장음표시 사용
361쪽
suscipiendas esse causas,aut amicorum,aut destit illas, aut ad exemplum pertinentes. Cur amicorum λ non eget interpretatione. Cur destitutas 3 quod in illis maxime &constantia agentis,&humanitas cerneretur. Cur pertinentes ad exemplum Z quia plurimum referret bonum,an malum . ducem haberent. Ad haec ego causaruin genera, ambitiose fortassic, addam tamen claras de illu-GDraa,magna stres ' AEquum enim est agere nonnunquam glo-0raioru mese & famae.Haec Plinius: luasi reliquas Rabulis,& quaestuariis Causidicis relinqtieret, ex quibus sunt Delatores, de quibus idem Plinius lib. v. ad Valerianum : Sed priusquam sententiae dicerentur , Nigrinus Tributa. Plebis recitauit libellum
disertum &grauem,quo questus est venire aduocationes , venire etiam praeuaricationes, in lites coiri, & gloriae loco poni ex spoliis ciuium magnos, & statos redditus.Tranquillus in Tyberio: Decreta Accusatoribus praemia,nono unquam &Testibiis, nemini Delatorum fides abrogata.Criminantes etiam dicuntur .idem in Catieula: Sarpe in culichos pariter Senatores, ut Seiani Clientes,aut matris, & fratrum suorum Delatores in-ilectus est, prolatis libellis, quos crematos simulauerat,defensaque Tyberii saeuitia, quasi necessaria, cum tot criminantibus credendum ellet.
Assidui ue fuerunt hi Delatores Principibus 5 v-tinam ne nunc sint) qui non modo crimina Maiestatis, sed S quae uis alia obiicerent, modo inde rediret ad Fiscum, aut .Erarium aliquid. Sueton. in Domitiano:Nihil pensi habuit, quin praedaretur onini modo bona virorum & mortuorum usqueqitaque, quolibet, de Accusatore, S crimine corrip
362쪽
cor ipiebantur.Satis erat obiici qualecunque A. ctum dictumque aduersias Maiestatem Principis. Confiscabantur alienissimae laa reditates,vel existente uno,qui diceret se audisse ex destincto k redem sibi Caesarem esse. Idem tamen in initio Principatus iustissimus fuit in Delatores. Fiscales ait Suetonius in calumnias magna calumnian - tium poena repressit, serebaturq; vox eius, Princeps qui Delatores non castigat, irritat. Quod 'hi a. Domitiano gratulatur Martialis hoc Epigrammate:
Turba grauis pacillacidaei inimica quieti, semper miseras solicitabat opes.
I radita Geti,tis,nec cepit arena nocentes,
Et Delator habet, quod dabat exilium. Exulat Ausonia profugus Delator ab urbe, Impensis vitam principis annumeres. Indices etiam dicuntur: Plinius in Panegyrico: Inditas. VidimusDellatorum indicum quasi gratiatorum, quasi latronum,non solitudinem illi nouiter, sed templum, sed forum insederant.Nulla iam testamenta secura, nullus certus status, non orbitas, non liberi proderant,auxerat hoc malum Principum auaritia .Deinde post Et fortasse non eadem
seueritate Fiscum , qua AErarium cohibes , imbtanto maiore, quald plus tibi licere de tuo quam de publico credis.Vnde indicinum praemium Indicis,ut qui aliquid inuenerunt cum indicant domino, & dominus agnoscens beneficium aliquid reponit,indicinum 6 consequuti dicuntur. Apuleius lib. . Asini aurei indicinam vocat. Vlpiatius in l. falsus. f. qui alienum. ff. de furtis μηνυπα vocat. Ex quo Plinij loco constat manubias ex
363쪽
L latores turbarunt etiamiliari neve.
proscriptionibus resectas modb in Fiscum, modo in AErarium collatas. Hos ergb sue Quadruplatores , sue Delatores , siue Emissarios edi isto grauissimo sustulit Titus Vespasianus , in cuius vita sic Tranquillus : Inter aduersa temporum, &Delatores, Mandatoresque erant ex licentia veteri,hos assidue in foro flagellis & fustibus caesos, ac nouissime traduci os per Amphiteatri arenam partim subiici in seruos, ac venire imperauit, partim in asperrimas insularum auehi.Faciebatit autem magnum quaestum calumniando Delatores, quod intelligitur ex iis quae diximus, & ex
Martiale lib.ii.In Vacerram. Et Delator es, Calumn ator, Et Fraudatores, O Negotiator, in Et Fellator es, in Lanina,miror are non habeas Vacerra nummos.
Cicero ad Quintum fratrem Proconsulem Asiae: Acerbissima Praetorum auaritiae ministra calumnia. Propter Delatores ait: Calumniator enim Delator est. Eiusdem gregis sunt Sectores, qui delatorum proscriptionibus intersunt, bona distrahunt, manubiarum partem capiunt. Cic. a. Philip. Tantus igitur te stupor oppressit, vel ut verius dicam tantus furor, ut primum cum Sector sis isto loco natus. Deinde cum Pompeij Sector,non te execrandum Populo Rom. non detestabilem,non omnes tibi Deos,omnes Homines,& esse inimicos, de futuros scias. Tacitus lib. I3. Eius Accusationis auctor extitit Paetus quidam exercendis apud ,Erarium sectionibus famosus. Hoc igitur Collegium, quod coluit ex his nebulonibus, Delatoribus, Quadruplatoribus, Sectoribus
364쪽
ribus, Madatoribus, Emisiariis funditus subuertit primum Diuus Titus, deinde Nerva, tandem Traianus. Plinius in Panegyrico:Ingenti quidem animo Diuus Titus securitati nostrae ultionique prospexerat,ideoque numinibus aequatus est, sed quanto tu quandoque dignior coelo , qui tot res illi adiecisti , propter quas illum Deum fecimus. Id hoc magis arduum fuit, quod Nerva Impera' . . tor te filio , te successore dignissimus, per quem magna quaedam edicto Titi astruxerat, nihilque reliquisse tibi videbatur, qui tam multa eX cogitasti, ut si ante te nihil estet inuentum. Deinde
pauid pbst: Quam iuuat cernere Ararium silens& quietum. & quale ante Delatores erat, nunc templum illud, nunc vere Deus, non spoliarium
ciuium cruentarumque praedarum fetium receptaculum , ac toto in orbe terrarum adhuc locus
unus, in quo optimo Principe , boni malis impares essent, manet tamen honor leguria, nihilque ex publica auctoritate couulfilm, nec poena cui quam remissa, sed addita est vitio, solumque mutatum,quod iam non Delatores, sed leges timen- 'tur : Quo in loco elegantissime exaggerat depor Deportatiotationem ad quam condemnati erant Delatores. Deta 'r m.
Contigit sinquit) desuper intueri Delatorum ora'
supina, retortasque ceruices agnoscebamus , &fruebamur , cum velut piaculares publicae solici tudinis victimae supra sanguinem noxiorum ad lenta supplicia grauioresque poenas ducerentur. Sed paulatim renascebatur eiusmodi pestis, quae tamen & saepius extin ista est , ut sub Antonino Pio, & Marco Philosopho Imperatoribus. Iulius
Capitolinus in Antonino Pio: Prouinciae sub eo
365쪽
3id H II 1 ONIAE P U RUM. cunctae floruertit, Quadruplatores extincti sunt Idem Capitolinus in Marco Philosopho: Cavit& sumptibus publicis , de calumniis Qu3druplatorum intercessit,apposita falsis Delatoribus nota:Delationes, quibus Fiscus augeretur,c5temsit.
1. Vt multi simul deferrent)-remfacit i. vlt. de collusdeleg f.Si plures inquit AG ad colo sis-nem detegendam pariter accedunt , causa co ita, quis debeat admitti comparatis omnium moribus, G aetatibus , O cuius magis interest , mi oportet. v d iisdem fere verbis repetit Vlpian. l. I 6. de ac--jat. 9 inscript. quibus conuenit etiam L 2. de Popular.act.Hypotes s autem e casus peti potest ex Li. 3 si ut ad accusationem. .ad LIut de adult. r. Lib. 2. est seruimus Cap. 6. γ 7.nostrariae. Quibus addatur hoc Plutarchi in Lucullo e Id accusandi studium , vel sine priuata occasione haud ignobile videbatur: quinimo plurima delectatione eos mirari laudarei iuuenes consueuere, quos
scelestis ac flagitiosis hominibus, ceu feris generosos
catulis,acerrime cernerent incumbentes.
a bulla, 3. Sunt autem Quadruplatores) Sic Tacit. lib. . Annalium: AEL Lepidus Accusatoribus secundum necessitudinem legis,catera liberis concessit. do adhise obseruatur in quibusdam edistis Regiis , ut
Accusatoribus Denuntiatoribus, imo etiam Iudicibus aliquota pars cedat bonorum commissorum. Cicero autem in Oratione pro Roscio ait cibaria Accusatoribus praeberisolita. . Fabio quadrantaria Clytaemnestra Fab.lib. 8.cap
366쪽
8. cap. c. circa finem, ait apud Caeritium quandam Clytaemnes tram quadrantariam in triclinio Coam in cubicuti Nolam dictam, quo nomine mala audinis Clodia Metelii Celeris uxoricuius etiam meminit Plutarcin vita Ciceronis. Interpretationem vero aenigmatis require ab Andrea Alciato lib. 2. Paret. cap.I2.Ioanne Brodaeo lib. 3. .2 . Miscellaneorum. Adrian. Tunneb.Adueris tib .s cap. I9.
s. Assidui fuerunt hi Delatores Principibus)
Non possum mihi temperare in odium harse pestium, quas etiam gra sari vidimus non ita pridem, quiuillud addam ex Seneca lib. 3. de benes. cap. 26. Sub Tyberio Caesare fuit accusandi frequens, O pene publica rabies, quae omni ciuili bello grauius omnem
togatam ciuitatem confecit. Excipιebatur ebriorum sermo, plicitas iocantium , nil erat ρutum, omnis fruiendi placebat occasio , nec iam Reorum expeLya-batur euetus,cum esset unus. Carnabat Paulus Praetorius in conuiuio quodam maginem Tyber, Casa ris habens exculptam, inente gemma, rem inepti simam fecera , si nuc verba quaesiero quemadmodum
dicam , matellam siumsisse. QId factum simul cr
Macro ex notis illius temporis se inlatoribus notauit. Alseruus eius,cui nectabantur insidiae,ei ebrio annulum extraxit cum Macro conuiuas restaretur admotam esse imaginem obscaenis,o iam sub scripti'nem componeret, ostendit in manu sua seruus annulum umbus subscribit etiam Suetonan Tyberio: damnato ,inquit, Reo paulatim genus calumniae eo processit,ut haec quoque capitalia essent,circa Au
gunti simulachrum seruum caecidisse, vestem muta se,nummo vel annulo erilem impressam latrinae,aut lupanari intulisse.Ex quibus apparet quam miserum
367쪽
fuit vitam viuere aut protrahere sub huiusmodi Urannis, qui nil prius habebant, aut antiquius, quam ex civium miserorum stoliis ,'fortunis ditescere, O Fisci loculos implere: quod ut citius, O liberius facerent, bonos ct improbos , sontes at que insontes nullo discrimine mactabant,trucidabant. Tanta autem erat,t que ardenssitis,tam rabida fames anguinis,ct auri,ut si toti maderent plenisfaucibus se utroque proluerent, ingurgitarent, tamen expleri, aut satiari nunquam possent, unicum res tabat remedium huic morbo, ut ex utre Tomyridis, quo satiauit Cyrum , aut poculo liquido , quod Parthi' Crasso propinarunt,biberent quibus hic ardor restin ' ' gui potuisset. Dir tales auertitemestes, ut ne nom nentur quidem in Republica Chriniana. San tius Via, j Diuus Adraanus,ut ait Paulus I. Can l. 8. de bohis peratori damnatorum, in haec verba rescripsit: Fauorabilem apud me causam liberorum Albini numerus facit, cum ampliari imperium hominum adtestionepotius, quam pecuniarum copia malim. Est tit. lib. it. C. de Seruus rivunt Delatoribus, ubi L . ait seruum domini delatorem 'r in exemplum omnium proditorum seuerissimae sententiae debere subiugari, etiamsi obiecta probauerit, quae interpretationem recipit ex l.13.de iud. f. 6. Indicium consequuti dictiturin Facit ad rem l. Cornelia. f. vlt. de imurais. l. solent. de praejcripi. Euangetis. verb. . Uuidam autem in d.l. falsus. legebant euangeba, uni autem mercedes allat iucundi nunt .Cic. ad Atticum o suaves epistolas,quibus euangelia deberi fateor. Audaeus μήνυπα reposuit, id est, indic'. praemium. Liuius lib.2. Praemium Iudici pecunia ex Erario, libertas, oe riuitas data. Sic minitra dio.
possuntpraemium,est honoriquibus donaturis, qui in exordis
368쪽
ordio initae factionis fluuio verae laudis accensus ipse prodiderit facilionem,uel impunitas ,et venia,quissus fuerit factione,si velfero , incogistra tamen adhuc , consiborum arcana patefecerit in I. quisequis. g. vlt.ad leg. l.Maiest. Epinicia autem apud nos ce- Diniata lebrantur, quando supplicationes decernuntur, hymni decanta3tur publice ad agendas gratias Diauis pro tito nuntio. ARGUM. CAP. III.
De Praevaricatoribus eorum poena.
DE latoribus victoribus praemitim decerneba- Delatori tur,alias certum ,ut lege Papia,&more rece- pr ia. pio in quadruplaturis,: lias arbitrarium, honorariumque, ut lege recenti quaestionis , quam Praetor ferebat,aut Senatus. Tacit.libr. iiij. Quia Cornutus stua manu ceciderat, actum de praemiis Accusatorum abolendis, si quis Maiestatis postu- . latus ante perseetum iudεcium se ipse vita pritiauisset, ibaturque in eam sententiam ni durius contraque morem ilium palam pro Accusatoribus Caesar inritas leges, Rempubl. in praecipiti
conquestus esset, subuerterent potius iura quam custodes eorum amouerent. Sic Delatores genus hominum publico exitio repertum, d poenis quidem minquam satis coercitum per praemia eliciebantur. Victis autem poena irrogabatur,ut enim odium iustum vitiorum mercedem meretur, ita
innocentium calumnia, aut proditio supplicium: Ideb Sycophantis, Calumniatoribus, Praevaricatoribus,Ter uersatoribus & reliquis multς sunt constitutae, qui quia non obtinent causam, & temere accusant, impudentis audaciae dant poenas. Praevaricator soris prae se seri speciem lioltis, de- PM: amicior.
369쪽
3ra HI, IURIAE PORI RUM. nuntiatis extremis Reo, intus vero animum habet amicissimum , & cum simulat accusationem, dissimulat subscriptionem,aduocationem,patrocinium, cognitionem quam Reo commodat, &cum tenere Reum possit & damnare, dolo patitur sibi eripi. ut in Pisonem Cicero vocat Publium Clodium Catilinae praeuaricatorem , quddeo accusante repetundarum Catilina absolutus sit. Idem fere est: cum proditore,& transfuga,qui
in procinctu praelioque arma abiicit, suppliceiaque manus tendens sese dedit, aut stationem deserit,aut in hostium partem concedit .Fab.lib.xij. cap. j. An ei, qui ad defendendas causas aduocatur,no est opus fide,quem nec cupiditas corrumpat,nec gratia avertat,nec metus fragat, sed proditorem,tras fugam, praeuaricatorem donabimus
Oratoris illo sacro nomine ZQui locus non magis de Accusatore,quam Patrono Rei capiendus est: Quicunque enim corruptus prodit causam vel Actori,vel Reo,prquaricator est,ut est apud Cic.
in Partitionib. cui Vlpian. i subscribit lib.xlvij.F.
tit .de praeuari clari uaricator est,quasi varicator, qui diuersam partem adiuuat prodita causa sua. Quod nomen Labes a varia certatione tractum ait mam qui praeuaricatur, ex Vtraque parte consistit. Fab.libr. xij. c.ix. Afferet ad dicendum curae semper quantum plurimum poterit, neque enim
solum negligentis, sed & mali,& in suscepta causa perfidi,ac proditoris est pellis agere,qua possit: Ideoq; ne suscipiendae quidem cauis sunt plures, qua qui b. se suilecturum sciat,dicet scripta quam res patietur plurima,& ut Demost h.ait, si conciligit & sciilpta.Plin.lib.ij.ad Tacit.Prquaricatio est transire
370쪽
transire diccda,prquaricatio etiam cursim,&breuiter attingere, quae sunt inculcanda; infigenda,& repetenda. Ex quibus satis constat praeuaricatorem eum esse, quicunque ex fide iniunci tam receptiimque ossicium non implet, sed perfunctorie adhibita fraude doloquevarius titubat,aut in alteram magis incumbit partem, a qua recedere deberet.Ideo milites praeuaricantur,cu bellum cauponati , corrupti ab hostibus varie sese in conflictu gerunt, quos proditores transfugasque iam iam citati auctores vocant .Et in sacrisBibliis prquaricator legis homo dicitur, qui, quum ad praescriptum legis sese componere deberet, in quam iurarat,cum primum facrosancto piacularis lauacri sacramento Christianae militiae nomen daret, deserto sacramento,prodito duce,corruptus diabolo daemonum in hostium partem concedit, in-sgnibusque primae militiae ornatus,nomine, cruce, & caeteris coit foedus turpissimum cu iis, quibuscum ternum infinitumque est cum duce bellum. Translatum verbum est, aut a Castris, aut a Foro.Iuriscosulti tamen strictius hoc vocabulum coercent, ut extra Forum excurrere non possit, sed ibi tanquam in ergastulo constringatur in Accusatoruin subselliis,ut cum Turpilianum Senatusconsultum interminatur poenas Prς uaricatoribus, Calumniatoribus,&Tergiversatoribus. Illic Prquaricatores sunt solum ij,qui causam ad uersariis suis donant,& ex parte Actoris in parte Rei cedunt. Vlpian. in l. Praeu: ricatores. ff. deverb. sign. vel ut Marcellus 1 alibi ad S.C. Turpilianum libr.xlviii. ff.qui colludunt cum Reo, iutralislative munere accusandi defunguntur , eb