장음표시 사용
211쪽
ci tates P vi ae in clientelis
fiat negotium Vasallo,statim adest praesto Domi- lmis vindex,& asterior: si lis intendatur, idem in liudicium subscribit frequentissime,neque se tam jDominum,quam Patronum profitetur.Ita si Vasallus Dominum percusserit, iniuria affecerit, inius vocaverit sine venia, aeque capitale est, ac si Cliens vel Libertus eadem erga Patronum sit ausus experiri .Et ab hac subscriptione in iudicium, qua litem Clientis suam facit Patronus, videtur derivatum in forum,ut qui alios fideliter tuerentur,Patroni vocarentur, Rei,Clientes,ut qui non mi in is oratoribus suis, & Defensoribus obnoxij essent, litam Clientes Patronis: Ista enim Patro norum consuetudo comparata est a tenuibus auxilij gratia, ut si a potentioribus opprimerentur, haberent suos vindices,qui iniuriam aut ulciscerentur illatam, aut inferendam propulsarent,
quod ita propagatum ess , ut ex Clientibus multi Patriiij iustos conscripsissent exercitus: Vnde initium bellorum ciuilium, quae non ali modb, sed excitari quidem potuissent, nisi Auctores Clien tum fide ,& frequentia se ii animos suos sustu- lissent : Vnde enim in tam diuersa istudia, factio- nesque ciues scissi transiissent, nisi se quisque ad . Patroni partes tutandas contulissetὶ Vnde Italiae ciuitates & prciui aciae ipsae diuersarum partium, nisi singulae curri Patronis coniurassent i Traia quillus in Augusto : Bononiensibus quoque publice, quod in Antonio uni Clientela antiquitus erant gratiam fecit coniurandi cum tota Italia icum partibus suis. Idem in Tyberio: Claudius . Drusus statua sibi cum diademate ad Appij Forum posita, Italiam per Clientelas occupare tentauic
212쪽
tauit. Neque tantum priuati, aut familiae, aut ciuitates Italiae in Clientela erant, sed etiam pro- .uinciae suos Patronos in Senatu habebant. Idem
ibidem de Tyberio: Per Siciliam quoque &Achaiam circumductus, ac Lace demoniis publice, qui in tutela Claudiorum erant,demandatus .Plinius libr.iij. ad Macrinum. Legati rursus inducti iterum me iam praesentem postulauerunt Advocatum, implorantes fidem meam, quam essent contra Massam Baebium experti, allegantes Patrocinij faedus.Qui locus omnino confirmat,quq Tamcta de Feudo supra diximus , cum eius rationem, si non speciem, saltem instar veteris Patrocinij re- serre diximus,deducentes a Patrocinii foedere, S:
quae forensibus Patronis accommoda oimus mam hic in Senatu petebant Ad uocatum in causa re- Idem pam- petundarum eum cum quo percusserant scidus nus in f q; Patrocinij,ut is Patrontis pro iis diceret,quorum Patronus esset. Ita etiam Siculi M.Ciceronem,in cuius tutela erant, & clientela aduersus Verrem
Accusatorem nai i sunt, ut is esset Orator, qui esset Patronus. Nam ita de se in prooemio Diui nationis: Cum Quaestor in Sicilia suissem Iudi
Ces,itaque ex ea prouincia decessissem, ut Siculis omnibus iucundam , diuturnamque memoriam Qua sturae, nominisque mei relinquerem, et una est,uti cum summum in veteribus Patronis multis , tum non nullum etiam in me praesidium suis fortunis constituitim esse arbitrarentur. Et paulo post de hoc more,ut Patroni pro Clientibus dicerent:Adductus Iudices ossicio, fide, misericor
tudine, institutoque maiorum. Rursus deindὲ:
213쪽
Trininclaram ciuitatum in magnis curii, Advocati, - Parroni. Tatrocinium Totentiorum l
Scit ii, qui est in consilio , C. Marcellus , scit is,
quem adesse video, Cn. Lentulus Marcellinus, quorum fide atque praesidio Siculi maxime utuntur, quod omninb Marcellorum nomini tota illa prouincia adiuncta est. Tacitus in Dialogo de Oratoribus : aded te Tragoediae istae non satiant,
quo minus omissis Orationum & curarum studiis omne lepus modo circa Medaeam, ecce nunc circa Thiestem consumas ξ cum tot Amicorum causis,tot Coloniarum, & Municipiorum Clien-
telar te in Forum vocent ΘQuod idem apud nos fa elitatur in aulis Principum Sanetioreque illo Consilio Ciuitates&Prouinciς habent,cum quiabus foedus Patrocinij, aut necessitudinem hospi- iij inierunt, quam fouent, II coli seruant honorariis xeniis,que quotannis mittunt,ut illi vicissim apophoretorum loco opem,sdemque suamClientibus,& Hospitibus, cum tempora desiderarent, requisiti non denegent. Alias non licuit aduocare Patrocinium potentiorum per edictum Diui Claudij, quod repetitum est, & cum desuetudine quasi obsolevisset in usum retiocatum per Impr. Diocl. & Max. C. ne cui liceat potentioribus pa- trocinium litigantibus praestare, vel actiones in se transferre, & reliquae quatuor seq. Rubricae, quas intelligendas censeo, nisi iure Clientelae, &foedere Patronatus ad hoc potentiores inuit entur. De Clientum Romanorum habitu, de Spor- tulis pauca diximus lib. j. Sed ad Patronos Foren-
1. Primum a Romulo in Hinc I. adscripta eidem Romulo in veteri Iuri rudentia Paruulphi Prat θ
214쪽
I. C. Plebeij, qtiem sibi ex Patriciis Patronum vo- variis auctori-lent, deligunto. Defer uorum autem antiqui pima origine multa in haκc sententiam adfert D. Zaetius in suis doctiss. choliis ad i. 1. de ori .iur. in Epitom. in usus Feudorum I. parte o cuius conte iura desum pia iidetur ex Audaei a notatione in L Herennius. Iudaeii. de euirit. f. Ouam multi miri docti pol tea soquuti sAnt. Ali' reserunt Feuda ad n Eitias, de quibus in iure nostro frequens fit mentio, ut Beneficia milita ria,O Militiae iliae eadem sint, te quibus Hatiander Haloanderi ad nouellas Ius Diani. Do. 'elires vigilanἰissimus Vel M. Praeses, Cancellarius, qncm ho oris causa nomino,ad Rub de testam. mil. Aly a Ll nitrophis Romanorum fundis, qui militibus ascribebantur , it nes per j Rom.tutarentur animosius, Fcuda derivare conantur, de quibus vide Laelium Taureli.in libello Laella, Taura. de milit. ex casu, m Laet .lib. I.de Repub. Rom cap. a. Dominus Culacius origracra deducere conatur ex moribus P uli Rom. quod appellatione Hominum quorum crιbra in C. Iu Bian. it mentioo Actiores, Procuratores, Curito es praediorum, Insulari , Con lores, Emphileuticar , Chartulari , precara p - .sessores, quis spes si pro ad tempus,quae posZca pc pe- tua coccias coepit, contineantur: I de Itimini m M this i pro eo, qVo cui lis Homarium dicitur . Id eae sariis historiis di Conter obseruat,quod L et e ras militu iacm accipit tot ex eo , quod adhuc, vi p
raque, a Romanis Hominum no en relinomas, tam in re Feudali , quam Censuali. Franciscus Conan. Conanus. b. a. Commentariorum iuris ciuilis. cap. 9. deducitius Feudorum a primis Gallis, pro quo facit Caesar bb.3.6. O 7. Commentariortim, qui de Zeno clariis, Clientibus, Sol uris, seu,ut alii ir uni e V Aphcnao,
215쪽
Sogdunis , Ambactis meminit. Horum doctiss. viro mm pulchrum inuentum,praesertim D. et i , δε- caret Molin. quacium refutat Carolus Mobnaeus tit. I.in consuet.
Paris ien.nec longius originem deducit, quam ab ipsis Longobardis secundum communem opinionem DD. praesertim quod nullibi in iure Rom.nec apud probaros auctores Rom.hiHoriae Feudi aut Vasallist meutio. Etsi vero prisca illa Clientela cum militari Beneficio magnam habeat a nitatem, tame maximum es discrimen , p illud Patronorum Clientum ius sola beneuolentia cons Zit: hoc autem Feudum, rei Anobilis inuesitura constitui fur. Qirentum attinet ad donationem, diuisionem agrorum Veteranis Emeritis ob rem bene gestam,unico verbo restonderi potest, quod huiusmodi donationibus, diuisionibus diros tam dominium, in proprietas transferebatur.
suod diuersim sit in fundo Clientelari, cuius p - sessio aut ructus perpetuus,que utile dominium
vocant olum transit in V asallum, Clientulum re Pento penes concedentem Patronum directo dominis, aut proprietate,atque hoc modo eleuat opinionem LuLue lePenna. iae de Penna in I.quicunque. 2. C.de omni agro des. Gu Benedict. Gul. Bened.in repet.c. RUnutius.num.J2 . cum seq. qui interpretantur in f per traditionem.de reridius.
sipendiaria praedia,quae militibus dabantur,pro Feudis Cum illo 3.atque toto tit.agat Iu Z .de' acquiri eoterici. rer.dom. ni tamen ex Neotericis, qui dicant apud Francos hunc contractum etiam ustatum ante Longobardorum aduentum in Galliam , adeo illud υ rum Iemper obtinet, Caedimus,ini vicem praebemus crura a tuis, A viiDeus. Freti praesertim auctoritate Amon , qui ait lib.I. pQ. Clodoueum 'gnum suum et frue ad Sequanam, atquc
216쪽
LIBER II. I 'postmodum et que ad Ligerim fluuios ampliasse , Milidunum casurum Aureliano cum totius Milidunum. Ducatu regionis iure benefici' concessisse: Nam constat Clodoueum Regem Francorum regnasse tempore Zenonis Isaurici, di Ananias, Imperatora, atq; Adiliduni arcem expugnatam fuisse ab eodem Clo- doueo anno salutis 498. diu antequam Longobar- Tongobata . di in Italiam appellerent, quo rum aduentus fuit regno Imperatoris Iu tini Secundi. Vnde conuinci tur Francos diu ante Longobardos iure benefici , id est,s eudi usos. Atque de originibus sis.Certe non alienum a iure clientelari et idetur antiquissimum ius Applicationis , de quo Cicero lib. i. de Oratore
sis habet: Uuid quod item in Centumuirali iudicio
certatum esse accepimus 'quiRomam in exitium vo
nisset , cui Roma exulare ius esset , sise ad aliquem tanquam Patronum applicuisset, inte Hatoi esset
mortuus, nonne in ea causa ius Applicationis obscurum sane, O ignotum patefactum in iudicio, atque illustratum est a Patrono' Terent.in Andria. F- Tum ille ecens forte applicat Primum ad Chrysidis patrem se.
o aute ab Athenien U.ortum putat Adria. TVr' cliPtes quo An .lib.2 .ca.32.aduers. autem in gradu ossicio- gradu dita rum ordine olim reponebantur Clientes, et ide apud Gellium lib.F. V.I . a. Ita cum deuict : Prouinciae ager) Praediorumilitarium mentionem facit Constantin. apud Hammen ulum lib.I. tit. 16. eat vocat- ροαπιωτικὰ Diuisionre O vατιωτικῆς τοπους. De diuisione agrorum exempla gystri m.
sunt obuia apud Livium lib. a. de dis I.de Horatio Coclite, C. Ad titio Scaevola,quibus ob egregia D adita, Sem. cinora in rempub. agri publice dati Dist. Γ ibus Mura.
217쪽
i o HISTORIAE FORI ROM. consonat quod rabit Plinius lib. de siris illus Enisus
M De cito, Dentato, facit i. Lucius Titius. de Lu Albis. Prox/me vero accedunt ad naturam Feudorum Pa- Parochiae. rochiae, quae militibus dabantur a Conuant, o Constanti Pil silio , ut auctior est Pomponius Laetus in Compendio Rom. hi toriae in eius et ita : Idem Consantinus inquit sanxit,ut agri, tilia, oppida, quae
ad tisium Emeritorum contrabuta erant, ad haeredes transsirent , quod ante cum focerat Alexander Seuerus, si Lampridio credimus in vita eiusdem Seueri. .
3. A foedere Felidum nomen habet in Idem pu-
tat Zaet . ad i. a. de Origi. ris in principio: Videtur enim Vasallus delitatis iuramentum Domino prae 'sando, cum eo furdus inire. c. Tnic. quatit. Iur. de-Feudi af de beat rasal. Fetidum tamen a delitate dici me de apparet ex c. et nic. in n. per quos ut inue fit. Hinc Fidelis, lasallus non uno in loco Bominatur.
ARGI M. CAP. XI. De Honorariis Causidi cor m, benefici h -
to,de . C. cst I. Cintia contra Advocatorum sordes.sperarum F- Nie Neronis i tempora arbitrariae erantrensem mer' Operariorum Forentium mercedes , tanti e
' quisque conducebatur , quanti ars Patrocinh & eloquentia est ei. Sed Neronem Domitium fixisse precium aucte: est Tranquillus his verbis Constititit ut Litigatores pro Patrociniis certam, iustamque mercedem,pro Subselliis nullam omnino darent, praebente AErario gratuita. ait, dia Fabius putat gratis agendum , si suppetat res fa a dom. miliaris ad usus necessarios : Nam vendere operam & precio tanti bene cij auctoritatu eleuare, sordid
218쪽
LIBER II. 171 sordidum est, cum plaeraque hoc ipso vilia videri possint, quod precium habent. Rursus hoc in alateram versat partem , ut ii res angusta domi ampli is aliquid exigat, secundum omnium Philoso phorum leges patiatur sibi gratiam referri, cum&Socrati collatum sit ad victum,&Zeno, Cleantes , Chrysippus mercedes a discipulis acceptauerint: Neque enim salt) video, quae iustior ac quirendi ratio, quam ex labore honestissimo, δί ao his, se quibus optime meruerint, quique si nihil inuicem praestant, indigni fuerint defensone, quod quidem non iustum modo, sed ne celsarium etiam est, cum haec ipsa opera tempusue omne alienis negotiis datum facultatem aliter acquirendi recidant: sed tum quoque tenendus modus , & plurimum refert, & a quo accipiant, ct quantum, & quousque. Crimen tamen sordium abesse longissime debet, ne ex viro bono,& honesto in Rabulam auarum, & sordidum conuertatur infami metamorphosi. Plin. lib. s. ad Valerianum: Quam me iuuat quod in caussagendis non mod5 pactione , dono , munere , Verum eciam xeniis semper abstinui. Sequutus est consilium praeceptoris sui Quintiliani : Nam cum amplissimam rem familiarem haberet, gratis commodabat patrocinium, operamque suam: Quod idem suis Deus ille Medicorum Hippocrates imperabat,& iam solemniter inter caeteros Iurisiurandi Hippocratici articulos concipitur ab iis , qui gradus quem fecerunt in ea di-1ciplina insignibus donatur, μης ου συγγραφῆς, id est,sine mercede,&pactione, hoc est,sine mercede pacta, couentaq; per Endia lin ugura usita-
Plisti integritas. Hippocratis itisiurantiam.
219쪽
Iuri prudenti precis nummario istimanda non est.
tam:Non enim mercedis perceptio,sed depachio, aut contientio pro mercede prohibetur : Merces enim est operae hostin entum, nemo militat suis stipendiis, vi dicit Paulus. Quod si ea si cramenti. religione adstringuntur Medici, ne mercedem capiant, ne a cum aegris paciscantur, quanto α-quiore nomine Iustitiae Saleslites,& Mystes tam salutari sacramento adigi de ceti Quorum pro sessio precio nummario aestimanda non est,ut ait
Vlpian. 3 Fabius lib. 1 a. paciscendi quidem ille
pyraticus mos,& imponentium periculis precia, procul abominanda negotiatio, etiam a medio criter improbis aberit,cum praesertim bonos homines , bonasque causas tuenti non sit metuen diis ingratiis,qui si futurus, malo tamen ille peccet. Nihil ergc, acquirere volet orator vltra quam satis erit, ac ne pauper quidem, taliquam mercedem accipiet, sed mutua beneuolentia v-tetur,cum sciat se tanto plus praese itisse,quia necvaenire hoc beneficium oportet, nec perire:Vnde puto factum, ut hostimentum operae Oratoriae non merces,aut salarium, sed honorarium voce tur,quasi quodam antidoro beneficium compensetur,non de opera satisfiat, sed honor recogno scatur. Vocatur &Palmarium, non minas honesto vocabulo, quod tanquam laurea, ciuica, muralis, myrtea,oleagina,post victoriain demum
detur. Itaque qui ante peractam litem quid petunt , committunt in leges , aut etiam paciscuntur de eo, quod post: sententiam sunt consequia turi.Amittitur enim honorarii nomen,& transtin mercedem pactam , vel de ollam : Quis enim hoc appellet honorarium , palmarium , xenitam,
220쪽
LIBER II. ariquod4mperatum,& stipulatum est ab eo, qui accepturus estὶ Honorarii ea vis est, ut animo dantis aestimetur: Iam non alio nomine dat Cliens,
quam quia pactus est, de quare apud Martialem libro viij.
Egi Sexte tuam pactus duo milli a causam Misisti nummos quot mini ille quid est' - Narrasti a te perdita causa est, Tanto plus debes Sexte,quod erubui. Itaque post Fabium eleganter V lpianus l.1. ff. de extraord cognit .in haec verba: Si cui cautum est
honorarium, vel si quis de lite pactus est, videamus an petere possit. Et quidem de pactis ita rescriptum est ab Imperatore nostro & diuo patre eius: Litis causa malo more pecuniam tibi promissam,ipse quoque profiteris : Sed hoc ita est, si suspensa lite societatem futuri emolumenti cautio pollicetur: Si ver , post causam actam cauta est,honoraria summa peti poterit usque ad probabilem quantitatem,& si nomine palmarii cautum sit,sic tamen ut computetur id, quod datum est,cum eo quod debetur,ne utrumque compositum licitam quantitatem excedat. Licita autem
quantitas intelligitur, pro singulis causis usque ad centum aureos. Meminit Plinius cuiusdam Senatusconsulti, quod pertinuit ad modum, preciumque prae figendum honorariis, 3 sacrosancti sacramenti, tuo adigebantur litigaturi, se neque dediste, neque cautilia quicquam de mercede Patroni. Eius haec verba sunt ad finem lib. s. Causa dilationis Nepol Praetor, qui legi de muneribus proposuerat breue Edictum , admonebat Accusatores, admonebat Reos, exequuturum se, qua