano. Veteres profecto Oratores diligentissimi fuerunt in cultu apto, & amictu decenti: Quidam etiam usque ad ineptias,religionemque viris indignam, accu- 'rati fuerunt in vestitus venustate, qui damad
speculum ornantur, comuntur, annus est,ut De- mosthenes,& 'ortensius infames nimis accurato cultu apud ἐaequales, & posteros, testis Gellius. Decet enim hominem utcunque esse indifferentem , neque ita anxium in nitore cultus, dandaque opera, ut dignitas quςdam Viros,Venu- .stas mulieres commendet. Nec minus est odiosa lexquisita,& dissoluta munditia, quam agrestis M. in ciuilis negligentia. Minutiae Doctorum ed usq; peruenerunt,ut prςter amictum,de annulis & comarum perturbatione interdicta qu da sanciret, quor
200쪽
LIBER II. - IUquorum pondus si quis exigeret, aequE grauia re
periet cum edictis 1 Claudi j de bene picandis
doliis, de praesentia taxi aduersus viperae morsum,de danda venia ventris crepitibus in mensa. Olim tamen ex censu, vestitu, annulis, clientelae comitatu Oratorum facundia censebatur. Iuue nai.Satyra septima. Purpura vendit Causidicum,vendunt Amethys Zina. conuenit illis Et strepitu,ω facie maioris vivere census,
Ut redeant veteres,Ciceroni nemo ducentosi Iuc dederit nummos, nisifulserit annulus inges.
-- Ideo conducta Paulus agebat Sardonyce,atq; ideo pluris,quam Cossus agebat, Basilus rura in tenui facundia panno.
I. Togam malim pro consilio) Sic Valerius b. 3. de Publio Scipione Nasica e Togae quoquefortitudo
militaribus operib. inserenda est, quia eandem laudem Foro,atque Cantris meretur. Interdum p Ma Toga sis arrigis Eratu Cicero . A Caesare ipsosiquaris qu/dnum e- rimam. Euset in urbe, toga e leges multas, ren onderet, se praeclaras tulisse.Lucanus de eodem Cicerone. - - - Cuius sub iure togat Parisios suus timui: Catilina secures. Elfortassis interea, qua visam faciunt beatiorem a Martiale refertur toga rara, quae pro Magiseratu, ni fallor, c munere publico accipitur , quanquamno ignorem,ad matutinas salutationei, quae a Gi-- Tua pro δε-ribus togatis flebant circa limina potetiorum ciuium, i 'uet etiam adaptari posse. Vt autem toga Romanorum