장음표시 사용
401쪽
Duscitati . Interrogari legibus. I iis cum Lia
voce loqueretur haec diceret,quod auri,quod argenti, quod ornamentorum in meis urbi ous e-dibus,delubris fuit: Qu sed in unoquoque beneficio Senatus Populique Rom.iuris habui, id mihi C. Verres eripuisti atque abstulisti, quo nomine abs te sestertium millies ex lege repeto. Vbi legem Corneliam interpretamur,quq lata est de pecuniis repetundis ante Iuliam. Ex eodem loco, quid Reum fieri, & quid legibus interrogari sit, satis constat. Cicero pro domo sua : In me, cui dies dicta nunquam est,quiReus non fui,qui nutiquam sum a Tribuno Plebis citatus, damnati poena esse potuiti Idem ibidem: Esto, non fuit in me poena ulla peccati, at fuit iudicij. cuius Z quis me unquam ulla lege interrogauit Z quis diem dixit 3
Quorum seriem si propius spectemus, diem dici
post interrogationem achiolai futurae patebit, ad quam rursum Reus citabatur. Ante ergb interrogationem legibus dies dicebatur. Cicero ibid. Nihil erat latum de me , non adesse eram iustus, non citatus fueram, eram tuo iudicio ciuis incolumis. id est, non id in Reus, nondum lege interrogatus. Ibidem: Q neque adesse sit iussus, neque citatus , neque accusatus. Die accusationis riursus citabatur Reus. Idem in Diuinatione: Ita Deos mihi velim propitios, ut cum illius temporis mihi venit in mentem,quo die citatoReo mihi dicendum sit, non solum commoveor animo, sed etiam toto corpore perhorresco. Enimuerbinterrogatio illa, quae legibus fiebat, habet plus mysterii intus,quam prae se ferat : Nam litis con tei ationem in publicis continebat. Titin Reus reponere Poterat exceptiones dilatorias, declinator
402쪽
natorias, reliquasque transationes, aut peremptorie submouere,depelleri que intentionem con-
stituto iudicio : Nam litis contestatio a statu Rhetorum omninδ non differt, nisi quod illa forensis , hic scholasticus & declamatorius. Constat litem contestari esse iudicium' accipere , &constituere: Ideb cum status Fabio, sit coiissitu- Striis Rhesiatio Ciceroni in veteri Rhetorico , erit & litis inm. contestatio. Atque ut exa stilis res excutiatur,
quae a Rhetoribus tam diligenter scribuntur de causarum ingressu,intentione, depulsione,id est, statu, bi gradum figit Reus ad repugnandum,&ex horum congrestit nata constitutione: It ein dera ione a Reo allata, eidemque relato ab Aetore firmamento, & hinc nata disceptatione, ves iudi catione , quam κρινομένον vocant, illa sane ipeciem prorsus eorum mihi reserunt,quae in foro ex praeceptis Iuris prudentiae obseruantur, ut temere Minepte quidam putent, ignorantia historiae praecepta de minutiis istis ut aiunt in posita ede in
theoria,& sabtili mentis contentione, neque in rem praesentem unquam deduci: nam quemadmodum i ante litis contestationem, id est, s riana caus da utationem proponuntur exceptio Tristi nes dilatoriae, leclinatoriae, temporales ad trans ferendum iudiciu sic ex praescripto Rhetorum, de veterum Oratorum ante iudicium, tanquam ante iustum pretes iuni, exercetux qui edam Velitatio de constituendo iudicio,stne actio illi,qui agit,aut iam ne sit, an latim iam esse deserit, illane lege, his ne verbis,que concertantur dcconficiuntur ante iudicium. Vocat Rhetores praeambulam
huiusmodi controuersiam statum translationis,
403쪽
tque in Rhetoricis post translationem princi
pes status concertantur , coniecturae finitionis qualitatis nati ex intentione Actoris, &depulsione Rei,in quibus tota controuerita constituta vertitur: hinc constitutiones itastis, vertices, Acardines causarum dicuntur.Ita in iure litis contestatio ex actione & opposita peremptoria exceptione consurgit. Ad haec quia Reus in excipiendo aetere opus habet, ut ratione aliqua exceptionem suam confirmeta Hanc Rhetores Vocant peculiari nomine Rationem, cui Actor Firmamentum , quod Iurisperiti Replicationena appellant, refert & opponit. Ruriusque ex conuictu R a tionis de Firmamenti, id est, Exceptionis,& Replicationis nascitur altera litis contestatio,quam Iudicationem, & Disceptationem Cicero vocat,
tanquam de ea demum quaestione sit sceptandum,iudicandum,& pronuntiandum. Hic conlistunt Rhetores,& ad hanc iudicationem per ua dendam omnem vim Inuentionis, dc Eloquutio- mis conserunt hinc inde, & certatim. Advocati vero & Iurisperiti non contenti his primis causarurn synechis & continentibus ad Duplicationem, quae Rei est, & Triplicationem, quae Acto iis , S rursus ad Quadruplicationem alternis a cendunt,& superius, donec ab utroque Litigante alle rationibus fuerit renuntiatum. Sed tamentis con testata est in priore conflictu, & statu, aut posteriore disceptatione:reliquae quaestiones, qex reliquis conflictionibus oriuntur non sunt principes , nec Iudicationes vocari pollunt. Et quanquam de omnibus incidentibus,& emergentibus cognoscant Iudices, tamen de Iudicatione
404쪽
sola, in qua lis est contestata, definitive pronuntiant. Lis dicitur contestata, quia post iudicium continiata
acceptum perpetua sit, ut virtus contestata properenni,vbi metaphora a toro eli. Cic.pro macc. Cumque ab hac perenni, contestataque virtute maiorum non modo non degenerauit L. Flaccus.
Idem pro Quintio: Et audes negare Sexte Nanii absentem defetisum esse Quintium,cum eum de- isenderit idem,qui te solebat,cum is iudicium acciperet proQuintio,cui tu & rem,&famam tuam commendare proficiscens,&concredere solebas ZEt paulo pbst : Fatetur libellos Alphenum deiecisse,vadimonium promisisse, iudicium quin acciperet,in ea Verba, itiae Naevius edebat,non recusasse. Sed in priuatis ista dicuntur,quae per iura sui 'randi,& spolisionis solemnia fiebant, ut aliquando narrabimus, ut Actio, quae in publicis Intentio,Criminatio,Petitio,vocabulo traducto a gla-Potidio. diatoriis ludis ubi petere aduersarium, est interitare artificiose gladium, alter autem depellit, de eludit.Cic. in Diuinatione de Hortensio:noui ho minis petitiones,rationesque dicendi. Vergil. fato me Galathea perit. Arcersere, inquirere, postulare capitis ad hanc /eressere.
interrogationem pertinent,praeceduntque accu- Inq; irrita
sationem. Tranq. in Iulio: Mox & ipse a L. Antistio Tribu . Plebis postulatus , appestato demuna collegio, obtinuit cum Reipub. causa abesset Reus ne fieret. Porrb alias postulare iudicium P Dine. idem est,quod petere ut aduersarius litem contestetur. Hanc ortum a formula postulandi,quando Actor sic Reum aggrediebatur te in iure conrificio,pontulo an te auctorem facias' Cicer. pro Z
405쪽
Quintio:Iudicium postulas inon recusat. Postulare ius , est petere, ut sibi ratio & iustitia fiat, ut Vulgus loquitur. Postulare autem sine epitheto, est desiderium suum, vel amici sui in iure apud eum, qui iurisdictioni praeest, exponere, vel alterius desiderio contradicere. Vip.in l.j. ff.de postu. Id iam vocabuli retinemus, ut postulent qui a sunt causas,& aduocassant. Postulata, desideria,& requestas eadem diximus supra.
r. Distincta spatio x. dierum De quibus in l. 8.G, duabus sequen. . de iudic. Huc quadrat illud
Plutaret hi in Ciceronis et ita. Cum arantius ad dicendam causim legitimum dierum tempus exposceret,unicum diem,quae adminis frationisupererat, Cicero Praetor prastitit. Mos autem orat Praetorum. Rei non pauciores de cam diebus daro. I.
3. Si non adsit Reus,tamen disceptabitur L7r i 73.de iudico. . Vbi l. Corneliam interpretamur) uuatuorit. R erum potissimum leges de repetundis latae sunt, Seruilia, ' Acilia, Cornelia, ct Iulia, de quibus infra quadam'. adnotabimus lib.s. De litis conte latione, quomodo γ quando nunc far,habes C. de lis.contes . iuncita authen. ARGI M. CAP. IX. De Inquisitione, Legatione,ac de causa
iNterrogatus legibus Reus,si inficiatus estet crimen,dies inquirendi a Magistratu petebantur, t in ruo maxim in causta Repetundarum, vi in causa
406쪽
Verris , Verres primum delatus , agitata diuinatio, lege interrogatio, lite contestata inquisitio, demum accusatio & damnatio. Ante ergo accui sationem,& inqiuisitionem quaedam inquiramus.
Magistratus erg5, qui sese improbe gellerant in administranda Prouincia , post millum succesib rem postulati ab iis, quos concussionibus , & latrociniis vexaverant,causam dicebant Repetundarum, ex lege Acilia, deinde Cornelia, de Iulia. Sed de admissis vix constare poterat, nisi qui delationem obtineret, impetraret certos dies adi peragrandum Prouinciam, in qua grassatus erat Reus , ut in omnia inquireretur. Est enim inqui- Inquirere rere, quod vulgb dicimus facere enquestam , Sc informatione,colligere,& conquirere argumen ta omnia inartificialia undequaq; ad Reum conuincendum.Hoc muneris ali 'uando ipli Accusatori,non scpe Reo dabatur, si pius extra ordinem quis man- Commissariis. De Accusatore,Cicero in Diuina- dabatur.
isone: Itaque cum ego diem inquirendi in Sicilia postulauissem perexiguam,inuenit iste,qui sibi in Achaiam biduo breuiorem postularet. Idem iij. Actione Interposuistis Accusatorem,qui,cum ego mihi centum & decem dies in Siciliam postulastem , centum de Oct o sibi in Achaiam postularet. Quod extra ordinem Legatis res commitu teretur, ut & hodie fit Commiisariis Vinde ire in commissionem, quod Latini dicunt Obire Lega' te, A. tionem. Plinius libro tertio de causa Macri, qui Proconsul erat in Africa : Norbano tamen non ordo legum, non legationum, non inquisitionis ossicium praesidio suit. Pro eodem dixit Legationes, & Inquisitionem: dc ad finem epistolae: a 4
407쪽
Summo die Saluius Liberalis reliquos Legato igrauiter increpavit, tanquam non omnes, quo
mandasset Prouincia, Reos peregissent. Legato interpretor Inquisitores,qui eligebantur a vexa tis & concussis. Idem de eodem Norbano: Homo alioqui flagitiosiis, & Domitiani temporibus V sus, ut multi, electusque tunc a Prouincia ad inquirendum,non tanquam bonus fidelis, sed tanDu isdio quam Classici inimicus. d Reo aliquandb tri I eo etiam con bueretur Inquisitio, ad detensionem instruenda, idem Plinius d ocet ad Ursum, in causa quam egit pro Vareno Repetundarum postulato a Bythinis: Inducti in Senatum inquisitionem postulauerunt. Tum Varenus petit,ut sibi quoque de- fensionis causa vocare testes liceret, recusantib.
Bythinis cognitio suscepta est. Et pauidi bstibi dem : Censuit Acilius Rufus consili delignatus inquisitionem Bythinis dandam , postulationem Vareni silentio praeteriit. Haec forma negandi fuit: Cornelius Priscus Consularis,& Actoribus
quae petebant ,& Reo tribuit, vicitque numero. Impetrauimus rem nec lege comprehensam, nec
satis usitatam, iustam tamen. Quae verba signifi- . cant inquisitionem Reo interdictam,neque permissam.Idem lib.vj.de eodem argumento: Scripseram tenuisse Varenum, ut sibi euocare testes liceret: quod pluribus aequum, quibus tam iniquum & quidem pertinaciter visum,maxime Licinio Nepoti,qui sequenti Senatu, cum de rebus aliis referretur, te proximo Senatusconsulto disia seruit,finitamque causam retractauit. Addidit etiam petendum esse a Coss. vi reserrent sub ex
emplo legis Ambitus de lege Repetundibrum,
408쪽
an placeret in suturum ad eam legem adiici, ut sicut Accusatoribus inquirendi, Testibus quoq;
i denuntiandi potestas est et ex lege: ita Reis quoque fieret. Fuerunt quibus haec oratio, ut sera Scin tempestiua,&praepostera,displiceret. Meminit eodem lib.vj.ad Urnam. Tacitus lib. xiij. de Suillio Repetundarum,& Cintiae legis reo: Mox quia inquisitionem annuam impetrauerat, urbana cri 'mina incipi, quorum obiiij testes erant. Neque a
solis Magistratibus , ubi priuati decessistent de
Prouincia, ratio magistratus gesti reposcebatiar, sed S: Comites ipsi,Socij S Emissar ij eadem lege comites. Iulia Repetundarum causam dicebant. Marcell. l. j.is .ad i. Iul.Repetund. Lex Iulia Repetundarum pertinet ad eas pecunias , quas quis in Magistratu,Potestate,Curatione, Legatione, vel quo alio os scio, munere, ministerioue publico acceperit, vel eum qui ex cohorte cuius eorum est. Plinius cohorti. lib.iii .ad Minutianum de causa Classici, qui Proconsulatu exacto in Boetica Histraniae Repetundarum accusabatur. Addiderunt scribit Boetici, . quot simul socios , ministrosque Classici detulerunt, nominatimque in eos inquisitionem postulaueriit. Tamen ante Marcelli interpretationem Explicata l. r nondum constabat tenerentur ne Comites Magistratuum lege Iulia, in qua id nominatim non cauetur, sed adieci um a Marcello in d. l. j. Plin. lib.iij.ad Minutianum de sociis & ministris: Circa Hispan ii & Probum multum sudoris. Horum
antequam crimina ingrederer, necellarium credidi elaborare, ut constaret ministerium crimen Mim uri feme, quod nisi effecissem, frustra ministros probassem. Et pauidpbst: Hispanus, & Probus in
409쪽
quinquennium relegati, aded crimen visum est, quod initio dubitabatur an crimen esset. Ministerium ergi, opera est , quam Comites praestant Magistratibus ad vexandos Prouinciales, Graeci
λοι-Vocant,pro quo Comites tenebantur,emiratque quasi appendicula litis principis. Idem Plinius lib.ij.de causa Marij: Hic finis cognitio . nis amplissimae , superest tamen lit,rgion non leue. Hostilius Firminus Legatus Maxij Prisci, qui
permistus cauta, grauiter, vehementerque VeXatus est: Nam & rationibus Martiani,& sermone, quem ille habuerat in ordine Lepticanorum, O
peram suam Prisco ad turpissimum ministerium cornmodaste, stipulatusq; de Martiano quinqua ginta milia denariorum probabatur, &c. Idem Pliniu sequenti epistola: L-t .ii rgion illud, quod superest causar Marij Prisci scripseram proxime,
. nescio an satis, circumcisum tamen, & adrasum . est. Frminus inchristus in Senatum, respoiadit crimini noto. Postrema ergo pars primae legis intitulo ad i. Iul. Repetund .ad causas lit,rgiῶn,& ministeriorum pertinet. Impensae vero inquisitio-quisitionum. num partim publicae, partim priuatae fiebant.Cicero de sua inquisitione loquens iij. Aist. Nemini meus aduentus labori aut sumptui, neque publice,iaeque priuatim fuit. Magne autem erant propter ambitionem,infinitumq; comitatus fastum. Idem pro Flacco de Laelio Accusatore & Inquisi tore , in causa repetundarum : Qui comitatus in inquirendoὶ comitatum dico, im , quantus exercitusta quae iacturarqui sumptus Z quanta largitioΘComparabatur autem tantus Comitum num
rus ad vim inserendam, extorquenda ciuitatibus .
410쪽
LIBER I LII. psephismata, a priuatis testimonia,adebui tandem lex lata sit, de numero Comitum in inquisitione. Idem in eadem oratione. Tantum a vobis V
petam Iudices, ut si quid ipsi audistis in communi fama,atque sermone de vi, de manu, de armis, de copiis,memineritis,quarum rerum inuidia le- ge hac recenti dc noua certus est inquisitioni Col mitum numerus constitutus.Ciuitatum porio elogia,& populorum psephismata,priuatorum testimonia , quae in tabulas coniecta instrumenta inquisitionis vocabantur, impetrata publice a Inquisitis m. Prouinciarum concionibus iuratis Romam deserebantur : & intra triduum ad Praetorem ex lege deferri debebant, atq; a Iudicibus obsignari. idem in eadem oratione : Sed fuerunt incorru piae literae domi, nunc vero quam habere aucto ritatem, aut quam fidem pollunt ξ Tridud lex ad Praetorem deferri, Iudicum signis obsignari iubet, trigesimo die vix reseruntur. Ne corrumpi
facile polient, idcirco lex obsignatas in publico poni voluit. Et quia incidimus in obsignationis
mentionem, annotemus morem Veterem in caU- Verus nisi in
sis Repetundarum,quem etiam in aliis seruamus crimine
multis. Asconius iij.Act.ad illud Ciceronis.Cum obsignandi gratia venissem: Moris fuit sinquit)l ut Accusator obsignaret domum, & omnia clausa haberet eius , quem accusaturus erat, ne qUa . furtorum indicia,aut in vasis,aut in signis,aut in literis constituta a Reo remouerentur. Idem AtD conius alibi adnotat de mense Februario. Hic est Ft Jri mensis, quo Senatus frequens postulatis Proti in clarum audiendis datur. Forte quia tum recens